- Tytuł:
- Świat człowieka i jego granice w świetle danych językowych
- Autorzy:
- M. Tołstojowa, Swietłana
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/611784.pdf
- Data publikacji:
- 2018
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
anthropocentrism of language
anthropomorphism
animism
linguacultural worldview
subjectification of language
antropocentryzm języka
antropomorfizm
animizm
językowo-kulturowy obraz świata
podmiot w języku - Opis:
-
In this article the author synthetically surveys the most important problems of linguistic “humanisation of reality”. Various aspects and forms of anthropocentrism are analysed on the basis of linguistic data, texts of folklore, belief tales, and ritualised practices. Anthropocentrism is viewed from the inside (from humans to the world) but also from the outside (from the world to humans). This is because humans not only make the world familiar to themselves by imprinting their mark on it: they also measure themselves to the world of animals, plants, or artefacts. Two aspects are thus discussed of the reciprocal relations between humans and animals, plants, wildlife, and matter, with a focus on linguistic and cultural markers of humanising the latter, contrasted with humans being assimilated to those aspects of reality. Two aspects are also discussed of the relation between humans and the world of the divine and the demonic, with a focus on the linguistic and cultural exponents of the humanisation of demons, God, and saints vs. the demonisation and deification of humans.Finally, referring to the contrasting views of Vyacheslav Ivanov (who accepts the anthropic world order and the idea of anthropocentrism in its theological aspect) and Miriana Detelić (for whom the maxim of man being “the measure of all things” is harmful, for it justifies the destruction of biosphere on the cosmic scale), the author claims that the problems of locating humans in the world and establishing the boundaries between humans and other inhabitants of the Universe are topical also in this day and age.
Autorka przedstawia w syntetycznej formie najważniejsze problemy związane z językowym „uczłowieczaniem rzeczywistości”. Różne aspekty i różne formy antropocentryzmu analizuje na podstawie danych językowych, tekstów folkloru, podań wierzeniowych i rytualnych praktyk. Ujmuje antropocentryzm zarówno od wewnątrz, jak też od zewnątrz, tzn. nie tylko od człowieka do świata, ale i od świata do człowieka. Bowiem człowiek nie tylko „przyswaja” sobie świat, nakłada na niego swoje piętno, ale też „przymierza” samego siebie do świata zwierząt, roślin, czy rzeczy materialnych. Kolejno omawiane są więc dwa aspekty wzajemnych relacji człowiek a zwierzę, roślina, przyroda, świat materii z pokazaniem językowych i kulturowych wykładników uczłowieczania zwierząt, roślin, przyrody i rzeczy w kontraście do upodobniania człowieka do zwierząt, roślin, przyrody, przedmiotów; oraz dwa aspekty relacji człowiek a świat demoniczny i boski z pokazaniem językowych i kulturowych wykładników uczłowieczania demonów, Boga i świętych w kontraście do demonologizacji i ubóstwiania człowieka.W zakończeniu, nawiązując do kontrastowych opinii Wiaczesława Iwanowa (który akceptuje antropiczną zasadę układu świata i ideę antropocentryzmu w jego aspekcie teleologicznym) i Miriany Detelić (która maksymę «człowiek jest miarą wszystkich rzeczy» uznaje za szkodliwą, bo usprawiedliwia niszczenie biosfery w skali kosmicznej), autorka artykułu podkreśla, że problemy miejsca człowieka w świecie i granic, oddzielających człowieka od innych mieszkańców Wszechświata, są aktualne także dla naszego czasu. - Źródło:
-
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032 - Pojawia się w:
- Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł