Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Węże" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 36
Tytuł:
A new species of Hystrix (Rodentia: Hystricidae) from the Pliocene site of Węże 1 in southern Poland
Autorzy:
Czernielewski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24024715.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
Pliocene
rodents
porcupines
Węże
karst
pliocen
gryzonie
węże
kras
Opis:
The specific name velunensis is established to encompass porcupine remains (Hystrix Linnæus, 1758) recovered from the Pliocene site of Węże 1 in southern Poland. The studied specimen was previously assigned either to H. primigenia (Wagner, 1848) or H. depereti Sen, 2001, however it can be distinguished from these species and other fossil Hystricidae by its distinct occlusal morphology, most importantly the presence of an anterolingual flexus dissecting the anteroloph of P4. Hystrix velunensis sp. nov. was probably closely related to H. primigenia and H. depereti. A previously undescribed specimen from the nearby site of Węże 2 most probably belongs to H. refossa Gervais, 1852b, which would be the first known occurrence of this species in Poland.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2023, 73, 1; 73--83
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rędziny rezerwatu „Węże” w Załęczańskim Parku Krajobrazowym
Rendzina soils of the ”Węże” nature reserve in Załęcze Landscape Park
Autorzy:
Tołoczko, Wojciech
Szmidt, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/765202.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
gleba na wapieniach
rędzina
rezerwat „Węże”
Załęczański Park Krajobrazowy
soil on limestone
rendzina
"Węże" nature reserve
Załęcze Landscape Park
Opis:
The article presents the characteristics and genesis of lithological forms of the Wartyn arch of the Warta River as well as the results of pedological studies on the Zelce hill. The aim of this study was to study the diversity of rendzina soils in the "Węże" geological reserve in Załęcze Landscape Park. Physical and chemical properties of soils were examined. In the "Węże" nature reserve, on the 0.2 km2 surface studied, texture varies from sandy to clayey. Most of the studied soils have been classified as brown rendzina soils. Surface levels are mainly aeolian sands, whereas in deeper layers sandy loam clay with a very thick backbone lies in. Undoubtedly, it is the result of weathering Jurassic limestone located in the deeper parts of the soil profile, but it also has a glacial origin. Uniform shallow rendzina soils were also examined, which occur only on exposed limestone rocks without admixtures of younger periglacial sediments.
W artykule przedstawiono charakterystykę i genezę form litologicznych Działoszyńskiego Łuku Warty oraz wyniki badań gleboznawczych na górze Zelce. Celem niniejszej pracy było zbadanie różnorodności rędzin na terenie rezerwatu geologicznego „Węże” w Załęczańskim Parku Krajobrazowym. W profilach określono fizyczne i chemiczne właściwości gleb. W rezerwacie „Węże” na badanej powierzchni 0,2 km2 występuje zróżnicowanie składu granulometrycznego rędzin – od piaskowej do gliniastej. W większości badane gleby zostały sklasyfikowane jako rędziny brunatne. Powierzchniowe poziomy to głównie piaski eoliczne, natomiast w głębszych warstwach zalega glina piaszczysto-ilasta o bardzo grubym szkielecie. Niewątpliwie jest ona wynikiem wietrzenia wapieni jurajskich położonych w głębszych częściach profilu glebowego, ale ma też pochodzenie glacjalne. Zbadano również jednolite płytkie rędziny, które występują tylko na odsłoniętych skałach wapieni bez domieszek młodszych osadów peryglacjalnych.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2018, 17; 51-60
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Castoridae (Rodentia) from the Villafranchian site of Węże 2 in southern Poland
Autorzy:
Czernielewski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2185979.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Villafranchian
rodents
beavers
Węże
karst
Opis:
Several isolated teeth and jaw fragments of beavers (Rodentia: Castoridae), discovered at the Villafranchian (MN 16b?) site of Węże 2 in southern Poland, are attributable to two species: Dipoides ex gr. problematicus-sigmodus and Trogontherium (Euroxenomys) minus. The genus Dipoides and the species Trogontherium (Euroxenomys) minus have not previously been reported from Poland. Their presence at the Węże 2 site suggests that these lesser-known and extinct representatives of the Castoridae were adapted to similar conditions as the modern species (Castor fiber and C. canadensis).
Źródło:
Geological Quarterly; 2022, 66, 2; art. no. 18
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gliridae (Rodentia) from the Villafranchian site of Węże 2 in southern Poland
Autorzy:
Czernielewski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058683.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Villafranchian
rodents
dormice
Węże
karst
Opis:
A fossil assemblage of dormice (Rodentia: Gliridae) was uncovered at the (Lower?) Villafranchian site of Węże 2 in southern Poland. Based on morphometric criteria, the diagnostic M1 and m1 speci mens are assignable to Glis mi nor and Glis sackdillingensis, two species which differ only in the dimensions of their cheek teeth. The presence of dormice at Węże 2 implies that the fossil assemblage of this site represents an at least partly wooded environment. The enamel structure in the glirids from Węże 2 is formed predomi nantly by radial enamel. A thin layer of lamellar enamel, occurring close to the enamel-dentine junction, may be present. Such a type of enamel structure is typical of the Myomorpha, the clade of rodents encompassing the Muroidea (the mouse-like rodents) and Gliridae.
Źródło:
Geological Quarterly; 2021, 65, 4; 28--39
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Amphibians and reptiles from the Pliocene locality of Weze II near Dzialoszyn (Poland)
Płazy i gady z plioceńskiego stanowiska Węże II koło Działoszyna
Autorzy:
Mlynarski, M.
Szyndlar, Z.
Estes, R.
Sanchiz, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21663.pdf
Data publikacji:
1984
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Opis:
The following forms have been recognized in the Upper Pliocene fauna from the karstic deposits near Działoszyn: Mioproteus wezei sp. n. (Proteidae), Palaeobatrachus sp. and Pliobatrachus cf. langhae (Palaeobatrachidae), Pelobates fuscus (Pelobatidae), Bufo bufo (Bufonidae), Rana sp. (Ranidae), Emys orbicularis antiqua (Emydidae), Ophisaurus pannonius and Anguis cf. fragilis (Anguidae), Lacerta cf. viridis and Lacerta sp. (Lacertidae), Elaphe paralongissima and Natrix cf. longivertebrata (Colubridae). The majority of the recognized taxa, including living forms (e.g. Bufo bufo, Emys orbicularis, Anguis fragilis) as well as extinct ones (Pliobatrachus langhae, Natrix longivertebrata), were widespread in the European Neogene and (eventually) Pleistocene.
Niniejsza praca zawiera opis szczątków kopalnych płazów i gadów pochodzących z górnego pliocenu (biozona MN 16) Węży II. W materiale oznaczono następujące formy: Mioproteus wezei sp. n. (rodzina Proteidae), Palaeobatrachus sp. i Pliobatrachus cf. langhae (Palaeobatrachidae), Pelobates fuscus (Pelobatidae), Bufo bufo (Bufonidae), Rana sp. (Ranidae), Emys orbicularis antiqua (Emydidae), Ophisaurus pannonicus i Anguis cf. fragilis (Anguidae), Lacerta cf. viridis i Lacerta sp. (Lacertidae), Elaphe paralongissima i Natrix cf. longivertebrata (Colubridae). Większość powyższych form, zarówno współczesnych (np. Bufo bufo, Emys orbicularis, Anguis fragilis) jak i wymarłych (Pliobatrachus langhae, Natrix longivertebrata), była szeroko rozsiedlona w europejskim neogenie i również (z jednym wyjątkiem) w plejstocenie. Wymarły rodzaj Mioproteus natomiast został opisany z obszaru Europy po raz pierwszy; jego występowanie w Wężach II stanowi dowód na istnienie związków zoogeograficznych pomiędzy Europą Środkową a Kaukazem. Obecność szczątków innego płaza, Palaeobatrachus sp., dotychczas nieznanego ze stanowisk młodszych niż środkowo-mioceńskie, dowodzi, że rodzaj ten przetrwał w Europie co najmniej do końca neogenu. W porównaniu z innymi polskimi stanowiskami kopalnymi, herpetofauna Węży II przypomina najbardziej faunę Rębielic Królewskich I, datowaną również na górny pliocen. Praca niniejsza została wykonana w ramach programu międzyresortowego MR-II.3 przy współpracy Consejo Superior de Investigaciones Científicas (Madryt).
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1984, 29, 3-4
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego niektóre węże są czarne?
Autorzy:
Bury, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/850527.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:
gady
skora
chromatofory
melanofory
ksantofory
irydofory
ubarwienie
zmiennosc
melanizm
weze
zaskroniec zwyczajny
Natrix natrix
zmija zygzakowata
Vipera berus
Thamnophis sirtalis
Elaphe quadrivirgata
wislogon pospolity
Laticauda laticauda
Źródło:
Wszechświat; 2012, 113, 07-09
0043-9592
Pojawia się w:
Wszechświat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Two Sisters: the Sculptor Hanna Nałkowska in the Light of Zofia Nałkowska’s Novel Węże i Róże
Autorzy:
Kasa, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798735.pdf
Data publikacji:
2019-10-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Zofia Nałkowska; Hanna Nałkowska; Polish sculptors; Węże i róże; plastic arts; literature; novel about artist
Opis:
The Polish version of the article was published in Roczniki Humanistyczne vol. 65, issue 4 (2017). The article focuses on Ernestyna Śniadowiczówna, the main character in a novel by Zofia Nałkowska, Węże i róże [Snakes and Roses] (1913). The main purpose of the work is to show that the character had its real counterpart in Zofia’s younger sister, the sculptor Hanna Nałkowska. The words of Zofia herself were crucial, who in her Diary confessed that all her novels were autobiographical to some extent. Still, researchers have not paid sufficient attention to the significant similarities between Ernestyna and Hanna Nałkowska. Węże i róże is the only piece in the writer’s output in which she analyzed the issues related to art and pointed out some characteristics of the artist. Zofia was writing her novel when Hanna was entering the world of art. A comparison between Ernestyna Śniadowiczówna and Hanna Nałkowska, as well as the information from Zofia’s Dziennik and reminiscences of their friends show that the literary character is likely to be based on a real person.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 4 Selected Papers in English; 125-150
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agriotherium intermedium n. sp. from the Pliocene bone breccia of Weze
Agriotherium intermedium n. sp. z Pliocenskiej brekcji kostnej wydobytej z miejscowosci Węże w Polsce
Agriotherium intermedium n. sp. iz pliocenovojj kostnojj brekchii izvlechechennojj v mestnosti Venzhe v Polshe
Autorzy:
Stach, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22209.pdf
Data publikacji:
1957
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Opis:
Autor opisuje szczątki Agriotherium Wagn, (= Huaenarctos Falc. & Cautl.) z brekcji kostnej, wydobytej w miejscowości Węże kolo Działoszyna (woj. łódzkie) , pomiędzy którymi zachowały się stosunkowo dobrze pierwszy i drugi ząb trzonowy górnej szczęki oraz nieuszkodzony pierwszy ząb trzonowy dolnej szczęki tego samego osobnika, pozwalające określić z wszelką pewnością rodzaj tego zwierzęcia, Autor zestawia wszystkie (24) opisane dotychczas gatunki z pierwotnej systematycznie grupy Hyaenarctos, rozdzielanej obecnie na dwa rodzaje : Agriotherium Wagn, i Indarctos Pilgr., podając, według danych zaczerpniętych z prac różnych autorów, rozmiary zębów P4 - M2 górnej szczęki i M1 dolnej oraz miejsca znalezienia tych gatunków. Szczegółowe porównanie zębów trzonowych osobnika znalezionego w Wężach wykazało, że należy go zaliczyć do rodzaju Agriotherium Wagn ., bowiem brzeg dojęzykowy korony pierwszego zęba trzonowego górnej szczęki jest u tego osobnika krótszy niż brzeg zewnętrzny, gdy tymczasem u Indarctos Pilgr . przekrój podstawy korony tego zęba jest niemal kwadratowy, a w drugim zębie trzonowym M2 brak zupełnie talonu, który u Indarctos jest na tym zębie mniej lub więcej wydatnie wykształcony. Nieco trudniej określić dokładnie gatunek Agriotherium znalezionego w Wężach . Dotychczas z pliocenu Eurazji poznano cztery gatunki, które na podstawie kształtu zębów trzonowych zaliczono do rodzaju Agriotherium Wagn. Autor porównuje kształt zębów okazu z Wężów z kształtem zębów tych czterech gatunków i dochodzi do przekonania, że pomiędzy tymi zębami zaznaczają się wyraźne różnice, Okaz z Wężów pod tym względem zajmuje jakby pośrednie stanowisko pomiędzy A . insigne (Gerv.) poznanym z Francji (Montpellier) a A . sivalense (Falc, & Cautl .) z Siwalik w Indiach. Dla zobrazowania różnic występujących w kształcie zębów trzonowych pomiędzy osobnikiem z Wężów a innymi gatunkami, autor zestawia na pl. II kształt zębów czterech pokrewnych gatunków Agriotherium Wagn. według rycin , podanych w opisach tych gatunków przez innych autorów. Autor nadaje gatunków i z Wężów nazwę Agriotherium intermedium n. sp . Obszar zamieszkały przez grupę zwierząt obejmowanych wspólną nazwą Hyaenarctos był bardzo rozległy, zajmował bowiem niemal całą południową i środkową Europę, łączył się dalej ku wschodowi z siedzibami ich w Azji i rozprzestrzeniał się szeroko w Ameryce Północnej . Pozwala to przypuszczać, że w pewnym okresie czasu warunki życiowe na dużej przestrzeni w Holarktyce, przynajmniej w pewnej szerokości geograficznej, były dla tej grupy zwierząt o ile nie jednakowe, to bardzo do siebie zbliżone, i dawały początek powstawaniu form geograficznych czy ekologicznych mało się od siebie różniących. Jeżeli nawet z tej wspólnej grupy wyłączymy formy, obejmowane obecnie nazwą rodzajową Agriotherium Wagn., to występowanie A . insigne (Gerv.) we Francji, A. intermedium w Polsce i A. sivalense (Falc. & Cautl.) w północnych Indiach (Siwalik) wskazuje na istnienie w pewnym okresie czasu nici wiążącej formy bardzo do siebie zbliżone na długim szlaku od Francji do Indii. Określenie czasu występowania grupy Hyaenarctos napotyka na pewne trudności, nie zawsze bowiem zgodnie ustalany jest przez geologów wiek złóż, w których znajdowano szczątki przedstawicieli tej grupy i waha się on w granicach od górnego miocenu do górnego pliocenu. Złoża, w których znaleziono szczątki Agriotherium Wagn ., datowane są z pliocenu; środkowy lub górny pliocen zdaje się być okresem największego rozwoju gatunków tego rodzaju. Natomiast szczątki Indarctos Pilgr. spotykane są częściej w dolnym, aniżeli w środkowym pliocenie, i Indarctos uważany jest (G. E . Pilgrim. 1931; H. Tobien, 1952 i in .) za charakterystyczny element fauny hipparionowej w południowej Europie i Azji. Ponieważ drapieżne , poznane dotychczas dokładniej z brekcji kostnej Wężów, zbliżają się do elementów wymarłej fauny, znanych ze złóż Montpellier we Francji, a czas powstania tych złóż przesuwany jest z dolnego do środkowego pliocenu, przeto i szczątki Agriotherium intermedimn należałoby datować jako pochodzące ze środkowego pliocenu. Jakkolwiek gatunki rodzaju Agriotherium Wagn. morfologicznie zbliżają się Bardzo do gatunków rodzaju Indarctos Pilgr , i prawdopodobnie miały wspólnego przodka, a także niemal ten sam czas swego powstania i wygaśnięcia, to jednak ich rodowe linie biegną oddzielnie. Przodka ich szukać należy w miocenie i kryje się on wśród rzeszy drobnych form rodzaju Ursavus Schloss. Pomijając różnice wielkości, zęby trzonowe Ursavus Schloss są tak zbliżone kształtem do tychże u Indarctos Pilgr., że niektóre gatunki rodzaju Ursavus były początkowo oznaczane jako należące do rodzaju Hyaenarctos (Falc. & Cautl.), np. Ursavus brevirhinus Hofmann ,1887, opisany przez M. Schlossera.w 1887 r. jako Hyaenarctos minutus Schloss., a Ursavus depereti Schlosser, 1902, opisany przez Ch.Depere t a w 1895 r. jak o Hyaenarctos arctoidens Dep . Osobniki rodzaju Agriotherium dosięgały znacznych rozmiarów ciała, gdyż czaszka A. sivalense (Falc. & Cautl.) miała , według R. Lydekkera (1884) 482,6 mm długości, czyli zwierzę wielkością zbliżało się do bardzo dużych okazów niedźwiedzia jaskiniowego. Niewiele mniejszą musiała być czaszka A.intermedium, gdyż - biorąc pod uwagę stosunek długości zębów M1 i M2 w górnej szczęce u A. sivalense do długości czaszki tego gatunku (57 mm : 482,6 mm) - przy długości tych zębów u A. intermedium, która wynosi 51 mm, długość czaszki tego gatunku wynosiłaby 431,4 mm. Silnie rozwinięte zęby tnące u wszystkich gatunków grupy Hyaenarctos wskazują, że przedstawiciele tej grupy były drapieżnikami o potężnych rozmiarach ciała . Duży ząb przedtrzonowy czwarty górnej szczęki, podobny kształtem do tegoż zęba u hieny, ułatwiał zapewne zwierzęciu kruszenie nawet dużych kości . Sposób życia A. intermedium mógł więc być podobny do życia hien. Mogły to być zwierzęta stepów, z występującymi gdzie niegdzie skupieniami drzew i krzewów, szczególnie w pobliżu zbiorników wody , które z całą pewnością musiały występować w pewnym okresie czasu w okolicy Wężów
The writer describes fragments of dentition of Agriotherium Wagn. ( = Hyaenarctos Falc. & Cautl.) from the Pliocene bone breccia recovered at Węże near Działoszyn, Poland. He refers these remains to an individual of a new species from genus Agriotherium intermedium, which occupies an intermediate systematic position between A . insigne (Gerv.) from Montpellier in France and A . sivalense (Falc. & Cautl.) from Siwalik in India , in what concerns the shape of the crown of molars, that of M2 in particular.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1957, 02, 1
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pliocene insectivores from Węże
Owadożerne z plioceńskiej brekcji kostnej z Wężów
Nasekomojadnye iz pliocenovojj kostnojj brekchii v mestnosti Venzhe
Autorzy:
Sulimski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21043.pdf
Data publikacji:
1959
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Opis:
This paper contains a description of 18 insectivore species recovered from the bone breccia at Węże near Działoszyn (province of Łódź). The described forms include four new species and one new genus: Erinaceus samsonowiczi n. sp., Blarinoides mariae n. gen ., n.sp., Neomys soriculoides n. sp., Suncus zelceus n. sp. The writer explains his methods of work and discusses the age and origin of the breccia, as well as the problem of the palaeogeographic distribution of some species found in the Węże bone breccia.
Opracowane z Wężów owadożerne są dalszym przyczynkiem do znajomości Kręgowców tego znaleziska opisanych przez J. Stacha (1951,1952,1954,1957) M. Młynarskiego (1953, 1955, 1956) i T. Czyżewską (1958). Owadożerne reprezentowane są dotychczas przez 18 gatunków, należących do rodzin : Erinaceidae Bonap., Talpidae Murray i Soricidae Gray, oraz do 11 rodzajów : Erinaceus L., Talpa L., . Desmana Guld., Galemys(?) Kaup, Sorex L., Blarinoides n . gen., Neomys Kaup, Beremendia Kormos, Petenyia Kormos, Crocidura Wagler i Suncus Ehrenb. Poza znanymi już gatunkami z plio-plejstocenu opisano tu 4 nowe : Erinaceus samsonowiczi n.sp., Blarinoides mariae n.sp., Neomys soriculoides n. sp. i Suncus zelceus n. sp. Opisy i tabele ich pomiarów znajdują się w tekście angielskim ; poniżej podajemy tylko krótkie diagnozy. Są to gatunki plioceńskie , występujące z reguły w dolnych i środkowych partiach brekcji. Nowy rodzaj Blarinoides, bardzo zbliżony do amerykańskiej Blarina Gray jest w Wężach zapewne reliktem mioceńskim i pochodzi z dolnego pliocenu. Jego stosunek do Blarina Gray wyjaśniono na podstawie szczegółowej analizy morfologii czaszek i żuchw. Przypuszczenia o wspólnym ich pochodzeniu są jeszcze hipotetyczne z powodu braku dostatecznej dokumentacji paleontologicznej z terenu Azji . Możliwość migracji tych form mogła przy tym zachodzić tylko we wczesnym pliocenie, lub - co jest prawdopodobniejsze - jeszcze w miocenie. Hipotetyczne są również wnioski co do pokrewieństwa i podobnej możliwości migracji gatunków Beremendia fissidens (Petenyi) i Paracryptotis rex Hibbard , mimo że znane jest ogniwo pośrednie łączące je, a mianowicie Beremendia sinensis (Zdansky). W pracy niniejszej uzupełniono wnioski poprzednich badaczy o pochodzeniu brekcji i jej wieku ; potwierdzono też przypuszczenia Stacha i Młynarskiego co do dwojakiego charakteru fauny. Fauna owadożernych pozwala na ustalenie warunków klimatycznych, panujących w okresie tworzenia się brekcji kostnej z Wężów; cześć jej bowiem żyła i żyje obecnie w strefie stepowo-pustynnej o klimacie gorącym i suchym, pozostałe zaś reprezentują grupę form wyraźnie palearktycznych, bytujących w strefie klimatu wilgotnego, ciepłego, zbliżonego do dzisiejszcgo. Poddano także rewizji mianownictwo zębów jednoguzkowych górnej szczęki u Soricidae, zastosowano uproszczony podział na klasy wieku i podano możliwość połączenia dwu podrodzin Soricinae i Crocidurinae w jedną, wyższą jednostkę systematyczną. DI AGNOZY NOWYCH JEDNOSTEK SYSTEMATYCZNYCH Erinaceus samsonowiczi n. sp. (pI. II, fig. 1 a-c & 2) Diagnoza. - I , szeroki u podstawy, z ostrą krawędzią tnącą. C duży, labialnie przesunięty, P , parakonid wysoki, zaostrzony , pionowy ; protokonid ostry, zagięty ku tyłowi ; metakonid niski, tępy. Przednia krawedź parakonidu P 4 słabo zaostrzona. Parakonid M3 zredukowany do małego sęczka. Labialna strona ramus ascendens (w fossa masseterica ) z wyraźnym, lecz niewysokim grzebieniem. Kąt między ramionami żuchwy prawie prosty . Foramen mentale między P4 a M1 znacznie niższy, aniżeli u współczesnego jeża . Powierzchnia stawowa processus condyloideus szeroka , prawie prostopadła do ramus ascendens , o rozszerzonej lingwalnie elipsie. Processus angularis szeroki u nasady. Uwagi. - Erinaceus samsonowiczi rożni się od wszystkich znanych dotychczas, wymarłych i dzisiejszych gatunków: rozmiarami, dużym kłem labialnie odchylonym, wysokim i pionowym parakonidem P4 zredukowanym M3 z reguły do jednego sęczka, niewysokim grzebieniem w fossa masseterica , elipsoidalną powierzchnią stawową processus condyloideus i znacznie niżej położonym foramen mentale. Pewne podobieństwo budowy żuchwy obserwuje się u mioceńskiego gatunku Erinaceus sansaniensis Deperet. Rodzaj Blarinoides n. gen. Blarinoides mariae n. sp. (pl. II, fig . 4 a-b ; pl. , III, fig . 6 a-c: text. -fig . 4 : 2 a-f) Diagnoza. - Rodzaj monotypowy, z jednym gatunkiem . Wzór zębowy 3 1 3 3 1 1 1 3 =32. I z trzema płatami, przedni płat słabszy niż następne, C mały, spłaszczony. P , duży, słabo dwuszczytowy, z mocno ku tyłowi wyciągniętym cingulum (pod protokonid M1) . M1 duży, z rozszerzonym pod protokonidem cingulum, trzykrotnie większy od M3. Wszystkie trzonowe pięcioguzkowe. Endokonid M3 mały, lecz widoczny. Processus coronoideus łopatowaty, z wyraźnym schodkiem ; powierzchnia wyrostka gładka, z lekkim zwężeniem. Crista masseterica z wyraźnym kolcem, łukowata; dolny jej koniec skierowany ku górnej powierzchni stawowej processus condyloideus. Górna powierzchnia stawowa wyrostka kondylarnego wąska, w stosunku do dolnej pod kątem 45 ° lub mniej, Listwa międzystawowa szeroka , słabo lingwalnie wcięta. Dolna powierzchnia stawowa wyrostka kondylarnego szeroka, końcem lingwalnym zagięta ku dołowi, pośrodku wcięta . Kąt między podstawą ramus ascendens a ramus horizontalis rozwarty. Foramen mentale między korzeniami M1 a widoczną przed nim spłaszczoną areą. Processus angularis szeroki u nasady, krótki, przytępiony, z małym zgrubieniem od strony wewnętrznej . Incisura sigmoidea superior głęboka , wcięta prawie pod kątem prostym. Incisura sigmoidea inferior nie występuje. Fossa pterygoidea mała, kwadratowata, z małym prożkiem . Rostrum czaszki wydłużone, nie ścięte. Między I1 a P4 kości szczęk mocno wgłębione. Foramen lacrimale nad tylnym korzeniem M1. Foramen infraorbitale nad P4 . Foramina palatini anteriora między I 2-2, z małą, wąską podłużną szczelinką. Foramina palatini posteriora tuż przed przednimi korzeniami M1-1. I2 mniejszy lub rzadziej równy I3 ; oba zęby z tyłolingwalnymi piętkami . C i P dwukrotnie mniejsze od siecznych, podobne w budowie . P2 malutki, okrągławy, bez tylolingwalnej piętki i podsunięty pod P4 (niewidoczny z boku). P4 trapezowaty od góry , ze zredukowaną częścią protokonusa . Tylne krawędzie MI i M" słabo wcięte. M" trójguzkowy, ze zredukowanym talonem. Foramen nasale prawie jednakowej szerokości na całej wysokości. Uwagi. - Rodzaj ten podobny jest do Blarina Gray budową siecznego z trzema płatami, ogólnym układem zębów trzonowych, łopatowatym processus coronoideus z labialnym kolcem, ogólnym zarysem powierzchni stawowych processus condyloideus, spłaszczoną areą przed foramen mentale, ilością i budową jednoguzkowych górnej szczęki, położenie foramen lacrimale i infraorbitale, położeniem otworów podniebiennych i budową trzonowych górnej szczęki . Rożni się on jednak znacznie większym P4 z mocnym, wyciągniętym ku tyłowi cingulum, małym i spłaszczonym kłem żuchwy, pięcioguzkowym M3 silnymi cingulami trzonowców, schodkiem na processus coronoideus , odmienną jednak budowa powierzchni stawowych processus condyloideus i szeregiem innych cech, pozwalających na wyodrębnienie w Wężach nowego rodzaju i gatunku. Neomys soriculoides n. sp. (pl. III, fig . 4 a- c; text-fig. 5 C, D) Diagnoza. - I krótki, tępy na końcu, z dwoma płatami i cingulum u podstawy. C mały, ciasno przylegający do I i P. , jednoguzkowy. P4 . dwuguzkowy, z wygiętym ku tyłowi cingulum, M3 dwukrotnie mniejszy od M1 , czteroguzkowy. Processus coronoideus niski, smukły, z małym schodkiem. Crista masseterica półksiężycowata , bez kolca. Górna powierzchnia stawowa processus condyloideus wąska, ukośna, lingwalnie przedłużona ; dolna zaś szeroka , labialnie zwężona , lingwalnie szeroka i wygięta ku dołowi. Listwa międzystawowa prawie dwukrotnie węższa niż dolna powierzchnia stawowa, labialnie prosta , lingwalnie głęboko wcięta . Incisura sigmoidea superior i inferior gtębokie. Processus angularis smukły, krótki, ostry. Fossa pterygoidea mała owalna, z poprzecznym prożkiem . Foramen mentale pod przednim korzeniem M,. Kąt między ramionami żuchwy rozwarty. Górna partia processus coronoideus lekko pochylona ku przodowi. Rostrum czaszki ścięte. Foramen lacrimale między korzeniami M1 i M2 . Foramen infraorbitale duże, owalne, nad M1. Przedni płat I1 prawie dwukrotnie wyższy od talonu. I2 i I3 nieco mniejsze od talonu I', prawie równej wielkości. P1 mały, podsunięty pod P1 . widoczny z boku. Zęby jednoguzkowe z tylnymi piętkami. Trzonowe wyraźnie z tyłu wcięte. M3 mały, dwuguzkowy. Uwagi . - Gatunek ten rożni się od pozostałych plio-plejstoceńskich form tego rodzaju : obecnością dwóch płatów na I, wygiętym ku tyłowi cingulum P4 , czteroguzkowym M3. smuklejszym processus coronoideus z małym schodkiem, szerszą listwą międzystawową. małą fossa pterygoidea, mocniej podsuniętym P1 pod P4 . Od rodzaju Soriculus Blyth różzni się budowa siecznego żuchwy, czteroguzkowyrn M3, dużym foramen infraorbitale i położeniem P1. Podobieństwo występuje tylko w rozmiarach i ogólnym kształcie budowy całej żuchwy. Suncus zelceus n. sp. (pl. III . fig . 2 a-b; pl. IV, fig.1 a-c) Diagnoza. - Żuchwa drobna , delikatna . I krótki, ze słabymi dwoma płatami. C mały. jednoguzkowy , P4 , wysoki, jednoguzkowy. Oba zęby jednakowej długości, ściśnięte, bez luk. M3 z małym, silnie zredukowanym talonidem, z reguły trójguzkowy. Cingulum trzonowców lekko wydęte pod protokonidami. Processus coronoideus u podstawy szeroki, szybko zwężający się ku górze, z małym schodkie. Processus condyloideus niski ; górna powierzchnia stawowa krótka , słabo ukośna, dolna silnie lingwalnie wydłużona : obie powierzchnie równoległe. Listwa międzystawowa wąska, równa długości górnej powierzchni stawowej processus condyloideus . Processus angularis krótki, szpilkowaty. Fossa pterygoidea trójkątna, głęboka, ze słabym poprzecznym prożkiem. Foramen mentale między korzeniami P4 a M1 . Kąt między ramionami żuchwy lekko rozwarty. Incisura sigmoidea superior i inferior głęboko wcięte. Uwagi. Suncus zelceus n. sp. różni się od gatunków S. etruscus (Savi) i S. pannonicus (Kormos): mniejszymi rozmiarami, krótkim siecznym z dwoma płatami, ściśniętymi, bez luk C i P4 , silnie zredukowanym talonidem M3 (do trzech guzków), wydęciami cingulum pod protokonidami trzonowców, słabym schodkiem na processus coronoideus, silniej lingwalnie wysuniętą dolną powierzchnią stawową processus condyloideus i jej ułożeniem w stosunku do górnej.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1959, 04, 2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Machairodus sp. from the Lower Pliocene bone breccia of Węże (Poland)
Machairodus sp. z Dolnoplioceńskiej brekcji kostnej z Wężów (Polska)
Autorzy:
Dybka, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22073.pdf
Data publikacji:
1990
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1990, 35, 1-2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 36

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies