- Tytuł:
-
Identyfikacja genderowa w rosyjskim dyskursie kulturowym
Gender Identification in the Russian Cultural Discourse - Autorzy:
-
Ovchinnikova, Elena
Troitskiy, Sergey - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2057693.pdf
- Data publikacji:
- 2021-11-30
- Wydawca:
- Akademia Ignatianum w Krakowie
- Tematy:
-
tożsamość genderowa
kultura rosyjska
dyskurs kulturowy
kobieta
mężczyzna
Domoustrój
dyskurs żeński
gender identity
Russian culture
cultural discourse
woman
man
Domostroy
women’s discourse - Opis:
-
Tematem artykułu jest proces transformacji wyobrażeń o genderowej tożsamości przedstawiony na przykładzie rosyjskiej kultury od XVI do początków XVIII w. Głównym celem pracy jest analiza i opis specyfiki ówczesnych wyobrażeń na temat cech płciowych mężczyzny i kobiety, a także procesu stanowienia autonomicznego dyskursu żeńskiego. Zdaniem autorów niniejszego badania, tożsamość mężczyzny i kobiety z punktu widzenia przynależności do domu (rodu, rodziny) jako całości, właściwa dla kultury tradycyjnej, nie zakładała samodzielnej genderowej tożsamości, a jedynie tożsamość funkcjonalną. Jednocześnie, utrwalenie funkcji żony oraz męża, jak również służących i dzieci (Domoustroj), prowadziło do tego, że obyczaj uzyskał charakter normatywny, na skutek czego każda z takich funkcji uzyskała samodzielność w świetle prawa. Z jednej strony czyni to możliwym przeniesienie trójczłonowej struktury domu (jako systemu powiązanych funkcji ojca, żony oraz dzieci/służących) na inne społeczno-kulturowe fenomeny, jak choćby na państwo, przykładem czego są idee A. Kurbskiego (państwo jako trójczłonowa relacja car – doradcy – naród). Zarazem staje się możliwe rozpatrywanie poszczególnych funkcji w oderwaniu od płci lub całkowite pominięcie niektórych funkcji w systemie społecznym. Przykładem tego jest podejście reprezentowane przez cara Iwana Groźnego, chociaż ogólnie zachowuje on jeszcze tradycyjne wzorce generujące sensy kulturowe, postrzegając państwo jako dwuczłonową strukturę car – poddani. Usamodzielnienie funkcji społecznych w dalszej perspektywie czasowej pozwala na kształtowanie niezależnych żeńskich obrazów w XVII w. – w postaci czy to nauczających działaczek religijnych, jak Morozowa lub Urusowa, czy też księżnej Sofii. Następnie, już na początku wieku XVIII, miało dojść do całkowitego przeformatowania sfery kulturowej – od tego momentu można mówić o samodzielnym żeńskim dyskursie, jak również o dyskursie męskim. W drugiej połowie XVIII w. mężczyzna i kobieta są już postrzegani w ramach dwóch autonomicznych – żeńskiego i męskiego – dyskursów, chociaż M. Szczerbatow uznaje taką tendencję za skutek upadku obyczajów.
The article examines the process of transformation of ideas about gen- der identity on the material of Russian culture 16th and the beginning of the 18th century. The main goal of the work is the analysis and description of differences in the concept of gender and age characteristics, as well as the description and analysis of the process of the formation of female dis- course as independent. According to the authors of the study, the identi- fication of a man and a woman from the point of view of belonging to the home (gender, family) as a whole, which is belong to traditional culture, does not imply an independent gender identity, but only a functional one. At the same time, the fixation of the functions of the wife and husband, as well as servants and children (“Domostroy”) leads to the fact that the cus- tom acquires a normative character and, as a result, each of the functions acquires legal independence, which makes it possible, on the one hand, to transfer the structure of the home (as the relationship of functions) to other cultural phenomena (for example, the state), as A. Kurbsky does, and on the other hand, suppose the independence of individual functions, the possibility of their absence in the system, the features of such point of view are demonstrated by Ivan IV, although on the whole they retain traditional semantic patterns. But it is this approach that allows independent female images to emerge in the 17th century in the person of the teachers of the schismatic Morozova and Urusova or princess Sophia. At the beginning of the 18th century, a complete reformatting of the cultural sphere takes place and one can speak of an independent female discourse, like the male one. In the second half of the 18th century, a man and a woman were already perceived separately, although, for example, for M. Shcherbatov it was the result of damage to morals. - Źródło:
-
Perspektywy Kultury; 2021, 34, 3; 21-38
2081-1446
2719-8014 - Pojawia się w:
- Perspektywy Kultury
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł