Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "interpretation of constitution" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-37 z 37
    Tytuł:
    Czy amerykańska jurysprudencja posiada reguły interpretacji Konstytucji?
    Does American jurisprudence have any rules of interpretation of Constitution?
    Autorzy:
    Tomza, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/927451.pdf
    Data publikacji:
    2014-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    jurysprudencja amerykańska
    wykładnia prawa
    reguły interpretacyjne
    konstytucja
    American jurisprudence
    legal interpretation
    rules of interpretation
    Constitution
    Opis:
    The most discussed issue in the theory of law is the problem of its interpretation, and main question in this topic is – how to make a proper interpretation? The American common-law, opposite the European theory of law, seems not to have general rules of interpretation, but only the idea of proper interpretation. Also the methodology of statutory interpretation is some kind of the judge-made law. As Henry M. Hart said „The hard truth of the matter is that American courts have no intelligible, generally accepted, and consistently applied theory of statutory interpretation”. According to this, currently the question focuses on finding the generally rules of interpretation, which should be some kind of canons of the statutory interpretation. This article tries to give the answer to the question: „if American jurisprudence has any rules of interpretation of law?”.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2014, 2(9); 125-133
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kodowanie wartości prawnych w przepisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku. Perspektywa aksjologicznej wykładni prawa
    The Coding of Legal Values in Polish Constitution of 1997. The Perspective of the Axiological Interpretation of Law
    Autorzy:
    Kordela, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1787900.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    lawmaker’s axiological system
    legally-binding values
    axiological intepretation of law
    interpretation of constitution
    Opis:
    The derivative theory of interpretation of law assumes the rationality of the lawmaker according to which the lawmaker is guided in their work by a coherent, hierarchical and relatively stable system of values comprising three categories: legally binding, reference values and universal values. In order to adequately reconstruct the legally binding category, the directives of the axiological interpretation are used. Thus, each word and phrase of every text of a normative act, including the Polish Constitution, can be assigned a function of the carrier of legal values provided that they meet the conditions imposed on them by the appropriate interpretation directives.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2021, 28, 1; 57-70
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretation of Constitution or of Constitutional Act by the Constitutional Court of the Slovak Republic
    Interpretacja Konstytucji lub ustawy konstytucyjnej przez Sąd Konstytucyjny Republiki Słowackiej
    Autorzy:
    Dobrovičová, Gabriela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/940993.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    power of the Constitutional Court of the Slovak Republic
    interpretation of the constitution or of constitutional acts
    generally binding nature of the interpretation
    uprawnienie Sądu Konstytucyjnego Republiki Słowackiej
    wykładnia konstytucji lub aktów konstytucyjnych
    ogólnie wiążący charakter wykładni
    Opis:
    This paper analyzes the power of the Constitutional Court of the Slovak Republic (hereinafter only as “Constitutional Court”) to provide legal interpretation of the Constitution or of constitutional acts, to ensure the solution of disputes between governmental bodies applying the Constitution of the Slovak Republic. The analysis of the individual decisions confirms that it is not possible to determine that the purpose of these proceedings is fulfilled. The author further states that even after the judgement of the Constitutional Court, the appointing powers of the president in cooperation with other constitutional bodies remain an open problem.
    Niniejszy artykuł analizuje uprawnienia Trybunału Konstytucyjnego Republiki Słowackiej (zwanego dalej „Trybunałem Konstytucyjnym”) do zapewnienia interpretacji prawnej Konstytucji lub aktów konstytucyjnych, aby zapewnić rozwiązywanie sporów między organami rządowymi stosującymi Konstytucję Republika Słowacji. Analiza po- szczególnych decyzji potwierdza, że nie można ustalić, czy cel tego postępowania został osiągnięty. Autor stwierdza ponadto, że nawet po wyroku Trybunału Konstytucyjne- go, kompetencje prezydenta w zakresie powoływania we współpracy z innymi organa- mi konstytucyjnymi pozostają otwartym problemem.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 6 (52); 157-164
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On the peculiarity of the interpretation of the constitution. Additional notes
    O swoistości wykładni konstytucji. Uwagi kolejne
    Autorzy:
    Wronkowska, Sławomira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783697.pdf
    Data publikacji:
    2018-05-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Fundacja Krakowski Instytut Prawa Karnego
    Opis:
    The article puts forward a thesis that the peculiarity of the interpretation of the constitution is determined by two different factors: the properties of the constitutional text and expectations towards the constitution. The most difficult task of the interpreter is to recreate the norm of legislative competence from the constitutional text. This task consists in reconstructing all the instruments necessary to make a specific legislative decision and to perform an act of its control. These decisions, on the other hand, are acts of applying the law made with the use of mentioned instruments, and are not interpretive acts.
    Źródło:
    Przegląd Konstytucyjny; 2018, 1
    2544-2031
    Pojawia się w:
    Przegląd Konstytucyjny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sądy administracyjne – interpretacja ustaw czy Konstytucji RP?
    Administrative courts – interpretation of statutes or interpretation of the Constitution?
    Autorzy:
    Klimiuk, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28762090.pdf
    Data publikacji:
    2022-08-31
    Wydawca:
    Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i wspólnicy
    Tematy:
    sąd administracyjny
    ustawa dekomunizacyjna
    wykładnia
    Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
    kontrola
    administrative court
    decommunization act
    interpretation
    Constitution
    control
    Opis:
    Publikacja została poświęcona wyłaniającej się na podstawie serii orzeczeń sądów administracyjnych w kwestii ustawy z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki1 (tzw. ustawa dekomunizacyjna) nowej linii orzeczniczej w zakresie analizy zgodności przepisu ustawy z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.2 W tekście przeanalizowano użytą przez sądy wykładnię literalną, gramatyczną, systemową, celowościową i prokonstytucyjną. W efekcie tego zabiegu należało uznać, że de facto żadna z wymienionych wykładni nie została ostatecznie prawidłowo zastosowana. Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Warszawie oraz Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) dokonały faktycznie oceny zgodności przepisu z Konstytucją RP i ostatecznie zinterpretowały go w sposób uniemożliwiający jego zastosowanie. Zabieg taki należy uznać za szkodliwy w kontekście konty nentalnego systemu prawa stanowionego.
    The publication is devoted to the new line of case low, emerging on the basis of a series of rulings of administrative courts on the issue of the decommunization act, in the field of analyzing judicial review. The text analyzes the literal, grammatical, systemic, teleological and pro-constitutional interpretations used by the courts. As a result it had to be concluded that, in fact, none of the above-mentioned interpretations were correctly applied. The Provincial Administrative Court in Warsaw and the Supreme Administrative Court actually assessed the compliance of the statutory provision with the Constitution and consequently interpreted it in a way that made its application impossible. Such practices should be considered to be harmful in the context of the continental system of statutory law.
    Źródło:
    Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych; 2022, 8(312); 44-53
    1427-2008
    2449-7584
    Pojawia się w:
    Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauka o dobru prawnym i jej rola w badaniu konstytucyjności regulacji prawa karnego
    Theory of Legal Good as a Constitutional Control Method of a Criminal Law
    Autorzy:
    Filipczak, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596536.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    nauka o dobru prawnym
    wykładnia konstytucji
    teoria prawa
    prawa karne
    kontrola konstytucyjności
    theory of legal good
    interpretation of constitution
    theory of law
    criminal law
    constitutional control
    Opis:
    W opracowaniu podjęto tematykę zastosowania nauki o dobru prawnym jako narzędzia kontroli zgodności z konstytucją regulacji o charakterze prawnokarnym. Omówiono pojęcie dobra prawnego, które wyznacza zarówno granice zewnętrzne prawa karnego, jak i granice wewnętrzne prawa karnego. Wyjaśniono, że dobro prawne powinno być rozumiane jako wartość społeczna, czyli jak interes. Podjęto również polemikę ze źle rozumianym prawem karnym interesu. Przytoczono nurt tzw. transpozytywnej nauki o dobru prawnym, która wiąże termin dobra prawnego z konstytucją. Z teoretycznego punktu widzenia podniesiono problem tzw. kryterialnej nierozstrzygalności w prawie karnym. Jako konkluzję wskazano, że art. 31 ust. 3 Konstytucji RP powinien być interpretowany w kontekście nauki o dobru prawnym.
    The issue of this paper is a using of theory of legal good as a tool for constitutional control in criminal law. It discussed a concept of legal good, which designates both the external borders of the criminal law and internal borders of the criminal law. It was explained that the legal good ought to be understand as social value, which means as interest. It was in dispute over a incorrectly understanding of a interest criminal law. It quoted a transpositive theory of the legal good, which assume a connection between the legal good and Constitution. With regards to theoretical point of view, in this paper was raised a criterion undecidable problem in the criminal law. In conclusion was said that art. 31 passage 3 Constitution RP ought to be interpreted in context of the theory of legal good.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2017, 102; 23-36
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Polish Constitutional Tribunal and the Judicial Europeanization of the Constitution
    Autorzy:
    Kustra, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/706683.pdf
    Data publikacji:
    2016-07-26
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    Europeanization
    Constitution
    Constitutional Tribunal
    constitutional review
    constitutional identity
    EU-friendly interpretation of the Constitution
    Opis:
    This article examines the process of the judicial Europeanization of the Polish Constitution. In Poland the judicial method of Europeanizing the Constitution is currently the primary way of adjusting constitutional norms to requirements resulting from EU law. The phenomenon of re-interpretation of constitutional provisions in light of the new and changing realities is a characteristic feature of contemporary constitutionalism. It has been a long time since most national constitutions have undergone significant textual changes. In Poland, the scope of judicial Europeanization of the Constitution is connected, to a great extent, with the inflexible procedure required for constitutional amendments. In this situation, these so-called “silent changes” of constitutional norms are the easiest and fastest way of reacting to requirements stemming from Poland’s EU membership. In the Polish case not only have the norms regarding the political system of the state changed, but also constitutional standards relating to the protection of fundamental rights and freedoms have undergone the process of the Europeanization. To some extent, these changes relate to procedural norms as well.
    Źródło:
    Polish Yearbook of International Law; 2015, 35; 193-216
    0554-498X
    Pojawia się w:
    Polish Yearbook of International Law
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    REFUSAL OF THE POLISH CONSTITUTIONAL TRIBUNALTO APPLY THE ACT STIPULATINGTHE CONSTITUTIONAL REVIEW PROCEDURE
    Autorzy:
    Radziewicz, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/915872.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Constitutional Tribunal
    constitutional review
    interpretation of the Constitution
    constitutional crisis in Poland
    comission of a statute
    CT Act
    Opis:
    One of the politically momentous and legally precedential constitutional problems of recent years which had to be faced by the Polish constitutional court has been the dispute whether it is possible to exclude the applicable statute defining the organization and procedure of the CT proceedings as a basis for adjudication.An analysis of the judgment of the Tribunal addressing that issue proves that the Polish constitutional court excluded the possibility that the same regulation could serve simultaneously as the object of control and the basis for control proceedings.This results from the essence of constitutional control of the law which in such arrangement of its key elements would simply repeal itself, i.e. would lead to its own invalidation.Subordination of constitutional judges exclusively to the Constitution extends to all actions they perform in serving their office and other consubstantial manifestations of exercising the power to judge.This is a derivative of jurisprudential responsibilities of the Tribunal, which include both passing a final judgment as to compliance of challenged statutes, as well as other acts of application of law.Art. 195 (1) in fine of the Polish Constitution lays down a competence norm for a CT judge to refuse, in specific circumstances, to abide by the CT Act. One of the analytical assumptions is recognition of the finality of CT judgments.The possibility to exclude a provision of the CT Act is an action in the area of application of law.Determination of the legal framework for passing judgments has nothing in common with constitutional control of challenged statutes.Those actions derive from totally different orders and their goals are differe.
    Źródło:
    Review of European and Comparative Law; 2017, 28, 1; 23-40
    2545-384X
    Pojawia się w:
    Review of European and Comparative Law
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między originalism a living constitution – Jacka M. Balkina koncepcja wykładni Konstytucji
    Between Originalism and Living Constitution – Jack M. Balkin concept of interpretation of the Constitution
    Autorzy:
    Minich, Dobrochna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2179105.pdf
    Data publikacji:
    2022-11-06
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    interpretacja
    konstytucja
    oryginalizm
    living constitution
    living originalism
    interpretation
    constitution
    Originalism
    Living Constitution
    Living Originalism
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest problem interpretacji konstytucji na gruncie amerykańskiej doktryny.Punktem wyjścia jest rozróżnienie koncepcji oryginalizmu oraz living constitution.Autorka skrótowo przedstawia założenia tych głównych nurtów. Na ich tle analizuje koncepcjęautorstwa Jacka M. Balkina, który określił ją jako living originalism. Balkin w swej konstrukcjiłączy to, co najlepsze w tradycyjnym oryginalizmie i w koncepcji living constitution: moralnąwykładnię konstytucji w ujęciu Ronalda Dworkina z tradycyjnym oryginalizmem. Dla niegooryginalizm to wstępne ramy zarządzania. Od Dworkina przyjął rozróżnienie norm na regułyi zasady oraz tezę, że zasady wyrażają wartości. Balkin określił swoje ujęcie oryginalizmu jako„method of text and principle”.
    In this paper, I analyse problem of interpretation of the Constitution in American doctrine.Starting point is the distinction between the concept of Originalism and Living Constitution.The author briefly presents the main assumptions of both concepts. On that backgroundexamines the concept by Jack M. Balkin. He described it as Living Originalism. Balkin in histheory combines the best of traditional Originalism and concept of Living Constitution. Hecombined Dworkin’s “moral reading” of the Constitution with traditional Originalism. ForBalkin, Originalism is seen as a initial framework for governance (framework originalism).From Ronald Dworkin, he adopted a distinction between legal rules and legal principles, andthe argument that principles express values. Balkin described his concept of Originalism as“method of text and principle”.
    Źródło:
    Ius Novum; 2022, 16, 3; 130-145
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojęcie odpowiedzialności represyjnej (art. 42 Konstytucji) a prawo łaski Prezydenta RP
    The Notion of Repressive Liability (Article 42 of the Constitution) and the Power of Pardon of the President of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Śliwiński, Emil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129836.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    power of pardon
    repressive liability
    criminal liability
    interpretation of the Constitution
    prawo łaski
    odpowiedzialność represyjna
    odpowiedzialność karna
    wykładnia Konstytucji
    Opis:
    The aim of this article is to discover in relation to which sanction it is possible to exercise the right of pardon (art. 139 of the Constitution). Basing on the systemic interpretation of the Constitution, the author argues that the power of pardon is the ‘reverse’ of the notion of repressive liability inferred from art. 42 of the Constitution. Consequently, in relation to all repressive sanctions within the meaning of art. 42 of the Constitution it is allowed to grant a pardon. Therefore it is possible to claim that a power of pardon can be applied to, inter alia, disciplinary penalties, lustration penalties, administrative monetary penalties, tax surcharges and penalties imposed on collective entities. Challenges for the doctrine of law – including possible collisions between exercising power of pardon and other constitutional provisions – are indicated.
    Celem artykułu jest zbadanie, w stosunku do jakich sankcji można zastosować prawo łaski (art. 139 Konstytucji RP). Bazując na systemowej wykładni Konstytucji RP, autor stawia tezę, że prawo łaski jest „rewersem” pojęcia odpowiedzialności represyjnej wyprowadzanego z art. 42 Konstytucji RP. W konsekwencji w stosunku do wszystkich sankcji o charakterze represyjnym w rozumieniu art. 42 Konstytucji RP można zastosować prawo łaski. Pozwala to na stwierdzenie, że prawo łaski można stosować do m.in. kar dyscyplinarnych, kar lustracyjnych administracyjnych kar pieniężnych, dodatkowych zobowiązań podatkowych i kar orzekanych wobec podmiotów zbiorowych. Zasygnalizowane zostają wyzwania dla nauki prawa, w tym możliwość kolizji stosowania prawa łaski z innymi przepisami konstytucyjnymi.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 115-125
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Shaping the Relationship Between the Polish Constitution and European Union Law in the Adjudication of the Constitutional Tribunal
    Kształtowanie relacji między polską Konstytucją a prawem Unii Europejskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
    Autorzy:
    Kos, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162224.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    constitution
    European Union law
    Constitutional Tribunal
    Constitution
    EU-friendly interpretation of the Constitution
    konstytucja
    prawo Unii Europejskiej
    Trybunał Konstytucyjny
    prounijna wykładnia Konstytucji
    Opis:
    In the article, the issue of the relationship between the Polish Constitution and European Union law is analysed from the perspective of its shaping in the adjudication of the Constitutional Tribunal. Firstly, the constitutional regulations that define the relationship between the Constitution and EU law will be analysed. This part of the article also includes the issues relating to the legal basis of the most commonly used instrument that shapes this relationship – the EU-friendly interpretation of the Constitution. Secondly, the contexts in which the Constitutional Tribunal refers to EU law are examined. The case study that is undertaken focuses on the instruments that prevent conflicts between EU law and the Constitution, inter alia legislative and interpretative instruments. The application of these methods in recent controversial judgments Ref. no. P 20/07 and Ref. no. K 3/21 concerning the relationship between the Polish Constitution and the EU law will be analysed.
    W niniejszym artykule kwestia relacji między polską Konstytucją a prawem Unii Europejskiej jest analizowana z perspektywy ewolucji jej kształtowania w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. W pierwszej kolejności przedmiotem analizy są przepisy konstytucyjne definiujące relację między Konstytucją i prawem UE. Ta część artykułu zawiera również rozważania na temat podstaw prawnych najpowszechniej wykorzystywanego instrumentu kształtującego tę relację – prounijnej wykładni Konstytucji. W kolejnych częściach artykułu badane są przypadki, w których Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie odwołuje się do systemu prawa unijnego. Przeprowadzona analiza koncentruje się na instrumentach, które zapobiegają konfliktom między prawem UE i Konstytucją, w tym instrumentom wymuszającym aktywność legislacyjną oraz instrumentom interpretacyjnym. Przedmiotem analizy w artykule jest również ustosunkowanie się do ww. metod w ostatnich kontrowersyjnych orzeczeniach TK o sygn. akt P 20/07 oraz sygn. akt K 3/21 dotyczących relacji między polską Konstytucją i prawem Unii Europejskiej, które zasadniczo zrywają z dotychczasową tendencją orzeczniczą w tym zakresie.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 427-437
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zakres przedmiotowy immunitetów w świetle pojęcia „odpowiedzialność karna” w Konstytucji RP
    The Material Scope of Immunities in the Light of the Notion of “Criminal Liability” in the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Śliwiński, Emil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/6645583.pdf
    Data publikacji:
    2023-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    odpowiedzialność karna
    immunitet formalny
    immunitet
    zakres przedmiotowy immunitetu
    wykładnia Konstytucji
    immunity
    criminal liability
    interpretation of the Constitution
    formal immunity
    material scope of immunity
    Opis:
    W artykule autor analizuje, czy pojęcie „odpowiedzialność karna” zawarte w przepisach konstytucyjnych dotyczących immunitetu formalnego powinno być rozumiane w ten sam sposób, co tożsame wyrażenie w art. 42 ust. 1 Konstytucji RP. Autor pozytywnie odpowiada na tak postawione pytanie badawcze, powołując się na dyrektywy wykładni językowej (zakaz wykładni synonimicznej i homonimicznej) oraz potrzebę zapewnienia efektywności immunitetu. Alternatywna linia interpretacji – zaprezentowana w wyroku TK P 31/12 i oparta o argument exceptiones non sunt extendendae – zostaje odrzucona. Można zatem wysnuć wniosek, że immunitet formalny chroni przed np. odpowiedzialnością za delikt administracyjny. Autor konstatuje także, że przepisy ustawowe doprecyzowujące immunitet na poziomie konstytucyjnym nie przewidują takich sytuacji.
    In the article the author analyses whether the notion of ‘criminal liability’ contained in constitutional provisions relating to formal immunity should be understood in the same way as the identical term in art. 42(1) of the Constitution of the Republic of Poland. The author answers affirmatively to such research question, relying on linguistic directives of interpretation (prohibition of synonymous and homonymous interpretation), as well as the need to safeguard the effectiveness of immunity. Alternative line of interpretation – presented in the judgment of the Constitutional Tribunal P 31/12 and based on exceptiones non sunt extendendae argument – is rejected. From this one can derive a conclusion that formal immunity provides protection against i.a. liability for administrative infractions. The author observes as well that statutory provisions which precise constitutional regulations on immunity do not cover such situations.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 3(73); 169-180
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy Ronald Dworkin może być oryginalistą?
    Can Ronald Dworkin be an Originalist?
    Autorzy:
    Tomza-Tulejska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129867.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    originalism
    interpretation of the US Constitution
    the intentionality of the Founding Fathers
    oryginalizm
    interpretacja Konstytucji USA
    intencjonalizm Ojców Założycieli
    Opis:
    This study is devoted to an issue that is catching the attention of the current American constitutional debate and concerns the originalism of Ronald Dworkin. A fundamental feature of this debate is the ongoing dispute over what the correct interpretation of the US Constitution is. “Originalism”, which has hitherto been at the forefront of constitutional interpretative methods due to its numerous elaborations, has acquired such many meanings, concerning both the meaning of originalism and original meaning, that it is considered to have deprived itself of the possibility of being a unified theory. Seeking positive solutions to the problem, some American constitutionalists and legal theorists put forward the bold thesis that Dworkin, despite popular opinion, may be an originalist. His originalism, however, has a different meaning than has been presented so far. They call Dworkin’s originalism “new”, more normative, seeing in it a coherent theory of interpretation. The main purpose of this paper is to introduce the notion of American originalism as well as to briefly present the positions that prove that Dworkin can be an originalist.
    Niniejsze opracowanie poświęcone jest zagadnieniu, które przykuwa uwagę aktualnej amerykańskiej debaty konstytucyjnej i dotyczy oryginalizmu Ronalda Dworkina. Fundamentalną cechą tej debaty jest ciągły spór o to czym jest prawidłowa interpretacja Konstytucji USA. „Oryginalizm”, który dotąd przodował w konstytucyjnych metodach interpretacji z uwagi na liczne opracowania uzyskał tak dużą ilość znaczeń, dotyczących zarówno znaczenia pojęcia originalism jak i original meaning, iż uważa się, że pozbawił się możliwości bycia jednolitą teorią. Dociekając pozytywnych rozwiązań problemu niektórzy amerykańscy konstytucjonaliści i teoretycy prawa stawiają śmiałą tezę, że Dworkin pomimo obiegowej opinii może być oryginalistą. Oyginalizm jego ma jednak odmienne niż dotychczas prezentowane znaczenie. Oryginalizm Dworkina nazywają „nowym”, bardziej normatywnym, dostrzegając w nim spójną teorię interpretacji. Zasadniczym celem niniejszej pracy jest przybliżenie pojęcia amerykańskiego oryginalizmu jak i zwięzłe zaprezentowanie stanowisk współczesnych amerykańskich badaczy świadczących o tym, że Dworkin może być oryginalistą.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 141-153
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykładnia konstytucji jako proces konkretyzacji
    Autorzy:
    Jakuszewicz, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524246.pdf
    Data publikacji:
    2014-02-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    dynamiczna wykładnia konstytucji
    konkretyzacja norm konstytucji
    metoda realistyczno-duchowa
    metoda topiczna
    metoda hermeneutycznej konkretyzacji
    teoria konstytucji
    dynamic interpretation of the constitution
    concretion of the constitutional norms
    realistic-scientific method
    topic method
    method of the hermeneutic concretion
    theory of the constitution
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie metod wykładni (konkretyzacji) konstytucji oraz zbadanie ich oddziaływania na normatywny charakter postanowień konstytucji. Punktem wyjścia jest założenie, iż ogólnikowość przepisów konstytucji oraz ich syntetyczne ujęcie sprawia, że klasyczne reguły wykładni stosowane przy interpretacji ustaw zwykłych okazują się niewystarczające dla wykładni konstytucji. Ze względu na swoją otwartą strukturę przepisy konstytucji wymagają nie tylko wykładni eksplikacyjnej, lecz przede wszystkim interpretacji konkretyzującej. Elementy normy, które nie zostały wyraźnie wysłowione w tekście konstytucji, odkrywane są w procesie argumentacji przy uwzględnianiu rzeczywistości społecznej oraz poglądów podmiotu dokonującego wykładni. Proces ten z trudem poddaje się dyrektywom metodologicznym, dlatego w celu zakreślenia granicy swobody interpretatora oraz stworzenia gwarancji obiektywnego charakteru wykładni niezbędne jest odwołanie się do teorii konstytucji w jej tekście.
    The article discusses some methods of interpretation of the constitution aimed at concretization of its precepts and analyzes their implications for the normative character of the constitution. The author departs from the assumption that traditional directives of interpretation designed for the interpretation of statutory laws prove insufficient for the construction of constitutional precepts. Due to their general character, synthetic wording and structural openness constitutional provisions require not only an explicatory but also a concretizing construction. The elements of a norm which have not been explicitly expressed in the text of the constitution are discovered in the process of argumentation in which elements of social reality as well as subjective stances of an interpreter play a considerable role. This process can be subjected to methodological directives only with difficulty that is why in order to define the scope of the interpreter’s latitude and to ensure the objective character of the interpretation there is a need to resort to a theory of the constitution enshrined in the text of the constitution.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 1 (17); 73-92
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bezpośrednie stosowanie art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
    Direct application of Article 45 paragraph 1 of the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Chmielarz-Grochal, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941054.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    konstytucja
    bezpośrednie stosowanie konstytucji
    wykładnia ustaw w zgodzie z konstytucją
    art. 45 ust. 1 Konstytucji
    prawo do sądu
    constitution
    direct application of constitution interpretation of laws in accordance with the constitution Article 45 paragraph 1 of the Constitution
    right to a fair trial
    Opis:
    Problem bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji wiąże się z rolą tego aktu w systemie prawa i praktyce jego stosowania. Przepis art. 45 ust. 1 Konstytucji znajduje zastosowanie w działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów. W postępowaniu sądowokonstytucyjnym przepis ten przyjmowany jest za samoistny wzorzec kontroli konstytucyjności prawa, z kolei sądy najczęściej współstosują go z przepisami ustaw, w tym za pomocą techniki wykładni w zgodzie z Konstytucją. Rezultatem bezpośredniego stosowania art. 45 ust. 1 Konstytucji jest przenoszenie do orzecznictwa zasad i wymagań związanych z konstytucyjnym prawem do sądu (w tym z pojęciem sprawy konstytucyjnej) i wynikającymi z niego gwarancjami.
    The problem of direct application of constitutional regulation is related to the role of the Constitution as a legal act in the legal system and the practice of its application. Article 45.1 of the Constitution is applied both by the Constitutional Tribunal and courts. In constitutional proceedings the Article is considered to be a standalone benchmark for establishing if the regulation is in accordance with the Constitution, whereas courts usually apply it jointly with given acts, interpreting them in such a way that leads to be within the Constitution. Direct application of Article 45.1 of the Constitution results in transmission of rules and requirements related to constitutional right to judgement (including a constitutional case) and ensuant guarantees to judicature.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 3 (31); 67-101
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretacja w służbie doktryny. Oryginalizm konstytucyjny w Stanach Zjednoczonych
    Autorzy:
    Błaszczyk, Cezary
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054202.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    originalism
    the Constitution of the United States
    constitutionalism
    political and legal doctrine
    interpretation
    oryginalizm
    Konstytucja Stanów Zjednoczonych
    doktryny polityczno-prawne
    interpretacja
    Opis:
    Problem prawidłowej interpretacji Konstytucji Stanów Zjednoczonych ma charakter węzłowy i dotyka płaszczyzny filozoficznej, prawnej i politycznej, odnosi się bowiem do zagadnień uniwersalnych, związanych ze studiami nad państwem i prawem. Dla doktryn polityczno-prawnych interesujący jest zwłaszcza ideologiczny (polityczny) aspekt egzegezy ustawy zasadniczej, ponieważ interpretacja z konieczności wiąże się z wyborami dotyczącymi aksjologii. W tym stanie rzeczy szczególnie godny uwagi wydaje się być oryginalizm jako teoria specyficzna dla jurysprudencji amerykańskiej. Odwołuje się on do ścisłej interpretacji Konstytucji. Zakłada, że historyczne rozumienie przepisów lub wąsko pojmowane intencje prawodawcy ustalone w chwili uchwalania relewantnych przepisów wiążą sędziego orzekającego współcześnie. W założeniu pozwala to na neutralną i odideologizowaną egzegezę Konstytucji. Oryginalizm jest też mocnym głosem w sporze o wartość prawa i opowiada się za separacją prawa i polityki. Samo powstrzymywanie się od dynamicznej i kreacyjnej interpretacji ustawy zasadniczej jednak może być – i często jest – niewolne od implikacji politycznych. Decyzja o utrzymaniu dawno ustalonej interpretacji petryfikuje ustrój oraz konstytucyjny katalog praw i wolności, a idea „wierności Konstytucji” wyznacza kierunek aktywności politycznej pozostałych organów i oddziałuje na wyobraźnię polityczną opinii publicznej. Oryginalistyczna interpretacja Konstytucji prowadzi m.in. do obrony prawa do posiadania broni, wolnego rynku i federalizmu oraz do sprzeciwu wobec programów pozytywnej dyskryminacji, powszechnego obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego czy prawa do aborcji. Hołdując tradycyjnemu rozumieniu przepisów, z konieczności wspiera normy i wartości, które wobec przemian społecznych uchodzą dziś za konserwatywne. Stąd też stosowany współcześnie oryginalizm przyjmuje postać aktywizmu sędziowskiego i przypomina doktrynę polityczno-prawną, choć ze względu na swój formalny charakter (broni ustalonego ładu niezależnie od jego treści) doktryną sensu stricto nie jest.
    Since the problem of the interpretation of the Constitution of the United States is multifaceted and touches the topics of philosophy, law and politics, it refers to universal issues studied by the discipline of political and legal doctrines. In this context the ideological (political) aspect of the interpretation is perhaps the most important, as interpretation necessarily involves adjudication in axiological choices. In this state of affairs, originalism, a theory specific to American jurisprudence, seems particularly interesting. It refers to the strict interpretation of the Constitution. It assumes that the historical understanding of the text or the legislator’s intentions established at the time when the relevant provisions were adopted bind the courts, especially the Supreme Court conducting the judicial review. This approach is intended to achieve neutral and ideological exegesis of the Constitution. It is a strong voice in the dispute over the value of law and for the separation of law and politics. However, simply refraining from a dynamic and creative interpretation of the Constitution can, and often involves law in politics. The decision to maintain a long-established interpretation petrifies the system and closes the constitutional catalog of rights and freedoms, while the idea of “faithfulness to the Constitution” sets the direction of the political agenda of other powers and influences the political imagination of the public. The originalist interpretation of the Constitution leads, i.a., to defense the right to gun ownership, the free market and federalism, and to oppose positive discrimination programs, universal health insurance obligations or the right to abortion. By adhering to the traditional understanding of regulations, it necessarily supports norms and values that are considered conservative today. Hence, originalism takes the form of judicial activism and resembles the political and legal doctrine, although due to its formal nature (it defends an established order regardless of its content), it is not a doctrine in the strict sense.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2020, 67, 2; 9-36
    0458-4317
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Amerykańskie koncepcje interpretacji konstytucji a rodzime teorie: klaryfikacyjna i derywacyjna. Próba porównania
    American theories of constitutional interpretation and Polish clarification and derivation concepts. A short comparison
    Autorzy:
    Boike, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146703.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    legal interpretation
    originalism of intent
    original meaning
    living constitution
    wykładnia prawa
    oryginalizm
    intencjonalizm
    Opis:
    Autor postawił sobie za cel znalezienie wspólnych elementów amerykańskich koncepcji interpretacji konstytucji oraz polskich opisowo-normatywnych teorii wykładni o charakterze uniwersalnym. Najpierw omówił główne założenia intencjonalizmu, oryginalizmu oraz teorii living constitution (,,żyjącej konstytucji”). Dokonał tego zarówno na podstawie publikacji najbardziej wpływowych przedstawicieli danych kierunków w amerykańskiej jurysprudencji, jak i podając przykłady orzecznictwa Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych. Następnie zarysował zręby teorii klaryfikacyjnej oraz derywacyjnej, dokonując przy tym porównania niektórych założeń z elementami teorii amerykańskich. W rezultacie, pomimo przepastnych różnic dzielących polski i amerykański system prawa, zidentyfikował pewne podobieństwa teorii derywacyjnej z koncepcją living constitution.
    The author set himself a goal of finding common elements of American concepts for the interpretation of the constitution and Polish descriptive-normative theories of legal interpretation of universal nature. First, he discussed the main assumptions of intentionalism, originalism and the living constitution theory. He did it on the basis of the publications of the most influential representatives of particular fields of study in the American jurisprudence, as well as giving examples of the case law of the Supreme Court of the United States. Then, he outlined the foundations of the clarification and derivative theory, comparing some assumptions with elements of American theories. As a result, despite the vast differences between the Polish and American legal systems, he identified some similarities between the derivative theory and the concept of living constitution.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2022, 41; 9-19
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi na temat aksjologicznego wymiaru Konstytucji RP z 1997 r. i jej wykładni w świetle prac Profesora Piotra Winczorka
    Remarks About the Axiological Dimension of the Polish Constitution of 1997 and Its Interpretation in the Light of Works of Professor Piotr Winczorek
    Autorzy:
    Tkacz, Sławomir
    Tobor, Zygmunt
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050255.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    Piotr Winczorek
    teoria prawa
    wykładnia prawa
    Konstytucja RP
    wartości prawne
    zasady prawa
    theory of law
    legal interpretation
    Constitution of the Republic of Poland
    legal values
    legal principles
    Opis:
    Artykuł stanowi rozszerzoną i uzupełnioną wersję wystąpienia przedstawionego w trakcie konferencji naukowej poświęconej Profesorowi Piotrowi Winczorkowi. Autorzy podjęli próbę rekonstrukcji teoretycznoprawnych poglądów autora w oparciu o jego wypowiedzi. W szczególności przedmiot prowadzonych badań stanowiły kwestie związane z aksjologią Konstytucji RP. W toku rozważań kolejno podjęto zagadnienia koncepcji porządku prawnego w świetle przepisów ustawy zasadniczej, wartości konstytucyjnych, zasad konstytucyjnych oraz źródeł prawa. Interesującym problemem akcentowanym przez P. Winczorka było to, czy ustawa zasadnicza powinna być oszczędna w kwestii manifestowania wartości. Uzupełnienie badań stanowiła analiza problematyki wykładni prawa w pracach P. Winczorka. Przeprowadzone analizy pozwoliły na sformułowanie wniosku ogólnego, że wiele problemów podjętych przez P. Winczorka znajduje odniesienie w aktualnych sporach konstytucyjnych. Dlatego warto sięgnąć do prac tego autora, którego wypowiedzi można traktować jako wykładnię autentyczną Konstytucji RP dokonywaną przez jednego z głównych jej twórców.
    This article is an extended and supplemented version of the address given during the scientific conference dedicated to Professor Piotr Winczorek. The authors made an attempt to reconstruct theory-of-law views based on the statements of Piotr Winczorek. The subject of the research was especially issues related to the axiology of the Constitution of the Republic of Poland. In the course of research such issues as the concept of the legal order in the light of constitutional provisions, constitutional values, constitutional principles, and sources of law were taken up. One of the interesting problems emphasized by Piotr Winczorek was whether the basic law should be frugal in terms of manifesting values. The research is supplemented by an analysis of the problems of legal interpretation in the works of Piotr Winczorek. The conducted analyses enable formulating a general conclusion that many problems raised by Piotr Winczorek are referred to in the current constitutional disputes. Therefore, it is worthwhile to refer to the works of Professor Winczorek, whose statements can be treated as an authentic interpretation of the Polish Constitution of 1997.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 1(30); 113-125
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretacja art. 107 Konstytucji RP oraz 34 ust. 1 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora w zakresie kwalifikowania wydzierżawiania przez posła gruntów rolnych spółce Skarbu Państwa
    Interpretation of Article 107 of the Constitution of the Republic of Poland and Article 34 para. 1 of the Act on the Exercise of the Mandate of a Deputy or Senator in respect of the eligibility of lease by a Deputy of an agricultural land to a company owned by the State Treasury
    Autorzy:
    Galińska-Rączy, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2215780.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
    Tematy:
    Deputy
    tenancy
    State Treasury
    Opis:
    A restriction concerning conducting business activity set out in the aforementioned provisions should refer to State property understood as a property of the State Treasury and the one of State legal persons. After an analysis, while agreeing with the view that tenancy (similarly to lease) should not be classified as an economic activity, and bearing in mind the principle that in view of the ambiguity of the regulations, norms determining the prohibition should not be interpreted restrictively, the author expresses a view that the prohibition provided in Article 34 para. 1 of the act does not apply to the lease of agricultural land by a Deputy to a company wholly owned by the State Treasury.
    Źródło:
    Zeszyty Prawnicze BAS; 2019, 3(63); 228-239
    1896-9852
    2082-064X
    Pojawia się w:
    Zeszyty Prawnicze BAS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przełamanie rezultatów wykładni językowej zgodnie z zasadą nadrzędności konstytucji
    Disregarding the results of linguistic interpretation based on the principle of the supremacy of the Constitution
    Autorzy:
    Kondej, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692910.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    borders of linguistic interpretation
    breaking linguistic borders
    hierarchy of the legal system
    supremacy of the Constitution
    direct application of the Constitution
    lex superior derogat legi inferiori
    interpretation
    granica językowa wykładni
    przełamanie granicy językowej
    hierarchiczność systemu prawa
    nadrzędność konstytucji
    bezpośrednie stosowanie konstytucji
    wykładnia
    Opis:
    The article analyses the possibility of adopting a pro-constitutional interpretation of legal provisions, rather than following the conclusions of linguistic interpretation focused on alternative ways of understanding the expressions used by the legislator in the content of provisions. The author argues that the principle of the hierarchy of legal acts and the supremacy of the Constitution – combined with the fact that this basic law implements an axiology in the legal system which is the basis for the functioning of a democratic state ruled by law – entails that when the literal application of a provision would lead to results contrary to constitutional principles or values, the principle lex superior derogat legi inferiori should be applied, which permits stepping outside the borders of linguistic interpretation.
    Przedmiotem artykułu jest analiza dopuszczalności przełamania rezultatów wykładni językowej – na podstawie wykładni prokonstytucyjnej  – przez odejście od alternatyw interpretacyjnych wynikających z możliwego sposobu rozumienia wyrażeń użytych przez ustawodawcę w treści przepisu. Autor argumentuje w nim, że zasada hierarchiczności aktów prawnych oraz nadrzędności konstytucji w połączeniu z faktem, że ustawa zasadnicza implementuje do porządku prawnego aksjologię będącą podstawą funkcjonowania ładu demokratycznego państwa prawnego, sprawia, iż w sytuacji, gdy zastosowanie litery przepisu prowadzi do rezultatów sprzecznych z zasadami lub wartościami konstytucyjnymi, zastosowanie znaleźć powinna zasada lex superior derogat legi inferiori, co pozwala na przełamanie granicy językowej interpretacji przepisu.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2019, 81, 3; 39-52
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bezpośrednie stosowanie Konstytucji w orzecznictwie sądowym
    Direct application of the Constitution in judicial practice
    Autorzy:
    Gutowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692920.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Constitution
    lower rank laws
    application of the provisions of the Constitution
    interpretation in the compliance with the Constitution
    Konstytucja
    ustawy niższego rzędu
    bezpośrednie stosowanie przepisów Konstytucji
    norma konstytucyjna
    wykładnia prokonstytucyjna
    Opis:
    This article tackles direct application of the provisions of the Constitution. It examines in detail allegations of the violation of constitutional norms, the question of pro-constitutional interpretation of legal regulations, the application of the provisions of the Constitution in conjunction with the lower rank laws and interpretation in the compliance with the Constitution. It also presents the problem of a possible refusal to apply the provisions on the basis of validation rules. This article is based on the concept presented in a monograph written in cooperation with Professor dr. hab. Piotr Kardas (M. Gutowski, P. Kardas, Interpretation and Application of Law in a Constitution-based Process, Warsaw, 2017). A special attention has been given to some decisions of common courts, extensively discussed in Chapter 7 of this monograph.
    Opracowanie odnosi się do problematyki bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji. Artykuł poddaje szczegółowej analizie ocenę zarzutów naruszenia norm konstytucyjnych, zagadnienie prokonstytucyjnej wykładni przepisów prawa, współstosowania przepisów Konstytucji i ustaw niższego rzędu oraz wykładni w zgodzie z Konstytucją. W publikacji przedstawiono także problem ewentualnej odmowy stosowania przepisów na podstawie reguł walidacyjnych. Pozycja ta opiera się na koncepcji przedstawionej w monografii powstałej we współautorstwie z prof. dr. hab. Piotrem Kardasem (M. Gutowski, P. Kardas, Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017). W szczególności przedmiotem rozważań uczyniono część orzeczeń sądów powszechnych, obszernie omówionych w rozdziale 7 tej monografii.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 93-109
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiana znaczenia pojęcia małżeństwa w niemieckiej ustawie zasadniczej. O meandrach dynamicznej wykładni postanowień konstytucyjnych
    Change of the Concept of Marriage in the German Constitution. On Meanders of the Dynamic Interpretation of Constitutional Provisions
    Autorzy:
    Łącki, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/518569.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Fundacja Utriusque Iuris
    Tematy:
    marriage
    constitution
    Germany
    dynamic interpretation
    civil unions
    same-sex marriage
    human rights
    fundamental rights
    constitutional adjudication
    Opis:
    On July 20, 2017, the Bundestag has passed a law on the introduction of the right to marry by persons of the same sex. The adopted legislative solution is contro- versial regarding its compliance with the German Basic Law, i.e. with its art. 6 § 1: “marriage and family are under special protection of the State.” The dispute concerns whether the necessary element of the constitutional concept of marriage was – and still is – a difference in the sex of the spouses. This paper has three basic objectives: first, the identification of the essential arguments raised in favour of amendment’s compliance with the Basic Law; secondly, to examine whether the position on the compliance of this amendment with the Basic Law requires adop- tion of a dynamic interpretation of constitutional provisions; thirdly, assuming an affirmative answer to the second question, to identify the process that led to the change in the meaning of the Basic Law in respect to the concept of marriage.
    Źródło:
    Forum Prawnicze; 2018, 2 (46); 25-41
    2081-688X
    Pojawia się w:
    Forum Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    New Personalistic Philosophy Based on Hans Eduard Hengstenberg’s Interpretation of Max Schelers System
    Autorzy:
    Pasterczyk, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1043665.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-21
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    person
    phenomenology
    metaphysics
    constitution
    body
    spirit
    Opis:
    The article discusses the possibility of a new personalistic anthropology rooted in philosophia perennis and modern phenomenology, based on the thoughts of German anthropologist Hans Eduard Hengstenberg. Unlike Wojtyła and Stein, who did not create a new synthesis based on Husserl’s or Scheler’s phenomenology and the metaphysics of Thomas Aquinas, Hengstenberg was able to create an original concept of the human person involving metaphysical and phenomenological inspirations. It is personalism, based on the phenomenological theory of a spiritual act (Scheler) and the metaphysical theory of constitution (Plato, St. Augustine). According to Hengstenberg, the possibility of a new personalistic philosophy starts with a phenomenological analysis of three basic attitudes of human behavior: consensual to the object of cognition and emotion, contrary to the object of cognition and emotion, and utilitarian. The metaphysical heart of Hengstenberg’s personalism forms the theory of the metaphysical constitution of the spirit, body and personalistic principle.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2020, 38, 2; 593-611
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sędziowie i granice władzy demokratycznej w świetle Konstytucji RP
    Judges and the limits of democratic power in the light of the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Piotrowski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693193.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    judiciary
    constitution
    democracy
    constitutional interpretation
    judicial independence and independence of judges
    władza sądownicza
    konstytucja
    demokracja
    wykładnia konstytucji
    niezależność sądów i niezawisłość sędziów
    Opis:
    The essence of the democratic power established in the Constitution of the Republic of Poland is to limit this power in order to protect the rights of the individual against threats that may be posed by the rule of the majority, especially when this majority seeks to impose its values and beliefs on others. This limitation is expressed both by the principle of the separation and balance of powers and by the principle of a democratic rule of law, and  above all by the principle of the inherent and inalienable dignity of man. In the light of the Constitution, the supremacy of the nation as a constitutional value is not of an absolute nature, especially in the context of the special status of human rights which is anchored in the concept of dignity. The current Basic Law, granting the supreme authority to the Polish nation, requires that the authority of that supremacy be exercised in compliance with the principles and in forms set forth in the Constitution. This means in particular, the constitutional legitimacy of the judiciary to restrict, pursuant to the provisions of the Constitution as the supreme law, the powers of other authorities, as well as the authority (sovereign) exercising its power directly. The existence of independent judiciary leads, on the one hand, to the rejection in the conception of a democratic state, of the assumption of an unlimited scope of power of the governing authority, and on the other hand, to the recognition as a determinant of democracy of only those manifestations of the will of the majority, which have a constitutional legitimacy and are therefore in line with the version of the culture of human rights as enshrined in the Basic Law and which are accepted by judges at the time of the ruling.
    Istotą władzy demokratycznej ustanowionej w Konstytucji RP jest ograniczenie tej władzy po to, by chronić prawa jednostki przed zagrożeniami, jakie może stworzyć panowanie większości, zwłaszcza wtedy, kiedy dąży ona do narzucenia innym swoich wartości i przekonań. Ograniczenie to wyraża zarówno zasada podziału i równoważenia władz, jak i zasada demokratycznego państwa prawnego, a przede wszystkim zasada przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka. W świetle postanowień Konstytucji zwierzchnictwo Narodu jako wartość konstytucyjna nie ma absolutnego charakteru, zwłaszcza wobec zakotwiczonego w pojęciu godności szczególnego statusu praw człowieka. Obowiązująca ustawa zasadnicza, przyznając zwierzchnią władzę Narodowi, wymaga uznania za ustrojową przesłanką owego zwierzchnictwa sprawowanie go na zasadach i w formach określonych w Konstytucji. Oznacza to w szczególności konstytucyjną legitymację władzy sądowniczej do ograniczania – ze względu na postanowienia Konstytucji jako najwyższego prawa – pozostałych władz, jak też suwerena sprawującego swą władzę bezpośrednio. Istnienie niezależnego i niezawisłego sądownictwa prowadzi z jednej strony do odrzucenia w koncepcji demokracji założenia o nieograniczonym zakresie woli suwerena jako podmiotu władztwa państwowego, z drugiej zaś – do uznania za wyznacznik demokracji tych tylko przejawów woli większości, które mają legitymację konstytucyjną, a zatem zgodne są z wersją kultury praw człowieka zapisaną w ustawie zasadniczej i w czasie orzekania znajdującą akceptację sędziów.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 215-229
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opinia prawna na temat wykładni art. 134 ust.4 Konstytucji RP w zakresie rozumienia zwrotu „na czas wojny”
    Legal opinion on the interpretation of Article 134 para. 4 of Poland’s Constitution in terms of the meaning of the phrase “in time of war” (BAS-WAUiP-339/15)
    Autorzy:
    Kubuj, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2223677.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
    Tematy:
    Constitution
    Commander-in-Chief
    President
    armed forces
    martial law
    war
    Opis:
    The opinion explains that “time of war” begins at the moment of taking the decision to declare a state of war under the procedure provided by Article 116 of the Constitution. “The time of war” implies the ability to exercise the powers by the Commander-in-Chief of the Armed Forces. The author puts a thesis that the Supreme Commander of the Armed Forces may be appointed in peacetime, but will assume his/her only after the declaration of the state of war.
    Źródło:
    Zeszyty Prawnicze BAS; 2015, 2(46); 103-110
    1896-9852
    2082-064X
    Pojawia się w:
    Zeszyty Prawnicze BAS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyrażenie „godność” – pojęcie godności – godność. O niektórych teoretycznych aspektach ujęcia godności w Konstytucji RP
    The Term “Dignity” – the Concept of Dignity – Dignity: On Some Theoretical Aspects of Recognizing Dignity in the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Piechowiak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162174.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    godność
    semiotyka
    Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
    pojęcie
    godności
    interpretacja prawa
    aksjologia prawa
    legal interpretation
    dignity
    semiotics
    concept of dignity
    Constitution of
    the Polish Republic
    axiology of law
    Opis:
    The study aims at making explicit the three spheres or planes, essential from the point of view of semiotics, on which the discourse regarding dignity takes place, and at clarifying the relations between these planes. The analysis uses the conception of Kazimierz Ajdukiewicz. There are three principal areas in which the discourse on dignity is conducted – the plane of linguistic expressions on which the name “dignity” is used; the plane of meanings on which the notion of dignity is placed; and the plane of objects on which there is dignity itself. There is a relationship of meaning between the different concepts of dignity and the expression “dignity”, a relationship of signification between expression “dignity” and dignity as its referent, and a relationship of apprehension between the concepts of dignity and their referents.
    Opracowanie zmierza do uwyraźnienia trzech, zasadniczych z punkty widzenia semiotyki, sfer czy płaszczyzn, na których toczy się dyskurs (raczej – toczą się dyskursy) dotyczące godności, oraz do doprecyzowania relacji zachodzących między tymi płaszczyznami. W analizach wykorzystuje się koncepcję Kazimierza Ajdukiewicza. Można wskazać trzy zasadnicze płaszczyzny, w których ma miejsce dyskurs o godności – płaszczyznę wyrażeń językowych, na której znajduje się nazwa „godność”; płaszczyznę znaczeń, na której znajduje się pojęcie godności; oraz płaszczyznę przedmiotową, na której znajduje się godność. Między wyrażeniem „godność”, a różnymi pojęciami godności zachodzi relacja znaczenia, między wyrażeniami, a ich desygnatami zachodzi relacja oznaczania, a między pojęciami godności, a ich desygnatami relacja ujmowania.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 17-34
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Counter-limits doctrine in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal (until 2015)
    Autorzy:
    Wróbel, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1788261.pdf
    Data publikacji:
    2019-04-07
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    consistent interpretation
    supranational organisation
    European Union
    Constitutional Tribunal
    counter-limits doctrine
    constitutional identity
    supremacy of the constitution
    supremacy of the EU-law
    secondary legislation
    Solange-Case law
    Opis:
    The analysis herein, while mainly descriptive, presents the main foundations of the Constitutional Tribunal’s jurisprudence in matters of hierarchical control of the constitutionality of laws concerning the EU. It distinguishes some principles, concepts and constitutional theories which, according to the Constitutional Tribunal, set the limits of European integration. The main thesis of the paper is that, in this context, the basic and decisive rule is the supremacy of the Constitution, which does not have exceptions or limitations. A hypothesis was also formulated that the Solange II maxim does not reflect the actual state of European constitutionalism, in which the level of protection of fundamental rights is significantly increased while possible collisions between the level of protection of fundamental rights in the EU and the Member States should be solved by means of the clauses provided in Articles 51–54 of the EU Charter of Fundamental Rights.
    Źródło:
    Studia Prawnicze; 2018, 3 (215); 7-35
    0039-3312
    2719-4302
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Artykuł 9 Konstytucji Japonii dotyczący wyrzeczenia się wojny i posiadania sił zbrojnych – motywy, kierunki i potrzeby interpretacji
    Article 9 of the Japanese Constitution Concerning Renunciation of War and Possession of the Armed Forces - Motives, Directions and Needs for Interpretation
    Autorzy:
    Stańczyk, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2141323.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-21
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
    Opis:
    Zasadniczy uwarunkowaniem międzynarodowej aktywności Japonii po zakończeniu II wojny światowej jest artykuł 9. Konstytucji. Zapisana w ustawie zasadniczej norma o wyrzeczeniu się wojny i posiadania sił wojskowych miała na celu ograniczenie japońskiego militaryzmu. Jednak z biegiem czasu stała się obciążeniem nie tylko dla Cesarstwa, ale i społeczności międzynarodowej. Od początku lat 90. XX wieku, w imię realizacji zobowiązań sojuszniczych z USA czy zapewnienia bezpieczeństwa narodowego, w dobie zmieniających się jego zagrożeń, tworzono coraz szersze ramy interpretacji tego zapisu. Mamy więc do czynienia z funkcjonującym zapisem konstytucyjnym, który poprzez szeroką interpretację jest w praktyce zapisem martwym.
    Article 9 of the Japanese Constitution conditions the international activity of Japan after the World War II. The norm stating the renunciation of war and military forces was written into the constitution aimed to limit Japanese militarism. However, it became a burden for both the Empire and the international community. Since 1990s wider and wider interpretation frames have been used in order to realize allied responsibilities with the USA and to maintain the national security as new threads arose. Therefore, we deal with an existing constitutional regulation with is practically dead because it can be interpreted so widely.
    Źródło:
    Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2008, 3; 166-176
    1896-8848
    2450-3436
    Pojawia się w:
    Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spór o wyroki interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego – głos w dyskusji
    Dispute over the Interpretative Verdicts of the Constitutional Tribunal – the Standpoint in the Discussion
    Autorzy:
    Dąbrowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/940856.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    spór
    Trybunał Konstytucyjny
    Sąd Najwyższy
    wyroki interpretacyjne
    wykładnia prawa
    Konstytucja
    koncepcje wykładni prawa
    litigation
    the Constitutional Tribunal
    the Supreme Court
    interpretative verdicts
    law interpretation
    the Constitution
    methods of law interpretation
    Opis:
    Opracowanie składa się z kilku części. W pierwszej autor przedstawia definicję wyroków interpretacyjnych oraz krótką historię sporu toczącego się pomiędzy Trybunałem Konstytucyjnym a Sądem Najwyższym, który dotyczy ww. orzeczeń. Autor nie cytuje i nie omawia argumentów przedstawionych w literaturze przedmiotu. Wskazuje on, że spór koncentruje się wokół trzech zagadnień: dopuszczalności wydawania wyroków interpretacyjnych, ich wiążącej mocy oraz wyroków interpretacyjnych jako podstaw do wznowienia postępowania sądowego i administracyjnego w trybie art. 190 ust. 4 Konstytucji.W drugiej części artykułu autor przedstawia argumenty przemawiające za ograniczeniem liczby wydawanych przez TK wyroków interpretacyjnych. Spowodowane jest to faktem, iż nie posiadają one swoich podstaw prawnych w przepisach ustawy zasadniczej oraz prowadzą do naruszenia zasady niezawisłości sędziów.W ostatniej części autor prezentuje stanowisko dotyczące jednej z genetycznych przy-czyn powstania sporu pomiędzy TK i SN. Uważa on, iż praprzyczyna konfliktu tkwi w różnych koncepcjach wykładni prawa stosowanych przez TK i przez sądy. Trybunał wykorzystuje koncepcję wykładni derywacyjnej natomiast Sąd Najwyższy z zasady koncepcję wykładnia klaryfikacyjnej. Koncepcje te nie są ze sobą spójne, oparte są na innych założeniach i w konsekwencji stanowią jeden z czynników generujących spór.
    The article consists of few parts. At the beginning, the author discusses a definition of interpretative verdicts and a history of the dispute between The Supreme Court and the Constitutional Tribunal over this kind of judgments. The author doesn’t present arguments that are described in literature but climes that the dispute concerns three problems: legality of interpretative verdicts, their binding force and interpretative verdicts as a base for reopening proceedings.In the second part, two arguments against delivering interpretative verdicts are for-med. The author claims that the Constitutional Tribunal should limit a number of such judgments because there is no legal ground for interpretative verdicts in the Constitution and because they abridge independence of judges of the Supreme Court and other courts.In the last part of the article, the author describes a genetic cause of the litigation be-tween the Tribunal and courts. It is claimed that the dispute has been generated by dissenions between methods of interpretation of legal acts used by the Tribunal and the Supreme Court. The Tribunal takes advantage of the method of derivation and the Supreme Court usually uses the method of clarification. These methods are in contrary to each other and because of this they are the base of the dispute.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 2 (36); 29-54
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opinia prawna w sprawie interpretacji art. 14 ust. 2 ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli
    Legal opinion on the interpretation of Article 14 paragraph 2 of the Act on Exercise of the Legislative Initiative by Citizens
    Autorzy:
    Czarny, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16647719.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
    Tematy:
    legislative initiative
    constitution
    amendments
    Opis:
    A representative of the legislative initiative committee of citizens shall have the right to make amendments to a bill prepared and filed by this committee. This interpretation of Article 14 paragraph 2 of the Act, in conjunction with Article 36 paragraph 4 of the Standing Orders of the Sejm of the Republic of Poland, implements – to the fullest –the applicant’s right to introduce amendments to a bill under Article 119 Paragraph 2 of the Constitution. That right is, however, limited by a statutory requirement to represent the committee, and therefore amendments going beyond the scope of authorization, which may have the form of a „general power of attorney” or specific suggestions, guidelines or prohibitions, must be regarded as invalid.
    Źródło:
    Zeszyty Prawnicze BAS; 2012, 3(35); 57-66
    1896-9852
    2082-064X
    Pojawia się w:
    Zeszyty Prawnicze BAS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretacja pojęcia munus w Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium
    Interpretation of the Notion of Munus in the Dogmatic Constitution on the Church Lumen Gentium
    Autorzy:
    Słowikowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1883469.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Sobór Watykański II
    Kościół
    władza
    zadanie
    posługa
    urząd
    Second Vatican Council
    Church
    power
    task
    ministry
    office
    Opis:
    Celem artykułu jest interpretacja pojęcia munus w Konstytucji Lumen gentium i dołączonej do tego dokumentu wstępnej Nocie wyjaśniającej. Łaciński rzeczownik munus jest wyrazem wieloznacznym. W nauczaniu Soboru Watykańskiego II słowo to występuje aż 255 razy, z czego 55 razy w Konstytucji Lumen gentium. Ojcowie soborowi używali tego terminu w znaczeniu „urzędu”, „funkcji”, „misji”, „służby”, „zadania”, „obowiązku”, „posługi”. W wielu miejscach tłumaczenia Konstytucji z języka łacińskiego na język polski w 1968 r. i 2002 r. są różne. Może to powodować nie tylko problemy interpretacyjne, ale także doktrynalne. L’interprétation de la notion munus dans la Constitution dogmatique sur l’Église Lumen gentiumL’objectif de cet article est de présenter l’interprétation de la notion munus dans la Constitution dogmatique sur l’Église Lumen gentium et dans la Note introductive explicative qui y est jointe.Le substantif latin munus est un mot polysémique. Dans l’enseignement du Concile Vatican II, il apparaît 255 fois, dont 55 fois dans la constitution. Les pères du Concile ont employé ce terme au sens ‘office’ (pol. ‘urząd’), ‘fonction’ (pol. ‘funkcja’), ‘mission’ (pol. ‘misja’), ‘ministère’ (pol. ‘służba’), ‘tâche’ (pol. ‘zadanie’), devoir’ (pol. ‘obowiązek’), ‘service’ (pol. ‘posługa’). Dans plusieurs endroits, les traductions de la constitution du latin en polonais datant de 1968 et de 2002 sont différentes. Ces différences peuvent causer non seulement des problèmes d’interprétation mais aussi des problèmes doctrinaux.
    The purpose of this article is interpretation of the notion of munus in the Constitution Lumen gentium and enclosed with this document the Preliminary Note of Explanation. The Latin noun munus is an ambiguous word. In the teaching of the Second Vatican Council this word is present up 255 times, whereof 55 times in the Constitution Lumen gentium. The Council Fathers used this term in the meaning of: “office”, “function”, “mission”, “service”, “task”, “obligation”, “ministry”. In many places the translations of constitution from Latin language into Polish language in 1968 and 2002 are different. This can cause not only problems of interpretation, but also doctrinal problems.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 8; 125-145
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ekonomiczne uwarunkowania wykładni prawa do ochrony zdrowia w Konstytucji RP
    Economic Aspects of The Interpretation of The Law on Health Protection in the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Zachorowski, Rafał
    Zachorowska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2189192.pdf
    Data publikacji:
    2023-02-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    human rights
    Health protection
    health care funding
    mismatch of law
    prawa człowieka
    Ochrona zdrowia
    finansowanie opieki zdrowotnej
    niedopasowanie prawa
    Opis:
    The article presents considerations on the impact of the interpretation of the constitutional right to health protection on the functioning of the public health care system. The issues include the discrepancy between the literal interpretation of the constitutional norm and the interpretation of the Constitutional Tribunal. The inconsistency of the application of a constitutional norm in legislation leads to inequality in accessing health services for some groups of citizens and affects to some extent the financial stability of health providers. To ensure higher efficiency of constitutional norms, it is necessary to analyse their socio-economic preconditions and to reflect on the effects of their introduction into the legal system. Otherwise, a dead law is created, which is interpreted in accordance with the currently applicable lower-level legal acts.
    W artykule przedstawiono rozważania dotyczące wpływu wykładni konstytucyjnego prawa do ochrony zdrowia na funkcjonowanie publicznego systemu ochrony zdrowia. Rozpatrywane zagadnienia obejmują rozbieżność pomiędzy wykładnią językową normy zawartej w Konstytucji RP i jej uwarunkowaniami, a wykładnią Trybunału Konstytucyjnego. Niekonsekwencja stosowania normy konstytucyjnej w legislacji prowadzi do nierówności w dostępie do usług zdrowotnych dla niektórych obywateli oraz wpływa w pewnym stopniu na stabilność finansową świadczeniodawców zdrowotnych. Dla zapewnienia wyższej efektywności normom konstytucyjnym konieczne jest wcześniejsze rozeznanie ich uwarunkowań społeczno-ekonomicznych oraz namysł nad skutkami ich wprowadzenia do systemu prawnego. W przeciwnym razie powstaje prawo martwe, każdorazowo interpretowane zgodnie z aktualnie obowiązującymi aktami prawnymi niższego rzędu.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 1(71); 175-186
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstytucyjna zasada ochrony konsumenta (art. 76 Konstytucji RP) w orzecznictwie Sądu Najwyższego
    The Constitutional Principle of Consumer Protection (Article 76 of the Polish Constitution) in the Judgments of the Supreme Court
    Autorzy:
    Dąbrowski, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/6567752.pdf
    Data publikacji:
    2023-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    ochrona konsumenta
    wykładnia prawa
    sąd najwyższy
    konstytucyjna zasada ochrony konsumenta
    stosowanie prawa
    supreme court
    consumers protection
    constitutional principle of consumers protection
    law application
    law interpretation
    Opis:
    Jedną z zasad konstytucyjnych jest zasada ochrony konsumenta wyrażona w art. 76 Konstytucji. W pracy przyjęto hipotezę badawczą, zgodnie z którą zasada ta pełni istotną rolę w procesie stosowania prawa przez Sąd Najwyższy oraz uzasadniania orzeczeń tego Sądu. Weryfikacji hipotezy badawczej dokonano poprzez analizę kilkudziesięciu wyroków Sądu Najwyższego wydanych w okresie obowiązywania Konstytucji. Analiza ta pozwoliła na konfirmację hipotezy. Sąd Najwyższy przywołuje tytułową zasadę w wielu swoich wyrokach w celach perswazyjnych (by wzmocnić argumentację zawartą w uzasadnieniu), jak i stosuje ją jako wskazówkę interpretacyjną. Rola tytułowej zasady wzrosła po wejściu w życie przepisów o skardze nadzwyczajnej, gdyż odwołanie się do niej stwarza możliwość wzruszania prawomocnych orzeczeń, których wydanie doprowadziło do naruszenia praw konsumenta.
    One of the constitutional principles is the principle of consumer protection expressed in Article 76 of the Constitution. The paper adopts a research hypothesis according to which this principle plays an important role in the process of application of the law by the Supreme Court and justification of its judgments. The hypothesis was verified through the analysis of several dozen judgments issued during the period of the Constitution. This analysis made it possible to confirm the hypothesis. The Supreme Court invokes the title principle in many of its judgments for persuasive purposes (to strengthen the argumentation contained in the justification) and also uses it as an interpretative guideline. The role of the title principle has increased after the entry into force of the provisions on the extraordinary complaint, as recourse to it creates the possibility to set aside final judgments whose issuance has led to the violation of consumer rights.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 3(73); 63-74
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O możliwości kształtowania świadomości konstytucyjnej przez sądy administracyjne
    On the Possibility of Administrative Courts Shaping Constitutional Consciousness
    Autorzy:
    Chmielarz-Grochal, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085212.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    pro-constitutional interpretation
    constitutional reasoning
    świadomość konstytucyjna
    świadomość prawna
    tożsamość konstytucyjna
    bezpośrednie stosowanie konstytucji
    wykładnia prokonstytucyjna
    argumentacja konstytucyjna
    sądy administracyjne
    constitutional consciousness
    legal consciousness
    constitutional identity
    direct application of the constitution
    administrative courts
    Opis:
    Artykuł ma na celu pokazanie, jak sądy administracyjne (w szczególności Naczelny Sąd Administracyjne) uczestniczą w kształtowaniu świadomości konstytucyjnej obywateli. Główna teza artykułu sprowadza się do tego, że sądy administracyjne kształtują świadomość konstytucyjną przez bezpośrednie stosowanie postanowień ustawy zasadniczej. Tak postawiona teza koresponduje z założeniem, że uzasadnienia orzeczeń będących efektem stosowania konstytucji mają walor edukacyjny. Przykłady z praktyki sądowego stosowania art. 2, przepisów o prawach podstawowych (w tym mających charakter zasad – art. 30 i art. 32) oraz art. 45 w zw. z art. 184 Konstytucji RP pokazują, że uzasadnienia mogą spełniać rolę nośnika wiedzy o ustawie zasadniczej, uregulowanych w niej instytucjach prawnych i istocie praw podstawowych, z uwzględnieniem roli sądu jako gwaranta ochrony praw jednostki.
    The article aims to show how administrative courts (in particular the Supreme Administrative Court) participate in shaping the constitutional consciousness of citizens. The main thesis of the article boils down to the statement that administrative courts shape constitutional consciousness through direct application of the provisions of the fundamental law. This thesis corresponds to the assumption that justifications of the judgments being the effect of the application of the constitution have an educational value. Examples from the practice of judicial application of Article 2, provisions on fundamental rights (including those that have the nature of principles: Article 30 and Article 32), and Article 45 in conjunction with Article 184 of the Polish Constitution show that the justifications may fulfil the role of a carrier of knowledge about the fundamental law, the legal institutions regulated by it, and the essence of fundamental rights, taking into account the role of a court as a guarantor of the protection of individual rights.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 2(31); 22-37
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Utrata prawa do zasiłku chorobowego w świetle prokonstytucyjnej wykładni ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
    Losing entitlement to sickness allowance in the light of the pro-constitutional interpretation of the Act on cash social insurance benefits in respect of sickness and maternity
    Autorzy:
    Maniewska, Eliza
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096127.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
    Tematy:
    zasiłek chorobowy
    utrata prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego
    prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy
    prawa socjalne
    prokonstytucyjna wykładnia ustaw
    Konstytucja RP
    sickness allowance
    losing entitlement to social security benefits
    entitlement to social security in the event of incapacity for work
    social rights
    pro-constitutional interpretation of statutes
    Constitution of the Republic of Poland
    Opis:
    Autorka referuje najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego odnoszące się do przesłanek utraty prawa do zasiłku chorobowego. Wskazuje, że Sąd Najwyższy dostrzegając potrzebę prokonstytucyjnej wykładni art. 17 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej, znacząco liberalizuje przyjmowane dotąd stanowisko.
    The author of the article presents the latest jurisprudence of the Supreme Court relating to the premises for losing entitlement to sickness allowance. She points out that the Supreme Court, seeing the need for a pro-constitutional interpretation of Article 17 sec. 1 and Article 13 sec. 1 of sickness and maternity allowance Act, significantly liberalizes the position adopted so far.
    Źródło:
    Praca i Zabezpieczenie Społeczne; 2021, 12; 42-45
    0032-6186
    Pojawia się w:
    Praca i Zabezpieczenie Społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Dogmatic Constitution on the Church Lumen Gentium and Interpretation of Lk 1, 34 as the Expression of the Vow of the Eternal Virginity of Mary
    Konstytucja Dogmatyczna o Kościele Lumen gentium a interpretacja Łk 1, 34 jako wyrazu ślubu wiekuistego dziewictwa Maryi
    Autorzy:
    Dzikiewicz, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2149883.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Second Vatican Council
    Dogmatic
    Exegesis
    Mariology
    Mary’s vow of virginity
    Eve
    Adam
    Christ
    St. Irenaeus
    Sobór Watykański II
    dogmatyka
    egzegeza
    mariologia
    ślub dziewictwa
    Maryja
    Ewa
    św. Ireneusz
    Opis:
    In 2015 it was celebrated the 50th Anniversary of the end of the Second Vatican Council. In this way the Church wanted to emphasize the importance of the documents published by the Council fathers. The article below has a similar purpose. Therein is intended to show how some of the Lumen gentium Constitution matters, which is one of the most important dogmatic Vaticanum II documents, can influence interpretation of the biblical text. This will be illustrated on the basis of the pericope of Lk 1, 34. According to the so-called traditional hypothesis, Mary’s question is an expression of her eternal vow of virginity. Today, however, many scientists deny such an interpretation. Others, on the contrary, defend it. The discussion continues. Probably the aforementioned Constitution suggests some solution in this matter. And if it is so, then this document has not only a high dogmatic value but also an exegetical value.
    W 2015 roku obchodzono 50-tą rocznicę zakończenia obrad Soboru Watykańskiego II (1962–1965). W taki sposób chciano podkreślić znaczenie przyjętych przez Ojców Soborowych dokumentów. Niniejszy artykuł posiada analogiczny cel. Jego zadaniem jest ukazanie wpływu pewnych treści Konstytucji Dogmatycznej o Kościele Lumen gentium, jednego z najważniejszych dokumentów soborowych, na interpretację tekstów biblijnych. Dana teza jest zilustrowane na przykładzie wersetu Łk 1, 34. Zdaniem zwolenników tzw. hipotezy tradycyjnej ów werset stanowi wyraz przedanuncjacyjnego ślubu wiekuistego dziewictwa Maryi. Dzisiaj jednakże ta interpretacja traci na rankingu. Chociaż nie brakuje także jej adherentów. Toteż dyskusja trwa. Powyżej wspomniana Konstytucja sugeruje pewne rozwiązanie w tej kwestii. A jeżeli tak, to Lumen gentium posiada nie tylko wysoką wartość dogmatyczną, lecz także i egzegetyczną.
    Źródło:
    Rocznik Teologii Katolickiej; 2018, 17, 3; 25-37
    1644-8855
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologii Katolickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opinia prawna w sprawie wykładni art. 105 ust. 1 Konstytucji oraz art. 7b–8 w związku z art. 6 i 6a ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora
    Legal opinion on the interpretation of art. 105 paragraph 1 of the Constitution and art. 7b-8 in conjunction with art. 6 and 6a of the Act on Exercise of the Mandate of a Deputy and Senator:
    Autorzy:
    Czarny, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2216711.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
    Tematy:
    mandate
    former Deputy
    immunity
    criminal liability
    Opis:
    A Deputy, after the expiry of the mandate, is still entitled to legal protection based on art. 105 paragraph 1 sentence 2 of the Constitution. This means that even after the expiry of the mandate, the Deputy may be prosecuted for an act violating the rights of third parties upon the consent of the Sejm. The Sejm is obliged to examine the application for permission to hold Deputy responsible for the activities within the scope of the mandate (to waive the immunity of a Deputy), whose mandate has expired, provided that the application complies with the formal requirements described in the Act on Exercise of the Mandate of a Deputy and Senator.
    Źródło:
    Zeszyty Prawnicze BAS; 2016, 4(52); 72-84
    1896-9852
    2082-064X
    Pojawia się w:
    Zeszyty Prawnicze BAS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-37 z 37

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies