Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "dochody gospodarstw rolnych" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-27 z 27
    Tytuł:
    Czynniki kształtujące dochody gospodarstw rolnych Unii Europejskiej według klas wielkości ekonomicznej
    Autorzy:
    Średzińska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/581934.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    dochody gospodarstw rolnych
    determinanty dochodów
    FADN
    regresja wieloraka
    Opis:
    Głównym celem artykułu jest określenie czynników determinujących dochody gospodarstw rolnych w Unii Europejskiej oraz siły i kierunku wpływu tych czynników na dochody uzyskiwane przez gospodarstwa o różnej wielkości ekonomicznej. Badania oparto na danych regionalnych FADN z lat 2011-2013, przy użyciu których zbudowano modele regresji wielorakiej. Przeprowadzone analizy wskazują na ogół na konieczność zmiany relacji między czynnikami produkcji oraz zmniejszenia intensywności wytwarzania.
    Źródło:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 477; 305-314
    1899-3192
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ płatnpści bezpośrednich na dochody gospodarstw rolnych
    Effect of direct payments on farm income
    Autorzy:
    Sass, Roman
    Tabaczyński, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049279.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-09
    Wydawca:
    Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Oddział w Poznaniu
    Tematy:
    Wspólna Polityka Rolna
    dochody gospodarstw
    płatności bezpośrednie
    relacje rynkowe
    Common Agricultural Policy
    farm incomes
    direct payments
    market relations
    Opis:
    Głównym celem pracy jest ocena wpływu płatności bezpośrednich na dochody gospodarstw rolnych po akcesji do Unii Europejskiej. Podstawową metodą wykorzystaną w pracy jest metoda porównań. Analizowano dochody i wielkość wsparcia bezpośredniego w gospodarstwach rolnych według wielkości ekonomicznej (klasyfikacja ES6) oraz typów rolniczych (klasyfikacja TF8). Zmiany dotyczące wielkości dochodów w latach 2004-2018 analizowano wykorzystując wskaźnik średniego tempa zmian. Z przeprowadzonych badań wynika, że średnie tempo wzrostu dochodów w latach 2004-2018 dla gospodarstw ogółem wynosiło 4,75%. Wzrost dochodów był zróżnicowany w zależności od wielkości ekonomicznej i typu rolniczego. Największy wzrost dochodów był w gospodarstwach mlecznych. W tych gospodarstwach dochody wzrastały średnio w roku o 10,68%. Z kolei w gospodarstwach trzodowych wystąpił spadek dochodów o 6,15%. Zastanawiający jest spadek dochodów w gospodarstwach bardzo dużych o średniej powierzchni w roku 2018 około 1000 ha. W latach 2004-2018 dochody gospodarstw bardzo dużych spadały średnio w roku o 0,51%. Po akcesji do Unii Europejskiej głównym źródłem dochodów były płatności bezpośrednie. Ich udział wzrósł z 15% w 2004 roku do 77,8% w 2018 roku.
    The main purpose of the work is to assess the impact of direct payments on farm income after accession to the European Union. The basic method used in the work is the comparison method. Income and the amount of direct support in farms were analyzed according to the economic size (ES6 classification) and types of farming (TF8 classification). Changes in the amount of income in 2004-2018 were analyzed using the average rate of change indicator. The conducted research shows that the average income growth rate in 2004-2018 for farms in total was 4.75%. The increase in income varied depending on the economic size and type of farming. The greatest increase in income was recorded in dairy farms. In these farms, income increased on average by 10.68% per year. On the other hand, on pig farms there was a decrease in income by 6.15%. The decrease in income on very large farms with an average area of around 1000 ha in 2018 is surprising. In 2004-2018, the income of very large farms decreased on average by 0.51% per year. After accession to the European Union, direct payments were the main source of income. Their share increased from 15% in 2004 to 77.8% in 2018.
    Źródło:
    Zagadnienia Doradztwa Rolniczego; 2020, 101, 3; 21-35
    1232-3578
    2719-8901
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    IMPACT OF THE LABOUR PRODUCTIVITY ON FARM INCOME IN POLAND
    WPŁYW WYDAJNOŚCI PRACY NA DOCHODY GOSPODARSTW ROLNYCH W POLSCE
    Autorzy:
    Pawłowska, Aleksandra
    Jaroszewska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2130572.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-16
    Wydawca:
    Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    wydajność pracy
    czynnik pracy
    propensity score matching
    efficiency
    labour factor
    profitability
    Opis:
    In the case of all farms, the issue of profitability achieved is crucial. The effectiveness of production factors involved, including labour, to a large extent shapes income in agriculture. Thus, the increase in the productivity of the labour factor determines the increase in the labour profitability. On the grounds of classical microeconomic relationships, it can be pointed out that the increase in farm income, which is the remuneration of the labour factor, can take place, ceteris paribus, with the increase in production. Assuming the permanence of labour factor inputs in the long term, the source of production growth should, in turn, be the increase in the labour productivity. The objective of the paper is to identify differences in the impact of labour productivity on farm income, with the dominance of family labour force and on farms with a dominance of paid labour force in Poland. The results presented may serve as a basis for concluding on the income situation of farms depending on the type of labour factor involved. The study will use the FADN data from 2009-2015 for Polish farms. The impact of labour productivity on farm income will be analysed using the propensity score matching method.
    W przypadku wszystkich gospodarstw rolnych kluczową jest kwestia osiąganej dochodowości. Efektywność zaangażowanych czynników produkcji, w tym pracy, kształtuje w znacznym stopniu dochody w rolnictwie. A zatem wzrost wydajności czynnika pracy warunkuje wzrost jej dochodowości. Na gruncie klasycznych zależności mikroekonomicznych można wskazać, iż wzrost dochodu gospodarstwa rolnego, stanowiącego wynagrodzenie czynnika pracy, może nastąpić, ceteris paribus, przy wzroście produkcji. Zakładając stałość nakładów czynnika pracy w długim okresie, źródłem wzrostu produkcji powinien być z kolei wzrost wydajności pracy. Celem referatu jest wskazanie różnic we wpływie wydajności pracy na dochody w gospodarstwach rolnych z przewagą rodzinnej siły roboczej i w gospodarstwach z przewagą najemnej siły roboczej w Polsce. Zaprezentowane wyniki mogą stanowić podstawę wnioskowania o sytuacji dochodowej gospodarstw rolnych w zależności od rodzaju zaangażowanego zasobu czynnika pracy. W badaniu wykorzystane zostaną dane FADN z lat 2009-2015 dla polskich gospodarstw rolnych. Wpływ wydajności pracy na dochody gospodarstw zbadany zostanie za pomocą metody propensity score matching.
    Źródło:
    Zagadnienia Ekonomiki Rolnej; 2020, 362, 1; 99-108
    0044-1600
    2392-3458
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środowiskowe i ekonomiczne skutki wprowadzenia „zielonego komponentu” do systemu dopłat bezpośrednich po 2013 roku
    Environmental and economic effects of the introduction of „green component” to the system of direct payments after 2013
    Autorzy:
    Sadowski, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076497.pdf
    Data publikacji:
    2013-07-23
    Wydawca:
    Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Oddział w Poznaniu
    Tematy:
    Wspólna Polityka Rolna
    zazielenienie
    dopłaty bezpośrednie
    dochody gospodarstw rolnych
    Common Agricultural Policy
    greening
    direct payments
    farms’ income
    Opis:
    W pracy przedstawiono założenia reformy dopłat bezpośrednich na lata 2014-2020. Na tle analizy ewolucji dopłat bezpośrednich stwierdzono, że jej założenia są zasadniczo zbieżne z dotychczasowymi tendencjami, zakładającymi powiązanie wsparcia ze spełnianiem norm w zakresie ochrony środowiska. Zauważono jednocześnie, że szczegółowe rozwiązania w wielu miejscach są sprzeczne z dbałością o środowisko i przede wszystkim mogą przyczynić się do obniżenia potencjału produkcyjnego europejskiego rolnictwa. W odniesieniu do analizy mikroekonomicznej stwierdzono, że założenia proponowanej reformy mogą przyczynić się do pewnego obniżenia dochodów rolniczych, przy jednoczesnym większym ich uzależnieniu od instrumentarium polityki rolnej. Pomimo tego uznano, że dla większości analizowanych grup uzasadnionym ekonomiczne będzie otrzymywanie dopłat i stosowanie się do zasad komponentu zielonego.
    The paper presents the reform principles of the direct payments for the period 2014-2020. Against the background of the analysis of the direct payments’ evolution, it was found that its assumptions are broadly consistent with previous trends which assume the link of support with the fulfillment of standards for environmental protection. It was noted, however, that specific solutions in many places are contrary to care for the environment and, above all, can contribute to a reduce the production potential of European agriculture. In relation to microeconomic analysis, it was found that the assumptions of the proposed reforms may contribute to a reduction in agricultural income, at the same time more of their dependence on agricultural policy instruments. Despite this, it was concluded that for most of the analyzed groups will reasonable in economic terms to receive payments and adherence to the principles of the green component.
    Źródło:
    Zagadnienia Doradztwa Rolniczego; 2013, 73, 3; 20-29
    1232-3578
    2719-8901
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poziom zadłużenia gospodarstw rolnych a rentowność aktywów i kapitału własnego
    Level of farm debt versus profitability of farm assets and farm net worth
    Autorzy:
    Mańko, Stanisław
    Płonka, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076494.pdf
    Data publikacji:
    2013-07-23
    Wydawca:
    Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Oddział w Poznaniu
    Tematy:
    kapitał
    rentowność gospodarstw
    Polski FADN
    zadłużenie
    dochody gospodarstw rolnych
    rozwój gospodarstwa
    capital
    farm profitability
    Polish FADN debt
    development of farm
    farms’ income
    Opis:
    W pracy podjęto problem wpływu kapitału obcego na wyniki produkcyjne, dochodowe i rentowność gospodarstw rolnych dysponujących podobnym kapitałem własnym, wykorzystując dane Polskiego FADN. Badania poprzedzone analizą statystyczno-matematyczną wskazują, że rolnicy wykorzystują kapitał obcy do zwiększenia zdolności produkcyjnych i finansowych gospodarstw. Przyrost wyników finansowych wraz ze wzrostem zadłużenia jest z reguły wyższy niż wyników produkcyjnych, co wskazuje, że kapitał obcy służy nie tylko zwiększeniu skali produkcji ale wykorzystywany jest także do racjonalizacji kosztów. Jest także traktowany jako dźwignia finansowa rozwoju gospodarstw.
    The paper deals with the problem of impact of debt capital on the production results, income and profitability of farms with a similar net worth, using the Polish FADN data. Studies preceded by statistical analyses show that farmers use debt capital to increase production and financial capacity holdings. Financial results growth with the increase in debt is usually higher than production results, which indicates that debt capital. Is not only increasing the scale of production, but is also used to rationalize costs. It is also considered a financial leverage in farm development.
    Źródło:
    Zagadnienia Doradztwa Rolniczego; 2013, 73, 3; 30-45
    1232-3578
    2719-8901
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dochody rozporządzalne gospodarstw rolnych na tle dochodów innych grup społeczno-ekonomicznych w Polsce w latach 2003–2014
    Autorzy:
    Grzelak, Maria Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/609852.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    agricultural income
    disposable income of farmers’ households
    income disparity
    direct payments as the instrument of Common Agricultural Policy
    dochód rolniczy
    dochód rozporządzalny gospodarstw domowych rolników
    dysparytet dochodowy
    płatności bezpośrednie
    WPR
    Opis:
    In the article the specificity of incomes in agriculture was brought forward and the grounds of the state intervention in agricultural sector were indicated. From among the extensive and complicated instrumentarium of the policy of support points, the attention was paid to the essence and effects of direct payments which are considered the most common instrument of support in agriculture, serving to stabilize farmers’ incomes. On the basis of the data of the households budgets, according to GUS (Central Statistical Office), the analysis of the level and dynamics of disposable incomes of farmers’ households against the background of the incomes of other socio-economic groups was carried out. The research period covers the years from 2003 to 2014.
    W artykule przybliżono specyfikę dochodów w rolnictwie oraz wskazano przesłanki interwencji państwa w sektorze rolnym. Spośród obszernego i skomplikowanego instrumentarium polityki interwencyjnej zwrócono uwagę na istotę i efekty dopłat bezpośrednich, które są uznawane za najbardziej powszechny instrument wsparcia w rolnictwie, służący stabilizacji dochodów rolników. W oparciu o dane budżetów gospodarstw domowych GUS przeprowadzono analizę poziomu i dynamiki dochodów rozporządzalnych gospodarstw domowych rolników na tle dochodów innych grup społeczno-ekonomicznych. Okres badawczy obejmuje lata 2003–2014.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia; 2016, 50, 4
    0459-9586
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dochody rodzinnych gospodarstw rolnych w warunkach integracji europejskiej i globalizacji
    The incomes of family farms in terms of European Integration and globalization
    Autorzy:
    Rys-Jurek, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/572674.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego; 2016, 16[31], 2
    2081-6960
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwarunkowania zasobowe a dochody indywidualnych gospodarstw rolnych w Polsce w latach 2004-2012 (próba oceny zbieżności na podstawie doświadczeń gospodarstw FADN)
    Resource conditions and incomes of individual farms in Poland in the years 2004-2012 (attempt to evaluate the convergence based on the experiences of farms FADN)
    Autorzy:
    Smedzik-Ambrozy, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/867275.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
    Opis:
    Podjęto próbę oceny, czy po przystąpieniu Polski do UE wystąpiła tendencja wyrównywania dochodów gospodarstw indywidualnych FADN z obszarów o odmiennych bądź podobnych uwarunkowaniach zasobowych do produkcji rolnej. W tym celu dokonano grupowania regionów (województw) w Polsce na obszary o odmiennych uwarunkowaniach zasobowych do produkcji rolnej w ramach trzech podstawowych czynników produkcji, tj. ziemi, kapitału, pracy. Dowiedziono, że uwarunkowania zasobowe po przystąpieniu Polski do UE są nadal kluczowym czynnikiem sytuacji dochodowej gospodarstw rolnych. Po 2004 roku wystąpiło wyrównywanie dochodów indywidualnych gospodarstw FADN z obszarów o podobnych uwarunkowaniach zasobowych do produkcji rolnej. W odniesieniu do regionów o odmiennych uwarunkowaniach w latach 2010-2012 wystąpiła natomiast tendencja odwrotna, a więc zwiększanie się rozbieżności w sytuacji dochodowej indywidualnych gospodarstw rolnych FADN.
    This article aims to define whether, after the Polish accession to the EU, occurred the tendency to equalize incomes FADN farms from areas with different or similar conditions resource for agricultural production in Poland. Therefore, made a grouping of regions (provinces) in Poland in areas with different resource conditions for agricultural production in the three basic factors of production, ie. land, capital, labor. It has been proved that the conditions for resource after Polish accession to the EU are still a key factor income situation of farms. After 2004 occurred equalization income of individual FADN farms from areas with similar conditions resource for agricultural production. In regions with different conditions occurred in 2010-2012 opposite trend.
    Źródło:
    Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu; 2015, 17, 4
    1508-3535
    2450-7296
    Pojawia się w:
    Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Procesy konwergencji dochodów gospodarstw rolnych w Polsce po 2006 roku
    Convergence process in farms income in Poland after 2006
    Autorzy:
    Majchrzak, A.
    Smedzik-Ambrozy, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44470.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    Polska
    gospodarstwa rolne
    dzialalnosc rolnicza
    dochody
    konwergencja
    Opis:
    Przedmiotem pracy była identyfikacja i ocena procesów konwergencji dochodów gospodarstw rolnych w Polsce po 2006 roku. W tym celu dokonano oszacowania wartości wskaźnika σ-konwergencji dochodów z działalności rolniczej w przeliczeniu na 1 gospodarstwo FADN z poszczególnych makroregionów Polski w latach 2006-2011 z wyszczególnieniem typów rolniczych. Przeprowadzone analizy nie pozwalają na ocenę procesów konwergencji w gospodarstwach wyspecjalizowanych w uprawach polowych, uprawach ogrodniczych, chowie zwierząt żywionych w systemie wypasowym oraz chowie zwierząt ziarnożernych. Z kolei w gospodarstwach wyspecjalizowanych w uprawach trwałych, chowie krów mlecznych oraz gospodarstwach o produkcji wielokierunkowej zidentyfikowano występowanie międzyregionalnej dywergencji dochodów z działalności rolniczej.
    The authors identify and assess the processes of convergence of farm income in Poland after 2006. For this purpose, the values of σ-convergence of agricultural income per 1 household FADN of individual macro-region in Poland in 2006-2011 were estimated detailing the types of production. The conducted analyses do not allow the assessment of the convergence process in the case of farms specialized in field crops, horticultural production, livestock fed on grazing system and granivorous livestock. On the other hand, in the case of farms specialized in permanent crops, dairy farms, multidirectional farms interregional divergence of agricultural income can be identified.
    Źródło:
    Journal of Agribusiness and Rural Development; 2014, 31, 1
    1899-5241
    Pojawia się w:
    Journal of Agribusiness and Rural Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pro-environmental actions of agricultural farms - example of holdings from the Wielkopolska region
    Działania prośrodowiskowe gospodarstw rolnych – przykład gospodarstw z Wielkopolski
    Autorzy:
    Grzelak, Aleksander
    Borychowski, Michał
    Staniszewski, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818409.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Ekonomii i Zarządzania
    Tematy:
    farm
    environment
    income
    Wielkopolska region
    pro-environmental activity
    gospodarstwo rolne
    środowisko
    dochody
    Wielkopolska
    aktywność prośrodowiskowa
    Opis:
    The main aim of the article is to identify pro-environmental actions in farms in the Wielkopolska region. The article uses the results of surveys carried out in 2020 in a group of 120 agricultural holdings from Wielkopolska running agricultural accounting according to the FADN (Farm Accountancy Data Network) system. The time scope of the analyses referred to the period 2016-2019, and in the case of economic data to 2018. The issue of proenvironmental activity on farms is complex due to the integration of the economic and environmental dimensions, which requires further scientific knowledge. It was found that the investigated farms in Wielkopolska, which undertook pro-environmental actions, most often realized it in the area of land improvement. The farms which showed the highest activity in terms of undertaken pro-environmental measures were more strongly connected with the market. The managers of these farms are open to innovative ecological solutions despite their quite high age (e.g. half of them are planning to install photovoltaics). It was also found that it was easier for larger farms to carry out pro-environmental measures due to the wider possibilities of income creation. In the case of smaller farms, there is a greater need to implement measures from the area of pro-environmental investments. In turn, in larger units, measures reducing production intensity, and in all groups concerning land improvement.
    Głównym celem pracy jest rozpoznanie działań prośrodowiskowych w gospodarstwach rolnych w Wielkopolsce. W artykule wykorzystano wyniki badań ankietowych zrealizowanych w 2020 roku w grupie 120 gospodarstw rolnych z Wielkopolski prowadzących rachunkowość rolną według systemu FADN. Zakres czasowy analiz odnosił się do okresu 2016-2019, a w przypadku danych ekonomicznych do roku 2018. Problematyka aktywności prośrodowiskowej gospodarstw rolnych jest złożona ze względu na integrację wymiaru ekonomicznego i środowiskowego, co wymaga dalszego poznania naukowego. Stwierdzono, że badane gospodarstwa rolne w Wielkopolsce, które podejmowały działania prośrodowiskowe najczęściej realizowały to w obszarze dotyczącym poprawy stanu gruntów. Gospodarstwa, które wykazywały się najwyższą aktywnością w zakresie podejmowanych działań prośrodowiskowych były silniej powiązane z rynkiem. Kierownicy tych gospodarstw pomimo dość wysokiego wieku są otwarci na innowacyjne rozwiązania ekologiczne (np. połowa z nich planuje zainstalowanie fotowoltaiki). Stwierdzono również, że większym gospodarstwom łatwiej jest prowadzić działania prośrodowiskowe ze względu na szersze możliwości kreacji dochodów. W przypadku gospodarstw mniejszych istnieje większa potrzeba realizacji działań z obszaru inwestycji prośrodowiskowych, w większych jednostkach z kolei działania obniżające intensywność produkcji, a we wszystkich grupach dotyczące poprawy stanu gruntów.
    Źródło:
    Management; 2020, 24, 2; 236-250
    1429-9321
    2299-193X
    Pojawia się w:
    Management
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyniki ekonomiczne a nakłady inwestycyjne w indywidualnych gospodarstwach rolnych uczestniczących w polskim FADN w zależności od ich typu rolniczego
    Economic results and investment outlays in individual agricultural holdings participating in the Polish FADN by type of farming
    Autorzy:
    Mikolajczyk, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/573069.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    Polska
    rolnictwo
    gospodarstwa indywidualne
    typy gospodarstw
    naklady inwestycyjne
    wyniki ekonomiczne
    wartosc produkcji
    koszty produkcji
    amortyzacja
    dochody
    Siec Danych Rachunkowosci Gospodarstw Rolnych
    lata 2004-2007
    Opis:
    W artykule zaprezentowano wyniki ekonomiczne oraz nakłady inwestycyjne realizowane w gospodarstwach rolniczych uczestniczących w polskim FADN. Celem opracowania było oszacowanie i ocena różnic w działalności inwestycyjnej pomiędzy gospodarstwami różnych typów rolniczych. Wyniki wskazują na silne uzależnienie poziomu wydatków inwestycyjnych od dochodów gospodarstw. Wysoko wyspecjalizowane gospodarstwa ogrodnicze uzyskiwały najwyższe dochody i realizowały wyższe wydatki inwestycyjne. Najniższe dochody, a co za tym idzie także wydatki inwestycyjne, odnotowano w gospodarstwach bez specjalizacji.
    The article presents the economic performance and investment outlays recorded in the agricultural holdings participating in the Polish FADN. The aim of the paper is to evaluate and assess the differences in investment activity among the agricultural holdings of various types of farming. The findings show a strong dependence of investment expenses upon the farm revenue. The highly specialised horticultural holdings earned the highest income and had higher investment expenses. The lowest income, and hence the lowest investment expenses, were noted in non-specialised holdings.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego; 2010, 10(25), 1
    2081-6960
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ wielkości nakładów inwestycyjnych na potencjał produkcyjny i efektywność gospodarstw rolnych w podregionie bydgoskim
    Impact of the investment expenditures’ amounts on the production potential and efficiency of farms in the sub-region of Bydgoszcz
    Autorzy:
    Sass, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049317.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-29
    Wydawca:
    Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Oddział w Poznaniu
    Tematy:
    inwestycje
    potencjał produkcyjny gospodarstw
    dochody gospodarstw
    efektywność czynników produkcji
    investments
    production potential of farms
    efficiency of the production factors
    incomes of farms
    Opis:
    Celem artykułu jest określenie wpływu wielkości nakładów inwestycyjnych przed i po akcesji Polski do Unii Europejskiej na zmiany potencjału produkcyjnego i efektywność gospodarstw. Badaniami objęto gospodarstwa z podregionu bydgoskiego (byłe województwo bydgoskie), które przed akcesją do Unii Europejskiej korzystały z kredytów preferencyjnych. Jednocześnie prowadziły w latach 2004-2015 nieprzerwanie rachunkowość w systemie Polski FADN. Efektywność czynników wytwórczych określono wykorzystując cząstkowe wskaźniki produktywności: ziemi, pracy i majątku trwałego oraz efektywność całkowitą metodę DEA (Analiza Obwiedni Danych) w wersji VRS o zmiennych efektach skali. Analizowano również zmiany efektywności w ujęciu dynamicznym, wykorzystując do tego celu indeks produktywności Malmquista (TFP). Inwestycje realizowane w ramach krajowych programów wsparcia i środków unijnych przyczyniły się do zwiększonej polaryzacji majątkowej. Dochody gospodarstw w większym stopniu zależały od powierzchni użytkownej ziemi, niż efektywności czynników wytwórczych. Ponadto na dochody miały duży wpływ relacje rynkowe – „nożyce cen”.
    Determination of the impact of the investment expenditures, prior to and after accession of Poland to the European Union, on the changes in the production potential, and efficiency of farms is the purpose of the article. Farms from the sub-region of Bydgoszcz (former Province of Bydgoszcz) which prior to accession to the European Union took advantage of preferential credits, and which at the same time in the years 2004-2015 conducted uninterruptedly accountancy in the Polish FADN system, were covered by the studies. Efficiency of the production factors has been established with the use of the partial productivity factors: land, labour and fixed property, as well as the total efficiency with the DEA (Data Envelopment Analysis) method in the VRS (Variable Returns to Scale) version, of variable scale’s effects. Also, the efficiency changes from dynamic perspective have been analysed using for that purpose the Malmquist productivity index (TFP). Investments realized within the frames of the domestic support programmes and the EU funds, have contributed to the increased property’s polarization. Incomes of farms depended to a bigger degree on the land used than on efficiency of production factors. Moreover, the market relations – „price scissors” – have had a big impact on incomes.
    Źródło:
    Zagadnienia Doradztwa Rolniczego; 2019, 95, 1; 20-36
    1232-3578
    2719-8901
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dilemas Related to Potential Changes in the Taxation of Farms
    Dylematy związane z ewentualnymi zmianami w opodatkowaniu gospodarstw rolnych
    Autorzy:
    Podstawka, Marian Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818305.pdf
    Data publikacji:
    2020-07-07
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
    Tematy:
    Keywords: tax burdens, farms, income, revenue
    Słowa kluczowe: obciążenia podatkowe, gospodarstwa rolne, dochody, przychody
    Opis:
    Polish farms are burdened with the following taxes: agricultural tax, forestry tax, property tax, motor vehicle tax, VAT, and excise tax.The research showed that small farms suffered losses in the years 2014-2018. However, income made by small farms (income of EUR 8,000 to 25,000) was burdened with all taxes ranging from 29.9% in 2014 to 67.05% in total. In 2018, middle-sized farms with income between EUR 50,000 and EUR100,000 had a share of all taxes in their income of about 4-6%. Very large farms (>EUR 500,000 of income) had a symbolic tax burden of ca. 1%.In the case of the tax burden on farms’ revenues, very small and small farms were in the worst situation, similarly as before. They recorded ca. 2.7% of taxes in their revenues. The medium-sized farms had a burden of ca. 1% of their revenues with all taxes. By contrast, the revenues of very large farms were burdened with symbolic taxes in the amount of ca. 0.2%. In this situation, while maintaining the current tax burden borne by farms, it should be remembered that the income tax rate and the revenue tax rate cannot exceed 5% and ca. 1%, respectively.
    Gospodarstwa rolne w naszym kraju obciążone są: podatkiem rolnym, podatkiem leśnym, podatkiem od nieruchomości, podatkiem od środków transportowych, a także podatkiem VAT i podatkiem akcyzowym. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że gospodarstwa małe w latach 2014-2018 osiągały straty. Natomiast dochody gospodarstw małych (8-25 tys. EUR dochodów) obciążone były łącznie wszystkimi podatkami w wysokości od 29,9 % w 2014 r. do 67,05 %. W 2018 r. gospodarstwa średnie realizujące dochody w granicach 50-100 tys. EUR, miały udział wszystkich podatków w ich dochodach na poziomie  ok. 4-6 %. Gospodarstwa bardzo duże (>500 tys. EUR dochodów) ponosiły ciężar podatkowy w symbolicznej wysokości tj. ok. 1%. W przypadku obciążenia przychodów gospodarstw podatkami, to w najgorszej sytuacji, podobnie jak poprzednio znalazły się gospodarstwa bardzo małe i małe. Zanotowano wśród nich ok. 2,7 %  podatków w przychodach. Gospodarstwa średnie obciążenia miały w wysokości ok. 1% przychodów wszystkimi podatkami. Natomiast przychody gospodarstw bardzo dużych obciążono były podatkami symbolicznymi w wysokości ok. 0,2 %. W tej sytuacji zachowując dotychczasowy ciężar podatkowy ponoszony przez gospodarstwa rolne, należy pamiętać iż stawka podatku dochodowego nie może przekroczyć 5 % , a podatku przychodowego ok. 1 %.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach; 2020, 51, 124; 5-16
    2082-5501
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany poziomu subsydiów w gospodarstwach rolniczych UE-12 w latach 1989-2006
    Changes of subsidiaries level in agricultural farms of EU-12 in years 1989-2006
    Autorzy:
    Sobczynski, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/43162.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    gospodarstwa rolne
    gospodarstwa rodzinne
    dochody z gospodarstwa
    saldo doplat i podatkow
    wielkosc ekonomiczna
    typy rolnicze gospodarstw
    Siec Danych Rachunkowosci Gospodarstw Rolnych
    Unia Europejska
    lata 1989-2006
    Opis:
    Nie można uzyskać równowagi rozwoju gospodarstwa bez osiągnięcia odpowiedniego poziomu dochodu, zapewniającego porównywalną z innymi działami gospodarki opłatę pracy rolnika oraz środki na modernizację. Na podstawie danych europejskiego systemu rachunkowości gospodarstw rolnych FADN określono zmiany udziału salda dopłat i podatków w dochodach gospodarstw rolniczych UE. Tendencje i procesy zmian, ze względu na swoją istotę, ujawniają się w długich okresach. Aby je badać, trzeba dysponować jednorodnym materiałem liczbowym z jak najdłuższego przedziału czasu. Materiał dotyczący „dwunastki” (UE-12) z lat 1989-2006 daje takie możliwości. Celem głównym było określenie, czy w możliwie najdłuższym okresie, ze względu na dostępne dane, gospodarstwa rolnicze stawały się coraz bardziej „suwerenne” ekonomicznie, czy też coraz bardziej przechodziły na „garnuszek” podatników. Ze względu na charakter dostępnych danych, zastosowano najprostsze metody analizy szeregów statystycznych, metody analizy pionowej, rachunek korelacji i regresji, a także wizualizację za pomocą wykresów.
    Balanced development of a farm cannot be achieved without an appropriate level of income which provides payroll comparable to other branches of economy and funds for investments. Changes of subsidiaries and taxes balance in UE farms were described based on data from FADN. Trends, changes of processes are usually observed in long term horizons. To analyse them long term data series is required. Data concerning UE-12 from years 1989-2006 enables such analysis. The main goal was to determine if farms in long term were getting more economically independent or were supported more and more by taxpayers. Due to data availability the simplest statistical time series analysis, correlation and regression analysis and chart visualisation were performed.
    Źródło:
    Journal of Agribusiness and Rural Development; 2009, 13, 3
    1899-5241
    Pojawia się w:
    Journal of Agribusiness and Rural Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przedsiębiorczość pozarolnicza jako źródło dodatkowych dochodów gospodarstw rolnych Dolnego Śląska
    The non-agricultural activity as the source of additional incomes in agricultural farms in the Lower Silesia area
    Autorzy:
    Kropsz, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/43271.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    gospodarstwa rolne
    dochody dodatkowe
    zrodla dochodow
    dzialalnosc pozarolnicza
    obszary wiejskie
    Dolny Slask
    Opis:
    Badania podjęte z uwzględnieniem obniżającego się poziomu dochodów pochodzących zwłaszcza z pracy w rolnictwie pozwoliły na określenie struktury dochodów uzyskiwanych w badanych gospodarstwach. Obiekty do badań wybrano celowo, uwzględniając położenie gospodarstwa na obszarze wiejskim oraz prowadzenie dodatkowej działalności pozarolniczej. Wyniki badań dowiodły, że ze względu na niskie dochody z działalności rolniczej większość rolników podejmuje działalność pozarolniczą w celu pozyskania dodatkowych dochodów, które uzupełniają braki finansowe wynikające z działalności podstawowej. Sprzężenie działalności rolniczej i pozarolniczej jest dla gospodarstw szansą na wykorzystanie nadwyżek siły roboczej bez konieczności podejmowania pracy poza gospodarstwem.
    Taking into account dropping level of incomes coming especially from the work in agriculture the investigation allowed to estimate the structure of incomes in studied farms. The objects of investigations were chosen taking into account the position of the farm on country areas and the leadership of the additional non-agricultural activity. The results of investigations proved that the low incomes from the agricultural activity and generally difficult economic situation of farms had forced majority of farmers to take up non-agricultural activity to obtain additional incomes resulting from the basic agricultural activity. The connection of the agricultural and non-agricultural activity can be a chance for utilization of the surpluses of working force without the necessity of undertaking the work beyond the farm.
    Źródło:
    Journal of Agribusiness and Rural Development; 2009, 13, 3
    1899-5241
    Pojawia się w:
    Journal of Agribusiness and Rural Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykształcenie oraz poziom rozwoju gospodarstw rolnych jako główne przesłanki dalszego ich wzrostu
    Education and development level of farms as main prerequisites of their further growth
    Autorzy:
    Michalak, J.
    Warzocha, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/863099.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
    Tematy:
    rolnicy
    wyksztalcenie
    nowe technologie
    satysfakcja zawodowa
    gospodarstwa rolne
    gospodarstwa indywidualne
    poziom rozwoju
    rozwoj gospodarstwa
    dochody
    Opis:
    Zgromadzone informacje dotyczące poziomu wykształcenia rolników, rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych, stopnia zadowolenia rolników z dochodów oraz planów rozwojowych. Przedstawiono wyniki analizy, która dotyczyła zależności pomiędzy poziomem wykształcenia rolników, nowoczesnością stosowanych technologii, fazą rozwoju gospodarstwa, a stopniem zadowolenia z efektów pracy, z poziomu uzyskiwanych dochodów oraz planami na przyszłość.
    The aim of the research was to gather the information concerning the education level of farmers, development of farms, their income satisfaction as well as development plans. The article presents result of an analysis of interdependence between the level of education, up-to-dateness of applied technology, the phase of farm’s development and satisfaction level of work results, income satisfaction and plans for the future. The direct questioning method was employed within the research process, using a standardized questionnaire form among 80 farm owners from Łomżyńska region. The results of the study indicate that people with higher qualifications are more satisfied with the effects of their work. Not only do they achieve better production or financial results but also are capable of adapting their farms to the conditions of constantly changing environment. Owing to those skills many farmers are eager to take risks and carry out essential modernization as well as adaptational activities that enhance their competitiveness.
    Źródło:
    Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu; 2009, 11, 1
    1508-3535
    2450-7296
    Pojawia się w:
    Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    SPATIAL COMPARISON OF THE LEVEL AND RATE OF CHANGE OF FARM INCOME IN THE YEARS 2004-2012
    PRZESTRZENNE PORÓWNANIE POZIOMU I TEMPA ZMIAN DOCHODÓW GOSPODARSTW ROLNYCH W LATACH 2004-2012
    Autorzy:
    Jaworski, Stanisław
    Pietrzykowski, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/654853.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Dochody farm
    analiza funkcjonalna
    FADN.
    income of farms
    functional analysis
    Opis:
    Głównym celem pracy było określenie zmian w regionach na poziomie gospodarstwa ze względu na dochód w okresie od 2004 do 2012 roku. W pierwszej części artykułu zestawiono dynamikę dochodów w poszczególnych województwach w Polsce. Dynamikę opracowano pod względem poziomu dochodów, koncentrując się na  tempie i przyspieszeniu. W drugiej części pracy wzięto pod uwagę kilka zmiennych predykcyjnych. Badanie dotyczyło wpływu zmian w czasie na dochody. W analizach wykorzystano dane z Polskiego FADN z okresu 2004–2012. Uzyskane wyniki potwierdziły rosnący wpływ dotacji na dochód w gospodarstwach rolnych. Analiza funkcjonalna pozwoliło nam określić, jak wygląda zróżnicowanie dochodów gospodarstw rolnych w latach 2004–2012. Poza tym udało się również wyróżnić województwa wyraźnie odstające od pozostałych ze względu na badaną cechę. Stwierdzono podobieństwa w przebiegu zmian dochodu w województwach od roku 2004. W pracy potwierdzono ogólne stwierdzenie, że znaczną część dochodów w polskim rolnictwie stanowią płatności. Nie udało się jednak stwierdzić kierunku wykorzystywania dopłat, ale wynikało to ze specyfiki danych. W pracy użyto zaawansowanych metod statystycznych: funkcjonalnej analizy składowych głównych i funkcjonalnej analizy regresji. Analizy przeprowadzono w pakiecie R-CRAN.
    The primary aim of this paper is to determine the income changes in agricultural regions in the period from 2004 to 2012. In the first part of the paper, we have summarised the income dynamics in various provinces in Poland. The dynamics is elaborated in terms of income’s level, pace and acceleration. In the second part, we take into account some predictor variables. We have investigated the time-varying impact on income using a functional concurrent regression model. We used data from the Polish FADN. Our conclusions relate to 50% of typical farms in Poland in terms of the time-varying mean income of provinces. The analysis was performed in the R-CRAN.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2014, 5, 307
    0208-6018
    2353-7663
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany dochodów gospodarstw rolnych Unii Europejskiej, Polski i Regionu FADN 800
    Changes in income of agricultural farms in the European Union, Poland and the Region 800 of FADN
    Autorzy:
    Domagalska-Gredys, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/863444.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
    Tematy:
    dochody
    dynamika zmian
    gospodarstwa rodzinne
    gospodarstwa rolne
    Polska
    Region FADN 800
    rozwoj gospodarstwa
    Unia Europejska
    wyniki ekonomiczne
    Opis:
    Porównano wyniki ekonomiczne gospodarstw rolnych krajów UE, Polski i Regionu FADN 800 przed 2006 rokiem. Jako zmienne analizowane wybrano kategorie ekonomiczne: dochód, wartość dodaną netto i dochód/FWU. W analizie posłużono się miarą przyrostów względnych, przyrostów średniorocznych i funkcją trendu czasowego. Dynamika zmian przyjętych kategorii w ujęciu czasowym i ich zróżnicowanie przestrzenne pomaga określić aktualny stan i kierunek rozwoju gospodarstw.
    The paper aims to analizę Net Family Income, Farm Net Value Added in farms of the EU's in the period 1989-2006 and in the Polish and Region FADN 800 farms in the period 2004-2006. The aim of this study was to determine the trend changes in the terms of categories. Adopted concept of analysis was used for comparative the level of development farms in EU and in Poland. The analysis confirmed the significant differences in the level of income of Polish and European farms. Income growth rate of Polish farms are smaller and the competitiveness of farms is less. It should therefore be taken a faster and future directions of development of Polish farms which would improve efficiency and productivity of farms and living conditions of farmers life.
    Źródło:
    Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu; 2009, 11, 2
    1508-3535
    2450-7296
    Pojawia się w:
    Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sytuacja ekonomiczna gospodarstw rolnych w warunkach WPR UE - próba prognozy do 2013 roku
    Economic situation of rural farms in conditions of the EU CAP - an attempt of the forecast till 2013 year
    Autorzy:
    Poczta, W.
    Sieminski, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44345.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    gospodarstwa rolne
    sytuacja ekonomiczna
    dochody
    mozliwosci rozwoju
    Wspolna Polityka Rolna
    Unia Europejska
    Polska
    Opis:
    Członkostwo Polski w Unii Europejskiej stwarza szanse poprawy sytuacji ekonomicznej w gospodarstwach rolnych. Czynnikami poprawy sytuacji ekonomicznej są między innymi dopłaty obszarowe oraz inne instrumenty Wspólnej Polityki Rolnej. Rezultatem unijnego wsparcia gospodarstw rolnych jest wzrost uzyskiwanej nadwyżki bezpośredniej oraz dochodów rolniczych. Wyniki wskazują jednak na silne zróżnicowanie sytuacji ekonomicznej w gospodarstwach rolnych w zależności od skali i kierunków produkcji. W konsekwencji w Polsce występują w dalszym ciągu licznie gospodarstwa rolne, w których sytuacja ekonomiczna zasadniczo się nie poprawiła, a dochody ludności rolniczej uzyskiwane z tej działalności są niewystarczające, by zapewnić standard życia na poziomie parytetowego funduszu konsumpcji.
    Poland’s membership in the EU gives rural farms chances to improve their economic situation. Direct payments and other instruments of Common Agricultural Policy (CAP) are the main factors determining the economical status of rural farms. Growth of gross margin, as well as agricultural revenues are the results of the EU support for the rural farms. However, strong differentiation of the economic situation of the rural farms according to their size and specialisation in production is noticed. As a result, there are still rural farms, in which economic situation has not change, and revenues of the agricultural population are not sufficient to assure them life standard on a par with the parity consumption fund.
    Źródło:
    Journal of Agribusiness and Rural Development; 2009, 13, 3
    1899-5241
    Pojawia się w:
    Journal of Agribusiness and Rural Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    CHANGES IN THE INCOME SITUATION OF AGRICULTURAL HOLDINGS IN THE LIGHT OF THE POLISH FADN OBSERVATIONS FROM 2004-2018
    ZMIANY SYTUACJI DOCHODOWEJ GOSPODARSTW ROLNYCH Z POLA OBSERWACJI POLSKIEGO FADN W LATACH 2004-2018
    Autorzy:
    Kulawik, Jacek
    Płonka, Renata
    Wieliczko, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2130581.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-22
    Wydawca:
    Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    dochody rolnicze
    rolnictwo
    ryzyko dochodowe
    agricultural income
    agriculture
    income risk
    Opis:
    The income of farmers and their families is the base for consumption, savings, and investment. However, apart from its level and adequate ratios to the income of the agricultural population, its stability is also important. This very thesis is the main axis of the analysis of the income situation of Polish farmers participating in the FADN from 2004 to2018. Its documentation is also one of the main aims of this paper. To do this from the right theoretical perspective, theinitial part of the paper presents the schemes of this income calculation and its determinants, as well as issues related to measuring income risk and the factors which affect it. Both static and dynamic approaches were used in this part of the paper. The other, thoroughly empirical and retrospective part of the paper focuses on the relationships between income and budget support, economic size, production type, and spatial location of agricultural farms. The importance of non-agricultural income was also shown, although relevant information in the FADN is not very extensive. The identification of the risk-income strategy should also be treated as a preliminary approach to the analyzed issue.
    Dochody rolników i ich rodzin są podstawą konsumpcji, oszczędności i inwestycji. Jednak poza ich poziomem i odpowiednimi relacjami do dochodów ludności rolniczej ważna jest także ich stabilność. Ta właśnie teza jest główną osią analizy kształtowania się sytuacji dochodowej polskich rolników uczestniczących w sieci FADN w latach 2004-2018. Jej udokumentowanie jest zarazem głównym celem artykułu. By uczynić to w odpowiedniej perspektywie teoretycznej, w początkowej części artykułu przedstawiono schematy ich obliczania oraz ich determinanty, a także kwestie związane z mierzeniem ryzyka dochodowego i czynniki na nie wpływające. Zastosowano tu podejście statyczne oraz dynamiczne. W drugiej, na wskroś empirycznej i retrospektywnej części artykułu skoncentrowano się na zależnościach między dochodami a wsparciem budżetowym, wielkością ekonomiczną, typem produkcyjnym i położeniem gospodarstw w przestrzeni. Dodatkowo pokazano znaczenie dochodów pozarolniczych, aczkolwiek informacje na ten temat w FADN nie są zbyt bogate. Jako ujęcie wstępne problemu należy też potraktować identyfikację strategii ryzyko–dochody.
    Źródło:
    Zagadnienia Ekonomiki Rolnej; 2020, 365, Special Issue 4; 108-134
    0044-1600
    2392-3458
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyniki gospodarstw z terenów ONW na tle pozostałych – czy grozi nam zaniechanie produkcji w trudnych warunkach?
    The results of farms from LFA compared with others – are we in danger of giving up the production in unfavourable environment?
    Autorzy:
    Sobczynski, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/43867.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    obszary wiejskie
    obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania
    gospodarstwa rolne
    produkcja rolna
    produkcja roslinna
    produkcja zwierzeca
    wyniki produkcyjne
    koszty produkcji
    dochody
    saldo doplat i podatkow
    Siec Danych Rachunkowosci Gospodarstw Rolnych
    Opis:
    Na podstawie danych FADN dla krajów UE porównano wyniki produkcyjno- -ekonomiczne uzyskane przez rolników z ONW tzw. nizinnych z wynikami rolników gospodarujących w korzystnych warunkach. W latach 2004-2009 gospodarujący w niekorzystnych warunkach uzyskiwali z jednostki ziemi niemal o 55% niższą produkcję roślinną przy relatywnie niższych o 4% kosztach środków ochrony roślin i wyższych o 12% kosztach nawozów. Niekorzystne warunki wpływały również na spadek produkcji zwierzęcej o 25%. Oddziaływanie warunków kumuluje się w wynikach ekonomicznych uzyskiwanych z hektara użytków rolnych: wartość dodana netto była niższa o 35%, a dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolnego już tylko o 3%. Okazało się, że działanie całego systemu dopłat i podatków (nie tylko dopłat do niekorzystnych warunków) wyrównywało dochodowość ziemi dla obszarów o korzystnych i niekorzystnych warunkach gospodarowania. Przedstawione wyniki dotyczyły przeciętnej unijnej, podczas gdy poszczególne kraje mogły się znacznie różnić.
    Based on FADN data the output and economic results from EU with LFA countries were compared with the results of those farms located in favourable environment. In 2004-2009 farmers from unfavourable environment received lower crop output per land unit (by 55%) with lower crop protection (by 4%) and higher fertilizers costs (by 12%). Unfavourable environment lowered also livestock output by 25%. The influence of the environment is accumulated in economic results per ha of agricultural unit: net value added was lower by 35% and family farm income was lower only by 3%. It appeared that whole system of subsidies and taxes (not only subsidies for unfavourable environment) levelled land productivity for areas with favourable and unfavourable environment. The presented results concerned EU average, while particular countries may differ significantly.
    Źródło:
    Journal of Agribusiness and Rural Development; 2012, 24, 2
    1899-5241
    Pojawia się w:
    Journal of Agribusiness and Rural Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ kierunku inwestowania na efekty produkcyjno-ekonomiczne gospodarstw rolnych w podregionie bydgoskim
    Impact of the directions of investment on the production and economical effects of farms in the Bydgoszcz sub-region
    Autorzy:
    Sass, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/43035.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    gospodarstwa rolne
    wielkosc ekonomiczna
    inwestycje
    kierunki produkcji
    produkcja rolna
    intensywnosc produkcji
    koszty produkcji
    efektywnosc produkcji
    rentownosc kapitalow wlasnych
    dochody
    Opis:
    Celem pracy jest określenie wpływu kierunku inwestowania na wybrane efekty produkcyjno-ekonomiczne gospodarstw rolnych w podregionie bydgoskim. Podstawowym źródłem informacji były dane zgromadzone przez Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie za lata 1994-2007, dotyczące opinii wydanych dla rolników ubiegających się o kredyty preferencyjne. Ponadto wykorzystano wyniki rachunkowości FADN. Analizą objęto 220 gospodarstw, które korzystały z kredytów preferencyjnych i nieprzerwanie prowadziły rachunkowość w latach 2004-2008. Oceniono odroczone skutki inwestycji, które zostały zapoczątkowane w 1994 roku. Badania nie pozwalają na precyzyjne określenie wpływu kierunku inwestowania na efekty produkcyjno-ekonomiczne gospodarstw, ponieważ wyodrębnione grupy gospodarstw z punktu widzenia postawionego celu badań nie są jednorodne.
    The purpose of the study is to determine the impact of the direction of investment on selected production and economical effects of farms in the Bydgoszcz subregion. The data collected by the Agricultural Advisory Centre in Minikowo for 1994- -2007 concerning the opinions issued for the farmers applying for preferential loans constituted the basic source of information. Moreover, the results of FADN accountancy were also used. 220 farms that made use of preferential loans and uninterruptedly ran accountancy in 2004-2008 were covered by the analysis. Deferred results of investments initiated in 1994 were assessed. The conducted studies do not make it possible to determine precisely the impact of the investment’s direction on the production and economical effects of farms, as the separated groups of farms are not uniform from the point of view of the purpose of the studies.
    Źródło:
    Journal of Agribusiness and Rural Development; 2012, 25, 3
    1899-5241
    Pojawia się w:
    Journal of Agribusiness and Rural Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Taxation of agricultural holdings in Poland with personal income tax
    Opodatkowanie gospodarstw rolnych w Polsce podatkiem dochodowym od osób fizycznych
    Autorzy:
    Mielczarek, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/14497571.pdf
    Data publikacji:
    2017-11-22
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu
    Tematy:
    agricultural tax
    personal income tax
    income from agriculture
    farming
    special branches of agricultural production
    podatek rolny
    podatek dochodowy od osób fizycznych
    dochody z rolnictwa
    działalność rolnicza
    działy specjalne produkcji rolnej
    Opis:
    Cel: W artykule podjęto tematykę zmiany w Polsce formy opodatkowania rolnictwa z podatku rolnego na podatek dochodowy od osób fizycznych. Autor podjął się badanego tematu ponieważ opodatkowanie rolnictwa jest istotnym zagadnieniem z punktu widzenia praktyki gospodarczej. Ponadto podobne rozwiązanie występuje praktycznie we wszystkich państwach Unii Europejskiej. Celem artykułu jest próba oceny skutków fiskalnych dla państwa ze zmiany formy opodatkowania rolnictwa. Metoda badawcza: W artykule wykorzystano badania literaturowe i aktów prawnych oraz przeprowadzono symulację empiryczną. Badania literaturowe i aktów prawnych miały na celu przedstawienie formy opodatkowania rolnictwa w państwach UE oraz sposoby opodatkowania dochodów z rolnictwa. Symulacja empiryczna dotycząca skutków fiskalnych z opodatkowania rolnictwa w Polsce podatkiem dochodowym została przeprowadzona w trzech ujęciach: ogólnym (z zastosowaniem różnych przykładowych stawek), porównaniu z podatkiem rolnym i podziałem wpływów na budżet państwa i jednostek samorządu terytorialnego. Wnioski: Przeprowadzone badania empiryczne dotyczące lat 2010–2014 wykazały, że zastąpienie podatku rolnego podatkiem dochodowym byłoby korzystnym rozwiązaniem dla rolników, ale przy zastosowaniu niskich stawek podatkowych. Przy wyższych stawkach rozwiązanie to byłoby niekorzystne. Jednocześnie na zastąpieniu podatku rolnego podatkiem dochodowym skorzystałoby państwo oraz samorządy województw i powiatów, gdyż uzyskałyby dodatkowe wpływy podatkowe do swych budżetów. Natomiast samorząd gminny na rozwiązaniu tym skorzystałby przy zastosowaniu stawek wyższych niż 10%. Oryginalność/wartość artykułu, wkład w rozwoju nauki: W kontekście istniejących już badań wartością naukową artykułu jest porównanie wielkości wpływów z podatku rolnego z wpływami podatkowymi z opodatkowania dochodów gospodarstw rolnych.
    Aim: The paper deals with the subject of the shift in Poland's form of agricultural taxation from agricultural tax to personal income tax. The author decided to explore this topic since the taxation of agriculture is an important issue from the standpoint of economic practice. In addition, a similar solution exists virtually in all the European Union countries. The research objective of this paper is an attempt to assess the fiscal consequences for the state arising from the change of the agricultural taxation form. Design/Research methods: The paper employs literature research and examines legal acts, as well as conducts empirical simulation. The literature research and that concerned with legislation were aimed at presenting the forms of agricultural taxation in the EU countries and the approaches to taxing agricultural incomes. The empirical simulation of fiscal effects of agricultural taxation in Poland has been carried out in three scenarios: general (using different sample rates), comparing with agricultural tax, and revenues distribution across the state budget and territorial self-government units. Conclusion/findings: The empirical studies conducted for the years 2010-2014 have shown that replacing agricultural tax with income tax would be a good solution for farmers, provided that low tax rates were to be applied. At higher rates, this solution would be unfavorable. At the same time, the replacement of agricultural tax with income tax would benefit the state and regional governments and counties, as their budgets would gain additional tax revenues. On the other hand, the municipal government would benefit with the application of tax rates higher than 10%.Originality/value of the paper: In the context of the existing research, the scientific value of the paper consists in the comparison of the amount of agricultural tax receipts with those from the farm income taxation.
    Źródło:
    Central European Review of Economics and Management; 2017, 1, 3; 107-134
    2543-9472
    Pojawia się w:
    Central European Review of Economics and Management
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sytuacja dochodowa oraz poziom wsparcia publicznego towarowych gospodarstw rolnych w wybranych krajach UE
    Income situation and the level of public assistance for commercial farms in selected EU countries
    Autorzy:
    Płonka, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1932018.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Główny Urząd Statystyczny
    Tematy:
    dochody z działalności rolniczej
    Wspólna Polityka Rolna
    wsparcie publiczne
    dopłaty
    FADN
    income from agricultural activity
    Common Agricultural Policy
    public assistance
    subsidies
    Opis:
    Głównym celem działalności towarowego gospodarstwa rolnego jest osiągnięcie jak najwyższego dochodu z działalności rolniczej. Na wielkość dochodu uzyskiwanego przez gospodarstwa rolne wpływają zarówno uwarunkowania zewnętrzne, jak i wewnętrzne. W ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) rolnictwo jest wspierane różnego rodzaju dopłatami. Celem badania omawianego w artykule jest ocena sytuacji dochodowej oraz znaczenia wsparcia publicznego w kształtowaniu wyników ekonomicznych gospodarstw towarowych w Polsce na tle wybranych krajów UE. W opracowaniu porównano pozycję dochodową oraz poziom wsparcia publicznego polskich gospodarstw rolnych objętych systemem FADN w latach 2004– 2019 z niemieckimi i francuskimi gospodarstwami rolnymi oraz ogółem gospodarstw w UE. Zastosowano analizę wskaźnikową. Wybrano mierniki i wskaźniki charakteryzujące sytuację makroekonomiczną oraz elementy potencjału gospodarstw rolnych, ich sytuację dochodową i poziom wsparcia publicznego. Analiza pokazała, że polskie gospodarstwa w porównaniu z niemieckimi i francuskimi charakteryzowały się mniejszym uzależnieniem wyników ekonomicznych od dopłat, a relacja dopłat do działalności operacyjnej do produkcji z gospodarstwa rolnego na jednostkę powierzchni użytków rolnych w Polsce zbliżyła się do poziomu pozostałych badanych krajów. Badanie prowadzi do wniosku, że wsparcie publiczne w ramach WPR z jednej strony stabilizuje dochody rolników, z drugiej zaś uzależnia je od transferów budżetowych.
    The main objective of a commercial farm is to achieve the highest possible income from agricultural activity. The level of this income is influenced by both external and internal conditions. The agriculture sector in the EU receives significant money transferes in the form of various types of subsidies. The aim of the article is to assess the income situation of commercial farms in Poland and the importance of public assistance in shaping their economic results compared to selected EU countries. The study presents the income ranking of Polish farms covered by the FADN system in 2004–2019 and the level of public assistance for them in comparison to German and French farms and all EU farms. The study employed ratio analysis based on the measures and indicators describing the macroeconomic situation as well as the elements of the potential of farms, their income situation and the level of public assitance for them. The performed analysis demonstrates that the results of Polish farms were dependent on subsidies to a lesser extent than those of the German and French farms, and that the ratio of subsidies for Polish farms to their output per unit of agricultural area neared the same ratio in the other analysed countries. The conclusion of the study is that public asssitance extended to farms in the framework of the CAP stabilises farmers’ income, but on the other hand makes them dependent on budget transfers.
    Źródło:
    Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician; 2021, 66, 12; 24-53
    0043-518X
    Pojawia się w:
    Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Determinants of farm income in the European Union in new and old member states. A regional study
    Determinanty dochodów gospodarstw rolnych w Unii Europejskiej z uwzględnieniem kryterium stażu członkowskiego. Analiza regionalna
    Autorzy:
    Kryszak, L.
    Matuszczak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1790453.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
    Tematy:
    agricultural income
    European Union
    Cobb-Douglas function
    quantile panel regression
    dochody rolnicze
    Unia Europejska
    funkcja Cobba-Douglasa
    panelowa regresja kwantylowa
    Opis:
    The aim of the article was to identify the determinants of income of representative farms at the level of European Union regions. For this purpose, FADN data was used for the years 2004-2017. Due to varied conditions of agricultural development, EU regions were divided into groups according to seniority of members. Income was examined using basic panel regression and quantile panel regression models using the extended Cobb-Douglas formula. Apart from the basic input of production factors (labour, capital and land), the impact of subsidies as well as production and financial management strategies in the farms were also investigated. It was found that farm income in so-called new member states were more sensitive to growing specialization, direct payments and capital expenditure, while, in the so-called old EU, there was a relatively high elasticity of income in relation to the labour factor. On the other hand, income was negatively affected by an increase in the level of financial leverage. The results of the quantile regression model show that, with increasing farm income, the role of labour and land factors decreases, while the significance of the capital factor remains relatively constant.
    Celem artykułu jest identyfikacja determinant dochodów reprezentatywnych gospodarstw rolnych na poziomie regionów Unii Europejskiej. W tym celu posłużono się danymi FADN za lata 2004-2017. Ze względu na odmienne uwarunkowania rozwoju rolnictwa dokonano podziału regionów Unii Europejskiej według kryterium stażu członkowskiego. Dochody badano za pomocą regresji panelowej i kwantylowej regresji panelowej z wykorzystaniem rozszerzonej formuły Cobba-Douglasa. Oprócz podstawowych nakładów czynników produkcji (pracy, kapitału i ziemi) badano również wpływ subsydiów oraz strategii zarządzania produkcją i finansami w gospodarstwie rolnym. Ustalono, że dochody gospodarstw w tzw. nowych krajach członkowskich w większym stopniu były wrażliwe na rosnącą specjalizację, płatności bezpośrednie oraz nakłady kapitałowe. W krajach tzw. starej Unii Europejskiej odnotowano względnie wysoką elastyczność dochodów względem czynnika pracy. Natomiast ujemny wpływ na dochód miał wzrost poziomu wykorzystania nakładów obcych. Wyniki modelu regresji kwantylowej pokazują, że wraz ze wzrostem dochodów gospodarstwa rola czynników pracy i ziemi zmniejsza się, podczas gdy znaczenie czynnika kapitałowego jest względnie stałe.
    Źródło:
    Annals of The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists; 2019, 21, 3; 200-211
    2657-781X
    2657-7828
    Pojawia się w:
    Annals of The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Availability of land resources in individual farms in Poland and convergence of the farm’s income after Poland’s accession to the EU
    Wyposażenie w ziemię indywidualnych gospodarstw rolnych w Polsce a konwergencja ich dochodów po akcesji Polski do UE
    Autorzy:
    Smędzik-Ambroży, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952376.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    land factor
    income from agricultural activities
    convergence
    czynnik ziemi
    dochody z działalności rolniczej
    konwergencja
    Opis:
    The aim of the article is to determine whether, after the Polish accession to the EU, there were trends for convergence/divergence income of individual farms from areas with different or similar equipment in the land factor (quantitative and qualitative). The study included individual farms FADN in different regions in Poland. The analysis were based on data from the statistical publications of the Central Statistical Office of Poland as well as accounting information on income from agricultural activity in individual farms covered by the Polish FADN. It has been proven that the equipment in the land factor is the determinant of leveling the value of agricultural income (convergence) between farms from areas with similar equipment in this factor.
    Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy po przystąpieniu Polski do UE wystąpiły tendencje do konwergencji/dywergencji dochodów gospodarstw indywidualnych z obszarów o odmiennym bądź podobnym wyposażeniu w czynnik ziemi (w ujęciu ilościowym i jakościowym). Badaniem objęto gospodarstwa indywidualne FADN poszczególnych województw w Polsce. Analizy przeprowadzono na podstawie danych pochodzących z publikacji Głównego Urzędu Statystycznego RP, a także informacji rachunkowych dotyczących dochodów z działalności rolniczej w indywidualnych gospodarstwach rolnych objętych systemem Polskiego FADN. Udowodniono, że wyposażenie w czynnik ziemi stanowi determinantę wyrównywania poziomu dochodów z działalności rolniczej (konwergencji).
    Źródło:
    Journal of Agribusiness and Rural Development; 2017, 44, 2; 455-462
    1899-5241
    Pojawia się w:
    Journal of Agribusiness and Rural Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Płatności ONW a regionalne zróżnicowanie dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolnego w Polsce
    The LFA payments and region al differentiation of farm net income in Poland
    Autorzy:
    Sadlowski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/572373.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Tematy:
    rolnictwo
    gospodarstwa rolne
    gospodarstwa rodzinne
    obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania
    dochody z pracy w rolnictwie
    dochodowosc
    Siec Danych Rachunkowosci Gospodarstw Rolnych
    pomoc finansowa na wspieranie gospodarowania na terenach gorskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania zob. dopłaty ONW
    doplaty ONW
    pomoc finansowa
    zroznicowanie regionalne
    Opis:
    Badano zależność dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolnego od miejsca prowadzenia działalności oraz znaczenie płatności ONW w wyrównywaniu dochodowości gospodarstw rolnych zlokalizowanych w poszczególnych regionach FADN. Stwierdzono, że w okresie objętym badaniem istniał statystycznie istotny, ale słaby, związek między dochodem z rodzinnego gospodarstwa rolnego na osobę pełnozatrudnioną z rodziny a lokalizacją gospodarstwa (regionem FADN). Płatności kompensacyjne nie zmniejszyły siły tej zależności.
    The relationship between the Farm Net Income and the location of agricultural activity as well as the importance of LFA payments in equalizing the profitability of farms located in different FADN regions were examined. It was found that during the survey period there was a statistically significant but weak relationship between the Farm Net Income per Family Workers Unit (FWU) and the location of farm (FADN region). The compensatory payments did not reduce the strength of this relationship.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego; 2012, 12[27], 1
    2081-6960
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-27 z 27

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies