Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "cognitive sciences" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 30
Tytuł:
Ewolucyjna teoria poznania a kognitywistyka
Evolutionary Epistemology and Cognitive Sciences
Autorzy:
Pleszczyński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013416.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
teoria poznania
epistemologia ewolucyjna
ewolucyjna teoria poznania
kognitywistyka
reprezentacje
obrazy świata
epistemology
evolutionary epistemology
Cognitive Sciences
representations
picture of the world
view of the world
Opis:
In this article I am dealing mainly with the following notions: “perception apparatus” (Weltbildapparat), “view of the world” (Weltbild, picture of the world) and “representation”. The first and the second ones belong to the basic notions in the vocabulary of K. Lorenz’s evolutionary epistemology, the third in cognitive sciences. I seek to demonstrate the relationships between them. This analysis is put in a broader context, indicating the relationships between expensively developing cognitive sciences and evolutionary epistemology (much less popular today). It is quite easy to determine what the perception apparatus is, however, it is harder to state what the view of the world, especially in its ontological aspect, is. Nevertheless, the view of the representation in the context of evolutionary epistemology points to the fact that this notion is still unclear and many representational features can be assigned to objects which, as it seems, are not representations according to cognitive sciences.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 175-197
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The cognitive sciences and their method: a physicist’s perspective
Autorzy:
Grygiel, Wojciech Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669677.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Opis:
The contemporary research in neurobiology heavily rests on the application of complex experimental techniques. The primary aim is to determine the neuronal correlates of various mental phenomena such as abstract thinking, consciousness, free will etc. The application of the contemporary research in neurobiology to understand the nature and the function of the brain is currently having a strong impact on the classical philosophical discourse carried out in area of the philosophy of mind. In this article, a short analysis of one of the most widely used techniques in the neurobiological research is presented, namely, the functional magnetic resonance imaging (fMRI). The particular emphasis is to point out to the conceptual difficulties that arise between the language used at the experimental level (spins, molecules) and how this language might acquire its meaning to eventually refer to the mental phenomena represented by appropriate neuronal structures revealed in the experiment. The apparent disunity will be most likely remedied as a more unified theory relating mental phenomena to the specificity of the most fundamental level of the physical reality becomes available.
Źródło:
Analecta Cracoviensia; 2015, 47
2391-6842
0209-0864
Pojawia się w:
Analecta Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karol Wojtyla’s Conception of Personhood from the Perspective of Cognitive Sciences
Autorzy:
Wojewoda, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1622359.pdf
Data publikacji:
2021-07-23
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Karol Wojtyla
person
human nature
free will
cognitive sciences
Opis:
We use the term “person” when we want to point out that human existence is unrepeatable and unique. The assumption that man is a person constitutes a basis for the belief in the dignity, efficacy, and responsibility of the human individual. Karol Wojtyla built his conception of the person in the context of theological and philosophical discussions. Even though Wojtyła’s conception has been given a great deal of scholarly attention, it is worthwhile to juxtapose it with contemporary anthropological theories that derive from cognitive sciences. Cognitivists usually base their theories on biological and sociological premises. Some conclusions arrived at in the area of the cognitive sciences lead to mind-brain reductionism, a theory in which the human being is regarded as a body endowed with the function of the brain and as an entity whose individual traits are shaped by its social and cultural environment. This position undermines the ideas of free will and the substantial singularity of the human person. However, debates with this position have worked out a non-reductionist alternative, a theory known as emergentism. This theory treats the human mind as a distinct faculty, one which emerges as a phase in the brain’s development. Emergentists base their reasoning on the assumptions that the body is a unity and that the mind is not identical with it. It is my belief that emergentism can be fruitfully applied to the dynamic understanding of the person put forward by Wojtyła in the middle of the 20th century.
Źródło:
Philosophy and Canon Law; 2021, 7, 1; 1-17
2450-4955
2451-2141
Pojawia się w:
Philosophy and Canon Law
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie duszy w naukach kognitywnych
The Concept of the Soul in the Cognitive Sciences
Autorzy:
Bremer, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1402468.pdf
Data publikacji:
2010-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
dusza
jaźń
neuronauki
wyjaśnianie
analityczna filozofia umysłu
Opis:
Do the traditional, commonsense and philosophical concepts of the soul have any place in the contemporary cognitive sciences, which start from the premise that everything is scientifically explainable using naturalistic categories? To answer this question we should mention that most cognitive naturalists today - philosophers and scientists - are materialists, and methodological materialism is probably universally accepted among scientists these days. It is very difficult to find a place in such a picture of the world for the soul as it appears in our commonsense picture of how things are. It is the tension between these two pictures that generates the contemporary problems connected with the soul. In order to try to resolve this tension we first describe the concept of the soul and its close connection with the organic body. Then we present a critical characterisation of two things: 1) the development of the empirical sciences - Galen, Descartes, Newton, Gall, Galvani - and the resulting eliminativistic implications for the philosophical concept of the soul; 2) a pair of naturalistic philosophical explanations of the soul-body problem: the nonreductionist view of the soul and the eliminative materialist view. The third part of the article involves giving a short answer to the question of how Aristotle's doctrine regarding the soul is based on his attempt to explain internal and external movement. After that we compare his explanation of these forms of movement with two kinds of contemporary neurological explanation: a) that of the neurologist R. Llinas, who, for explanatory purposes, postulates the existence of a theoretical (i.e. epiphenomenal) self; b) the more realistic explanation presented by the neurologist A. Damasio, who posits three different versions of the self, before trying to link them to corresponding parts of the human brain that, in turn, are closely connected with the body. It can then be shown that there are several similarities between Aristotle's conception of the soul and Damasio's cognitivist conception of the self, and that, because of the different starting points and explanatory goals involved, the contemporary concept of the self does not completely exclude the traditional concept of the soul.
Źródło:
Filozofia Chrześcijańska; 2010, 7; 37-63
1734-4530
2450-0399
Pojawia się w:
Filozofia Chrześcijańska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religia w perspektywie ewolucjonistycznej, ze szczególnym uwzględnieniem jej funkcji socjalizacyjnej
Autorzy:
Kowalczyk-Purol, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/429243.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
religion
evolution
sociobiology
memetics
cognitive sciences
Opis:
This paper gives an overview of the potential integrative function of religion from the evolutionary standpoint. In order to fulfill those aims, the work first addresses the characterization of the use of an evolutionary paradigm for the study of religion. In this section, the most prominent evolutionary hypotheses of religion are discussed: the sociobiological view, memetic approach and cognitive perspective. Subsequently, the article also introduces several conceptual difficulties of the whole program of Darwinian religious study. In the final part of the paper, a couple of the most important religious mechanisms of social integration are shown.
Źródło:
Semina Scientiarum; 2014, 13
1644-3365
Pojawia się w:
Semina Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Approaching Subjectivity. On “The Dispute About Subjectivity: Interdisciplinary Perspective”
Wspólnie ku podmiotowości. Wokół książki Spór o podmiotowość – perspektywa interdyscyplinarna
Autorzy:
Napiwodzka, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/781432.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
subjectivity
cognitive sciences
phenomenology
human enhancement
interdisciplinarity
transhumanism
Opis:
The review paper revisits the problem of subjectivity with particular focus on the latest research in this field presented in The Dispute about Subjectivity – an Interdisciplinary Perspective, edited by Adriana Warmbier (2016). I pay special attention to the interdisciplinary perspective of the analyzed issues of subjectivity as a research object in humanities (philosophy, psychology, anthropology) and cognitive sciences.
Źródło:
Ethics in Progress; 2017, 8, 2; 123-131
2084-9257
Pojawia się w:
Ethics in Progress
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Procesy poznawcze w zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych – prawdziwe wyzwanie dla nauk kognitywnych
Research on Cognitive Processes in Obsessive-compulsive Disorder – An Outline of Issues
Autorzy:
Mrozowicz, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/637865.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
obsessive-compulsive disorder
psychiatry
clinical psychology
cognitive sciences
cognitive processes
therapeutic techniques
Opis:
The aim of this article is to discuss possible directions of interdisciplinary studies on obsessive-compulsive disorder. It is proposed that while examining the cognitive basis of the disorder one’s beliefs about the way cognitive processes work and the actual functioning of these processes should be taken into consideration, with executive functions in particular. Interdisciplinary studies combining psychiatry, clinical psychology and cognitive sciences may not only improve the understanding of the nature of cognitive processes, but also provide important data on how they are associated with specific symptoms of mental disorders. From a broader perspective such an approach may be potentially useful in developing new therapeutic techniques.
Źródło:
Rocznik Kognitywistyczny; 2011, 5; 137-143
1689-927X
Pojawia się w:
Rocznik Kognitywistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Je li kategorija apstraktnih reči i pojmova u kognitivnim naukama didaktički opravdana?
Is the Category of Abstract Words and Concepts in Cognitive Sciences Didacticly Justified?
Autorzy:
Petrović Dakić, Ana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1627347.pdf
Data publikacji:
2020-12-29
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
abstract nouns and concepts
grammar teaching
linguistics
philosophy
psychology
apstraktne imenice i pojmovi
metodika nastave gramatike
lingvistika
filozofija
psihologija
Opis:
Iako se apstraktne imenice kao gramatička kategorija u srpskim osnovnim školama uvode već na početku starijih razreda, njihov status u sistemu nije stabilan kao što se na prvi pogled čini. Razmatrajući kriterijume koji se za određivanje apstraktnih reči i pojmova koriste u osnovnim kognitivističkim naukama – dakle, u lingvistici, filozofiji i psihologiji – dolazi se do zaključka da su ti kriterijumi nedostatni, te da odnos konkretno: apstraktno nije, kao što se često smatra, binaran. To dalje vodi ka preporukama za budući metodički rad s apstraktnim rečima u nastavi gramatike.
Although abstract nouns are introduced as a grammatical category in Serbian elementary schools at the beginning of the 5th grade, their status within the system is not as stable as it would appear at first. After analyzing the criteria for defining abstract words and concepts used in basic cognitive sciences – in linguistics, philosophy, and psychology – a conclusion emerges that these criteria are inadequate, and that the concrete: abstract relation it is not, as is often considered, binary. This further leads to recommendations
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia; 2020, 11, 315; 61-71
2082-0909
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świadomość a problem redukcji
Consciousness and the problem of reduction
Autorzy:
Żegleń, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015955.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia umysłu
nauki kognitywne
świadomość
naturalizm
redukcja
philosophy of the mind
cognitive sciences
consciousness
naturalism
reduction
Opis:
The author discusses the question of reduction of consciousness. At the beginning she declares her externalistic and realistic position. Her externalism is seen through the nature of human action which demands both, intentionality and consciousness. But her argumentation against reduction of consciousness is made from an internalistic (not externalistic) point of view, and is supported by some results given by certain cognitive neuroscientists, like Susan Greenfield, for instance. In line with those neuroscientists she argues that consciousness (consisted in conscious states) is characterized by such features (like: spatial multiplicity, modality, single temporality) which in spite of their neuronal realizability, are not reducible. Another specific feature of consciousness (especially emphasized in philosophy by Kant and Husserl) is its ability to synthesize. In her consideration, the question of synthesis (contrary to Stanisław Judycki who used it in his argument against naturalistic conceptions of the mind) remains open. To conclude, she defends a many-dimensional strategy of research and thinks that despite the continuity between the account of the mind and the natural world, there is a place for nonnaturalized epistemology in which our rich mental life can be also viewed in certain autonomy.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 597-616
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komu i po co potrzebna jest dziś filozofia przyrody?
Autorzy:
Piątek, Zdzisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013883.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
nauki kognitywne
wiedza niedyskursywna
natura umysłów
philosophy of nature
cognitive sciences
non-discursive knowledge
nature of minds
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 434-437
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ludzki mózg jest potężną imitującą maszyną”. Teoria mimetyczna a badania nad naturą imitacji w naukach kognitywnych
“Human Brain is a Powerful Imitating Machine” Mimetic Theory and Research on the Nature of Imitation in Cognitive Sciences
Autorzy:
Strączek, Bogumił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/495027.pdf
Data publikacji:
2016-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
mimesis;
teoria mimetyczna;
psychologia rozwojowa;
nauki kognitywne;
neurony lustrzane;
mimetic theory;
developmental psychology;
cognitive science;
mirror neurons;
Opis:
This article attempts to trace the relationship between René Girard’s mimetic theory and re- search on the nature of imitation in cognitive sciences. It is divided into four parts. The first one defines the basic concept of the French thinker’s theory, i.e. that of mimetic desire, in the context of such notions as biological, cultural and psychological mimicry. The second refers to the research conducted in the area of developmental psychology on mimetic behaviours of infants. The third part shows how imitative behaviours are reflected in the activity of neurons. The fourth chapter describes the most recent findings, which directly relate to the theory of René Girard’s mimetic desire.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2016, 37, 3; 47-60
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Artysta jako nieświadomy neurobiolog. Filmoznawczo-neurokognitywistyczna analiza myśli Hugo Münsterberga i Lwa Kuleszowa
Autorzy:
Przybysz, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/923253.pdf
Data publikacji:
2019-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Kuleszow
Münsterberg
film
art
brain
mind
artist
creativity
inspiration
cognitive science
neurobiology
Kuleszow effect
editing
scientific experiments
perception
consciousness
attention
cognitive sciences
nauroscience
Opis:
The history and theory of art have often shown, before the era of neurobiology, cognitive psychology and cognitive science, that great artists are unconscious neurobiologists, activating with their art the areas of the brain of recipients that cause aesthetic experience, and using in their works the principles of perception or optical illusions, unknown to ordinary mortals, and sometimes also to creators at the level of consciousness. The following considerations are intended to approximate and, to some extent, to rehabilitate and save film creators and theoreticians who are being forgotten, the ones who, long before the discoveries of the cognitive sciences, considered theoretically and carried out empirical experiments aimed at showing and explaining the mysteries of human perception and the influence of the film on the viewer. I will present the profiles of the two pioneers of pre-cognitive thought on the basis of film studies: Hugo Münsterberg and Lew Kuleszow. I will show that half a century before neuroscientific research, they dealt with the cognitive processes of human cognition. I will present the contemporary state of cognitive sciences to illustrate the pioneering and legitimacy of visions, intuitions and achievements of the above creators, who are underestimated and forgotten by time and the achievements of “cold” science, although neuroesthetics researchers who have been involved in the problem of perception of works of art and rehabilitation of the merits of the past in the area of neuroscience for some time cannot be denied their achievements. Ignoring their contribution and achievements in the science of cognition, especially as to this day they are continued in research laboratories, in my subjective opinion, equals the potential underestimation of Leonardo da Vinci’s contribution to medical science or Darwin’s to research emotions.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2019, 25, 34; 137-147
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poskromić przyszłość? Myśli, marzenia i wyobraźnia w książce „Los indomables pensamientos del señor O” Amali Boselli i Vero Gatti
Autorzy:
Stępień, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694937.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
argentyńska literatura dziecięca
orientacja temporalna
Poulet
Rousseau
obraz mentalny
marzenie dzienne
nauki kognitywne
Argentine children’s literature
future orientation
mental imagery
daydreaming
cognitive sciences
Opis:
The paper focuses on the Argentine picture book for children by Amalia Boselli and Vero Gatti titled Los indomables pensamientos del Señor O from 2013. It is suggested to analyze the text with respect to Rousseau’s philosophical reflections on time and dreaming as seen by Poulet, and on the basis of the future orientation paradigm and the concept of daydreaming studied from the psychological perspective. The research revolves around the relationship between the main character’s mental imagery and his perception of the future, with regards to actions he undertakes. Over time, Mr. O’s thinking process becomes dominated by the anticipatory imagination which deprives him of boundless creativity experienced in childhood. Eventually the protagonist’s journey ends with the triumph of creative imagination. It is through numerous references to the emotionality and sensuality - present at both verbal and visual levels - that the text by Boselli and Gatti intensifies a singular reading experience. Thus, despite several simplifications and generalizations, it opens up to the individualized (child and adult) reader response.
Praca poświęcona jest analizie argentyńskiej książki obrazkowej dla dzieci Amalii Boselli i Vero Gatti pt. „Los indomables pensamientos del Señor O„ („Nieposkromione myśli Pana O”) z 2013 roku. Proponuje się odczytanie historii tytułowego bohatera w odniesieniu do refleksji filozoficznych Rousseau na temat czasu i marzenia w interpretacji Pouleta, a także w oparciu o paradygmat orientacji temporalnej i wizję marzenia dziennego z perspektywy psychologicznej. Artykuł bada związek między obrazami mentalnymi głównego bohatera a jego postrzeganiem przyszłości i podejmowanymi działaniami. W miarę upływu czasu w procesie myślenia Pana O dominować zaczyna wyobraźnia antycypacyjna, przesłaniająca mu potencję nieograniczonej kreatywności z czasów dzieciństwa. Celem podróży postaci jest zwycięstwo wyobraźni twórczej. To poprzez liczne odwołania do emocjonalności i zmysłowości – zarówno w warstwie werbalnej jak i wizualnej – tekst Boselli i Gatti intensyfikuje towarzyszące każdej lekturze sensualne czytelniczego doświadczenie. Tym samym, pomimo obecnych w opowieści uproszczeń i generalizacji, otwiera się na zindywidualizowany odbiór, dziecięcy czy dorosły.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2019, 63, 2
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria integracji pojęciowej jako narzędzie badania twórczości Joanny Bator
Joanna Bator’s (Novelistic) Fiction / Works in the Light of the Theory of Conceptual Integration / Blending
Autorzy:
Siniarska-Tuszyńska, Angelika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578991.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
conceptual intergration in Polish literature, blends in Joanna’s Bator novels, relationship between creative writing and the conceptual integration, creative writing in cognitive sciences
Opis:
The theory of conceptual integration / blending is a methodology that enables decoding of complex semantic structures. It not only allows to correctly read hidden meanings of polysemantic concepts, but also to analyse how these structures were created. The concept of blending is useful not only for researchers (especially in the interpretation of numerous cultural texts), but also for authors at the stage of creating their works. An appropriate process of blending guarantees the creation of new, original qualities resulting from a combination of several conceptual structures into one and it also enables the expression of ideas difficult to articulate. The examples of such multidimensional concepts can be found in the novels of Joanna Bator (the laureate of Nike Award in 2013), who (being a cultural expert and anthropologist) tackles in her works various philosophical or sociological issues. She presents her critical observations as specific - metaphorical, metonymic, symbolic and blended - images. This article provides several such examples in order to present how creating and reading blends is connected with “watching” and creative writing as well as sensual and rational exploration of things/meanings in culture.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2019, 62, 4; 83-99
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Kto jest kontrolerem?” Problem podmiotu i świadomego „ja” we współczesnej psychologii kognitywnej
“Who is the controller?” Agent, consciousness and “self” in light of contemporary cognitive psychology
Autorzy:
Trzópek, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2128549.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
cognitive sciences
agent
will
agency
consciousness
automatic processes
implicit cognition
apparent mental control
cognitive unconsciousness
podmiot
wola
sprawstwo
świadomość
procesy automatyczne
pozorna mentalna kontrola
poznawcza nieświadomość
Opis:
Podejmowanie przez psychologię kognitywną (cognitive sciences i nauki pokrewne: social cognition, cognitive neuroscience, social neuroscience itp.) problematyki związanej z takimi kategoriami, jak: świadomość, ,ja” czy podmiot stanowi - po latach nieobecności - swoiste novum. Na tym tle wyłania się specyficzny sposób widzenia osoby i natury jej działania. Jego istotną cechą staje się podważenie potocznych wyobrażeń na temat funkcjonowania człowieka jako świadomego podmiotu, kierującego własnymi działaniami zgodnie ze swoimi świadomymi planami, intencjami czy wolą: wzrastająca liczba badań wskazuje, że procesy odpowiedzialne za ludzkie zachowanie w znacznej mierze przebiegają w sposób subświadomy i automatyczny, a to, co sobie uświadamiamy, to jedynie efekty ich działania. W artykule przedstawione zostaną empiryczne argumenty (zwłaszcza z obszaru społecznej psychologii poznawczej oraz badań neurobiologicznych) przemawiające za tą właśnie tezą. Uzmysłowienie sobie roli tzw. poznawczej nieświadomości prowadzi zarazem badaczy do szeregu pytań. Ważniejsze z nich dotyczą tego: kto (jeśli nie podmiot utożsamiany ze świadomym „ja”) kieruje zachowaniem i sprawuje nad nim kontrolę?, a także tego: jaka jest rola świadomości, ,ja” i doświadczenia bycia podmiotem? Sytuacja ta skłania również do zadania pytania bardziej podstawowego: czy naukom szczegółowym dostępna jest kategoria „podmiotu jako takiego”?
Categories such as: “consciousness”, “self’, “agent” - after decades of absence - regain recognition as a specific novelty in the field of cognitive psychology (cognitive sciences and related disciplines: social cognition, cognitive neuroscience, social neuroscience, etc.). In this context, a particular approach towards the person and the nature of his/her actions emerges. The main mark of this approach seems to undermine our commonsense convictions on the man’s functioning as a conscious agent who controls the course of his actions according to his conscious plans, intentions or will: an increasing amount of evidence indicates that complex processes responsible for human behavior do not require awareness; an important class of these unconscious processes is automatic: we are only aware of some of their effects. The text provides a number of empirically grounded arguments (advanced especially in the field of social cognition and neuroscience) in favor of the thesis mentioned above. Some evidence confirms a significant role of so called “cognitive unconsciousness” in various complex mental processes, although this raises some questions. Just to name some of the key difficulties: Who (if not the conscious "I”) is the controller of one S own behavior and who guides it? What do we need consciousness for? What is the role of human sense of agency and a subjective experience of the will? And finally, to bring forward the fundamental one: can a scientific theory deal with the category of an ‘agent as such ’?
Źródło:
Roczniki Psychologiczne; 2010, 13, 1; 129-154
1507-7888
Pojawia się w:
Roczniki Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szczur w badaniach psychologii społecznej i w naukach kognitywnych. Bestia sacer czy istota motywowana moralnie?
The Rat in Social Psychology Research and in Cognitive Sciences. Bestia sacer’ or a Moral Subject?
Крыса в исследованиях в области социальной психологии и когнитивистики. Bestia sacer или моральное существо?
Autorzy:
Słuszkiewicz, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20874750.pdf
Data publikacji:
2022-12-14
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
этика животных
крыса
Bestia sacer
когнитивные науки
Марк Роулендс
animal ethics
rat
bestia sacer
cognitive science
Mark Rowlands
Opis:
Szczury towarzyszą ludzkim siedliskom od tysiącleci. Ta skomplikowana współegzystencja doprowadziła do wykształcenia w naszym kręgu kulturowym narracji wykluczających współcześnie te stworzenia z kręgu moralnej troski człowieka. Sytuacja egzystencjalna gatunków Rattus nosi znamiona paradoksu. Współcześnie wolno żyjące szczury należą do zwierząt powszechnie pogardzanych i poddawanych najintensywniejszej eksterminacji. Równocześnie, z racji swojej społecznej natury i analogicznej do Homo sapiens struktury neuronalnej, służą za modele badań nad własnościami psychicznymi człowieka. Kumulacja odkryć dotyczących zdolności poznawczych wielu gatunków pozaludzkich ożywiła dyskusje etyczną wokół dobrostanu, a nawet praw „wyższych” zwierząt. Jednakże szczury pozostają poza jej głównym nurtem. Tymczasem z badań nad gryzoniami wyłania się obraz sprzeczny z potocznymi wyobrażeniami o nich. W artykule zaprezentowany zostanie obraz społecznego statusu szczurów, wypływający z badań nad percepcją grup społecznych w wymiarach ciepła/kompetencji według Modelu Treści Stereotypu Susan Fiske. Następnie przedstawiona zostanie koncepcja podmiotu działającego w oparciu o motywację moralną (moral subiect) Marka Rowlandsa. Na tak utworzonym tle zostanie przeprowadzony przegląd najnowszych ustaleń nauk kognitywnych odnośnie własności tego gatunku. Artykuł ma na celu uwydatnienie sprzeczności stereotypowego postrzegania szczura z empirycznymi badaniami oraz wskazanie podstawowych etycznych konsekwencji zaistniałej sytuacji.  
Крысы тысячелетиями сопровождают человека в среде его обитания. Данное сложное сосуществование привело к развитию в нашей культуре повествования, исключающего эти существа из сферы моральной ответственности и заботы человека. Статус вида Rattus парадоксален. Современные свободноживущие крысы относятся к числу животных, которых повсеместно презирают и подвергают. В то же время свойственная крысам социальная природа и аналогичная Homo sapiens нейронная структура позволяют использовать их как модели для исследования психических свойств человека. В то время, когда обилие открытий, касающихся когнитивных свойств некоторых видов живых существ, не относящихся к роду «человек», усилили этическую дискуссию относительно благополучия «высших» животных и даже их прав, крысы все же остались на периферии обсуждения. Между тем исследования этих грызунов показывают картину, противоречащую распространенным представлениям о них. В данной статье рассматриваются представления о социальном статусе крыс, полученные в результате исследований над восприятием социальных групп по параметрам теплоты / компетентности в соответствии с моделью содержания стереотипов Сьюзэн Фиск. Затем представляется концепция субъекта, действующего на основе моральной мотивации (moral subject) Марка Роулендса. На этом фоне проведено обзор последних достижений когнитивистики относительно свойств указанного вида. Статья направлена на выявление противоречий между стереотипным восприятием крысы и эмпирическими исследованиями, а также указание основных этических последствий возникшей ситуации.
Rats have accompanied human habitats for millennia. This complicated coexistence has led to the development of culture-laden narratives that excluded these creatures from the sphere of human moral care. Currently, the existential standing of the genus Rattus appears paradoxical. Contemporary free-living rats are among animals that are widely despised and subject to the most intense extermination. At the same time, due to their social nature and neural structure that is homologous to a large extent to Homo sapiens, they serve as models for research into human psychological properties. Recently, the accumulation of discoveriesregarding many nonhuman species’ cognitive abilities has reignited ethical debate about the welfare and even the rights of “higher” animals. However, rats remain outside its mainstream focus. Meanwhile, based on research on rodents one may arrive at the image which is contrary to common beliefs about rats. The article presents the stereotypical views of rats’ social status obtained from research on the perception of social groups in accordance with the warmth and competence dimensions of Susan Fiske’s Stereotype Content Model. Then, Mark Rowlands’ concept of a moral subject is presented. Against this backdrop, a review of the latest findings of cognitive sciences regarding the properties of the Rattus species is carried out, in order to confront those research findings with Rowlands’ concept. The article aims to underscore the contradiction between the stereotypical perception of the rat and the empirical data, to finally indicate fundamental ethical implications of such a state of affairs.
Źródło:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2022, 2 (10); 1-70
2719-2687
2451-3849
Pojawia się w:
Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawozdanie z “International Conference on Behavioral, Cognitive and Psychological Sciences”, Singapore, 26-28 lutego 2010 roku
Autorzy:
Francuz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2128535.pdf
Data publikacji:
2019-03-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Psychologiczne; 2010, 13, 2; 205-212
1507-7888
Pojawia się w:
Roczniki Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Human quality of life security as a cognitive category in security sciences
Autorzy:
Janusz, Gierszewski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/891242.pdf
Data publikacji:
2018-12-19
Wydawca:
Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie
Tematy:
quality of life
security
quality of life security
Opis:
Interest in “quality of life” issues originated in the 1950s. The concept found applications in fields such as economics, social policy, medicine, sociology and psychology. Quality of life could perhaps also be an object of study for security sciences as well. Despite the continued popularity of this category, social scientists are yet to develop a commonly agreed upon definition of the concept. This paper constitutes an attempt at answering the question of whether the need for security is related to quality of life and whether it is valid to introduce a new conceptual category in the form of quality of life security. If so, then it is necessary to determine whether it is a measure that is subjective or objective. Human needs such as security and quality of life are what motivates human actions and activity. If one of the above needs is not being met, the individual become destabilised. The homogenisation and standardisation of scientific concepts would render it possible to compare data from an interdisciplinary point of view.
Źródło:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje; 2018, 32; 101-117
2299-4033
Pojawia się w:
Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A comparative analysis of legal versus cultural and psychological connotations of the term ‘guilt’: implications for cognitive linguistics and for legal sciences
Autorzy:
Strębska-Liszewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054283.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
guilt
cognitive linguistics
legal definition
conceptualization
Opis:
The present article is concerned with the notion of ‘guilt’ as understood by the legal sciences and in the context of psychology and culture studies. Although legal connotations are unavoidable, ‘guilt’ is a term emotionally related to other feelings like ‘shame’, ‘fear’, ‘sadness’ etc. The analysis shall take a closer look at legal definitions of ‘guilt’ and ‘culpability’ at work in the American, Polish and German legal systems and refer the equivalents existing in these languages (wina,Schuld) to the concept of guilt understood as an emotion. As it turns out, legal definitions do not account for conceptual dimension of meaning and as such, they can only serve as departure points for further analysis to be complemented with cognitive analysis. ‘Guilt’ is a culturally determined and complex emotion that may be ‘dissected’ into several more basic emotional states. The underlying assumption is that there are differences in the understanding of the concept ‘guilt’ across languages which must be taken into account by the translators who deal with translational equivalents.
Źródło:
Linguistica Silesiana; 2020, 41; 105-121
0208-4228
Pojawia się w:
Linguistica Silesiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe horyzonty poznawcze nauk leśnych w świetle przewidywanych potrzeb i możliwości rozwojowych leśnictwa
Novye poznavatelnye gorizonty lesnykh nauk v svete predusmatrivaemykh potrebnostejj i vozmozhnostejj razvitija lesnogo khozjajjstva
New cognitive horizons of forest sciences in the light of expected requirements and developmental possibilities of forestry
Autorzy:
Obminski, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/819670.pdf
Data publikacji:
1976
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Źródło:
Sylwan; 1976, 120, 03
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fuzzy cognitive maps and their application in the economic sciences
Rozmyte mapy kognitywne i ich zastosowania w naukach ekonomicznych.
Autorzy:
Bąk, Iwona
Cheba, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/425293.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
cognitive maps
CM
fuzzy cognitive maps
FCM
relationships
graphical presentation
mapa kognitywna
rozmyte mapy kognitywne
relacje
graficzna prezentacja
Opis:
The main purpose of the paper is an expert assessment of the relationship existing between selected indicators carried out using a relatively new tool in economic sciences: Fuzzy Cognitive Maps. The effect of its application is a graphical presentation of the relationship between the factors identified as the key ones. In the paper 23 indicators, describing four selected goals in the Strategy for Sustainable Development, 2030 Agenda were selected. It is assumed that the sustainable development goals should be related but according to the experts opinion this only applies to some indicators. This kind of relationships can be certainly identified in the case of the goals describing social and economic development, but often also economic and environmental development. However, the research results presented in the paper do not always confirm the existence of connections between individual indicators selected for the description of the goals of sustainable development. The paper tries to explain this problem.
Głównym celem artykułu jest ekspercka ocena zależności występujących między wybranymi wskaźnikami przeprowadzona za pomocą stosunkowo nowego narzędzia w naukach ekonomicznych – rozmytych map kognitywnych. Efektem zastosowania tego narzędzia jest graficzne przedstawienie zależności między czynnikami zidentyfikowanymi jako kluczowe. W pracy wybrano w tym celu 23 wskaźniki opisujące 4 wybrane cele Strategii na rzecz Zrównoważonego Rozwoju. Agenda 2030. Przyjmuje się, że cele zrównoważonego rozwoju powinny być ze sobą powiązane, ale zdaniem ekspertów dotyczy to tylko niektórych wskaźników. Relacje tego rodzaju można zidentyfikować na pewno w przypadku celów opisujących rozwój społeczny i gospodarczy, często również rozwój gospodarczy i środowiskowy. Przedstawione wyniki badań nie zawsze jednak potwierdzają istnienie połączeń między pojedynczymi wskaźnikami wybranymi do opisu celów zrównoważonego rozwoju. W artykule podjęto próbę wyjaśnienia tego problemu.
Źródło:
Econometrics. Ekonometria. Advances in Applied Data Analytics; 2020, 24, 3; 20-36
1507-3866
Pojawia się w:
Econometrics. Ekonometria. Advances in Applied Data Analytics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transhumanizm, cognitive science i wyzwania dla nauk społecznych
Transhumanism, Cognitive Science and Challenges for Social Sciences
Autorzy:
Bobryk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427839.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
kognitywistyka
intencjonalność
nauki społeczne
teoria działania
transhumanizm
cognitive science
intentionality
social sciences
theory of action
transhumanism
Opis:
W pierwszej części tekstu ruch „transhumanistyczny” pokazany jest jako następstwo nierozwiązanych problemów współczesnej kognitywistyki (cognitive science). Część druga jest próbą odpowiedzi na pytanie: Czy współczesne nauki społeczne są w stanie sprostać wyzwaniom, jakie stawia przed nimi rozwój technologii informatycznej i jej rosnący wpływ na jednostki i relacje społeczne. Całość jest przedstawiona z użyciem aparatury pojęciowej teorii czynności wypracowanej przede wszystkim w szkole lwowsko-warszawskiej.
The first part of the paper presents the transhumanistic philosophy as a result of unsolved problems of cognitive science. The second part of the paper considers the issue of whether current social and behavioral sciences are in a position to cope with the challenges, which are placed before them by the development of current electronic technology. The theory of intentionality (Franz Brentano, John Searle) together with the theory of human actions and products (Kazimierz Twardowski – Lvov-Warsaw School) provide the conceptual framework of the undertaken analysis.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2014, 3(214); 9-27
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reconciled with complexity in research on cognitive systems
Autorzy:
Rączaszek-Leonardi, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632638.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Projekt Avant
Tematy:
social sciences methodology
complexity
dynamical systems
in- ter-activity
language
Opis:
The causes of human behavior cannot be simple. Every move we make has a nested hierarchy of causes that affect its direction, timing and form. The billiard-ball type of causality that is usually assumed to explain human action cannot give sufficient justice to this complexity. In this paper, I point to those perspectives that respect the complexity of cognitive systems and recognize that cognition involves changes on many nested time scales and in many ne- sted systems. A brief overview of methods that are suitable for dealing with such interaction-dominant complex systems is presented and used as a back- ground for describing a specific research program with the aim of clarifying the role of language as one of the nested factors shaping cognition. I illustrate this endeavor with two studies: one concerning the development of language as interaction control and another detailing how language may shape cogni- tive processes on several timescales. Reconciliation with complexity leads us to ask slightly different questions and expect different answers than when using simplified componential models of cognition and helps demarcate the limits of predictability.
Źródło:
Avant; 2016, 7, 2
2082-6710
Pojawia się w:
Avant
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiana paradygmatu homo oeconomicus w naukach o zarządzaniu
The change of homo oeconomicus paradigm in management sciences
Autorzy:
Wawrzyniak, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/589068.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Homo neuroeconomicus
Homo oeconomicus
Nauki o zarządzaniu
Neuronauka poznawcza
Neurozarządzanie
Cognitive
Management sciences
Neuromanagement
Neuroscience
Opis:
Jednym z wielu paradygmatów, który uległ w ostatnich latach znaczącej zmianie, jest paradygmat człowieka racjonalnego (homo oeconomicus), który jest wspólny dla całego obszaru nauk ekonomicznych. W ich obrębie nauki o zarządzaniu najwcześniej przyjęły paradygmat o wpływie kognitywności oraz emocjonalności człowieka na jego ekonomiczne zachowanie i decyzje. Celem artykułu jest zaprezentowanie ewolucji tego paradygmatu od homo oeconomicusa do homo neuroeconomicusa.
One of many paradigms, that have been changed in recent years, is the economic man (homo oeconomicus) paradigm, which is common for the whole area of economic sciences. In their range, management sciences as the first adopted the paradigm about the influence of human cognition and emotionality on economic behaviour and decisions. The article discusses the concept of the homo oeconomicus in economics and management. The aim of the paper is to introduce the evolution of this paradigm from the homo oeconomicus to the homo neuroeconomicus.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2015, 233; 46-55
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 30

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies