Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "evolution river" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-29 z 29
Tytuł:
Late Glacial and Holocene evolution of the estuarine section of the Nida River
Autorzy:
Kalicki, Tomasz
Biesaga, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52241917.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Estuary changes
Vistula river
Nida river
evolution river
cartographic changes
geological changes
Opis:
Based on the results of detailed geological-geomorphological studies, old maps from the past 200 years, and historical data, the paper is the first to present the structure of the valley floor in the estuary of the Nida River, an upland tributary of the Vistula, and discuss changes in the development and course of their channels. The aim of the study was to grasp the importance of local factors, both natural (palaeogeographical, lithological and tectonic) and anthropogenic, in the morphogenesis of this section, where a relatively small upland stream crossed in the medieval and modern periods by important overland and water routes of the Polish-Lithuanian Commonwealth flows into the Vistula River, which is ten times larger. The discussed section is not deltaic in character. The branching of the Nida into several simultaneously functioning outlet arms may have been caused by the blocking of outflow from the valley during floods and the drainage of the flood waters at the valley mouth in several directions, via channels both permanent and periodic. Changes in the numbers and locations of the Nida estuaries in recent centuries have both natural and anthropogenic causes. The interaction between the main stream and its many-times smaller tributary in the studied section has resulted in a complex mosaic of forms and cut-and-fills of both streams, but with the Vistula playing the dominant role. The cut-and-fills of the Vistula “enclose” the Nida alluvium inside its valley on the Winiary-Nowy Korczyn line, while the cut-and-fills of the Nida only occur in a very narrow strip under the edge of the terrace. The Nida followed abandoned channels of the Vistula on Holocene cut-and-fill IIA, flowing parallel to the Vistula for 9 km. The floor of the Nida Valley lacks Holocene mineral-organic and mineral sediments, characteristic of other upland tributaries from loess areas. The regulation of the Vistula in the mid-19th century and the Nida in the first half of the 20th century fixed the courses of the rivers, completely changing the sedimentation regime in the estuarine section of the Nida, where backflow and associated sedimentation of fine-grained deposits occurred.
Źródło:
Folia Quaternaria; 2023, 91; 39-61
0015-573X
2199-5915
Pojawia się w:
Folia Quaternaria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spatial evolution of the river valleys under the influence of active volcano: A case of Merapi volcanic plain
Autorzy:
Ashari, Arif
Purwantara, Auhadi
Arif, Nursida
Widodo, Edi
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054951.pdf
Data publikacji:
2021-09-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
landscape evolution
palaeochannel
volcanic landform
Merapi Volcano
Opis:
Merapi Volcano in Central Java, Indonesia, has a high eruption intensity that triggers landscape changes in the form of a river channel evolution. In this paper, the spatial change of river valleys under the influence of sediments deposition in the fluvio-volcanic system is investigated. The data were collected by employing observation, remote sensing image interpretation, literature study and documentation of data from several agencies. The data were analysed using the spatial approach supported by geographic information system (GIS) and remote sensing. The results show that there are many palaeochannels related to fluvio-volcanic processes from the southern to the western sectors of the Merapi volcanic foot. Palaeochannels are mainly distributed next to the main river valleys. This condition correlates with the contributions of the Merapi eruptions. The palaeochannel distribution patterns cluster radially following the distribution pattern of the river valleys. The process that plays the most important role in the evolution of palaeochannels is the deposition of lahar. In sum, this research shows that volcanic activities over a long period of time have provided great and important contributions that have driven the landform evolution. The various changes that occur also reveal the unique morphological characteristics, showing the influence of the volcanic processes.
Źródło:
Quaestiones Geographicae; 2021, 40, 3
0137-477X
2081-6383
Pojawia się w:
Quaestiones Geographicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształtowanie i ewolucja dolin rzecznych w dużych obniżeniach wytopiskowych na obszarze Niziny Północnopodlaskiej
Formation and evolution of river valleys in large melt-out depressions in the North Podlasie Lowland
Autorzy:
Banaszuk, H.
Micun, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084778.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:
doliny rzeczne
Nizina Polnocnopodlaska
ewolucja
ksztaltowanie dolin rzecznych
procesy fluwialne
Kotlina Biebrzanska
dolina Biebrzy
dolina Narwi
holocen
Opis:
In the Holocene, the Narew and Biebrza Rivers formed their valleys in large melt-out depressions in the area of the North Podlasie Lowland. However, these rivers developed their valleys in various ways. The activity of rivers was limited only to a part of melt-out depressions. At the end of the Pleistocene, the Narew and the Biebrza were braided rivers. In the older Holocene the Narew River ran between Suraż and Tykocin, and erosion with subsequent lowering of valley bottom caused its later swamping. The braided Narew River built up the inflowing cone near the connection with the Biebrza Lower Basin that was eroded throughout the whole Holocene era. The remaining fragments of the flood terrace are the effects of this process. The Biebrza River in the Lower Basin began to create its valley in the younger Holocene among growing peats. This process led to the formation of the valley as a mineral dam among peatlands. The change of hydroecological conditions in the latter period resulted in the transformation of the alluvial Biebrza valley into a muddy valley.
Źródło:
Prace i Studia Geograficzne; 2009, 41; 25-36
0208-4589
Pojawia się w:
Prace i Studia Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studies on riverbed evolution on the Nida river at the Pinczow and Wislica gauging station
Autorzy:
Lapuszek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62286.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
riverbed
evolution
Nida River
river regulation
linear regression
river network
catchment
erosion
denudation
hydrology
fluvial system
long-term evolution
bottom
stream bed
Opis:
The long-term evolution of the river beds of Nida River in Pińczów and Wiślica gauging station as well as an analysis of the causes of significant cases of lowering of the bottom of stream beds are presented in the paper. The intensity of river bed evolution as a stochastic process is described with the use of a statistical model. The analysis of the intensity of the process of river bed erosion was conducted under the assumption that the observed long-term trend of the lowest annual water levels reflect the elevation of the river bottom in the same years. The recorded observations at the Pińczów and Wiślica gauging stations on the Nida River, covering over 70-year period of time, are analyzed. Observations of the variability in the studied bottom levels over the decades allow concluding that the great transformation of riverbeds occurred there. The observations and calculations show that in Pińczów multistream or meandering river bed changed into straight channel and the process of shallowing of the river bed appeared. At the Wiślica gauging station the process of riverbed erosion with the variable intensity was observed. The research shows that the causes of these changes observed in Pińczów and Wiślica are not natural, but rather of human activity.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 12
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja krajobrazu doliny Wieprza w Nadwieprzańskim Parku Krajobrazowym w XX wieku
Landscape evolution of the River Wieprz valley in Nadwieprzański Landscape Park in the 20ht century
Autorzy:
Kozieł, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87499.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
dolina Wieprza
użytkowanie terenu
GIS
Nadwieprzański Park Krajobrazowy
land use
Nadwieprzański Landscape Park
Wieprz River valley
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki analiz zmian krajobrazu w dolinie Wieprz w granicach Nadwieprzańskiego Parku Krajobrazowego w ciągu ostatnich 100 lat. Wykorzystano szereg archiwalnych i współczesnych map topograficznych oraz ortofotomapy. Na podstawie zebranego materiału przedstawiono zmiany lesistości oraz stosunków wodnych oraz przeprowadzono szczegółową analizę zmian użytkowania terenu dla lat 1977-2005. Do badań szczegółowych wybrano dziesięć pól testowych reprezentujących trzy odcinki doliny Wieprza. Zastosowanie oprogramowania GIS pozwoliło na wyznaczenie głównych kierunków oraz tempa zmian jakie zachodzą w krajobrazie. W ciągu niespełna 30 lat w granicach wszystkich 10 pól testowych odnotowano spadek powierzchni gruntów ornych, przy jednoczesnym wzroście powierzchni zajmowanej przez las oraz łąki i pastwiska. Tempo zmian jest różne w każdym z trzech badanych odcinków. Największe zmiany powierzchniowe obserwowane są w południowej części Nadwieprzańskiego Parku Krajobrazowego.
The paper presents the results of the analysis of landscape changes in the River Wieprz valley in Nadwieprzański Landscape Park over the past 100 years. For comparative studies a number of archival and contemporary topographic maps and orthophotomaps were used. Changes in forest cover and water conditions and a detailed analysis of changes in land use for the years 1977-2005 were worked out on the collected material. Ten test fields representing three sections of the River Wieprz valley were selected for the detailed research. Application of GIS software allowed to present the main directions and the pace of changes in the landscape of each section of the River Wieprz valley. In less than 30 years in all ten test fields, the decrease in arable land and the increase of woods, meadows and pastures areas were noticeable. The pace of change is different in each of the three test sections, as well as in each field test. The largest changes are observed in the southern part of Nadwieprzański Landscape Park.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2010, 13; 41-53
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Late Pleistocene and Holocene environmental evolution of the Wkra River Valley near Bielawy Gołuskie (central Poland) recorded in palaeo-oxbow lake deposits
Autorzy:
Niska, M.
Jonczak, J.
Gadziszewska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2060392.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
oxbow lake
Wkra River
Polska
Multi-proxy analysis
Early Holocene
Opis:
This study aimed to reconstruct environmental changes in the Wkra River Valley near Bielawy Gołuskie (central Poland) based on geochemical, palynological and subfossil Cladocera analysis of deposits filling a palaeo-oxbow lake. Two sediment boreholes collected from the palaeochannel bend (BG-1) and neck (BG-2) include full sequences of organic deposits lying on clastic deposits. The lower part of the BG-1 borehole contains gyttja that accumulated during the Younger Dryas and the Preboreal, which is covered by reed peat of Preboreal and Boreal age. On top of this is alder peat that accumulated during the Atlantic. The ages of the gyttja and peat were confirmed by both radiocarbon dating and palynological analysis. The peats are characterized by a significant content of organic matter, which is relatively stable over time. This indicates a low intensity of mechanical denudation in the catchment, which is supported by low concentrations of aluminum and potassium. Calcium values greatly exceed these elements, suggesting that the lake was mainly fed by groundwater. Variation in trophic conditions over time is indicated by a vertical variability in the content of nitrogen, as well as by the Cladocera population. The strong decomposition of peat in the top layer of the mire, and increased concentrations of phosphorus and heavy metals, testify to increasing human activity during the most recent time periods.
Źródło:
Geological Quarterly; 2017, 61, 2; 305--318
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Późnoplejstoceński rozwój doliny Niemna w rejonie Grodna na Białorusi
Late Pleistocene evolution of the Niemen River valley near Grodno in Belarus. Prz. Geol.
Autorzy:
Lindner, L.
Sańko, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074560.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Białoruś
dolina rzeki Niemen
zlodowacenie poozierskie
Belarus
Niemen River valley
Poozerian Glaciation
river terraces
Opis:
Based on geological and paleobotanic data, the oldest valley system of the Niemen River is linked in the study area with a river located southward of Grodno, within a parallel valley from the Alexandrian (Mazovian) Interglacial. The foundations of the present-day, almost meridian course of the Niemen River valley, are connected with a system of post-glacial lakes from the Sozhian (Wartanian) Stadial of the Pripethian (Odranian) Glaciation, later filled with organic deposits of the Muravian (Eemian) Interglacial. Analysis of six sites with these deposits (Pyszki, Rumlówka, Poniemuń, Żukiewicze, Bohatyrowicze and Kniażewodce) indicates that they represent three lakes located at different altitudes. During the maximal range of the Dvinian (Main) Stadial of the Poozerian (Vistulian) Glaciation, the lakes were beyond the range of the ice-sheet. At this time, the highest located deposits of the Poniemuń-Żukiewicze lake were covered by sander sediments, whereas the Bohatyrowicze-Kniażewodce and Pyszki-Rumlówka lakes that were located at lower levels, were covered by fluvio-periglacial deposits and varved clays of the Skidel ice-dammed lake. Retreat of the ice-sheet of the Dvinian Stadial, resulting in outflow of water from the Skidel ice-dammed lake through the area with the two lower interglacial lakes, triggered the formation of a system of the Niemen River supra-flood terraces above them. Accumulation of the highest of these terraces (VI), during the first phase of the Skidel lake outflow, marks the beginning of the present-day Niemen River valley formation that probably began in the younger phases of the Dvinian ice-sheet retreat. Further evolution of the valley is linked with the Late Glacial formation of the middle (III-V) supra-flood terraces and with the Holocene formation of the lower (II, I) supra-flood terraces.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2008, 56, 1; 73-80
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja krajobrazów kulturowych dolin rzecznych na ziemiach polskich
Evolution of cultural landscapes of river valleys on Polish territory
Autorzy:
Plit, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/905503.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2007, 07
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evolution of the Bug River Valley during the Holocene in the environs of Janow Podlaski (Eastern Poland) in the light of malacological analysis of oxbow lake deposits
Autorzy:
Alexandrowicz, W.P.
Kusznerczuk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/83435.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Wydział Biologii i Ochrony Środowiska. Stowarzyszenie Malakologów Polskich
Opis:
The malacofauna of two profiles of deposits filling palaeomeanders of the Bug River Valley was studied. The first one (Zaczopki) represents an older phase of the valley development corresponding with the Early Holocene or even with the Late Glacial. Its assemblage contains numerous shells of cold-tolerant species. The second profile is situated near the village Woroblin. It represents a younger stage of the valley evolution (uppermost part of the Middle Holocene and Late Holocene). The mollusc fauna is typical of shallow and overgrown, stagnant water bodies. The sequences of mollusc aasemblages from both profiles characterise the development of these reservoirs, corresponding with climatic changes and differences in fluvial activity of the Bug River during the Holocene.
Źródło:
Folia Malacologica; 2012, 20, 4
1506-7629
Pojawia się w:
Folia Malacologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja metody oceny stanu hydromorfologicznego rzek RHS-PL w Polsce
The evolution of hydromorphological method for river assessment RHS-PL in Poland
Autorzy:
Jusik, S.
Bryl, Ł
Przesmycki, M
Kasprzak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297148.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
hydromorfologia
rzeki
monitoring
ramowa dyrektywa wodna
hydromorphology
rivers
Water Framework Directive
Opis:
Ocena antropogenicznych zmian warunków morfologicznych, reżimu hydrologicznego oraz ciągłości ekosystemu, podobnie jak właściwości fizyczno-chemicznych, ma znaczenie wspierające w zgodnej z Ramową Dyrektywą Wodną ocenie stanu ekologicznego wód powierzchniowych. Wśród wielu metod oceny stanu hydromorfologicznego rzek stosowanych w Polsce jedną z bardziej popularnych jest River Habitat Survey (RHS). System ten jest wykorzystywany w naszym kraju od 1997 roku przez wiele ośrodków naukowych. W 2007 roku przygotowana została pierwsza polska wersja podręcznika do badań terenowych RHS. Od tamtego czasu metoda bardzo upowszechniła się zarówno wśród naukowców, jak i praktyków. W artykule przedstawiono przegląd najważniejszych pozycji literatury polskiej i zagranicznej dotyczących stosowania metody RHS na obszarze Polski. Dokonano syntezy informacji na temat ewolucji metody w naszym kraju, podano naukowe, jak też praktyczne przykłady jej zastosowania, wady i zalety systemu, najczęściej popełniane błędy w literaturze tematu oraz przeanalizowano RHS na tle metod badań geomorfologicznych i hydrograficznych stosowanych w Polsce.
Assessment of anthropogenic changes in morphological conditions, hydrological regime and the continuity of the ecosystem, as well as in physicochemical properties, is important for the assessment of ecological conditions of surface waters consistent with the Water Framework Directive. The River Habitat Survey (RHS) is one of the many popular methods used in Poland for the assessment of hydromorphological conditions of rivers. This system has been used in Poland since 1997 by several scientific centres. In 2007, the first Polish version of the textbook on RHS fieldwork was prepared and courses related to the method were organised by the Department of Ecology and Environmental Protection, University of Life Sciences in Poznań. Since then, the method has been commonly used, both by scientists and by practitioners. By the end of 2013, 200 people were trained in the application of the RHS method. The method has been used to assess the hydromorphological status of rivers and as a complementary tool in the assessment of ecological conditions, under the Habitats Directive, with reference to habitat 3260, to assess the continuity of river ecological corridors and suitability of spawning grounds for sea trout and salmon, to assess the process and effects of renaturalization of rivers, and to assess the impact exerted by an investment on the environment (OOŚ). The research was conducted in different types of lowland, upland, and montane watercourses. Both natural watercourses and artificial channels were investigated, as well as morphologically transformed river sections. Some of the studies were conducted in protected areas (in national and landscape parks) characterized by a high degree of hydromorphological naturalness. The method proved to be useful in each of the above-mentioned types of watercourses, allowing reliable assessment, and also in the case of severely transformed rivers with an entirely artificial, concrete, trapezoidal channel and urban sections of watercourses. The paper presents a review of 100 Polish and foreign papers on the use of the RHS method in Poland. A synthesis of information on the evolution of the method in Poland was performed, scientific and practical examples of its application were presented together with advantages and disadvantages of the system, the most common mistakes made in the relevant literature, and RHS was analysed in relation to geomorphological and hydrographic research conducted in Poland. The advantages of the RHS method emphasized by many authors include its affordability, simplicity and comprehensiveness of the description of a watercourse together with a river valley at a distance of 50 m from a river bed. The major advantage consists in the assessment of hydromorphological conditions based on direct measurements performed in the field, which allows collection of current data on the real condition of river habitats.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2014, 17, 1; 41-62
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Methods of analysis the riverbed evolution. A case study of two tributaries of the upper Vistula River
Autorzy:
Lapuszek, M.
Lenar-Matyas, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61150.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
analysis method
river channel
riverbed erosion
evolution
tributary
hydrodynamic balance
Upper Vistula River
Vistula River
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2015, IV/3
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regional geographies of land transport networks in the Pearl River Delta mega-region, China: A longitudinal analysis
Autorzy:
Gao, X.
Li, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140889.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Fundacja Centrum Badań Socjologicznych
Tematy:
transport network
network efficiency
spatiotemporal evolution
Pearl River Delta
PRD
Opis:
This paper uses network-based efficiency measures to evaluate the efficiency implications of the evolution of the transport network in the Pearl River Delta (PRD) over the period 1988-2008. The network-based efficiency measures consider the relative ease of access between cities in terms of weighted relative travel cost. The results indicate that the spatial patterns of network efficiency are different from ‘core-periphery’ pattern derived from classical accessibility indicators. This implies that there are low network efficiency cities and high network efficiency cities in core and peripheral regions at the same time. In the first stage (1988-1998), the efficiency contour shows a ‘corridor’ pattern along the GuangShen traffic corridor between Guangzhou and Shenzhen in the eastern side of the Pearl estuary; in the following decade (1998-2008), with large-scale infrastructural developments, the spatial pattern has changed from a north-south corridor to an east-west contiguous distribution pattern. By 2008, the mean network efficiency value indicates that the efficiency levels within the PRD as a whole are tending towards optimal levels. We conclude by suggesting ways to promote the urban economic development based on the relationship between the network efficiency and per capita GDP.
Źródło:
Journal of Sustainable Development of Transport and Logistics; 2018, 3, 1; 37-52
2520-2979
Pojawia się w:
Journal of Sustainable Development of Transport and Logistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A small river within the urban space. The evolution of the relationship using the example of Łódź
Mała rzeka w przestrzeni miejskiej – ewolucja relacji na przykładzie Łodzi
Autorzy:
Kobojek, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691721.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
mała rzeka
miasto
rewitalizacja rzek
Łódź
small river
city
river restoration
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie relacji zachodzących między miastem przemysłowym a małą rzeką w ostatnich 200 latach oraz współczesne zagospodarowanie i funkcje rzek oraz dolin. Badania przeprowadzono w Łodzi (obecnie około 699 tys. mieszkańców). W XIX i w pierwszej połowie XX wieku rozwój przestrzenny miasta był przyczyną ogromnych przekształceń rzek i ich dolin. Dopiero pod koniec XX wieku po upadku przemysłu i promowaniu ekologicznych struktur w mieście podjęto prace naprawcze w zakresie zagospodarowania rzek i dolin.
The aim of this article is to present the relationship between an industrial city and a small river within the last 200 years and the contemporary development and functions of rivers and valleys. The study was conducted in Łódź (currently nearly 699,000 inhabitants). In the 19th and in the early 20th century, the spatial development of the city also caused considerable transformations of rivers and their valleys. It was only at the turn of the 20th century, i.e. after the fall of the textile industry and a rise of the focus on ecological structures within a city, that the authorities decided to repair the utilisation of rivers and valleys.
Źródło:
Space – Society – Economy; 2017, 19; 7-20
1733-3180
2451-3547
Pojawia się w:
Space – Society – Economy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Azot w glebach murszowatych o zroznicowanym stopniu ewolucji w dolinie rzeki Omulew
Autorzy:
Bieniek, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/809439.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
ewolucja
zawartosc azotu
doliny rzeczne
dolina Omulwi
gleby murszowate
evolution
nitrogen content
river valley
Omulew River
muckous soil
Opis:
Na torfowisku w dolinie rzeki Omulew występują gleby torfowo-murszowe wytworzone z torfów szuwarowych i olesowych, na piaskach sandrowych. Na skutek ewolucyjnych przemian związanych z odwodnieniem i zanikiem materii organicznej, przekształciły się one w gleby mineralno-murszowe, murszowate właściwe, murszaste i arenosole. Największe zasoby materii organicznej były w glebach torfowo-murszowych (1 535,9 t·ha⁻¹), a najmniejsze w arenosolach. (105,1 t·ha⁻¹). Wraz ze zmniejszaniem się ilości materii organicznej stała się ona mniej podatna na przemiany mikrobiologiczne, a stosunek C : N z 12,3 w poziomach murszowych rozszerzył się do 19,0 w utworach murszastych i 21,1 w piaskach próchnicznych arenosoli. Gleby torfowo-murszowe cechują się znaczną zawartością azotu ogólnego (53 440 kg·ha⁻¹) i intensywnymi jego przemianami. W poziomach murszowych występuje 70,0-110,1 kg·ha⁻¹ azotu mineralnego (N-NO₃ i N-NH₄) i przeważa forma azotanowa. W glebach murszowatych azot występuje tylko w poziomach powierzchniowych, w utworach murszastych jest go 8-krotnie mniej, a w arenosolach prawie 20-krotnie, i w azocie mineralnym przeważa forma amonowa. Intensywność przemian azotu ogólnego zwiększa się wraz z ubytkiem ilości materii organicznej. W arenosolach 2,26% N ogółem występuje w formie azotu mineralnego, w glebach murszastych 0,84-0,90%, a w murszach 0,38-0,47%.
In the peat bog of the Omulew river, there are mucky peat soils originated from rushy and alder swamp peats on loose outwash sands. As a result of evolutionary transformations related to dehydration and disappearance of organic matter, they were transformed into mineral muck, proper muck, muckous soils and arenosols. The highest content of organic matter was found in peat-muck (1 535.9 t·ha⁻¹), and the lowest - in arenosols (105.1 t·ha⁻¹). With decrease in the amount of organic matter, it became more prone to microbiological transformations, and the C : N ratio increased from 12.3 in mucky layers to 19.0 in the muckous parts and to 21.1 in the humus sands of arenosols. Peat-muck soils contain considerable amounts of total nitrogen (53 440 kg·ha⁻¹), which undergoes intensive transformations. The muckous layers contain 70.0-110.1 kg·ha⁻¹ of mineral nitrogen (N-NO₃ and N-NH₄) with the nitrate form predominating. In the muckous soils, nitrogen is found only in surface layers; muckous layers contain only one-eighth and arenosols only one-twentieth of this amount; the mineral nitrogen consists mainly of the ammonium compounds. The intensity of total nitrogen transformations increases with a decrease of organic matter amount. In arenosols, 2.26% of total nitrogen occurs as mineral compounds, while for muckous, the corresponding number ranges from 0.84% to 0.90%, while in mucks it ranges from 0.38% to 0.47%.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2006, 513; 41-48
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geological structure and evolution of the Pieniny Klippen Belt to the east of the Dunajec River – a new approach (Western Outer Carpathians, Poland)
Autorzy:
Oszczypko, N.
Oszczypko-Clowes, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2060488.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
structure
evolution
Pieniny Klippen Belt
Magura Nappe
Grajcarek Unit
Opis:
The area studied, known as the Małe (Little) Pieniny Mts., belongs to the Pieniny Klippen Belt (PKB), a suture zone that separates the Central Carpathians from the Outer Carpathian accretionary wedge. Along its northern boundary the PKB is separated from the Paleogene to Early Miocene flysch deposits of the Magura Nappe by a narrow, strongly deformed belt belonging to the Grajcarek tectonic Unit. This unit is composed of Jurassic, Cretaceous and Paleocene pelagic and flysch deposits. The Klippen units of the PKB are represented by Jurassic–Lower Cretaceous carbonate deposits overlain by Upper Cretaceous variegated marls and flysch deposits. We describe geological and biostratigraphic evidence concerning the palaeogeographic, stratigraphic and structural relationships between the Pieniny Klippen Belt and the Magura Nappe, that significantly modify previously held views on the evolution of the Małe Pieniny Mts. and the Polish sector of the PKB.
Źródło:
Geological Quarterly; 2014, 58, 4; 737--758
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis and Modeling the Streambed Evolution after the Check Dam Restoration: the Case of Krzczonówka Stream
Autorzy:
Łapuszek, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/124542.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
check dam
sediment movement
river restoration
Opis:
In the Upper Vistula Basin, series of check dams are located on almost each of mountain stream. These streams are strongly affected by the presence of dams that disrupt the sediment movement in the channel. Moreover, the check dams are in poor technical condition. The current study focuses on the Krzczonówka Stream, a left-bank tributary of the Raba River, where restoration works were undertaken in 2014 involving lowering of a check dam. The aim of the project was the continuity of the stream corridor for fish migration restoration. This paper aims to provide an analysis of the streambed evolution and a numerical analysis of the impact of check dam lowering and removal of sediment, previously accumulated upstream under the geomorphologic conditions in the studied stream after three years of project execution. A 1D sediment transport model was employed to estimate the areas of erosion and deposition throughout the river course. The calculations show that the thickness of the deposited sediment ranged from 0.20 up to 0.91 m at 1.5 km of the reach. The layer thickness deposited form 2.1 to 1.75 km of the reach, is rather thin; subsequently, the layer thickness increases and the highest values are reached at the area of 1.35 – 1.7 km. The local erosion is observed in 1.1 km of the reach. It is very important to note that the identified erosional and accumulation tendencies are the same at corresponding cross sections measured as calculated based on the model. This also provides a practical form of model validation. Additionally, the stream channel evolution on the base on low annual water stages in Krzczonów gauging station, located downstream the dam, indicates that the bottom has increased in this section by about 50 cm. The comparison of cross-sectional geometry in years of 2015–2016 (after flood event) shows that the stream channel moved in the transverse direction (bank erosion and deposition) and the streambed level has changed slightly. Currently, the stream channel does not seem to be in a state of hydrodynamic equilibrium. Thus, further field measurements will try to indicate when this balance is achieved.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2019, 20, 1; 188-196
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja krajobrazu małych dolin rzecznych na obszarach lessowych (na przykładzie doliny Bystrej, Wyżyna Lubelska)
Evolution of landscape of the small river valleys in loess areas (case study: Bystra river valley, Lublin Upland)
Autorzy:
Baran-Zglobicka, B.
Zglobicki, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/905501.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2007, 07
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evolution of Early and Middle Pleistocene river valley systems in Polish-Ukraine-Belarus cross-border areas based on geological and malacological proxies
Autorzy:
Lindner, L.
Szymanek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2060442.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Early Pleistocene
Middle Pleistocene
buried river valleys
Bug-Pripyat interfluve
Polish-Ukraine-Belarus cross-border areas
molluscs
Opis:
The geological setting of the Bug-Pripyat interfluve and the close proximity of the source of the Pripyat River to the well-developed Middle Bug River valley suggest that these rivers may have been connected in the past. Analysis of geological cross-sections around the Polish-Ukraine-Belarus cross-border areas together with study of associated Pleistocene palaeoflora shows that buried alluvial deposits of the proto-Bug and proto-Pripyat clearly represent the Preglacial (MIS 103-23), Podlasian/Turskian-Donian/Brest Interglacial (Cromerian I-II; MIS 21-17) and the Mazovian/Likhvinian/Alexandrian Interglacial (Holsteinian; MIS 11c). Their elevated position in mid-eastern Poland suggests the possibility of accumulation by proto-Bug waters flowing eastwards, which determined the formation and development of the lower-lying proto-Pripyat valley system in northwestern Ukraine at those times. The occurrence of the Ponto-Caspian species Lithoglyphus naticoides (C. Pfeiffer, 1828), Borysthenia naticina (Menke, 1845) and Corbicula fluminalis (O.F. Müller, 1774) in the mollusc assemblages of the Mazovian/Likhvinian/Alexandrian Interglacial implies that the main watershed between the Baltic Sea and the Black Sea drainage basins might have been situated in the northern part of the area studied. Presumably its main part was drained by the waters of the proto-Bug catchment connected with the proto-Pripyat and flowing farther to the east towards the Dnieper River entering the Black Sea.
Źródło:
Geological Quarterly; 2018, 62, 3; 620--630
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lithology and chemical composition of a Neoholocene palaeochannel infill within the Białka River valley, Kraków-Częstochowa Upland
Autorzy:
Cybul, Piotr
Okupny, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037008.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
valley evolution
flood phases
trace elements
Neoholocene
southern Poland
Opis:
Mires are common in the landscape of the Kraków-Częstochowa Upland, but they are rarely explored by Earth scientists. In addition to numerous morphological depressions filled with biogenic sediments, mires also occur within river valley, usually upstream from gaps. The intensification of marsh formation within the Białka River valley (left-side tributary of Krztynia, upper Pilica catchment) may have been influenced by the occurrence of poorly permeable, fluvial silty sands in the bedrock. Infilling of the studied depression at Młyny was accomplished via fluvial sedimentation characterised by local aggradation interrupted by carbonate precipitation, and sedentation of autochthonous organic matter. The former sediment type is represented mostly by mineral-organic aggraded silt with a dominant fine fraction, occurring mostly in the basal part of the studied core, and sand fraction in the top interval of the core, superjacent to calcareous-clay gyttja. Ash content reaches up to 87% and Fe concentrations are periodically elevated (30–48 mg/g). Calcium carbonate (CaCO3) also occurs in the studied oxbow mire deposit, exceeding 40% in some intervals, which indicates that a more important part was played by groundwaters in the water balance of the Białka valley. This periods were periodically interrupted due to higher flooding activity and recorded by mineral sediments characterised by specific granulometric composition, and an elevated percentage of organic matter deposited as rhythmists. Elevated concentrations of trace elements noted in a horizon dated at 1885±105 BP by means of radiocarbon dating may point to human impact on the environment due to the adaptation of economy to local conditions. The geochemical record of human activity is corroborated by archaeological data from various parts of the Białka valley catchment. The reason for the concentration of trace elements being highest in the top interval of the studied core is the intense economic development of Silesia-Kraków region, and the associated deforestation, mining and metallurgy.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2021, 111; 109-122
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeobrażenia krajobrazu obszaru ujściowego Odry na tle paleogeograficznego rozwoju regionu
Landscape transformation of the Odra river mouth area on the background of palaeogeographical evolution of the region
Autorzy:
Osadczuk, K.
Osadczuk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/905522.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2007, 07
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naturalne i antropogeniczne przemiany krajobrazów delty Wisły
Natural and man-made changes in the delta of Vistula river
Autorzy:
Plit, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88272.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
rozwój delty
zmiany zagospodarowania
Żuławy
delta evolution
changes of management
north Poland
Opis:
Akumulacji osadów w płytkich wodach Zalewu Wiślanego, od neolitu aż do średniowiecza podlegała niemal wyłącznie naturalnym procesom przyrodniczym. Proces był ciągły, acz powolny. Natomiast od średniowiecza przyrost lądu był bardzo szybki. Antropogeniczne wylesianie zlewni Wisły, rolnicze zagospodarowanie gruntów spowodowało wzmożenie erozji w dorzeczu i osadzanie materiału skalnego w delcie. W X-XVI wieku rzeka dobudowała deltę u ujścia północnych odnóg Szkarpawy i Leniwki. Od renesansu główny nurt Wisły skierowany został Nogatem i tam rzeka osadzała najwięcej aluwiów. Mieszkańcy Żuław przyspieszali proces powiększanie lądu. Sypali wały, tworzyli poldery. Począwszy od końca XIX wieku w wyniku przekopania nowego ujścia i skierowania 90% wód Wisły bezpośrednio do morza, przyrost delty jest znacznie wolniejszy. Jest on głównie wynikiem akumulacji obumarłych części organicznych.
Accumulation of the deposits in the Vistula Lagoon was continuous, even though quite slow. Starting with the Middle Ages the increments of land have been rather quick. Deforestation of the Vistula river basin and agricultural land development triggered off erosion. The rocky material was deposited in the delta. Initially, the river had been building the delta at the mouth of the northern branches of Szkarpawa and Leniwka. In the period of Renaissance the main current was directed through the Nogat channel and it is there that the river deposited most of the alluvia. The inhabitants of Zulawy delta lowlands accelerated themselves the process of land extension. They built walls and established polders. Starting with the end of the 19th century, due to the digging of the new river channel and the fact that thereby 90% of discharge was directed straight to the sea, the increase of the delta has been much slower. It is primarily the effect of accumulation of the dead organic parts.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2010, 13; 13-28
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identifying the pool-point bar location based on experimental investigation
Określanie lokalizacji odsypiska na podstawie badań eksperymentalnych
Autorzy:
Maatooq, Jaafar S.
Hameed, Luay
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293076.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
experimental investigation
meander evolution
morphologic properties
pool-point bar
river sand
badania doświadczalne
cechy morfologiczne
ewolucja meandru
odsypisko
piasek rzeczny
Opis:
Morphological relationships of meander evolution in terms of hydraulic and geometric characteristics are essential for river management. In present study, an experimental based study of meander evolution was employed to develop a prediction formula for identifying the pool-point bar location by using the dimensional analysis technique and multiple nonlinear regressions. Through the experimental work on a race of the non-uniform river sand, a set of experimental runs have been carried out through combining different hydraulic and geometric parameters to produce different empirical conditions that have a direct impact on the pool-point bar location. Based on the experimental observations and measurements, the variation in pool–point bar locations could be interpreted to that the hydraulic and morphologic properties through the meander evolution were varied during the time causes the variations in the patterns of the pool-point bar formations accordingly. The developed formula was verified by using another set of the experimental data and tested with three statistical indicators. The predicted results indicated that the proposed formula had high reliability for practical estimation of the pool-point bar location. This reliability was tested by the statistical indicators, where the less values have been resulted for bias and mean absolute error (MAE), 0.0004 and 0.0110 respectively, whereas the higher values 0.935 and 0.930 are achieved for the Nash–Sutcliffe efficiency (NSE) and the determination coefficient R2, respectively.
Morfologiczne zależności rozwoju meandrów, określane cechami hydraulicznymi i geometrycznymi, są ważne dla gospodarki wodnej. W przedstawionej pracy opisano eksperymentalne badania rozwoju meandrów celem uzyskania prognostycznego wzoru do określenia lokalizacji odsypiska z użyciem techniki analizy wymiarowej i wielorakiej regresji nieliniowej. Przeprowadzono serię eksperymentów nad przemieszczaniem niejednorodnego piasku rzecznego poprzez łączenie różnych parametrów hydraulicznych i geometrycznych, aby osiągnąć różne warunki doświadczalne, które mają wpływ na lokalizację odsypiska. Na podstawie obserwacji i pomiarów z doświadczeń zmienność lokalizacji można interpretować jako zmienność w czasie hydraulicznych i morfologicznych cech tworzenia meandru, które odpowiednio zmieniają położenie odsypiska. Uzyskany wzór weryfikowano, używając innego zestawu danych eksperymentalnych i testowano za pomocą trzech wskaźników statystycznych. Wyniki wskazują, że proponowany wzór ma dużą wiarygodność w praktycznym szacowaniu lokalizacji odsypiska. Wiarygodność tę sprawdzono za pomocą wskaźników statystycznych, w których uzyskano mniejsze wartości dla błędu systematycznego – 0,0004 i średniego błędu bezwzględnego (MAE) – 0,011, podczas gdy wyższe wartości osiągnięto dla współczynnika efektywności Nasha–Sutcliffe’a (NSE) – 0,935 i współczynnika determinacji R2 – 0,930.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2019, 43; 106-112
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pradziejowa kolonizacja małych dolin rzecznych środkowej Polski i jej konsekwencje dla rozwoju rzeźby
Prehistoric colonization of small river valleys in Central Poland and its implications for the relief evolution
Autorzy:
Twardy, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294831.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
antropopresja
osady stokowe
osady rzeczne
środkowa Polska
human impact
slope deposits
alluvial deposits
Middle Poland
Opis:
Praca skupia się na analizie rozwoju den małych dolin rzecznych i ich stoków, w której równolegle uwzględniono zagadnienia prahistorycznego osadnictwa i gospodarki. Zasięg przestrzenny analizy sprowadza się do terenów środkowej Polski, a cezura czasowa zamyka się w młodszej części prahistorii i obejmuje okres od początków epoki brązu po wczesne średniowiecze. W pracy przeprowadzono (1) charakterystykę rzeźby dolin rzecznych Polski środkowej, (2) krótko omówiono rozmieszczenie osad pradziejowych i (3) określono strefy preferowane przez to osadnictwo w stosunku do form rzeźby terenu. Zwrócono uwagę na synchroniczność procesów agradacji den małych dolin rzecznych i procesów stokowych. Jednoczesny rozwój rzeźby den dolinnych i stoków uporządkowano w cztery krótkie fazy, które trwały przeważnie 200–300 lat. Dwie pierwsze przypadają na młodszą część subboreału (SB-2), faza III i krótki epizod pomiędzy fazą III i IV – na starszą część subatlantyku (SA-1), a najistotniejsza i najdłuższa faza IV wystąpiła na początku środkowego subatlantyku (SA-2). Za główny czynnik sterujący rozwojem rzeźby w pradziejach przyjęto antropopresję; fluktuacje klimatu neoholocenu mogły wzmagać skalę przekształceń rzeźby.Praca skupia się na analizie rozwoju den małych dolin rzecznych i ich stoków, w której równolegle uwzględniono zagadnienia prahistorycznego osadnictwa i gospodarki. Zasięg przestrzenny analizy sprowadza się do terenów środkowej Polski, a cezura czasowa zamyka się w młodszej części prahistorii i obejmuje okres od początków epoki brązu po wczesne średniowiecze. W pracy przeprowadzono (1) charakterystykę rzeźby dolin rzecznych Polski środkowej, (2) krótko omówiono rozmieszczenie osad pradziejowych i (3) określono strefy preferowane przez to osadnictwo w stosunku do form rzeźby terenu. Zwrócono uwagę na synchroniczność procesów agradacji den małych dolin rzecznych i procesów stokowych. Jednoczesny rozwój rzeźby den dolinnych i stoków uporządkowano w cztery krótkie fazy, które trwały przeważnie 200–300 lat. Dwie pierwsze przypadają na młodszą część subboreału (SB-2), faza III i krótki epizod pomiędzy fazą III i IV – na starszą część subatlantyku (SA-1), a najistotniejsza i najdłuższa faza IV wystąpiła na początku środkowego subatlantyku (SA-2). Za główny czynnik sterujący rozwojem rzeźby w pradziejach przyjęto antropopresję; fluktuacje klimatu neoholocenu mogły wzmagać skalę przekształceń rzeźby.
The paper focuses on the analysis of the floors of small river valleys and the slopes. Both the problems of prehistoric settlement and economic activity are taken into account. The spatial coverage of the study covers the area of Central Poland, while the time concerns the period between the Bronze Age beginning and the early Middle Ages. This paper presents (1) a morphological characteristics of the small river valleys of Central Poland, (2) briefly describes the distribution of prehistoric settlements, (3) identifies zones favoured by settlers in relation to landforms. The attention has been drawn to the synchronicity between the aggradation of valley floors and slope processes. Simultaneous development of the river valley floors and the slopes has been arranged in four short-term phases, which usually lasted 200–300 years. The first two phases (I–II) took place during the younger part of Subboreal (SB-2), the phase III and a short episode during the phases III and IV – at the older part of Subatlantic (SA-1), the longest phase IV, considered to be the most important, occurred at the beginning of middle Subatlantic (SA-2). The main factor steering the relief development in the prehistoric times is considered anthropopressure. Climatic fluctuation of the Neoholocene could have enhanced the scale of relief transformation.
Źródło:
Landform Analysis; 2013, 24; 97-106
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Główne fazy rozwoju osadnictwa północnego fragmentu Wyżyny Sandomierskiej i ich sedymentologiczny i palinologiczny zapis w osadach dna doliny Obręczówki
Autorzy:
Gałka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763146.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the Opatów Upland, the Obręczówka river valley, loess cover evolution, radiocarbon dating, climate changes
Wyżyna Sandomierska, dolina rzeki Obręczówki, ewolucja pokrywy lessowej, datowanie radiowęglowe, zmiany klimatyczne
Opis:
Rzeki Obręczówka i Przepaść wchodzące w skład zlewni rzeki Kamiennej od dawna są obiektami licznych, długotrwałych wykopalisk archeologicznych. Rozwój osadnictwa w obrębie badanego terenu trwający z przerwami od paleolitu wpłynął na udokumentowane, liczne występowanie kulturowo zróżnicowanych stanowisk archeologicznych. Stały się one podstawą, obok analizy mineralno-organicznego wypełnienia dna doliny Obręczówki do rekonstrukcji faz osadniczych północnego skłonu opatowskiego płata lessowego. Analizie palinologicznej i radiowęglowej poddano próbki torfu pobrane ze rdzenia Krzczonowice (K4) zlokalizowanego na tzw. Zaolziu. Uzyskane daty radiowęglowe (od 2215±80 BP do 360 ± 80 BP) obejmują i dokumentują środkowy i młodszy neoholoceński etap denudacji antropogenicznej opatowskiej wyżyny lessowej. Stwierdzono, iż osadnictwo kultury przeworskiej istniejące w okresie rzymskim oraz osadnictwo rozwijające się w czasach historycznych w największym stopniu przyczyniło się do pedologiczno-geomorfologicznych oraz krajobrazowych przemian obszarów lessowych. Intensywnej działalności człowieka towarzyszyły fluktuacje klimatyczne intensyfikujące tempo denudacji pokrywy lessowej. Ze względu na znaczy hiatus istniejący w badanym rdzeniu wpływ osadnictwa przed neolitycznego oraz neolitycznego na pokrywę lessową nie został udokumentowany, co wskazuje tym samym na konieczność przeprowadzenia rekonesansu terenowego oraz dalszych badań paleogeograficznych.
Doliny rzek Obręczówki i Przepaści wchodzące w skład zlewni rzeki Kamiennej od dawna są obiektami licznych, długotrwałych wykopalisk archeologicznych. Rozwój osadnictwa w obrębie badanego terenu, trwający z przerwami od paleolitu, wpłynął na występowanie licznych, zróżnicowanych kulturowo, stanowisk archeologicznych. Stały się one podstawą, obok analizy mineralno-organicznego wypełnienia dna doliny Obręczówki, rekonstrukcji faz osadniczych północnego skłonu opatowskiego płata lessowego. Analizie palinologicznej i datowaniom radiowęglowym poddano próbki torfu pobrane z rdzenia Krzczonowice (K3) zlokalizowanego na tzw. Zaolziu. Zapis litologiczny oraz uzyskane daty radiowęglowe (od 2215 ± 80 BP do 360 ± 80 BP) obejmują oraz dokumentują środkowy i młodszy neoholoceński etap denudacji antropogenicznej opatowskiej wyżyny lessowej. Stwierdzono, iż rozwijające się w okresie rzymskim osadnictwo kultury przeworskiej oraz osadnictwo w czasach historycznych w największym stopniu przyczyniły się do pedologiczno-geomorfologicznych oraz krajobrazowych przemian obszarów lessowych tego terenu. Intensywnej działalności człowieka towarzyszyły fluktuacje klimatyczne intensyfikujące tempo denudacji pokrywy lessowej. Ze względu na znaczny hiatus istniejący w badanym rdzeniu wpływ osadnictwa przedneolitycznego oraz neolitycznego na pokrywę lessową nie został udokumentowany.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2016, 71, 2
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja starorzeczy jako przejaw starzenia się geokompleksów dolinnych w oparciu o powierzchnie testowe doliny Odry Oława - Wrocław
The evolution of the old riverbeds as a symptom of ageing of the valley geocomplexes (example of the test areas from Odra river valley)
Autorzy:
Horska-Schwarz, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/85677.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Tematy:
doliny rzeczne
dolina Odry
geokompleksy
sedymentacja
starorzecze
fazy rozwojowe
Źródło:
Problemy Ekologii Krajobrazu; 2006, 16, 1
1899-3850
Pojawia się w:
Problemy Ekologii Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola denudacji odpływowej w kształtowaniu rzeźby małych zlewni na obszarach zastoiskowych (na przykładzie dopływów dolnej Wieprzy)
The significance of runoff denudation in the relief evolution of small catchments in the dammed areas (on the example of tributaries of lower Wieprza)
Autorzy:
Florek, W.
Jonczak, J.
Princ, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294923.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
denudacja
denudacja odpływowa
Wieprza
denudation
runoff denudation
Wieprza River
Opis:
Przedmiotem badań autorów jest pięć małych zlewni niewielkich, lewobrzeżnych dopływów dolnej Wieprzy odwadniających fragment niemal płaskiej wysoczyzny morenowej zbudowanej z glin i utworów zastoiskowych. W obrębie zlewni prowadzone są badania wód powierzchniowych oraz wód zasilających wody powierzchniowe (wysięki, wycieki i wody drenarskie). Łącznie zostało wytypowanych 15 punktów poboru wód powierzchniowych oraz 10 punktów poboru wód zasilających wody powierzchniowe. W miesięcznych odstępach prowadzone są pomiary przepływu w ciekach oraz pobierane próbki do analiz. W przypadku wystąpienia w zlewni zjawisk o charakterze ponadprzeciętnym częstotliwość pomiarów jest zwiększana. Na tej podstawie określono zmienność stężenia zawiesiny i rozmaitych jonów, a także wielkość ładunków wynoszonych z badanych zlewni. Wyliczono tempo denudacji odpływowej w badanych zlewniach i porównano je z ustaleniami innych autorów odnoszącymi się do innych małych zlewni nizinnych
Denudation, according to the most commonly accepted definition, encompasses all surface processes leading to gradual lowering and planation of the Earth surface. In the narrow sense, the process is relevant to sloping surfaces and involves mainly downslope transport ofregolith. As such, it is contrasted with erosion, understood as destructive role ofwater flowing in concentrated way, as rivers and streams. The bulk of material carried outside the drainage basin (an area drained by one ofmore streams) is transported through drag or rolling over the bed, in suspension or in solution (real or colloidal). Quantitative estimation ofeach mode oftransport provides an opportunity to establish the rate ofcatchment denudation. This parameter is named runoff denudation and expressed in mass or volume units. Research focused on runoff denudation in the Wieprza valley has been carried out since the beginning of 2006. Nowadays, measurements are carried out within five left-hand tributaries of the lower Wieprza in the vicinity of Stary Kraków and Mazowsze (phot. 1). The analyzed drainage basins differ in terms of area, relief and land use. The basins of Jarosławianka (creek no. 5, phot. 1) and Struga Leśna (creek no. 3, phot. 1) are the largest. Process measurements focus on surface waters, groundwater outflows, and drains. On a monthly basis discharges are measured and samples for analysis collected. In the case of rare meteorological events the frequency of measurement increases. The existing data indicate that denudation rate in the entire Wieprza catchment and in the controlled five small drainage basins is low and comparable with rates established for other rivers of Przymorze (sub-Baltic) region (Cyberski 1984, Florek 1991), and for small catchments within the limits of the last glaciation (Kostrzewski, Zwoliński 1988a, b, Smolska 1996). It needs emphasizing that denudation rates in the investigated small catchments are lower, or considerably lower, than those established for the drainage basin ofWieprza, despite high gradients ofthe smaller streams and their deeply incised valleys. This means that the upper catchment ofWieprza is an area ofenhanced geomorphic activity. This finding corresponds with the results obtained for the Parsęta river by Kostrzewski and Zwoliński (1988a, b) and Zwoliński (1989)
Źródło:
Landform Analysis; 2008, 7; 23-34
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena tendencji współczesnej ewolucji wybranego fragmentu koryta dolnego Bugu na podstawie materiałów kartograficznych i teledetekcyjnych
Channel evolution trends of the selected section of the Bug River middle reach based on the archival maps and remote sensing material
Autorzy:
Ostrowski, P
Kaszyński, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294322.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
morfologia koryta
Dolina Dolnego Bugu
GIS
teledetekcja
channel morphology
Bug valley (Dolina Dolnego Bugu)
remote sensing
Opis:
W artykule przedstawiono ocenę tendencji zmian morfologii strefy korytowej Bugu na odcinku między 12. a 22. km rzeki (Dolina Dolnego Bugu). Analizę wykonano w środowisku GIS na podstawie porównania materiałów kartograficznych i teledetekcyjnych z okresu od 1891 do 2013 r. Poprzez morfologię strefy korytowej rozumiano przebieg koryta (jego układ w planie) oraz układ wypełnionych wodą form – głównie zanikających koryt bocznych, rynien erozyjnych przepływów wezbraniowych oraz starorzeczy w proksymalnej części równi zalewowej.
Paper contains an analysis of trends in morphology changes through the Bug section between 12 and 22 km of its course (within the valley of the lower Bug). Performed in GIS environment analysis was based on maps and remote sensing materials that cover the period of time from 1891 to 2013. The channel morphology is defined here as the channel course (its planform) with a system of filled with water depressions (side arms, erosional pathways of overbank flow and oxbow lakes) located in proximal floodplain.
Źródło:
Landform Analysis; 2014, 26; 11-20
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja terenów nadrzecznych w miastach poprzemysłowych aglomeracji górnośląskiej – poszukiwanie drogi ku realizacji idei miast zrównoważonych
Evolution of riverside areas in post-industrial cities in upper silesia agglomeration – finding the way to sustainable cities
Autorzy:
Pancewicz, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1839420.pdf
Data publikacji:
2020-11-07
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
river
riverside areas
sustainable cities
post-industrial landscape
space planning
green infrastructure
rzeka
tereny nadrzeczne
miasta zrównoważone
krajobraz poprzemysłowy
planowanie przestrzenne
zielona infrastruktura
Opis:
W okresie industrializacji oddziaływanie rzek na strukturę przestrzenno-funkcjonalną i krajobraz przemysłowych obszarów miejskich Aglomeracji Gornośląskiej było znikome. Współcześnie w krajobrazie większości miast aglomeracji zachodzą zmiany, które prowadzą do stopniowej zmiany ich wizerunku i coraz lepszego wykorzystania potencjału tkwiącego w nadrzecznych lokalizacjach. Zmiany te zachodzą powoli i są bardzo różnorodne. Podejmowane w rożnych skalach przestrzennych działania widoczne są w rożnego rodzaju koncepcjach, konkursach, warsztatach, konsultacjach społecznych, projektach badawczych czy wreszcie realizacjach. Niektóre z tych działań wpisują się w ideę zielonej infrastruktury, inne ukazują problemy z kreacją miast: zrównoważonych, zielonych, inteligentnych. Przedmiotem artykułu jest problematyka ewolucji terenów nadrzecznych w miastach poprzemysłowych Aglomeracji Górnośląskiej. Celem zaś ukazanie potencjału tych terenów oraz poszukiwanie możliwości wprowadzania innowacyjnych rozwiązań nakierowanych na potrzeby współczesnego użytkownika obszarów miejskich „naznaczonych” dziedzictwem przemysłowym. Wynikiem rozważań jest podkreślenie konieczności kompleksowego podejścia do procesu odnowy terenów nadrzecznych w zakresie doboru uczestników, rodzaju podejmowanych działań oraz stosowanych metod i narzędzi planistycznych.  
In the period of industrialization the rivers impact on the spatial-functional structure and landscape of the urban areas of Upper Silesia Agglomeration was negligible. Nowadays changes occur in the most of the Agglomeration cities landscape. That leads to a gradual change of cities image and getting better use of the potential of riverside locations. These changes are slow and very diverse. The activites taken at different spatial scales are visible in all kinds of ideas, workshops, public consultations, research projects and – finally – implementations of the projects. Some of these activities are part of the green infrastructure idea, others show the problems with the creation of cities, that are sustainability, green and smart. The subject of this article is the issue of the evolution of riverside areas in Upper Silesia Agglomeration’s postindustrial cities. The aim is to show the potential of these areas and exploration of the possibilities of introducing innovative solutions targeted at the needs of users of contemporary urban areas „marked” by industrial heritage. The result of the considerations is to emphasize the need for a comprehensive approach to the renewal of riverside areas. Finding the way to sustainable cities is associated with the selection of participants, the type of activities, methods and planning tools.  
Źródło:
Studia Miejskie; 2015, 19; 59-73
2543-5302
2082-4793
Pojawia się w:
Studia Miejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja doliny Darżyńskiej Strugi jako efekt procesów naturalnych i antropogenicznych
The evolution of the Darżyńska Struga valley as a combined effect of natural and anthropogenic processes
Autorzy:
Florek, W.
Majewski, M.
Machajewski, H.
Gałka, M.
Pajewska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294426.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
dolina rzeczna
neolit
epoka brązu
okres przedrzymski
okres rzymski
okres wędrówek ludów
wczesne średniowiecze
osady deluwialne
aluwiacja
river valley
Neolithic
Bronze Age
pre-Roman Periode
Roman Periode
Great Migration Periode
Early medieval Periode,
eluvial deposits
alluviation
Opis:
Badany obszar był przez ponad 30 lat przedmiotem zainteresowań archeologów, którzy odkryli tu wielokulturowe stanowisko obejmujące niemal cały okres od schyłku neolitu po wczesne średniowiecze.Wlatach 80. ubiegłego wieku wykonano pierwsze prace geomorfologiczne i geologiczne, które dały obraz daleko idących zmian dna doliny i ich zboczy, ale nie dały jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jakie przyczyny i w jakim okresie je spowodowały.Wostatnim czasie przeprowadzono rozpoznanie paleobotaniczne, które wskazało przede wszystkim na istnienie wielu luk sedymentacyjnych w osadach organicznych, ale dostarczyło też dowody na znaczne przekształcenia środowiska doliny Darżyńskiej Strugi, które dokonywały się zarówno u schyłku plejstocenu, jak i w średniowieczu.
The investigated area has been researched by archaeologists, who discovered a multi-cultural site spanning the period from the latest Neolithic to the early medieval times, for more than 30 years. The first geomorphological and geological study, carried out in the 1980s, led to the recognition of substantial changes in the morphology of the valley floor and the valley sides, but left the question of their causes open. The more recent palaeobotanical prospecting revealed numerous hiatuses in the organic sedimentary record and indicated considerable environmental change in the Darżyńska Struga valley which took place in the latest Pleistocene and in the Middle Ages.In the latest Pleistocene the direction of meltwater drainage was to the south, using a part of marginal esker depression. After the valley of Łupawa was incepted, meltwater eroded a valley tract which is now the lower reach of the Darżyńska Struga. An erosional pavement (bed armour) originated in this way, currently underlying the valley fill. Parallel to climate change and increase in rainfall, particularly after the climatic optimum, peat accumulation commenced. In the Subboreal period Neolithic settlements were established in the proximity of the valley, quickly followed by intense denudational processes. The respective deposit is sandy diamicton of agricultural origin, prograding from the slopes onto the valley floor. Alluviation took place in the Middle Ages, as testified by pollen analysis and macrofossils from peat sediments, and was the consequence of floods redistributing slope sediments over peaty substratum. In the recent times channelization and drainage works have resulted in water level lowering in both the channel and within the floodplain.
Źródło:
Landform Analysis; 2008, 7; 43-52
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-29 z 29

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies