Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Wojtas, M." wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-52 z 52
Tytuł:
Przydatność danych geodezyjnych na terenach górniczych do celów projektowych
The usefulness of geodetic data in mining areas for designing purposes
Autorzy:
Wojtas, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/341207.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Tematy:
osnowy geodezyjne
tereny górnicze
eksploatacja górnicza
prognoza
geodesic network
mining areas
mining activities
prognosis
Opis:
Tereny objęte eksploatacją górniczą wymagają specyficznego traktowania w budowlanym procesie inwestycyjnym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami dane i opracowania geodezyjno-kartograficzne stanowią integralny i ważny zbiór danych wykorzystywany do celów projektowych. Muszą one spełniać określone wymagania, przede wszystkim dokładnościowe. Dotyczy to zarówno mapy zasadniczej, jak i punktów osnów geodezyjnych, które powinny być ustawicznie aktualizowane. Z tego względu autorka proponuje narzędzie w postaci programu Explon ver. 5.1., który umożliwia prognozowanie zmian współrzędnych punktów osnów geodezyjnych wynikających z eksploatacji górniczej. Badania przeprowadzone zostały na obszarze części Pola Marklowice, która jest lub była pod wpływem eksploatacji górniczej. Na podstawie prognoz uzyskanych za pomocą programu Explon ver. 5.1 autorka zaproponowała wzbogacenie danych zawartych na kartach informacyjnych punktów o wartości współrzędnych uzyskanych z prognozy, wykres zmian położenia punktu pod wpływem eksploatacji górniczej oraz zapis słowny informujący o tym, czy punkt nadaje się do wykorzystania. Weryfikacji danych uzyskanych z prognoz dokonano poprzez pomiar wartości współrzędnych metodą bezpośrednią, wykonując pomiary analizowanych w pracy punktów geodezyjnych za pomocą techniki GPS.
The areas of mining require specific treatment in the building investment process. In accordance with the applicable provisions, the data and geodetic/cartographic studies are an integral and important source of data used for designing purposes. They must meet certain requirements, primarily in terms of accuracy. This applies to both fundamental maps and points of geodesic network, which should be constantly updated. For this reason, the author proposes a tool in the form of a software Explon ver. 5.1., which allows to predict changes of coordinates of the points of geodetic network caused by the influence of mining activities. Tests were carried out in the part of seam Marklowice, which is or was under the influence of mining exploitation. Based on estimates obtained from Explon program ver. 5.1 the author has proposed adding to the information cards of a point, the information regarding coordinates of points obtained from the projections, a graph illustrating the changes of point’s position caused by the influence of mining activities and a comment whether a particular point is suitable for use. Verification of data obtained from the forecasts was made by measuring the coordinates using direct method, by measuring the analyzed points using GPS technology.
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum; 2010, 9, 1; 39-50
1644-0668
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spektrum zastosowań SIP na potrzeby gospodarki nieruchomościami
Scope of use of SIS for the needs of economy of land
Autorzy:
Wojtas, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/341505.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Tematy:
SIP
źródła informacji o gruntach
gospodarka nieruchomościami
SIS
sources of information regarding the land
property management
Opis:
SIP obejmuje proces pozyskiwania, przetwarzania i udostępniania danych dotyczących obiektów o charakterze przestrzennym. SIP w wersji najprostszej, jak i w wersji najbardziej rozbudowanej umożliwia sprawne zarządzanie przestrzenią, wspomaga procesy decyzyjne i podnosi efektywność działania. Biorąc pod uwagę szerokie spektrum zastosowań SIP, zauważamy, że jest on wykorzystywany przez wiele branż. Są to: planowanie przestrzenne, ochrona środowiska, kataster nieruchomości, infrastruktura techniczna, infrastruktura społeczna, gospodarka nieruchomościami, administracja i wiele innych dziedzin. Artykuł w pierwszej części przedstawia przegląd źródeł informacji o nieruchomościach, ich umiejscowienie w SIP. W dalszej części zaprezentowane zostanie spektrum zastosowań SIP na potrzeby gospodarki nieruchomościami na przykładzie systemu funkcjonującego w Zabrzu, który jest jednym z projektów z zakresu Społeczeństwa Informacyjnego, zrealizowanym w programie pn.: e-Zabrze Program budowy społeczeństwa informacyjnego miasta Zabrze.
SIS includes the process of acquiring, processing and sharing data regarding spatial objects. SIS in its simplest version, as well as its most advanced one, enables efficient management of space, supports decision-making processes and increases efficiency. Given the wide range of SIS applications, we notice that it is used by many industries. These are: spatial planning, environmental protection, cadaster of real estate, technical infrastructure, social infrastructure, real estate management, administration, and many other fields. First part of this paper presents a review of sources of information regarding properties. Then the scope of use of SIS for the property management will be presented on the example of the system functioning in Zabrze, which is one of the projects in the field of Information Society, completed within the program e-Zabrze Program of building the information society of the city of Zabrze.
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum; 2012, 11, 2; 41-52
1644-0668
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza procesu pozyskiwania gruntu pod drogi publiczne na przykładzie odcinka autostrady A1
Analysis of the process of land acqusition for public roads form a segment of the A1 motorway
Autorzy:
Wojtas, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/341289.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Tematy:
specustawa
wywłaszczenie
inwestycja celu publicznego
inwestycja drogowa
special purpose road act
expropriation
public investment
road investment
Opis:
Od kilkunastu lat toczy się w Polsce żywa dyskusja na temat infrastruktury drogowej i kolejowej. Podejmowane są w tej sprawie kolejne kroki prawne, które mają skutkować przyśpieszeniem i uproszczeniem procedur związanych z budową dróg. Niniejszy artykuł przedstawia problematykę prawną nabywania gruntów pod drogi. W pierwszej części dokonano przeglądu przepisów i procedur nabywania nieruchomości pod tego typu przedsięwzięcia. W drugiej przeprowadzono analizę, w jaki sposób zrealizowano te zasady na odcinku autostrady płatnej A1.
For many years, there has been an ongoing debate in Poland on road and rail infrastructure. Legislation was passed aimed at accelerating and simplifying the procedures required to construct new roads. This article takes a look at the problematic legal issues involved in acquiring land for the purpose of road construction. The first part reviews the rules and procedures for expropriating property for this type of project. The second part presents an analysis of how these principles were followed for a stretch of the A1 toll road.
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum; 2013, 12, 3; 27-38
1644-0668
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gyroplane rotors vibration tests
Autorzy:
Wojtas, M.
Trendak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/246317.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:
rotor vibration
rotor blades
teetering rotor
hub connector
rotor imbalance
Opis:
The article presents vibration test of three different types of gyroplane main rotors. The test was carried out on a specially prepared test bench using a Red Led Tacho Sensor measuring system. Tests were conducted for the project „Research and development works on innovative construction of aircrafts of weight over 560 kilograms at the company Trendak Aviation”. The work outlines the basic properties of the gyroplane vibration and gives their sources. The research focused on the gyroplane main rotor vibration related inter alia to the rotor imbalance as well as rotor hub connector construction. Tested rotors consisted of three different types of gyroplane rotor blades and innovative universal hub connector with positive coning angle of 2.8º. The article summarized the basic properties of three types of gyroplane the rotor blade, marks advantages of use hub connector witch constructional dihedral angle. Discusses the principle of operation of measuring device, tests methodology starting from instrument calibration. The results of the measurements are shown in the graphs in polar coordinates. The vibration measurement is carried out in two axes, in x-axis, longitudinal, along the rotor radius and in y-axis, perpendicular to the x-axis, in the direction of the chord of the rotor blades.
Źródło:
Journal of KONES; 2017, 24, 4; 349-354
1231-4005
2354-0133
Pojawia się w:
Journal of KONES
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
New gyroplane hub connector with positive coning angle
Autorzy:
Wojtas, M.
Trendak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/244662.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:
blade dihedral angle
waving
rotor instability
teetering rotor
Opis:
The article presents advantages and disadvantages of two blade teetering rotors with constructional dihedral angle greater than 0o . Several structural design solutions of rotor hub connector are shown in this work. However, the main attention is focused on innovative hub connector design and manufactured by Trendak Aviation Company during the project “Research and development works on innovative construction of aircrafts of weight over 560 kilograms”. Discusses structural advantages of the new rotor hub connector according to other construction. Also were raised issues related to the load of the gyroplane rotor during the flight, in particular the load of rotor blades root, during a gyroplane break manoeuvre, according to conning angle of rotor hub connector. The disadvantages of using the structural dihedral angle in teetering rotors are also presented, focusing on the rotor aeroelastic instability so-called waving, which from the literature analysed is concerned only with two blades teetering rotors. Performed a coarse analysis in SMOG program, prepared at the Institute of Aviation for the analysis of helicopter and gyroplanes rotors. The stability analysis of the rotor for a number of structural dihedral angle and blades setting pitch was performed. Basis of this analysis the stability boundary were determined for the analysed gyroplane rotor with connector hub with positive coning angle of 2.8o. .
Źródło:
Journal of KONES; 2017, 24, 3; 325-330
1231-4005
2354-0133
Pojawia się w:
Journal of KONES
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O kodach maksymalnych korygujących błędy
On maximal error-correcting codes
О максимальных кодах исправляющих ошибки
Autorzy:
Nowak, J.
Wojtas, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/742350.pdf
Data publikacji:
1963
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Matematyczny PAN
Źródło:
Applicationes Mathematicae; 1963-1964, 7, 2; 173-182
1233-7234
Pojawia się w:
Applicationes Mathematicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Composite rotor blades tests essential before mounting on gyroplane
Autorzy:
Sobieszek, A.
Wojtas, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/242636.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:
gyroplane
strength test
blades properties
composites
Opis:
The article presents the course of the composite rotor blades tests. Object of study was designed in Institute of Aviation, new airfoil for gyroplane rotors and technology of manufacturing carbon rotor blades were made. When the test program was developed, we focused for special test to check not only typical rotor blades properties but also composite structures thereby technology of manufacturing. One of the basic rotor blades test is to determine the breaking force, which, taking into account the safety factor, cannot exceed the maximum centrifugal force occurring on the rotor blades during flight. The first step of rotor blades tests was static test, which gave us answer about stiffness in plane of low stiffness and torsional stiffness, it’s very important properties related to vibrations. Another mechanical properties measured during tests were centre of gravity and mass moment of inertia in rotor blade. Next step was dynamic test – tracking and balancing verification. After static and dynamics, which has proper results – good balance and no vibration on the entire range of rotational speed – rotor blades can be use on fly object. After getting proper results of static and dynamic test next step was a specially prepared test, which defined the time needed for delamination to take place. During the delamination tests, the rotor blade was subjected to adequate loads that occur in horizontal flight. That kind of test is basis to determine service life of rotor blades.
Źródło:
Journal of KONES; 2016, 23, 4; 487-494
1231-4005
2354-0133
Pojawia się w:
Journal of KONES
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proces certyfikacji podzespołów statku powietrznego na przykładzie
Certification process of aircraft`s subassemblies based on strenght tests of innovative gyroplane rotor hub
Autorzy:
Sobieszek, A.
Wojtas, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/213445.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
głowica wiatrakowa
CS 27
przepisy lotnicze
badania wytrzymałościowe
gyroplane rotor hub
aviation regulations
strength tests
Opis:
W artykule przedstawiono proces przygotowawczy certyfikacji, metodologie i przebieg badań weryfikujących podstawowe założenia konstrukcji lotniczej na przykładzie innowacyjnej głowicy wiatrakowca. Przeprowadzono badania czterołopatowej głowicy wiatrakowca weryfikujące wytrzymałość statyczną przy obciążeniach dopuszczalnych, określonych przez siły występujące przy manewrze wyrwania. Scharakteryzowano przebieg badań, metody badawcze oraz weryfikowane parametry. Opisano aspekty prawne dopuszczenia do lotu oraz uzyskania certyfikatu uwzględniając przepisy CS 27, podczęść C - Badania Wytrzymałościowe, według których prowadzono badania. Przedstawione wyniki i wnioski były podstawą do dopuszczenia obiektu do prób w locie przez Urząd Lotnictwa Cywilnego.
This paper describe the preparatory process of certification, methodology and tests which verify the assumptions of aeronautical construction based on innovative gyroplane rotor hub. Presented legal aspects of admission to the flight tests and the Type Certification (TC) taking into account legislation (CS 27 Subpart C - Strength Requirements). In this paper presented tests of innovative four - rotor blades rotor hub which verify static strength up to limit loads. The loads during "pull-up from level flight" maneuver are limit loads. Discussed are tests process, methodology of tests and verified parameters. The results and conclusions were the basis the admission object for flight testing by the Civil Aviation Authority.
Źródło:
Prace Instytutu Lotnictwa; 2015, 4 (241); 73-86
0509-6669
2300-5408
Pojawia się w:
Prace Instytutu Lotnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan wiedzy o żywności i żywieniu w grupie uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych
Level of knowledge on food and nutrition among groups of pupils of the last class of secondary schools
Autorzy:
Wojtas, M.
Kollajtis-Dolowy, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/872157.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
mlodziez
szkoly ponadgimnazjalne
uczniowie
wskaznik BMI
wiedza
zdrowie czlowieka
zachowania zywieniowe
zalecenia zywieniowe
stan wiedzy
adolescent
secondary school
student
body mass index
knowledge
human health
nutritional behaviour
nutritional recommendation
knowledge state
Opis:
Wprowadzenie. Powszechnie popełniane przez Polaków błędy żywieniowe determinują ich stan zdrowia, który jest gorszy niż innych Europejczyków i nie ulega większej poprawie. Niewłaściwe zachowania żywieniowe młodzieży mogą w znacznej części wynikać z małej wiedzy żywieniowej związanej z niedostatecznym poziomem edukacji żywieniowej w kolejnych etapach szkolnego nauczania, nie dość poważnym traktowaniem zajęć z zakresu żywności i żywienia, zbyt niskimi kwalifikacjami nauczycieli oraz za słabym powiązaniem teoretycznej wiedzy żywieniowej z praktycznym jej zastosowaniem. Cel. Celem pracy była analiza szkolnych programów nauczania na różych jego poziomach oraz ocena stanu wiedzy o żywności i żywieniu uczniów ostatnich klas wybranych losowo szkół ponadgimnazjalnych w Warszawie. Materiał i metoda. Badania przeprowadzono w grupie 210 uczniów w listopadzie 2008 roku metodą ankietową za pomocą specjalnie przygotowanego autorskiego kwestionariusza ankiety. Wyniki. Zakres tematyczny dotyczący żywności i żywienia w programach nauczania począwszy od przedszkola, poprzez szkołę podstawową do szkół ponadgimnazjalnych jest szeroki. Nie tworzy jednak wspólnej i spójnej całości prawdopodobnie z powodu zbyt dużego rozproszenia treści w wielu rozmaitych przedmiotach. W badaniu wiedzy żywieniowej żaden z uczniów nie uzyskał powyżej 75% punktów ogółem możliwych do zdobycia, a połowa osiągnęła poniżej 50% punktów. Uczniowie nie orientowali się, jakie jest zapotrzebowanie energetyczne dla młodzieży w ich wieku (odpowiedzi wahały się w granicach od 100 kcal/dobę do 10.000 kcal/dobę). Nie potrafili określić kaloryczności oliwy, w znakomitej większości wartość tę zaniżali (tylko 1/3 uczniów wiedziała, że to najbardziej kaloryczny produkt), a z kolei aż ponad połowa uczniów uznała, że cukier należy do produktów o najwyższej wartości energetycznej. Zawartość witamin i składników mineralnych w produktach spożywczych jest uczniom zupełnie nieznana. Większość badanej młodzieży nie potrafiła poprawnie wskazać po dwa produkty stanowiące źródła: witaminy C (około 60%), witaminy A (prawie 75% ) oraz żelaza (ponad 60%). Większą wiedzą wykazali się uczniowie na temat źródeł białka, przy czym, co ciekawe, łatwiej było im wskazać produkty, które nie są źródłem pełnowartościowego białka, niż te stanowiące dobre jego źródła. Uczniowie nie znali w stopniu wystarczającym zaleceń dotyczących częstotliwości spożywania mleka, ryb, warzyw i olejów roślinnych Wnioski. Wyniki wskazują, że choć podstawa programowa edukacji jest pod względem merytorycznym odpowiednia, to jednak uczniowie reprezentowali niski poziom podstawowej wiedzy żywieniowej. Zdecydowana większość badanych (95%) nie uzyskała nawet połowy możliwych do zdobycia punktów, zarazem też ani jedna osoba nie miała bardzo dobrej wiedzy. Stwierdzono niedostateczną znajomość wartości energetycznej produktów i zapotrzebowania energetycznego dla nastolatków, źródeł składników pokarmowych, a także podstawowych zaleceń żywieniowych.
Background. Common nutritional faults affect health of many Poles. Health state of Poles is worse than most of Europeans and is not improving. Nutritional behaviors of young people are caused by limited nutritional knowledge learned during consecutive stages of school education. Nutritional education is considered less important, theoretical knowledge and practice is not correlated and teacher’s knowledge is limited. Objective. The aim of this study was to study different school programs and to assess the level of nutritional knowledge among selected pupils of last classes of secondary school in Warsaw. Materials and methods. The study was conducted in November 2008 on 210 students with the specific author’s questionnaire. Results. There is wide nutritional educational program in schools starting from kindergarten through schools of different levels. The nutritional education program is not consistent likely due to dispersion of material among different subjects. In nutritional knowledge tests none of the pupil reached 75% of maximum points and half of them did not reach 50%. Pupils did not know what is their energetic requirement (answers differ from 100 kcal/day to 10000 kcal/day). They were unable to determine the caloric of oil (only 1/3 knows that it is the most caloric product). More than half of pupils answered that sugar is the most caloric product. The knowledge of vitamin and minerals content is completely not known to pupils. Most of pupils were unable to correctly indicate two products which are the sources of vitamin C (approximately 60%), vitamin A (almost 75%) and iron (over 60%). Pupils have more information on protein sources. Surprisingly it was easier for them to indicate products which are not a good source of valuable proteins than the good source of proteins. Pupils did not know what is recommended frequency of milk, fish, vegetables and plant oil consumption. Conclusions. Results indicate that the core curriculum of education is proper but students had little knowledge of nutrition. The majority of respondents (95%) did not received half of the available points, and nobody scored very good result. It has been found that there is insufficient knowledge of products energy values and energy daily requirements for teenagers, sources of nutrients, as well as basic nutritional guidelines.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2012, 63, 2
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Digitization of Polish mining industry by reducing costs and improving safety and quality of finished product
Cyfryzacja polskiego górnictwa metodą obniżenia kosztów i zwiększenia bezpieczeństwa oraz jakości produktu końcowego
Autorzy:
Wojtas, P.
Kozłowski, A.
Wojtas, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1361286.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
digitization
big data
safety
smart mine
Industry 4.0
cyfryzacja
bezpieczeństwo
inteligentna kopalnia
przemysł 4.0
Opis:
This paper presents the current level of digitization of the Polish mining industry on examples of copper and hard coal mines. A proposal to digitize the individual business processes in mining production was presented. Six basic components were defined: mineral deposit management, SOP (Sales and Operation Planning), production, machines, security, and analyses. These components define the specifics of the functioning of the mining process. New methods of collecting and processing data based on Big Data technology were proposed.
W artykule przedstawiono aktualny poziom cyfryzacji polskiego górnictwa na przykładzie kopalń miedzi i węgla kamiennego. Przedstawiono propozycję digitalizacji procesów biznesowych w obszarze produkcji górniczej. Zdefiniowano sześć komponentów opisujących specyfikę funkcjonowania procesów zachodzących w kopalniach: zarządzanie złożem, SOP (Sales and Operation Planning), produkcja, maszyny, bezpieczeństwo i analizy. Zaproponowano nowe metody zbierania i przetwarzania danych z wykorzystaniem technologii Big Data.
Źródło:
Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering; 2017, 55, 3; 57-66
2450-7326
2449-6421
Pojawia się w:
Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The influence of the blades leading edge anti-erosion protection on main rotor performances
Autorzy:
Wojtas, M.
Czajkowski, Ł.
Sobieszek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/243585.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:
airfoil
rotor blades
flight tests
light rotorcrafts
ultra-light rotorcrafts
Opis:
This article presents the influence of rotor blade airfoil shape on main rotor performances. In this case, we analysed the influence of anti-erosion tape, which is applied to the leading edge of the blade to protect the blades from environmental conditions. In Gyro-Tech Innovation an Aviation Company and Institute of Aviation the independent tests of helicopter and gyroplane main rotors were performed. Research includes: bench tests, on the test stand for dynamic testing of insulated rotors and tests on two flying constructions, gyroplane Cavalon produced by AutoGyro GmbH Company and ultralight helicopter Dynali H3. On the test bench, a two-blade rotor, used in ultralight and unmanned helicopters, was tested. In article, the authors present importance of the proper selection and application of anti-erosion coatings on rotor blades. Discuss the behaviour of the above-mentioned constructions with main rotor blades leading edge covered anti-erosion tape, during flight tests. The results of bench tests, including the comparison of polar curves of the main rotor with anti-erosion coating and without were also presented and discussed. In the summary of this article among others the solution of technological pocked introduced in the rotor blade, corresponding to the thickness of the anti-erosion tapes, in such way that after tape is applied it does not change the contour of the blade airfoil were presented.
Źródło:
Journal of KONES; 2018, 25, 2; 409-414
1231-4005
2354-0133
Pojawia się w:
Journal of KONES
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Innovative composite gyroplane rotor blades : fatigue tests
Autorzy:
Wojtas, M.
Sobieszek, A.
Szczepanik, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/241581.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:
rotor blades
fatigue tests
NDT
composite
Opis:
The paper presents test bench method for verifying the fatigue life of the rotor blades, working in operating conditions in a position steady flight (autorotation), on the aviation construction called the gyroplane. One of the critical elements of this design is the main rotor, which in its modern versions takes the form of advanced composite structures subjected to loads in flight complex variable, the nature of which differs from the well-known operating conditions of helicopter rotors. The article includes a description of the test object, which are composite rotor blades designed specifically to work in autorotation, the specificity of loads of autorotation rotor, and method of implementation of the gyroplane rotor work cycles in the test bench. The main aim of this research is to evaluate the sustainability of the composite blades under the gyroplane operating loads with the goal to allow the rotor to operate in the air. The tests were carried out for 100 hours of gyroplane flight at loads do not exceed the maximum operating loads, and for several hours under a load higher than operating. During test for the evaluation of composite structure, the infrared camera with dedicated software IRNDT was used. The reached showed structural integrity in critical mounting section of the blade.
Źródło:
Journal of KONES; 2018, 25, 4; 447-453
1231-4005
2354-0133
Pojawia się w:
Journal of KONES
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Strength analysis of the magnesium alloy control system lever of the ILX-27 unmanned helicopter
Autorzy:
Wojtas, M.
Sobieszek, A.
Żurawski, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/246896.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:
magnesium alloys
FEM
strain gauges
geometry verification
strength test
Opis:
The article presents the potential use of magnesium alloys in the aerospace industry. In this project the static strength analysis of magnesium alloy AZ31 of the control – system lever of the ILX-27 unmanned helicopter was carried out. Control-system levers are located between the swash plate and an actuator. The aim of the tests was to confirm the strength properties of the magnesium alloy control-system lever for their implementation on the ILX-27 unmanned helicopter. Strain gauge sensor was used during the tests. Strain gauges installation on easily corrodes surface requires special method. The laboratory tests were proceeded by the lever static strength calculations in the computing environment ANSYS Inc. Additionally, a geometry measurement of the control-system lever at CMM equipped with a laser scanner head was made to compare with the lever CAD model to assess the quality and method of conformance. Unmanned helicopter ILX-27 is being developed through the introduction new materials and technologies. Tests of control system lever have shown if it is possible to use lighter materials than aluminum alloy to provide sufficient strength properties while reducing the mass of the object. Analysis of the available materials used in aerospace engineering allowed selecting the best of magnesium alloy.
Źródło:
Journal of KONES; 2017, 24, 2; 293-300
1231-4005
2354-0133
Pojawia się w:
Journal of KONES
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Systemy alarmowo-rozgłoszeniowe, systemy transmisji oraz monitoring środków transportu i zasilania trakcji – przegląd produktów firmy TELVIS stosowanych w górnictwie
Alarm and announcement systems, systems for data transmission and monitoring of transportation means and power supply systems for electric traction – overview of solutions from TELVIS developed for mining industry
Autorzy:
Kowalski, A.
Mirek, G.
Wojtas, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1341122.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Technik Innowacyjnych EMAG
Tematy:
systemy alarmowo-rozgłoszeniowe
systemy transmisji
monitoring środków transportu
górnictwo
alarm systems
announcement systems
data transmission system
power supply system
monitoring
Opis:
W niniejszym artykule autorzy przedstawią przekrój działalności firmy TELVIS Sp. z o.o., która już od 25 lat kojarzona jest jako producent iskrobezpiecznych rozwiązań z zakresu łączności górniczej i przemysłowej. Opisano poszczególne produkty, skupiając się na ich najważniejszych cechach, korzyściach płynących z ich stosowania samodzielnego lub poprzez łączenie z innymi systemami. Omówiono też dynamicznie rozwijane w ostatnim czasie układy transmisji sygnałów analogowych i dwustanowych ogólnego przeznaczenia, a także system monitoringu środków transportu oraz zasilania trakcji.
The paper outlines scope of business activities mainstreamed for TELVIS Co., Ltd., the company that for 25 years has been perceived as a manufacturer of intrinsically safe solutions for mining and industrial telecommunication. Attention is focused on individual products with more detailed description of their key advantages and benefits that can be accomplished due to application of these products alone or in combination with other systems and equipment. Particular considerations are dedicated to general purpose systems for transmission of analog and binary signals as well as the system for monitoring of transportation means and power supply voltage for electric traction.
Źródło:
Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa; 2013, R. 51, nr 8, 8; 30-38
0208-7448
Pojawia się w:
Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Istota tworzenia modeli kompetencji w przeprowadzeniu efektywnej rekrutacji i selekcji pracowników
Essence of creating competence models in carrying out effective recruitment and staff selection
Autorzy:
Wojtas-Klima, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/322422.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
kompetencje
zarządzanie zasobami ludzkimi
proces rekrutacji
proces selekcji
competence
human resources management
recruitment process
selection process
Opis:
Przedsiębiorstwo bez względu na rynek, w którym funkcjonuje, zasadniczą rolę w sukcesie przypisuje pracownikom. Zaangażowanie kadry zarządzającej w planowanie, budowanie strategii, podejmowanie decyzji, kierowanie, motywowanie i nadzór nad pracą swoich zespołów determinuje efektywność całego przedsiębiorstwa, dlatego tak istotny nacisk powinien być położony na właściwie przeprowadzony proces rekrutacji i selekcji. W artykule poruszono temat istoty wykorzystania jednego z elementów zarządzania kompetencjami, jakim jest opracowany i wdrożony model kompetencji wykorzystywany właśnie na etapie doboru pracowników.
The company, regardless of the market in which it operates, a crucial role in success attributes to its employees. Involvement of senior management in planning, strategy development, decision-making, directing, motivating and supervising the work of their teams determines the efficiency of entire enterprise. That is why so important emphasis should be placed on properly conducted process of recruitment and selection. The paper discusses the essence of using one of the elements of competency management which is a developed and implemented competency model used at the stage of selection of employees.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2014, 72; 197-207
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Gdy emocje już opadną” – czyli co wpływa na podejmowanie decyzji
“When emotionsfall down” – what influences making decisions
Autorzy:
Wojtas-Klima, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/321321.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
emocje
decyzja
biznes
emotions
decision
business
Opis:
Panowanie nad własnymi emocjami oraz emocjami współpracowników i klientów odgrywa w biznesie coraz większą rolę. Pozwala na podejmowanie decyzji przynoszących sukces osobisty, a także biznesowy. Warto się jednak zastanowić czy to prawda, że kobiety częściej podejmują decyzje pod wpływem emocji,o czym często słyszy się jako zarzut czy też argument podnoszony przy wyborze mężczyzny na stanowisko zarządcze? W artykule podjęto kwestie różnic w zarządzaniu emocjami przez menedżerów, uwzględniając różnicę płci.
Control over own emotions and emotions of cooperators and customers plays an increasingly important role in the business. Allows to make decisions which bring personal and business success as well. Is it true that women tend to make decisions under the influence of emotions what it is often heard about as a plea or the argument when choosing man for the managerial position. This article raises an issue about the differences in the management of emotions by managers with having regard to gender difference.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2014, 71; 315-325
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sposób żywienia młodzieży gimnazjalnej i licealnej
Food patterns of youth from gymnasium and lyceum
Autorzy:
Sitko, D.
Wojtas, M.
Gronowska-Senger, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/871415.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
zywienie czlowieka
sposob zywienia
mlodziez
uczniowie
gimnazja
licea
skladniki odzywcze
bledy zywieniowe
zdrowie czlowieka
wywiad zywieniowy
chlopcy
dziewczeta
zywienie racjonalne
human nutrition
nutritional model
adolescent
student
secondary school
nutritional component
dietary mistake
human health
nutritional interview
boy
girl
rational nutrition
Opis:
Wprowadzenie. Dzieci i młodzież stanowią grupę najbardziej narażoną na skutki nieprawidłowego żywienia. Sposób żywienia jest jednym z czynników wpływających na prawidłowy rozwój i wzrost młodego organizmu oraz utrzymanie zdrowia do późnej starości. Cel badań. Celem badań była ocena sposobu żywienia młodzieży z wybranego gimnazjum i liceum w Warszawie. Materiał i metoda. Badanie przeprowadzono za pomocą autorskiego kwestionariusza, 24-godzinnego wywiadu oraz kwestionariusza Block’a do oceny częstotliwości spożycia błonnika i tłuszczu. Wyniki. U uczniów obu szkół stwierdzono nieregularność spożywania podstawowych posiłków, często ich pomijanie, pojadanie między posiłkami (zwykle słodycze, słone przekąski ale też owoce) oraz picie herbaty, soków owocowych i wody niegazowanej. Ponad połowa badanych w obu szkołach regularnie spożywała napoje typu cola, a prawie połowa licealistów piła kawę. Sposób żywienia młodzieży był nieprawidłowy pod względem udziału błonnika i tłuszczu. Gimnazjaliści mieli bardziej prawidłowe spożycie tłuszczu. Racje pokarmowe młodzieży obu rodzajów szkół były ubogie w witaminy C, D i E oraz wapń, potas i magnez, natomiast zbyt bogate w witaminę A (u 7% powyżej UL) oraz B2, B6 i B12, a także sód, miedź i żelazo (chłopcy). Wnioski. Ogólnie nie stwierdzono istotnych różnic w sposobie żywienia młodzieży gimnazjalnej i licealnej, aczkolwiek był on bardziej poprawny u dziewcząt. Dla racjonalizacji sposobu żywienia konieczny jest stały jego monitoring oraz podjęcie działań edukacyjnych wśród rodziców, nauczycieli i młodzieży.
Background. Children and adolescents are the most vulnerable for the impact of improper nutrition. The mode of nutrition is one of the factor influencing the proper development and growth of young organism and the maintenance of good health until advanced old age. Objective. The food pattern of youth from selected Warsaw gymnasium and lyceum was evaluated. Material and methods. Author’s questionnaire, 24h interview and Block questionnaire were used. Results. Irregularity of main meals intake, between meals consumption (sweets and salts snacks mainly and fruits also) as well as tea, fruit juices and mineral water drinking were observed in youth of both schools. More than half of them took cola drinks every day and half of youth drank coffee permanently. The daily ratios of both groups were short in fibre and too rich in fats. Fats intake was more proper among gymnasialists. Youth’s daily ration in both types of school were poor in vitamin C, D, E as well as calcium, potassium and magnesium. They were too rich in vitamin A in some cases (7%) over UL. Also, vitamin B2, B6 i B12 and sodium, copper, iron (boys) exceeded recommendations. Conclusions. No statistically significant differences in food pattern between gymnasium and lyceum youth were observed however in girls the one was more proper. In order to optimise the mode of nutrition the monitoring established on the constant base and education for parents, teachers and adolescents are needed.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2012, 63, 3
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessing schoolchildrens ability to make proper use of a food and nutrition pyramid
Autorzy:
Gornicka, M.
Wiszniewska, Z.
Wojtas, M.
Wawrzyniak, A.
Kanigowska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/871802.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
school child
food
nutritional pyramid
nutritional recommendation
Opis:
Background. Being acquainted with nutritional recommendations does not necessarily imply that they are fully understood, nor on how they can be applied when correctly planning an adequate diet. Objective. To determine whether children can recognise single portion sizes of various foodstuffs and to test their ability for planning a daily menu in accordance to the guidelines from a Food and Nutrition Pyramid. Material and methods. Subjects under survey were n=100 children aged 10-11 years, attending two elementary schools: in Warsaw and Piaseczno. The school in Warsaw participated in two national education programmes on food and nutrition (ie. ‘Fruit at School’ and ‘A Glass of Milk’) whilst the other did not participate in any such programmes. The study tool was a questionnaire consisting of closed questions together with practical exercises on planning a dietary balanced menu using the Food and Nutrition Pyramid recommendations. Results. Children could easily recognise single portion sizes (73% correct replies), however they found it more difficult to plan a suitable menu, where 60% met the given specifications; ie. numbers of different food type portions, menu diversity, number of meals as well as taking physical activity into account. Girls were significantly better at planning menus. It was also found that, compared to the guidelines, wheat and dairy products, vegetables and fats were under-represented whereas meat and fruit were chosen in excess. Nearly 80% of menus were sufficiently diverse but only 48% were composed of a typical/normal selection of foodstuffs. Conclusions. Despite being provided with guidelines for preparing appropriate menus, most children failed this task. This was likely due to either not fully understanding the instructions or a lack of skills in adopting the Food and Nutrition Pyramid recommendations. Thus it is necessary to give more comprehensive explanations when teaching nutrition during school lessons as well as letting the children practice doing the practical aspects.
Wprowadzenie. Znajomość zaleceń żywieniowych nie zawsze przekłada się na ich zrozumienie i praktyczne zastosowanie do planowania zbilansowanych posiłków. Cel. Celem badań było określenie stopnia znajomości wielkości pojedynczej porcji różnych produktów przez dzieci oraz ocena umiejętności planowania jednodniowego jadłospisu zgodnie z zaleceniami zawartymi w Piramidzie Zdrowego Żywienia. Materiał i metoda. Badaniem objęto 100 dzieci w wieku 10-11 lat uczęszczających do szkół podstawowych: jednej w Warszawie, objętej programami edukacyjnymi „Owoce w szkole” i „Szklanka mleka” oraz drugiej w \Piasecznie, nieobjętej żadnym programem edukacyjnym. Badanie przeprowadzono za pomocą autorskiego kwestionariusza ankiety z wykorzystaniem pytań zamkniętych oraz zadania praktycznego obejmującego zaplanowanie zbilansowanego jadłospisu z wykorzystaniem zaleceń przedstawionych w Piramidzie Zdrowego Żywienia. Wyniki. Rozpoznanie pojedynczej porcji produktów nie stanowiło dla respondentów trudności (73% prawidłowych odpowiedzi), zaplanowanie prawidłowego jadłospisu sprawiało trudności, średnio 60% jadłospisów spełniało wyznaczone kryteria (odpowiednia liczba porcji poszczególnych grup produktów, urozmaicenie, liczba posiłków, uwzględnienie aktywności fizycznej). Badani uzyskiwali mniejszą od zalecanej liczbę porcji produktów zbożowych, warzyw, produktów mlecznych oraz olejów i tłuszczy, zaś powyżej zaleceń - owoców oraz produktów mięsnych. Prawie 80% jadłospisów było urozmaiconych, natomiast komponowane poszczególne posiłki tylko w 48% miały typowe zestawienie produktów. Wnioski. Uczniowie mimo podanych wytycznych jak prawidłowo zaplanować jadłospis w większości nie poradzili sobie z tym zadaniem, co mogło wynikać z niepełnego zrozumienia poleceń lub nieumiejętności zastosowania zaleceń zawartych w Piramidzie Zdrowego Żywienia. Wskazuje to na konieczność wprowadzenia bardziej obszernych wyjaśnień podczas omawiania zagadnień żywieniowych w czasie zajęć szkolnych i wielokrotnego ćwiczenia praktycznego wykorzystywania omawianych zaleceń.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2013, 64, 2
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CyberRyba - podwodny robot mobilny
CyberFish - mobile undrewater robot
Autorzy:
Malec, M.
Morawski, M.
Wojtas, D.
Zając, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/275462.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów
Tematy:
roboty mobilne
podwodny robot mobilny
mobile robots
mobile underwater robot
Opis:
W pracy autorzy przedstawili koncepcję, projekt oraz prototyp sztucznej ryby - podwodnego robota mobilnego. Przeanalizowano sposób poruszania się ryb. Omówiono projekt wykonany w systemie CAD/CAM/CAE CATIA. Autorzy skoncentrowali się na najwierniejszym odwzorowaniu ruchów żywej ryby. Przedstawiono szczegóły budowy CyberRyby i zaprezentowano sposób jej działania. Omówiono opracowany system sterowania i przedstawiono tryby jego pracy.
In this paper authors describe concept, design and build of fish-like underwater mobile robot. In the beginning, they consider shortly how a fish moves when it swims. Then the 3D model designed in CAD/CAM/CAE CATIA software is described. Next chapter presents some details of how CyberFish is build and operates underwater. The authors focused on maximal representation of fish-like movement. Moreover, the paper describes mobile robot electronic control system and discusses its applications.
Źródło:
Pomiary Automatyka Robotyka; 2010, 14, 2; 331-340
1427-9126
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Robotyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Compact QCL driver for free-space transmitter
Autorzy:
Mikołajczyk, J.
Garlińska, M.
Wesołowski, M.
Wojtas, J.
Bielecki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/201659.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
free space optics
laser communication
quantum cascade lasers
laser driver
Opis:
The paper presents investigations of a free space optical transmitter operating with quantum cascade lasers. The main goal of the research was to determine influence of lasers driver parameters on an optical data link performance. Using some commercial driving devices, the laser pulse limitations of power, repetition rate and time duration have been observed. In the paper, the preliminary results of the designed laser driver are described. The driver was developed at the Institute of Optoelectronics, MUT in cooperation with scientists from the Faculty Electrical Engineering, WUT. It is characterized by high current efficiency, high pulse repetition rate, and compact construction. Additionally, the driver also includes a controller of Peltier modules
Źródło:
Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences; 2012, 60, 4; 763-768
0239-7528
Pojawia się w:
Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nawozowa wartosc kompostow otrzymanych z osadow i odpadow tluszczowych
Autorzy:
Mazur, T
Mazur, Z.
Wojtas, A.
Malicki, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/809376.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
wartosc nawozowa
odpady tluszczowe
kompost
osady
Opis:
W pracy podano skład chemiczny kompostów otrzymanych z osadów tłuszczowych i oddzierek skór surowych, które zostały wykorzystane do sporządzenia kompostów. Drogą kompostowania uzyskano zadowalającą biodegradację związków tłuszczowych, a wartość nawozową otrzymanego kompostu sprawdzono w wegetacyjnych doświadczeniach wazonowych. Stwierdzono, że nawożenie samym kompostem jest niewystarczające dla otrzymania optymalnego plonu zielonej masy kukurydzy i faceli. Zachodzi zatem konieczność pogłównego zasilania roślin mineralnymi nawozami azotowymi. Przy takim sposobie nawożenia (kompost + N min.) uzyskano wysokie zwyżki plonów testowanych roślin.
Paper presented the chemical composition of composts made from fatty sludge and raw-hide offals. Composting resulted in good biodegradation of fatty components and good quality of obtained composts was evaluated in pot experiments. It was found that the application of composts (without mineral fertilization) was not sufficient for optimal yielding of maize and phacelia. Therefore, the mineral fertilization appeared to be necessary to top dressing of tested plants and it resulted in high yield increase.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2001, 475; 341-347
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Investigations of Quantum Cascade Lasers for Free Space Optics Operating at the Wavelength Range of 8-12 μm
Autorzy:
Nowakowski, M.
Gutowska, M.
Szabra, D.
Mikołajczyk, J.
Wojtas, J.
Bielecki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1493253.pdf
Data publikacji:
2011-10
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Fizyki PAN
Tematy:
42.62.-b
01.50.Pa
Opis:
The paper presents analysis and preliminary investigations of quantum cascade lasers for free space optics. The lasers radiate in the long wavelength IR spectral range (8-12 μm). Because of lower effects of radiation scattering than in the case of 1.5 μm free space optics, better transmission range can be obtained. The main task of the work was experimental investigation of quantum cascade lasers taking into consideration free space optics applications. In the research, quantum cascade lasers operating in both pulse and continuous wave modes were used. The lasers spectra as well as the operation characteristics (e.g. voltage vs. current) were measured. In conclusion, the quantum cascade lasers parameters for free space optics system applications are summarized.
Źródło:
Acta Physica Polonica A; 2011, 120, 4; 705-708
0587-4246
1898-794X
Pojawia się w:
Acta Physica Polonica A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cavity Enhanced Absorption Spectroscopy Sensor
Autorzy:
Nowakowski, M.
Wojtas, J.
Bielecki, Z.
Mikołajczyk, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807740.pdf
Data publikacji:
2009-09
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Fizyki PAN
Tematy:
07.50.Qx
42.79.Sz
43.60.-c
07.07.Df
Opis:
The paper presents opportunities of cavity enhanced absorption spectroscopy technique application in nitrogen oxides (NO_{x}) detection. In this method the concentration of an absorbing gas is determined by measure of decay time of the light pulse trapped in an optical cavity. The measurements are not sensitive to fluctuation of both laser power and photodetector sensitivity. The cavity enhanced absorption spectroscopy technique is a modification of cavity ring down spectroscopy technique where the off-axis adjustment of the resonator is used. NO_{x} detection is carried out in the visible and infrared range. The signal is registered with a developed low noise photoreceiver. Features of the presented sensor show that it is possible to build a portable trace gases sensor. Its sensitivity could be comparable with chemical detectors. Such a system has several advantages: relatively low price, small size and weight, and detection possibility of other gases.
Źródło:
Acta Physica Polonica A; 2009, 116, 3; 363-367
0587-4246
1898-794X
Pojawia się w:
Acta Physica Polonica A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Laboratory System for Quantum Cascade Lasers Researching
Autorzy:
Mikołajczyk, J.
Pichola, W.
Wojtas, J.
Mamajek, M.
Garlińska, M.
Prokopiuk, A.
Bielecki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1399386.pdf
Data publikacji:
2013-09
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Fizyki PAN
Tematy:
85.60.Bt
85.60.Jb
42.55.Px
42.72.Ai
Opis:
The paper presents a prototype of a driving system designed to laboratory investigations of quantum cascade lasers. Significant requirements of these lasers operation, as well as a construction of the main components of the system were analyzed. During the performed investigations, a tuning range of both current pulses and temperature control operation were determined. Additionally the method of monitoring both current and voltage of the lasers was also described. As a summary, results of laboratory studies of the system with the use of commercial quantum cascade lasers were presented.
Źródło:
Acta Physica Polonica A; 2013, 124, 3; 505-508
0587-4246
1898-794X
Pojawia się w:
Acta Physica Polonica A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transmitter with quantum cascade laser for free space optics communication system
Autorzy:
Gutowska, M.
Pierścińska, D.
Nowakowski, M.
Pierciński, K.
Szabra, D.
Mikołajczyk, J.
Wojtas, J.
Bielecki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/200097.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
optical link
quantum cascade laser
laser communications
Opis:
The paper presents results of experimental tests of the quantum cascade laser from Alpes Lasers company in terms of its application in the optic communication system in an open space. The measurements involved the current – voltage characteristics while measuring also the average power of emitted radiation, and spectral characteristics for different temperatures and different laser pulse durations. The duration of laser pulses was matched to parameters used in telecommunication interfaces. The construction of the transmitter module which uses the tested laser is also presented.
Źródło:
Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences; 2011, 59, 4; 419-423
0239-7528
Pojawia się w:
Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamika zawartosci zwiazkow azotu w wodach jeziora Olecko Wielkie
Autorzy:
Wojtas, A
Dabek, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/808420.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
jezioro Oleckie Wielkie
kapieliska
zawartosc
dynamika zawartosci
zwiazki azotowe
Lake Oleckie Wielkie
bathing site
content
nitrogen compound
Opis:
Badania przeprowadzone w latach 1990-2000 obejmowały wybrane cechy jakościowe wód kąpielisk (Zespołu Szkół Technicznych, Dzikiej Plaży, Szyjki, Skoczni) jeziora Olecko Wielkie. Średnie stężenie amoniaku i azotu azotynowego w badanych latach malało zarówno wiosną, jak i latem. Natomiast azotu azotanowego malało tylko wiosną, a w czasie lata miało tendencję wzrostową. W okresie wiosennym średnie zawartości amoniaku, azotu azotanowego i tlenu rozpuszczonego były w porównaniu do okresu letniego wyższe. Natomiast azot azotynowy występował w nieznacznie wyższych stężeniach latem. Współczynniki korelacji prostej między zawartością tlenu rozpuszczonego a zawartością azotu amonowego wahały się od 0,32 do -0,62, azotu azotanowego od 0,25 do -0,54, azotu azotynowego od -0,07 do -0,71.
The research done in the years 1990-2000 concerned the chosen qualities of bathing beaches (Zespół Szkół Technicznych, Dzika Plaża, Szyjka, Skocznia) in Olecko Wielkie lake. The average concentration of ammonia and nitrities decreased both in spring and summer whereas the concentration of nitrate decreased only in spring. In summer the concentration of nitrate showed an increasing tendency. Comparing to summer the average concentration of ammonia, nitrate and dissolved oxygen was higher in spring. However, the concentration of nitrities was slightly higher in summer. The coefficients of straight correlation between the concentration of dissolved oxygen and ammonia fluctuated from 0.32 to -0.62; between oxygen and nitrate from 0.25 to -0.54; and between oxygen and nitrities from -0.07 to -0.71.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2006, 513; 547-553
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Explosives vapors–concentrating and optoelectronic detection
Autorzy:
Wojtas, J.
Rutecka, B.
Popiel, S.
Nawała, J.
Wesołowski, M.
Mikołajczyk, J.
Cudziło, S.
Bielecki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/221395.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
explosives concentrator
explosive detection
optoelectronic sensors
CEAS sensors
Opis:
Detection of explosives vapors is an extremely difficult task. The sensitivity of currently constructed detectors is often insufficient. The paper presents a description of an explosive vapors concentrator that improves the detection limit of some explosives detectors. These detector s have been developed at the Institute of Optoelectronics. The concentrator is especially dedicated to operate with nitrogen oxide detectors. Preliminary measurements show that using the concentrator, the recorded amount of nitrogen dioxide released from a 0.5 ng sample of TNT increases by a factor of approx. 20. In the concentrator an induction heater is applied. Thanks to this and because of the miniaturization of the container with an adsorbing material (approx. 1 cm3), an extremely high rate of tempera ture growth is achieved (up to 500°C within approx. 25 s). The concentration process is controlled by a microcontroller. Compact construction and battery power supply provide a possibility of using the concentrator as a portable device.
Źródło:
Metrology and Measurement Systems; 2014, 21, 2; 177-190
0860-8229
Pojawia się w:
Metrology and Measurement Systems
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Optoelektroniczny czujnik NO₂
Optoelectronic NO₂ sensor
Autorzy:
Wojtas, J.
Bielecki, Z.
Nowakowski, M.
Mikołajczyk, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/208538.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Tematy:
czujnik optoelektroniczny
CEAS
pomiar koncentracji gazu
wykrywanie NO2
optoelectronic sensor
gas concentration measurement
NO2 detection
Opis:
W artykule przedstawiono optoelektroniczny czujnik ditlenku azotu, w którym zastosowano technikę CEAS. Dzięki temu uzyskano dużą czułość, pozwalającą na wykrywanie śladowych koncentracji badanego gazu. W czujniku zastosowano polski niebieski laser półprzewodnikowy firmy TopGaN generujący impulsy o długości fali 414 nm. Koncentracja NO2 określana była na podstawie czasu zaniku natężenia promieniowania magazynowanego we wnęce optycznej. Uzyskano czułość detekcji poniżej 1ppb.
We present a nitrogen dioxide optoelectronic sensor. One of the most sensitive laser absorption methods, i.e., Cavity Enhanced Absorption Spectroscopy (CEAS) was used in the sensor. The Polish blue diode laser (TopGaN) working at 414 nm as a light source was applied. The absorbing gas concentration was determined by the measurement of the decay time of the light pulse trapped in the optical cavity. The detection limit better than 1 ppb was obtained.
Źródło:
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej; 2009, 58, 1; 293-302
1234-5865
Pojawia się w:
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wyników rejestracji wyładowań atmosferycznych na projektowanie ochrony odgromowej
Influence of lightning discharge record results on lightning protection designing
Autorzy:
Wojtas, S.
Olesz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/266544.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Gdańska. Wydział Elektrotechniki i Automatyki
Tematy:
wyładowania atmosferyczne
ochrona odgromowa
lightning discharge
lightning protection
Opis:
W referacie przedstawiono systemy i wstępne wyniki współczesnych rejestracji parametrów wyładowań atmosfe-rycznych na obszarze Polski. Podstawą tych rozważań są wyniki uzyskane z systemu rejestracji LINET, którego jedna z anten znajduje się na terenie Politechniki Gdańskiej. Parametry wyładowań atmosferycznych otrzymane współczesnymi metodami rejestracji antenowych zostały porównane z rejestracjami przeprowadzanymi metodami klasycznymi w ubiegłym wieku. Dotyczy to zwłaszcza gęstości powierzchniowej oraz amplitudy prądu wyładowań atmosferycznych. Prezentowane wstępne wyniki rejestracji wskazują, że gęstość powierzchniowa występowania wyładowań jest większa, a amplituda prądu mniejsza od wartości oszacowanych metodami klasycznymi i wpisanych do aktów normatywnych.
The paper deals with systems as well as initiated results of lightning detection in Poland. A basic results of the presentation are gen-eral characteristics of the LINET system. One of its sensors has been installed in Gdańsk University of Technology. Lightning current parameters obtained using present methods have been compared with those obtained about a half century ago by classic methods. A prob-lems to be taken into consideration refers to both surface density of lightning strokes and their current amplitudes. Presented results indi-cate, that a surface density of lightnings seems to be higher than that obtained by classic methods and their amplitudes seem to be lower in comparison to those evaluated in previous century and introduced to standard regulations. Lightning flash localization and detection results can have an influence on lightning protection system design methods in future.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej; 2010, 27; 125-130
1425-5766
2353-1290
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Applying CEAS method to UV, VIS, and IR spectroscopy sensors
Autorzy:
Wojtas, J.
Mikołajczyk, J.
Nowakowski, M.
Rutecka, B.
Medrzycki, R.
Bielecki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/200113.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
CEAS
N2O
NO
NO2 detection
optoelectronic sensor
Opis:
In the paper, several applications of Cavity Enhanced Absorption Spectroscopy (CEAS) for trace mater detection are described. NO2 sensor was constructed using this technique with blue-violet lasers (395–440 nm). The sensor sensitivity reaches the level of single ppb and it was applied in security portal. For detection of two gases at the same time, two-channel sensor was constructed. Used method allows a significant reduction in the cost of optoelectronic CEAS sensor designed to measure of concentrations of many gases simultaneously. Successful monitoring of N2O and NO in the air requires high precision mid-infrared spectroscopy. The constructed sensors are able to measure concentration at ppb level. These sensors might be used for monitoring of atmospheric purity as well as for detection of explosives.
Źródło:
Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences; 2011, 59, 4; 415-418
0239-7528
Pojawia się w:
Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nitrogen in Water from Wells
Związki azotowe w wodach studziennych
Autorzy:
Wojtas, A.
Dąbek, M.
Piotrowska, G.
Malinowski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389580.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
wody podziemne
związki azotu
amoniak
azotany
jakość wody
groundwater
nitrogen
ammonia
nitrates
water quality
Opis:
The research, which encompassed the period from 1981 to 2009, was conducted on water samples collected from 15 wells, 24–103 m in depth, located within the administrative districts of Olecko and Ostroda. The results of water analyses were varied depending on the location of a well and year of the study. The waters were characterized by a high content of manganese and iron. Ammonia was found in all the samples except from the wells in Cimochy, Niemsty, Szczecinki in 2005 and in Gucin in 2009. Nitrate(III) and nitrate(V) were determined much less frequently than ammonia. None of the three above-mentioned compounds was detected in three wells in the district of Olecko.
Przeprowadzone badania w latach 1981–2009 obejmowały wody pobrane z 15 studni położonych na terenie powiatu oleckiego i ostródzkiego, których głębokość wynosiła 24–103 m. Uzyskane wyniki analiz laboratoryjnych wody były zróżnicowane ze względu na miejsce położenia studni, jak i rok badań. Wody te charakteryzowały się zwiększoną zawartością manganu i żelaza. We wszystkich próbkach, z wyjątkiem studni w Cimochach, Niemstach, Szczecinkach w 2005 r. i w Gucinie w 2009 r., stwierdzono obecność amoniaku. Azotany(III) i (V) występowały w analizowanych wodach znacznie rzadziej niż amoniak. W trzech studniach powiatu oleckiego nie odnotowano obecności żadnego z tych składników.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2011, 18, 4; 637-643
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Optoelektroniczne metody detekcji gazów
Optoelectronic gas detections methods
Autorzy:
Bielecki, Z.
Wojtas, J.
Brudnowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/210551.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Tematy:
detekcja gazów
urządzenia optoelektroniczne
czujniki optoelektroniczne
pomiar stężenia gazu
gas detection
optoelectronic devices
opotelectronic sensors
gas concentration measurement
Opis:
W artykule omówiono optoelektroniczne metody wykrywania gazów. Szczególną uwagę zwrócono na technikę CRDS (ang. Cavity Ring Down Spectroscopy), którą zastosowano do detekcji NO₂. Czułość tej metody umożliwia pomiary śladowych ilości gazu, nawet o koncentracji rzędu kilku ppb. W pracy przeprowadzono analizy teoretyczne dotyczące wpływu wybranych czynników konstrukcyjnych na czułość metody CRDS. Opracowano unikatowe stanowisko badawcze, w którym zastosowano wnękę optyczną wyposażoną w zwierciadła sferyczne o dużym współczynniku odbicia, półprzewodnikowy laser impulsowy (414 nm) oraz fotopowielacz współpracujący ze wzmacniaczem fazoczułym i z oscyloskopem cyfrowym.
The paper presents optoelectronic methods of gas detection. Particular attention was given to Cavity Ring-Down Spectroscopy (CRDS) technique with blue laser diodes-based system for nitrogen dioxide (NO₂) detection. The sensitivity of this method allows to measure trace level of gas concetrations, even at ppb level. Theoretical analyses concerning influance of selected factors on sensitivity of CRDS method were conducted. A unique experimental setup was constructed. The setup includs the resonance optical cavity, which is equipped with spherical and high reflectance mirrors, the pulsed diode laser (414 nm) and photomultliplier wihch is connected to the digital oscilloscope and the lock-in.
Źródło:
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej; 2006, 55, 2; 37-51
1234-5865
Pojawia się w:
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości wykorzystania lasera QCL w systemie łączności optycznej w otwartej przestrzeni
Quantum cascade laser application in Free Space Optics
Autorzy:
Bielecki, Z.
Mikołajczyk, J.
Nowakowski, M.
Wojtas, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/158864.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Elektrotechniki
Tematy:
optoelektronika
promieniowanie optyczne
łącza optoelektroniczne
FSO
Opis:
W artykule przedstawiono analizę i rezultaty badań dwóch laserów QCL. Otrzymane wyniki dały możliwość oceny przydatności poszczególnych laserów do budowy łącza optoelektronicznego w otwartej przestrzeni. Przeprowadzone badania obejmowały m.in. określenie wzajemnych zależności pomiędzy czasem trwania, częstotliwością wytwarzanych impulsów oraz mocą średnią emitowanego promieniowania. Dodatkowo w artykule zamieszczono wyniki wstępnych badań układu łącza optycznego wykorzystującego ww. źródła.
The paper presents analysis and research of two quantum cascade lasers. The results make it possible to define some lasers virtues for construction of Free Space Optical systems. The main aim of the investigations was a determination of time-energy and beam geometry dependence of the laser radiation. Additionally, the results of the preliminary investigation of the FSO system constructed at the Institute of Optoelectronics, MUT were described.
Źródło:
Prace Instytutu Elektrotechniki; 2008, 234; 135-145
0032-6216
Pojawia się w:
Prace Instytutu Elektrotechniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jakość wody - od ujęcia do wylewki
Water quality - from the intake to the dispenser
Autorzy:
Wojtas, A.
Piotrowska, G.
Dąbek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399624.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
odwrócona osmoza
jakość wody
redukcjia zanieczyszczeń
reverse osmosis process
water quality
reduction of pollutants
Opis:
Podstawowym źródłem zaopatrzenia ludzi w wodę pitną są wodociągi. Jakość ujmowanej do wodociągu wody może ulec pogorszeniu z powodu licznych zanieczyszczeń. Woda, w tym przypadku, powinna być oczyszczana za pomocą filtrów domowych. Najskuteczniejszym urządzeniem doczyszczającym wodę ze szkodliwych związków chemicznych oraz bakterii i wirusów jest zestaw składający się z filtra mechanicznego, sorpcyjnego, odwróconej osmozy i mineralizatora.
Water supply systems are the basic source of potable water. Quality of the water entering a water supply system can be lowered by secondary pollutants. 1fthis is the case, water should be cleaned with the use of home filters. The most effective one in removing all water impurities is a system comprising a mechanical, sorptive, reverse osmosis filter.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2008, 20; 42-49
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of Free-Space Optics Development
Autorzy:
Mikołajczyk, J.
Bielecki, Z.
Bugajski, M.
Piotrowski, J.
Wojtas, J.
Gawron, W.
Szabra, D.
Prokopiuk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/221245.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
optical communications
open path laser communications
line of sight communications
free space optics
Opis:
The article presents state of work in technology of free-space optical communications (Free Space Optics - FSO). Both commercially available optical data links and their further development are described. The main elements and operation limiting factors of FSO systems have been identified. Additionally, analyses of FSO/RF hybrid systems application are included. The main aspects of LasBITer project related to such hybrid technology for security and defence applications are presented.
Źródło:
Metrology and Measurement Systems; 2017, 24, 4; 653-674
0860-8229
Pojawia się w:
Metrology and Measurement Systems
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
System of Optoelectronic Sensors for Breath Analysis
Autorzy:
Mikołajczyk, J.
Wojtas, J.
Bielecki, Z.
Stacewicz, T.
Szabra, D.
Magryta, P.
Prokopiuk, A.
Tkacz, A.
Panek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/221463.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
breath analyses
biomarkers
laser absorption spectroscopy
CEAS
MUPASS
medical screening
Opis:
The paper describes an integrated laser absorption system as a potential tool for breath analysis for clinical diagnostics, online therapy monitoring and metabolic disorder control. The sensors operate basing on cavity enhanced spectroscopy and multi-pass spectroscopy supported by wavelength modulation spectroscopy. The aspects concerning selection of operational spectral range and minimization of interference are also discussed. Tests results of the constructed devices collected with reference samples of biomarkers are also presented. The obtained data provide an opportunity to analyse applicability of optoelectronic sensors in medical screening.
Źródło:
Metrology and Measurement Systems; 2016, 23, 3; 481-489
0860-8229
Pojawia się w:
Metrology and Measurement Systems
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Optimization of dogs’ nutrition - an overview of current research
Autorzy:
Bąkowski, M.
Wojtaś, J.
Garbiec, A.
Kiczorowska, B.
Klebaniuk, R.
Karpiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/53363768.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Opis:
Trends in companion animal nutrition often reflect trends in human nutrition. Some keepers use a raw food (primary) diet for their animals, believing that it may provide better health benefits for their animals. Others, basing their diet on products of plant origin, will feed dogs a vegetarian or vegan diet. Recently, products containing protein from insects have become increasingly popular on the food market. Dog nutrition is very often related to the owner’s lifestyle, which leads to nutritional mistakes that, if repeated over a long period of time, may cause behavioral disorders or diseases. Knowledge of the specificity of the digestive tract, digestive behavior and energy needs of a dog allows us to optimize the nutrition of this species. Current knowledge about the nutritional requirements of dogs is the result of decades of research, and dog nutrition should be based on it. Due to the constantly growing interest in dog nutrition among guardians, as well as the growing empathy towards companion animals, owners want to feed them well so that their animals live longer in the best possible condition. The article presents the nutritional requirements of dogs based on the recommendations of the National Research Council (NRC) and The European Pet Food Industry Federation (FEDIAF), and provides an up-to-date review of research on the optimal nutrition of dogs, especially in particularly demanding physiological or health phases/periods of their lives, with particular attention to indicators, such as age, castration, obesity, pregnancy and lactation, or behavior.
Źródło:
Journal of Elementology; 2024, 29, 2; 517-534
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyznaczanie właściwości uziemień metodami statycznymi, wysokoczęstotliwościowymi i udarowymi
Determination of earthing properties using static, high frequency and impulse methods
Autorzy:
Wołoszyk, M.
Wojtas, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/157090.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
uziemienie
metoda udarowa
rezystancja
metoda wysokoczęstotliwościowa
earthing
resistance
impulse method
high frequency method
Opis:
Podstawowym parametrem charakteryzującym skuteczność działania uziemienia jest jego rezystancja, a niekiedy rezystancja udarowa lub impedancja. Parametry te stosowane są często zamiennie chociaż wyznacza się je różnymi metodami i często mają one różne wartości liczbowe dla tego samego uziemienia. W artykule przedstawiono różne metody pomiaru tych parametrów oraz zaprezentowano wyniki badań porównawczych wykonanych przy użyciu metody statycznej, wysokoczęstotliwościowej oraz udarowej. Omówiono obszary zastosowań oraz ograniczenia omawianych metod, a także typowe błędy związane z interpretacją wyników i błędy w dobrze metody.
The basic parameter for evaluating the earthing is usually its resistance. Sometimes the earthing properties are described by means of its impulse resistance or impedance. These parameters are determined by different methods and they often have different numerical values for the same earthing. The paper presents different methods for measuring the earthing parameters mentioned above and the results of comparative investigations obtained from the static, high frequency and impulse procedures. The aplication areas and limitations of all the described measurement methods as well as typical mistakes are described. The main reasons for the mistakes are usually wrong interpretations of the obtained results and wrong choice of the measurement method.
Źródło:
Pomiary Automatyka Kontrola; 2008, R. 54, nr 12, 12; 836-838
0032-4140
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aspekty bezpieczeństwa w ocenie wyników pomiarów uziemień odgromowych
Safety problems in assessment of lightning protection earthing test results
Autorzy:
Wojtas, S.
Wołoszyk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/266863.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Gdańska. Wydział Elektrotechniki i Automatyki
Tematy:
ochrona odgromowa
pomiary uziemień
długość efektywna uziomu
lightning protection
earthing tests
effective length of earthing
Opis:
W wyniku połączenia wszystkich elementów uziemionych w obiekcie budowlanym do szyny ekwipotencjalnej powstaje często bardzo rozległy system uziemień. Ocena tak rozległego systemu za pomocą metod wykorzystujących przebiegi wolnozmienne prowadzi do zbyt optymistycznych wniosków odnośnie ich właściwości podczas odprowadzania prądów wyładowań atmosferycznych. Bardziej bezpieczne wnioski powstają w wyniku pomiarów z zastosowaniem metody wykorzystującej przebiegi impulsowe, ponieważ wtedy jest uwzględniana tylko ta część nawet bardzo rozległego systemu uziemień, która bierze udział w rozpraszaniu prądu piorunowego w ziemi. Tak określona część uziomu jest nazywana jego długością efektywną. Przeprowadzone symulacje komputerowe wskazują, że zwiększanie rozmiarów uziomu poza jego długość efektywną nie wpływa na ograniczanie spadku napięcia na uziomie podczas odprowadzania prądu.
Earthings of the electrical power systems can achieve wide sizes. Due to equipotential bonding and a presence of main equipotential bar the earthing system can be directly connected even to a power transformer neutral point. Evaluation of such wide earthings for lightning protection purposes can not be easy to perform because only a part of the earthing system should be taken into account. This useful part of the earthing is described as its effective length. The paper deals with procedures and requirements up to standards for earthings from the point of view of their effectiveness in lightning protection systems. Impulse measurements of earthings prove to be a base of such evaluations and it is especially useful in the case of very wide earthing systems.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej; 2013, 35; 71-76
1425-5766
2353-1290
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój metod pomiaru rezystancji udarowej uziemień na podstawie prac prowadzonych w Politechnice Gdańskiej
Measurement methods of earthing impulse resistance on the ground of works carried out in Gdańsk University of Technology
Autorzy:
Wojtas, S.
Galewski, M.
Wołoszyk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/267437.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Politechnika Gdańska. Wydział Elektrotechniki i Automatyki
Tematy:
pomiary uziemień
rezystancja udarowa uziomu
earthing measurement
earthing impulse resistance
Opis:
Przedstawiono historię prac związanych z pomiarami rezystancji uziemień prowadzonych w Politechnice Gdańskiej od połowy ubiegłego wieku. Omówiono metodę pomiaru, stosowane mierniki, konfigurację obwodu i definicję rezystancji uziemienia mierzonej przy prądach impulsowych o czasie czoła zbliżonym do udaru piorunowego. Porównano wyniki pomiarów uziemień metodami statyczną i udarową. Wprowadzony współczynnik udaru jako stosunek obu wielkości jest wskaźnikiem zachowania się uziemienia podczas wyładowania atmosferycznego. Metoda udarowa pozwala mierzyć uziemienia odgromowe, zarówno linii elektroenergetycznych jak również obiektów kubaturowych, bez rozłączania przewodów odprowadzających.
Lightning protection earthing systems should be tested at currents with time parameters similar to those of lightning. A method and definition of a measured value of impulse resistance are introduced. The resistance was counted as a quotient of voltage drop on the tested earthing to a value of current in measure circuit. Resistance measurements of such a lightning protection system by means of a low frequency classic method do not seem to be obvious and require disconnections of the earthing conductor from a tested tower. An impulse method is much convenient and needs no disconnection, so it can be performed on a hot line. The paper deals with some remarks concerning accuracy of such tests versus line spank lengths. It has been stated, that the influence of neighbouring tower earthing reduces the obtained results. The reduction depends on an impulse front time as well as on a line span length and for analized conditions it has been evaluated within the range of 3 to about 10 %. The presented impulse method also permits evaluation of lightning protection installations of different objects for example buildings without disconnections of testing terminals of the installation.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej; 2008, 24; 117-123
1425-5766
2353-1290
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The effects of lack of movement in sows during pregnancy period on cortisol, acute phase proteins and lymphocytes proliferation level in piglets in early postnatal period
Autorzy:
Kulok, M.
Wojtas, K.
Ciorga, M.
Pejsak, Z.
Kołacz, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087242.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
lack of movement
gestation crates
sows
stress
piglets
cortisol
acute phaseprotein
immunity
Źródło:
Polish Journal of Veterinary Sciences; 2021, 24, 1; 85-92
1505-1773
Pojawia się w:
Polish Journal of Veterinary Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Personalised medicine – best practices exchange and personal health implementation in European regions – a qualitative study concept under the Regions4PerMed (h2020) project
Autorzy:
Stefanicka-Wojtas, D.
Duda-Sikuła, M.
Kurpas, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087927.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Nauk o Zdrowiu
Tematy:
personalised medicine
personalised health
prevention
regional policies
interregional cooperation
Opis:
Personalised medicine (PM) is the adaptation of medical treatment to an individual patient. More importantly, PM offers the potential to detect disease earlier when it is easier to treat effectively. PM is beginning to overcome the limitations of traditional medicine. In PM there are many potential benefits and facilitators but also many barriers. The goals of the Regions4PerMed project are to set up the first interregional cooperation on PM, align strategies and financial instruments, and most importantly, identify primary barriers in personal medicine adoption in the health care system and systematic actions to remove as many of them as possible to create a future where PM is fully integrated into real life settings. Each key action activity will be followed by a focus group or semi-structured qualitative interview. The questions asked during the research will concern barriers and facilitators of PM implementation in the country of a subject and will concern: medical big data and electronic medical records; health technology in connected and integrated care; the health industry; facilitate the innovation flow in health care; socio-economic aspects. The qualitative study outcomes are supposed to bring more qualitative data to the discussion. They could be implemented to the daily practice of the health care system’s stakeholders through the best practices transferred to all five key strategic areas of the Regions4PerMed project.
Źródło:
Medical Science Pulse; 2020, 14, 2; 64-69
2544-1558
2544-1620
Pojawia się w:
Medical Science Pulse
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza stanu powietrza w procesach badań systemów odzysku ciepła
Analysis of air properties in heat recovery systems
Autorzy:
Zbrowski, A.
Kozioł, S.
Prymon, M.
Wojtas, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/251711.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy TTS
Tematy:
stan powietrza
odzysk ciepła
wentylacja
klimatyzacja
test urządzeń
air properties
heat recovery
ventilation
air conditioning
device test
Opis:
W artykule opisano stanowisko do badań urządzeń do odzysku ciepła stosowanych w systemach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych budynków. Układ badawczy składa się z dwóch komór kalorymetrycznych przygotowujących powietrze o odpowiednich parametrach symulujących warunki cieplne i wilgotnościowe panujące w pomieszczeniu oraz na zewnątrz budynku. Stanowisko pozwala na wykonywanie testów urządzeń o wydajności do 1000 m3/h przy najniższej temperaturze powietrza zewnętrznego -20°C oraz najniższej efektywności badanego systemu odzysku ciepła na poziomie 40%. Przedstawiono przyjęte założenia, koncepcję systemu, weryfikację przyjętej koncepcji na podstawie rozwiązania numerycznego przepływu powietrza i wymiany ciepła w komorach badawczych (z wykorzystaniem jednego z pakietów CFD) oraz przykładową symulację działania urządzenia z wizualizacją stanu cieplnego i wilgotnościowego powietrza na poszczególnych etapach jego uzdatniania na wykresie psychrometrycznym.
The article presents a test stand for heat recovery devices used in indoor ventilation and air conditioning systems. The test system is composed of two calorimetric chambers which prepare air 608 with suitable parameters simulating heat and humidity conditions found both inside and outside the building. The stand allows devices with the performance of 1000 m3/h in the outside temperature of -20°C and the lowest effectiveness of the heat recovery system of 40% to be tested. The article gives an insight into design assumptions, concept of the system and its verification based on numerical solution of the air flow and heat exchange in the test chamber (with the use of one of CFD packages). Additionally, an example of the simulation of the operation of the device is presented along with the visualization of air properties (heat and humidity) at individual stages of its treatment, which are presented on the psychrometric chart.
Źródło:
TTS Technika Transportu Szynowego; 2012, 9; 597-608, CD
1232-3829
2543-5728
Pojawia się w:
TTS Technika Transportu Szynowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Produkcja kryształów o pożądanych własnościach w reaktorach zderzeniowych - badania doświadczalne i modelowanie CFD
Production of crystals with desired properties in jets reactors - experimental studies and CFD modeling
Autorzy:
Makowski, Ł.
Wojtas, K.
Wojtalik, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2073284.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
precypitacja
disiarczek molibdenu
modelowanie wielkowirowe
precipitation
molybdenum disulphide
large eddy simulation
Opis:
Praca przedstawia wpływ parametrów procesowych na przebieg procesu precypitacji w reaktorach zderzeniowych. Do rozważań wybrano dwa procesy: testowy, powstawania kryształów siarczanu barn oraz o charakterze praktycznym, produkcja kryształów disiarczku molibdenu. Wyniki doświadczalne porównano z wynikami symulacji przy użyciu obliczeniowej mechaniki płynów z wykorzystaniem modeli wielkowirowych.
Influence of process parameters on precipitation process in jet reactors is presented in the paper. Two processes were considered: test, barium sulphate crystallization and production of molybdenum disulfide crystals of practical character. The experimental results were compared with simulations using computational fluid mechanics especially large eddy simulation models.
Źródło:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna; 2017, 4; 126--127
0368-0827
Pojawia się w:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza wybranych czynników wpływających na bezpieczeństwo w ruchu drogowym
Analysis of selected factors influencing safety in road transport
Autorzy:
Wojtas, A.
Szkoda, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/311909.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
bezpieczeństwo ruchu drogowego
BRD
wypadki drogowe
przyczyny wypadków drogowych
statystyka wypadków drogowych
road safety
traffic accidents
car accidents causes
traffic accident statistics
Opis:
W artykule omówiono najważniejsze czynniki wpływające na bezpieczeństwo w ruchu drogowym (BRD). Podjęto tematykę BRD w odniesieniu do wybranego elementu systemu: użytkownik – pojazd – otoczenie. W pracy dokonano analizy odnośnie wypadków drogowych spowodowanych przez kierujących pojazdami na podstawie danych z Komendy Głównej Policji. W oparciu o zgromadzone dane obliczono wybrane wskaźniki oceny BRD w poszczególnych województwach.
The dissertations undertaken herein, although they do not exhaust the road safety subject, they identify some significant factors affecting the level of safety on roads. This study focuses on the subject of PoRS in relation to selected elements of the system: user - vehicle – environment, due to traffic incidents being consequences of system imperfections.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2018, 19, 6; 1149-1154, CD
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bramka bezpieczeństwa z optoelektronicznym czujnikiem NO2
Project of security portals for explosives detection using CEAS sensor
Autorzy:
Wawer, J.
Bielecki, Z.
Mikołajczyk, J.
Wojtas, J.
Mędrzycki, R.
Nowakowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/155348.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
czujnik optoelektroniczny
CEAS
detekcja NO2
bramka bezpieczeństwa
optoelectronic sensor
NO2 detection
security portal
Opis:
W pracy przedstawiono projekt bramki bezpieczeństwa umożliwiającej wykrywanie śladowych ilości par wybranych materiałów wybuchowych. W tym celu opracowano optoelektroniczny sensor ditlenku azotu. W sensorze tym zastosowano metodę spektroskopii strat we wnęce optycznej, zaliczanej do metod o najwyższej czułości. Prezentowany system może być stosowany do kontroli wejść w strategicznych obiektach państwowych i wojskowych oraz użyteczności publicznej, szczególnie o dużym nasileniu ruchu, takich jak lotniska, porty, dworce, stacje metra, itp.
This paper presents a security gateway that allows detection of trace amounts of selected explosives. Most explosives are nitro compounds containing the group-NO2 (Fig. 1) which decompose emitting trace amounts of nitrogen oxides. The optoelectronic sensor designed to detect nitrogen dioxide operates on a basis of the Cavity Enhanced Absorption Spectroscopy (CEAS) method. The CEAS technique is a modification of Cavity Ring Down Spectroscopy (CRDS) technique. It is based on off-axis arrangement of an optical cavity. The gas concentration in this method is determined by measuring the intensity of optical radiation reaching the detector (photomultiplier tube) caused by absorption of radiation λ = 416 nm, Fig. 2, of the gas filling the optical cavity. Fig. 3 shows the measuring system. Preliminary measurement results are illustrated in Fig. 6 which shows the dependence of the decay time of optical radiation in the optical cavity on the concentration of NO2 in the gas filling the cavity. The NO2 detection limit is set at 1 ppb, with the uncertainty of 10%. The presented portal is likely to become a very effective tool for explosives detection. Therefore it could be used to control entries of important objects e.g. airports, government buildings, skyscrapers, military bases, and so on. (Project of the security portals for explosives detection using CEAS sensor).
Źródło:
Pomiary Automatyka Kontrola; 2012, R. 58, nr 3, 3; 245-248
0032-4140
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Importance of behavioral changes in identification of chronic pain and its causes in dogs – case report
Znaczenie zmian behawioralnych w identyfikacji bólu przewlekłego i jego przyczyn u psów – opis przypadku
Autorzy:
Karpiński, M.
Alchimowicz, K.
Wojtaś, J.
Łojszczyk, A.
Garbiec, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3131488.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
dog
chronic pain
identification
behavioural change
diagnostics
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica; 2021, 20, 1; 55-60
1644-0714
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Undesirable immune reactions in the course of babesiosis in a 10-year-old Bernese Mountain Dog
Niepożądane reakcje immunologiczne w przebiegu babeszjozy u 10-letniego bernenskiego psa pasterskiego
Autorzy:
Wojtaś, J.
Garbal, M.
Garbiec, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2618318.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
immune reaction
babesiosis
canine babesiosis
tick-borne disease
autoagression
treatment
transfusion
Bernese mountain dog
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica; 2020, 19, 1; 31-35
1644-0714
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Power Substation Smart Management SSC System as a Smart Grid Element
System SSC do inteligentnego zarządzania stacją elektroenergetyczną jako element sieci Smart Grid
Autorzy:
Wlazło, P.
Przybysz, R.
Broda, K.
Rup, M.
Kołtun, A.
Wojtaś, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952956.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
ENERGA
Tematy:
SSC Smart Grid
SAIDI
SAIFI
MAIFI
SEM 2
SEM SC11
aparat elektryczny
AMI
electrical apparatus
Opis:
ower supply continuity improvement is one of the most important challenges of electricity distribution operators. Indices need improvement at all voltage levels. However, special attention must be paid to MV/LV substations, which until now have been covered by remote management systems to a small extent. There are several thousands of such stations intended for upgrades each year. Also, the respective capital expenditures, if the upgrades also include Smart Metering, are very large. This makes it necessary to adapt existing, or develop new, solutions to meet the operators’ requirements of the remote monitoring and control functionality, versatility, reliability and security. This paper presents new solutions for AMI/SG cabinet equipment for switchgear control and MV/LV substation monitoring. The solutions are parts of the SSC (Smart Station Control) system based on SEM modular controller.
Poprawa ciągłości zasilania jest jednym z najważniejszych wyzwań operatorów dystrybucyjnych energii elektrycznej. Poprawa wskaźników dotyczy wszystkich poziomów napięć. Jednak szczególnej uwagi wymagają stacje SN/nN, które do tej pory w małym stopniu były objęte systemami zdalnego nadzoru. Liczba tego typu stacji przeznaczonych do modernizacji to kilka tysięcy obiektów rocznie. Wielkość nakładów inwestycyjnych – z uwzględnieniem, że modernizacja obejmie również Smart Metering – jest bardzo duża. Taka sytuacja powoduje konieczność dostosowania istniejących lub opracowania nowych rozwiązań, spełniających wymagania operatorów dotyczące funkcjonalności, uniwersalności, niezawodności oraz bezpieczeństwa związanego ze zdalnym monitoringiem i sterowaniem. Artykuł prezentuje nowe rozwiązania dotyczące wyposażenia szafek AMI/SG w zakresie sterowania aparaturą łączeniową oraz monitorowania i sterowania stacją SN/nN. Przedstawione rozwiązania są elementami systemu SSC (inteligentnego sterowania stacją elektroenergetyczną, ang. Smart Station Control), które bazują na sterowniku modułowym SEM.
Źródło:
Acta Energetica; 2018, 4; 47-52
2300-3022
Pojawia się w:
Acta Energetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Real-time operational control in information management system for flash-butt welding of rails
Kontrola operacyjna w informacyjnym systemie zarządzania zgrzewaniem doczołowym szyn realizowana w czasie rzeczywistym
Autorzy:
Kuchuk-Yatsenko, S. I.
Rudenko, P. M.
Gavrysh, V. S,
Didkovsky, A. V.
Shvets, V. I.
Antipin, E. V.
Wojtas, P.
Kozłowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1361367.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
fuzzy logic
welding
operational control
logika rozmyta
spawanie
kontrola operacyjna
Opis:
Operational control of welding quality is the fundamental element of the entire rail manufacturing process. In practice, real-time systems are used for this purpose. This article features a new method that makes use of fuzzy logic to analyze the data from mechanical tests and from the ultrasound inspection of connections.
Kontrola operacyjna jakości zgrzewania szyn jest zasadniczym elementem kontroli procesu całego procesu technologicznego produkcji szyn. W praktyce do tego celu stosowane są systemy działające w czasie rzeczywistym. W artykule zaproponowano nową metodę, która stosuje logikę rozmytą do analizowania danych pochodzących z testów mechanicznych połączeń oraz inspekcji ultradźwiękowej połączeń.
Źródło:
Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering; 2017, 55, 1; 35-42
2450-7326
2449-6421
Pojawia się w:
Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-52 z 52

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies