Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "krytyka kultury" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-27 z 27
    Tytuł:
    Lewisa Mumforda krytyka kultury technicznej
    Autorzy:
    Szymański, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644378.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Lewis Mumford
    Technik
    Wissenschaft
    Werte
    Fortschritt
    Kultur
    Philosophie der Technik
    technics
    science
    values
    progress
    culture
    philosophy of technology
    technika
    wartości
    postęp
    kultura
    filozofia techniki
    Opis:
    Im Aufsatz wird der Gedanke von Lewis Mumford und seine Wahrnehmung der technischen Kultur rekonstruiert, die in den Werken Technik und Zivilisation und Der Mythos der Maschine enthalten sind. Es wird gezeigt, dass die von den Forschern seiner Ideen unterschiedenen Phasen viele gemeinsame Momente aufweisen, die mit der kritischen Auffassung des Einflusses der Technik und der Wissenschaft auf Menschenleben verbunden sind. 
    W artykule dokonuję rekonstrukcji myśli Lewisa Mumforda i jego postrzegania kultury technicznej, zawartych w dziełach Technika a cywilizacja oraz Mit maszyny. Tom 2. Pentagon władzy. Badacze zajmujący się myślą Mumforda dzielą jego krytyczne podejście do kultury technicznej na dwie fazy, która to myślą zawarta jest we wspomnianych pracach. Sądzę jednak, że fazy które są wyodrębniane posiadają tak naprawdę wiele wspólnych momentów, przez co twardy podział proponowany przez Carla Mitchama czy Thomasa Hughesa może budzić pewne wątpliwości. 
    Reviewed are Lewis Mumford's ideas and the  perception of technical culture as  outlined in his Technics and Civilization and The Myth of the Machine. The purpose of this review  is to take note  of the common points in Mumford’s  critical notion evolving over the years  regarding  the impact of technique and science  on man’s  life as  singled out  by scholars  of his works.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2017, 21
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbieractwo jako krytyka kultury. Przypadek Rousseau
    Autorzy:
    Czerzniewska, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/706034.pdf
    Data publikacji:
    2012-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Oświecenie
    kolekcjonerstwo
    kultura gabinetowa
    filozofia
    teoriasztuki
    kultura wizualna
    teoria państwa
    natura
    wyobraźnia
    antykwaryzm,przyrodoznawstwo
    Opis:
    Postawa człowieka wobec dóbr materialnych i metody posługiwania się nimi w dyskursie kulturowym od zawsze warunkowały przynależność do wspólnoty i społeczny awans. Kolekcjonerstwo w Oświeceniu było faktem społecznym. Utworzyło teatr dyskusji nad normami kultury. Dobrami materialnymi w gabinetach, z uwagi na ich wartość materialną i funkcje poznawcze, posługiwano się jako konstrukcjami filozoficznymi legitymizującymi porządek społeczny i ideał ładu świata istniejący w wyobrażeniach społecznych. Jean-Jacques Rousseau posłużył się rolami i warsztatem kolekcjonerów, filozofów, podróżników - do podważenia ładu zawartego w mikrokosmosie gabinetu. Skostniały model kultury gabinetowej, przechowującej filozofię poznania, wypełnił ruchomą konstrukcją intelektualną utkaną z paradoksu, groteski, karykatury. Krytyka kultury Rousseau polegała na obnażaniu trwałości reguł kolekcjonowania za pomocą zabiegów służących animacji. W zasady kultury gabinetowej włożył mechanizmy ich przełamywania i rozbijania: eksploatując doświadczenie estetyczne podbudowane teorią poznania empirycznego, podważał reguły arystotelesowskiej mimesis w kulturze estetyczno-literackiej. Kultura gabinetowa jest dla Rousseau tylko zewnętrzną ramą, bywa kostiumem i maską, a innym razem karykaturalnym odbiciem samej siebie. Rousseau napędzał monolityczną konstrukcję wyobraźni i czynił z niej przestrzenną zabawkę oraz łamigłówkę inspirującą umysł do niezależnego myślenia. To służyło odsłonięciu metod posługiwania się schematami kulturowymi w nowym wydaniu. Mechanizm groteskowo-karykaturalny, wpleciony w skarykaturyzowaną uprzednio formę zbieractwa i takąż osobowość zbieracza, sprzyjał wyzyskaniu i wywróceniu ich istoty. Pobudzanie, poruszenie, zdejmowanie i demaskowanie było podyktowane wiarą, że burzenie reguł gabinetowych ma właściwości scalania uprzednio rozczłonkowanej jedności - że jest sposobem na powrót do źródeł.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 4; 241-257
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Der neue Advokat, Kulturkritik und literarischer Anspruch bei Kafka
    Nowy adwokat. Krytyka kultury i idea literatury w opowiadaniu Kafki
    Autorzy:
    Kurz, Gerhard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1035115.pdf
    Data publikacji:
    1989
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria; 1989, 27
    0208-6085
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Schulz dadaistą? Parodystyczna krytyka kultury europejskiej w opowiadaniu Brunona Schulza „Dodo”
    Schulz the Dadaist? Parodistic Critique of European Culture in Bruno Schulz’s Story “Dodo”
    Autorzy:
    Całbecki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/645589.pdf
    Data publikacji:
    2012-06-04
    Wydawca:
    Fundacja Terytoria Książki
    Opis:
    The essay is an interpretation of a story from The Sanatorium under the Sign of an Hourglass. Its most important frame of reference is the history of European culture, since apparently Schulz parodied in his text two key currents of the Mediterranean tradition: the heritage of the Greek philosophy and the Judeo Christian thought. What seems to prompt such a hypothesis is the language convention used to present the two male protagonists of the story. The handicapped title hero, Dodo, is introduced as if he were an ancient philosopher, while Uncle Jerome, mentally ill, resembles the heroes of saints’ lives. Such a choice of the conventions appears to serve the purpose of parodying the European tradition, particularly that both protagonists are male. The target of the parody may be the patriarchal model of culture on which both pillars of the Old Continent heritage actually rest. This idea stands in tune with the avant-garde tendencies of the early 20th century, particularly the Dadaist program of rejecting the whole tradition of European culture.
    Źródło:
    Schulz/Forum; 2012, 1; 13-23
    2300-5823
    Pojawia się w:
    Schulz/Forum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Komentarz: Jest możliwa. Krytyka feministyczna
    Feminist criticism is possible
    Autorzy:
    Iwasiów, Inga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/969870.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    gender
    krytyka feministyczna
    historia literatury
    krytyka kultury
    krytyka akademicka
    Opis:
    The bibliography of Polish academic feminist criticism is so vast that it would seem to require an equally extensive monograph as the one which Krystyna Kłosińska devoted to world criticism. Kłosińska’s book entitled Feministyczna krytyka literacka /Feminist Literary Criticism/ was arranged in such a way as to point to the most important debates, including that of dialogism and the flourishing of discourses. In such a presentation, one perceive the attitude of both authoresses to the most important theoretical conceptions; the reading practices and the new matrixes created in their consequence as well as the new trails to be followed. Attempts to place the gender discourse in a wider context of literature studies have been undertaken in Poland already before, usually with the view of shedding light on the foreign tradition. In her article, the authoress describes these attempts, pointing fi rstly to the historical-literary revendications undertaken primarily in the academic space, and secondly: the gender criticism of culture reviving the extra-academic discourse.
    Źródło:
    Wielogłos; 2011, 2, 10; 44-49
    2084-395X
    Pojawia się w:
    Wielogłos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Imiona pustki w poezji współczesnej
    Autorzy:
    Lubas-Bartoszyńska, Regina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1391003.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Ewa Lipska
    dświadczenie kulturowe
    percepcjazmysłowa
    krytyka kultury
    pamięć kulturowa
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2011, 15; 324-328
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Doświadczenie kulturowe w poezji Ewy Lipskiej (Zarys problematyki)
    Cultural experience in the poetry of Ewa Lipska (Outline of the problems)
    Autorzy:
    Legeżyńska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1390865.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Ewa Lipska
    dświadczenie kulturowe
    percepcja zmysłowa
    krytyka kultury
    pamięć kulturowa
    Opis:
    The author pays attention to the need to search new keys of interpretation of the ouevre of Ewa Lipska, recognising that the constant distinguishing feature is the anthropological aspect. The main thesis of the article is as follows: Lipska’s poetry may be treated as a particularly important evidence of cultural experiences. Also attention is focused by the author on the poetic phenomenology of sensual perception, its reflection in the awareness and memory of the subject, and also distinguishes “cultural memory” as an effect of experience. She also states that Ewa Lipska’s works are a criticism of culture – both of the so called PRL’s (Polish People’s Republic’s) culture and the later one, called the postmodern culture. The poet exposes myths and threats of post-modernity, however, the cultural experience as recorded in her works is of ambivalent character: on the one hand, it contains a negative feeling of domination of man’s existence by cyberculture, and on the other, shows the deepening and sharpening of the critical awareness of the subject, who defends himself against the inauthenticity of experience.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2011, 15; 55-70
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Ein kleiner dicker Berliner, der mit der Schreibmaschine eine Katastrophe aufhalten wollte“ – Kurt Tucholskys Verhältnis zu seiner Heimatstadt
    „Mały, gruby berlińczyk, który chciał powstrzymać katastrofę za pomocą maszyny do pisania” – stosunek Kurta Tucholsky’ego do rodzinnego miasta
    Autorzy:
    Tomczuk, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945202.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Kurt Tucholsky
    Berlin
    krytyka społeczna
    krytyka kultury
    society-criticism
    culture-criticism
    Opis:
    Autorka zajmuje się analizą wybranych utworów Kurta Tucholsky’ego w aspekcie jego krytyki społecznej oraz krytyki kultury. Analiza, poprzedzona zwięzłym przedstawieniem tła historyczno-literackiego i odniesieniami do biografii Tucholsky’ego, dowodzi, że obraz Berlina wyłaniający się z dzieł omawianego autora, jak również jego jawnie wyrażana niechęć do rodzinnego miasta stanowią tak wyraz jego krytycznej postawy, jak i charakterystyczną cechę stylu pisarskiego.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 5; 173-185
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cyganie, hipisi i dziennikarze (romantyzm i kontrkultury)
    Bohemiens, hippies, journalists (romanticism and counterculture)
    Autorzy:
    Piwińska, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1361355.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    krytyka kultury
    bunt
    teatralizacja życia
    pieśń
    konspiracja
    culture crituque
    rebellion
    theatralization of life
    song
    conspiracy
    Opis:
    Tekst rozważa kilka interpretacji i ocen zjawiska kontrkultur. Rysuje związki współczesnych fal kontrkulturowych z XIX-wieczną cyganerią. Wskazuje odmienne inspiracje kontrkultur amerykańskich i europejskich. Zawiera szersze omówienie warszawskiej cyganerii (1838–1843) działającej w okresie największego terroru „nocy Paskiewiczowskiej”. Charakterystyka warszawskiej cyganerii w porównaniu z paryską – na zachodzie Europy cyganerie wiążą się z wizerunkiem żyjących poza i w opozycji do obyczaju, praw, stylu życia kultury panującej Cyganów-Romów. W Polsce „cyganie” wiążą się z wykluczonymi z tej kultury chłopami: „ludomania” krakowskiej cyganerii, radykalizm społeczny warszawskiej cyganerii. Polemizując z ocenami, które odmawiają kontrkulturom wartości, tekst podejmuje kwestie: kontrkultury a ruchy polityczne i kontrkultury a awangardy artystyczne. Kontrkultury nie są działaniem elit, profesjonalistów, polityków, artystów, choć czerpią inspiracje z kolejnych krytyk kultury. Wciąż pojawiające się pod różnymi nazwami ruchy młodzieżowe mogą być związane z polityką i sztuką, ale nie mieszczą się w nich. Są wyrazem dość powszechnego niepokoju egzystencjalnego i próbami odmiennego niż w kulturze panującej stylu życia. Mogą więc wyrastać z romantycznego postulatu „odrodzenia wewnętrznego człowieka”. Postulat ten pozostał w epoce niedookreślony, silnie emocjonalny, najdobitniej wyraża się w nim negacja. Postawy buntownicze kolejnych kontrkultur można uznać za czynnik dynamizujący kulturę europejską. Mają one także drugą, ciemną stronę – destrukcji i autodestrukcji.
    This text deliberates a number of interpretations and views concerning the phenomenon of counterculture. Outlines relations between contemporary countercultural movements and the XIXth century Bohemianism. Indicates various inspirations that accompanied american and european countercultures. Contains a wide coverage of the Warsaw bohème (1838–1843) and its activity during the great terror of “Paskiewicz night”. Identifies elements of Warsaw bohème in comparison with bohème in Paris. In the west of Europe, bohème has the image of Gypsies, Bohemians and Romes, who live in opposition to laws, customs, style of life requred in dominating culture. In Poland the “gypsies” appear as excluded from official culture peasants – “folkmania” in Cracow and social radicalism of Warsaw “gypsies”. Pollemizing with opinions which refuse counterculture appreciation, the above text undertakes questions of counterculture and political movements as well as artistic avant-garde. Countercultures are not an element of politics, professional art or elite, although they take inspiration from succeeding art critiques. Frequently appearing, under various names, youth movements are often related with politics and art, but not as their element. They are an expression of a common existential anxiety and are an attempt to lead an unconventional life. Some may have roots in the romantic “revival of internal life”. Romanticism left this postulate undefined, strongly emotional, with negation as its main distinction. Rebellious attitudes of following countercultures can be regarded as a dynamic factor to european culture. There also is another, dark side – destruction and autodestruction.
    Źródło:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 289-302
    2083-4721
    Pojawia się w:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jeszcze jedno wprowadzenie do filozofii kultury
    One more introduction to the philosophy of culture
    Autorzy:
    Łukasiewicz, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1853603.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    filozofia kultury
    krytyka kultury
    naturalizm
    kulturalizm
    christian thies
    philosophy of culture
    critique of culture
    naturalism
    culturalism
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2018, 103, 4; 228-232
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krytyka religii i kultury arabskiej w Chorobie islamu Abdelwahaba Meddeba
    Autorzy:
    Moch, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2131650.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-22
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Religioznawcze
    Tematy:
    Abdelwahab Meddeb
    The Malady of Islam
    critique
    hermeneutics
    Arab culture
    Arab-Islamic civilisation
    Opis:
    The first Polish edition of Abdelwahab Meddeb’s La maladie de l’islam (The Malady of Islam) is an important achievement for all researchers of Islam, Arab culture and relations between the West and the Arab/Islamic world. The book was firstly published in Paris in 2002 by Éditions du Seuil publishing house. Meddeb’s work, with the title inspired by Voltaire’s dismissal of Jansenist movement, presents an important voice within widely understood contemporary humanities. Meddeb’s intellectual project is deeply rooted in thinker’s twofold genealogy – French and European, but equally Tunisian and Arab. His critique of Islam, however passionate and polemic, actually builds on the longstanding potential of Arab-Islamic culture e.g. by focusing on the rethinking of the heritage of Ibn ‘Arabī and Ibn Rušd in contemporary contexts. Meddeb’s text abounds in references to giants of Western and Arab thought, and encourages mystical dialogue between and inside Christian, Islamic and Jewish traditions.
    Źródło:
    Przegląd Religioznawczy; 2021, 1/279; 51-61
    1230-4379
    Pojawia się w:
    Przegląd Religioznawczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Apokalipsa kulturowa według Adorna
    Cultural apocalypse according to Adorno
    Autorzy:
    Jarecka, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1857026.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    theodor w. adorno
    przemysł kulturalny
    kultura popularna
    krytyka kultury
    sztuka
    culture industry
    popular culture
    culture criticism
    art
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2020, 110, 3; 180-191
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historiozoficzny apokaliptyzm C. G. Junga
    Autorzy:
    Bytniewski, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/600550.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Carl Gustav Jung
    psychoanaliza
    psychologia głębi
    gnoza
    krytyka kultury
    New Age
    psychoanalysis
    depth psychology
    gnosis
    critique of culture
    Opis:
    Critique of culture is one of the biggest parts of philosophy/psychology created by Carl Gustav Jung. Jung was witness of World War I and World War II, his thought was deeply influenced by writings of F. Nietzsche, who assured us that we (modern people) are sentenced to Age of nihilism. Jung seemed to take over this belief, developing it inside his own philosophical system. In Jung’s way of thinking Age of nihilism turned into a monumental discourse about New Age, where overgrown Enlightment’ Reason must abdicate, leaving its position to The Age of new spirituality. In my paper I’m trying to present thought of The Swiss psychologist as an apocalyptical prophecy, but not only apocalyptical. My aim is to find bright beam among this very pessimistic part of his oeuvre.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2016, 35 B (4B)
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O historii absolutnej klęski – krytyka religii w eseistycznej twórczości Josefa Šafaříka
    On the History of Absolute Failure: Criticism of Religion in the Essays of Josef Šafařík
    Autorzy:
    van Wissem, Paula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32361714.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Josef Šafařík
    criticism of religion
    cultural criticism
    crisis of civilization
    Czech essay
    krytyka religii
    krytyka kultury
    kryzys cywilizacji
    czeska eseistyka
    Opis:
    The article presents the thought of Czech dissident and essayist Josef Šafařík (1907–1992). A characteristic feature of Šafařík’s texts is deep criticism of culture. The sharpness of this criticism is directed against technocratic civilization, although it is not only a criticism of widely understood modernity. Šafařík sees the source of mankind’s existential crisis in religion, which legitimized technological progress and eventually led to the loss of the metaphysical aspect of humanity. Although this view is not isolated in (post)modern philosophy, Šafařík expressed it in a rather radical way: not so much to undermine the very foundations of European culture but to provoke in the reader a profound reinterpretation of established truths. In spite of the insightful criticism of religion, Šafařík’s texts are permeated by the metaphysical dimension, but the relation between human beings and transcendence is in this case reversed. According to Šafařík, the transcendental horizon is present only in the essence of man, not in the outer absolute, regardless of whether it is an absolute understood as an Idea, God, or Progress. The article presents analogies in the thought of Josef Šafařík, Jan Patočka and Jean-Francois Lyotard.
    Artykuł przedstawia negatywną ocenę religii wyrażoną w eseistycznych tekstach czeskiego dysydenta i eseisty – Josefa Šafaříka (1907–1992). Charakterystyczną cechą tekstów Šafaříka jest głęboka krytyka kultury, która choć jest wycelowana przede wszystkim w technokratyczną cywilizację, nie jest wyłącznie oceną szeroko rozumianej nowoczesności. Josef Šafařík upatruje źródła egzystencjalnego kryzysu człowieka w ukształtowaniu kultury europejskiej poprzez religię, która legitymizując postęp techniczny, stała się przyczyną utraty przez człowieka zrozumienia dla tego, co metafizyczne. Według J. Šafaříka to właśnie religia wytworzyła dyktat finalizmu prowadzącego do dehumanizacji osoby ludzkiej. Choć pogląd ten nie jest w (po)nowoczesnej filozofii odosobniony, u autora dzieła Cestou k poslednímu zostaje wyrażony w prowokujący sposób – nie tyle po to, by podważyć same fundamenty kultury europejskiej, ile po to, by skłonić odbiorcę do dogłębnej reinterpretacji ustalonych prawd. Mimo surowej krytyki religii, jej kulturowej i społecznej roli, w tekstach Šafaříka cały czas obecny jest wymiar metafizyczny. Autor dokonuje jednak przeorientowania układu człowiek – metafizyka. Według niego horyzont transcendentalny obecny jest jedynie w istocie człowieka, nie w zewnętrznym absolucie, niezależnie od tego, czy jest to absolut rozumiany jako Idea, Bóg czy Postęp. W artykule ukazane są paralele pomiędzy myślą Josefa Šafaříka oraz Jana Patočki i Jeana-Francois Lyotarda.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2020, 20
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leszka Kołakowskiego krytyka freudowskiej teorii kultury
    Leszek Kołakowskis Critique of the Freudian Theory of Culture
    Autorzy:
    Chabrajska, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2106845.pdf
    Data publikacji:
    1990
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    The present paper deals with the problem of the relation between Leszek Kołakowski's theoretical considerations concerning the problem of culture and his specific analyses of particular cultural trends. The paper proves that Kołakowski's critique of the psychoanalytical theory of culture included in his essay Psychoanalityczna teoria kultury (Psychoanalytical Theory of Culture) is extremely apt and that it hits the basic intuitions as far as this doctrine is concerned. It is impossible, however, to accept his critique in terms of Kołakowski's standpoint on the nature and functions of culture, as they are presented in his work Obecność mitu (The Presence of Myth). That impossibility results from an inconsistency between the critical and the analytical trend of his thought. The lack of consistency manifests a tragic element inherent withi n Kołakowski's philosophical approach. On the one hand, the core of his philosophy is focused on the negation of transcendence and of absolute values. On the other hand, however, he holds that such reality and such values are indispensable for the protection of culture against its crisis which is well under way.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 1990, 37-38, 2; 69-84
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krytyka polskiej kultury politycznej w „Egoizmie narodowym wobec etyki” Zygmunta Balickiego.
    Criticism of Polish Political Culture in Zygmunt Balickis "National Egoism and Ethics".
    Autorzy:
    Puszkow-Bańka, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1013486.pdf
    Data publikacji:
    2020-07-02
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    balicki
    narodowa demokracja
    polska i polacy
    charakter narodowy Polski
    modernizacja
    romantyzm polityczny
    national democracy
    poland and poles
    Polish national character
    modernization
    political romantism
    Opis:
    CEL NAUKOWY: Celem tego artykułu jest prezentacja krytyki Polski i Polaków w myśli Zygmunta Balickiego na podstawie studium Egoizm narodowy wobec etyki. Balicki ukonstytuowany w dobie romantyzmu politycznego paradygmat myślenia o wspólnocie politycznej i jednostce w polskiej kulturze politycznej nazwał „etyką ideałów” i poddał go miażdżącej krytyce. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Krytykę Polski i Polaków w myśli Balickiego można sprowadzić do pytania o pozytywną bądź negatywną ewaluację wzorców politycznej kultury polskiej zdefiniowanych w ramach kultury i ustroju I Rzeczypospolitej, w kontekście upadku polskiej państwowości, dylematów strategii przetrwania narodu polskiego na przełomie XIX i XX w. Podstawową metodę stanowi analiza tekstów źródłowych oraz ich interpretacji przez późniejszych autorów. PROCES WYWODU: Artykuł składa się z kilku części. W części pierwszej i drugiej Autorka poszukuje możliwych strategii przetrwania narodu polskiego w warunkach braku państwowości oraz prezentuje myśl Balickiego jako projekt modernizacji społeczeństwa polskiego za pomocą syntezy dwóch pozornie sprzecznych kategorii: zachowawczości i postępu. W części trzeciej i czwartej dokonana zostaje – odpowiednio – analiza etyki ideałów z perspektywy nauk humanistycznych oraz analiza etyki ideałów z perspektywy nauk społecznych – jako studium polskiego charakteru narodowego. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zasadniczym wnioskiem płynącym z analizy jest teza o wewnętrznym charakterze krytyki Polski i Polaków w myśli Zygmunta Balickiego, który wprawdzie formułuje tezę o „zapóźnieniu” Polski, a tym samym potrzebie „modernizacji”, czyli uwspółcześnienia polskiego patriotyzmu i metod prowadzenia polityki narodowej, jednakże nie znajduje adekwatnych wzorców ani na Wschodzie, ani na Zachodzie Europy, na podstawie których tej modernizacji można by dokonać. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Koncepcja etyki ideałów jest jednocześnie deskrypcją charakteru narodowego Polaków i opisem negatywnych zjawisk w polskiej przestrzeni publicznej. Artykuł może się przysłużyć refleksji nad współczesnymi przemianami modernizacyjnymi zachodzącymi w społeczeństwie polskim; z jednej strony sugeruje potrzebę zmiany cywilizacyjnej, z drugiej pokazuje granice tej zmiany.
    RESEARCH OBJECTIVE: The aim of this article is to present the criticism of Poland and Poles in the thought of Zygmunt Balicki on the basis of his paper "National Egoism and Ethics". Balicki named the Ethics of ideals, a paradigm of thinking about the political community and the individual in Polish political culture. He subjects it to crushing criticism. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The criticism of Poland and Poles in Balicki's thought can be reduced to a question: about the positive or negative evaluation of the political patterns of Polish culture defined within the political culture of The First Republic. In the context based on the dilemmas of the strategy of endure concerning the Polish nation at the turn of the 19th and 20th century.  THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Author searches for possible strategies of enduring of the Polish nation under statelessness and presents Balicki's thought as a project for the modernization of Polish society. In the third and fourth part, there is an appropriate analysis of the ethics of ideals from the perspective of humanities sciences, and an analysis from the perspective of social sciences.   RESEARCH RESULTS: The main conclusion of the analysis is the thesis about the internal character of criticism of Poland and Poles in the thought of Zygmunt Balicki. He formulates a thesis about the "backwardness" of Poland, and thus the need for "modernization”.  However, without finding adequate cultural patterns, either in Eastern or Western Europe on which it would be possible to achieve. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The concept of ethics of ideals is at the same time a description of the national character of Poles as well as of negative phenomena in the Polish public space. The article may prompt a reflection on contemporary modernization changes taking place in Polish society. 
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2019, 10, 33; 129-144
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy kultura masowa oznacza kryzys wartości? Stanowisko Dwighta Macdonalda i kwestia jego aktualności
    Autorzy:
    Stefaniuk, Tomasz Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/643878.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Dwight Macdonald
    Kultur
    Theorie der Kultur
    Masscult
    Kritik der Massenkultur
    culture
    theory of culture
    mass culture
    criticism of mass culture
    kultura
    teoria kultury
    kultura masowa
    krytyka kultury masowej
    Opis:
    Dwight Macdonald hat eingehend Anfänge der Massenkultur – der Masscult und ihre wesentlichen Eigenschaften beschrieben. Er hat treffend vorhergesehen, dass Masscult eine dominierende Stellung im Verhältnis zu der Hochkultur gewinnt, indem sie sich auf den Gewinn, und nicht auf die Qualität der angebotenen Kulturgüter konzentriert. Er konnte jedoch nicht vorhersehen, was erst kommen sollte: die Revolution im Bereich der Informationsvermittlung und das Auftauchen von neuen Vertriebswegen von Kulturgütern. Masscult bedeutet nach ihm eine Wertekrise, weil finanzielle Gewinne keinesfalls den Verfall der traditionellen Kunst und Kultur aufwiegen. Die Massenkultur bedeutet eine Bedrohung besonders für solche Werte wie der Wert des Kunstwerkes, der Wert des „natürlichen“ Menschenlebens und der Wert der „natürlichen“ sozialen Beziehungen.
    Dwight Macdonald was generally right in describing the beginnings of mass culture, or Masscult, and its essential features. Besides, he rightly predicted that Masscult – focusing on profit, not on the quality of the cultural goods offered – would gain a dominant position in relation to higher culture. However, he could not predict what was to come, especially the revolution in the field of information transfer and emergence of new ways of cultural goods distribution. According to him, Masscult means a crisis of values. This is because financial profits by no means balance the fall of art and culture, traditionally understood. Masscult is a  threat especially to such values as the value of a work of art, the value of a “natural” human life and the value of a “natural” social relations.
    Dwight Macdonald wnikliwie opisał początki kultury masowej, lub Masscultu, i jej zasadnicze cechy. Poza tym słusznie przewidział, że Masscult – koncentrując się na zysku, a nie na jakości oferowanych dóbr kultury – uzyska dominującą pozycję w stosunku do kultury wysokiej. Nie mógł jednak przewidzieć tego, co dopiero miało nadejść, zwłaszcza rewolucji w dziedzinie przekazywania informacji, a także pojawienia się nowych sposobów dystrybucji dóbr kultury. Według niego, Masscult oznacza kryzys wartości. Jest tak dlatego, że zyski finansowe w żaden sposób nie równoważą upadku tradycyjnie pojmowanych sztuki i kultury. Kultura masowa stanowi zagrożenie szczególnie dla takich wartości, jak wartość dzieła sztuki, wartość „naturalnego” życia ludzkiego i wartość „naturalnych” stosunków społecznych.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2018, 25
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Państwo celów" jako instytucja kultury. Czy krytyka władz podmiotu jest wystarczającą podstawą filozofii kultury?
    'Kingdom of Ends' as Institution of Culture. Is Critique of Subject Faculties a Sufficient Base of Philosophy of Culture?
    Autorzy:
    Kozłowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941533.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    Using E. Wolicka book "Consideration on Kant" as an anchoring point, the author investigates the conditions under which 'kingdom of ends' can successfully play a role of institution of culture, i.e. be translated into rules of action and empirical facts in the sphere of every day life and history.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2008, 21
    0208-6107
    2353-9631
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Akcjonizm Wiedeński - transgresja jako sztuka społecznej negacji
    Viennese Actionism: Transgression as an Art of Social Negation
    Autorzy:
    Borchardt, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/467995.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Akcjonizm Wiedeński
    antropologia kultury
    transgresja
    krytyka społeczna
    Viennese Actionism
    cultural anthropology
    transgression
    social critique
    Opis:
    [abstrakt po polsku poniżej]Marcin BorchardtFaculty of PhilologyUniversity of GdańskPoland Viennese Actionism: Transgression as an Art of Social NegationAbstract: An act of creation, as a form of human activity whose aim is to bring new value into the world of art is of processual character. Transgression is one of many possible forms of this process. It is defined as a violent, radical, irreversible act of creation, an emanation of the artist’s freedom which consists in disturbing, transgressing, and breaking social rules, laws, or cultural norms – willfully or not – in order to cause a certain artistic effect whose consequences are unpredictable and remain completely outside of the creator’s control. In the second half of the 20th century, a group of radicals calling themselves Wiener Aktionsgruppe began to dangerously balance on the verge of crime. Art, based on the acts of transgression, acquired a role as a tool of social critique, a total negation of the values represented in the “society of dwarves,” a resistance towards a dysfunctional reality. Aesthetic terrorism was a weapon of provocation, a manifestation of a revolt, an attempt to make any kind of change, or simply a distinct approach to aesthetic value. The paper analyses the creative attitudes of Rudolf Schwarzkogler, Günter Brus, Hermann Nitsch, and Otto Muehl, and the causes and consequences of their transgressions. The author also investigates the evolution of the reception of the Viennese Actionists as an example illustrating the dangerous process of getting accustomed to transgression in the course of a slow assimilation of all artistic extremisms inspired by political interest.Keywords: Viennese Actionism, cultural anthropology, transgression, social critique Marcin BorchardtWydział FilologicznyUniwersytet Gdański Akcjonizm Wiedeński - transgresja jako sztuka społecznej negacjiAbstrakt: Akt twórczy jako forma aktywności człowieka, której celem jest powstanie wartości, zwykle w świecie sztuki nazwanej dziełem, ma charakter procesualny. Transgresja jest jedną z wielu możliwych postaci tego procesu. Definiowana jako gwałtowny, radykalny, nieodwracalny akt twórczy - emanacja wolności artysty, polegająca na, świadomym lub nie, naruszaniu, przekraczaniu, łamaniu obowiązujących w społeczeństwie zasad, praw, norm kulturowych, celem wywołania określonego efektu artystycznego, którego konsekwencje są nieprzewidywalne i pozostają poza jakąkolwiek kontrolą twórcy. W drugiej połowie dwudziestego wieku grupa radykałów skupionych w Wiener Aktionsgruppe zaczęła niebezpiecznie balansować na granicy zbrodni. Sztuka - oparta na aktach transgresji, wchodziła w rolę narzędzia społecznej krytyki, totalnej negacji wartości reprezentowanych w „społeczeństwie krasnali”, sprzeciwu wobec dysfunkcyjnej rzeczywistości. Estetyczny terroryzm był orężem prowokacji, manifestacją buntu, próbą wprowadzenia jakiejkolwiek zmiany lub po prostu stanowiskiem osobnym. W niniejszej pracy analizuję postawy twórcze Rudolfa Schwarzkoglera, Güntera Brusa, Hermanna Nitscha i Otto Muehla. Przedstawiam przyczyny i skutki podejmowanych przez nich transgresji. Śledzę ewolucję recepcji sztuki Akcjonistów Wiedeńskich, która może być modelowym przykładem ilustrującym niebezpieczny, inspirowany interesem politycznym, proces oswajania transgresji na drodze powolnej asymilacji wszelkich artystycznych ekstremizmów.Słowa kluczowe: Akcjonizm Wiedeński, antropologia kultury, transgresja, krytyka społeczna
    [abstrakt po polsku poniżej]Marcin BorchardtFaculty of PhilologyUniversity of GdańskPoland Viennese Actionism: Transgression as an Art of Social NegationAbstract: An act of creation, as a form of human activity whose aim is to bring new value into the world of art is of processual character. Transgression is one of many possible forms of this process. It is defined as a violent, radical, irreversible act of creation, an emanation of the artist’s freedom which consists in disturbing, transgressing, and breaking social rules, laws, or cultural norms – willfully or not – in order to cause a certain artistic effect whose consequences are unpredictable and remain completely outside of the creator’s control. In the second half of the 20th century, a group of radicals calling themselves Wiener Aktionsgruppe began to dangerously balance on the verge of crime. Art, based on the acts of transgression, acquired a role as a tool of social critique, a total negation of the values represented in the “society of dwarves,” a resistance towards a dysfunctional reality. Aesthetic terrorism was a weapon of provocation, a manifestation of a revolt, an attempt to make any kind of change, or simply a distinct approach to aesthetic value. The paper analyses the creative attitudes of Rudolf Schwarzkogler, Günter Brus, Hermann Nitsch, and Otto Muehl, and the causes and consequences of their transgressions. The author also investigates the evolution of the reception of the Viennese Actionists as an example illustrating the dangerous process of getting accustomed to transgression in the course of a slow assimilation of all artistic extremisms inspired by political interest.Keywords: Viennese Actionism, cultural anthropology, transgression, social critique Marcin BorchardtWydział FilologicznyUniwersytet Gdański Akcjonizm Wiedeński - transgresja jako sztuka społecznej negacjiAbstrakt: Akt twórczy jako forma aktywności człowieka, której celem jest powstanie wartości, zwykle w świecie sztuki nazwanej dziełem, ma charakter procesualny. Transgresja jest jedną z wielu możliwych postaci tego procesu. Definiowana jako gwałtowny, radykalny, nieodwracalny akt twórczy - emanacja wolności artysty, polegająca na, świadomym lub nie, naruszaniu, przekraczaniu, łamaniu obowiązujących w społeczeństwie zasad, praw, norm kulturowych, celem wywołania określonego efektu artystycznego, którego konsekwencje są nieprzewidywalne i pozostają poza jakąkolwiek kontrolą twórcy. W drugiej połowie dwudziestego wieku grupa radykałów skupionych w Wiener Aktionsgruppe zaczęła niebezpiecznie balansować na granicy zbrodni. Sztuka - oparta na aktach transgresji, wchodziła w rolę narzędzia społecznej krytyki, totalnej negacji wartości reprezentowanych w „społeczeństwie krasnali”, sprzeciwu wobec dysfunkcyjnej rzeczywistości. Estetyczny terroryzm był orężem prowokacji, manifestacją buntu, próbą wprowadzenia jakiejkolwiek zmiany lub po prostu stanowiskiem osobnym. W niniejszej pracy analizuję postawy twórcze Rudolfa Schwarzkoglera, Güntera Brusa, Hermanna Nitscha i Otto Muehla. Przedstawiam przyczyny i skutki podejmowanych przez nich transgresji. Śledzę ewolucję recepcji sztuki Akcjonistów Wiedeńskich, która może być modelowym przykładem ilustrującym niebezpieczny, inspirowany interesem politycznym, proces oswajania transgresji na drodze powolnej asymilacji wszelkich artystycznych ekstremizmów.Słowa kluczowe: Akcjonizm Wiedeński, antropologia kultury, transgresja, krytyka społeczna
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2017, 35
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Towards Norwid’s hermeneutics
    Autorzy:
    Kuziak, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729692.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    hermeneutics
    Romanticism
    literary criticism and history
    conceptions of culture
    hermeneutyka
    romantyzm
    krytyka i historia literatury
    koncepcja kultury
    Opis:
    This article is a review of the book by P. Abriszewska Literacka hermeneutyka Cypriana Norwida [Cyprian Norwid’s literary hermeneutics]. The book discusses the previous research of the issue, taken in the context of the Romantic, the 19th-century and the 20-th century hermeneutic thought. The review focuses on the reconstruction of the diversified and multilateral hermeneutic approaches to Norwid’s works proposed by the author of the publication. These hermeneutic approaches are linked with culture, literature, history and – to the smallest extent – with nature; all of them being part of the poet’s oeuvre.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2016, 34 English Version; 241-250
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    (Niebyła) debata o (nie)dojrzałości kultury: Karol Irzykowski wobec Tadeusza Boya-Żeleńskiego
    Autorzy:
    Chmurski, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/638979.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Irzykowski Karol, Żeleński Tadeusz (Boy), krytyka literacka, niedojrzałość kulturowa, Beniaminek
    Opis:
    A debate on cultural (im)maturity (that didn’t take place): Karol Irzykowski and Tadeusz Boy-żeleńskiThe article proposes an analysis of Karol Irzykowski’s Benjaminek (Benjamin, 1932), a stud and an attack on Tadeusz Boy-żeleński’s activity and writings as well as the reaction of the criticized author. The former’s work reveals to be rather an extensive defence of Irzykowski’s critical writings, and the latter’s answer – a pamphlet. Finally, their dialogue that didn’t take place is situated in the context of Polish (and Central-European) cultural immaturity.
    Źródło:
    Wielogłos; 2015, 4(26)
    2084-395X
    Pojawia się w:
    Wielogłos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Islandzka völva i staropolska czarownica. Analiza porównawcza.
    Autorzy:
    Korneluk-Markiewicz, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37207063.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-12
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    völva
    czarownice
    praktyki magiczne
    magia przyrody
    krytyka ekologiczna
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest analiza porównawcza postaci islandzkiej völvy i staropolskiej czarownicy. Islandzkie sagi i staropolskie podania ludowe jasno wskazują, że   Informacje zawarte w  islandzkich sagach i staropolskich podaniach ludowych udowodniły związek wiedźm z naturą. Zarówno wizerunek, jak i utensylia oraz praktyki magiczne obydwóch czarownic pozostawały w zgodzie z powyższą hipotezą. Natura, jako przestrzeń stanowi wyjątkowy obszar, z którego czarownice mogły czerpać swoją moc oraz pozyskiwać składniki do zabiegów magicznych.  Z punktu widzenia krytyki ekologicznej wiedźmy to postaci wykorzystujące przyrodę również do wywierania wpływu na człowieka. Wiara w czarownice spowodowała, że stały się pośrednikami w relacji człowieka z otaczającym go krajobrazem.
    The subject of the article was a comparative analysis of the Icelandic völva and the witch in former Poland. Information contained in Iceland sagas and Polish folk tales have proved the relationship between witches and nature. The image, accessories and magic practices of both witches were consistent with the above hypothesis. Nature as a space was a unique area from which witches could draw their power and obtain ingredients for magical treatments. Therefore, from environmental criticism point of view, witches are characters that use the nature to influence human life. Belief in witches made them intermediaries in man's relationship with the surrounding landscape.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2021, 34, 3; 221-237
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krytyka parlamentaryzmu w Rzeczypospolitej w literaturze staropolskiej końca XVI wieku
    Criticism of Parliamentarism in the Polish Literature of the Late 16th Century
    Autorzy:
    Koehler, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37501507.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    retoryka
    Stanisław Karnkowski
    Piotr Skarga
    Krzysztof Warszewicki
    rokosz sandomierski
    krytyka Izby Poselskiej
    krytyka parlamentaryzmu
    pisma polityczne XVI w.
    Rhetorics
    Zebrzydowski’s rebellion (rokosz)
    critique of House of Representatives
    ciritique of parliamentarism
    16th century political writings
    Opis:
    Rokosz Zebrzydowskiego (1606–1609) jest dowodem spadku zaufania obywateli do parlamentu. W artykule nie opisuje się jednakowoż rozumowania o sejmie w czasie rokoszu. Moim celem jest wskazanie na pewne elementy wcześniejszej argumentacji dotyczącej krytyki sejmu zawartej w trzech ważnych pracach powstałych w ostatnim dziesięcioleciu wieku XVI. Są to: Stanisława Karnkowskiego Exorbitancyje i naprawa Koła Poselskiego (1596), Piotra Skargi Kazania sejmowe (1597) oraz Krzysztofa Warszewickiego De optimo statu libertatis (1598).
    A Zebrzydowski’s rebellion (1606–1609) is a proof of exhaustion of the citizens’ trust in the parliament. This paper does not treat the line of reasoning about the Sejm at the time of the rebellion but intends to elucidate certain earlier arguments pointing to the criticism of the Sejm of the Commonwealth presented in three seminal works of the last decade of the 16th century. They are: Stanisław Karnkowski’s Exorbitancyje i naprawa Koła Poselskiego (literally: “Exorbitances and repair of the Deputies’ Faction,” 1596), Piotr Skarga’s Kazania sejmowe (“Sermons before the Sejm,” 1597), and Krzysztof Warszewicki’s De optimo statu libertatis (1598).
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 41, 2/1; 307-320
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W stronę hermeneutyki Norwida
    Towards Norwid’s hermeneutics
    Autorzy:
    Kuziak, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117256.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    hermeneutyka
    romantyzm
    krytyka i historia literatury
    koncepcja kultury
    hermeneutics
    Romanticism
    literary criticism and history
    conceptions of culture
    Opis:
    Recenzja przedstawia książkę P. Abriszewskiej Literacka hermeneutyka Cypriana Norwida. Zostaje ona ukazana w kontekście dotychczasowych badań nad tym problemem, a także hermeneutyki romantycznej i XIX-wiecznej, również XX-wiecznej. Rekonstrukcji poddano zaproponowaną przez autorkę rekonstrukcję zróżnicowanej i wszechstronnej hermeneutyki Norwidowskiej, związanej z kulturą, literaturą, historią i w najmniejszym zakresie – naturą; hermeneutyki łączącej się z projektem twórczym poety.
    This article is a review of the book by P. Abriszewska Literacka hermeneutyka Cypriana Norwida [Cyprian Norwid’s literary hermeneutics]. The book discusses the previous research of the issue, taken in the context of the Romantic, the 19th-century and the 20-th century hermeneutic thought. The review focuses on the reconstruction of the diversified and multilateral hermeneutic approaches to Norwid’s works proposed by the author of the publication. These hermeneutic approaches are linked with culture, literature, history and – to the smallest extent – with nature; all of them being part of the poet’s oeuvre.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2016, 34; 239-248
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wojenne diagnozy literatury i kultury polskiej w „Intermediach rybałtowskich” Bolesława Leśmiana
    Autorzy:
    Niewiarowska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1036363.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    picaresque literature
    irony
    literary criticism
    World War I
    literatura sowizdrzalska
    ironia
    krytyka literacka
    pierwsza wojna światowa
    Opis:
    The paper contains an analysis and interpretation of essays by Bolesław Leśmian from 1915 to 1916, published in Myśl Polska in the section ‘Intermedia rybałtowskie’. These texts, which concern literary life, are considered in reference to the tradition of minstrel literature and against the background of war changes and cultural diagnoses. This perspective makes it possible to perceive Leśmian not only as an insightful diagnostician, who is familiar with philosophical‑cultural issues (which has been proved by researchers), but also a critic of contemporary times and change initiator, who was able to recognise his own situation and literary identity against a broad sociological‑cultural background, and took an effort in order to change his own position and some rules which were relevant in the Polish literary field.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2020, 20; 290-304
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcjonalistyczna wizja kultury organizacyjnej w zarządzaniu – dominujący paradygmat i jego krytyka
    Functionalist vision in managing organizational culture – the dominant paradigm and its critics
    Autorzy:
    Sułkowski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/526151.pdf
    Data publikacji:
    2013-11-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
    Tematy:
    kultura organizacyjna
    kultura korporacyjna
    paradygmat funkcjonalistyczny w kulturze organizacyjnej
    organizational culture
    corporate culture
    functionalist paradigm in organizational culture
    Opis:
    Celem artykułu jest opis funkcjonalistycznego ujęcia kultury organizacyjnej, które jest historycznie najstarszym ujęciem procesów kulturowych zarządzania. Prowadzona analiza jest oparta na refleksji na temat rozwoju paradygmatów w naukach społecznych i paradygmatów nauk o zarządzaniu. W artykule przeprowadzono krytyczną analizę paradygmatu funkcjonalistycznego w badaniach kultury, która prowadzi do postulatów pluralizmu epistemologicznego i metodologicznego w zarządzaniu.
    The purpose of this article is to analyze the functionalist approach to organizational culture, which is historically the oldest approach to culture processes in management. The analysis is carried out in conjunction with a reflection on the evolution of paradigms in the social sciences and management sciences paradigms. The article includes a critical analysis of the functionalist paradigm in the study of culture and the postulates of epistemological and methodological pluralism in management.
    Źródło:
    Problemy Zarządzania; 2013, 4/2013 (44); 20 - 32
    1644-9584
    Pojawia się w:
    Problemy Zarządzania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O SYMULOWANEJ NAUCE, CZYLI O NIEKOMPETENTNEJ, NIEUDOLNEJ I NIEUDANEJ REKONCEPTUALIZACJI SPOŁECZNEJ, KULTUROWEJ, GOSPODARCZEJ I POLITYCZNEJ HISTORII I RZECZYPOSPOLITEJ, NIERZETELNYM POSTęPOWANIU HABILITACYJNYM I GROŹNYM POMRUKU METODOLOGICZNYM à LA OTWOCK
    Autorzy:
    Matuszewski, Jacek
    Uruszczak, Wacław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/664346.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    history of Poland (16th-18th c.)
    the political and constitutional system of the First Republic of Poland
    methodology of history
    history of culture
    academic criticism in historiography
    the humanities research paradigm
    historia Polski XVI-XVIII w.
    I Rzeczpospolita – ustrój
    metodologia historii
    historia kultury
    krytyka naukowa w historiografii
    paradygmat badań humanistycznych
    habilitacja
    postępowanie habilitacyjne
    pseudonauka
    pseudopsychoanaliza w historiografii
    Opis:
    SummaryThis article is a review of Jan Sowa’s book Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą (The Phantom Body of the  King: Peripheral Struggles with a Modern Form, TAiWPN, Kraków: UNIVERSITAS, 2011, pp. 572). Some academic circles treat this book as the discovery of “a new paradigm for research in the disciplines of history.” The reviewers, historians of the Polish State and its law, challenge the book’s scholarship and qualify it as an example of pseudo-scholarship and sham academia. In his description of economic, social, and political relations in the First Polish Republic in 1572-1795 J. Sowa commits a series of flagrant methodological errors. In particular, very often he ignores the facts or interprets them on the basis of presuppositions. The “reconceptualisation” he embarks on is conducted on the basis of a knowledge of history at the level presented in grammar-school textbooks, with no hint of the necessary analysis of the sources. His use of the historical material is selective and notoriously ignorant of the realities. The aspect of his book which qualifies especially for the label of pseudo-scholarship is his psychoanalysis of Polish history based on the Lacanian methodology, which has been pulled to pieces by critics like A. Sokal and J. Bricot for the use it makes of mathematics. Sowa’s fundamental hypothesis that there was no Polish State after 1572 – that the Commonwealth of Poland and Lithuania was “a phantom body of the king” – is an absurdity due to its author’s failure to understand Ernst Kantorowicz’s theory of the king’s two bodies, physical and political, and hence its misapplication to the realities of Polish history. The Jagiellonian kingdom which preceded the First Republic was never the body politic of its monarch, but a collective body politic with a recognised, enfranchised legal status as the Corpus Regni or Corona Regni Poloniae. The Polish-Lithuanian Republic most definitely continued to exist as a state after the extinction of the House of Jagiellon in 1572, right up to 1795; and neither the right of all who were enfranchised to take part in the election of its monarch nor the practice of liberum veto deprived that state of its statehood as a legal entity. Sowa’s claim that the First Polish Republic was not a state is not founded on any theory of the state, which makes it even more unwarranted as scholarship. The book is also wrong on objective facts, such as the alleged permanence of the borders along the Elbe and Danube. The aprioristic assumption of the superiority of absolute monarchy over the First Republic’s mixed monarchy is at odds with the opinions expressed in the recent historiography. The scholarship of Sowa’s book is further undermined by his numerous borrowings from the work of others without the requisite acknowledgement.
    StreszczenieW artykule zawarto ocenę książki Jana Sowy pt. „Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą” (TAiWPN UNIVERSITAS, Kraków 2011, ss. 572). Książka ta traktowana jest przez niektóre środowiska naukowe jako odkrycie „nowego paradygmatu badań w naukach historycznych”. Autorzy artykułu, będący historykami państwa i prawa polskiego, kwestionują wartość naukową tej pracy, kwalifikując ją jako przykład pseudonauki i naukowego pozoranctwa. Opisując stosunki gospodarcze, społeczne i polityczne w I Rzeczypospolitej (1572 – 1795) J. Sowa dopuszcza się rażących uchybień metodologicznych. W szczególności niezwykle często ignoruje fakty albo interpretuje je według z góry przyjętych założeń. Podjęta przez niego „rekonceptualizacja” odnosi się do wiedzy historycznej na poziomie podręczników licealnych, bez jakiejkolwiek wiarygodnej analizy źródłowej. Materiał historyczny wykorzystywany został wybiórczo z notoryczną ignorancją rzeczywistości. Za pseudonaukę należy uznać zwłaszcza rozważania poświęcone psychoanalizie polskiej przeszłości oparte na metodologii Jacque’a Lacana, w obliczu poddania jej w literaturze gruntownej krytyce w zakresie zastosowań matematyki (A. Sokal, J. Bricot). Fundamentalna teza J. Sowy o nieistnieniu państwa polskiego po 1572 r. (Rzeczpospolita Obojga Narodów jako „fantomowe ciało króla”) jawi się jako nonsens, wynikający z niezrozumienia teorii Ernsta Kantorowicza o dwóch ciałach króla: fizycznym i politycznym i fałszywej jej aplikacji do polskich realiów historycznych. Poprzedzająca I Rzeczpospolitą monarchia Jagiellonów nigdy nie była ciałem politycznym króla („jednoosobową korporacją”), lecz ciałem politycznym zbiorowym o uznanej osobowości prawnej (Corpus Regni, Corona Regni Poloniae). Nie ma wątpliwości, że Rzeczpospolita jako państwo istniała także po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów, aż do 1795 r., a wolna elekcja czy liberum veto nie pozbawiały tego państwa realnego bytu prawnego. Teza o nieistnieniu I Rzeczypospolitej jako państwa nie opiera się na żadnej teorii państwa, a więc tym bardziej nie ma wartości naukowej. W pracy występują błędy rzeczowe, jak teza o trwałości granicy na Łabie i Dunaju. Aprioryczna założenie o wyższości monarchii absolutnej nad ustrojem monarchii mieszanej, jaką była I Rzeczpospolita, rozmija się tezami najnowszej historiografii. Wartość pracy jako samodzielnego dzieła naukowego podważają liczne zapożyczenia z prac innych autorów bez poszanowania autorstwa.
    Źródło:
    Zeszyty Prawnicze; 2017, 17, 1
    2353-8139
    Pojawia się w:
    Zeszyty Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-27 z 27

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies