Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "der Aufklärung" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Günter Grass: Mythos, Geschichte und die Grenzen der Aufklärung heute
    Autorzy:
    Philippi, Klaus-Peter
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/605718.pdf
    Data publikacji:
    1992
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Źródło:
    Lublin Studies in Modern Languages and Literature; 1992, 16; 47-76
    0137-4699
    Pojawia się w:
    Lublin Studies in Modern Languages and Literature
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stanowisko Kościoła wobec koncepcji praw człowieka okresu Oświecenia i deklaracji z XVIII w.
    Der Standpunkt der Kirche zur Menschenrechtskonzeption der Aufklärung und der Deklarationen des 18. Jahrhunderts
    Autorzy:
    Mazurek, Franciszek Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1872706.pdf
    Data publikacji:
    1985
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    Der Autor stellt die These, auf, dass die negativen Stellungnahmen der Päpste des 18. und 19. Jahrhunderts zu den Menschenrechtskonzeptionen der Aufklärungsperiode /in Frankreich/ und der Deklaration der Menschen- und Bürgerrechte von 1789 eher durch doktrinelle Gründe und die Situation der Kirche in diesem Zeitraum in Frankreich und nicht durch den "Konservatismus“ der Päpste bewirkt wurden. Auch macht er deutlich, dass die Kirche nicht negativ zur amerikanischen Unabhängigkeitserklärung von 1776 Stellung nahm. Er polemisiert mit den Autoren, die der Meinung sind, der Standpunkt des Apostolischen Stuhls zur Deklaration der Menschen- und Bürgerrechte sei negativ gewesen und erst Johannes HIII hätte diese Rechte erst 1963 in "Pacem in terris" akzeptiert. Der Autor zeigt, dass:1. selbst die zeitgenössischen Anhänger einen liberalen Konzeption der Menschenrechte die Konzeption aus dem 18. Jahrhundert nicht unkritisch und vorbehaltlos akzeptieren, dass diese eine weitreichende Evolution durchgemacht hat;2. auch Hegel und danach Marx u.a. diese Konzeption scharf kritisiert haben;3. man es der Kirche nicht zum Vorwurf machen darf, dass sie die Konzeption unbeschränkter Freiheit nicht akzeptiert hat. Schliesslich entstand der Kapitalismus, der im 19. Jahrhundert zu einer schrecklichen Ausbeutung des Proletariats führte, auf den Hintergrund des Liberalismus;4. Johannes XIII. die Konzeption aus dem 18. Jahrhundert in der Enzyklika "Pacem in terris" nicht akzeptiert hat. Gewisse Einwände wurden sogar gegenüber der Allgemeinen Deklaration der Menschenrechte der UNQ von 1948 vorgebracht, in der die freiheitlichen und gesellschaftlichen Rechte enthalten sind;5. sich die Aufmerksamkeit der Kirche seit dem 19. Jahrhundert auf die gesellschaftlichen Rechte konzentriert. Eben dieser Problematik der gesellschaftlichen Rechte des Menschen und keiner anderen war die Enzyklika "Rerum novarum" Leons XIII. von 1891 gewidmet.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 1985, 13, 1; 53-83
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Johann Georg Hamanns Sokratische Denkwürdigkeiten: Eine Auseinandersetzung mit dem Rationalismus der Aufklärung
    Johann Georg Hamannʼs Sokratische Denkwürdigkeiten: A Polemic with Enlightenment Rationalism
    Autorzy:
    Brose, Thomas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1775233.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Oświecenie
    Biblia
    nawrócenie
    publiczność
    metakrytyka
    Sokrates
    Immanuel Kant
    David Hume
    Søren Kierkegaard
    filozofia egzystencjalna
    Königsberg/Królewiec
    Enlightenment
    Bible
    conversion
    public
    metacriticism
    Socrates
    existentialism
    Königsberg
    Opis:
    Sokratische Denkwürdigkeiten Johanna Georga Hamanna. Polemika z oświeceniowym racjonalizmem Londyn, 1758 r. – to punkt zwrotny w biografii Johanna Georga Hamanna (1730-1788). To, co się wtedy wydarzyło w stolicy Anglii, ma znaczenie nie tylko dla jego królewieckiego adwersarza Immanuela Kanta. Londyńskie nawrócenie Hamanna czynni go krytykiem „oświeceniowej filozofii religii”. Jego Gedanken über meinen Lebenslauf należy wymienić w jednym szeregu z Confessiones św. Augustyna. Hamann zasługuje na szczególną uwagę w kontekście dyskursu „powrotu do religii” i „nowego ateizmu”. Wykonana przez niego około 1750 r. prekursorska analiza zinstytucjonalizowanej władzy „publiczności” ma wyjątkowe znaczenie, ponieważ podejmuje on próbę łączenia chrześcijańskiego przesłania z nowym rozumieniem rzeczywistości, stając się tym samym inspiracją dla Sørena Kierkegaarda. W osiemnastowiecznych debatach Hamann bronił egzystencji jednostki przed atakiem anonimowych sił. Z punktu widzenia historii duchowości godne odnotowania jest również to, że filozof odniósł się do Hume’owskiej krytyki metafizyki.   London 1758: das ist der Dreh- und Angelpunkt in Johann Georg Hamanns (1730-1788) Biografie. Was sich in der englischen Hauptstadt ereignet, besitzt nicht bloß für Immanuel Kant, seinen Königberger Mitbürger und Antipoden, Bedeutung. Hamanns Londoner Bekehrung macht ihn zum Kritiker der „Religionsphilosophie der Aufklärung“. Seine Gedanken über meinen Lebenslauf sind in einem Atemzug mit Augustinus’ Confessiones zu nennen. Hamann verdient im Diskurs um die „Wiederkehr der Religion“ sowie um einen „Neuen Atheismus“ geschärfte Aufmerksamkeit. Seine Analyse der sich um 1750 institutionalisierenden Macht von „Öffentlichkeit“ besitzt wegweisende Bedeutung. Denn er versucht, die christliche Botschaft in einem neuen Verständnis von Wirklichkeit zur Sprache zu bringen; er wird damit zum Anreger Søren Kierkegaards. Es ist die Existenz des Einzelnen, die Hamann gegenüber der Vereinnahmung durch anonyme Mächte („Man“) in den Debatten des 18. Jahrhunderts verteidigt. Dass sich der Glaubens-Denker dabei auf die Metaphysik-Kritik David Humes bezieht, erweist sich als geistesgeschichtlich folgenreich.
    London, 1758 is a turning point in the life of Johann Georg Hamann (1730-1788). What happened that year in England’s capital was meaningful, and not just for Immanuel Kant, his adversary in Königsberg – Hamann’s London conversion turned him into a critic of the “Enlightenment philosophy of religion”. His Gedanken über meinen Lebenslauf should be considered as analogous to Augustineʼs Confessions. Hamann merits special attention in the context of the discourse of the “return of religion” and “New Atheism.” The groundbreaking analysis of the institutionalised power of “the public” (Öffentlichkeit), which he performed around the year 1750, is of exceptional importance because it attempts to combine the Christian message with a new understanding of reality, thereby becoming a source of inspiration for Søren Kierkegaard. In eighteenth-century debates, Hamann defended the individual’s existence from its appropriation by anonymous forces. From the point of view of the history of spirituality, it is also important to mention the fact that the philosopher referred to Hume’s criticism of metaphysics.
    London 1758: das ist der Dreh- und Angelpunkt in Johann Georg Hamanns (1730-1788) Biografie. Was sich in der englischen Hauptstadt ereignet, besitzt nicht bloß für Immanuel Kant, seinen Königberger Mitbürger und Antipoden, Bedeutung. Hamanns Londoner Bekehrung macht ihn zum Kritiker der „Religionsphilosophie der Aufklärung“. Seine Gedanken über meinen Lebenslauf sind in einem Atemzug mit Augustinus’ Confessiones zu nennen. Hamann verdient im Diskurs um die „Wiederkehr der Religion“ sowie um einen „Neuen Atheismus“ geschärfte Aufmerksamkeit. Seine Analyse der sich um 1750 institutionalisierenden Macht von „Öffentlichkeit“ besitzt wegweisende Bedeutung. Denn er versucht, die christliche Botschaft in einem neuen Verständnis von Wirklichkeit zur Sprache zu bringen; er wird damit zum Anreger Søren Kierkegaards. Es ist die Existenz des Einzelnen, die Hamann gegenüber der Vereinnahmung durch anonyme Mächte („Man“) in den Debatten des 18. Jahrhunderts verteidigt. Dass sich der Glaubens-Denker dabei auf die Metaphysik-Kritik David Humes bezieht, erweist sich als geistesgeschichtlich folgenreich.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 5; 33-46
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Helmut Glück, Die Fremdsprache Deutsch im Zeitalter der Aufklärung, der Klassik und der Romantik. Grundzüge der deutschen Sprachgeschichte in Europa (Fremdsprachen in Geschichte und Gegenwart. Bd. 12). Harrassowitz Verlag, Wiesbaden, 2013, 738 S.
    Autorzy:
    Kątny, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/973329.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
    Źródło:
    Applied Linguistics Papers; 2018, 25/1; 193-196
    2544-9354
    Pojawia się w:
    Applied Linguistics Papers
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kulturlandschaft Riesengebirge – Erforschung durch die Reiseliteratur und deren Didaktisierung
    Cultural landscape of the Giant Mountains – exploration through travel literature and its didacticization
    Autorzy:
    Nowicka, Dorota
    Pacholski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52934281.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-02
    Wydawca:
    Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    Riesengebirge
    Theorie der Didaktik
    Methodologie
    Mountain Studies
    Literatur
    der Aufklärung
    The Giant Mountains
    theory of teaching
    methodology
    literature of the Enlightment
    Opis:
    How to encourage students to read Enlightment literature in a foreign language? This article presents a proven method of working with German philology students with the travel literature of the 18th century. The described project was aimed at increasing the knowledge of students about a region, that is extremely interesting in terms of culture, namely about the Giant Mountains. The Giant Mountains, the border line between Bohemia and Silesia, have been described in various ways in the literature – in the case of aesthetic literature and non-fictional travel reports. The article is devoted to the history of early tourism in the Giant Mountains and the description of the authors of travel texts that were read with students as part of the project. An appropriate project implementation plan is the key to success: the aim is the simultaneous satisfaction of students and their language progress, as well as increasing the knowledge about the history of the studied region. The explanation of the way the project was implemented was described in the second part of the article, opening the possibility of its universal application among students of foreign philologies.
    Źródło:
    Orbis Linguarum; 2021, 55; 625-643
    1426-7241
    2657-4845
    Pojawia się w:
    Orbis Linguarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sensy idei Oświecenia w filozofii Novalisa
    Autorzy:
    Jakuszko, Honorata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644445.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Aufklärungsprogramm, Variante der Aufklärung, deutsche Frühromantik, Novalis, Bildungsgeschichte
    Program of Enlightenment, Variant of Enlightenment, Early German Romanticism, Novalis, History of Culture
    program Oświecenia, warianty Oświecenia, wczesny romantyzm niemiecki, Novalis, historia kultury
    Opis:
    Der Artikel bildet eine auf Quellentexten fundierte Rekonstruktion der Weise, auf welche Novalis als Vertreter der deutschen Frühromantik den Begriff der Aufklärung versteht. Seiner Meinung nach sei die Aufklärung mit dem historischen Prozess oder mit der Bildungsgeschichte identisch, deren Ziel die allseitige Entwicklung aller Neigungen der Menschlichkeit sei. Enger gefasst kann die Aufklärung auf das 18. Jahrhundert bezogen werden, das als Epoche der Aufklärung bezeichnet wurde. Novalis macht auf die historischen Prämissen aufmerksam, die den Unterschied zwischen der französischen und der deutschen Aufklärung bedingen (u. a. die Reformation in Deutschland und die Französische Revolution). Als Anfang der neuen und höheren Etappe der Aufklärung in Deutschland betrachtet er die transzendentale Philosophie von I. Kant und J. G. Fichte, die Weimarer Klassik von J. W. Goethe und F. Schiller und die historische Philosophie von F. Schlegel – dem Vertreter der deutschen Frühromantik.
    Based on original/period texts, the article constitutes the reconstruction of the ways in which Novalis (a representative of the early German Romanticism) understands the term “Enlightenment”. To him, the Enlightenment is coterminous with the historical process of the history of culture (Bildungsgeschichte), the aim of which is the comprehensive development of humanity’s holistic abilities and competences. In its narrower sense, the Enlightenment may refer only to the eighteenth century, construed as “the Age of the Enlightenment”. In his research, Novalis emphasises the historical contexts that conditioned the differences between the Enlightenment in France and in Germany (among others the German Reformation and the French Revolution). He defines the beginning of the new and higher phase of the German Enlightenment as Kante’s and Fichte’s Transcendental Philosophy, the Weimar Classicism of Goethe and Schiller as well as Schlegel’s Early German Romantic historical philosophy.
    Artykuł stanowi – udokumentowaną na tekstach źródłowych – rekonstrukcję sposobu, w jaki Novalis (reprezentant wczesnego romantyzmu niemieckiego) rozumie termin „oświecenie”. Jego zdaniem, oświecenie jest tożsame z procesem historycznym lub historią kultury (Bildungsgeschichte), której celem jest wszechstronny rozwój wszystkich predyspozycji człowieczeństwa. W wąskim znaczeniu oświecenie może być odnoszone do wieku XVIII, określanego jako wiek oświecenia. Novalis zwraca uwagę na historyczne przesłanki warunkujące różnicę między oświeceniem francuskim a niemieckim (m. in. reformację w Niemczech i rewolucję francuską). Za początek nowego i wyższego etapu oświecenia w Niemczech uznaje filozofię transcendentalną I. Kanta i J. G. Fichtego, klasycyzm weimarski J. W. Goethego i F. Schillera oraz filozofię historyczną F. Schlegla –reprezentanta wczesnego romantyzmu niemieckiego.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2015, 13
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etatyzm na przykładzie austriackiego józefinizmu w epoce Oświecenia
    Statism as exemplified by Austrian Josephinism during the Age of Enlightenment
    Der Etatismus am Beispiel des österreichischen Josephinismus im Zeitalter der Aufklärung
    Этатизм на примере австрийского иосифизма в эпоху Просвещения
    Autorzy:
    Przedpełski, Borys
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494550.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    statism
    Josephinism
    reforms
    etatyzm
    józefinizm
    reformy
    Opis:
    The subject matter of the article is an intra-Catholic anti-Roman movement of statist nature, known as Josephinism. The movement spread throughout Austrian crown lands (Austria, Hungary, Transylvania, Banat, Bohemia, Slovakia, Galicia, Lodomeria, southern Netherlands, Croatia and Tuscany). Josephinism had its rise under the influence of enlightened absolutism, and Gallican and Febronian ideas. It started in the 1750s during the reign of Empress Maria Theresa (1740-1780), reached full development during the reign of Emperor Joseph II (1780-1790), and formally ended in 1855 by the conclusion of the Concordat between Austria and the Church State. The Josephinist system claimed and implemented the State supremacy over the Church in administrative and financial matters. By state government’s decrees numerous monasteries and fraternities were dissolved, organising pilgrimages was limited, and bishops’ direct communication with Rome was prohibited. At the same time the number of parishes was increased and a new ecclesiastical order of services was introduced. Joseph’s II great contribution was issuing the Edict of Tolerance in 1781, which granted freedom of religion and worship to the members of Evangelical Lutheran Church, Evangelical Reformed Church, the Orthodox Church, and the Mosaic faith. Owing to the support of Peter Leopold, Grand Duke of Tuscany, brother of Emperor Joseph II, in 1786 a diocesan synod was held in Pistoia (Tuscany), which postulated reforming the Mass, strengthening the authority of bishops and restoring papal primacy of honour in the Church. In 1794 its provisions were condemned by Pope Pius VI (1775-1799) in the bull Auctorem fidei.
    Tematem artykułu jest wewnatrzkatolicki ruch antyrzymski o charakterze etatystycznym, znany pod nazwą józefinizmu. Objął on swym zasięgiem kraje korony austriackiej (Austria, Węgry, Siedmiogród, Banat, Czechy, Słowacja, Galicja, Lodomeria, południowe Niderlandy, Chorwacja i Toskania). Józefinizm powstał pod wpływem oświeconego absolutyzmu oraz idei gallikańskich i febroniańskich. Rozpoczął się w latach 50. XVIII wieku za rządów cesarzowej Marii Teresy (1740-1780), pełny rozwój osiągnął za rządów cesarza Józefa II (1780-1790), a formalnie zakończył się w 1855 roku przez zawarcie konkordatu między Austrią a Państwem Kościelnym. System józefiński głosił i realizował zwierzchnictwo państwa nad Kościołem w sprawach administracyjnych i majątkowych. W wyniku zarządzeń władz państwowych zlikwidowano wiele klasztorów i bractw, ograniczono organizowanie pielgrzymek oraz zakazano bezpośrednich kontaktów biskupów z Rzymem. Jednocześnie zwiększono liczbę parafii i wprowadzono nowy porządek nabożeństw. Zasługą Józefa II było ogłoszenie w 1781 roku Edyktu tolerancyjnego, który przyznał wiernym Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego, Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, Kościoła Prawosławnego i Religii Mojżeszowej wolność wyznania i kultu religijnego. Dzięki poparciu Piotra Leopolda, wielkiego księcia Toskanii, brata cesarza Józefa II, w 1786 roku w Pistoi (Toskania) odbył się synod diecezjalny, który postulował reformę Mszy Świętej, wzmocnienie władzy biskupów i przywrócenie w Kościele prymatu honorowego papieża. Jego postanowienia w 1794 roku zostały potępione przez papieża Piusa VI (1775-1799) w bulli Auctorem fidei.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2013, 55, 1-2; 161-184
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    In memoriam Profesor Stanisław Salmonowicz (1931–2022) i jego badania nad historią Torunia
    Professor Stanisław Salmonowicz (1931-2022) und seine Forschungen zur Geschichte Toruńs/Thorns
    Professor Stanisław Salmonowicz (1931-2022) and his research on the history of Toruń
    Autorzy:
    Dygdała, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52493351.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    prof. Stanisław Salmonowicz
    Toruń epoki nowożytnej
    nauka i kultura epoki baroku i oświecenia
    Prof. Stanisław Salmonowicz
    modern Toruń
    science and culture of the Baroque and Enlightenment eras
    Toruń in der Neuzeit
    Wissenschaft und Kultur des Barocks und der Aufklärung
    Opis:
    Dnia 24 maja 2022 r. zmarł prof. dr hab. Stanisław Salmonowicz, wybitny historyk prawa i ustroju, badacz europejskiego Oświecenia, historii Polski nowożytnej, a także dziejów Polskiego Państwa Podziemnego lat 1939-1945, specjalizujący się również w historii Pomorza i państwa pruskiego, autor około 1350 prac naukowych, popularnonaukowych i publicystycznych. Wychowanek Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie zaczynał swoją karierę naukową, od 1966 r. aż do końca życia, związany był z Toruniem i spora część jego dorobku naukowego poświęcona była historii, nauce i kulturze tego miasta. Należałoby tu zaliczyć blisko 190 pozycji, w tym 11 książek, 78 artykułów naukowych, 47 biogramów, 20 drobniejszych artykułów popularnonaukowych w miejscowej prasie, 8 notatek z kroniki naukowej oraz 13 nekrologów i wspomnień o zmarłych toruńskich kolegach i  przyjaciołach. Szczególne znaczenie mają jego rozprawy poświęcone toruńskiej oświacie i kulturze XVI-XVIII w., a także roli środowisk intelektualnych Torunia w szerzeniu myśli wczesnooświeceniowej w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej.
    Prof. Stanisław Salmonowicz died on 24 May 2022, he was an outstanding historian of law and political systems, a researcher of the European Enlightenment, the history of modern Poland, and the history of the Polish Underground State in the years 1939-1945, also specialising in the history of Pomerania and the Prussian state, author of about 1350 scientific, popular-scientific and journalistic works. An alumnus of the Jagiellonian University in Cracow, where he began his scientific career, from 1966 until the end of his life he was associated with Toruń and a large part of his scientific output was devoted to the history, science and culture of this city. This would include nearly 190 items, including 11 books, 78 scientific articles, 47 biographies, 20 minor popular science articles in the local press, 8 notes from the scientific chronicle and 13 obituaries and memoirs of deceased colleagues and friends from Toruń. Of particular importance are his dissertations on Toruń's education and culture in the sixteenth to eighteenth centuries, and the role of Toruń's intellectual elites in the spread of early-Enlightenment thought in the eighteenth-century Polish-Lithuanian Commonwealth.
    Am 24. Mai 2022 ist Professor Dr habil. Stanisław Salmonowicz verstorben, herausragender Historiker des Rechts und der Staatsformen, Erforscher der europäischen Aufklärung, der Geschichte Polens in der Neuzeit sowie der Geschichte des polnischen Untergrundstaates in den Jahren 1939-1945. Sein besonderes Augenmerk galt schon immer der Geschichte Pommerns und des Preußischen Staates, Verfasser von ca. 1.350 wissenschaftlichen, populärwissenschaftlichen und publizistischen Arbeiten. Als Absolvent der Jagiellonen-Universität in Krakau, wo seine wissenschaftliche Laufbahn begann, war er von 1966 bis zu seinem Lebensende mit Toruń verbunden und widmete einen beträchtlichen Teil seines wissenschaftlichen Ertrages der Geschichte, Wissenschaft und Kultur dieser Stadt. In diesem Zusammenhang wären zu nennen ca. 190 Artikel, darunter 11 Bücher, 78 wissenschaftliche Artikel, 47 Biogramme, 20 kleinere populärwissenschaftliche Artikel in der lokalen Presse, 8 Notizen in der wissenschaftlichen Chronik und 13 Nachrufe und Erinnerungen an verstorbene Kollegen und Freunde aus Toruń. Von besonderer Bedeutung sind seine Abhandlungen über das Toruńer Bildungswesen und Kultur des 16.-18. Jh., sowie zur Rolle der intellektuellen Kreise Toruńs bei der Verbreitung des Gedankengutes der Frühaufklärung in der polnischen Adelsrepublik  im 18. Jh.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2022, 49; 133-156
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie priorytety sejmowe w reformie ustroju państwa w okresie Oświecenia (1764–1792)
    Polish Seym Priorities in the Reform of the State’s Political System during the Enlightenment (1764–1792)
    Polnische parlamentarische Hauptziele der Reform des Staates in der Zeit der Aufklärung (1764–1792)
    Les priorités de la Diète polonaise en reforms d’état dans l’époque des Lumiéres (1764–1792)
    Autorzy:
    Szczygielski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22883072.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    The fact that since the beginning of the 16th centuty the Seym had been playing a dominant role in the political life of the Commonwealth caused that the reform of the State's political system had to be initiated by the Seym thus making its leading position in the State even stronger. About the middle of the 18th centuty due to the limited sovereignty of the Commonwealth and the opposition of Russia it was not possible to carry out a global reform of the Seym. In order to overcome liberum veto in 1764 the Family resorted to a substitute solution and applied the principle of general gentty confederation to the Seym (confederated Seym taking decisions by majority vote). On the other hand, due to Russia's consent it was possible to introduce fundamental reforms of the executive power in the form of "Seym sections", which reflected the structure of the Seym. These "Seym sections" were of two types: either they had the form of coliegiate administration governing bodies or the Permanent Council. They consisted of senators, gentty who were not senators and representatives of the King (ministers) or even the King himself. These "Seym sections" were, as the gentty saw it, executive organs replacing the Seym. Collegiate administration governing bodies, promoted by Czartotyscy since 1764, functioned independently from each other and were subordinated only to the Seym. These collegiate bodies broke the almost unlimited prerogatives of ministers (one-man offices).they enabled the enlightened landed gentty to really participate in the State's administration. they embodied the principles of democratic State in the awareness of the gentty. The Permanent Council (from 1775), whose supporter was the King, had a centralized character and realized the vision of a state with a strong governmental-administrative centre. The gentty decided that the collegiate administration governing bodies are better suited to the model of the gently's Commonwealth than the Permanent Council. Fundamental reforms of the State's political system were carried out by the Great Seym (1788-1792), which made Poland independent of Russia's domination. It was a confederated Seym, which elevated the enlightened middle gently to the position of the real sovereign of the Commonwealth thus making them more inclined to reach reformist political compromise with the Puławy party (at the beginning of the Seym) and with the King (in the second stage of the debates). At the beginning of the debates a compromise between the gently parliamentary formation and the Puławy party was made. The essence of this compromise was that the Seym which was currently in session was to become the permanent governing Seym (combining legislative and executive powers and permanently in session) Just as the gentry wanted and according to the future constitution it was supposed to be the ready Seym (always ready to be convened in definite circumstances and consisting of the same members elected every two years) as the Puławy party wanted. This compromise paved the way for Montesquieu's separation of powers in the future constitution. In the second stage of the debates the gently parliamentary formation reached a reformist compromise with the King. The essence of this compromise was that the gentry accepted the decision making prerogatives of the Guardians of Law and thier controlling function in reference to the whole administration (contrary to the Puławy party according to whom the Guardians were supposed to have only a supervisory role). The King, on the other hand, accepted the sovereignty of the Seym and the autonomy of the collegiate administration governing bodies functioning independently from each other and not directly included in the structure of the government as the gently and Puławy party wanted.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2006, 5, 2; 29-72
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Michael Voges : Aufklärung und Geheimnis. Untersuchungen zur Vermittlung von Literatur- und Sozialgeschichte am Beispiel der Aneignung des Geheimhundmaterials im Roman des späten 18. Jahrhunderts, Tübingen, Niemeyer 1987
    Autorzy:
    Dziergwa, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/937979.pdf
    Data publikacji:
    2018-10-29
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Źródło:
    Studia Germanica Posnaniensia; 1993, 19; 153-157
    0137-2467
    Pojawia się w:
    Studia Germanica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między Oświeceniem a scholastyką. Wybrane problemy recepcji filozofii Kanta w polskiej filozofii na początku XIX wieku i perspektywy nowych badań
    Autorzy:
    Kupś, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644198.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Geschichte der Philosophie der Neuzeit
    Immanuel Kant
    Rezeption
    Aufklärung
    Archivforschung
    Interpretation
    history of modern philosophy
    reception
    enlightenment
    archivalre-search
    interpretation
    historia filozofii nowożytnej
    recepcja
    Oświecenie
    badania archiwalne
    interpretacja
    Opis:
    Der Artikel verfolgt das Ziel, die allgemeine Charakteristik der Bedingungen darzustellen, unter denen die erste Rezeption der Philosophie von Kant (in den ersten Jahrzehnten des 19. Jahrhunderts) unter den Polen erfolgte. Oft entschieden die außermeritorischen Faktoren (institutionell, sozial und politisch) über die Richtung und den Charakter dieser Rezeption, sogar über ihre Einstellung oder ihren Bruch. Unter diesen Umständen kam es leicht zur Polarisation von Stellungnahmen gegenüber der Kantischen Philosophie, die einerseits auf grundlosen Vorurteilen, andererseits auf kritiklosem Enthusiasmus begründet waren. Zuerst (1) werde ich kurz die Gründe charakterisieren, warum die polnische Rezeption der Kantischen Philosophie im 19. Jahrhundert als Spannung zwischen „Aufklärung“ und „Scholastik“ beschrieben werden kann, wobei beide Termini nicht dasselbe bedeuten müssen, was die Philosophiehistoriker damit bezeichnen. Dann (2) werde ich kurz die Eigen-tümlichkeit der ersten Rezeption der Kantischen Philosophie und die Vertreter der gegensätzlichen Einstellungen (Szaniawski, Wigura, Śniadecki) vorstellen. Abschließend (3) skizziere ich mögliche Richtungen weiterer Forschungen über die erste Etappe der Rezeption der Philosophie von Kant in Polen und gebe Beispiele für neue Erkenntnisse an.Ins Deutsche übersetzt von Anna Pastuszka
    The aim of this article is to outline general characteristics of the conditions of the first reception (in the early decades of the 19th century) of the philosophy of Kant in Poland. Its direction and nature as well as suspension or end often depended on nonsubstantive (i.e. institutional, social, and political) factors. Under these conditions, positions on the philosophy of Kant became easily polarized between the ones based on groundless prejudices on the one hand and uncritical enthusiasm on the other. First (1) I characterize briefly the reasons why the 19th-century Polish reception of the philosophy of Kant can be regarded as a tension between „enlightenment” and „scholasticism”(although those terms do not necessarily have to mean here what historians of philosophy refer to with their help). Then, (2) I provide a brief presentation of the specificity of the first reception of the philosophy of Kant and the representatives of the main opposing positions (Szaniawski, Wigura, Śniadecki). Finally (3) I outline some possible directions for further research into the first stage of the reception of the philosophy of Kant in Poland and present examples of new discoveries. Summarised by Tomasz Kupś
    Celem artykułu jest naszkicowanie ogólnej charakterystyki warunków, w jakich dokonywała się wśród Polaków pierwsza recepcja filozofii Kanta (w pierwszych dziesięcioleciach XIX wieku). Często czynniki niemerytoryczne (instytucjonalne, społeczne i polityczne) decydowały o kierunku i charakterze tej recepcji, a nawet o jej wstrzymaniu lub załamaniu się. W tych warunkach łatwo dochodziło do polaryzacji stanowisk wobec filozofii Kantowskiej opartych, z jednej strony, na bezpodstawnych uprzedzeniach, z drugiej zaś, na bezkrytycznym entuzjazmie. Najpierw (1) scharakteryzuję krótko powody, dla których polska dziewiętnastowieczną recepcji filozofii Kanta można scharakteryzować jako napięcie między „Oświeceniem” i „scholastyką” (przy czym terminy te wcale nie muszą oznaczać tu tego, co historycy filozofii nazywają za ich pomocą). Następnie (2) w skrócie prezentuję specyfikę pierwszej recepcji filozofii Kanta oraz przedstawicieli głównych skrajnych stanowisk (Szaniawski, Wigura, Śniadecki). Na koniec (3) szkicuję możliwe kierunki dalszych badań nad pierwszym etapem recepcji filozofii Kanta w Polsce i podaję przykłady nowych odkryć.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2015, 15
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Udział Wojsk Ochrony Pogranicza w operacji „Dunaj ‘68”
    The Participation of Polish Border Protection Troops in Operation „Danube ‘68”
    Beteiligung der Grenzschutztruppen an der Operation „Donau ‘68”
    Autorzy:
    Goryński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729613.pdf
    Data publikacji:
    2023-10-24
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    Wojska Ochrony Pogranicza
    operacja „Dunaj”
    zwiad WOP
    WOP w operacji „Dunaj”
    Border Protection Troops
    Operation „Danube”
    WOP in Operation „Danube”
    WOP reconnaissance
    Grenzschutztruppen
    Operation „Donau”
    WOP-Aufklärung
    WOP in der Operation Donau
    Opis:
    W artykule poruszono problematykę udziału Wojsk Ochrony Pogranicza (WOP) w przygotowaniach i działaniach Wojska Polskiego w operacji państw Układu Warszawskiego dławiącej w 1968 r. zryw wolnościowy Czechów i Słowaków, znany pod nazwą Praska Wiosna. Miał on przynieść narodom Czechosłowacji demokratyczne zmiany. Wojska Ochrony Pogranicza, a szczególnie ich jednostki ochraniające polsko-czechosłowacką granicę państwową, zaangażowane były od samego początku tych wydarzeń. Autor przedstawił zadania, jakie realizowały jednostki liniowe tej formacji przed i w czasie operacji „Dunaj”, ale także jakich informacji dostarczał zwiad WOP, prowadząc działalność operacyjną na polsko-czechosłowackim pograniczu. Informacje te trafiały do najwyższych władz partyjnych i państwowych w MON i MSW, w postaci meldunków sytuacyjnych pozwalały im na podejmowanie odpowiednich działań propagandowych i politycznych mających powstrzymać Praską Wiosnę.
    The article deals with the participation and activities of the Border Protection Troops (Wojska Ochrony Pogranicza, WOP), which formed part of the Polish Army’s commitment to the Warsaw Pact during the 1968 suppression of the Czechs and Slovaks. This event was known as the Prague Spring and was intended to bring democratic change to Czechoslovakia. Border Protection Troops, especially those stationed at the Polish-Czechoslovak border, were involved from the very beginning of the operation. The author presents the tasks carried out by line units of this formation before and during operation „Danube”, and also discusses the information provided by the WOP that was gained through reconnaissance conducted in the region of the Polish-Czechoslovak border. This information was sent to the highest party and state authorities in the Ministry of National Defense and the Ministry of the Interior in the form of situational reports. This allowed them to take the appropriate propaganda and political action to prevent the Prague Spring from being successful.
    Dieser Artikel befasst sich mit der Beteiligung der Grenzschutztruppen (Wojska Ochrony Pogranicza, WOP) an den Vorbereitungen und Aktivitäten der polnischen Armee im Rahmen der Operation der Warschauer-Pakt-Staaten zur Niederschlagung des Freiheitsaufstands der Tschechen und Slowaken im Jahr 1968, der als Prager Frühling bekannt wurde. Er sollte den Völkern der Tschechoslowakei einen demokratischen Wandel bringen. WOP, insbesondere ihre Einheiten zum Schutz der polnisch-tschechoslowakischen Staatsgrenze, waren von vorneherein an diesen Ereignissen beteiligt. Der Autor schildert die Aufgaben, die die Linieneinheiten dieser Formation vor und während der Operation „Donau” erfüllten, aber auch die Informationen, die die WOP-Aufklärungseinheiten während der Operationen im polnisch-tschechoslowakischen Grenzgebiet lieferten. Diese Informationen wurden in Form von Lageberichten an die höchsten Partei- und Staatsorgane im Verteidigungs- und Innenministerium weitergeleitet. Sie ermöglichten es ihnen, geeignete propagandistische und politische Maßnahmen zur Beendigung des Prager Frühlings zu ergreifen.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV(LXXV), 2(284); 163-203
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kindheit- und Kindlichkeitskonzeptionen in der russischen Literatur des 21. Jahrhunderts
    Childhood and conceptions of childhood in Russian literature in the 21st century
    Autorzy:
    Kuzminykh, Ksenia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911735.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Kinder- und Jugendliteratur
    Kindheitskonzeptionen
    Aufklärung
    Romantik
    russische Literatur
    books for children and young adults
    conceptions of childhood
    Enlightenment
    Romanticism
    Russian literature
    Opis:
    The article begins with an overview of the childhood conceptions found in literature for children’s and young people. The conception of childhood in the Enlightenment is directed towards the future. The characters are serious and strive to become better people. They are an example for the recipients. Romanticism, on the other hand, tries to undermine this idea, and evokes a golden age of childhood. The first type dominated Soviet literature for children and young people. This changed in the 21st century. The analysis of Sabitova’s, Emec’s, Wostokows’s, Krjukova’s, Murašova’s and Verkin’s novels shows how these childhood myths are successfully combined in modern books for children and young adults.
    Źródło:
    Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics; 2020, 47, 2; 121-135
    0072-4769
    Pojawia się w:
    Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działania kawalerii w decydujących dniach przed Lipskiem
    Kavallerieverwendung, Aufklärung und Armeeführung bei der Hauptarmee in den entscheidenden Tafen vor Leipzig (2. bis 14. Oktober 1813), 1904.
    Autorzy:
    Kerchnawe, Hugo (1872-1949).
    Współwytwórcy:
    Bosak, Wojciech. Tłumaczenie
    Firma Handlowo Usługowa NAPOLEON V, Dariusz Marszałek. pbl
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Oświęcim : Wydawnictwo Napoleon V
    Tematy:
    Kawaleria działania
    Wojna Francji z VI koalicją (1812-1814)
    Bitwa pod Lipskiem (1813)
    Kawaleria
    Opis:
    Bibliogr. s. 241-244.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies