Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "history of Vilnius" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Architekt Abraham Würtzner (?). Przyczynek do dziejów wileńskiego baroku
Architect Abraham (Würtzner?). Contribution to the History of Vilnius Baroque
Autorzy:
Boberski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24567385.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Wilno
architektura
późny barok
wileńska odmiana architektury
Johann Christoph Glaubitz
Abraham Würtzner
Abraham Genu
dzwonnica kościoła Wszystkich Świętych w Wilnie
kościół karmelitów w Głębokiem
kościół pijarów w Łużkach
Vilnius
architecture
late Baroque
Vilnius architecture variant
bell tower of the Church of All Saints in Vilnius
Carmelite Church in Głębokie
Piarist Church at Łużki
Opis:
Artykuł jest próbą nakreślenia sylwetki architekta Abrahama, noszącego zapewne nazwisko Würtzner (przed 1700–1758).  Źródła archiwalne zaświadczają, że pochodził z „Krajów Cesarskich”. Prawdopodobnie miał syna Ignacego, również architekta, a także krewnego, złotnika Johanna, który przybył do Wilna z Lidzbarka Warmińskiego. Potwierdzają one ponadto udział architekta Abrahama w powstaniu większości dzieł krzewiących idee Borrominiego i Guariniego, a wiązanych ostatnio z Glaubitzem lub z „anonimowym włoskim architektem”. Był on zatem autorem niezwykłych karmelickich budowli w Wilnie i w Głębokiem, wybudował wieże kościoła dominikanów na Łukiszkach, a także oryginalny kościół kolegium pijarów w Łużkach nieopodal Głębokiego (1742). Budował również w Mińsku oraz w Nowogródku. Jakkolwiek nie ma bezpośrednich odniesień do konkretnych realizacji, indywidualny styl architekta Abrahama pozwala rozważać jego autorstwo wobec szeregu budowli zarówno na terenie Wilna (fasady kościoła wizytek i kościoła franciszkanów, kościół augustianów), Mińska (fasady kościoła dominikanów i kościoła bernardynów, wieża przed kolegium jezuitów) i Nowogródka (cerkiew zamkowa?), jak i na prowincji, np. kościół farny w Iwieńcu czy pałac Radziwiłłów w Zdzięciole (1729–1731?). 
As much as it is widely acknowledged that the Vilnius variant of late-Baroque architecture did not result as a slow development of the local tradition, but appeared suddenly after 1730, evolving stylistically for the next 40 years, two opposite views regarding its genesis have been clashing for almost a century. The first, and the still domineering one, represented in the publications by Stanisław Lorentz and Vladas Drema, saw the most important, possibly the only initiator and creator of the ‘school’ in Johann Christoph Glaubitz. Both scholars attributed to that unquestionably appreciated architect an impressive output containing over 60 pieces, including all the most outstanding works created both within his confirmed activity (1738–1767), before it, and even after his death. The sources of Glaubitz’s art have been sought after within the circle of architecture of the Imperial Countries, Bohemia, Austria, yet first and foremost in Silesia from where he most likely came. It was Marian Morelowski who promoted a contradictory view: he tried to diversify ‘Glaubitz’s’ hegemony, belittling the role of the artists with German-sounding names, and exposing that of the supposed Italians, Flemish, and native artists instead. When pointing to the Italian inspirations of Vilnius architecture of late Baroque, he emphasized the direct impact of the models by Borromini, Guarini, and Juvarra, as well as Pozzo and the Bibbienas working for the Habsburgs. Under the influence of Piotr Bohdziewicz’s suggestions at the time he seriously considered the possibility that the Vilnius style revolution may have been initiated by the architect Francesco Placidi active in Lesser Poland and his supposed disciples. The major premise for that attribution was the erroneous view which made Bohdziewicz attribute the unusual church in Kobyłka near Warsaw (1740–1746) to Placidi;  in its forms essential analogies with the early works of late-Baroque Vilnius ‘school’ of architecture were spotted. The Kobyłka Church also served as the key to the explanation of the genesis of the ‘school’ by Mariusz Karpowicz: he claimed that the groundworks for late Baroque in Vilnius were laid by Guido Antonio Longhi, later confirmed to have been the author of the church near Warsaw, while the work which played the role of the model was his design of the Uniate Cathedral of St Sophia in Połock from 1738, which actually anticipated the known activity of the architect. Since Longhi left the Polish-Lithuanian Commonwealth in 1749, Karpowicz attributed the most illustrious works of the Vilnius Baroque created after the mid-18th century to his supposed disciple Antonio Paracca of Castello, an architect affiliated to the Platers’ court in Krasław in Livonia. And thus, similarly as in the case of Glaubitz, a coherent and suggestive image was created, although obviously outlined only intuitively. Despite the fact that preliminary researches into archival materials conducted by Polish and Lithuanian scholars have allowed to bring forth profiles of other architects (Joannes Valentinus Tobias de Dyderszteyn, Józef Fontana ‘of Witebsk’, Johann Wilhelm Frezer, Tomasz Żebrowski SJ), while Jerzy Kowalczyk thoroughly  studied Guarini’s roots of late-Baroque architecture of Vilnius, the question of its initiators remains unclear. Still before the outbreak of WW II, Piotr Bohdziewicz and Marian Morelowski had distinguished three buildings whose dynamically undulating cornices  and protruding elevations were supposed to herald stylistic changes which occurred in Vilnius following the city’s fire in June 1737. The first was the Church of the Visitation Nuns whose construction launched in 1720 lasted for at least 20 years; the second was the belfry of the Calced Carmelites of All Saints dated from 1733–1743; the third being the Głębokie church of the Discalced Carmelites located 250 km south of Vilnius whose late-Baroque extension was to be completed with its consecration in 1735. When searching for the authors of those outstanding genuine pieces of architecture, focus was put on above-mentioned Francesco Placidi and his ‘school’, while in the case of the Głębokie towers the hypothesis was accepted that even a direct participation of his master may have taken place, namely that of Gaetano Chiaveri, designer of the Dresden Hofkirche. Having moved the dating, Stanisław Lorentz finally included all the three buildings in Glaubitz’s output, while Jerzy Kowalczyk created the concept of an ‘anonymous Italian architect’ (gently suggesting that Józef Fontatna, active within the Grand Duchy of Lithuania could have played that role), and extended the above-mentioned group by incorporating the undulating façade of the Dominican Church into it. The view on the activity of the anonymous Italian who ‘shyly’ promoted the ideas of Borromini and Guarini in Vilnius was shared by Mariusz Karpowicz, although he considered the façade of the Church of the Visitation Nuns to have been the work of Guido Antonio Longhi. Amidst that vivid academic debate, although not grounded in the sources, an exceptional view had been voiced still before WW II. Namely, owing to the similarity of ornamental motifs, Piotr Bohdziewicz pointed to the two towers of the façade of the Dominican Church of SS James and Philip at the Vilnius Łukiszki, concluding, however, that their author was less courageous in his artistic imagination than the authors of the three structures mentioned earlier. When Euzebiusz Łopaciński found among the invoices of the Łukiszki Dominicans the name of the architect Abraham who raised the towers of the Church of SS James and Philip in 1743–1746, Marian Morelowski, although not avoiding a question mark, attributed to this newly-discovered ‘representative of Placidi’s school’ all the works from the above-mentioned group (and several new ones as well), but also for some incomprehensible reasons (since not grounded in the mentioned invoices) he named him ‘Genu’, suggesting his descent from the Republic of Venice. The latter was, by no means, a fictitious personage, since at least as of 1727 until his death in 1769, there lived in Vilnius Abraham Antoni Genu (Żena, Genou). Finally, he turned out to have been a Frenchman. He participated in numerous celebrations of the Brotherhood of St Martin, which grouped German artists, craftsmen, and merchants living in Vilnius around the Church of the Jesuit Novitiate.  An affluent individual, he was buried in the Carmelite Church: his two tenement houses were located nearby. However, the only unknown is his profession. There are no such doubts with regard to another member of that Brotherhood Abraham Würtzner (Werthner), present in it from 1728, who died 30 years later. It is known that in 1741, an architect and a Vilnius citizen as well, he designed (unpreserved) brick stucco altars and the music gallery in the Corpus Christi Chapel in the Jesuit Church of St John. For the moment it is the only architect’s name recorded in the course of creating an impressive set of stucco altars inside the Church: a breakthrough artistic project in the art of the Vilnius of the day. Although Glaubitz, employed to renovate the Chapel of St Barbara (of the goldsmiths) and of the Annunciation of Our Lady had appeared there earlier (1739–1740), he was merely a ‘magister murarius’, working under architect’s supervision, and a stuccoist. The paper attempts at outlining the profile of the architect Abraham, possibly bearing the name of Würtzner (before 1700–1758).  Archival sources testify that he came from ‘Imperial Countries’. He most likely had a son Ignacy, an architect as well, but also a relative Johann, a goldsmith, who came to Vilnius from Lidzbark Warmiński  and died in 1757. Furthermore, the sources confirm the participation of the architect Abraham in the creation of the majority of works promoting the ideas of Borromini and Guarini,  previously attributed to Placidi, Glaubitz, or the ‘anonymous Italian architect’. Abraham thus authored  the unusual belfry of the Calced Carmelite Church of all Saints in Vilnius, the extension of the Carmelite Church in Głębokie; he raised the towers of the Łukiszki Dominican Church, and the genuine church of the Piarist College at Łużki near Głębokie (1742). Furthermore, he raised some edifices in Minsk and Nowogródek. Despite any direct references lacking with respect to definite projects, his genuine style allows to attribute to him the authorship of a number  of structures in Vilnius itself (façades of the Churches of the Visitation Nuns, the Franciscans, and of the Augustines), in Minsk (façades of the Dominican and Bernardine Churches, the tower in front of the Jesuit College), and Nowogródek (Uniate Church at the Castle?), as well as in the provinces, e.g., the Iwieniec Parish Church or the Zdzięcioł Palace of the Radziwiłłs (1729–1731?).  The assumed chronology of several of the above architectural works requires verification and specification, however, the collected material justifies the conclusion that next to Johann Christoph Glaubitz it was Abraham (Würtzner?) who played a leading role in the early period of the formation of ‘Vilnius Baroque’ in which the caesura was formed by the next fire in the city in 1749, and the inflow of new artists following it.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 3; 645-682
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The nationality panorama of Vilnius
Autorzy:
Srebrakowski, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2235081.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
historia Wilna
skład narodowościowy Wilna
stosunki polsko-litewskie
history of Vilnius
nationality composition of Vilnius
Polish–Lithuanian relations
Opis:
W artykule przedstawiono podstawowe dane statystyczne ilustrujące zmianę składu narodowościowego Wilna w biegu dziejów. Przedstawiony materiał pozwala odnieść się do kwestii sporu polsko-litewskiego o przynależność państwową tego miasta toczonego po zakończeniu I wojny światowej.
This article presents basic statistical data illustrating changes in the nationality composition of Vilnius over the course of history. The discussed material allows us to take a position in the post-First World War Polish–Lithuanian dispute on the state affiliation of the city.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2020, 55, 3; 33-56
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eksterminacja żydów wileńskich i dzieje getta wileńskiego (1941–1944)
Extermination of the Vilnius Jews and the History of the Vilnius Ghetto (1941–1944)
Autorzy:
Bubnys, Arunas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477915.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Opis:
The article gives a survey of the destruction of Vilnius Jews community, points out the most important stages in the history of Vilnius ghetto and typical features, provides statistics on victims, describes the inside structure of ghetto administration and its behavior, also activities by the anti-Nazi ghetto underground. The history of Vilnius Jews community and the ghetto in the period of Nazi occupation can be split into several periods: 1) discrimination and massacre of the Jews before the establishment of the ghetto (24 June 1941–August 1941); 2) the period when the ghettos No. 1 and No. 2 were formed and mass massacre was executed (September 1941–November 1941); 3) stability period (December 1941–March 1943); 4) the period when the small ghettos, work camps and the Vilnius ghetto were removed (April–September 1943); 5) imprisonment of Vilnius ghetto residents in concentration camps in Estonia, and in work camps in Vilnius (October 1943–September 1944). Discrimination and persecution of Vilnius Jews started from the very first days of Nazi occupation. Mass arrests and fusillades of Jews started in the middle of July 1941. The arrested would be first taken to Lukiškės prison and than to Paneriai (Ponary) to be fusilladed. The arrests and convoyment were executed by the German Gestapo, Lithuanian public police, self-defense units and the special squad members. The mass massacre in Paneriai would be usually performed by the special squad (Sonderkommando) subordinate to the German security police and SD. The biggest massacre took place at the initial stage of ghetto establishment and existence. In Vilnius, two ghettos were established. The big ghetto had about 29 thousand, and the smaller one about 9 thousand people imprisoned. Occupational power planned to let only the employable and qualified craftsmen and their families stay alive. The rest Jews were to be subjected to fusillades. During several actions of October 1941, the small ghetto was finally removed. Nonetheless, mass killings continued to take place till the end of 1941. Since the beginning of the war up to 1942, about 33 thousand of Jews (from about 58 thousand Jews who lived before the war) were killed. About 15 thousand of Jews remained in ghettos. Since the end of 1941 until March 1943, no mass killings were executed. This period became known as the stability (calm) period. Nazi authorities decided to leave the qualified workers and their families alive for some time. At this period, life in the ghetto became relatively normal and steady. The administrative system and daily work got settled. The ghetto became kind of “a state within a state” with its own authorities, police, manufactories, forms and institutions for spiritual and cultural life. Almost all men and women of employable age worked in different factories, manufactories and work camps. In summer 1943, about 14 thousand (two thirds of) ghetto residents had various kinds of occupations. In March 1943, the stability period in Vilnius ghetto came to an end. At that time, all small ghettos in Vilnius district were liquidated. Part of the residents were moved to Vilnius ghetto, others transported by train to Paneriai and fusilladed there (in total about 5 thousand people). In summer 1943, all provincial work camps of Vilnius ghetto were closed. During those Gestapo actions, several hundreds were killed. In August 1943 gradual liquidation of Vilnius ghetto started. By the end of September 1943, the Vilnius ghetto was liquidated. The majority of women and children (about 5 to 7 thousand) were moved to concentration camps in occupied Poland and killed there. The Jewish men (about 2 thousand) were taken to lagers in Estonia and young women taken to Keiserwald concentration camp near Riga, Latvia. In September 1944, Nazis killed Vilnius Jews imprisoned in Estonia. Fairly 2 to 3 thousand of Jews survived till the end of Nazi occupation and war.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2010, 2(16); 229-272
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Use of Books in 16th-century Vilnius
Autorzy:
Niedźwiedź, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636319.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
history of book, Vilnius, the Grand Duchy of Lithuania, early modern print culture, Cyrillic script, Latin script
Opis:
The main goal of the paper is to answer the question of what was unique about the use of books in Vilnius between 1522 and 1610. The reason to take a closer look at the capital of the Grand Duchy of Lithuania is the fact that it has always been a multi-cultural, multi-ethnic and multi-religious city. This observation allows the author to assume that the use of books there could have been different than in other European cities of the time. To find possible answers to the question posed, the author traces the changes in production, distribution and reading of books in the city. The research is based on several sorts of sources, such as printed books, manuscripts and documents from Vilnius archives (mainly the municipal archive, the Catholic chapter, the castle court etc.). He was supported by contemporary studies about early modern Vilnius scriptoria and printing houses (Kawecka-Gryczowa, Topolska, Nikalaieu), bookbinders (Laucevičius), book writing (Ulčinaitė, Narbutienė, Narbutas) and the history of the city (Frick). At the beginning of the paper the author recalls the main facts about Vilnius in the 16th century. The city had increasingly grown in importance as a political, economical and cultural centre of the Jagiellonian monarchy. The central part, divided in four chronologically arranged chapters, focuses on several problems, among them: the beginnings of Cyrillic prints and Skaryna’s printing house, languages and alphabets of books (Latin, Ruthenian, Polish, Lithuanian, German, Hebrew, Yiddish and Arabic), book production, dissemination, storage and reading. The author notices that a significant contributing factor to the spreading book culture in Vilnius was the royal court and chancery. He puts emphasis on the significance of humanistic schools that were established in Vilnius in the 2nd half of the 16th century by four different Christian confessions (Calvinist, Catholic, Lutheran and Orthodox). The most influential one was the Jesuit Academy of Vilnius. This process was accompanied by the establishment of no less than 11 printing houses. Having said that, the author argues that books printed in Vilnius, imported to the city and held in its libraries reflect a fruitful competition between main religious communities. At the end, the author reaches the conclusion that the use of books in Vilnius was similar to other European cities of the time, yet the capital of Lithuania still seems to be a good deal more complex a case. He ventures a hypothesis that the book can be deemed as one of the tools or factors by which religious or ethnic identity in Vilnius was defined.
Źródło:
Terminus; 2013, 15, 2(27)
2084-3844
Pojawia się w:
Terminus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kaplica Matki Bożej Uzdrowienia chorych w Galu na Wileńszczyźnie
The Chapel of Our Lady Health of the Sick in Gaj in the Vilnius region
Autorzy:
Żurek, Waldemar Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022042.pdf
Data publikacji:
2016-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
historia Wileńszczyzny
archidiecezja wileńska
osobliwości na Wileńszczyźnie
the history of the Vilnius region
the Archdiocese of Vilnius
the Polish places of interest in the Vilnius region
Opis:
In the Vilnius region near Troki there is the tiny village of Gaj situated in the forest; it is part of the parish of Stare Troki in the Archdiocese of Vilnius. The village is inhabited by dozens of residents who are Polish. In this village there is a chapel of Our Lady Health of the Sick, which was built in the thirties of the last century thanks to the efforts of Włodzimierz Andrzejewski’s brother (a member of the Brothers Hospitallers of Saint John of God) and his family. It was consecrated in 1937. The chapel houses a copy of the image of Our Lady Health of the Sick from the Holy Cross Church of the Brothers Hospitallers in Vilnius. To this day, on the last Sunday in August, the faithful gather in the parish fair to give thanks to God, through the intercession of Our Lady, for everything they received from Him.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 106; 389-400
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan dzisiejszy i historia polonistyki na Uniwersytecie Wileńskim
The Present State and History of Polish Studies at Vilnius University
Autorzy:
Dalecka, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942567.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
The Department of Polish Studies at the University of Vilnius was established in 1993. This was the result of the processes, negotiations and agreements between Lithuania and Poland that were taking place in 1990 and later (at the same time Lithuanian Studies were introduced at the University of Warsaw). The aim of these activities was to create an educational and research center which would welcome representatives of all nationalities living in Lithuania. The main task of the department was to create and educate specialists in Polish language and culture for educational and cultural institutions, Polish-Lithuanian companies and organizations, as well as to conduct all research concerning the Polish-Lithuanian literary relations and Polish language in Lithuania. After having completed the program, graduates receive the academic title of Bachelor of Arts in Polish Philology. Main areas of employment are schools, translation agencies, educational institutions, various organizations implementing activities in the area of international cooperation.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2012, 01
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potwierdzenie testamentu wileńskiego złotnika Wincentego Slegla (1519). Przyczynek do dziejów elity mieszczańskiej Wilna i jej związków z Poznaniem
Confirmation of the last will of Vilnius goldsmith Vincent Slegel (1519). A contribution to the history of the Vilnius bourgeois elite and its ties with Poznań
Autorzy:
Manyś, Bernadetta
Sliesoriūnas, Gintautas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2120075.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Wilno
Poznań
mieszczaństwo
złotnik
rzemieślnik
testament
potwierdzenie ostatniej woli
Vilnius
Poznan
bourgeoisie
craftsman
confirmation of the will
Opis:
In the following paper the author attemps to analyse the confirmation of the testament of the Vilnian burger – craftsman, goldsmith and town councillor – Vincenty Slegel, written in the 1519.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2022, 2 (33); 11-34
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Jan Laski Society of Lovers of the History of Polish Reformation in Vilnius (1918–1939) – Genesis, Legal Structure and Activity
Autorzy:
Dąbrowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953925.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Reformation
The Jan Laski Society of Lovers of The History of Polish Reformation
Vilnius
Evangelical-Reformed Church
Opis:
The Jan Laski Society of Lovers of The History of Polish Reformation in Vilnius, established in 1916, played a significant role in the propagation of history of the Reformation in Polish lands. It owed its achievements to the intensive efforts of its members who organized numerous meetings and lectures and published books on the Evangelical-Reformed Church and the influence the Reformation had on national culture and language. Towards the end of its existence the Society doubled the number of its members, which clearly shows that it was growing in prestige and popularity.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Vilnius City Halls Main Publication "Biblioteczka Wileńska Series" (1929-1938)
Autorzy:
Ilgiewicz, Henryka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52071475.pdf
Data publikacji:
2024-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Vilnius
serial publication
Vilnius City Hall
history of the city of Vilnius
graduates of Stefan Batory University
Opis:
The Vilnius City Hall’s leading publication, “Biblioteczka Wileńska” Series, was published during 1929–1938. The initiative to publish it came from the Cultural and Educational Commission of the Vilnius City Council. The publishing house aimed to encourage scholars to undertake research on various aspects of the history of the city of Vilnius and to spread such knowledge in wider circles of society. Nine books were published in this series between 1929 and 1938. Except for the professor of the Stefan Batory University, literary historian Stanisław Pigoń, and the head of the State Archives in Warsaw, Major Bolesław Waligóra, the authors were young researchers and graduates of the Faculty of Humanities of the Stefan Batory University in Vilnius: Maria Łowmiańska, Sara Rabinowiczówna, Janina Rodkiewiczówna, Stefan Rosiak, Irena Zaleska-Stankiewiczowa, Bogumił Zwolski, Leonid Żytkowicz. Their work significantly contributed to the knowledge of Vilnius’ history and the general academic achievements of Vilnius historians in the interwar period.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2024, 18, 2; 339-365
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towarzystwo Miłośników Historii Reformacji Polskiej im. Jana Łaskiego w Wilnie (1916–1939) – geneza, struktura prawna i działalność
Autorzy:
Dąbrowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602700.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
reformacja
Towarzystwo Miłośników Historii Reformacji Polskiej im. Jana Łaskiego w Wilnie
Wilno
Kościół Ewangelicko-Reformowany
Reformation
The Jan Laski Society of Lovers of the History of Polish Reformation in Vilnius
Vilnius
Opis:
Towarzystwo Miłośników Historii Reformacji Polskiej im. Jana Łaskiego w Wilnie, powołane w 1916 r., odegrało ważną rolę w propagowaniu dziejów reformacji na ziemiach polskich. Zawdzięczało to intensywnej działalności jego członków, organizujących liczne spotkania i wykłady. Oprócz tego Towarzystwo wydawało książki na temat Kościoła ewangelicko-reformowanego oraz wpływu, jaki reformacja wywarła na rodzącą się kulturę i język. O rosnącym prestiżu Towarzystwa może świadczyć fakt, że pod koniec działalności podwoiło liczbę członków w porównaniu z 1918 r. The Jan Laski Society of Lovers of the History of Polish Reformation in Vilnius, established in 1916, played a significant role in the propagation of history of the Reformation in the Polish lands. This was achieved thanks to an intensive activity of its members, including numerous meetings and lectures. In addition, the Society published books on the Evangelical-Reformed Church and the impact of the Reformation on the emerging culture and language. The growing prestige of the Society can be testified by the fact that at the end of its existence it almost doubled its membership in comparison to 1918.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bycie nie na miejscu: Listy Georga Forstera z Wilna (1784–1787) jako narracja autobiograficzna
Out of Place: Georg Forster’s Letters from Vilnius (1784–1787) as autobiographical testimony
Autorzy:
Bednarczuk, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1399432.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
history of science in the 18th century
knowledge dissemination
German scientists in Poland-Lithuania
accounts from Vilnius
letters of Georg Forster
historia nauki w XVIII wieku
transfer wiedzy
niemieccy uczeni w I Rzeczpospolitej
relacje z Wilna
korespondencja Georga Forstera
Opis:
Celem artykułu jest analiza wybranych listów Georga Forstera (1754–1794), niemieckiego uczonego i podróżnika, który w latach osiemdziesiątych XVIII wieku przebywał trzy lata w Wilnie jako profesor historii naturalnej. W licznych listach pisanych między listopadem 1784 a sierpniem 1787 roku Forster nie tylko przedstawiał swoje plany i doświadczenia, ale również krytycznie oceniał funkcjonowanie wileńskiej uczelni i miejscowe społeczeństwo. Korespondencja ta jest znakomitym świadectwem sposobu myślenia ówczesnych europejskich intelektualistów: wielkie ambicje naukowe i dydaktyczne Forstera szły w parze z niemożnością uwolnienia się od stereotypowego postrzegania I Rzeczpospolitej jako regionu mocno „zacofanego cywilizacyjnie”. Zarazem relacje wysyłane z Wilna są wyrazem osamotnienia naukowca, które wiązało się z różnicami i konfliktami kulturowymi i z poczuciem, że podejmowane przezeń próby transferu wiedzy nie przyniosły wystarczających rezultatów.
The paper examines the letters of Georg Forster (1754–1794), a German scientist and traveler who spent three years as a professor of natural history at Vilnius University. In a rich series of letters that Forster wrote between November 1784 and August 1787, he not only discussed the issues concerning his plans and teaching experiences but also commented critically on the functioning of both the Vilnius University and the local society. On the one hand, his correspondence offers a striking reminder of how European intellectuals of the period saw themselves and the world: Forster’s great scientific and didactic ambitions were inseparable from the stereotypical perception of Poland-Lithuania as a supposedly “backward” region in terms of its social and cultural development. On the other hand, his reports from Vilnius reflect his loneliness, with this estrangement initially resulting from various difficulties that stemmed from cultural differences and conflicts, and later from a feeling of failure with related to knowledge dissemination.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2019, 12, 1; 103-118
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tematyka meteorytowa w wileńskim ośrodku naukowym
Autorzy:
Kosiński, Janusz W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032982.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Meteorytowe
Tematy:
University of Vilnius
history of Polish meteoritics
meteoritica
meteoritics
scientific centre in Vilnius
Opis:
The article presents meteorites as the subject matter of the works of the scientific centre in Vilnius (University of Vilnius). Scientific centre in Vilnius developed in three first decades 19-th century the most quickly and was the important place of the development of the Polish meteoritics. His most important representatives are Stanisław Jundziłł and Ignacy Horodecki.
Źródło:
Acta Societatis Metheoriticae Polonorum; 2013, 4; 134-135
2080-5497
Pojawia się w:
Acta Societatis Metheoriticae Polonorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Meteorytyka na Uniwersytecie Wileńskim. Podsumowanie
Meteoritics at the Vilnius University. Summary of the research
Autorzy:
Kosiński, Janusz W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033106.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Meteorytowe
Tematy:
Vilnius University
history of Polish meteoritics
Opis:
The article summarizes the research on the history of meteoritics in Poland at the beginning of the 19th century. Pointed out the importance of the Vilnius University and working there of researchers and graduate students of the University.
Źródło:
Acta Societatis Metheoriticae Polonorum; 2018, 9; 66-73
2080-5497
Pojawia się w:
Acta Societatis Metheoriticae Polonorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Vilnius’s Comoedia – Another Link in the History of the Avant-garde
Autorzy:
Szawerna-Dyrszka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030653.pdf
Data publikacji:
2021-02-21
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Comoedia
journal
avant-garde
Żagary
Vilnius
Opis:
The aim of the article is to discuss the magazine Comoedia dedicated to art and culture. From the start, Comoedia attracted contributions from eminentfigures in letters and the arts. However, until now the monthly periodical has been described as a magazine devoted only to the theatre. The author of the article proves that Comoedia is “a missing link” in the chain of the Polish avant-garde movement in literature.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2020, 1; 488-497
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Vilnius Section of the Polish Otorhinolaryngological Society in 1924–1939
Autorzy:
Bruzgielewicz, Antoni
Bartoszewicz, Robert
Niemczyk, Kazimierz
Krupowies, Walentyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1398943.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Index Copernicus International
Tematy:
history of medicine
otorhinolaryngology
Vilnius
Opis:
The medical society associating doctors dealing with diseases of the ear, nose, larynx and pharynx in the territory of the Republic of Poland was registered in 1921 as the Polish Otorhinolaryngological Society. The Society’s Vilnius Section was established in 1924. We know the most about the Vilnius Section of the Polish Otorhinolaryngological Society because the protocols of the section meetings have been preserved. According to the protocols, 58 sessions were held during the 16 years of the Vilnius Section’s existence. During the entire period of the Section’s activity, over 250 different clinical cases were demonstrated, and more than 30 papers, inventions, new therapeutic and surgical methods were discussed and presented. Colleagues shared their experience gained abroad, internships held in foreign centers; participation in congresses in Poland and abroad were discussed. On September 26–29, 1929 as part of the 13th Congress of Polish Doctors and Naturalists in Vilnius, the Vilnius Section organized the VIII National Congress of the Society and a Section meeting.
Źródło:
Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny; 2021, 10, 1; 36-41
2084-5308
2300-7338
Pojawia się w:
Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The attempt to introduce specialist military training in Vilnius in the last years of the 18th century
Autorzy:
Piłatowicz, Józef
Roguski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074488.pdf
Data publikacji:
2021-09-08
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
History
Vilnius
Artillery School
School of Military Engineering
technical schools
Opis:
The beginnings of a stable system of technical troops in the Polish-Lithuanian Commonwealth date back to the second half of the 18th century, and the key role in this process was played by the artillery general Alois Friedrich von Brühl. The first specialist technical schools were established in Warsaw and Vilnius. General Brühl gathered a team of eminent specialists, thus guaranteeing the highest professional standard of the future graduates. The Aim of the Article is to present attempts at introducing specialist military education in Vilnius in the last years of the 18th century.
Źródło:
Historia i Świat; 2021, 10; 269-282
2299-2464
Pojawia się w:
Historia i Świat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józef Poklewski-Koziełł (21 April 1937–21 May 2019)
Józef Poklewski-Koziełł (21.04.1937–21.05.2019)
Autorzy:
Woźniak, Michał F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933204.pdf
Data publikacji:
2019-09-18
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
Józef Poklewski (1937–2019)
Nicolaus Copernicus University in Toruń (UMK)
history of modern art
artistic culture in Vilnius
organisation of academic life
cooperation with museums
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
historia sztuki nowożytnej
kultura artystyczna Wilna
organizacja życia naukowego
współpraca z muzeami
Opis:
On 27 May 2019, we bid farewell to Józef Poklewski, a trusted Colleague and Friend, professor at the Nicolaus Copernicus University (UMK) in Toruń. Born in Kowalewo in the Vilnius Region, following WWII, orphaned by his father Władysław, he moved to Giżycko with his mother Emilia, with whom he felt a strong bond until the very last days. This was his individual feature: the long-lasting character of and reliability in relationships. Following the studies in history of art at the University of Poznań, he became assistant lecturer at UMK, with which he was bonded throughout all of his academic and scientific career. He remained strongly influenced by his teacher and mentor Gwidon Chmarzyński, professor at both universities. In his research Poklewski initially concentrated on Baroque art (doctoral dissertation on the Marian Jesuit Sanctuary at Święta Lipka), gradually more intensely focusing on the topic of the history of art and artistic life, as well as education in art, history of art, and conservation in Vilnius (post-doctoral dissertation) and in Toruń. An appreciated and dedicated lecturer, at UMK Józef Poklewski performed the function of the head of the Department of the History of Mediaeval and Modern Art, and of the Director of the Institute of Monument and Conservation Expertise; furthermore, he was the University’s Senate member. Actively participating in the scientific life, he was tutor of graduate theses, as well as of doctoral dissertations, reviewing also post-doctoral ones; moreover, he organized scientific conferences. Poklewski strongly committed himself to the activities of the Toruń Scientific Society and the Association of Art Historians (beginning from the Secretary, to the President of the Toruń Branch, member of the Main Board, finally becoming its Deputy President). Furthermore, he sat on Museum Boards: at the National Museum in Gdańsk, District Museum in Toruń, and the Leon Wyczółkowski District Museum in Bydgoszcz. Prof. Józef Poklewski died in Toruń, and was buried there, too.
27 maja 2019 r. pożegnaliśmy Józefa Poklewskiego, wypróbowanego Kolegę i Przyjaciela, profesora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Urodził się w Kowalewie na Wileńszczyźnie. Po II wojnie światowej, osierocony przez ojca Władysława, przeniósł się do Giżycka wraz z matką Emilią, z którą był do końca silnie związany. To była cecha Jego charakteru – trwałość związków, niezawodność w relacjach. Po studiach w zakresie historii sztuki na Uniwersytecie w Poznaniu objął asystenturę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, z którym był związany przez całą swą karierę akademicką i naukową. Pozostawał pod wielkim wpływem swojego nauczyciela i mentora, Gwidona Chmarzyńskiego, profesora na obydwu tych uczelniach. Początkowo w swych badaniach koncentrował się na sztuce barokowej (dysertacja doktorska o jezuickim sanktuarium maryjnym w Świętej Lipce), stopniowo coraz intensywniej zajmował się tematyką dziejów sztuki i życia artystycznego oraz edukacji w zakresie sztuki, historii sztuki i konserwatorstwa w Wilnie (rozprawa habilitacyjna) oraz w Toruniu. Józef Poklewski był cenionym i oddanym wykładowcą, pełnił na UMK funkcje kierownika Zakładu Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej oraz dyrektora Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa, zasiadał także w senacie uczelni. Aktywnie uczestniczył w życiu naukowym – jako promotor prac magisterskich i doktorskich, recenzent takich prac oraz rozpraw habilitacyjnych, organizator sesji naukowych. Był szczególnie zaangażowanym członkiem Toruńskiego Towarzystwa Naukowego oraz Stowarzyszenia Historyków Sztuki (od funkcji sekretarza, następnie prezesa Oddziału Toruńskiego, członka Zarządu Głównego i wreszcie wiceprezesa). Był członkiem Rad Muzealnych przy Muzeum Narodowym w Gdańsku, Muzeum Okręgowym w Toruniu i Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Profesor Józef Poklewski zmarł i został pochowany w Toruniu.
Źródło:
Muzealnictwo; 2019, 60; 267-272
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizytacja kościoła parafialnego w Kroszynie w diecezji wileńskiej z 1820 roku
The visitation of the parish church in Kroszyn in the Diocese of Vilnius of 1820.
Autorzy:
Żurek, Waldemar Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1019673.pdf
Data publikacji:
2017-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
parafia Kroszyn
diecezja wileńska
historia Kresów Wschodnich
wizytacja kościoła
the parish of Kroszyn
the Diocese of Vilnius
the history of the Polish Eastern Borderlands
church visitations
Opis:
The manuscript of the general visitation in the parish of Kroszyn of 20 November 1820,  conducted by the canon of Mińsk, the dean of Nowogródek, the parish priest in Iszkołdź - Rev. Walenty Zan, contains all historical data, personal information and statistics on the parish church and its equipment, church ministry, parishioners, church property, the description of the parish priest’s land and census of the parishioners. Valuable information relates to organizing, by the then parish priest Rev. Magnuszewski, the parish school in 1810 in Kroszyn with the exact description of its students, their age and gender. The parish of  Kroszyn also boasted a newly built hospital for the poor. The same text of the general visitation of 1820 was reviewed and signed by the person who conducted the next general visitation in 1825.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2017, 107; 389-414
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samuel Dickstein and his publication on Ignacy Domeyko’s master’s dissertation (thesis) at University in Vilna
Autorzy:
Banionis, Juozas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783450.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
history of science in Central and Eastern Europe (Poland, Lithuania), Samuel Dickstein, Ignacy Domeyko, University of Vilna (Wilno, Vilnius), master’s thesis, history of differential calculus
historia nauki w Europie Środkowo-Wschodniej (Polska, Litwa), S. Dickstein, I. Domeyko, Uniwersytet w Wilnie (Vilna, Vilnius), praca magisterska, historia rachunku różniczkowego
Opis:
Samuel Dickstein founded the journal Wiadomości Matematyczne in Warszaw, of which he edited and published 47 volumes in the years 1897–1939. One of them (volume XXV, 1921) presented the scientific work (thesis) of the famous 19th century scholar and teacher – Ignacy Domeyko (1802–1889). It was written in 1822 to obtain a master’s degree in philosophy at University of Vilna (Wilno, now Vilnius). The original manuscript of I. Domeyko is has not been preserved.This report reveals the circumstances and content of the master’s dissertation written by I. Domeyko.
Samuel Dickstein założył czasopismo Wiadomości Matematyczne w Warszawie, a w latach 1897–1939 redagował i publikował 47 tomów. W jednym z nich (tom XXV, 1921) zaprezentowano pracę naukową (praca magisterska) słynnego XIX wieku uczonego i nauczyciela – Ignacego Domeyko (1802–1889), który został napisany w 1822 roku w celu uzyskania tytułu magistra filozofii na Uniwersytecie w Vilna (Wilno, obecnie Vilnius). Oryginalny rękopis I. Domeyko zniknął.Artykuł ten ujawnia okoliczności i treść pracy magisterskiej napisanej przez I. Domeyko.
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2020, 19
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Schematyzmy Diecezji Wileńskiej jako źródło historyczne: (Rozdział II-cd.) -
Autorzy:
Krahel, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044618.pdf
Data publikacji:
1979
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
schematyzmy
Wilno
XVIII wiek
historia kościoła
rękopisy
schematism
Vilnius
18th century
history of church
manuscripts
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1979, 39; 191-235
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A chapter in the history of Polish press in Lithuania in the early 19th century: Dziennik Wileński [Vilnius Journal] (1805–1806) and Gazeta Literacka Wileńska [Literary Magazine of Vilnius] (1806)
„Dziennik Wileński” (1805–1806) i „Gazeta Literacka Wileńska” (1806) — kartka z historii rozwoju prasy polskiej na Litwie doby porozbiorowo-przedpowstaniowej
Autorzy:
Kowal, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074666.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Lithuania
Polish magazines
Dziennik Wileński [Vilnius Journal] (1805– 1806)
Gazeta Literacka Wileńska [Literary Magazine of Vilnius] (1806)
Gotfryd Ernest Groddeck
Litwa
czasopiśmiennictwo polskie
„Dziennik Wileński” (1805–1806)
„Gazeta Literacka Wileńska” (1806)
Opis:
In paper was presented a publishing history of two Lithuanian periodicals from the beginning of 19-th century — Dziennik Wileński [Vilnius Journal], published between 1805–1806 and Gazeta Literacka Wileńska [Literary Magazine of Vilnius], issued from January until December 1806. Both publishing projects were connected with the name of their editor — Gotfryd Ernest Groddeck who brought into existence the first from mentioned journals as the literary counterbalance to Dziennik which was focused mainly on science. Unfortunately, lasting year competition brought them about finish of their issuing.
W artykule została zaprezentowana historia wydawnicza dwóch litewskich periodyków z początku XIX wieku — „Dziennika Wileńskiego”, ukazującego się w latach 1805–1806 oraz „Gazety Literackiej Wileńskiej”, wydawanej od stycznia do grudnia roku 1806. Obydwie te inicjatywy prasowe łączy nazwisko ich redaktora Gotfryda Ernesta Groddecka, który drugi z wymienionych tytułów powołał do istnienia jako literacką przeciwwagę dla hołdującego głównie naukom ścisłym „Dziennika…”. Trwające przez rok współzawodnictwo zakończyło się niestety zaprzestaniem dalszego wydawania tychże czasopism.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2020, 23, 1; 31-49
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształcenie akuszerek w Wilnie w czasach Szkoły Głównej Wielkiego Księstwa Litewskiego i Szkoły Głównej Litewskiej (1780–1803)
Education of midwives in Vilnius dating back to the University of the Grand Duchy of Lithuania and Principal School of the Grand Duchy of Lithuania (1780–1803)
Autorzy:
Stawiak-Ososińska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/957629.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
Tematy:
midwifery
history
training of midwives
Vilnius 18th century
położnictwo
historia
kształcenie akuszerek
Wilno XVIII wiek
Opis:
Vilnius Academy reorganization which took place during the early years of the Commission of National Education activity resulted in establishing a school educating future midwives for the first time in the history of the city. The beginnings were extremely difficult. To run its activity efficiently this type of institution was missing appropriate base, study aids, teachers, and first of all, so called “clinical material” – women who would agree to give birth “publicly”. Despite many problems the school began its activity. Education level was not high. However, foundations to further development of this type of education were created. The article presents the beginnings and activity of the Vilnius midwives’ school between 1780 and 1803.
Reorganizacja Akademii Wileńskiej, jaka miała miejsce w pierwszych latach działalności Komisji Edukacji Narodowej sprawiła, że w Wilnie po raz pierwszy w dziejach tego miasta powstała szkoła kształcąca przyszłe położne. Początki były niezwykle trudne. Do sprawnego funkcjonowania tego typu placówki brakowało odpowiedniego zaplecza, pomocy naukowych, nauczycieli, a przede wszystkim tzw. „materiału klinicznego”, czyli kobiet, które zgodziłyby się rodzić „publicznie”. Mimo wielu problemów, szkołę udało się uruchomić. Poziom kształcenia zapewne nie był zbyt wysoki. Udało się jednak stworzyć podwaliny do dalszego rozwoju tego typu szkolnictwa. W artykule pokazano jak wyglądały początki i działalność wileńskiej szkoły akuszerek w latach 1780–1803.
Źródło:
Rocznik Andragogiczny; 2015, 22; 325-338
1429-186X
2391-7571
Pojawia się w:
Rocznik Andragogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Westium and Ruthenium against the background of the history of chemistry
Autorzy:
Lichocka, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783309.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Jędrzej Śniadecki, Vilnius University, crude platinum, platinum metals, Vestium, Ruthenium
Jędrzej Śniadecki, Uniwersytet Wileński, surowa platyna, platynowce, west, Vestium, ruten, Ruthenium
Opis:
Is the chemical element Vestium discovered by Jędrzej Śniadecki the same as the Ruthenium? The dispute on this subject has been going on for more than one hundred years. At present, this dispute over recognition of the priority of discovery is very difficult to resolve. However, from the point of view of the history of chemistry, another aspect is more important in all this. In this context, it turns out that Jędrzej Śniadecki was the first researcher who tried to prove the existence of the sixth platinum metal. Time showed that Śniadecki was right. The confirmation of this was the subsequent separation of the metallic ruthenium by Karl Ernst Claus.
Trwający już ponad sto lat spór o to, czy odkryty przez Jędrzeja Śniadeckiego, a nieuznany przez jemu współczesnych pierwiastek Vestium jest odpowiednikiem rutenu, wydaje się dziś bardzo trudny do rozstrzygnięcia. Sam ten spór, który w istocie rzeczy sprowadza się do ustalenia pierwszeństwa odkrycia, nabiera w świetle historii chemii – a zwłaszcza historii badań surowej platyny – zupełnie innego znaczenia. W tym kontekście okazuje się bowiem, że Jędrzej Śniadecki był pierwszym uczonym, który starał się udowodnić istnienie szóstego platynowca. Czas pokazał, że miał rację. Późniejsze wyodrębnienie metalicznego rutenu przez Karla Ernsta Clausa tylko tę rację potwierdziło.
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2019, 18
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje Cerkwi prawosławnej na terenie diecezji grodzieńskiej do roku 1900
The history of the Orthodox Church on the Grodno region to the year 1900
Autorzy:
Pytel, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494606.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
Grodno
Grodzieńszczyzna
Wilno
Wileńszczyzna
Cerkiew
Prawosławie
Diecezja
historia
Grodno region
Vilnius region
orthodox church
diocese
history
Opis:
Artykuł przedstawia historię dziejów Cerkwi prawosławnej na Grodzieńszczyźnie od czasów pojawienia się Prawosławia na terenach współczesnej Białorusi. Prezentowany tekst ma formę przekroju prawie tysiącletniej tradycji Prawosławia na Rusi ze szczególnym uwzględnieniem terenów Wileńszczyzny i Grodzieńszczyzny. W artykule omówione zostały plemiona zamieszkujące dawniej te tereny oraz okres pojawienia się chrześcijaństwa w obrządku wschodnim w Grodnie. Artykuł przedstawia podział historyczny, politykę poszczególnych państw i losy wiernych prawosławnych zamieszkujących tereny, które w latach 1900–1915 należały do diecezji grodzieńskiej. Znamiennym okresem historycznym w egzystencji Prawosławia i zarazem godzącym w jego niezachwiany status religii dominującej na terenach Kresów Wschodnich okazuje się być katolizacja oraz Unia Brzeska (1596 r.). Była propagowana z różnym nasileniem dzięki zmieniającej się w tym czasie władzy przez 243 lata, do ostatecznej jej kasaty w 1839 roku na Soborze w Połocku. Zabór rosyjski sprawił, iż granice Grodzieńszczyzny i Wileńszczyzny znalazły się pod panowaniem prawosławnej Rosji. Wiek XIX to przede wszystkim wpływ Imperium na restytucję Prawosławia na tych terenach oraz ich gwałtowny rozwój gospodarczy, ekonomiczny i konfesyjny. Grodno, stając się stolicą guberni, podnosiło status administracyjny swych terenów. Po powrocie unitów do Prawosławia Grodzieńszczyzna staje się ważnym zapleczem ekonomicznym diecezji wileńsko-litewskiej. Skutkiem tego jest ubieganie się wiernych o utworzenie samodzielnej diecezji Grodzieńskiej z siedzibą biskupa w Grodnie, co ostatecznie ma miejsce w 1900 roku.
The article shows history of the Orthodox Church in Grodno region from times of the appearance of the orthodox faith in the areas of contemporary Belarus. The presented text has a form of the diameter of almost a thousand year of tradition of the orthodox faith on Rus’ with particular reference of the areas of Vilnius region and Grodno region. The article describes the tribes dwelling on these areas before and period of the appearance of the Eastern Orthodox Christianity rite in Grodno. The article describes also historical periods, the politics of individual countries and fates of the dwelling orthodox faithful on these areas which belonged to the diocese of Grodno in 1900-1915. The conversion to Catholicism and the Brest Union (1596) are the characteristic historical period in existence of the orthodox faith and which at the same time are striking to its unswerving status of the dominant religion on the areas of the Eastern Borderlands. The Brest Union was propagated with variable intensity was propagated, thanks to the changing government during 243 years to its final dissolution in 1839 on the Council in Polotsk. The Russian annexation made that the borders of Grodno region and Vilnius region were under the rule of the orthodox Russia. The nineteenth century means primarily the influence of Empire on the reconstruction of the Orthodox Church in this areas and their rapid economic and confessional development. Grodno when became the capital of the province raised the administrative status of their land. After return of the Union members to Orthodoxy, Grodno region becomes the important economic facilities of Vilnius and Lithuania diocese. The result of this are efforts of faithful to create an independent diocese of Grodno with the bishop settlement in Grodno which finally take place in 1900.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2016, 58, 3; 339-376
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archiwum Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919-1939/1942). Historia, stan i perspektywy badawcze
Documents from the period 1919-1939/1942 from the archive of the Stephanus Bathoreus University in Vilnius in the Lithuanian Central State Archives: contents, history and future prospects
Autorzy:
Supruniuk, Mirosław A.
Supruniuk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472147.pdf
Data publikacji:
2017-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
archiwum USB
Maria Dunajówna
Litewskie Centralne Archiwum Państwowe
the Stephanus Bathoreus University (SBU) in Vilnius
the Archive of the Stephanus Bathoreus University in Vilnius
Maria Dunaj
the Lithuanian Central State Archives
Opis:
Archiwum Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie jest jednym z licznych polskich zespołów archiwalnych dotyczących okresu dwudziestolecia międzywojennego, które znajdują się w Litewskim Centralnym Archiwum Państwowym w Wilnie. I jednym z nielicznych, który zachował się niemal w całości. Przez wiele lat kolekcję uważano za zaginioną. Po 1990 r. zaczęto ją wykorzystywać do badań nad historią nauki w Wilnie. Najgłębiej zbiór jest eksploatowany przez polsko-litewski zespół badaczy przygotowujących monografię USB na 2019 r. Brak zainteresowania państwa polskiego losami archiwum spowodował, że pomimo przygotowanych projektów badawczych pozostaje ono nieuporządkowane i nieopracowane, a w dużej części wymaga natychmiastowej interwencji konserwatorskiej. Istnieje obawa, że w niedalekiej przyszłości zasób ten – po opracowaniu w języku litewskim – będzie trudno dostępny dla wielu badaczy z Polski.
Along with liquidation of the Stephanus Bathoreus University (SBU) in Vilnius exe- cuted by Lithuanian authorities in December 1939 there was also closed entire files’ documentation connected with two decades of the University activity. The files were listed, wrapped up, tied up with strings and deposited in the University’s cellar. And that is how they were stored throughout entire time of the World War II. Has the Polish government tried to regain them – we do not know. After the war entire documentation was transported to the archive of Lithuanian Soviet Socialist Republic. Part of the personal files were separated and withdrawn from the set. Their fate is not clear. The documentation of the archive was not ordered and access to it was limited. It was used only by Soviet researchers. Some certified copies were also prepared e.g. for the former SBU employees and sparse inquiries of Polish archivists were answered. Not sooner than after Lithuania regained its independence in the beginning of the 90ties the SBU archive was „discovered” for the sake of the research. Researchers from Poland have drawn attention to its research value and started to use it in their research on history of Polish science in the 20th century. This research interest caused that Lithuanian archival authorities started efforts directed on ordering and describing an entire archival set, also allowing for materials’ copying and publishing. The description is done in Lithuanian language, simultaneously there is prepared research monograph on SBU.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny; 147-170
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze o wizytacji biskupa Mikołaja Słupskiego
Weitere Informationen über die Visitation von Bischof Mikołaj Słupski
Autorzy:
Wilczewski, Waldemar Franciszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041386.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Kirchenvisitation
Diözese Vilna
eistlichkeit
Geschichte
wizytacja
diecezja wileńska
duchowieństwo
historia
canonical visitation
diocese of Vilnius
clergy
history
Opis:
Die mit dem großen administrativen und pastoralen Unternehmen der Visitation der Diözese Wilna durch Mikolaj Słupski, den Bischof von Gratianopol und weißrussischen Weihbischof, verbundene Problematik wartet immer noch auf ihre vollständige Besprechung. Die Zeitpunkte des Beginns und der Beendigung dieser Visitation sowie die Hauptrichtungen seiner Fahrten wurden bereits in dem Artikel „Die Visitation der Diözese Wilna durch Bischof Mikolaj Słupski. Zeitdauer und Aktionsradius" präsentiert (in: ,,Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne" 72 (1999), S. 471-487). Im Verlauf weitererer Untersuchungen zur Geschichte der Diözese Wilna in der Mitte des 17. Jahrhunderts konnten weitere Reisewege der Visitation von Bischof Słupski gefunden und die Informationen über seine vorherigen Fahrten in beträchtlichem Grade vervollständigt werden. Somit können wir unsere bisherigen Kenntnisse über die territoriale Reichweite und die Zeitdauer der von Mikolaj Słupski durchgeführten Visitation zusammenstellen. Der Visitator bereiste das riesige Gebiet der Diözese Wilna innerhalb von fünf Jahren. In den Akten der von Bischof Sapieha 1669 durchgeführten Diözesansynode wurden 410 auf dem Territorium des Bistums Wilna liegende Kirchen erwähnt. Fast 350 von ihnen hat Słupski während seiner neun Visitationsfahrten in den Jahren 1673-1677 besucht. Die von uns vervollständigte Liste dieser Visitationsreisen präsentiert sich dem-nach wie folgt: l. Reise: vom 3. November bis Ende Dezember 1673 (42 Pfarreien, etwa 940 km), 2. Reise: Februar und März 1674 (39 Pfarreien, etwa 1180 km), 3. Reise: von April bis Anfang Mai 1674 (23 Pfarreien, etwa 500 km), 4. Reise: vom 4. Juni 1674 bis 5. Januar 1675 (93 Pfarreien, etwa 1750 km), 5. Reise: vom 18. Januar bis Ende Februar 1675 (38 Pfarreien, etwa 780 km), 6. Reise: von Anfang Juli bis Mitte September 1675 (54 Pfarreien, davon 5 auf dem Territorium des Bistums Livland, etwa 1160 km), 7. Reise: vom 3. Januar bis zum Beginn der dritten Dekade im Februar 1676 (22 Pfarreien, etwa 540 km), 8. Reise: von Mitte August bis Mitte September 1676 (23 Pfarreien, etwa 640 km), 9. Reise: Ende Januar bis Anfang Februar 1677 (10 Pfarreien, etwa 1030 km).
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2000, 74; 481-487
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sport jako zjawisko polityczno-tożsamościowe na Litwie w XX wieku. Działalność Michała Sienkiewicza na Wileńszczyźnie
Sport as a political and identity phenomenon in Lithuania in the 20th century. The Activity of Michał Sienkiewicz in the Vilnius Region
Autorzy:
Jung, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28766366.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
sport
polityka
historia Litwy
historia sportu
Litwa
Wileńszczyzna
Polacy na Litwie
koszykówka
politics
history of Lithuania
history of sport
Lithuania
Vilnius Region
Poles in Lithuania
basketball
Opis:
Artykuł traktuje o roli sportu w budowaniu i podtrzymywaniu tożsamości narodowej w skomplikowanych warunkach etniczno-politycznych. Rzecz dotyczy historii Litwy w XX wieku, gdzie relacje między zamieszkującymi ten obszar Litwinami i Polakami w dużej mierze określał polsko-litewski spór o przynależność Wileńszczyzny z okresu międzywojennego. Odmienne tradycje sportowe przyczyniły się do zachowania odrębności narodowej obu nacji w okresie sowieckiego zniewolenia, jednocześnie sukcesy sportowe Litwinów w latach 1947–1988, zwłaszcza koszykarzy w ramach ekip reprezentujących Związek Sowiecki, stanowiły element ich emancypacji politycznej. Doprowadził on wraz z innymi czynnikami do odzyskania niepodległości przez Litwę i jednocześnie warunkował potrzebę zdefiniowania na nowo stosunków między Litwinami i Polakami na Litwie. Sport odgrywał w tym procesie zazwyczaj rolę łączącą obie społeczności. Zaświadcza o tym postać Michała Sienkiewicza, sportowca, później niezwykle aktywnego działacza na rzecz sportu Polaków na Wileńszczyźnie, uczestnika życia sportowego w czasach sowieckich, między innymi sędziego lekkoatletycznego podczas legendarnego dla Polaków konkursu skoku o tyczce z udziałem Władysława Kozakiewicza, odbywającego się w ramach Igrzysk XXII Olimpiady w Moskwie w 1980 r. W okresie zaś wznoszenia fundamentów litewskiej niepodległości – inicjatora i uczestnika odbudowy Litewskiego Narodowego Komitetu Olimpijskiego i polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na Litwie.
The article deals with the role of sport in building and maintaining national identity in difficult ethnopolitical conditions. It deals with the history of Lithuania in the twentieth century, where relations between Lithuanians and Poles living in the area were primarily determined by the Polish-Lithuanian dispute over the belonging of the Vilnius region in the interwar period. The different sporting traditions contributed to the preservation of the national identity of both nations during the period of Soviet enslavement, while the sporting successes of Lithuanians in 1947–1988, especially of basketball players on teams representing the Soviet Union, were an element of their political emancipation. It led, together with other factors, to the restoration of Lithuanian independence and, at the same time, conditioned the need to redefine relations between Lithuanians and Poles in Lithuania. In this process, sports usually played a role in bringing the two communities together. The figure of Michał Sienkiewicz evidences this, a sportsman, later an extremely active sportsman for Poles in the Vilnius region, a participant in sports life during Soviet times, including an athletics judge at the legendary pole vaulting competition with Władysław Kozakiewicz at the XXII Olympics in Moscow in 1980. During the period of building the foundations of Lithuanian independence, he initiated and participated in the reconstruction of the Lithuanian National Olympic Committee and the Polish Gymnastic Association “Sokół” in Lithuania.
Źródło:
Eastern Review; 2022, 11, 1; 157-180
1427-9657
2451-2567
Pojawia się w:
Eastern Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowa, symbole, znaczenia – badania dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego w aspekcie nauk pomocniczych historii, red. Rūta Čapaitė, Gitana Zujienė, Wilno 2019
Ženklai, simboliai, prasmės. Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės tyrimai pagalbinių istorijos mokslų aspektu. Mokslinių straipsnių rinkinys. Sudarytojos Rūta Čapaitė, Gitana Zujienė, Vilnius 2019
Words, symbols, meanings – studies of the history of the Grand Duchy of Lithuania in the aspect of auxiliary historical sciences, ed. R. Čapaitė, Vilnius 2019
Autorzy:
Zawadzki, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11364349.pdf
Data publikacji:
2020-10-30
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Wielkie Księstwo Litewskie
Grand Duchy of Lithuania
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2020, 27; 382-386
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
К вопросу об источниках грамматических знаний славянского языка в среде василиан: Из истории вильнюсского университетского экземпляра грамматики Мелетия Смотрицкого 1619 года
Autorzy:
Кажуро, Инна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1902668.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Meletius Smotrytsky
Grammar
history of the book
Basilians
Polish-Lithuanian Commonwealth
Vilnius university library
Opis:
Статья посвящена истории экземпляра Грамматики Мелетия Смотрицкого 1619 г., хранящегося в Библиотеке Вильнюсского университета (шифр  хранения – Rk 337). Несмотря на то, что информация об этом экземпляре была опубликована в 1908 г., некоторые его особенности остались без внимания. Целью нового исследования является раскрытие с помощью комплексного книговедческого анализа материальных особенностей Грамматики Смотрицкого, с указанием признаков, которыми она была наделена до выхода в свет, и признаков, которые появились на вильнюсском университетском экземпляре после издания (переплет, утраты и реставрации, провениенции и маргиналии). Среди бывших владельцев экземпляра выявлены три частных лица из духовного сословия и несколько учреждений. Раскрытые факты использования Грамматики выводят к более широкому кругу вопросов, связанных с рецепцией научного наследия Смотрицкого в среде Ордена василиан Великого Княжества Литовского и Речи Посполитой. Выводы исследования могут быть полезны для нескольких исторических направлений, среди которых можно указать исследования книжной культуры XVII–XVIII в., а также текстологию литургических текстов греко-католической Церкви.
There is a copy of Meletius Smotrytsky Grammar, published in 1619 in Yev’ye (Vievis), which is kept in the Library of Vilnius university (the shelf number – Rk 337) nowadays. Despite the fact that the main information about this copy was published in 1908, some of its features were overlooked. The aim of the research is to reveal, by using methods of bibliographical analysis, all the material features of the copy of Smotrytsky Grammar before its release (the structure of the book, types, ornaments) and after it was published (bookbinding, damages and restorations, provenances and annotations). During the research several owners of this copy were identified – three clergymen (priest Grzegorz Sanocki, student of Vilnius Pontifical Seminary Procopius Hucewicz, and Basilian Samuel Nowicki) and several institutions. Procopius Hucewicz and Samuel Nowicki belonged to the Greek Catholic Church of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The newly established facts related to the use of Smotrytsky‘s Grammar by monks offer a basis for further research on the reception and impact of Smotrytsky’s scholarly legacy among the Basilians of the Grand Duchy of Lithuania and the Polish-Lithuanian Commonwealth. The findings of the study may be valuable for several historical directions; among those of note are studies of the book culture of the 17th and 18th centuries, as well as the textual scholarship of the liturgical texts of the Greek Catholic Church.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2021, 2, XXVI; 127-143
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dar carski z 1829 r. – książki Uniwersytetu Wileńskiego przekazane Bibliotece Abowskiej w Helsinkach
The tsar’s gift of 1829 – the books from the Vilnius University transferred to the Åbo Academy University Library in Helsinki
Autorzy:
Pacevičius, Arvydas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472291.pdf
Data publikacji:
2017-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
historia bibliotek
Biblioteka Uniwersytetu Wileńskiego
kolekcja
donacja
Akademia w Åbo
Turku
pożar
Biblioteka Narodowa Finlandii
badania proweniencyjne
rekonstrukcja dziedzictwa piśmienniczego
library history
Vilnius University Library
collections
donation
Åbo Academy
National Library of Finland
provenance research
reconstruction of written heritage
Opis:
Wartykule podjęto analizę dziejów i zawartości kolekcji książek Uniwersytetu Wileńskiego, które zostały darowane w 1829 r. ukazem carskim dla zniszczonej w pożarze w 1827 r. Biblioteki Abowskej (Turku), a obecnie są przechowywane w Bibliotece Narodowej Finlandii. W oparciu o źródła („Dziennik Biblioteki Uniwersytetu Wileńskiego”, 1823-1832; „Katalog ksiąg dubletowych” Biblioteki Uniwersytetu Wileńskiego, 1829 i inne) ujawniono, że książki w Wilnie wybierano ze zbiorów dubletowych od końca 1827 r., a wysłano do Helsinek nie wcześniej niż 28 II 1829 r. Łącznie do katalogu ksiąg na wspomożenie biblioteki w Helsinkach włączono 1481 tomów z różnych dziedzin wiedzy, w tym z teologii 406 woluminów, fizyki – 266, medycyny – 245. W czasie przeprowadzonych w 2015 r. w zbiorach Biblioteki Narodowej Finlandii badań de visu oraz przy wykorzystaniu źródeł archiwalnych udało się zidentyfikować ponad 400 jednostek druków i pojedynczych rękopisów mających proweniencję Uniwersytetu Wileńskiego. Wśród tych obiektów znajdują się egzemplarze z bibliotek prywatnych kanoników wileńskich G. Albiniusa, N. Deciusa, J.K. Wojsznarowicza, słynnego kaznodziei dominikanina F. Birkowskiego, magnatów Sapiehów, profesorów Uniwersytetu Wileńskiego G. Forstera, L.H. Bojanusa i innych. ,,Dar wileński” był zbierany z dubletów, a więc w jego skład weszły również książki z dawnych kolegiów jezuickich w Grodnie i Słucku. Wyniki badań proweniencyjnych rozproszonego dziedzictwa Rzeczypospolitej Obojga Narodów mogą okazać się bardzo przydatne przy tworzeniu nowej syntezy historii książki i bibliotek Wielkiego Księstwa Litewskiego.
The paper discusses the historical circumstances of a book collection gift to the burnt library of the Åbo Academy, which then belonged to the Duchy of Finland, Russian Empire. Such a support was organised by the supreme government of Russian Empire and Emperor Nicholas I. Examination of official documents (The Book of Donations to the Vilnius University, 1820-1832; The Activity Daybook, 1823-1832) of the Vilnius University Library; Lists of donated books, preserved in the National Library of Finland and in the Vernadsky National Library of Ukraine, enabled specification of chronology of this charity act, discovering its effectors in Vilnius, and provided qualitative and quantitative parameters of donated books. It was identified, that the shipment of books delivered from Vilnius no earlier than 1829 February 28, consisted of 1481 volumes, mainly duplicate books on different topics, which were deposited to the Helsinki University. Alexander Wiktor Bohatkiewicz, a librarian and a bibliographer in the Vilnius University Library, played a crucial role in the selection of the books. At present, the best part of the donated books is preserved in the National Library of Finland. Specimens from private libraries of Georg Albinius, Nicolaus Decius, Fabian Birkowski, Leo Sapieha, Jan Kazimierz Wojsznarowicz, Georg Forster, Ludwig Heinrich Bojanus etc., and also from institutional libraries of Jesuit Colleges in Grodno, Słuck, Smoleńsk etc. were found within this collection. Completed bibliographical and provenance research of survived books makes a premise to a historical digital reconstruction of the donated collection. The results of provenance research may contribute greatly to the synthetic library history of the Grand Duchy of Lithuania.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny; 121-138
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Franciszek Skoryna i inni drukarze z Wielkiego Księstwa Litewskiego i Korony Polskiej na łamach wileńskiej prasy białoruskojęzycznej w latach 1909–1918. Przyczynek do dziejów kształtowania białoruskich stereotypów narodowych
The figures of Francysk Skaryna and other printers from the Grand Duchy of Lithuania and the Kingdom of Poland in Vilna (Vilnius) Belarusian-language press in 1909–1918. Contributing to the history of shaping Belarusian national stereotypes
Autorzy:
Korbut, Viktar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437016.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
Tematy:
Szwajpolt Fiol
Franciszek Skoryna
Wacław Łastowski
Wilno
Białoruś
Francysk Skaryna
Vaclaŭ Lastoŭski
Vilnius
Belarus
Opis:
Na początku XX wieku w Wilnie w prasie białoruskojęzycznej zaczęły się pojawiać publikacje poświęcone wydawnictwom pierwszych książek w języku cerkiewnosłowiańskim i ruskim w Wielkim Księstwie Litewskim i Królestwie Polskim. W artykułach autorstwa znanego publicysty Wacława Łastowskiego początkowo twierdzono, że założycielem białoruskiego druku był drukarz krakowski Szwajpolt Fiol. Następnie za pierwszego wydawcę książek białoruskich uznano Franciszka Skorynę z Połocka. Od tamtego czasu Skoryna w umysłach Białorusinów był białoruskim drukarzem, chociaż w jego epoce (XVI wiek) naród białoruski jeszcze nie istniał, a Skoryna uważał się za Rusina, czyli przedstawiciela społeczności, która obejmowała przodków Białorusinów i Ukraińców, a także mieszkańców Wielkiego Księstwa Moskiewskiego. Białoruscy publicyści z powodzeniem wykorzystali osobowość Skoryny do stworzenia idei istnienia białoruskiej kultury i języka w XVI wieku oraz ich wysokiego poziomu rozwoju. Był to ważny etap w procesie kształtowania białoruskiej idei narodowej na początku XX wieku.
At the beginning of the 20th century, publications devoted to the publishers of the first books in the Church Slavonic and Old West-Russian languages in the Grand Duchy of Lithuania and the Kingdom of Poland began to appear in the Vilna (Vilnius) Belarusian language press. In the articles authored by a well-known publicist Vaclaŭ Lastoŭski, at first it was affirmed that the founder of Belarusian printing was the Cracow printing house Szwajpolt Fiol. Then the role of the first publisher of Belarusian books was attributed to the native of Polack, Francysk Skaryna. Since that time, Skaryna in the minds of Belarusians has been entrenched as a Belarusian printer, although in his epoch (XVI century) the Belarusian nation did not yet exist and Skaryna considered himself Old West-Russian, that is, a representative of a broader community that included the ancestors of Belarusians and Ukrainians, and also inhabitants of the Grand Duchy of Moscow. Thus, Belarusian publicists successfully used Skaryna’s personality to create an idea of the existence of Belarusian culture and language in the 16th century and their high level of development. This was an important stage in the process of forming the Belarusian national idea in the early 20th century.
Źródło:
Przegląd Środkowo-Wschodni; 2018, 3; 35-57
2545-1324
Pojawia się w:
Przegląd Środkowo-Wschodni
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Конфессиональная политика генералов-губернаторов виленских в 1860–1870-х годах
Religious policy of Vilnius generals-governors in the 1860s and 1870s
Autorzy:
Wiech, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969456.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
конфессиональная политика
Римско-католическая церковь
история Польши XIX в.
история России XIX в.
religious policy
Catholic Church
history of Poland 19th century
history of Russia 19th century
polityka religijna
Kościół Katolicki
historia Polski XIX wieku
historia Rosji XIX wieku
Opis:
Po upadku Powstania styczniowego na Litwie i Białorusi nastąpiła zasadnicza zmiana w polityce religijnej władz rosyjskich. W tworzeniu nowej polityki ważną rolę odegrali wileńscy generał-gubernatorzy. Kościół i duchowieństwo katolickie uznano za najważniejsze bastiony kultury polskiej i łacińskiej, dlatego wobec ludności katolickiej narzucono represyjną politykę religijną. Represje i restrykcje wobec Kościoła Katolickiego przybrały postać likwidacji diecezji mińskiej, likwidacji kościołów i klasztorów katolickich oraz nałożenia licznych zakazów i ograniczeń praktyk religijnych. W wyniku nowej polityki nastąpił drastyczny spadek liczby katolików, a także zmniejszenie liczebności duchowieństwa oraz degradacja społeczna i ekonomiczna Kościoła. Przeciwne cele i zadania postawiono Cerkwi Prawosławnej. Władze rosyjskie wspierały tworzenie nowych parafii, budowę kościołów, zakładanie klasztorów, rozszerzenie stanu posiadania i uposażenia księży. W latach 60-ch i 70-ch XIX wieku intensywnie forsowany był program powrotu Litwy i Białorusi do ich rosyjskich korzeni, który zakładał, że wiara prawosławna będzie główną podstawą budowania nowej tożsamości narodowej, kulturowej i politycznej. Największą ofiarą tego programu była ludność polska, kultura polsko-łacińska i Kościół Katolicki.
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 4; 131-144
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Botany at Stefan Batory University in Vilna (Wilno, Vilnius) (1919–1939)
Autorzy:
Zemanek, Alicja
Köhler, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783478.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
botanical research, history of botany, Lithuania, Poland, Polish botanists, the interwar period, twentieth century, Vilnius, Wilno, University in Vilna, Stefan Batory University, Jakub Mowszowicz, Jan Muszyński, Bronisław Szakien, Piotr Wiśniewski, Józef
badania botaniczne, historia botaniki, Litwa, okres międzywojenny, polscy botanicy, Polska, Wilno, Uniwersytet w Wilnie, Uniwersytet Stefana Batorego, Jakub Mowszowicz, Jan Muszyński, Bronisław Szakien, Piotr Wiśniewski, Józef Trzebiński
Opis:
The university in Vilna (in Polish: Wilno, now: Vilnius, Lithuania), founded in 1579, by Stefan Batory (Stephen Báthory), King of Poland and Grand Duke of Lithuania, was a centre of Polish botany in 1780–1832 and 1919–1939.In the latter period the university functioned under the Polish name Uniwersytet Stefana Batorego (in English: Stefan Batory University). It comprised six departments connected with botany (General Botany, Pharmacognosy and Cultivation of Medicinal Plants, Plant Taxonomy, Botanical Garden, Garden of Medicinal Plants, and Natural History Museum).There worked such distinguished scientists, as: Jakub Mowszowicz (1901–1983), phytogeographer and phytosociologist; Jan Muszyński (1884–1957), botanist and pharmacist; Bronisław Szakien (1890–1938), cytologist and mycologist; Piotr Wiśniewski (1881–1971), physiologist; and Józef Trzebiński (1867–1941), mycologist and phytopathologist. Ca. 300 publications (including ca. 100 scientific ones) were printed in the period investigated, dealing mainly with morphology and anatomy, cytology, plant physiology, floristics (floristic geography of plants), systematics (taxonomy) of vascular plants, mycology and phytopathology, ecology of plant communities (phytosociology), as well as ethnobotany, and history of botany. Stefan Batory University was also an important centre of teaching and popularization of botany in that region of Europe.The aim of the article is to describe the history of botany at the Stefan Batory University in 1919–1939.
Uniwersytet w Wilnie (w języku angielskim: Vilna, obecnie: Vilnius w Republice Litewskiej), założony w 1579 r. przez Stefana Batorego, króla Polski i wielkiego księcia Litwy, był ośrodkiem polskiej botaniki w latach 1780–1832 oraz 1919–1939. W tym ostatnim okresie funkcjonował pod nazwą Uniwersytet Stefana Batorego (w języku angielskim: Stefan Batory University).W latach 1919–1939 zorganizowano następujące zakłady związane z botaniką: Botaniki Ogólnej, Farmakognozji i Hodowli Roślin Lekarskich, Systematyki Roślin, Ogród Botaniczny, Ogród Roślin Lekarskich oraz Muzeum Przyrodnicze.W ośrodku wileńskim pracowali wybitni uczeni, m.in. Jakub Mowszowicz (1901–1983), fitogeograf i fitosocjolog; Jan Muszyński (1884–1957), botanik i farmaceuta; Bronisław Szakien (1890–1938), cytolog i mykolog; Piotr Wiśniewski (1881–1971), fizjolog oraz Józef Trzebiński (1867–1941), mykolog i fitopatolog. Badacze roślin ogłosili drukiem ok. 300 publikacji (w tym ok. 100 naukowych) dotyczących głównie morfologii i anatomii, cytologii, fizjologii roślin, florystyki (florystycznej geografii roślin), systematyki (taksonomii) roślin naczyniowych, mykologii i fitopatologii, ekologii zbiorowisk roślinnych (fitosocjologii), a także etnobotaniki i historii botaniki. Uniwersytet Stefana Batorego był również ważnym ośrodkiem nauczania i popularyzacji botaniki w tym regionie Europy.Celem artykułu jest opracowanie historii botaniki na Uniwersytecie Stefana Batorego w latach 1919–1939.
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2019, 18
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kazimierz Maria Krzyżanowski (13 II 1893–15 VI 1927)
Kazimierz Maria Krzyżanowski (13th of February 1893–15th June 1927)
Autorzy:
Żukowski, Przemysław M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/924026.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Kazimierz Maria Krzyżanowski
Jagiellonian University in Kraków
Faculty of Law and Administration
Stefan Batory University in Wilno (Vilnius University)
State Treasury Solicitors’ Office
history of law
administrative law
administrative
Opis:
Krzyżanowski was the son of Stanisław, who was a professor of history at Jagiellonian University, and Wanda, née Studnicka. His younger brother, Witold, was a professor of political economy and dean of the Law Faculty at Jagiellonian University. After his matura exams at St. Anne’s gymnasium he began to study at the Law Faculty at Jagiellonian University. After graduation he went on to complete a doctoral degree. In the meantime, he spent one term listening to lectures at the University of Vienna. Following which he started to work as a volunteer apprentice in the National Bank of Poland. He also began an apprenticeship as a barrister. After the First World War he worked at the State Treasury Solicitors’ Office, first in Cracow, then in Vilnius. His work in public administration had its influence on Krzyżanowski’s academic interests. In 1924 he published Trybunał Kompetencyjny. Studium z zakresu polskiego prawa publicznego, which qualified him for UJ’s veniam legendi in 1925. At the same time, due principally to a shortage of scientific staff, a chair of administrative law at the Stefan Batory University in Vilnius sat vacant. Krzyżanowski seemed to be the best candidate, but negotiations between the State Treasury Solicitors’ Office and the University were very long. Krzyżanowski was forced to give lectures as a substitute professor for several years, because the Ministry of Religion and Public Education didn’t permit him to be a titular professor. They treated his work at the University as being extraneous. Finally, on January 1, 1927 Krzyżanowski was reassigned to the State Treasury Solicitors’ Office in Vilnius and he also received permission to lecture at the University in Vilnius. Unfortunately, he died within a few months after a short illness. The paper contains a biography of Kazimierz Maria Krzyżanowski, along with an inventory of his scientific output.
Źródło:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2014, 7, 4; 593-628
2084-4115
2084-4131
Pojawia się w:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół św. Jana Bosko w Kurhanie 1934-1945. Historia pierwszego w Polsce kościoła ku czci założyciela księży salezjanów
St John Bosco’s Church in Kurhan 1934-1945 (History of the First Church in Poland in Honor of the Salesians of don Bosco’s Founder)
Autorzy:
Kalisz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496556.pdf
Data publikacji:
2018-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
Kurhan
Wilno
salezjanie
historia salezjańska
św. Jan Bosko
Druga Rzeczypospolita
kresy
sowietyzacja
Białoruś
Vilnius
Salesians
Salesian history
St John Bosco
Second Polish Republic
eastern borderlands
sovietisation
Republic of Belarus
Opis:
The article describes the history of establishing the first St John Bosco’s church in Poland in Kurhan. The emerging parish of Kurhan was a branch of the Vilnius Salesian center in Dobrej Rady Street. The church was built and consecrated in 1935 and it existed until the end of World War II. After the war it was sovietized and Salesians have never returned to it. The author depicts some hitherto unknown facts, having arranged residual information connected with the Kurhan farm. He also visited the place where the church in Kurhan (Belarus) was situated and described the material remains that survived in this area.
Artykuł opisuje historię powstania pierwszego w Polsce kościoła pod wezwaniem św. Jana Bosko w Kurhanie. Tworząca się parafia w Kurhanie była filią wileńskiego ośrodka salezjanów przy ul. Dobrej Rady. Wybudowany i poświęcony w 1935 roku kościół istniał do zakończenia II wojny światowej, następnie uległ sowietyzacji i salezjanie już nigdy do niego nie powrócili. Autor opisał nieznane dotąd fakty, gdyż ułożył w całość szczątkowe informacje dotyczące folwarku Kurhan. Autor odwiedził również miejsce po kościele w Kurhanie (Białoruś) i opisał zastane tam pozostałości materialne.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2018, 39, 1; 171-180
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Unique Roman coins and medallions in the collection of the National Museum of Ukrainian History in Kyïv
Unikatowe złote numizmaty rzymskie z kolekcji Narodowego Muzeum Historii Ukrainy w Kijowie
Autorzy:
Bursche, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16530167.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
Stanislaus Augustus
collection
Jan Chrzciciel Albertrandi
Krzemieniec
Volhyn High School
Franciszek Skarbek-Rudzki
Vilnius University
Kyïv
University of Saint Vladimir
Paweł Jarkowski
Peczersk Lavra
National Museum of Ukrainian History
Dancheny-Brangstrup archaeological horizon
Wielbark culture
Cherniakhiv culture
quaternio of Licinius
aureus of Septimius Severus
medallion of Valerianus
medallion of Licinius I
solidus of Valentinianus II
Opis:
The Numismatics Department of the National Museum of Ukrainian History has in its keeping a little-known, but at the same time quite extensive and extremely interesting collection of ancient coins. Its core is formed by a collection which originally belonged to King Stanislaus Augustus. In its day it was the most magnificent Polish collection of coins and medals of recognized European rank. The collection went through rather complicated changes of fortune: e.g., by way of the Volhyn High School in Krzemieniec and Vilnius University it finally found it way to Kyïv. There it was initially kept at the University of Saint Vladimir as a part of coin room (Paweł Jarkowski, former librarian of the Krzemieniec High School was its organizor and keeper). Then it passed by the way of Peczersk Lavra to the National Museum of Ukrainian History. Until the Bolshevik Revolution it continued to grow, first through donations and acquisitions, and then also thanks to coins from excavations. Piercing or adding suspension loops was typical of gold Roman coins in the territory of Barbaricum, particularly those associated with the Dancheny-Brangstrup archaeological horizon (which linked the region of the lower Danube with Denmark by the way of Wielbark and Cherniakhiv cultures). These additional elements, as well as the domination of denarii from the time of the Antonines in the bulk of silver coins in the Kyïv collection, indicate that a part of this collection must have originated from local finds in the territory of the Polish-Lithuanian Commonwealth, and later from the area of Volhyn and Ukraine at large. Unfortunately, due to the fact that a vast part of the archives regarding the collection had perished or cannot be traced and the collection itself had become completely disorganised by numerous relocations and putting into hiding, it is usually impossible to establish provenance of specimens. There are, however, exceptions to this rule, and one of them is a quaternio of Licinius discussed in the article. Similarly, it is often difficult to determine whether the individual coins belonged to the collection of Stanislaus Augustus, or were acquainted later in Krzemieniec or Kyïv. Some of them must have been described in detail in handwritten catalogs prepared by F. Skarbek-Rudzki in the Volhyn High School in Krzemieniec and P. Jarkowski in the University of Vilnius. So far, these manuscripts have not been located in Kyïv archives. Some specimens from the Kyïv collection, especially the unique ones, can still be linked with J. Ch. Albertrandi’s descriptions of coins from the collection of Stanislaus Augustus. It is the case of four unique coins: an aureus of Septimius Severus, medallions of Valerianus and Licinius I and solidus of Valentinianus II; these specimens kept now in Kyïv colection must originate from the collection of the last Polish King (4 figures).
Źródło:
Wiadomości Numizmatyczne; 2008, 52, 2(186); 167-181
0043-5155
Pojawia się w:
Wiadomości Numizmatyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poszukiwanie egzemplarzy Anatome testudinis europaeae w europejskich i amerykańskich bibliotekach
The search for copies of the Anatome testudinis europaeae in European and American libraries
Autorzy:
Daszkiewicz, Piotr
Edel, Philippe
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/471855.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Ludwik Henryk Bojanus
historia książek zoologicznych
Anatome testudinis europaeae
Uniwersytet Wileński, XIX w.
Bojanus –
history of zoological books
Anatome testudinis europae
Vilnius University
19th century
Opis:
Towarzystwo Cercle d’Histoire Alsace-Lituanie od kilku lat prowadzi akcję uzupełniania i popularyzacji wiedzy o Ludwiku Henryku Bojanusie (1776-1827), alzackim przyrodniku i profesorze Uniwersytetu Wileńskiego. Jednym z elementów tej akcji jest poszukiwanie w europejskich i amerykańskich bibliotekach egzemplarzy Anatome testudinis europaeae, opus vitae L.H. Bojanusa, a zarazem jednej z najważniejszych zoologicznych książek XIX w. W 2017 r. zostanie rozesłana do bibliotek ankieta. Autorzy uzyskali już informacje na temat egzemplarzy w bibliotekach w Paryżu, Strasburgu, Montpellier, Warszawie i Wilnie, a także egzemplarza z kolorowymi ilustracjami znajdującego się w zbiorach prywatnych w Niemczech.
For several years now, Cercle d’Histoire Alsace-Lithuania has been carrying out an action aimed at complementing and popularizing knowledge about Ludwik Henryk Bojanus (1776-1827), an Alsatian naturalist and profesor at the University of Vilnius. The search for copies of Anatome testudinis europae, the work of Bojanus’ life and one of the most important zoological books of the nineteenth century in European and American libraries is one of the elements of this action. A detailed form will be sent to libraries in 2019. The authors have already obtained information on the copies in libraries in Paris, Strasbourg, Montpellier, Warsaw and Vilnius and also about a copy with coloured illustrations from a private collection in Germany.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2016, 10; 119-130
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła do dziejów południowo-wschodnich Inflant (późniejszych Inflant polskich) w latach 1561–1600 w archiwach Rygi i Wilna
Sources to the history of the South-East Livonia (later the Polish Livonia) in the years 1561-1600 at the archives of Riga and Vilnius
Autorzy:
Jeziorski, Paweł A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1064692.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Inflanty
Inflanty Polskie
Łatgalia
Livonia
the Polish Livonia
Latgale
Opis:
The purpose of this article is to present selected sources to the history of Latgale in the years 1561-1600, the earliest period of the membership of the former Livonia to the Polish-Lithuanian Commonwealth. Currently the records are stored in the archives and libraries of Riga, and Vilnius cities. Latgale, one of the major contemporary historical regions of Latvia, since the late 17th century was called the Polish Livonia, but within the borders of Poland stayed to 1772. The article discusses selected sources stored in the Latvian State Historical Archives (Latvijas Valsts vēstures arhīvs) in Riga and in the External Archives of the City Council of Riga (Rīgas Magistrate Arejais Arhīvs), as well as the National Library of Latvia (Latvijas Nacional Library). Characterized were also fonds stored in the Lithuanian State Historical Archives (Lietuvos Valstybės istorijos archyvas) in Vilnius and the former Wróblewski Library (Lietuvos mokslų akademijos Vrublevskių library) in Vilnius. Moreover, there was discussed the fate of public and private archives and libraries that had in their holdings sources to the history of Latgale in the last forty years of 16th century that within the 19th and first half of the 20th century were dispersed or destroyed. The attention was focused on the selected archives and libraries of Polish-Livonian nobility. Furthermore, there was discussed the holdings and fate of the Daugavpils municipal archives that was almost completely destroyed in the late 18th century.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2013, 20; 63-76
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish cities as a space of history in Boris Khersonsky’s Family archive
Польские города как пространство истории в Семейном архиве Бориса Херсонского
Autorzy:
Vorontsova, Kristina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52678677.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Boris Khersonsky
urban space
Galicia
Vilnius
Jewry
Opis:
This article is focused on the so-called urban texts related to Poland with a special emphasis on the historical and geographical region of Galicia, which covers the territories of Red Ruthenia in Ukraine and Lesser Poland, and on their historical connotations as presented in Boris Khersonsky’s book of poetry Family archive (2006). Khersonsky is a Russian-speaking Ukrainian poet from Odesa, who has been awarded prestigious prizes for his literary work both in Ukraine and abroad. Family archive can be described as a sort of novel in verse about the tragic history of the 20th century told through the family history of the author himself. The main goal of this article is to analyze the specific spatial structure of the book in the context of geopoetics and places of memory with a special accent on Polish cities and towns. This territory is the quintessential locus of historical events connected to Eastern European Jewish heritage and the tragedy of the Holocaust. This paper seeks to reconstruct the image of Poland with all the connotations and cultural myths associated with its multicultural experience.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2024, 49, 1; 55-70
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogólnopolska konferencja naukowa „Kult Matki Boskiej Ostrobramskiej w historii narodu polskiego. 90. rocznica koronacji obrazu”. Lublin 2 października 2018 r.
The conference: The Cult of Our Lady of Ostra Brama in the history of the Polish nation. The 90th anniversary of the coronation of the painting, Lublin, 2 October 2018
Autorzy:
Hamryszczak, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783957.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Konferencja naukowa
Matka Boża Ostrobramska
koronacja
Wilno
Scientific conference
Our Lady of Ostra Brama
coronation
Vilnius
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 110; 539-542
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wileńska „szkoła” Manfreda Kridla. Przyczynek do rozważań na temat rodowodów naukowych... Ireny Sławińskiej i Czesława Zgorzelskiego
The Manfred Kridl’s vilnius “school”. An attempt to describe the beginnings of Irena Sławińska and Czesław Zgorzelski – two researchers from The John Paul II Catholic University of Lublin
Autorzy:
Padło, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046441.pdf
Data publikacji:
2020-10-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Manfred Kridl
metoda integralna
strukturalizm
formalizm
historia teorii literatury
integral method
structuralism
formalism
history theory of literature
Opis:
Artykuł dotyczy kształtowania się rodowodów naukowych Czesława Zgorzelskiego oraz Ireny Sławińskiej jako uczonych, którzy zapoczątkowali nurt badawczy rozwijany przez teorię i historię literatury na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Ponadto przedstawia zarys metody integralnej Kridla, która stanowiła inspirację do badań prowadzonych przez nich później na KUL. W tekście wykorzystano wybrane prace Kridla dotyczące zagadnienia metody integralnej oraz teksty polemiczne a także wspomnieniowe wypowiedzi uczniów – Zgorzelskiego i Sławińskiej. W ich późniejszych pracach widać nawiązania do koncepcji wypracowanych na etapie działania grupy wileńskiej.
The article is about the beginnings of of two researchers from The John Paul II Catholic University of Lublin – Czesław Zgorzelski and Irena Sławińska. It describes a Manfred Kridl’s integral method which inspired both scientists. The article includes the review of some Kridl’s publications and polemical texts. It also presents memories of professor shared by his students – Zgorzelski and Sławińska. In their publications, you can see the reference to Vilnius group’s conception.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 4; 479-489
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czesław Miłosz. Prawnik, który wiersze pisał. Kilka uwag między historią, literaturą i filozofią prawa
Czesław Miłosz. A lawyer who wrote poems. Some remarks concerning history, literature, and the philosophy of law
Autorzy:
Snarski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348412.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czesław Miłosz
legal education
law and literature
history of the Faculty of Law and Social Sciences of the Stefan Batory University in Vilnius
edukacja prawnicza
prawo i literatura
historia Wydziału Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
Opis:
Artykuł jest rezultatem interdyscyplinarnych badań nad prawniczymi aspektami biografii i twórczości Czesława Miłosza. Przybliża nieco zapomnianą w powszechnym odbiorze prawniczą tożsamość Czesława Miłosza, nawiązując do ukończenia przez niego uniwersyteckich studiów prawniczych, a także poszukując tropów prawnych w wybranych utworach noblisty. Praca opiera się na przeprowadzonych badaniach historycznych, literaturoznawczych i filozoficznoprawnych. Bada nie tylko biografię noblisty, ale również stawia pytania o możliwość interpretacji jego dzieł literackich przy zastosowaniu refleksji filozoficznoprawnej, wykorzystując podejście postanalitycznej filozofii prawa, w tym dorobek kierunku badań prawno-literackich. Stanowi także studium edukacji prawniczej na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie w okresie międzywojennym.
The article is the result of interdisciplinary research into the legal aspects of Czesław Miłosz's biography and work. It presents the legal identity of Czesław Miłosz, which is somewhat forgotten by the general public, by referring to his studies and graduation from law school as well as by searching for legal traces and clues in the selected works of the Nobel Prize winner. The present text is based on historical, literary as well as philosophical and legal research. It not only examines the biography of the Nobel Prize winner, but also asks questions concerning the possibility of interpreting his literary works by employing a philosophical and legal reflection as well as using the approach of post-analytic philosophy of law, including the achievements of the field of legal and literary studies. It also constitutes a study of legal education at the Stefan Batory University in Vilnius in the interwar period.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2023, 75, 2; 265-283
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Polskie” karty w egzemplarzach statutu litewskiego z 1588 roku (historia „odręcznych” kopii)
“Polish” Folios in the 1588 Copies of the Lithuanian Statute (A History of the “Handwritten” Copies)
Autorzy:
Miakiszew, Władimir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/570959.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:
Editions published by the Mamonicz printing house in Vilnius
the Lithuanian Statute from 1588
forgeries of early printed books
restoration of old books
wydania wileńskiej drukarni Mamoniczów
Statut litewski z 1588 roku
falsyfikaty starych druków
restaurowanie starej książki
Opis:
This article attempts to ascertain the authorship of two forged folios in the Lithuanian Statute of 1588 – the first one and the last one. They imitate the first edition quite accurately, however they are prints of handmade copies, litographed on old paper which is not very different from statute paper. The fact that such folios find themselves in those particular copies of the codex which are stored only in Poland means that their author should be mainly searched for in the territories of the Polish-Lithuanian Commonwealth. In this article three hypotheses are made and examined: that the “Polish” folios could have been forged by the famous mathematician and cartographer Józef Naronowicz-Naroński (1610/1616–1678), by the professor of Warsaw University of Technology Antoni Hann (1796–1861), or by the Cracow antiquarian Władysław Bartynowski (1832–1918). Each of them, at some point in their lives, was briefly involved in copying the Lithuanian Statute published by the Mamonicz printing house.
В статье предпринимается попытка определения авторства достаточно умелых подделок под старопечать – титульного и последнего листов Литовского Статута 1588 года. Копии были сделаны от руки, а потом тиражированы на старой бумаге, лишь немногим отличающейся от использованной в оригинале. Сам факт обнаружения этих листов в экземплярах кодекса, хранящихся исключительно в польских библиотеках, заставляет искать автора подделки на территориях Речи Посполитой. В статье выдвигаются и рассматриваются три гипотезы: „польские” листы могли изготовить: известный картограф Юзеф Наронович-Нароньский (1610/1616–1678), профессор Варшавского политехнического института Антоний Ханн (1796–1861) и краковский антиквар Владислав Бартиновский (1832–1918). Каждый из них в своей биографии имел эпизод, связанный с копированием первопечатного Литовского Статута.
Źródło:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2012, 62; 5-19
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okoliczności powstania Niższego Seminarium Towarzystwa Salezjańskiego w Reginowie w okresie II Rzeczypospolitej
Circumstances Surrounding the Establishment of the Salesian Minor Semi-nary in Reginów During the Period of the Second Polish Republic
Autorzy:
Kalisz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496769.pdf
Data publikacji:
2017-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
Reginów
seminarium
Archidiecezja Wileńska
salezjanie
historia salezjańska
św. Jan Bosko
Druga Rzeczpospolita
kresy
sowietyzacja
Białoruś
seminary
Roman Catholic Metropolitan Archdiocese of Vilnius
Salesians
Salesian history
St John Bosco
the Second Polish Republic
eastern borderlands, sovietisation
the Republic of Belarus
Opis:
W artykule autor przedstawia okoliczności powstania Niższego Seminarium Duchownego Towarzystwa Salezjańskiego w Reginowie nad rzeką Szczarą. Okres działalności salezjanów na tym terenie przypada na lata 30-te XX wieku. Autor opisał szczegółowo historię dworu w Reginowie oraz nakreślił powiązania rodzinne darczyńców – rodu Balińskich i Jundziłłów. Seminarium Misyjne, które rozpoczęło kształcenie chłopców w 1937 roku, istniało jedynie dwa lata i zakończyło swoją działalność wraz z wybuchem II wojny światowej. Po zakończonych działaniach wojennych salezjanie już nigdy tam nie powrócili, a Reginów został wcielony do Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (obecnie Republika Białoruś).
In the article the author outlines a history of the Salesian Minor Seminary of Don Bosco in Reginów by the Szczara River. The period of Salesian activity in this region covers the 1930s of the twentieth century. The author described in detail the history of the manor house in Reginów and family connections of the donors – families of Baliński and Jundziłło. The Missionary Seminary, which commenced education of boys in 1937, existed only for two years and closed its activity with the outbreak of World War II. After the war, Salesians never returned there, while Reginów was incorporated into Byelorussian Soviet Socialist Republic (now the Republic of Belarus).
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2017, 38, 1; 175-187
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish sports press in the Wilno Region in the interwar period: Ilustrowany Tygodnik Sportowy (1921–1922)
Wileński „Ilustrowany Tygodnik Sportowy” (1921–1922). Z dziejów polskiej prasy sportowej na Wileńszczyźnie w dwudziestoleciu międzywojennym
Autorzy:
Zimnoch, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135675.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
History of Polish sports press in the 20th century
Wilno (Vilnius) in the interwar period
Ilustrowany Tygodnik Sportowy
„Ilustrowany Tygodnik Sportowy” (Wilno)
historia prasy sportowej
województwo wileńskie
Opis:
W artykule dokonano analizy „Ilustrowanego Tygodnika Sportowego” wydawanego w Wilnie w latach 1921–1922. Było to pierwsze czasopismo sportowe ukazujące się na tych ziemiach po I wojnie światowej. Badania te ukazały tematykę zamieszczonych w nim materiałów, zaangażowanie redaktorów i autorów artykułów, a przede wszystkim cel i rolę wydawania czasopisma.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2022, 25, 1
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wincenty Lutosławski i Juliusz Osterwa: Dzieje kontaktów
Wincenty Lutosławski and Juliusz Osterwa: A History of Their Relations
Autorzy:
Jarząbek-Wasyl, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32066880.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Wincenty Lutosławski
Juliusz Osterwa
Reduta
polski mesjanizm
biografia aktorów
polski teatr w Wilnie
teatr polski 1939-1945
Polish Messianism
actors' biography
Polish theatre in Vilnius
Polish theatre 1939-1945
Opis:
Artykuł jest próbą rekonstrukcji historii przyjaźni znanego filozofa Wincentego Lutosławskiego (1863–1954) i Juliusza Osterwy (1885–1947) poprzez zachowane ślady listowe i diarystyczne. Przyjmując porządek chronologiczny, autorka przedstawia okoliczności ich spotkania w Wilnie w 1925 oraz trajektorię podróży i zetknięć aż do śmierci Osterwy. Przy okazji wyłania się krąg ważnych miejsc, wydarzeń i postaci, które wywarły wpływ na obu korespondentów, m.in. Kraków i prapremiery sztuk Wyspiańskiego, Kosów Huculski i zakład przyrodoleczniczy Apolinarego Tarnawskiego. Wśród problemów poruszanych w tekście najważniejsze dotyczą charakteru wzajemnego wpływu Lutosławskiego i Osterwy: poprzez dzieła (słowo pisane, grę aktorską), bezpośredni, osobisty kontakt i formowanie poglądów, wspólne przedsięwzięcia (szczególnie istotne w okresie okupacji, gdy obaj mieszkali w Krakowie lub okolicach). W tekście pojawiają się też mało znane przykłady promowania teatru Reduta za granicą, którego podjął się Lutosławski. W aneksie do artykułu znalazła się edycja dwudziestu listów i kartek od Osterwy do Lutosławskiego z lat 1925–1943 przechowywanych w spuściźnie filozofa  w archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie.
Based on epistolary material and diaries, the article attempts a reconstruction of the history of Juliusz Osterwa’s (1885–1947) friendship with the famous philosopher Wincenty Lutosławski (1863–1954). Following chronological order, the author presents the circumstances of their meeting in Vilnius in 1925 and the trajectory of their travels and encounters up until Osterwa’s death. With this reconstruction, there emerges a circle of important places, events, and people that influenced both men, e.g. Krakow and the very first productions of Wyspiański’s plays, or Kosów Huculski and Apolinary Tarnawski’s natural therapy facility. The article focuses on the nature of Lutosławski’s and Osterwa’s mutual influence: through their works (writings, acting), direct, personal contact, and the formation of their views, and joint initiatives (particularly important during the occupation, when they both lived in or around Kraków). The text also discusses little-known examples of Lutosławski’s promoting the Reduta theatre abroad. Published as an appendix to the article are Osterwa’s twenty letters and postcards to Lutosławski, dated 1925–1943, from the philosopher collection in the Archive of Science of the Polish Academy of Sciences (PAN) and the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU) in Kraków. (Transl. Z. Ziemann)
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 2; 99-152
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
К истории восточнославянских библейских переводов c древнееврейских оригиналов конца XV века
Kilka uwag na temat historii wschodniosłowiańskich tłumaczeń biblijnych z oryginałów hebrajskich z końca XV wieku
Towards the history of Eastern Slavonic biblical translations from Hebrew originals in the late 15th century
Autorzy:
Кожинова, Алла
Суркова, Елена
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594074.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Księga Daniela
Wileński Kodeks Starotestamentowy (F 19–262)
tłumaczenia biblijne na języki słowiańskie z oryginałów hebrajskich
The Book of Daniel
the Vilnius Old Testament Florilegium (F 19–262)
Biblical translations into Slavonic languages from Hebrew originals
Opis:
W artykule rozważane są niektóre interesujące problemy związane z badaniem dziedzictwa kulturowego Żydów Kenaanitów, którzy mieszkali na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego i mieli kontakt z ludnością słowiańską. Jedną z najważniejszych form takich kontaktów był język – diaspora żydowska posługiwała się narzeczami miejscowymi w zakresie od języka literackiego (cerkiewnosłowiański) do języka powszechnie używanego (tzw. проста(я) мова). Tłumaczono na nie fragmenty hebrajskich tekstów biblijnych, których używano podczas nabożeństw w synagogach. Praktyka redagowania i rozpowszechniania takich tekstów przyczyniła się do powstania kontaktów międzywyznaniowych, o czym świadczy historia tłumaczenia Księgi Daniela z Wileńskiego Kodeksu Starotestamentowego (F 19–262).
The article deals with the study of the cultural heritage of the Jewish-Kenanites who lived in the territory of the Grand Duchy of Lithuania and were in contact with the Slavic population. The most important form of those connections was through language. As a result, the Jewish diaspora used the local dialects ranging from high literary language (Church Slavonic) to the language of everyday communication (prosta(ja) mova). Biblical translations from Hebrew were made in these languages and were used in synagogue worship. The practice of editing and distribution of these texts made inter-confessional contacts possible, as evidenced by the history of the translation of the Book of Daniel from the Vilnius Old Testament Florilegium (F 19–262).
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 285-295
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ksiądz Walerian Meysztowicz (1893–1982). Droga do objęcia katedry nadzwyczajnej prawa kanonicznego na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
Father Walerian Meysztowicz (1893–1982). The road to the Extraordinary Chair of Canon Law at the Faculty of Theology of the Stephen Bathory University in Vilnius
Священник Валериан Мейштович (1893–1982). Путь к заведованию Чрезвычайной кафедрой канонического права на Богословском факультете Университета Стефана Батория в Вильнюсе
Священик Валеріан Мейштович (1893–1982). Шлях до завідувача Надзвичайної кафедри канонічного права на Богословському факультеті Вільнюського університету імені Стефана Баторего
Autorzy:
Żukowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33526268.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Валерiaн Мейштович
Друга Річ Посполита
Віленський університет Стефана Баторего
канонічне право
історія науки
Валериан Мейштович
Вторая Речь Посполитая
Университет Стефана Батория в Вильнюсе
каноническое право
история науки
Walerian Meysztowicz
Second Polish Republic
Stephen Bathory University in Vilnius
canon law
history of science
II Rzeczpospolita
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
prawo kanoniczne
historia nauki
Opis:
Artykuł traktuje o pewnym okresie życia ks. Waleriana Meysztowicza (1893–1982) i jego związkach z Wilnem. Autor stara się przybliżyć okoliczności pobierania nauki na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie oraz w wileńskim Seminarium Duchownym. Następnie omawia sprawę nostryfikacji uzyskanego w Rzymie doktoratu świętej teologii, co umożliwiło W. Meysztowiczowi objęcie wykładów zleconych oraz otworzyło drogę kariery naukowej. Kolejnym etapem była habilitacja i uzyskanie docentury z zakresu prawa kanonicznego. Po przejściu na emeryturę ks. Bronisława Żongołłowicza to w W. Meysztowiczu widziano jego następcę w Katedrze Prawa Kanonicznego na Wydziale Teologicznym USB. Sam B. Żongołłowicz bardzo promował W. Meysztowicza. Na podstawie przewidzianej prawem procedury W. Meysztowicz otrzymał od Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej nominację profesorską w dniu 14 września 1937 r. Z uwagi na liczne obowiązki dyplomatyczne wynikające z posady w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej, W. Meysztowicz nie mógł wykonywać swoich obowiązków wykładowcy akademickiego. Karierę naukową w Wilnie przerwał mu wybuch II wojny światowej.
Стаття присвячена певному періоду в житті Священикa Валеріана Мейштовича (1893–1982) тайого зв’язкам з Вільнюсом. Автор намагається описати обставини його навчання у Вільнюському університеті імені Стефана Баторего та у Вільнюській семінарії. Далі він розглядає питання нострифікації отриманого в Римі докторату священного богослов’я, що дозволило В. Мейштовичу займатись замовленими лекціями і відкрило шлях до академічної кар’єри. Потім була габілітація і ступінь доктора з канонічного права. Після виходу на пенсію Священикa Броніслава Жонґоловича, саме у В. Мейштовічеві вбачалийого наступника на кафедрі канонічного права на Богословському факультеті ВУСБ. Сам В. Жонґоллович всіляко сприяв просуванню В. Мейштовича. Згідно з юридично встановленою процедурою, 14 вересня 1937 р. В. Мейштович отримав номінацію на професорське звання від Президента Республіки Польща. Через численні дипломатичні зобов’язання, пов’язані з посадою в Посольстві Республіки Польща при Апостольський столиці, В. Мейштович не міг виконувати свої обов’язки академічного викладача. Його академічна кар’єра у Вільнюсі була перервана початком Другої світової війни.
В статье рассматривается определенный период жизни священника Валериана Мейштовича (1893–1982), а также его связи с Вильнюсом. Автор пытается описать обстоятельства его обучения в университете Стефана Батория в Вильнюсе и в Вильнюсской семинарии. Затем он обсуждает вопрос о нострификации полученной в Риме степени кандидата наук в области священного богословия, которая позволила В. Мейштовичу получить заказ на проведение лекций и открыла путь к академической карьере. Следующим этапом стало получение степени доктора и должности доцента в области канонического права. После ухода на пенсию священника Бронислава Жонголловича именно в В. Мейштовиче виделиего преемника на Кафедре канонического права на Богословском факультете Университета Стефана Батория. Сам В. Жонголлович значительно продвигал В. Мейштовича. В соответствии с установленной законом процедурой В. Мейштович получил профессорское назначение от президента Республики Польша 14 сентября 1937 г. Из-за многочисленных дипломатических обязанностей, связанных с его должностью в Посольстве Республики Польша при Святом Престоле, В. Мейштович не мог выполнять свои обязанности в качестве академического преподавателя. Его научая карьера в Вильнюсе была прервана началом Второй мировой войны.
The article discusses a period in the life of Fr. Walerian Meysztowicz (1893–1982) and his connections with Vilnius. The author attempts to describe the circumstances of his education at the Stephen Bathory University in Vilnius and at the Vilnius Seminary. He then discusses the recognition of the doctorate of sacred theology obtained in Rome, which enabled W. Meysztowicz to take up commissioned lectureships and opened the way to an academic career. This was followed by habilitation and a docent title in canon law. After Fr. Bronisław Żongołłowicz’s retirement, it was W. Meysztowicz who was seen as his successor in the Chair of Canon Law at the Faculty of Theology of the Stephen Bathory University. B. Żongołłowicz himself intensely promoted W. Meysztowicz. Based on the procedure envisaged by law, W. Meysztowicz received his professorial appointment from the President of the Republic of Poland on 14 September 1937. Due to his numerous diplomatic duties resulting from his post at the Embassy of the Republic of Poland to the Holy See, W. Meysztowicz was unable to fulfil his duties as an academic lecturer. His academic career in Vilnius was interrupted by the outbreak of the Second World War.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2024, 2; 181-214
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The press in the “Diaries of Michał Römer (Mykolas Romeris)”, 1911–1945. Part II: April 1920 – February 1945
Zagadnienia prasowe w dziennikach Michała Römera z lat 1911–1945. Część 2: kwiecień 1920 – luty 1945
Autorzy:
Woźniakowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058184.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
press history in the early 20th century
Polish
Lithuanian and Belorusian press scene until 1945
Wilno (Vilnius)
a political journalist’s diaries
Michał Römer (Mykolas Romeris 1880–1945)
Polska – historia – XX w.
Litwa – historia – XX w.
prasa polska – historia – XX w.
prasa litewska – historia XX w.
prasa białoruska – historia – XX w.
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
The press never featured prominently in the private diaries of Michał Römer (1880–1945), a Polish-Lithuanian academic and politician (and every now and then editor and journalist). None-theless the diaries, which he kept for 34 years, are a veritable mine of information about the multilingual press scene in Wilno, especially between 1911 and 1915, when he was an important player in that field. For the following years and decades, down to 1945, his diaries re-main an important sources as he continued to watch, analyze and comment, in his own way, on the dramatic shifts in Poland’s and Lithuania’s multilingual press market, a process driven by political and military upheavals of 20th century.
W spisywanych przez 34 lata prywatnych dziennikach Michała Römera problematyka prasowa nigdy nie dominowała, zapiski diarysty (okresowo także redaktora i publicysty) mogą zatem stanowić istotne uzupełnienie przede wszystkim wiedzy o różnojęzycznej prasie wileńskiej lat 1911–1915, czynnie przez autora współtworzonej. W latach późniejszych stanowią świadectwo bardzo rozległych lektur prasowych piszącego, starającego się krytycznie śledzić i subiektywnie komentować burzliwe przeobrażenia wielojęzycznych gazet i czasopism Litwy okresu 1920–1945 na tle ówczesnych przeobrażeń politycznych, ustrojowych i wojennych.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2021, 24, 4; 19-36
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja: J. Widacki, A. Szuba-Boroń, Sprawy o szpiegostwo przed sądami wileńskimi w okresie II RP. Przyczynek do historii zmagań polskiego wywiadu i kontrwywiadu z wywiadem sowieckim i litewskim, Kraków 2020, s. 208
Review: J. Widacki, A. Szuba-Boroń, Sprawy o szpiegostwo przed sądami wileńskimi w okresie II RP. Przyczynek do historii zmagań polskiego wywiadu i kontrwywiadu z wywiadem sowieckim i litewskim [Espionage Cases Before the Vilnius Courts During the Second Polish Republic. A Contribution to the History of the Struggle of Polish Intelligence and Counterintelligence with Soviet and Lithuanian Intelligence], Kraków 2020
Autorzy:
Hoc, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954723.pdf
Data publikacji:
2021-12-22
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
espionage in criminal law Second Polish Republic
Lithuanian espionage
Soviet intelligence
Lithuanian intelligence
intelligence KOP (Border Protection Corps)
szpiegostwo w prawie karnym II RP
szpiegostwo litewskie
wywiad sowiecki
wywiad litewski
wywiad KOP (Korpusu Ochrony Pogranicza)
Opis:
Problematyka badawcza, którą zainteresował się J. Widacki i A. Szuba-Boroń, nie była dotąd przedmiotem zainteresowań naukowych. J. Widacki podczas sprawowania misji dyplomatycznej w Wilnie kontynuował swoje zainteresowania naukowe, docierając do akt spraw o szpiegostwo z okresu międzywojennego. Natomiast A. Szuba-Boroń, badając m.in. akta spraw o szpiegostwo, zajęła się prozą Sergiusza Piaseckiego, pisarza i byłego szpiega. Obraz pogranicza, a w nim walka wywiadów sowieckiego, litewskiego oraz polskiego kontrwywiadu to niewątpliwie interesujące tło do badań. Autorzy zdają sobie sprawę z ograniczeń badawczych, nie dotarli bowiem do spraw sądzonych w innych sądach okręgowych znajdujących się na terenie ówczesnej Rzeczypospolitej. Realnie oceniają, że wyszukanie, a także przebadanie wszystkich spraw karnych o szpiegostwo toczonych przed sądami II Rzeczypospolitej nie wydaje się dziś możliwe. Podjęty trud badawczy zasługuje na podkreślenie.
As so far, the research issues that J. Widacki and A. Szuba-Boroń became interested in have not been the subject of scientific interests. During the diplomatic mission in Vilnius, J. Widacki continued his scientific interests, reaching the files of espionage cases dated from the interwar period. On the other hand, A. Szuba-Boroń examined, inter alia, the files of espionage cases, dealing with the prose of Sergiusz Piasecki, the writer and former spy. The picture of a border, and in it the struggle of Soviet, Lithuanian and Polish intelligence services is undoubtedly an interesting background for research. The authors are aware of the research limitations, as they did not reach the cases tried in other Regional Courts, located in the territory of the then – Republic of Poland. They realistically estimate that finding and examining all of the criminal espionage cases pending before the courts of the Second Polish Republic seem to be impossible today. The undertaken research efforts are worth to be emphasized.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2021, 20, 1; 345-354
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies