Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "archaisms" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 35
Tytuł:
Архаїзми та інновації в діалектних словниках як відображення динаміки говірки
Archaisms and innovations in dialectal dictionaries as a reflected patois dynamics
Autorzy:
Ганна, Мартинова
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498437.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
діалектна лексика
архаїзми
інновації
динаміка мовних одиниць
patois lexical stock
archaisms
innovations
lexical unit dynamics
Opis:
У статті проаналізовано архаїзми та інновації, засвідчені в діалектних словниках говорів української й інших слов’янських мов,що є номінативними наслідками значних суспільно-економічних, науково-технічних і культурних перетворень XX ст. – до початку ХXI ст., які спричинили перебудову лексичної системи сучасних діалектів: зникнення слів та окремих їхніх значень; появу нових значень і нових лексем.
The article analyses archaisms and innovations established in dialectal dictionaries in the patois of the Ukrainian and other Slavonic languages which is a nominative sequence of the significant social-economic, scientific-engineering and cultural changes in the 20th and early 21st centuries, resulting in the restructuring of the lexical system of modern dialects: the extinction of words and some of their meanings, the appearance of new meanings and new lexemes.
Źródło:
Gwary Dziś; 2016, 8; 57-66
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O ARCHAIZMACH JĘZYKOWYCH I PRAWNYCH ANACHRONIZMACH W KONSTYTUCJI KRÓLESTWA DANII
LINGUISTIC ARCHAISMS AND LEGAL ANACHRONISMS IN THE CONSTITUTION OF THE KINGDOM OF DENMARK
Autorzy:
JAROSZ, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920161.pdf
Data publikacji:
2010-01-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
archaizmy
anachronizmy
konstytucja
język prawny
duńska konstytucja
legilingwistyka
linguistics
anachronisms
archaisms
legal language
constitution
Denmark
Opis:
Niniejszy artykuł poddaje analizie tekst konstytucji Królestwa Danii, której treść i postać językowa bazują w dużej mierze na pierwszej duńskiej ustawie zasadniczej z 1849 roku. Badanie przebiega dwutorowo: obok uwag odnośnie języka ustawy ocenie poddano zawartośćmerytoryczną tekstu. Wnioski rozpatrywane są w odniesieniu do funkcji tekstu w ujęciu lingwistycznym oraz funkcji konstytucji w kontekście funkcji prawa. Badanie w sferze językowej wskazało na liczne archaizmy leksykalne, zawiłości składniowe i niedoskonałości stylistyczne, które w poważny sposób ograniczają percepcję tekstu konstytucji. Analiza treści wykazała, że tekst ustawy niejednokrotnie odnosi się do nieistniejącego stanu prawnego i realiów o wartościhistorycznej, a zmiany społeczno-polityczne, które nastąpiły od momentu ostatnich poprawekw 1953 roku, nie zostały uwzględnione w treści ustawy, przez co nie ujmuje ona wartości istotnych dla współczesnego społeczeństwa. Wspomniane mankamenty duńskiej konstytucji sąbezpośrednimi przyczynami osłabienia niektórych funkcji przypisanych ustawie zasadniczej. Świadomość tego faktu stała się bezpośrednim impulsem do zapoczątkowania przez duńskichparlamentarzystów ogólnospołecznej debaty na temat zrewidowania i uzupełnienia treścikonstytucji w celu przywrócenia jej pożądanych funkcji w demokratycznym państwie.
The present paper analyzes the constitution of the Kingdom of Denmark, the contents and linguistic form of which are based to a large extent on the first Danish fundamental statute of 1849. The study takes two directions: along with notes on the constitution‘s language, the factualcontents of the text is assessed. Conclusions are examined with reference to both the function of the text from a linguistic perspective and the function of the constitution in the context of the function of law. The study in the linguistic sphere indicates a number of lexical archaisms, syntacticalcomplexities and stylistic imperfections which seriously restrict comprehension of the constitutional text. Analysis of contents shows that the text refers more than once to non-existent legal status and historical realities, while sociopolitical changes occurring since the last amendments in 1953 are not reflected and it therefore fails to include the values essential to a contemporary society. These shortcomings of the Danish constitution are direct reasons why some functions attributed to the fundamental statute are weaker. Awareness of this fact became a directimpulse for Danish members of parliament to initiate a nation-wide debate over revising and supplementing the contents of the constitution in order to restore its desirable functions in a democratic country.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2010, 3, 1; 35-44
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archaisms in three Polish translations of Romeo and Juliet
Archaizmy w trzech polskich przekładach Romea i Julii
Autorzy:
Bielska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38435894.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
translation
equivalence
archaisms
culture
etymology
tłumaczenie
równoważność
archaizmy
kultura
etymologia
Opis:
In this article I focus my attention on archaisms. I demonstrate that they are frequently replaced by their modern counterparts, which significantly changes the uniqueness of the original text. I base my research on three Polish translations of Romeo and Juliet by Shakespeare. Paszkowski’s translation is the oldest version I analyze as it dates back to the 19th century. Two other translations are more modern. Słomczyński translated the play in 1983 and Barańczak in 1990. Generally speaking, Paszkowski reflects Shakespeare’s intentions, language and style accurately and the most successfully. His target reader may sense the exceptionality of the original without referring to the English version. 
W tym artykule moją uwagę skupiam na archaizmach. Wykazuję, że często zastępowane są one przez ich współczesne odpowiedniki, co znacząco zmienia niepowtarzalność tekstu pierwotnego. Swoje badania opieram na trzech polskich przekładach Romea i Julii Szekspira. Tłumaczenie Paszkowskiego jest najstarszą analizowaną przeze mnie wersją, sięgającą XIX wieku. Dwa inne tłumaczenia są bardziej nowoczesne. Słomczyński przetłumaczył tę sztukę w 1983 r., a Barańczak w 1990 r. Ogólnie rzecz biorąc, Paszkowski trafnie i najskuteczniej oddaje intencje, język i styl Szekspira. Docelowy czytelnik może odczuć wyjątkowość oryginału bez sięgania do wersji angielskiej.
Źródło:
Językoznawstwo; 2013, 7; 15-22
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archaizmy w idiolekcie poetyckim Nadieżdy Teffi
Archaisms in the poetic idiolect of Nadezhda Teffi
Autorzy:
Ndiaye, Iwona Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762683.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Nadezhda Teffi
idiolect
archaisms
linguistic image in literature
Opis:
This subject of the research is the problem of linguistic image of the world in Nadezhda Teffi’s poetry. The analysis was focused on the idiolect of the poetess – a Russian émigré from the “first wave”. This article is devoted to lexical and grammatical archaisms appearing in her works that appeared in three poetry collections: Семь огней (1910), Passiflora (1923), Шамрам. Песни Востока (1923). The volumes, containing both early works from the pre-revolutionary evolution of poetess’s language and the entire process of the evolution of her poetic idiolect.
Źródło:
Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne; 2022, 13; 51-71
2084-1302
Pojawia się w:
Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowa stylizacja historyczna w "Rycerzu" Lecha Majewskiego
Autorzy:
Jakub, Bobrowski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897073.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Lech Majewski
stylization
linguistic archaisms
film dialogue
stylizacja
archaizmy językowe
dialog filmowy
Opis:
The article discusses grammatical, semantic and pragmatic linguistic style indicators appearing in the dialogues of Lech Majewski’s film The Knight from 1980. The analysis of the material proved that the film is dominated by means evoking the old, historical Polish language. The author most often reached for inversion, conventional historicisms (referring to the stereotype of the feudal medieval times) and stylistic, as well as the old forms of address. Stylistic strategy used in the film can be defined as historical stylization. Language of the dialogues harmonizes with fairy-poetic narrative convention of The Knight.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2016, 60(2 (453)); 155-163
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza transferu archaizmów w słowackim tłumaczeniu Czerwonego błazna Aleksandra Błażejowskiego
Analýza transferu archaizmov v slovenskom preklade prózy Červený šašo Aleksandra Błażejowského
Analysis of the transfer of archaisms in the Slovak translation of the Red Clown by Alexander Błażejowski
Autorzy:
Pojezdalová, Zuzana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487057.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
zastarané slová
archaizmy
kompenzácia
kvalifikátor
obsolete words
archaisms
compensation
qualifier
Opis:
Časový rozdiel, ktorý delí knihu Červený šašo Aleksandra Błażejowského a jej slovenský preklad v podaní Tomáša Horvátha je 89 rokov. Originál z dnešného pohľadu obsahuje niekoľko archaických prvkov na rôznych rovinách. V predloženom článku sa venujeme analýze archaizmov výlučne na lexikálnej úrovni, pričom cieľom článku je zistiť, či sa prekladateľ snažil zachovať (hľadiac dnešnou optikou) zastaraný štýl románu. Okrem toho, že v knihe sa vyskytlo niekoľko historizmov (dorożka), v článku uvádzame príklady slov, ktoré dnešná poľská lexikografia definuje ako zastarané, no vo Varšavskom slovníku, ktorý vznikol v rovnakom čase ako Červený šašo, sú uvedené heslá bez kvalifikátora ako neutrálne (zaambarasowany). Všetky príklady prekladateľ zastúpil neutrálnymi slovenskými slovami, no na druhej strane uplatnil metódu kompenzácie: na miestach, kde poľský originál používa neutrálne slová, vhodne vsunul slová zastarané. Viditeľná je tendencia autora používať knižné slová (skanúť, skyva chleba), čo nás privádza k teórii, že práve knižnými slovami chcel prekladateľ dosiahnuť dojem zastaranosti textu. Prekladateľ však nebol dôsledný, jeho stratégiu narúša uplatnenie hovorových slov na nevhodných miestach.
The time span that divides the novel Czerwony Błazen (Red Clown) written by Aleksander Błażejowski, from the Slovak translation by Tomáš Horváth, is 89 years. The original version contains several archaic features on multiple levels. This article concerns with the analysis of the archaic features solely on the lexical level. The aim of the analysis is to find out if the translator has tried to maintain the archaic character of the novel (archaic from today’s point of view). There are several historical oddities in the novel (Dorożka). In the article, there are examples of the words that contemporary Polish lexicography considers archaic, even though the Dictionary of Warsaw, compiled in the same period as the novel Red Clown, recognizes the same words as neutral. All those archaic examples were substituted by neutral Slovak words by Tomáš Horváth. On the other hand, the translator used the method of compensation — where the Polish original text contains neutral words, in the Slovak translation archaic Slovak expressions were used. It is clearly visible that the translator tends to choose bookish expressions (skanúť, skyva chleba), which leads to the theory that he has planned to achieve the impression of an archaic text by using the bookish expressions. Nevertheless, the translator has not been consistent and his translation strategy is violated by informal, spoken words at unsuitable places.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2015, 6, 2; 171-177
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Indo-European middle verbs formed with -r- as a phonetic archaism
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050916.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
archaisms
Indo-European phonology
Indo-Hittite
middle voice
r-endings
Opis:
The paper discusses the primary and secondary endings of the Indo-European middle. It is suggested that, rather than being a local (Italo-Celtic) innovation, the r-endings of the middle voice represent a Proto-Indo-European archaism. Numerous middle forms containing the element -r- are found not only in the Tocharian languages, but also in most of the Anatolian languages attested in the second millennium BC (including Hittite, Palaic, Cuneiform Luvian and Hieroglyphic Luvian). Other IndoEuropean languages (including Greek and Indo-Iranian) display a zero marker, whereas the oldest Hittite texts attest the primitive feature -t-. The Old Hittite middle marker *-ti, it is claimed, was more archaic than its late variants *-ri as well as *-i. The original primary middle endings in non-Anatolian Indo-European should be reconstructed as follows: 1 sg. pres. *-mh2eŘi, 2 sg. *-sh2eŘi, 3 sg. *-toŘi, 1 pl. pres. *-mesdhh2oŘi, 2 pl. *-sdh(u)u̯eŘi, 3 pl. *-ntoŘi for transitive verbs and 1 sg. *-h2e/oŘi, 2 sg. *-th2eŘi, 3 sg. *-oŘi, 1 pl. *-medhh2oŘi, 2 pl. *-dh(u)u̯eŘi, 3 pl. *-roŘi for intransitive verbs. The Indo-European phoneme *Ř seems to be a reflex of a Proto-Indo-European (i.e. Indo-Hittite) dental stop *Ď, probably identical with the Indo-European dental spirant *đ.
Źródło:
Linguistica Silesiana; 2018, 39; 47-61
0208-4228
Pojawia się w:
Linguistica Silesiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archaizmy leksykalne i semantyczne w polskich pieśniach religijnych
Lexical and semantical archaisms in Polish religious songs
Autorzy:
Breza, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/626758.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
language of Polish religious songs
lexical and semantical archaisms
Śpiewnik kościelny [Church Songbook]
the basis of Słownik języka polskiego edited by W. Doroszewski
język polskich pieśni religijnych
archaizmy leksykalne i semantyczne
Śpiewnik kościelny
Słownik Języka Polskiego pod red. W. Doroszewskiego
Opis:
The author analises lexical and semantical archaisms, taken from Śpiewnik kościelny [Church Songbook] by reverend J. Siedlecki (see abbreviation Sdl). The words have been chosen on the basis of Słownik języka polskiego [Polish Language Dictionary] edited by W. Doroszewski (see abbreviation SJP). In the mentioned Dictionary words that appear in the songs and the words’ explanations are qualified as old-fashioned meaning that a contemporary Pole of average education would not understand them or archaic meaning known only to the eldest generation. The author takes into consideration words that are not mentioned in the Polish Language Dictionary, he also indicates if the word has been mentioned in Słownik języka polskiego [Polish Language Dictionary] edited by S. B. Linde (abbreviation L)
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2012, 7, 1; 12-26
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Архаïзми серед споконвiчноï богословськоï фразеологiï
Archaisms in biblical phraseology
Autorzy:
Czetyrba, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480921.pdf
Data publikacji:
2007-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
archaism
biblical phraseology
Ukrainian language
Russian language
Opis:
The article presents some fragments of the studies concerning archaic components, included in biblical lexis, still existing in contemporary Ukrainian and Russian languages. These two languages have coexisted and developed in close contact with Church Slavonic language for eges. This resulted in the creation of the whole biblical heritage. However, in the historic process of transforming biblical lexical items into the everyday language of both nations, their relationship with the source has considerably faded away. Church Slavonic language has provided contemporary biblical lexical items with archaic phonetic, morphological and lexical features and due to this they maintained solemn, ceremonious character which is typical of biblical style.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2007, 1, XII; 169-175
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Buried Treasure in the Tyndale Corpus: Innovations and Archaisms
Autorzy:
Bell Canon, Elizabeth
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/888738.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
corpus linguistics
Early Modern English
historical linguistics
language change
William Tyndale
word formation
Opis:
The translations and polemical texts that make up the Tyndale Corpus are filled with linguistic buried treasure: lexical innovations, syntactic archaisms, metalinguistic com- mentary, and features related to language and dialect prejudice. The use of computer corpus analysis can reveal and illuminate what makes Tyndale different from other writers of his time, and why he is so important to the history of English and the modern religious register. Examining the patterns hidden in his work does not prevent us from appreciat- ing the beauty of his writing as some literary scholars might suggest. Instead, it al- lows us to better understand the approach he took to his work. This paper summa- rizes and exemplifies Tyndale’s contributions to English historical linguistics. The methodology involves reviewing previous scholarly assessments of Tyndale’s work, examining in detail his particular lexical and syntactic choices using text and cor- pus computer software, and, most especially, allowing William Tyndale to speak for himself.
Źródło:
Anglica. An International Journal of English Studies; 2016, 25/2; 151-165
0860-5734
Pojawia się w:
Anglica. An International Journal of English Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O zapomnianych XIX-wiecznych wyrazach i związkach wyrazowych z kręgu leksyki religijnej (na przykładzie dokumentów Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej)
Forgotten nineteenth-century words and expressions of religious vocabulary (on the example of the documents of the Sisters of Divine Providence)
Autorzy:
Wojtaszek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911263.pdf
Data publikacji:
2018-11-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
religious language
lexicon
etymology
semantics
lexical archaisms
material archaisms
język religijny
leksyka
etymologia
semantyka
archaizmy leksykalne
archaizmy rzeczowe
Opis:
W artykule zaprezentowane zostały wyrazy i związki wyrazowe z kręgu leksyki religijnej, które funkcjonowały w XIX-wiecznej polszczyźnie, a które nie występują we współczesnych tekstach o tematyce religijnej. Źródłem badanego materiału językowego są teksty XIX-wiecznych dokumentów Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej stanowiących normę prawną tej rodziny zakonnej: Zbiór Ustaw Zgromadzenia Panien Opatrzności (1857) i Ustawy Zgromadzenia Sióstr Opatrzności z 1882 roku. Analiza etymologiczno-strukturalna i semantyczna wyodrębnionych jednostek językowych, poświadczona cytatami odpowiednich zapisów, w których te wyrazy i połączenia występują, wskazuje, że prawie wszystkie wymienione w artykule zapomniane wyrazy i związki wyrazowe wyekscerpowane z dokumentów Zgromadzenia to archaizmy leksykalne. Archaizmem rzeczowym jest leksem pokutnica. Najczęściej powtarzającymi się w analizowanym materiale wyrazami są rzeczowniki admonitorka i pokutnica, następnie próbantka i kolejno frazeologizmy dawać pokuty, cnota gruntowna, rzeczownik szafarka i wyrażenie postępek duchowny. Leksemy cnota i pokora nabrały z kolei nieco negatywnego zabarwienia, zwłaszcza w rzeczywistości laickiej.
The article presents words and expressions from the religious vocabulary which functioned in the nineteenth-century Polish language, and which do not exist in contemporary texts about religion. The source of the study is the nineteenth-century documents of the Sisters of Divine Providence that constitute the legal norms of that religious community: Zbiór Ustaw Zgromadzenia Panien Opatrzności (Collection of Regulations of the Assembly of Maidens of Providence) from 1857 and Ustawy Zgromadzenia Sióstr Opatrzności (Laws of the Sisters of Providence) from 1882. Etymological -structural and semantic analysis of the chosen linguistic units, attested by appropriate quotations in which these words appear, shows that almost all the forgotten words and expressions mentioned in the article taken from the documents of the Congregation of the Sisters of Divine Providence are lexical archaisms. The word pokutnica (penitent) is an archaism. Most often repeated in the analysed material words are the nouns admonitorka and pokutnica, then próbantka and idioms dawać pokuty, cnota gruntowna, the noun szafarka and idiom postępek duchowny. The words cnota (virtue) and pokora (humility) gained a slightly negative connotation, especially in secular reality.
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2017, 33
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Życie wyrazów na przykładzie zasobu leksykalnego Rozpraw literackich Maurycego Mochnackiego. I. Zagadnienia wstępne
Autorzy:
Wojtyńska-Nowotka, Milena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084334.pdf
Data publikacji:
2020-01
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
history of language
life of words
vocabulary used by M. Mochnacki
lexicography
obsolete words
archaisms
Opis:
This paper is dedicated to lexical issues and focuses on describing the phenomenon of the life of words over more than two centuries (from the beginning of the 19th c. to the fi rst decade of the 21st c.). The object of the research is the corpus of texts constituting Rozprawy literackie (Literary treatises) by M. Mochnacki. The aim of the research is to identify and discuss forgotten words, that is such lexical units or their individual meanings as have become obsolete or have gone out of use completely. The analysis falls into the stream of structuralist research and has been performed with the application of the diachronic method.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2020, 770, 1; 39-55
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stylizacja językowa w filmach historycznych o początkach państwa polskiego (Bolesław Śmiały, Gniazdo)
Linguistic Stylisation in Historical Films about the Origins of the Polish State (“Bolesław the Bold”, “The Nest”)
Autorzy:
Bobrowski, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/615418.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
stylisation
archaisms
film dialogue
artistic language
Opis:
The article discusses exponents of linguistic stylisation that occur in two polish historical films: Boles³aw the Bold (Dir. Witold Lesiewicz, 1971) and The Nest (Dir. Jan Rybkowski, 1974). Stylistic means are divided into three basic groups: grammatical (syntactic), semantic and pragmatic. The research has shown that the creators of both films applied similar methods of stylisation. They most often used following linguistic tools: analytical forms of the Polish past tense, inversion, item archaisms, bookish vocabulary and old honorific expressions. However, one may notice quantitative differences between analysed works. Exponents of stylisation more often appear in Bolesław the Bold. On the other hand, they exhibit greater diversity in The Nest. In the final part of the article, the author claims that research into film dialogues should become an integral part of Polish stylistics.
Źródło:
Stylistyka; 2017, 26; 321-335
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archaizmy języka prawniczego
Autorzy:
Maziarz, Jakob
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47089287.pdf
Data publikacji:
2022-05-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
language of the law
legal language
archaisms
germanisms
regionalism
język prawny
język prawniczy
archaizmy
germanizmy
regionalizmy
Opis:
The article concerns the Polish legal language. The author presents several expressions that are both professionalisms (i.e. are used only by lawyers and have survived only in legal language) and archaisms (i.e. come from distant ages and are no longer used in everyday language), explains their origin and provides information concerning the frequency of their occurrence in judicial decisions over the last 100 years. The research results indicate that there are archaisms-professionalisms in the legal language, dating back to the Middle Ages and the times of the Polish-Lithuanian Commonwealth. In the Polish legal system they are scarce remnants of these periods. There are also many archaisms of Germanic origin, which infiltrated the Polish judicial language during the partitions and in some regions of Poland are more popular than other expressions.
Źródło:
Studia Iuridica; 2021, 89; 216-238
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Linguistic landscape wokół procesu wychowania. Archaizmy i eufemizmy jako enklawy językowe
Linguistic Landscape around the Bringing-Up Process. Archaisms and Euphemisms as Language Enclaves
Autorzy:
Kunicka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2141374.pdf
Data publikacji:
2020-06-06
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
enklawy pojęciowe/językowe
wychowanie
ideologia edukacyjna
conceptual/linguistic enclaves
upbringing
educational ideology
Opis:
Język determinuje ludzkie poznanie, umożliwia wyodrębnianie rzeczy w świecie i sprawia, że wszelkie poznanie świata jest zawsze interpretacją w języku. Pojęcia i terminy wspomagają procesy kształtowania stereotypów myślenia o rzeczywistości i powodują, że w świadomości użytkowników języka obraz świata obiektywnego bywa zdeformowany. W pedagogicznym krajobrazie leksykalnym pojawiają się enklawy pojęciowe wypełnione słowami uznanymi za bezwartościowe w ramach lansowanej ideologii edukacyjnej, terminami, które wypierane są przez bardziej „nowoczesne” oraz tymi, które zostały wyparte przez ich zastępniki, nie równoważące warstwy znaczeniowej, ale przychylnie przyjmowane przez wyznawców doktryny. W artykule pokazany został ten rodzaj enklaw, w których wyznacznikiem przynależności do świata poza nimi jest używanie języka poprawnego politycznie, będącego na usługach obowiązującej ideologii edukacyjnej.
The language determines human cognition, it enables to separate things in the world and to always consider any world cognition as an interpretation in language. The concepts and terms support processes of shaping stereotypes of thinking about the reality and are the reason for deforming the picture of the objective world in the users’ consciousness. In the pedagogical lexical landscape there appear concept enclaves filled-in by words recognised as useless under the promoted educational ideology and by the terms that are driven away by more “modern” ones and by those which were supplanted by their replacements not counterbalancing the meaning layer, but positively received by the doctrine’s supporters. The article shows this type of enclaves, where the indicator of belonging to the world outside them is to show a politically correct language serving the currently binding educational ideology.
Źródło:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2014, 17, 1(65); 129-141
1505-8808
2450-3428
Pojawia się w:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Архаические явления в говоре старообрядцев в Польше
Zjawiska archaiczne w gwarze staroobrzędowców w Polsce
Archaic phenomena in Old Believers dialect in Poland
Autorzy:
Grzybowski, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594124.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
gwara staroobrzędowców w Polsce
słownictwo
archaizmy
Old Believers dialect in Poland
lexicon
archaisms
Opis:
Wyspowa gwara staroobrzędowców w Polsce obok wielu osobliwości związanych z jej funkcjonowaniem nw otoczeniu obcojęzycznym zawiera również pojedyncze przypadki form mających paralele w historii języka rosyjskiego i nieznanych we współczesnych gwarach rosyjskich lub w języku literackim. Do archaicznych można zaliczyć przysłówek исто (‘jak należy’), partykułę дей (‘podobno’, zam. де lub дескать), formę ямаем (‘mamy’ zam. маем), jak też кашчуны i кашчунничать dla oznaczenia bezkarnych wygłupów (psot i żartów) młodzieży na kilka dni przed Bożym Narodzeniem (por. współczesne ros. кощунство, кощунствовать na oznaczanie czynów świętokradczych).
The Old Believers island dialect in Poland includes many peculiar elements resulting from its functioning in an alien, i.e. Polish, environment, and at the same time it has at its disposal some forms which are unknown in contemporary Russian or its dialects and have their parallels in the history of Russian. They could be interpreted as archaisms. In this paper some of them are considered in detail: the adverb исто (‘well, truly’), the particle дей (instead of де or дескать – ‘say’), the verbal form ямаем (instead of маем or имеем – ‘we have’) and the forms кашчуны, кашчунничать (‘mischiefs, pranks’, ‘play pranks’) designating the pranks played at Christmas Eve by young people (comp. кощунство, кощунствовать – ‘blasphemy, blaspheme’ in modern Russian).
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 163-170
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekstremalne maksimum czyli arogancja ignorancji
Extreme Maximum or the Arrogance of Ignorance
Autorzy:
Kossowska-Cezak, U.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/163799.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwa Geofizyczne
Tematy:
język polski
ekstremalny
maksymalny
minimalny
personifikacja
archaizm
błędy stylistyczne
błędy gramatyczne
polish language
extreme
maximum
minimum
personification
archaisms
stylistic errors
grammatical errors
Opis:
W artykule autorka omawia powszechnie popełniane błędy językowe w tekstach głównie z zakresu klimatologii. Błędy te wynikają z niedokładnej znajomości słów – nie tylko obcego pochodzenia, ale i słów polskich, z braku wrażliwości językowej, a także z nieznajomości gramatyki. Artykuł jest zilustrowany licznymi przykładami zaczerpniętymi z prac naukowych i innych. Autorka zwraca uwagę na konieczność pisania w sposób poprawny i zrozumiały, co jest wyrazem szacunku dla czytelnika i zarazem dbałości o własny wizerunek.
The author discusses common language problems encountered in scientific papers written in Polish and focuses specifically on climatology. The problems involve the effects of imprecise usage of terminology, both Polish and foreign, insufficient sensitivity to aspects of language, and of grammatical inadequacies. The paper is illustrated by numerous examples taken from scientific and non-scientific texts. It is advocated that authors should use a correct and lucid written style to convey respect to the reader and to build up their own image.
Źródło:
Przegląd Geofizyczny; 2016, 1-2; 109-115
0033-2135
Pojawia się w:
Przegląd Geofizyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Фонетичні архаїзми української говірки с. Булаєшти Республіки Молдова: система консонатизму
Phonetic Archaisms in the Dialect of the Bulaeshty Village of the Republic of Moldova: The Consonant System
Autorzy:
Гороф’янюк, Інна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031158.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
dialect
sound
consonant
phonetic archaism
Ukrainian dialect
Źródło:
Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 3; 675-691
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyrazy kwalifikowane jako archaizmy w Słowniku Lindego
Words Qualified as Archaic in Linde’s Dictionary
Autorzy:
Matuszczyk, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953854.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kwalifikator chronologiczny
kwalifikator normatywny
geografia wyrazowa
archaizmy
neologizmy
barbaryzmy
regionalizmy
dialektyzmy
chronological qualifier
normative qualifier
word geography
archaisms
neologisms
barbarisms
regionalisms
dialectisms
Opis:
The paper describes the words qualified as archaic in Linde’s Dictionary in the light of facts of linguistic geography. The main scope of investigations falls on such archaisms that are genetically dialectal. Linde’s Dictionary contains about 600 forms of this kind. Most of these are archaisms taken from the dialects of Little Poland (Małopolska). Also noticeable is an almost complete lack of forms from the dialects of Great Poland (Wielkopolska). Since the historical linguistic studies have already confirmed the credibility of Linde’s Dictionary, further studies on the lexical stock collected in it may hugely contribute to the descriptive and explanatory analysis of how the particular dialects have shaped the lexis of the modern Polish literary language.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 6; 119-127
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz wysokogórskiej przyrody w sonetach tatrzańskich Wincentego Byrskiego
The Picture of High Mountain Nature in the Tatra Sonnets by Wincenty Byrski
Autorzy:
Olma, Marceli
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459467.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
lingwistyka kulturowa
poetycki obraz świata
leksyka przyrodnicza
regionalizmy
archaizmy
cultural linguistics
poetic image of the world
nature lexis
regionalisms
archaisms
Opis:
This analysis is based on an unpublished collection of 25 sonnets written by Wincenty Byrski one hundred years ago. They are devoted to the Tatra subject matter. The author of the article, applying the methods of cultural linguistics, discusses the descriptions of the mountain nature in the poetic language of W. Byrski. The research is focused on the toponyms, the lexis referring to different rock formations, watercourses, animated nature, atmospheric phenomena and the elements. Simultaneously, the author comments on the solemnly marked lexis, archaisms, regional expressions and comparative structures used by the poet.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2015, 10; 130-145
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Діалектний текст як свідчення динаміки лексичного складу говірок
A dialectal text as a proof of lexical unit dynamics in patois.
Autorzy:
Мартинова, Ганна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498337.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
діалектна лексика
динаміка лексичного складу говірок
деактуалізація
архаїзована назва
інновації
patois lexical stock
lexical unit dynamics
archaisms
loss of meaning
innovations
Źródło:
Gwary Dziś; 2017, 9; 49-58
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opis gwary wsi Rachanie, pow. Tomaszów Lubelski. Cz. II. Fleksja
A Description of the Dialect Used in the Village of Rachanie in the Tomaszów Lubelski District. Part II: Inflection
Autorzy:
Malec, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954227.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
fleksja
przekrój pokoleniowy
wpływy wschodnie
archaizmy fleksyjne
inflection
generation section
eastern influences
inflectional archaisms
Opis:
The article outlines the picture of inflection of the dialect used in the village of Rachanie in the Tomaszów Lubelski district. Within the frames of parts of the speech the presented material, through paradigms, shows the differences between the inflection of the discussed dialect and the standard Polish language. At the same time the range of influences of the neighbouring eastern dialects on the Rachanie dialect can be clearly seen. The discussed dialect does not distinguish between the masculine and not-masculine genders, which has its consequences in inflection. It is commonly said here: baby xuǯil´i, ǯeći kšyčel´i, xłopy rub΄il´i. The ending -am in Gen. Pl. is also a characteristic feature here. It is commonly used in words like, eg. babam, ǯećam, xłopam, krovam, psam, which is also a characteristic feature of eastern dialects.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 6; 133-156
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura słownictwa dzieci polskich w wieku przedszkolnym
Autorzy:
Boniecka, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607836.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
dictionary of the child
active vocabulary
nouns
archaisms
regional words
slang and colloquialisms
diminutive
hypocoristic form
augmentative
neosemantisms
fields of expression
słownik dziecka
słownictwo czynne
rzeczowniki
archaizm
wyrazy regionalne
gwarowe i potoczne
deminutywny
hipocoristica
augmentatywy
neosemantyzmy
pola wyrazowe
Opis:
For freshly harvested vocabulary, which is an analytical body for my research, comparative context and background is the vocabulary recorded by Stephen Schuman in 1955. I mean to show which lexical units in a language of the children are new and which, to some extent, archaic, which comes most, and from what area. The study shall be limited to the active vocabulary of preschoolers,and the direct object of interest I make concrete nouns.
Dla świeżo zebranego słownictwa, stanowiącego korpus analityczny dla badań autorki, kontekstem i tłem porównawczym jest słownictwo zarejestrowane przez Stefana Szumana w 1955 roku. Chodzi jej o to, by pokazać, które jednostki leksykalne w języku dzieci są nowe, a które w pewnym stopniu archaiczne, jakich przybywa najwięcej i z jakiego obszaru. Autorka badania ogranicza do czynnego słownictwa przedszkolaków, a bezpośrednim przedmiotem zainteresowaniaczyni rzeczowniki konkretne.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2013, 31
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzeczowniki z przyrostkiem -ota w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza (analiza słownikowa)
Nouns with the -ota suffix in Adam Mickiewicz’s Pan Tadeusz (lexical analysis)
Autorzy:
Szpiczakowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/776889.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
adjectival nouns with the -ota suffix
Pan Tadeusz
Old Polish style
archaisms
adjectival nouns with the –ota suffix
“Pan Tadeusz”
Opis:
The article is dedicated to a lexical analysis of adjectival nouns with the –ota suffix in Adam Mickiewicz’s Pan Tadeusz. Out of five nouns, viewed against the 19th century language norm, four are definitely archaisms. These are the words: ciemnota meaning , szczodrota (generosity) and some uses of the words cnota (virtue) and hołota (the poor and badly educated). On top of the noun ciemnota meaning which is a typical Easter Borderlands archaism, they should be traced back to the literary tradition. This is corroborated by the fact that the poet used them in an informed way to make the text sound like Old Polish. Therefore, with respect to the function and the archaic origin, the nouns with the –ota suffix in the text of “Pan Tadeusz” can be divided into two groups: stylistic archaisms which come from the literary tradition (szczodrota, partly cnota and hołota) plus systemic archaisms which belong to Mickiewicz’s idiolectal system (ciemnota meaning ).
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2018, 75/1; 125-132
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Национальное сознание переводчика и эмоции читателя (на материале Огнем и мечом Генрика Сенкевича)
The national consciousness of the translator and the reader’s emotions: the example of Henryk Sienkiewicz’s With Fire and Sword
Autorzy:
Hryhorieva, Iryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/650994.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
эмоции
переводы
включения иностранного языка
архаизмы
латинизмы
интерпретация
emotions
translation
foreign intrusions
archaisms
Latinisms
interpretation
Opis:
The article is devoted to the analysis of the novel With Fire and Sword by Henryk Sienkiewicz and of selected aspects of its translation into Ukrainian, Russian and English. Due to the fact that each translation can be seen as an independent work of art, the present material offers a chance to observe how the original can be interpreted by the translator who relies (or perhaps does not) on his or her cultural values and national consciousness. Emphasis has been put on the author’s and translators’ artistic techniques which influence the readers’ emotions. Attention has also been paid to how Polish cultural phenomena are expressed in the related (Ukrainian and Russian) and non-related (English) cultures. The problem of translators’ competence boundaries is considered as well.
Данная статья посвящена анализу романа Генрика Сенкевича Огнем и мечом и некоторых аспектов его переводов на украинский, русский и английский языки. Благодаря тому, что каждый перевод может быть рассмотрен как самостоятельное литературное произведение, мы можем наблюдать, как меняется (и меняется ли?) интерпретация оригинала в зависимости от культурных ценностей и национального самосознания переводчика. Акцент сделан на авторских и переводческих средствах художественной выразительности, влияющих на эмоции читателя. Кроме того, уделяется внимание тому, как польские исторические реалии переданы в родственных (украинская, русская) и неродственных (английская) культурах. В статье представлены размышления на тему границ компетенций переводчика.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2017, 10
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 35

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies