Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "interwar years" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-52 z 52
Tytuł:
Syberia przepisana
Siberia rewritten
Autorzy:
Kopeć, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579364.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
dwudziestolecie międzywojenne
powieść
Syberia
the interwar years
novel
Siberia
Opis:
W latach trzydziestych, między innymi na łamach „Sybiraka”, kwartalnika związanego z obozem Piłsudskiego, pojawiło się pojęcie literatury i powieści syberyjskiej mające zarówno charakter postulatywny jak i opisowy. W dużej części dotyczyło fikcjonalnych utworów literackich, które nie koncentrowały się na męczeństwie Polaków, ale przedstawiały Syberię jako zwykłą krainę geograficzną o nieograniczonych walorach przyrodniczych i gospodarczych. Taka literatura miała sprawić, że Syberia przestanie być kojarzona z cierpieniem Polaków. Pojęcie powieści syberyjskiej obejmowało utwory o różnych walorach artystycznych i różnej przynależności gatunkowej, a ich akcja rozgrywała się na Syberii. Właśnie temu zjawisku poświęcony jest niniejszy artykuł.
In the thirties a concept of a Siberian literature and novel, revealing not only an aspirational but a descriptive character as well, emerged on the quarterly published “Sybirak”, a periodical connected with Piłsudski’s supporters. To a great part it concerned fictional literary works which did not concentrate on the Polish martyrdom but presented Siberia as an ordinary geographic land with unlimited natural and economic values. Such a literature was meant to stop readers from associating Siberia with the martyrdom of Polish citizens. The concept of a Siberian novel included literary works of different artistic values and genres the action of which took place in Siberia. This very paper is devoted to this concept.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2014, 57/114 z. 2; 139-148
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tadeusz Jałmużna, Łódzkie czasopisma szkolne w latach międzywojennych, Łódź 1998, ss. 124
Autorzy:
Hellwig, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956129.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
pedagogical journals
interwar years
Łódź
czasopisma pedagogiczne
okres międzywojenny
Opis:
Tadeusz Jałmużna, Łódzkie czasopisma szkolne w latach międzywojennych, Łódź 1998, ss. 124
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 1999, 9/10; 46-46
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobieta uczoną – droga Polek do samodzielności naukowej
Woman a scholar – the road of Polish women to scientific autonomy
Autorzy:
Kolbuszewska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1065880.pdf
Data publikacji:
2020-07-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history of science
history of women
19th century
interwar years
Opis:
The text outlines the efforts of Polish women to be given access to academic education and, in consequence, scholarly career culminating in at least a post-doctoral degree. The author also presents data reflecting the number of women on the territory of Poland who obtained successive scientific degrees/titles, starting with doctorate, through a post-doctoral degree to full professors. To illustrate the data, the author cites specific examples of successful female careers in humanities and sciences. The timeframe spans the period from the turn of the 20th century to 1939.
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2019, 20; 123-139
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Germans of Ukraine in the Interwar Years (1918-1941)
Німці України в міжвоєнні роки (1918-1941 рр.)
Autorzy:
Eisfeld, Alfred
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/894307.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
National Academy of Sciences of Ukraine. Institute of World History
Tematy:
Germans of Ukraine, German operation, “Great Terror”, repression, espionage
німці України, німецька операція, «Великий терор», репресії, шпигунство
Opis:
У статті використанні документи, що висвітлюють процес підготовки і проведення органами НКВС УРСР масової «німецької операції» – складової «Великого терору» в СРСР у 1937-1938 рр. Розкриті історичні обставини появи наказу НКВС СРСР № 00439 від 25 липня 1937 р. та специфіка його виконання в УРСР. Характеризуються також методика відбору «контингенту», який репресували (жертв операції), технологія проведення у межах спецоперації масових репресій та їх трагічні наслідки для німецького населення України. Оскільки операція швидко набирала обертів, розібратися в тому, що відбувалося в Україні, для німецьких дипломатів було непросто. Але, як випливає з телеграми Посольства Німеччини до Берліна від 7 серпня 1937 р., загальну ситуацію в СРСР дипломати бачили наскрізь. Арешти німецьких підданих вони напряму пов’язали «з відомими терористичними акціями, спрямованими проти всіх верств місцевого населення». Іншими словами, німецьку складову того, що потім назвуть «Великим терором», вони бачили і адекватно оцінювали з перших днів проведення німецької операції. Документи, які використанні, підтверджують, що трагічним аспектом початку проведення операції стало спрощення і прискорення так званого слідства у «німецьких справах». Не відставали у темпах «роботи» і судові органи, зокрема військові трибунали, які безпосередньо не мали відношення до проведення німецької операції але займалися розглядом справ щодо людей, серед яких були і німці – громадяни СРСР. Обвинувачені за такими серйозними пунктами статті 54 КК УРСР, як зрада батьківщини, шпигунство, диверсія, терор. Санкція цієї статті майже в усіх випадках передбачала найвищу міру кримінального покарання – розстріл, що широко використовувався на практиці. Останньою крапкою в документальному оформленні репресій проти жертв цієї категорії були повідомлення органів НКВС відповідному військовому трибуналу про виконання вироку трибуналу. Свій внесоку боротьбу з «ворогами» зробили органи прокуратури і, меншою мірою, Наркомат закордонних справ СРСР. Арешти деяких німецьких громадян погоджували з ними.
The article uses documents covering the process of preparing and conducting by the NKVD bodies of the Ukrainian SSR a massive “German operation” – an integral part of the “Great Terror” in the USSR in 1937-1938. The historical circumstances of the appearance of the order of the NKVD of the USSR No. 00439 of July 25, 1937 and the specifics of its implementation in the Ukrainian SSR are disclosed. They also characterize the methodology for selecting the “contingent” that was repressed (victims of the operation), the technology of conducting mass repressions within the framework of the special operation and their tragic consequences for the German population of Ukraine. As the operation quickly gained momentum, it was not easy for German diplomats to figure out what was happening in Ukraine. But, as follows from the telegram of the German Embassy to Berlin on August 7, 1937, diplomats saw through the general situation in the USSR. They directly linked the arrests of German citizens “with well-known terrorist acts directed against all sections of the local population”. In other words, they saw and adequately evaluated the German component of what would later be called the “Great Terror” from the first days of the German operation. The documents that were used confirm that the tragic aspect of the beginning of the operation was the simplification and acceleration of the so-called “German affairs” investigation. The judiciary, in particular the military tribunals, which were not directly involved in the German operation but were involved in the consideration of cases against people, among whom were Germans – citizens of the USSR, did not lag behind the pace of “work, accused of such serious paragraphs of Article 54 of the Criminal Code of the Ukrainian SSR as treason, espionage, sabotage, terror. The sanction of this article in almost all cases provided for capital punishment – execution, which was widely used in practice. The last point in documenting the repressions against victims of this category was the NKVD bodies reports to the relevant military tribunal about the execution of the sentence of the tribunal. The prosecution authorities and, to a lesser extent, the USSR People’s Commissariat for Foreign Affairs contributed to the fight against “enemies”. The arrests of some German citizens were coordinated with them.
Źródło:
Проблеми всесвітньої історії; 2020, 10; 107-137
2707-6776
Pojawia się w:
Проблеми всесвітньої історії
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Educational, academic and social activity of the National Midwifery School in Krakow during the interwar years of the 20th Century
Autorzy:
Płoch, Kazimiera
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/707233.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Źródło:
Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych; 2014, LXVII
0079-3418
Pojawia się w:
Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcje i treści misjograficzne polskiej międzywojennej beletrystyki misyjnej. Wydawnictwa Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej
Missiographic functions and contents in the missionary novels in the Interwar Years in Poland. The publications of the Missionary Oblates of Mary Immaculate
Autorzy:
Wrzos, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480750.pdf
Data publikacji:
2017-06-01
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
beletrystyka misyjna
dwudziestolecie międzywojenne
ewangelizacja
misje
oblaci
The Interwar Years
missionary novels
missions
evangelisation
Oblates
Opis:
Autor ukazuje trwającą do dziś działalność wydawniczą, którą oblaci rozpoczęli w 1926 roku, wydając w Krobi (Wielkopolska) dwumiesięcznik misyjny „Oblat Niepokalanej”. Oblacka beletrystyczna działalność edytorska była związana z dwoma cyklami wydawniczymi, ukazującymi się od 1931 roku. Pierwszy stanowiła „Biblioteka misyjna OO. Oblatów M.N.”, na którą składają się książki P. Duchaussois OMI: Wśród lodów polarnych, W płomieniach Cejlonu i Bohaterki. Natomiast na drugi cykl: „Biblioteczka Misyjna OO. Oblatów” składały się pozycje: J. Gottharda OMI Okawango oraz O. Rommerskirchena OMI Obrazki misyjne z kraju Basutosów. Drugi cykl był kierowany do odbiorców uboższych, którzy ze względów materialnych nie mogli pozwolić sobie na zakup obszerniejszej pozycji książkowej. W artykule zostały omówione oba cykle, a szczególnie ich treść. Polska międzywojenna beletrystyka misyjna, analizowana na przykładzie wydawnictw oblackich, pełniła zasadniczo trzy funkcje wydawnicze: edukacyjną, informacyjną oraz propagowania misji.
In 1926 in Krobia (Greater Poland), the Missionary Oblates of Mary Immaculate (OMI) started a bimonthly missionary magazine, Oblat Niepokalanej (The Oblat of the Immaculate). In 1931 they initiated two missionary series. The first one, called Biblioteka Misyjna OO. Oblatów M. N. (OMI Missionary Collection), included books by P. Duchaussois Wśród lodów polarnych (The Polar Regions), W płomieniach Cejlonu (The Flames of Ceylon) and Bohaterki (The Heroines). The second series, targeted at the less well-off readers, included Okawango (Okawango) by J. Gotthard OMI and Obrazki misyjne z kraju Basutosów (Missionary Impressions from the Basuto Country) by O. Rommerskirchen OMI. Both series are discussed in this article. The presented analysis of the Polish novels describing missionary work, based on the publishing activities of the Missionary Oblates of Mary Immaculate between the interwar years (1919-1938), shows that they had three basic objectives: education, information and propagation of missions.
Źródło:
Nurt SVD; 2017, 1; 256-276
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antysemityzm oraz totalitaryzm w świetle twórczości dramatycznej Antoniego Słonimskiego i Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej
Autorzy:
Ujma, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630609.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the interwar years
Słonimski
Pawlikowska-Jasnorzewska
Nazism
comedy
anti-Semitism, the interwar satire
dwudziestolecie międzywojenne
nazizm
komedia
antysemityzm
satyra międzywojenna
Opis:
The aim of this work is to present Nazi anti-Semitic practices and totalitarian actions in the interwar satire. The subject of the analysis are Antoni Słonimski’s and Maria Pawlikowska-Jasnorzewska’s comedies. The analysis of the topic shows that the threats of totalitarian regimes was seen at the beginning of the twentieth century.
Tematem niniejszego artykułu jest sposób przedstawiania i kreowania nazistowskich praktyk antysemickich i działań totalitarnych przez autorów międzywojennej satyry. Przedmiotem analizy uczyniono komedie Rodzina Antoniego Słonimskiego oraz Mrówki i Baba-Dziwo Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Ujęcie pokazuje, że zagrożenia ze strony ustrojów totalitarnych, w tym szczególnie nazizmu, odczuwano już na początku lat trzydziestych ubiegłego wieku.
Źródło:
Acta Humana; 2017, 8
2082-4459
Pojawia się w:
Acta Humana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Праблема дысцыпліны часу ў дыскурсе друку БХД-БНА міжваеннага перыяду
Problem dyscypliny czasu w dyskursie druku BChD-BZL w okresie międzywojennym
“Belarusian sanation” in Poland (1928–1937): between confrontation and loyality
Autorzy:
Пагарэлы, Аляксандр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437054.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
Tematy:
czas społeczny
prasa
Zachodnia Białoruś
okres międzywojenny
Białoruska Chrześcijańska Demokracja
social time
press
West Belarus
interwar years
Belarusian Christian Democracy
Opis:
Artykuł jest próbą zbadania problematyki dyscypliny czasu w dyskursie prasy międzywojennej Białoruskiej Chrześcijańskiej Demokracji. Ten dyskurs był ważnym elementem w budowaniu wizji moralnej wspólnoty politycznie, społecznie i gospodarczo aktywnych Białorusinów. Jednak tło społeczno-kulturowe, a nie tylko czynniki natury politycznej w znacznym stopniu wpływały na to, że ten dyskurs miał ograniczony wpływ na wieś białoruską. Artykuł proponuje typologię czasu społecznego, która cechuje postawy wobec czasu BChD oraz innych ruchów politycznych Białorusi Zachodniej.
The article is an attempt to study the problem of time discipline in the periodical press discourse of interwar Belarusian Christian Democracy. This discourse was an important element in shaping of an image of moral community comprising politically, socially and economically active Belarusians. However, not only political but also sociocultural factors to a large extent determined that the eff ect of this discourse on Belarusian village was rather limited. The article proposes a typology of social time which characterizes the attitudes toward time of Belarusian Christian Democracy and other political movements in West Belarus.
Źródło:
Przegląd Środkowo-Wschodni; 2019, 4; 117-158
2545-1324
Pojawia się w:
Przegląd Środkowo-Wschodni
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludność powiatu bialskiego w latach międzywojennych – wybrane aspekty analizy demograficznej
Success of the Biała Podlaska poviat in the interwar years – selected aspects of the demographic analysis
Autorzy:
Madej, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340535.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
demography
employment structure
age structure
Biała Podlaska poviat
level of urbanization
demografia
struktura zatrudnienia
struktura wiekowa
powiat bialski
poziom urbanizacji
Opis:
Powiat bialski w okresie międzywojennym znalazł się niemalże w centrum II Rzeczypospolitej. Jego peryferyjne położenie w stosunku do innych powiatów województw centralnych spowodowało jednak, że szereg wydarzeń i procesów, które zachodziły w tym czasie, miało na jego terenie nieco inny przebieg. W artykule podjęto próbę przedstawienia wybranych aspektów struktury demograficznej, aby skonfrontować, czy również na tym polu powiat bialski odbiega od obszarów z nim sąsiadujących. Poza określeniem liczebności populacji powiatu przeprowadzono analizę jej struktury wiekowej, podziału względem płci, poziomu urbanizacji oraz struktury zatrudnienia. Szczególnie wartościowe informacje uzyskano poprzez konfrontacje danych ze spisów powszechnych z 1921 r. i 1931 r. w zakresie zmian zachodzących wśród pracujących w podstawowych działach gospodarki. Istotne znaczenie miało także określenie liczebności mieszkańców miast, co jest jednym z wyznaczników poziomu nowoczesności społeczeństwa. Przedstawienie wzrostu liczby ludności powiatu oraz jej charakterystyka pod względem wieku i płci dostarczyły informacji o potencjale demograficznym wspomnianego obszaru. Ich analiza potwierdza nieco odmienny charakter powiatu bialskiego. Informacje mogą zostać wykorzystane do dalszych badań nad dziejami powiatu.
The Biała Podlaska poviat was almost at the geographical centre of the interwarperiod Second Polish Republic (1918–1939). However, its peripheral position in relation to other Districts of central voivodships resulted in a number of events and processes that were taking place at that time having a slightly different outmode in its territory. The article attempts to present selected aspects of the demographic structure to confront the extent to which the field of interest diverges from the neighbouring areas. Besides a determination of the population of the district, its structure was analysed in terms of age, gender, level of urbanization and structure of employment. Particularly valuable information was obtained through confrontation of data from the 1921 and 1931 censuses in terms of changes taking place among employment in fundamental branches of the economy. The period was also important for the urban population, which is one of the determinants of the level of modernity of society. Presentation of population growth the county and its characteristics in terms of age and gender provided information on the demographic potential of the analysed area. The analysis provided a number of interesting data sets, somewhat corroborating the varied character of the Biała Podlaska district. The information can be used for further research on the history of the district.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2020, 17, 4; 32-51
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wychowanie fizyczne w Związku Harcerstwa Polskiego w latach międzywojennych realizowane poprzez obozy letnie
Physical education in polish scouting association in the interwar years implemented during summer camps
Autorzy:
Biczysko, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423514.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Scouting
ZHP
physical activity
interwar period
Skauting
aktywność ruchowa
okres międzywojenny
Opis:
In the interwar years, camping was one of the numerous ways of scouting activities that promoted physical education. Scout camps developed mainly during summer time and were indispensable means of physical education. They provided an opportunity to practice variety of sports in natural conditions. In addition, scouts started each day with morning gymnastics according to Ling system, they learned how to swim and practised swimming every day. The organization of summer scout camps in the interwar years was supported by government institutions, which constituted overwhelming support – both financial and substantive in the area of physical education.
Spośród wielu form działalności harcerstwa w okresie międzywojennym propagujących wychowanie fizyczne było obozownictwo. Obozy harcerskie rozwijały się przede wszystkim w okresie letnim, były niezastąpionym środkiem wychowania fizycznego, które dawały możliwość uprawiania różnych sportów w naturalnych warunkach. Poza tym, każdy dzień harcerze rozpoczynali gimnastyką poranną systemu Linga, oraz codzienną kąpielą i nauką pływania. Organizację akcji obozowej w okresie międzywojennej w harcerstwie wspierały instytucje państwowe, które były olbrzymim wsparciem nie tylko finansowym, ale także merytorycznym z dziedziny wychowania fizycznego.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2014, 40, 2; 213-225
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La caricature sociale dans les albums de Jean Bruller : une Comédie humaine de l’entre-deux-guerres
Social caricature in Jean Brullers albums: a human comedy of the interwar years
Autorzy:
Hernández Gómez, María de los Ángeles
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038057.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydawnictwo Werset
Tematy:
Jean Bruller
Vercors
dessin
album
caricature
XXe
homme
drawing
20th century
mankind
Opis:
Les premiers albums du dessinateur Jean Bruller proposent une caricature sociale originale par la combinaison du texte et de l’image. Si La danse des vivants (1932-1938) aspire à illustrer la comédie humaine du XXe siècle par la caricature de mœurs et un ton universaliste, Visions intimes et rassurantes de la guerre (1936) s’ancre dans la période de l’entre-deux-guerres pour développer une critique sociale fortement influencée par les menaces de guerre. Cet article propose une analyse approfondie de l’esthétique de ces deux ouvrages brulleriens, marqués par un humour particulièrement mordant et ironique et par un certain arrière-goût pessimiste. Cette approche analytique se nourrira de même du dialogue entre l'œuvre et la pensée de l’artiste, ainsi que du dialogue entre sa production et le contexte historico-social.
The first albums of the cartoonist Jean Bruller propose an original social caricature by combining text and image. La danse des vivants (1932-1938) aspires to illustrate the human comedy of the 20th century with a caricature of customs and a universalist tone; Visions intimes et rassurantes de la guerre (1936) is anchored in the interwar years to develop a social criticism strongly influenced by the threats of war. This article offers an in-depth analysis of the aesthetics of Jean Bruller’s two works, marked by a particularly wry and ironic humour and some pessimism. This analytical approach will also be complemented by an account of the dialogue between the work and the artist’s thinking, as well as of the dialogue between his production and the historical-social context.
Źródło:
Quêtes littéraires; 2020, 10; 171-184
2084-8099
2657-487X
Pojawia się w:
Quêtes littéraires
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sportowa wszechstronność polskich piłkarzy, uczestników rozgrywek ligowych w latach 1927–1939
Sports Versatility of Polish Footballers, Participants of League Games in 1927–1939
Autorzy:
Owsiański, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129797.pdf
Data publikacji:
2022-07-21
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
piłka nożna
hokej na lodzie
lekkoatletyka
koszykówka
siatkówka
piłka ręczna
zawodnicy
uniwersalizm
lata międzywojenne
football
ice hockey
athletics
basketball
volleyball
handball
players
versatility
interwar years
Opis:
Zawodnicy występujący w latach międzywojennych w polskiej lidze piłkarskiej byli bardzo wszechstronni i utalentowani, dlatego odnosili sukcesy sportowe także w innych dyscyplinach sportu. Celem pracy była ocena skali tego zjawiska. Masowy rozwój piłki nożnej w Polsce sprawił, że brakowało utalentowanych zawodników w zmaganiach obejmujących gry sportowe, lekkoatletykę czy sporty zimowe. Wysoka sprawność piłkarzy predystynowała ich do udziału w rywalizacji sekcji klubów sportowych, innych niż futbolowe. Przedstawiono szczegółowe wykazy piłkarzy, uczestników rozgrywek ligowych w latach 1927–1939, którzy zostali medalistami mistrzostw Polski w hokeju na lodzie, lekkoatletyce, koszykówce, siatkówce i piłce ręcznej. Ponadto zaprezentowano sylwetki i dokonania najbardziej wszechstronnych zawodników.
The players who played in the Polish football league in the interwar period were very versatile and talented, therefore they were also successful in other sports. The aim of the study was to assess the scale of this phenomenon. The mass development of football in Poland meant that there was a shortage of talented players in the struggle involving sports games, athletics or winter sports. The high level of physical fitness of the players predisposed them to participate in the competitions in sections of sports clubs other than football. The author presents detailed lists of footballers, participants in league competitions in the years 1927–1939, who became medallists of Polish championships in ice hockey, athletics, basketball, volleyball and handball. In addition, the biographies and achievements of the most versatile athletes are included.
Źródło:
International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal; 2021, 27, 1; 97-118
1641-4233
2300-8695
Pojawia się w:
International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwudziestolecie międzywojenne w periodyzacji historycznojęzykowej - wizje i rewizje
Interwar period of the Polish 20th century history in the periodization of the history of language - location and relocation
Autorzy:
Woźniak, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/683716.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia języka polskiego XX wieku
dwudziestolecie międzywojenne
periodyzacja dziejów języka polskiego
history of Polish language 20th century
interwar years
periodization of the history of Polish language
Opis:
The author tries to locate the interwar period in the context of language periodization. She presents two previous approaches: the one of Z. Klemensiewicz, S. Urbańczyk and S. Dubisz who included the years 1918–1939 into Modern Polish period and the other of A. Furdal, T. Smółkowa, and S. Borawski who considered the year 1918 as the beginning of the new epoch in the history of Polish language. The author’s proposition is to focus on the evaluation of Polish language in the years 1918–1939, instead of looking for a borderline between the Modern Polish period and contemporary one. The main reason for connecting the interwar period with the contemporary one and not with the Modern Polish period was the radical change in the use of language. The re-establishment of the Polish state triggered fast process of integration. It was the result of the state policy of language and development of mass communication.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 2; 99-111
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A brief comparison of physical education and sport within the Czechoslovak and Polish YMCA in the interwar years
Krótkie porównanie wychowania fizycznego i sportu w czechosłowackiej i polskiej YMCA w okresie międzywojennym
Autorzy:
Tlusty, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/4846.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Czech Republic
Polska
history
interwar period
sport
physical education
Young Men's Christian Association
Opis:
This paper looks at the history of physical education and sports in the Czechoslovak and Polish YMCA. As far as physical education and sports are concerned, the two national associations not only developed in a similar way but cooperated in some areas of their activity as well. The two associations were established and began to work together in the 1920s, exchanging printed matter or arranging friendly matches. In the course of time, both of these national associations began to build their own premises equipped with modern sports facilities and their members participated in matches on a regular basis. The origin of the YMCA and the source of money flowing into Czechoslovakia and Poland led to restrictions being placed on both of these national associations as the outbreak of the Second World War drew near. They were later dissolved and were not fully reestablished until the 1990s.
W pracy omawiana jest historia kultury fizycznej i sportu w czechosłowackiej oraz polskiej YMCA. Te dwie krajowe organizacje nie tylko rozwijały się w podobny sposób, ale nawet współpracowały w niektórych obszarach swojej działalności związanej z wychowaniem fizycznym i sportem. Obydwa związki zostały powołane do życia i rozpoczęły współpracę w 1920 roku, wymieniając się literaturą i organizując mecze towarzyskie. W miarę upływu czasu, stowarzyszenia budowały swoje własne pomieszczenia wyposażone w nowoczesne zaplecze sportowe, a ich członkowie uczestniczyli regularnie w meczach. Pochodzenie YMCA jak i źródło pieniędzy płynących do organizacji w Czechosłowacji i Polsce były, po wybuchu II wojny światowej, powodem ograniczenia działalności obu tych związków krajowych. Współpraca organizacji została zerwana, a jej przywrócenie nastąpiło dopiero w latach 90. XX wieku.
Źródło:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna; 2017, 16, 3
1895-8680
Pojawia się w:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształcenie w zakresie grafiki w szkolnictwie artystycznym Krakowa, Lwowa i Wilna w latach międzywojennych
Training in graphics in the artistic education of Cracow, Lvov and Vilnius during the interwar years (1918–39)
Autorzy:
Boguszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956677.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Education
graphics
teacher
art education
interwar period 1918–193
Opis:
 Training in graphics in the artistic education of Cracow, Lvov and Vilnius during the interwar years (1918–39) The beginnings of art education in Poland are connected with the cities of Cracow, Vilnius and Warsaw in the 18th and 19th centuries. In the interwar period (1918–39), in addition to the most powerful graphics education center in Warsaw, this discipline of art developed intensively in the art schools in Lvov, Cracow and Vilnius. The development of graphics in the Cracow Academy is related to the artistic and educational activities of Józef Pankiewicz. In 1923, the independent Department of Graphic Arts was established, conducted by John Wojnarski in collaboration with Andrzej Jurkiewicz and Jan Rubczak. The next outstanding teachers are Ludwik Gardowski and Konrad Strzednicki. Graphics education in the Municipal School of Art Industry (Miejska Szkoła Przemysłu Artystycznego) in Cracow is headed by Witold Chomicz. Graphics education in Lvov is linked to the activity of such artists as Ludwik Tyrowicz and Maria Rużycka. Ferdynand Ruszczyc, Bonawentura Lenart introduce the study of graphics into the curriculum of the Faculty of Fine Arts at Stefan Batory University in Vilnius. Since 1930, Jerzy Hoppen started the graphics workshop. In the 1930s, the graphic arts established a permanent and significant position in Polish art education. 
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2013, 29; 85-100
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka zdrowia, promocji zdrowia i higieny w świetle sportowej prasy kobiecej w Polsce w okresie międzywojennym
The issue of health, health and hygiene promotion in the light of women’s sport press in the interwar years
Autorzy:
Drozdek-Małolepsza, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423784.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
health
health promotion
hygiene
women’s sport press
zdrowie
promocja zdrowia
higiena
sportowa prasa kobieca
Opis:
The aim of the article is to present the issue of health, health and hygiene promotion in the light of women’s sport press in the interwar years. In the years 1927-1936, a magazine ’Start’ was published and it was dedicated to the aspects of physical education, sport and hygiene in relation to women. It promoted physical activity as a health factor which should be dosed reasonably and emphasised the influence of physical activity on a human organism. Articles published in the magazine covered the problems related to medicine of sport, mainly to the need of medical examinations in sport. Some articles were on emergency issues, healthy lifestyle and body care. The editors of ’Start’ promoted publications in the field of health, hygiene and dietetics. They saw the problem of intensity of physical activity in women’s professional work.
Celem pracy jest przedstawienie problematyki zdrowia, promocji zdrowia i higieny w świetle sportowej prasy kobiecej w Polsce w okresie międzywojennym. W latach 1927 – 1936 ukazywało się czasopismo „Start” poświęcone aspektom wychowania fizycznego, sportu i higieny kobiet. Na łamach „Startu” propagowano aktywność fizyczną jako czynnik zdrowia. Wskazywano na racjonalne dawkowanie oraz wpływ aktywności fizycznej na organizm. Publikowano materiały z zakresu medycyny sportu, głównie potrzebę badań lekarskich w sporcie. Część doniesień poruszała sprawy ratownictwa, zdrowego stylu życia oraz pielęgnacji ciała. Redakcja „Startu” promowała wydawnictwa z zakresu zdrowia, higieny i dietetyki. Dostrzegała problem kompensacji wysiłku fizycznego w pracy zawodowej kobiet.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2014, 40, 2; 235-246
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontakty literackie Kazimiery Iłłakowiczówny z międzywojennym Poznaniem
Kazimiera Iłłakowiczównas Literary Contacts with Interwar Poznań
Autorzy:
Biesiada, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040163.pdf
Data publikacji:
2012-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Kazimiera Iłłakowiczówna (1888-1938)
reception of Kazimiera Iłłakowiczówna's artisctic output in Poznań in interwar years
literary life in Poznań 1919-1939
Trade Union of Polish Writers in Poznań
Club of Polish Literature Students and Scholars of Poznań University
Opis:
In the interwar period Kazimiera Iłłakowiczówna had two meetings with her audience at the invitation of the Club of Polish Literature Students and Scholars of the Poznań University - on 25 February 1930 and 9 May 1933. On 23 February 1939 she took part in the 126th Literary Thursday. She read her works, alongside Emil Zegadłowicz, on 11 April 1931 at a special literary-artistic evening organized to mark the 10th anniversary of the Trade Union of Polish Writers in Poznań. In the discussed period Iłłakowiczówna's poems and critical studies pertaining to her artistic output appeared among others in „Dziennik Poznański", „Kurier Poznański" and „Tęcza". In the years 1919-1939 Iłłakowiczówna also paid private visits to Poznań and places in its vicinity, e.g. to Wierzenica, Kwilicz, Jurkowo.
Źródło:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2012, 7; 265-299
1731-0679
Pojawia się w:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontrola skarbowa w pierwszych latach Polski międzywojennej
Fiscal control in the first years of interwar Poland
Autorzy:
Witkowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1394507.pdf
Data publikacji:
2021-07-10
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
interwar Poland, fiscal control, fiscal administration
interwar Poland
fiscal control
fiscal administration
Polska międzywojenna
kontrola skarbowa
administracja skarbowa
Opis:
W dniu 24 czerwca 1925 r. Minister Skarbu wydał rozporządzenie o organizacji kontroli skarbowej. Weszło ono w życie z dniem 1 września 1925 r. na obszarze izb skarbowych w Grudziądzu, Poznaniu, Krakowie i Lwowie oraz na obszarze Górnego Śląska, a z dniem 1 stycznia 1926 r. na obszarze izb skarbowych w Białymstoku, Brześciu, Kielcach, Lublinie, Łodzi, Łucku, Warszawie i Wilnie. Zniosło zarazem obowiązujący na terenie b. zaboru austriackiego Przepis dla straży skarbowej z dnia 19 marca 1907 r. oraz „przepisy i rozporządzenia” obowiązujące w pozostałych dzielnicach.  Wcześniej, w drodze rozporządzenia z dnia 21 stycznia 1920 r., Minister Skarbu zarządził, aby organy wykonawcze powołane do strzeżenia dochodów państwowych z podatków pośrednich (akcyz) i monopoli na obszarze byłego zaboru rosyjskiego i w Małopolsce, nosiły nazwę „kontrola skarbowa”. Ujednolicenie uprawnień ich i organów wykonawczych, przewidzianych w urzędach skarbowych akcyz i monopolów państwowych (tworzonych na podstawie ustawy z dnia 31 lipca 1919 r. o tymczasowej organizacji władz i urzędów skarbowych i wydanego na jej podstawie rozporządzenia wykonawczego), nastąpiło w drodze ustawy z dnia 14 grudnia 1923 r. o uprawnieniach organów wykonawczych władz skarbowych i wydanego na jej podstawie rozporządzenia wykonawczego. Zostały one objęte wspólną nazwą – „kontrola skarbowa”.
On 24th June 1925, the Minister of Treasury issued an ordinance on the organisation of fiscal control. It entered into force on 1st September 1925 on the area of the treasury offices in Grudziądz, Poznań, Cracow and Lviv, as well as in Upper Silesia, and on 1st January 1926 — on the territory of the treasury offices in Białystok, Brześć, Kielce, Lublin, Łódź, Łuck, Warsaw and Vilnius. At the same time, the ordinance abolished the Treasury Guard Regulation [Przepis dla straży skarbowej] of 19th March 1907, which had been in force in the territory of the former Austrian partition, as well as the “regulations and ordinances” in force in other districts. Earlier, by the ordinance of 21st January 1920, the Minister of Treasury had ordered that the executive bodies established to oversee state income by means of indirect taxes (excise duties) and monopolies on the territory of the former Russian partition and in Malopolska region should be called “fiscal control”. The powers of the said bodies and of the executive bodies, excise and state monopoly pro- vided for in tax offices (created under the Act of 31st July 1919 on the temporary organisation of tax authorities and offices and the implementive ordinance issued on its basis) were united by the Act of 14th December 1923 on the powers of the executive tax authorities and the implementive ordinance issued on its basis. These were subsumed under the common name ‘fiscal control’.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2020, 13; 189-214
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblioteki szkolne w Łodzi w dwudziestoleciu międzywojennym. Przegląd działalności
School Libraries in Lodz During the Twenty-Years Interwar Period. Review of Functioning
Autorzy:
Kaczmarek, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965874.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
school libraries
Lodz education system
teachers-librarians
reading promotion
biblioteki szkolne
szkolnictwo łódzkie
nauczyciele-bibliotekarze
promocja czytelnictwa
Opis:
Interwar period meant intensive functioning of independent Polish state authorities, also on the field of education. Legislative works concerned, among many other, matters of development of librarianship, school’s libraries modus operandi as well. Ministerial authorities prepared legal documents aimed, for example, at regulation of teachers–librarians’ work. Local authorities also aspired to form libraries in institutions that were under their supervision. Lodz didn’t belong to the lead of cities with best supplied school libraries. However, the need to collect books at schools was noticed not only by teachers alone, but also by city authorities. The school libraries were recognized as inseparable part of each school, necessary for successful completion of teaching–education processes. Lodz junior secondary schools had quite affluent libraries. During the formation process of Lodz school libraries their teachers played significant role. The Lodz teachers supported all undertakings being aimed at development of school’s libraries and popularizing the reading among secondary school children.
Lata międzywojenne to okres intensywnych działań władz niepodległego Państwa także na polu oświaty i szkolnictwa. Prace legislacyjne dotyczyły również spraw rozwoju bibliotekarstwa, w tym szkolnego. Władze ministerialne przygotowywały akty prawne mające na celu m. in. unormowanie pracy nauczycieli–bibliotekarzy. Także władze samorządowe dążyły, by w podległych im placówkach tworzone były biblioteki. Łódź nie należała do czołówki miast z najlepiej zaopatrzonymi bibliotekami szkolnymi; jednak potrzebę gromadzenia w szkołach księgozbiorów dostrzegali nie tylko nauczyciele, ale także władze miasta. Biblioteki uznane zostały za nierozłączną część szkoły, niezbędną w realizacji procesów dydaktyczno–wychowawczych. Łódzkie gimnazja dysponowały dość zasobnymi księgozbiorami W procesie formowania księgozbiorów szkół znaczną rolę odegrało łódzkie nauczycielstwo, które wspierało wszelkie przedsięwzięcia mające na celu rozwój bibliotek szkolnych i upowszechnianie czytelnictwa wśród młodzieży szkolnej.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2015, 20
0860-7435
2450-1336
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ignacy Daszyński a kwestia oświaty robotniczej w dwudziestoleciu międzywojennym
Ignacy Daszyński and the Question of Workers Education During the Twenty Years Interwar Periode
Autorzy:
Nartonowicz-Kot, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16626271.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Ignacy Daszyński - a distinguished Polish socialist, prime minister o f the first people’s government in Lublin and later the president of the Polish Seym of 2nd tenure, was also famous for his activity in the field of the political and cultural education of the people. He believed that „only a proletarian aware of his tasks could be a maker of the new deal” - still that aim should be achieved by his educational and cultural activity. I. Daszyński became an initiator and a founder of the powerful, cultural-educationally, workers organisation: Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego (The Association of the University of Workers - TUR) and than he supervised it till beginning of 1930s. The status of the Association designed the rich programme of its activity in which the need of the various forms of the work and of its attractiveness was specially underlined. Those steps aimed to gain the support of the workers class for the Association. The action was quite successful. Till the beginning of 1930s the ranks of members (mostly the workers) and the number of units of the Association augmented. A dominant influence of I. Daszyński on TUR could be clearly observed also in the fact that since the beginning of 1930s the main slogan promoted by the Association was „education no revolution” . Still the changes of the geopolitical circumstances and the political tension in Poland forced the leaders of TUR to introduce certain modification of the ideological programme of that institution. Therefore due to I. Daszyński there was built the organisation that contributed very much to the process of the creation of the proletariat consciousness. It fulfilled an important educational mission among the workers both teaching and amusing them.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2001, 71; 63-77
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budowa administracji skarbowej w pierwszych latach Polski międzywojennej
Building the fiscal administration in the first years of interwar Poland
Autorzy:
Witkowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945323.pdf
Data publikacji:
2021-04-01
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
administracja skarbowa
izby skarbowe
urzędy skarbowe
Ministerstwo Skarbu
Polska międzywojenna
tax administration
tax chambers
fiscal and tax offices
Ministry of the Treasury
interwar Poland
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie procesu budowania administracji skarbowej w pierwszych latach Polski międzywojennej, zakończonego uchwaleniem i stopniowym rozszerzaniem zakresu terytorialnego mocy obowiązującej ustawy z dnia 31 lipca 1919 r. o tymczasowej organizacji władz i urzędów skarbowych. Zastąpiła ona rozwiązania pozaborcze, które początkowo poddawano doraźnym zmianom. Rozważania dotyczące organizacji i zakresu działania administracji skarbowej dopełniają uwagi ilustrujące wysiłki Ministerstwa Skarbu na rzecz zatrudnienia i wyszkolenia urzędników skarbowych i kandydatów do służby w skarbowości. Zamieszczone uwagi i spostrzeżenia poczynione zostały w oparciu o analizę aktów prawnych, źródeł pozwalających odtworzyć przebieg procesów legislacyjnych (druki sejmowe i sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu) oraz literatury. Potwierdzają one, iż w ustawie z 31 lipca 1919 r. przyjęto konstrukcję zbudowaną na zasadach: 1/ wyodrębnienia władz i urzędów skarbowych z administracji ogólnej, 2/ trzystopniowego ustroju władz skarbowych (Ministerstwo Skarbu, izby skarbowe, urzędy skarbowe), 3/ jednakowego potraktowania administracji podatków bezpośrednich i pośrednich, o czym świadczyło ich organizacyjne zespolenie w izbach skarbowych, przy zachowaniu wyodrębnienia tylko we władzach I instancji (urzędy podatków i opłat skarbowych; urzędy akcyz i monopolów państwowych). Przyjęty ustrój administracji skarbowej wychodził naprzeciw wzrastającej roli podatków bezpośrednich, która wymagała budowy instytucji sprawnego ich wymiaru i poboru. Z kompetencji izb skarbowych wyodrębniono jednak zarząd ceł.
The purpose of this article is to present the process of building fiscal administration in the first years of interwar Poland, which ended with the adoption and gradual extension of the territorial scope of the binding law of July 31, 1919, on the temporary organization of tax authorities and offices. It replaced the post-partition solutions, which were initially subject to temporary changes. Considerations concerning the organization and scope of activities of the fiscal administration are complemented by comments illustrating the efforts of the Ministry of the Treasury to employ and train tax officials and candidates for tax services. The stated comments and observations were made on the basis of an analysis of legal acts, sources allowing to reconstruct the course of legislative processes (The Lower House of Polish Parliament [Sejm] documents and stenographic reports from the Lower House [Sejm] sessions) and literature. They confirm that the Act of July 31, 1919, adopted a structure based on the following principles: 1/ separation of fiscal authorities and offices from general administration, 2/ three-stage system of fiscal authorities (Ministry of the Treasury, tax chambers, tax offices), 3/ equal treatment of administration of direct and indirect taxes, as evidenced by their organizational unification in tax chambers, while maintaining the separation only in the authorities of the first instance (tax and fiscal offices; excise and state monopoly offices). The adopted fiscal administration system met the increasing role of direct taxes, which required the building of institutions for efficient calculation and collection of those taxes. However, the management of customs was separated from the competence of the tax chambers.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2020, 19, 2; 319-348
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność parcelacyjna Państwowego Banku Rolnego w Polsce międzywojennej w latach 1924-1929
Parcelling activity of the National Bank for Agriculture in interwar Poland in the years 1924-1929
Autorzy:
Klusek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44391.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Polska
okres miedzywojenny
Panstwowy Bank Rolny
reforma rolna
grunty rolne
parcelacja
obrot ziemia
kredyty dlugoterminowe
Opis:
Jednym z głównych zadań stawianych wobec Państwowego Banku Rolnego w Polsce międzywojennej było popieranie: parcelacji i osadnictwa, regulacji rolnych przez nabywanie majątków ziemskich na cele parcelacyjne i udzielanie kredytów długoterminowych na zakup ziemi. Państwowy Bank Rolny mógł przeprowadzać parcelację nieruchomości ziemskich, zarówno nabytych na swoją własność, jak i powierzonych w komis. Celem artykułu jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy parcelacja prowadzona przez Państwowy Bank Rolny mogła przeciwdziałać procesowi rozdrobnienia gospodarstw rolnych i tym samym wzrostowi przeludnienia agrarnego wśród mniejszej własności oraz stanowić istotne źródło powstawania gospodarstw chłopskich, zdolnych do konkurowania z dużą własnością ziemską.
Scientific literature related to the problem in focus is exceptionally poor. The only book publication concerns the National Bank for Agriculture in the twenty-year interwar period is book position of Marek Nowak’s authorship [Nowak 1988]. But, on account of its modest range, bank agrarian activity has been treated too generally. In this publication author’s opinion is that this activity needs deeper analysis. Parcelling is an economic process which took part in Poland and lasted from the moment of grant freehold. It ran with special intensification towards the end of XIX century and at the beginning of XX century. In inter-war period, on account of source of parcelled soil, parcellation was divided into private and governmental. Governmental parcellation, which related to public property, included lands by Regional District Councils and territories included by military settlement. However, lands allocated by the National Bank for Agriculture and by individual people made private parcellation. The beginning of the National Bank for Agriculture’s agrarian activity’ was enabled by Poland President’s directive from 1924. One of the main tasks put against NBA was support: parcellation and settlement, agricultural regulations by landed estates purchase for parcelling aims and giving long-term credits for land purchase. However, according to status, the National Bank for Agriculture was able to parcel out landed properties, both purchased for private property and entrusted to commission state. Tasks put against parcellation conducted by the National Bank for Agriculture were not carried out in a satisfactory way. The Bank’s activity did not contribute to shopping the process of farms fragmentation at serious level and process of agrarian overpopulation’s growth among fewer ownership. Similarly, it also was not an essential source of establishing new farms capable of competing with vast-land ownership.
Źródło:
Journal of Agribusiness and Rural Development; 2009, 14, 4
1899-5241
Pojawia się w:
Journal of Agribusiness and Rural Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kursy języka polskiego na Śląsku Opolskim w pierwszej połowie XX wieku
Courses in the Polish language organized in Opole Silesia in the first half of the 20th century
Autorzy:
Sapia-Drewniak, Eleonora
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127979.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
kursy języka polskiego
Śląsk Opolski
okres międzywojenny
lata powojenne
ludność polska
Polish language courses
Opole Silesia
interwar period
postwar years
Polish population
Opis:
Cel. Celem opracowania jest poznanie i przedstawienie roli kursów języka polskiego realizowanych na terenie Śląska Opolskiego w okresie jego przynależności do państwa niemieckiego w latach międzywojennych, oraz po zakończeniu II wojny światowej do 1948 roku. zadaniem kursów była kompensacja braku możliwości uczenia się w szkole z polskim językiem wykładowym do 1945 r., przeciwstawienie się germanizacji ludności śląskiej oraz rozbudzenie poczucia przynależności do narodu polskiego. Metody. Analiza materiałów archiwalnych. Wnioski. Analizując dostępne materiały archiwalne można stwierdzić, że w latach międzywojennych kursy języka polskiego były organizowane przez polskie organizacje społeczne i oświatowe funkcjonujące w tym regionie. Ta forma pracy oświatowej była kierowana do dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych. Udział w kursach wzięła jedynie garstka ludności śląskiej. Powodem była obawa przed szykanami ekonomicznymi ze strony niemieckich pracodawców. W latach powojennych Opolszczyzna stała się częścią państwa polskiego, którego władze dążyły do tego, by ludność miejscowa jak najszybciej opanowała język polski w zakresie czytania, pisania i komunikowania się. Były to bowiem podstawowe warunki umożliwiające udział w życiu społeczno-gospodarczym w nowej rzeczywistości. Ta forma wyrównywania braków edukacyjnych nie cieszyła się jednak uznaniem ludności rodzimej, o czym świadczy niska frekwencja.
Aim. The purpose of this study is to explore and present the role of Polish language courses implemented in Opole Silesia during the period of its belonging to the German state in the interwar years, and after the end of World War II until 1948. Their purpose was to compensate for the lack of opportunities to study in a school with Polish language instruction until 1945, and to oppose the Germanization of the Silesian population and awaken a sense of belonging to the Polish nation. Methods. Analysis of archival materials. Conclusions. Analysing the available archival materials, it can be concluded that in the interwar years Polish language courses were organised by Polish social and educational organisations functioning in the region. This form of educational work was addressed to children, young people, and adults. Only a handful of the Silesian population took part in them. The reason was the fear of economic harassment from German employers. In the post-war years, the Opole region became part of the Polish state, whose authorities strove to ensure that the local population mastered the Polish language as quickly as possible in terms of reading, writing, and communication. These were the basic conditions for participation in social and economic life in the new reality. This form of filling educational gaps, however, was not appreciated by the native population, as evidenced by the low attendance.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2019, XXI, (2/2019); 55-64
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piłka nożna w Częstochowie w latach 1919–1927
Football in Częstochowa in the years 1919–1927
Autorzy:
Krzysztof, Kościański
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529308.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Częstochowa
piłka nożna
okres międzywojenny
football
interwar period
Opis:
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Częstochowa była jednym z największych pod względem liczby ludności miast. W odniesieniu do piłki nożnej była traktowana jako prowincja, a sama dyscyplina sportowa dopiero się rozwijała. Powstanie kilku boisk oraz I Miejskiego Stadionu przeznaczonego do piłki nożnej, wpłynęło na jej upowszechnienie. Liczba klubów z sekcją piłki nożnej zwiększała się w kolejnych latach. W 1923 r. dwa kluby z Częstochowy i jeden z Rakowa utworzyły częstochowską klasę „C”, występując pod egidą Krakowskiego Okręgo-wego Związku Sportowego. Cztery lata później istniały już dwie grupy liczące w sumie czternaście zespołów. Drużyny z Częstochowy brały udział w rozgrywkach kierowanych przez Podokręg Sosnowiec. W latach 1919–1927, żaden z klubów nie awansował do „A” klasy. W 1927 r. powstał Częstochowski Podokręgowy Związek Piłki Nożnej, którego funkcjonowanie wpłynęło znacząco na dalszy rozwój piłki nożnej w Częstochowie. Najlepszymi drużynami tego okresu były Częstochowski Klub Sportowy, Klub Ogólno-Sportowy „Victoria 1922” Częstochowa, Klub Sportowy Częstochowa oraz Klub Sportowy „Warta” Częstochowa”.
After Poland regained its independence, Częstochowa was one of the largest cities in terms of population. In relation to football, it was treated as a province, and the sport discipline itself was just developing. The stadiums were created as well as the 1st Stadium dedicated to football, which influenced the dissemination of this discipline. The number of clubs with the football section increased every year. In 1923, two clubs from Częstochowa and one from Raków formed the Częstochowa ‘C’ division, performing under the auspices of the Krakow Regional Sports Association. Four years later, there were already two groups of fourteen teams in genral. Teams from Częstochowa competed under patronage of Sosnowiec Subdistrict Football Association. Between 1919–1927 neither of teams from Częstochowa got promoted to division “A”. In the year 1927 Częstochowa Sub-District Football Association was estab-lished, whose functioning had a significant impact on the further development of football in Częstochowa. In that period of time the best teams were: Częstochowa Sports Club, “Victoria 1922” Częstochowa Sports Club, Sports Club Czestochowa and Sports Club “Warta” Czestochowa
Źródło:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe; 2019, 2, 4; 45-59
2545-3211
Pojawia się w:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A ‘Golden Twenty Years’, or a Bad Stepmother? Czech Communist and Post-Communist Narratives on Everyday Life in Interwar Czechoslovakia
Autorzy:
Holubec, Stanislav
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601767.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
First Czechoslovak republic
communism
Post-communism
narratives
historical memory
Opis:
The article deals with the narratives on the First Czechoslovak Republic in the Czech communist and post-communist public discourse. It is argued that the attitude to the First Republic played an important role in the political history of the Czech society in the second half of the twentieth century. The article shows that the negative narratives on this period were of key importance for the legitimisation of the communist regime whilst the positive narratives were an essential component in the discourse of anti-communists, supporters of the democratic reforms and the dissident movement in the 1970s and 1980s. The 1989 revolution was interpreted both as the return to the success of the First Republic democracy and economic system, and as the imagined return from the East to the West.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2014, 110
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Outline of the History of Physical Culture in the Province of Ternopil in the Years 1920-1939
Autorzy:
Małolepszy, Eligiusz
Drozdek-Małolepsza, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2026877.pdf
Data publikacji:
2022-03-31
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
province of Ternopil
the interwar period
physical culture
sport
Opis:
The aim of the paper is to present the outline of the history of physical culture in the province of Ternopil in the years 1920-1939. The province of Ternopil was established on 23 December 1920, as one of the very first provinces on the South-Eastern Borderlands of the Second Polish Republic. In the interwar period, physical culture flourished in the province of Ternopil. In the twenties and thirties of the 20th century, new social and sports associations and sports clubs were being established. What is more, sports organisations gathering Polish, Ukrainian and Jewish citizens that had been active before the outbreak of WWI became active again. Football was the most popular sports discipline practised alongside boxing, gymnastics, cycling, athletics, archery, water sports, shooting, gliding, table tennis. A contest whose main prize was the State Sports Badge played an important role in propagating physical activity in society.
Źródło:
Central European Journal of Sport Sciences and Medicine; 2022, 37; 5-11
2300-9705
2353-2807
Pojawia się w:
Central European Journal of Sport Sciences and Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The reception of romanticism in the Greek theatre of mid-war years
Recepcja romantyzmu w greckim teatrze lat międzywojennych
Autorzy:
Georgopoulou, Varvara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1361359.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
Romanticism
Greek interwar period
stage act
reception
romantyzm
okres międzywojenny Grecji
akt sceniczny
recepcja
Opis:
During the Mid-war years, the French romantic playwrights, whose work really acted as the medium through which the romantic current was introduced in the Greek theatre, have a declining course compared to the 19th and early 20th centuries. As this era was full of crucial historical turning points, with national conflicts, civil wars and social struggles, the romantic exaltation and idealization did not find fertile ground. Still, in the first Mid-war decade (1920– –1930) the plays of the Romanticists were still staged, although not so much by the big theatre companies as by suburb groups, of which the critics took little notice. In the second Mid-war decade, the romanticists are being revived on account of the inauguration of the National Theatre, which has all the facilities needed for the adequate production of their plays, the consolidation of the role of the director and a general turn towards the past and the classical repertory. The new generation of directors tries to apply the avant-garde directing, acting and scenic-designing solutions on the staging of the old plays, very often quite successfully. The starting-point for this revival of the romanticists was the 100-year anniversary of the French Romantic movement in 1930. In this period (1930–1940) the reception of the German romantic playwrights is very interesting, and especially the first appearance of the important writer Heinrich von Kleist.
W latach międzywojennych francuscy dramaturdzy romantyczni, których twórczość naprawdę działała jako medium, dzięki któremu nurt grecki został wprowadzony do greckiego teatru, doświadczyli tendencji spadkowej w porównaniu z XIX i początkiem XX wieku. Ponieważ ta epoka była pełna przełomowych historycznych punktów zwrotnych, konfliktów narodowych, wojen domowych i walk społecznych, romantyczne wywyższenie i idealizacja nie znalazły żyznego gruntu. Mimo to w pierwszej dekadzie dwudziestolecia międzywojennego (1920–1930) sztuki romantyków były nadal wystawiane, choć nie tyle przez wielkie zespoły teatralne, ile przez grupy podmiejskie, na które krytycy nie zwracali uwagi. W drugiej dekadzie drugiej wojny światowej romantycy są ożywiani dzięki inauguracji Teatru Narodowego, który ma wszystkie udogodnienia potrzebne do odpowiedniej produkcji swoich sztuk, ugruntowania roli reżysera i ogólnego zwrotu w kierunku przeszłość i repertuaru klasycznego. Nowa generacja reżyserów stara się stosować awangardowe rozwiązania reżyserskie, aktorskie i scenograficzne do inscenizacji starych sztuk, bardzo często z powodzeniem. Punktem wyjścia do ożywienia romantyków była 100-lecie francuskiego ruchu romantycznego w 1930 r. W tym okresie (1930–1940) odbiór niemieckich romantycznych dramaturgów jest bardzo interesujący, a zwłaszcza pierwsze pojawienie się na deskach ważnego pisarza Heinricha von Kleista.
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 259-269
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Katolickie stowarzyszenia młodzieży w diecezji włocławskiej w latach 1918-1939
The catholic youth associations in the diocese of Włocławek in the years 1918-1939
Autorzy:
Dębiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1026368.pdf
Data publikacji:
2012-12-17
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
okres międzywojenny
duchowieństwo
stowarzyszenie katolickie
interwar period
clergy
catholic association
Opis:
The article discusses the changes which took place in the organisation of deaneries in the Diocese of Kielce in the years 1925-1939. These changes were caused by the necessity of adaptation to the new boundaries of the diocese which were introduced after the concordat of 1925 and the dynamic development of the city of Kielce. With regard to the creation of the deanery of Wiślica, the author presented the decision making process done by the administration of the diocese.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2012, 98; 51-66
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Typology of housing arrangements of Upper Silesia in 1848-2013 years – archetypes and their modernization flexibility
Autorzy:
Cibis, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/390661.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
housing arrangements
Upper Silesia
social building development
interwar period
modernism
warunki mieszkaniowe
Górny Śląsk
rozwój socjalny
okres międzywojenny
modernizm
Opis:
In the Polish literature of the subject granted to the residential architecture the most common is the theme of constructed environment, the problem of new trends both in form and design, most often in the context of the sustainable development. More and more frequent are the works on analyzing and describing the sociological perspective of dwelling. Basing on the long-term international and domestic publications and scientific research the spread and often interdisciplinary, complex works and articles concerning the social phenomena in architecture and its surrounding have recently appeared. Despite the huge in amount and the valuable literature as well as the scientific research being led in the last few years the lack of works presenting the complex condition of the residential stock shaped through centuries, in context of usability and needs of the residents, based on the possibilities and real modernisation activities is significant. The time range of the work covers the period from 1848-2013. The broad framework allows the recognition of the vast majority of the existing residential stock and gives the larger spectrum of evaluation in the spotted transformations. Industry initiated the process of the development of the number of contemporary cities. The work tries to gain the answer for: ● what changes were done to the researched residential stock ● in which period the changes were the most intensive ● in which period the changes were the greatest in the area (both historically and in context of the usability) Author is also interested in the problem of similarity of the changes to the notes and descriptions of other authors concerning the values of durability and time (so the equipment, the interior divisions, installations, facades and constructions). The present article is used for a projection of these changes on the base of distinctive features of these arrangements and the attempt formulated of characteristic archetype in individual temporary sequences determined in examinations
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2018, 17, 1; 85-93
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dary dla Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu z lat 1921–1927
Book donations for the University Library in Poznań in the years 1921–1927
Autorzy:
Głowacka-Helak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/912395.pdf
Data publikacji:
2016-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
book donations
interwar period
University Library in Poznań
dary
dwudziestolecie międzywojenne
Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Opis:
Artykuł dotyczy darów dla Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, które wpłynęły do niej w latach 1921–1927. Biblioteka Uniwersytecka powstała w 1919 roku na gruncie dotychczasowej Biblioteki im. Cesarza Wilhelma. Księgozbiór liczący 270 000 tomów miał charakter ogólnoświatowy i germanizacyjny. Ważnym i odpowiedzialnym zadaniem dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej dr. Edwarda Kuntzego stała się polonizacja i dostosowanie istniejącego księgozbioru do nowo powstałego Uniwersytetu Poznańskiego. Dzięki wielkiej ofiarności różnych instytucji krajowych i zagranicznych oraz osób prywatnych udało się zbudować solidny księgozbiór naukowy. Zbiory biblioteczne zostały wzbogacone przez m.in. cenny zbiór książek ze zlikwidowanych rosyjskich bibliotek gimnazjalnych w Kaliszu, księgozbiór prof. Erazma Majewskiego z Warszawy, dr. Leona Szumana z Torunia, dr. Władysława Falgowskiego, prof. Tadeusza Ulatowskiego, prof. Aleksandra Zalewskiego, Władysława Reymonta. Kończąc swoją owocną działalność w Bibliotece Uniwersyteckiej w 1927 roku, Kuntze pozostawił księgozbiór liczący 352 000 tomów.
The present article discusses the donations for the University Library in Poznań received by the library between 1921–1927. The University Library originated in 1919, after taking over the collections of the former German Kaiser Wilhelm Bibliothek. The book stock of the latter, amounting to 270,000 volumes, had a general character and was designed to promote German science and culture. In this situation it was an important and sensitive task for the director of the University Library Dr. Edward Kuntze to carry on with Polonisation of the library’s collections and to streamline the existing collections with the needs of the newly established University of Poznań. Thanks to the following generosity and dedication of various institutions at home and abroad, as well as to donations made by private persons, it was possible to create a sizeable collection of academic and research books. The library’s collections were successively enriched with valuable book collections from dissolved Russian gymnasium libraries in Kalisz and private book collections of Prof. Majewski from Warsaw, Dr. Szuman from Toruń, Dr. Falgowski and Prof. Ulatowski, Prof. Zalewski, and Władysław Reymont, among others. In 1927, when Dr. Kunze retired from the Library, its book collections amounted to 352,000 volumes.
Źródło:
Biblioteka; 2016, 20(29); 81-96
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struggle for the Polish Insurance Market in the Initial Years of Poland’s Regained Independence
Autorzy:
Bednaruk, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1804770.pdf
Data publikacji:
2019-11-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ubezpieczenia gospodarcze
dwudziestolecie miedzywojenne
zagraniczne towarzystwa
ubezpieczeniowe
obcy kapitał
II Rzeczpospolita
business insurance
interwar period
foreign insurance companies
foreign capital
the Second Polish Republic
Opis:
Walka o polski rynek ubezpieczeń gospodarczych w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości. Polski rynek ubezpieczeń gospodarczych w pierwszych miesiącach po odzyskaniu niepodległości był zdominowany przez zagraniczne towarzystwa, które korzystając z protekcjonistycznej polityki swoich rządów w minionym okresie rozwijały się lepiej niż polskie zakłady. Polskie władze podjęły udaną próbę objęcia nadzorem całego sektora asekuracji, dążąc jednocześnie do tego, by krajowi inwestorzy mogli zaistnieć na większą skalę w tej branży oraz, by przy prowadzeniu tego typu działalności przestrzegana była zasada wzajemności w stosunku do państw pochodzenia obcego kapitału. Jednakże cały ten wieloletni trud został zniweczony przez niekorzystne procesy zachodzące na rodzimym rynku na początku lat dwudziestych, przede wszystkim zaś przez galopującą inflację, która podkopała podstawy finansowe polskich ubezpieczycieli.
For the first few months after Poland regained its independence, the Polish insurance market was dominated by foreign insurance companies, which fared better than the domestic undertakings owing to the protectionist policy pursued by their respective governments in the preceding years.  The Polish authorities successfully undertook to exercise supervision of the insurance sector with a view to enabling domestic investors to strengthen their position in the sector, and to ensure that the principle of reciprocity was observed towards the states wherefrom foreign capital originated. Nonetheless, all those efforts were ruined by adverse processes taking place in the domestic market since the 1920s and, above all, by the galloping inflation, which undermined the financial foundations of the Polish insurers.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2017, 27, 2; 7-15
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Założenia programowe Niemieckiego Związku Gimnastycznego w Polsce w latach 1921–1939
Program assumptions of the German Gymnastics Association in Poland in years 1921–1939
Autorzy:
Wyskok, Marlena
Jurek, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/464495.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Tematy:
Niemiecki Związek Gimnastyczny
turnerstwo
okres międzywojenny
German Gymnastics Association in Poland
gymnastics
interwar period
Opis:
Cel badań. Celem badań było ukazanie założeń programowych Niemieckiego Związku Gimnastycznego w Polsce (Deutsche Turnerschaft in Polen) w latach 1921–1939 na podstawie kwerendy materiałów archiwalnych, prasy turnerskiej oraz literatury przedmiotu polskiej i niemieckiej. Materiał i metody. Materiał badawczy stanowiły źródła zdeponowane w archiwach niemieckich i polskich oraz prasa turnerska z okresu międzywojennego (zwłaszcza organ DTP ,,Mitteilungen der Deutschen Turnerschaft in Polen”). W przeprowadzonych badaniach została wykorzystana metoda analizy źródeł historycznych, indukcji, dedukcji, syntezy, a także metoda porównawcza. Wyniki. Niemiecki Związek Gimnastyczny w Polsce działał na terenie II Rzeczypospolitej w latach 1921–1939. Była to największa organizacja zajmująca się kulturą fizyczną wśród ludności niemieckiej w Polsce, licząca ponad 6 tys. członków. Związek czerpał z ponad 100-letniej tradycji niemieckiego turnerstwa, zapoczątkowanego przez Fryderyka L. Jahna. Celem działalności było podtrzymanie tradycji patriotycznych, tożsamości narodowej oraz ścisła współpraca z Niemieckim Związkiem Gimnastycznym (Deutsche Turnerschaft). W okresie Republiki Weimarskiej towarzystwa gimnastyczne, zgodnie z profilem polityki rządowej, stały się bardziej ruchem gimnastyczno-nacjonalistycznym, co wynikało z niekorzystnych dla Niemiec postanowień traktatu wersalskiego. Wraz z dojściem Adolfa Hitlera do władzy niemieckie turnerstwo stało się ważną dziedziną działalności państwa na trzech podstawowych płaszczyznach: propagandy nordyckiej wyższości rasowej, sterowania nastrojami społeczeństw oraz przygotowania fizycznego Niemców, zwłaszcza młodzieży, do szeroko pojętej służby krajowi. Wnioski. Niemiecki Związek Gimnastyczny w Polsce działał w latach 1921–1939 na bazie wzorców Republiki Weimarskiej i III Rzeszy. Ważną rolę w realizacji programu DTP odgrywała wydawana w Polsce i Niemczech prasa turnerska.
Background. The purpose of the research was to present the program assumptions of the German Gymnastics Association in Poland in years 1921–1939 on the basis of the enquiry of archive materials, gymnastics newspapers, and German and Polish literature. Material and methods. Research materials included sources from the German and Polish archives, and gymnastics press from the interwar period. The methods of historical sources analysis, induction, deduction, synthesis, and comparison were applied. Results. The German Gymnastics Association in Poland was active in the Second Polish Republic in years 1921–1939. It was the biggest organization of physical culture among Germans in Poland, gathering over 6000 members, with over 100-year tradition, initiated by Friedrich L. Jahn. The purpose of the Association was to maintain patriotic traditions and the national identity, as well as to cooperate with the German Gymnastics Association. In the period of the Weimar Republic, gymnastic societies, in accordance with the government policy, became more a nationalist movement, which resulted from the decisions of the Treaty of Versailles unfavourable for Germany. In the Nazi Germany, the German gymnastic movement became an important field of state activity on three basic levels: propaganda of Nordic racial superiority, control of the mood of societies, and physical preparation of Germans to serve the state. Conclusions. The German Gymnastics Association in Poland was active in years 1921–1939, following the examples from the Weimar Republic and the Nazi Germany. The Polish and German gymnastics press played a considerable role in implementing the Association program.
Źródło:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu; 2018, 63; 151-166
0239-4375
Pojawia się w:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podręczniki szkolne i opracowania dydaktyczne w repertuarze wydawców lwowskich dwudziestolecia międzywojennego
Textbooks and teaching aids in the repertoire of the Lviv publishers from the interwar period
Autorzy:
Wójcik, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/557517.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Publishing movement in Lviv in the years 1919–1939
textbooks
book history
Lviv 1919–1939
Opis:
The aim of the article is to present textbooks and teaching aids offered by the Lviv companies in the years 1919–1939. The statistical analysis shows that Lviv was an important publishing center which realized the educational policy of the Second Republic of Poland. School literature was primarily published by four companies: Książnica Atlas, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, and Księgarnia Nakładowa K.S. Jakubowskiego. Textbooks were also published, on a lesser scale, by other Lviv publishers. In the analyzed period, published were 1629 textbooks addressed to the mainstream and secondary schools, schools of general education and trade schools, as well as teacher seminars and higher schools. The publishing houses in Lviv also offered about 120 methodical books intended for teachers. The number of titles, their quality and editions allow to state that Lviv was the second, after Warsaw, center of publishing school literature in Poland
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia; 2013, 11; 163-175
2081-1861
2300-3057
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Setna rocznica urodzin Karola Estreichera w polskich publikacjach z lat 1927–1928
The 100th birth anniversary of Karol Estreicher in Polish publications in the years 1927–1928
Autorzy:
Gołda, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/685531.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Estreicher Karol
bibliografia
dwudziestolecie międzywojenne
historia bibliografii
jubileusz
bibliography
the interwar period
history of bibliography
jubilee
Opis:
The article presents the outline of the 100th birth anniversary celebrations of Karol Estreicher in the year 1927. Scientific and popular texts by Polish bibliologists, publicists and journalists published in the journals in the years 1927–1928 were analyzed. Particular attention was drawn to rare book publications by Jan Muszkowski and Ksawery Świerkowski, who were the researchers of bibliographer’s legacy. The vast majority of texts aimed to popularize the figure of K. Estreicher, scientific papers revealing facts about bibliographer’s life and his achievements were published occasionally.
W artykule przedstawiono zarys obchodów setnej rocznicy urodzin Karola Estreichera, które przypadły w 1927 roku. Przeanalizowano naukowe i popularne teksty pióra polskich bibliologów, publicystów i dziennikarzy, które ukazały się na łamach czasopism w latach 1927–1928 oraz nieliczne publikacje książkowe, których autorami byli badacze spuścizny bibliografa okresu międzywojennego – Jan Muszkowski i Ksawery Świerkowski. Większość scharakteryzowanych tekstów miało na celu popularyzację postaci Estreichera w społeczeństwie, znacznie rzadziej powstawały opracowania naukowe, jak np. przyczynki, których zadaniem było ujawnianie wątków z życia i osiągnięć bibliografa.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2017, 1, 24; 11-28
0860-7435
2450-1336
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
System gospodarczy Polski w latach 1918-2018
Poland’s economic system in the years 1918-2018
Autorzy:
Swadźba, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129029.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
system gospodarczy Polski
analiza porównawcza systemów gospodarczych
okres międzywojenny
gospodarka centralnie planowana
transformacja systemowa
Poland’s economic system
comparative economic studies
interwar period
centrally planned economy
systemic transformation
Opis:
Cel – Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie ewolucji systemu gospodarczego Polski na przestrzeni ostatnich stu lat, od odzyskania niepodległości w 1918 r. do dnia dzisiejszego, a także próba uchwycenia jego specyficznych cech oraz pokazanie różnic systemowych między Polską a innymi krajami. Metody – Wykorzystano różne metody badawcze, w tym: krytyczną analizę literatury przedmiotu, analizę historyczną, analizę porównawczą funkcjonujących systemów gospodarczych w Polsce w ostatnich stu latach, a także systemu gospodarczego Polski i innych krajów w tym okresie. Opis badań – Przedmiotem rozważań jest system gospodarczy w skali makro (krajowy system gospodarczy). Ponadto system gospodarczy w wąskim znaczeniu, a więc sfera regulacyjna gospodarki. Ma on bezpośredni wpływ na wyniki gospodarcze kraju, a więc na sferę realną. W opracowaniu skupiono się na własności oraz mechanizmie koordynacji decyzji gospodarczych (ze szczególnym uwzględnieniem roli rynku i państwa), jako dwóch głównych wyznacznikach systemu gospodarczego. Wyniki – Ostatnie sto lat Polski było również burzliwe pod względem zmian w systemie gospodarczym. Polska przeszła przez dwa megasystemy: kapitalizm i socjalizm. Od kapitalizmu do socjalizmu i z powrotem do kapitalizmu. W trakcie tych radykalnych zmian mieliśmy do czynienia z ewolucją systemu gospodarczego, zarówno w ramach systemu gospodarki rynkowej, jak i systemu gospodarki centralnie planowanej. Ponadto system gospodarczy Polski w poszczególnych podokresach posiadał specyficzne cechy i różnił się od systemu gospodarczego innych krajów funkcjonujących w tych dwóch megasystemach. Wynikało to ze specyficznych czynników społeczno-kulturowych Polski, a także określonej sytuacji historycznej, w jakiej znajdował się nasz kraj.
Purpose – The aim of this article is to present the evolution of Poland's economic system over the last hundred years, from regaining the independency in 1918 to the present day, and to try to capture its specific features and show the systemic differences between Poland and other countries. Research methods – Various research methods were used, including: critical analysis of the literature, historical analysis, comparative analysis of the economic systems in Poland in the last one hundred years, as well as the economic system of Poland and other countries during this period. Description of research – The subject of consideration is the economic system in the macro scale (national economic system). In addition, we are interested in the economic system in the narrow sense – the regulatory sphere of the economy. It has a direct impact on the country's economic performance, and thus, on the real sphere. The study focuses on the ownership and the mechanism for coordinating economic decisions (with particular emphasis on the role of the market and the state) as the two main determinants of the economic system. Finding – The last hundred years of Poland were also turbulent in terms of changes in the economic system. Poland has gone through two megasystems: capitalism and socialism. From capitalism to socialism and back to capitalism. During these radical changes we were dealing with the evolution of the economic system, both within the framework of the market economy system and the centrally planned economy system. In addition, the economic system of Poland in particular subperiods had specific features and differed from the economic system of other countries functioning in these two megasystems. This was due to the specific socio-cultural factors in Poland, as well as to the specific historical situation in which our country existed.
Źródło:
Optimum. Economic Studies; 2019, 1(95); 19-31
1506-7637
Pojawia się w:
Optimum. Economic Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojewodowie pomorscy w latach II Rzeczypospolitej (1920–1939). Szkic do portretu zbiorowego
Pomeranian governors in the years of the Second Polish Republic (1920–1939). The outline for a collective portrait
Autorzy:
Olstowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193852.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Pomerania
the Pomerania voivodeship
officials of the territorial administration
government administration
home policy
the interwar period
Opis:
In the Second Polish Republic, the governors (voivodes) were the most important officials of the territorial administration. They managed the general administration consolidated in the provincial office; from 1928 their authority in supervising the administration not consolidated in the voivodeship strengthened. Following the guidelines of the central authorities, they exerted influence on the form of national, social and economic policy; after the May coup d’etat in 1926 they also affected the shape of political relations in their provinces. The seven governors of Pomerania in the years 1920–1939 reflected the traditions of the three partitions of Poland, various perspectives of individual roads to independence, and the changing tendencies in home policy in the Second Polish Republic.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2015, 80, 3; 273-286
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziesięć lat później. Ukraińskie życie polityczne Lwowa w 1928 roku
Ten years after. Ukrainian political life in Lviv in 1928
Десять років згодом: украінське політичне життя Львова у 1928 р.
Autorzy:
Gaczkowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2178882.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Lviv
interwar period
Ukrainian–Polish relations
image of the city
Львів
міжвоєнний період
українсько-польські відносини
образ міста
Opis:
During tne mid-war period Lviv was a leading centre of Ukrainian cultural and political life in Polish state. Despite the untavourable political situation Ukrainian elites tried to create mythologized image of the city as a ”heart and brain” of West Ukraine. In 1928 the opportunities for such actions were, among others, parliamentary elections in March, and - in November - 1st anniversary of the outbreak of the Ukrainian-Polish war.
У міжвоєнний період м. Львів виступало центром українсыкого політичного та культурного жкиття Польщі. Незважаючи на непрості політичні обставини, українсыкі еліти намагалися формулювати образ міста як „серця й мозку" західної України. У 1928 р. нагодою до цього стали, зокрема, березневі вибори до парламенту та листопадові святкування десятої річниці спалаху українсыко-польської війни.
Źródło:
Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe; 2015, 1; 39-55
2543-9227
Pojawia się w:
Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska Marynarka Wojenna w działaniach dyplomatycznych na rzecz budowania bezpieczeństwa morskiego państwa w okresie międzywojennym
The Polish Navy in diplomatic activities aimed at building the maritime security of the state in the interwar period
Autorzy:
Będźmirowski, Jerzy
Nawrot, Dariusz
Ziętarski, Mateusz
Kufel, Jakub
Gac, Miłosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32304204.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Fundacja PSC
Tematy:
Polish Navy
maritime security of a state
polish foreign policy between the years of 1919 and 1939
political cum military situation of Poland in the interwar period
Opis:
The purpose of the article is to present the diplomatic activity of representatives of the Polish Navy, aimed at creating solid political and military foundations for the foundation, which was the maritime security of the state. Poland found itself in a new reality, becoming a coastal state. It had a maritime border and the company of states that were not satisfied with such a state, namely: the Weimar Republic and Bolshevik Russia. In addition to these countries, new countries have emerged in the Baltic Sea basin, such as Poland, Lithuania, Latvia, Estonia, and Finland. One cannot ignore the eternal Baltic States, i.e., Denmark and Sweden. Poland decided that its foreign policy in the Baltic Sea basin should be based on good neighborly relations with countries that, like it, have regained their independence, as well as with Denmark and Sweden. Today, from the perspective of several decades, it can be said that this task was difficult to implement. This was influenced by many factors, which will be presented in the article. Unfortunately, one of them, independent of the Polish side, were the provisions of the Treaty of Versailles, which were not able to prevent the revival of German power and the revolutionary Soviet Union. The Versailles order achieved neither legitimacy nor a balance of power. A key role in the foreign policy of coastal states is played by the navy, which is its most important component. The Navy is the only branch of the armed forces of a country that, through the sovereignty of the decks and their immunity, has a much greater diplomatic „potential” than the land forces or the air force. Therefore, representatives of the navy are participants in universally understood diplomacy and function as naval attachés. It is they who are responsible for maintaining „maritime” relations between the states with which international relations are maintained. It is they who prepare the visits of warships in a given country and take care of their proper setting. It was, it is, and it will be. Poland began to fit into this mechanism practically from the establishment of the Polish Navy and continues to this day. The presented article focuses on the diplomatic missions of PMI officers in the interwar period.
Źródło:
Alcumena. Pismo Interdyscyplinarne; 2023, 3(15); 157-178
2719-9851
Pojawia się w:
Alcumena. Pismo Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sport i turystyka w działalności Związku Harcerstwa Polskiego w województwie wołyńskim w latach 1921–1939
Sport and tourism in the activity of the Polish Scouting and Guiding Association in the Volhynian province in years 1921–1939
Autorzy:
Bakota, Daniel
Małolepszy, Eligiusz
Drozdek-Małolepsza, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/465086.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Tematy:
Polska
Wołyń
okres międzywojenny
kultura fizyczna
Polska
Volyn
interwar period
physical culture
Opis:
Cel badań. Celem badań było przedstawienie sportu i turystyki w działalności Związku Harcerstwa Polskiego w województwie wołyńskim w latach 1921–1939. Związek Harcerstwa Polskiego był jedną z najprężniej działających polskich organizacji na Wołyniu. Materiał i metody. Wykorzystano źródła archiwalne oraz literaturę odnoszącą się głównie do dziejów wychowania fizycznego i sportu na Wołyniu i w Polsce w okresie dwudziestolecia międzywojennego, a także literaturę dotyczącą dziejów harcerstwa. Zastosowano metodę analizy źródeł historycznych, metodę syntezy, dedukcji i indukcji. Wyniki. W pracy ukazano działalność Związku Harcerstwa Polskiego w województwie wołyńskim w okresie międzywojennym. Przedstawiono struktury organizacyjne harcerstwa polskiego na Wołyniu wraz z infrastrukturą. Wśród różnych rodzajów działalności harcerze uprawiali też sport i turystykę. Podejmowali również próby zdobywania odznak sportowych. Wnioski. Związek Harcerstwa Polskiego wniósł znaczny wkład w rozwój sportu i turystyki na Wołyniu. Spośród dyscyplin sportu największą popularnością cieszyły się gry sportowe, sporty wodne oraz strzelectwo. Dość istotny był udział harcerstwa województwa wołyńskiego w zdobywaniu Państwowej Odznaki Sportowej, Odznaki Strzeleckiej i Odznaki Łuczniczej.
Background. The aim of the study was to present sport and tourism in the activity of the Polish Scouting and Guiding Association in the Volhynian province in years 1921–1939. The Polish Scouting and Guiding Association was one of the most vigorous Polish organizations in Volyn. Material and methods. The materials included archival sources and literature relating mainly to the history of physical education and sport in Volyn and in Poland in the interwar period, as well as literature on the history of scouting. The methods used were: analysis of historical sources, synthesis, deduction, and induction. Results. The paper discusses the activity of the Polish Scouting and Guiding Association in the Volhynian province in the interwar period. The organizational structures of the Polish scouting in Volyn, as well as the related infrastructure are presented. Among different types of activity, scouts also practised sport and tourism. They also participated in tests to gain sports badges. Conclusions. The Polish Scouting and Guiding Association contributed significantly to the development of sport and tourism in Volyn. Among sports disciplines, those enjoying greatest popularity were sports games, water sports, and shooting. The participation of scouts of the Volhynian province in obtaining the National Sports Badge, Shooting Badge, and Archery Badge was also quite considerable.
Źródło:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu; 2018, 61; 88-97
0239-4375
Pojawia się w:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Urządzanie lasu w Polsce do 1939 roku. Część IV - urządzanie lasu na ziemiach polskich w latach 1918-1939
Forest management in Poland until 1939. Part IV - forest management in Polish in years 1918-1939
Autorzy:
Jaszczak, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013017.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
instrukcja urzadzania lasu
historia
Polska
okres miedzywojenny
lesnictwo
urzadzanie lasu
rozporzadzenia
poland
the interwar period
forest management state forests and private forests
Opis:
The paper constitutes the fourth successive publication in the cycle presenting the history of forest management in Poland up to the year 1939 and deals with the history of forest management in Poland during the period between World War I and World War II. It presents instructions for the state and private forests which were in force at that period.
Źródło:
Sylwan; 2008, 152, 10; 3-13
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktywność parlamentarna senatorów II Rzeczypospolitej na przykładzie obecności Narodowej Demokracji w Senacie II kadencji (1928–1930)
Commonwealth Senators in the Context of National Democracy in the years 1928–1930
Autorzy:
Meller, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2190941.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Narodowa Demokracja
Senat Rzeczypospolitej Polskiej II kadencji (1928–1930)
parlamentaryzm
Senat w okresie międzywojennym
senatorowie
National Democracy
Commonwealth Senate (1928-1930)
parliament
interwar period Senate
senators
Opis:
The following article provides an outline of a lesser known historical phenomenon related to the actions of Polish parliamentary politicians of the National Democracy (ND) formation in the years 1928-1930. In stark contrast to the elections of 1922, the elections of 1928 resulted in the defeat of the Nationalist camp, which ended up having only nine ND politicians. First, the article sketches a sociological map of ND senators. Secondly, it delves into the activities of senators in particular Senate boards, therefore explaining the real impact these people had on the workings of the higher chamber. Finally, an analysis of various statements is conducted with the aim of summarising the political views of these senators as well as the main issues they focused on, including state administration, justice, local governance, education and foreign policy.
Artykuł przybliża mało zgłębiony przez badaczy temat aktywności parlamentarnej polityków Narodowej Demokracji na przykładzie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej II kadencji trwającej w latach 1928–1930. Wybory parlamentarne w 1928 r., w porównaniu do tych z 1922 r. zakończyły się dla obozu narodowego porażką, gdyż reprezentacja senacka skurczyła się do zaledwie dziewięciu polityków endeckich. W artykule dokonano próby przedstawienia struktury socjologicznej endeckich senatorów, a następnie ukazano udział narodowych demokratów w pracach w poszczególnych gremiach Senatu, tym samym przedstawiając ich realny wpływ na kształtowanie i przebieg prac izby wyższej, a także dokonano analizy myśli politycznej na podstawie wypowiedzi oraz aktywności senackiej endeków. Główne zagadnienia, które przykuwały uwagę senatorów-endeków to kwestie dotyczące: administracji państwowej, praworządności, rozwoju samorządu terytorialnego, edukacji oraz polityki zagranicznej.
Źródło:
Świat Idei i Polityki; 2020, 19; 58-78
1643-8442
Pojawia się w:
Świat Idei i Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of the Hygiene Department of Stephen Bathory University in the development and promotion of Public Health in Vilnius in the years 1922–1939
Autorzy:
Žalnora, Aistis
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783328.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Interwar period
Vilnius
Hygiene
Social medicine
Stephen Bathory University
Kazimierz Karaffa-Korbutt
Aleksander Safarewicz
Kasper Rymaszewski
Felix Kasperowicz
Janina Bortkiewicz-Rodzewiczówna
okres międzywojenny
Wilno
higiena
medycyna społeczna
Uniwersytet Stafana Batorego
Opis:
Objective: During the interwar period, the healthcare system in Europe experienced a dramatic transformation. It was perceived that preventive medicine was no less important than curative medicine. Moreover, without proper prevention of the so-called social diseases, all later therapeutic measures were expensive and ineffective. The former battle against the consequences was replaced by measures targeting the causes. The fight against social diseases involved a state-owned strategy and a broad arsenal of measures. The University’s scholars also took part in this process. Our study revealed that the significance of the disease prevention in the Faculty of Medicine at the University of Stephen Bathory was well understood. Moreover, the treatment was not segregated from hygiene as strictly as it is today. Many hygienists as well as clinicians contributed to the development of preventive mechanisms. The broad specialization of doctors enabled them to see not only biomedical, but also social and economic aspects of a disease. Hygienists and doctors encouraged cooperation and coordination of their activities with the central and local authorities as well as education of the local population.The progress of medical science in Europe and the World, as well as the Soviet ideology in Eastern Europe distracted doctors from the search for the etiology of social illness. Biomedical treatment had become much more effective, and the development of social hygiene research in Eastern Europe had experienced stagnation. For ideological reasons the disease etiology in the Soviet bloc could not be associated with social factors. Social hygiene in the Soviet Union was highly politicized; it could only be interpreted in a frame of Soviet models. The healthcare system that had been created in the Soviet Union was named as the best in the world. The actual medical statistics were concealed from the public, since their logical interpretation could reveal the social causes of illnesses and the disadvantages of the soviet system.Sometimes we must return to basic ideas to improve current public health mechanisms. It is worth reconsidering fundamental questions, i.e. what public health is and how to achieve it. The breadth of the approach of the interwar Vilnius hygienists and doctors, the sensitivity to the social origins of diseases and persistence in combating them by all possible means could serve as an example for today’s doctors. At that time, hygienists approached the idea that the highest goal of prevention was to create a healthy environment, healthy living and working conditions. Although today we live in a much safer environment than those individuals did, new threats are emerging because of changing technology and lifestyle. The broad approach of physicians remains equally important in order not only to combat individual precedents, but also to overcome the preconditions for emerging precedents. Therefore, the purpose of this paper is to reveal the theoretical patterns of hygiene and public health established by the hygienists of the Vilnius Hygiene Department as well as the attempts to apply them in practice.Methods: The study was conducted by analyzing the primary and secondary historical sources using the comparative method. A lot of data from the Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas (Lithuanian Central State Archives) that had been used in this research were published for the first time. According to the original archival data, an analysis of the scientific publications of the Faculty of Medicine of the University of Stephen Bathory was made to find out the priorities of the research carried out at that time.Conclusions: The complicated economic conditions, the lack of support from the local and central government as well as the imperfections in health legislation of that time hindered the full implementation of the hygienist strategies of the University of Stephen Bathory. However, the activities of the Department of Hygiene of Stephen Bathory University had a significant impact on the development of hygiene science as well as medical practice in the Vilnius region during the Interwar period (1919–1939).
Cel badań: W okresie międzywojennym system opieki zdrowotnej przeżył dramatyczną transformację. Uważano, że medycyna zapobiegawcza jest nie mniej ważna niż medycyna lecznicza. Ponadto, bez zapobiegania tzw. chorobom społecznym wszystkie późniejsze działania stawały się kosztowniejsze i nieefektywne. Walkę z konsekwencjami zastąpiono środkami ukierunkowanymi na zapobieganie. Zwalczanie chorób społecznych wymagało odpowiedniej strategii państwowej i obszernego zestawu narzędzi. Uniwersyteccy naukowcy też mieli udział w tej walce. Badanie wykazało, że w okresie międzywojennym, na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, wartość – jaką było zapobieganie chorobom – była zrozumiała, a samo leczenie nie było oddzielone od higieny tak wyraźnie, jak to jest dzisiaj. Mechanizmy zapobiegawcze zostały opracowane zarówno przez wielu higienistów, jak i klinicystów. Szeroka wiedza lekarzy pozwoliła im dostrzec nie tylko biomedyczne, ale także społeczne i ekonomiczne aspekty choroby. Higieniści i lekarze zachęcali władze centralne i lokalne do współpracy i koordynacji działań zapobiegających chorobom oraz do edukacji lokalnej ludności.Postęp nauk medycznych w Europie i na świecie, a także ideologia sowiecka w Europie Wschodniej, odwracały uwagę lekarzy od poszukiwań społecznej etiologii chorób. Leczenie biomedyczne było skuteczniejsze i od tego czasu rozwój badań nad higieną społeczną w Europie Wschodniej, bardzo spowolnił. Higiena społeczna w Związku Radzieckim była bardzo upolityczniona, można ją było interpretować tylko w kategoriach sowieckiego modelu pojęciowego. System opieki zdrowotnej stworzony w Związku Radzieckim został uznany za najlepszy na świecie. Dane statystyk medycznych były ukrywane przed opinią publiczną, ponieważ ich logiczna interpretacja mogła ujawnić społeczne przyczyny choroby i wady obecnego systemu.Dzisiaj, aby ulepszyć mechanizmy zdrowia publicznego, czasami musimy powracać do podstawowych idei. Warto zastanowić się nad podstawowymi pytaniami – czym jest zdrowie publiczne i jak je osiągnąć. Szerokie podejście do problemu, wrażliwość na pochodzenie społeczne choroby i wytrwałość w walce z nią, wszelkimi możliwymi środkami, mogłaby być wzorem dla dzisiejszych lekarzy. W tamtym czasie nauka o zdrowiu zbliżyła się do idei, że najwyższym celem zapobiegania chorobom jest stworzenie zdrowego środowiska oraz zapewnienie zdrowych warunków do życia i pracy. Chociaż dzisiaj żyjemy w o wiele bezpieczniejszym środowisku niż ludzie w tamtych czasach, zmiany w technologii i stylu życia, mogą powodować nowe zagrożenia. Szerokie podejście lekarzy pozostaje dziś równie ważne, aby zwalczać nie tylko same precedensy, ale także wstępne warunki ich pojawiania się. Celem niniejszego opracowania jest ujawnienie teoretycznych wzorców w zakresie higieny i zdrowia publicznego ustanowionego przez higienistów Zakładu Higieny w Wilnie, a także prób ich zastosowania w praktyce.Metody: Badanie przeprowadzono poprzez analizę pierwotnych i wtórnych źródeł historii. Zastosowano metodę porównawczą. Wiele danych z Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas (Litewskiego Centralnego Archiwum Państwowego) zostanie opublikowanych po raz pierwszy. Zgodnie z oryginalnymi danymi archiwalnymi przeprowadzono analizę publikacji naukowych Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Stefana Batora, aby ustalić priorytetowe kierunki prowadzonych w tym czasie badań.Wnioski: Skomplikowane warunki ekonomiczne, brak poparcia ze strony władz lokalnych i centralnej administracji oraz niedoskonałości ustawodawstwa zdrowotnego w tamtym okresie uniemożliwiły pełne wdrożenie strategii higienistycznych wypracowanych w Uniwersytecie Stefana Batorego. Jednakże uważamy, że działania higienistów USB miały znaczący wpływ na rozwój nauki higieny i praktyki lekarskiej na Wileńszczyźnie w okresie międzywojennym (1919–1939).
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2018, 17
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słownictwo pola semantycznego „Edukacja i wychowanie” w moskiewskiej gazecie „Trybuna Radziecka” z lat 1927–1938
Vocabulary of the semantic field “Education” in the Moscow newspaper “Trybuna Radziecka” from the years 1927–1938
Autorzy:
Graczykowska, Tamara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481893.pdf
Data publikacji:
2020-03-31
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
mniejszość polska
ZSRR
prasa polskojęzyczna
okres międzywojenny
pole semantyczne
edukacja i wychowanie
słownictwo
Polish minority
the USSR
Polish-language press
interwar period
semantic field
education system
vocabulary
Opis:
„Polska autonomia socjalistyczna” w ZSRR istniała w latach 1925–1935. Dzięki niej władze radzieckie w sposób bardzo aktywny i konsekwentny dążyły do sowie-tyzacji mniejszości polskiej. Jednym z istotnych elementów radzieckiego eksperymentu polonijnego było kształcenie młodzieży polskiej w ZSRR. Na łamach „Trybuny Radzieckiej”, która była centralną gazetą polskojęzyczną w ZSRR w okresie międzywojennym, bardzo często poruszano tematy związane z funkcjo-nowaniem polskich placówek oświatowych, wiele miejsca poświęcano sprawom edukacji i wychowania młodego pokolenia Polaków. Ekscerpcja „Trybuny Radzieckiej” zaowocowała bogatym spisem wyrazów należących do pola semantycznego „Edukacja i wychowanie”.Celem artykułu jest prezentacja jednostek wchodzących w skład tego pola. Mate-riał leksykalny został podzielony na 12 pól szczegółowych, w których wyodrębniono m.in. nazwy rodzajów szkół, kierunków; nazwy przedmiotów i dyscyplin naukowych; nazwy pomieszczeń w placówkach oświatowych; nazwy stopni szkolnych itd.Analiza pokazała, że słownictwo obejmujące pole semantyczne „Edukacja i wycho-wanie”, pozostawało pod ogromnym wpływem języka rosyjskiego. Większość zaprezen-towanych wyrazów to zapożyczenia z języka rosyjskiego.
This paper, whose aim is to present the large semantic field “Education”, contains words related to the general educational system, is divided into two parts. In the first section, the author characterizes the Soviet Polish diaspora experiment in the interwar period as giving people of Polish origin autonomy, whose overriding goal was to sovietise and educate the ideal Pole, a Polish citizen speaking Polish. Thanks to auton-omy, there appeared the possibility of education in Polish (Polish primary and secondary schools, higher education). But the Polish educational system was a part of Soviet education – the most important tools for the indoctrination and sovietisation of all nationalities, including the Polish minority. The second part presents vocabulary related to the educa-tional system extracted from “Trybuna Radziecka” (1927–1938, Moscow) – probably the most important press instrument of Polish publishing houses in the USSR. The semantic field “Education” contains the names of schools (e.g. komwuz, likbez, rabfak), names of subjects (e.g. ped-praktyka, społecznoznawstwo) and names of pupils (e.g. otlicznik, uczlot). Almost all items are borrowed from the Russian language.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2020, 1, XXV; 103-118
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasady zabezpieczenia i ochrony zabytków wobec zagrożenia wojną w Polsce w latach 1918-1939
Principles of protection and preservation of historical monuments against the threat of war in Poland in the years 1918-1939
Autorzy:
Merta-Staszczak, Adriana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927084.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
ochrona zabytków
dwudziestolecie międzywojenne
Polska
ewakuacja dzieł sztuki
konflikt zbrojny
preservation of historical monuments
the interwar period
Polska
evacuation of works of art
armed conflict
Opis:
W okresie dwudziestolecia międzywojennego w Polsce rozpoczęto bu¬dowę struktur pozwalających na ochronę obiektów zabytkowych (ruchomych i nieruchomych). Zaczęły się również prace nad odpowiednim ustawodawstwem, w wyniku których wprowadzono wiele nowych aktów prawnych. Sprawy dziedzictwa narodowego powierzono centralnej jednostce – Ministerstwu Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie. Urzędnicy, muzealnicy, archiwiści, konserwatorzy, pracow-nicy naukowi oraz pozostałe osoby związane z zachowaniem historycz¬nych przedmiotów i budynków zostali obciążeni wieloma zadaniami, m.in. rewindykacją skradzionych dzieł, inwentaryzacją nieruchomości i kolekcji oraz przygotowaniem scenariuszy ewakuacji zbiorów na wypadek wybuchu kolejnego konfliktu zbrojnego. Wobec innych problemów społecznych i gospodarczych kraju opieka nad zabytkami pozostawała tematem pobocznym, a prace nad instrukcjami dotyczącymi selekcji zbiorów i sposobów postępowania z nimi w razie niebezpieczeństwa szczególnie intensywnie prowadzono przede wszystkim dopiero w 1938 i 1939 r., po części już po rozpoczęciu II wojny światowej. Celem artykułu jest prześledzenie przygotowań polskich instytucji do ochrony obiektów zabytkowych przed zagrożeniem spowodowanym wojną i ocena ich efektów. Podstawę źródłową artykułu stanowią dokumenty archiwalne zgromadzone w Archiwum Akt Nowych w Warszawie.
During the interwar period, the construction of facilities allowing for the protection of historical objects (movable and immovable) began in Poland. Work on the relevant legislation also started with the introduction of a number of new legal acts. Issues of national heritage were entrusted to the central unit – the Ministry of Religious Denominations and Public Enlightenment in Warsaw. Officials, museum workers, archivists, monument protection officers, academics and others involved in the preservation of historical objects and buildings were burdened with many tasks, including the retrieval of stolen works, inventory of real estate and collections and the preparation of scenarios for the evacuation of collections in the event of another armed conflict. In the face of other social and economic problems of the country, protection of the monuments remained a secondary topic, and work on instructions for the selection of collections and ways of dealing with them in the case of danger was carried out particularly intensively as late as in 1938 and 1939, partly after the start of World War II. The aim of the article is to trace the preparation of Polish institutions for the protection of historic buildings and objects against the threat of war and to evaluate their effects. The article is based on archival documents from the Archive of New Records in Warsaw.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2019, 2; 121-146
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena wykorzystania Marynarki Wojennej jako narzędzia polityki bezpieczeństwa II Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918-1939
Evaluation of the use of the Navy as a tool of security policy of the Second Polish Republic in the years 1918-1939
Autorzy:
Wyszyński, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32304152.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Fundacja PSC
Tematy:
security
security policy
Navy
interwar period
maritime policy
Opis:
The navy is a tool of state policy, including in particular security and foreign policies. Despite the fact that the division of policies in question and the systemic approach to the state’s security strategy emerged in research after the end of the Second World War, naval forces have always been a response to the projected external threats to the state and a means to achieve political goals. This article addresses the problem of assessing the use of the Navy as a tool of the security policy of the Second Republic of Poland. In this approach, the subject of the study is the policy of the Polish state in the years 1918-1939 in terms of ensuring security, mainly in terms of access to the Baltic Sea, and then its use and concept of defense in the light of the geopolitical conditions of the time. In order to realize the aim of the study, the author analyzes the influence of geopolitical conditions on Polish security policy, the tasks of the Navy of the Second Republic of Poland, and changes in its potential.
Źródło:
Alcumena. Pismo Interdyscyplinarne; 2023, 4(16); 77-96
2719-9851
Pojawia się w:
Alcumena. Pismo Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawozdawczość źródłem do badań polityki bibliotecznej w Bibliotece KUL w latach 1918-1939
Reporting as a source of research on the library policy in the KUL University Library in the years 1918-1939
Autorzy:
Nastalska-Wiśnicka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783805.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Biblioteka Uniwersytecka KUL
1918-1939
sprawozdawczość biblioteczna
statystyka biblioteczna
polityka biblioteczna
the KUL University Library
the Second Republic of Poland
the interwar period
library reporting
library statistics
library policy
Opis:
The reports prepared in 1925–1939 for the Ministry of Religious Affairs and Public Education and the Central Statistical Office – copies of which survived in the KUL University Archive – are one of the sources for reconstructing the library policy of the KUL University Library at its beginning. These reports contain the first numerical data which were later reproduced and published in the statistical yearbooks of the Republic of Poland. They also provide information on the library’s collection, acquisitions, personnel, and regulations on making the collection available to the public. The reports under study show that the books were primarily given to the library as gifts; the university did not have enough financial resources to purchase a large number of books, and its library became a legal depository only for a short time. Readers and researchers could access books and magazines in the reading room or borrow them; and due to the difficult housing conditions and the short opening hours of the library, it was mainly magazines that were read on-site.
Jednym ze źródeł, pozwalającym odtworzyć politykę biblioteczną Biblioteki Uniwersyteckiej KUL w jej początkach, są sprawozdania przygotowywane w latach 1925-1939 dla Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz Głównego Urzędu Statystycznego, których odpisy zachowały się w Archiwum Uniwersyteckim KUL. Zawierają pierwsze zestawienia liczbowe powielane później na forum ogólnopolskim, np. w rocznikach statystycznych. Podają też informacje o zbiorach i nabytkach Biblioteki, składzie osobowym oraz udostępnianiu zbiorów. Wynika z nich, że głównym źródłem pozyskania książek były dary, ponieważ środki finansowe uczelni nie pozwalały na zakup większych partii, a egzemplarz obowiązkowy był przyznany Uniwersytetowi jedynie na krótko. Książki i czasopisma udostępniano zarówno na miejscu, jak i wypożyczano na zewnątrz, przy czym te ostatnia forma znacznie przewyższała wykorzystanie w czytelni. Było to związane przede wszystkim z trudnymi warunkami lokalowymi i krótkim czasem otwarcia Biblioteki.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 112; 237-254
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Некоторые особенности экономического развития села в Восточной Галиции в 20–30-х годах хх века
Some features of economic development of village in the Eastern Galicia in 20–30 years of the 20th century
Autorzy:
Выздрык (Vyzdryk), Виталий (Vitaliy)
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2189175.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Second Polish Republic
Eastern Galicia
interwar period
agricultural cooperation
colonization
agrarian reform
II Rzeczypospolita
Galicja Wschodnia
okres międzywojenny
współpraca w dziedzinie rolnictwa
kolonizacja
reforma rolna
Opis:
The article deals with the agrarian policy of the Polish government of the interwar period, which was intended to reform the agricultural system to increase productivity of agricultural production, the development of commodity-money relations and the activation of cooperative movement. The governmental policy has led to the formation of a land market, creating conditions for the origin of independent farms of different types and sizes, which were based on a private property of land. The main component of the agricultural policy of the government was colonization, which was intended to strengthen the eastern borders of the Second Polish Republic by creating economies of the colonists. They have become a social and political support for the government on the “Eastern lands.” This state policy influenced hostilely on millions of the local Ukrainian population. In despite the understanding of a significant number of Polish politicians and scientists such activities harm to the interests of the state, during the interwar period colonization of the land remained the main direction of agricultural policy. The Polish government has openly ignored the problems of the Ukrainian village, which led to a tangle of economic, national and social troubles that impacted on the Polish-Ukrainian aggravation of interethnic relations.
Artykuł prezentuje politykę agrarną rządu polskiego w okresie międzywojennym, celem której było zreformowanie systemu rolnego dla zwiększenia wydajności produkcji rolnej, rozwoju gospodarki towarowo-pieniężnej oraz ułatwienie ruchu spółdzielczego. Polityka rządu doprowadziła do formowania rynku ziemi, stworzenia warunków do powstania niezależnych gospodarstw o różnych typach i rozmiarach, które zostały oparte na własności prywatnej ziemi. Elementem podstawowym rządowej polityki rolnej była kolonizacja, celem której było wzmocnienie granic wschodnich II Rzeczypospolitej poprzez tworzenie gospodarstw kolonistów. Ich celem było społeczne i polityczne wsparcie dla rządu na kresach wschodnich. Taka polityka państwowa wrogo nastrajała miejscową ludność ukraińską. Pomimo zrozumienia tego problemu przez znaczną część polskich polityków i naukowców i jego szkodliwości dla interesów państwa kolonizacja ziem wschodnich była głównym kierunkiem polityki rolnej w okresie międzywojennym. Rząd Polski, nie ukrywając tego, ignorował problemy wsi ukraińskiej, które doprowadziły ostatecznie do sporów na tle gospodarczym, narodowym i społecznym, co wpłynęło na zaostrzenie międzyetnicznych stosunków polsko-ukraińskich.
Źródło:
Studia Orientalne; 2014, 2(6); 182-196
2299-1999
Pojawia się w:
Studia Orientalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształtowanie się polsko-niemieckich stosunków gospodarczych w latach 1918–1928
Shaping Polish-German economic relations in the years 1918–1928
Autorzy:
Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2159185.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
Polska
Niemcy
stosunki handlowe i gospodarcze
okres międzywojenny
umowy i porozumienia gospodarcze
wojna handlowa
dodatni i ujemny bilans handlowy
Klauzula Najwyższego Uprzywilejowania
Polska
Germany
trade and economic relations
the Most Favored Nation clause
the interwar period
economic agreements and agreements
trade war
positive and negative trade balance
Opis:
Pierwszymi dokumentami otwierającymi historię bezpośrednich polsko-niemieckich stosunków gospodarczych po I wojnie światowej były układ gospodarczy wraz z układem tranzytowym zawarte 22.10.1919 r. Podpisanie układów było poprzedzone kilkumiesięcznymi rozmowami. Inicjatorem i protektorem układów były Główne Mocarstwa Sprzymierzone. W myśl postanowień traktatu Niemcy miały dostarczyć Polsce miesięcznie 75 tys. t węgla z Górnego Śląska, przy czym dostawy te miały wzrastać aż do osiągnięcia przeciętnych dostaw, jakie Polska otrzymywała z Górnego Śląska w latach 1911–1913. Ponadto Niemcy zobowiązały się postawić do dyspozycji Polski 50 tys. t węgla składowanego na hałdach pod warunkiem, że zostanie on zabrany przy pomocy polskiego taboru kolejowego. Do połowy lat 20. handel z Niemcami stanowił blisko połowę wolumenu polskiego handlu zagranicznego. Niemcy były odbiorcą prawie 80% węgla wydobywanego w Polsce. Stosunki polityczne między oboma państwami utrzymywały się w stanie nieustannego napięcia na tle rozbieżności interesów, w szczególności sporu terytorialnego o polską część Pomorza i Wolne Miasto Gdańsk. W styczniu 1925 r. wygasła nałożona na Niemcy w traktacie wersalskim klauzula najwyższego uprzywilejowania wobec towarów z państw Ententy, w tym z Polski. W czerwcu zakończyło się zwolnienie z cła produktów z województwa śląskiego, głównie wydobywanego tam węgla kamiennego, które regulowała Konwencja Genewska o Górnym Śląsku z 1922 r. W połowie 1925 r. strona niemiecka wystosowała do Polski szereg roszczeń politycznych, które rząd Władysława Grabskiego stanowczo odrzucił. Polska odmówiła także przyznania Niemcom zniżek celnych na ich towary, ze względu na brak zgody Niemiec na przyznanie takich ulg na polskie produkty w Niemczech. W odwecie Niemcy jednostronnie wstrzymały import polskiego węgla z województwa śląskiego, przyczyniając się w ten sposób do znaczących strat ekonomicznych strony polskiej. Jednocześnie strona niemiecka podniosła cła na polskie produkty i ustanowiła embargo na część towarów. W odpowiedzi polski rząd podwyższył cła na towary importowane z Niemiec i wprowadził zakaz importu wielu produktów. Polska jako dostawca surowców i jako rynek zbytu dla gotowych towarów w okresie międzywojennym znajdowała się w strefie zainteresowań handlowych Niemiec. Rynek polski i niemiecki były w większym stopniu rynkami kompensacyjnymi niż konkurencyjnymi. Niemcy posiadały dodatni bilans w handlu produktami gotowymi, ujemny we wszystkich innych grupach. Polska przeciwnie, miała ujemny bilans w handlu wyrobami gotowymi, dodatni w zakresie artykułów spożywczych, zwierząt żywych, surowców i półfabrykatów.
The first document that opened the history of direct Polish-German economic relations after World War I was the economic agreement with the transit agreement concluded on October 22, 1919. The conclusion of the agreements was preceded by several months of talks. The initiator and protector of the pacts were the Main Allied Powers. Pursuant to the provisions of the treaty, Germany was to provide Poland with 75 thousand zlotys a month. tons of coal from Upper Silesia, and these deliveries were to increase until the average deliveries that Poland received from Upper Silesia in the period 1911–1913 were achieved. In addition, Germany undertook to put at the disposal of Poland 50,000. tonnes of coal stored in heaps, provided that it will be collected with the help of Polish rolling stock. Until the mid-1920s, trade with Germany accounted for nearly half of the volume of Polish foreign trade. Germany was the recipient of almost 80% of the coal mined in Poland. Political relations between the two countries continued in a state of constant tension over the background of divergent interests, in particular the territorial dispute over the Polish part of Pomerania and the Free City of Gdańsk. In January 1925, the most-favored-nation clause imposed on Germany by the Treaty of Versailles expired in relation to goods from the Entente countries, including Poland. In June, the duty exemption for products from the Śląskie Voivodeship, mainly coal mined there, which was regulated by the Geneva Convention on Upper Silesia of 1922, ended in June. Poland also refused to grant Germany customs discounts on their goods due to Germany’s refusal to grant such discounts to Polish products in Germany. In retaliation, Germany unilaterally suspended the import of Polish coal from the Śląskie Voivodeship, thus contributing to significant economic losses for the Polish side. At the same time, the German side increased customs duties on Polish products and imposed an embargo on some goods. In response, the Polish government increased customs duties on goods imported from Germany and introduced a ban on the import of many products from Germany. Poland, as a supplier of raw materials and as a market for finished goods, was in the area of commercial interest of Germany in the interwar period. The Polish market and the German market were more compensatory than competitive markets. Germany had a positive balance in trade in finished products, negative in all other groups. On the contrary, Poland had a negative balance in trade in finished products, positive in terms of food products, live animals, raw materials and semi-finished products.
Źródło:
Społeczeństwo i Polityka; 2022, 2(71); 83-106
1733-8050
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojsko Polskie w życiu gospodarczym Łodzi w latach II Rzeczypospolitej
The Polish Army in the economic life of the city of Lodz in the years of the Second Republic of Poland
Autorzy:
Jarno, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687452.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia Łodzi w XX w.
Wojsko Polskie w Łodzi
gospodarka Łodzi
Łódź w okresie międzywojennym
the history of the city of Lodz in the 20th century
Polish Army in Lodz
the economy of the city of Lodz
Lodz in the interwar period
Opis:
The article describes the role of the Polish Army in the economic life of the city of Lodz in the years 1918–1939. In the city were stationed many military units and institutions at that time, thanks to which the Lodz garrison belonged to one of the largest in Poland in the years of the Second Polish Republic. The army was an important factor in the economic development of the city. Military units were shopping on the local market many different products necessary for their normal functioning. For example, the army was buying: items of equipment, food, draft animals, building materials, furniture and other elements of barracks equipment. Orders placed by the army and private purchases of soldiers ensured work for a large group of workers and craftsmen. Economic benefits from the presence of the army in the garrison in Lodz were also had by the shoemakers, tailors, hairdressers, restaurateurs, and owners of cinemas and theaters. The owners of private tenements had also large profits for renting apartments for officers. All these factors meant that the municipal authorities were interested in stationing as many military units as possible in Lodz, which had a significant impact on the city’s economic development.
Artykuł opisuje rolę Wojska Polskiego w życiu gospodarczym miasta Łodzi w latach 1918–1939. W mieście stacjonowało w tym czasie wiele jednostek i instytucji wojskowych, dzięki czemu garnizon łódzki należał w latach II Rzeczypospolitej do grupy największych w Polsce. Wojsko było ważnym czynnikiem wpływającym na rozwój gospodarczy miasta. Jednostki wojskowe kupowały na lokalnym rynku wiele różnych produktów niezbędnych dla ich normalnego funkcjonowania. Armia kupowała przykładowo: elementy oporządzenia, żywność, zwierzęta pociągowe, materiały budowlane, meble i inne elementy wyposażenia koszarowego. Zamówienia składane przez armię oraz prywatne zakupy żołnierzy zapewniały pracę dużej grupie robotników i rzemieślników. Korzyści ekonomiczne z obecności wojska w łódzkim garnizonie mieli także właściciele zakładów szewskich, krawieckich, fryzjerzy, restauratorzy, czy właściciele kin i teatrów. Duże zyski mieli także właściciele prywatnych kamienic za wynajmowanie mieszkań dla oficerów. Wszystkie te czynniki powodowały, iż władze miejskie były zainteresowane stacjonowaniem w Łodzi jak największej liczby jednostek wojskowych, co znacząco wpływało na rozwój gospodarczy miasta.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 20; 89-102
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczynki do historii budowy trzech warszawskich realizacji architektonicznych Heleny i Szymona Syrkusów z lat 1937-1939
Contributions to the History of the Building of Three Warsaw Architectural Building Projects of Helena and Szymon Syrkus from the Years 1937–1939
Autorzy:
Rozbicka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30136321.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
Tematy:
międzywojenny modernizm
Warszawa
Helena i Szymon Syrkusowie
Interwar Modernism
Warsaw
Helena and Szymon Syrkus
Opis:
Na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej w 2022 roku zostały odnalezione negatywy w przeważającej większości zupełnie dotąd nieznanych fotografii z lat 1935–1939, których autorem najprawdopodobniej jest Szymon Syrkus. Jak udało się ustalić, spośród około osiemdziesięciu ocalałych szklanych negatywów większość obrazuje przebieg odbywających się w latach 1935 –1937 formalnych i nieformalnych spotkań członków Międzynarodowego Kongresu Architektury Współczesnej (CIAM) lub też ukazuje zabytkowe i współczesne budowle zwiedzane przez Helenę i Szymona Syrkusów w latach 1937–1939 podczas ich zagranicznych i krajowych, służbowych i prywatnych wyjazdów. Mniejszą, obejmującą bowiem około dwudziestu negatywów, jednak dla badaczy polskiej międzywojennej architektury modernistycznej nie mniej istotną część odnalezionego zbioru stanowią omówione w artykule fotografie dokumentujące przebieg budowy i architekturę trzech budynków mieszkalnych, które w latach 1938–1939/1943, w całości lub częściowo, zostały zaprojektowane i zrealizowane w Warszawie przez czołowych architektów polskiej międzywojennej awangardy – Helenę i Szymona Syrkusów. Fotografie te bowiem nie tylko wzbogacają naszą wiedzę na temat międzywojennej działalności projektowej Syrkusów na terenie Warszawy, ale też dostarczają nam wielu informacji dotyczących stosowanych przez nich rozwiązań konstrukcyjno-materiałowych, a także estetyki i standardu wykończenia oraz wyposażenia projektowanych przez nich mieszkań.
The year 2022 witnessed the finding at the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology of negatives consisting mainly of to date completely unknown photographs from the years 1935–1939 whose author was most probably Szymon Syrkus. What was ascertained was that out of approximately eighty surviving photographic plates, most pictures were of formal and informal meetings of members of the International Congresses of Modern Architecture (CIAM) that took place over the years 1935–1937 as well as historic and contemporary buildings visited by Helena and Szymon Syrkus during their foreign and domestic, business and private trips. The smaller part of the discovered plates, encompassing approximately twenty plates—no less important for researchers into Interwar Modern architecture—are photographs documenting the course of construction and the architecture of three residential buildings that over the years 1938–1939/1943 were wholly or partially designed and built in Warsaw by leading architects of Poland’s Interwar Avant–garde—Helena and Szymon Syrkus. These photographs not only enrich our knowledge on the Interwar design work of Helena and Szymon Syrkus within Warsaw, but also provide much information relating to the structural and material solutions they applied as well as the aesthetic and standard of finish and furnishings of the dwelling units they designed.
Źródło:
Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce; 2023, 6; 247-272
2657-5795
2956-591X
Pojawia się w:
Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wobec życia społeczno-politycznego w Polsce w latach 1926–1928. Wybory parlamentarne z 4 i 11 marca 1928 r.
Policy of the Ministry of Internal Affairs in relation to social and political life in Poland in the years 1926–1928. The parliamentary elections of March 4 and 11, 1928
Autorzy:
Kozyra, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533231.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
administrative policy
social and political life
minister of internal affairs
political parties
social organizations
national minorities
parliamentary elections
parliament
senate
Second Polish Republic
interwar period
polityka administracyjna
życie społeczno-polityczne
minister spraw wewnętrznych
partie polityczne
organizacje społeczne
mniejszości narodowe
wybory parlamentarne
sejm
senat
II Rzeczpospolita
dwudziestolecie międzywojenne
Opis:
In the years 1926–1928, the Piłsudski leadership of the Ministry of Internal Affairs began the implementation of a new administrative policy, aimed specifically at the social and political life of the country. It was declared that the policy should focus on the “general political issues” of the Republic, and not just the problems of endangered security and internal order. As a result, the authorities intensified their activities towards the political parties and fractions as well as social organizations. They were subjected to increasingly growing observation and police surveillance. The administrative policy of the Ministers of Internal Affairs in relation to national minorities pursued the idea of national (political) assimilation. In the parliamentary elections of 1928, for the first time, the structures of the Ministry of Internal Affairs (as well as other Ministries) were explicitly included in the electoral campaign for the governmental fraction. As a result, the Piłsudski supporters indeed formed the largest club in the Parliament, but they did not win the majority there.
W latach 1926–1928 piłsudczykowskie kierownictwo resortu spraw wewnętrznych rozpoczęło realizację nowej polityki administracyjnej, w szczególności wobec życia społeczno-politycznego kraju. Uznało, że jej głównym przedmiotem powinny być „zagadnienia ogólnopolityczne” Rzeczpospolitej, a nie li tylko problemy zagrożenia bezpieczeństwa i porządku wewnętrznego. W rezultacie kierownictwo to zintensyfi kowało swoje działania wobec partii i ugrupowań politycznych oraz organizacji społecznych. Były one poddawane coraz bardziej gruntownej obserwacji oraz inwigilacji policyjnej. Polityka administracyjna ministrów spraw wewnętrznych w stosunku do mniejszości narodowych realizowała ideę asymilacji państwowej (politycznej). W wyborach parlamentarnych w 1928 r. po raz pierwszy struktury resortu spraw wewnętrznych (i pozostałych resortów) zostały jednoznacznie włączone do akcji wyborczej po stronie obozu rządowego. W wyniku wyborów obóz piłsudczykowski co prawda stworzył największy klub poselski w sejmie, ale nie uzyskał w nim większości.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2017, 20; 397-412
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aspekty polityczne kształcenia oficerów Polskiej Marynarki Wojennej w zagranicznych ośrodkach szkoleniowych i ich rola w budowaniu systemu bezpieczeństwa morskiego państwa w XX wieku. Część I: Dwudziestolecie międzywojenne
Political Aspects of the Education of Polish Navy Officers in Foreign Training Centers and their Role in Building the Maritime Safety System of the State in the 20th Century. Part I: Interwar Period
Autorzy:
Będźmirowski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953920.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
political-military alliances in the Baltic Sea
political-military situation in Europe in the years 1919–1939
training of personnel of the Polish Navy at foreign military schools
sojusze polityczno-militarne na Bałtyku
sytuacja polityczno-militarna w Europie w latach 1919–1939
szkolenie kadr PMW w zagranicznych szkołach wojskowych
Opis:
This article presents, in summary form, the process of education and training of the personnel of the Polish Navy in training centers of the British and French navy in the interwar period. Thanks to the personnel of the Polish Navy – comprised of graduates of the training centers based in Great Britain and (above all) France – it was possible to swiftly prepare teaching staff for the Officer School of the Navy, later known as the Cadet School of the Navy, to educate ship specialists, commanders of ships and staff, as well as to develop the Polish maritime military thought. Many of them confirmed their high level of command and expert qualifications during World War II.
W artykule zaprezentowano, w formie skrótowej, proces kształcenia i szkolenia kadr Polskiej Marynarki Wojennej w brytyjskich i francuskich ośrodkach szkoleniowych w okresie międzywojennym. Dzięki kadrze PMW – absolwentom ośrodków szkoleniowych w Wielkiej Brytanii i (przede wszystkim) Francji – udało się w krótkim czasie przygotować kadrę dydaktyczną dla Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej, późniejszej Szkoły Podchorążych MW, wykształcić specjalistów okrętowych, dowódców okrętów i sztabów, a także wypracować polską morską myśl wojskową. Wielu z nich potwierdziło wysokie kwalifikacje dowódcze i specjalistyczne w czasie II wojny światowej.
Źródło:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2019, 3; 213-230
1899-6264
2451-0718
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-52 z 52

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies