Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "TREPCZYŃSKI, Marcin" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Kwestia o niemonotoniczności w teologii
    The Question about Non-monotonicity in Theology
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/966647.pdf
    Data publikacji:
    2012-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    Does Thomas Aquinas use non-monotonical reasonings? In my recent paper Thomas Aquinas Non-monotonically I argued that he does. However Patryk Pogoda has opposed to my statement. In this paper I try to disarm his arguments. What is more this polemic became for me an occasion to develop some crucial problems concerning non-monotonicity. Before all while answering to some arguments of my opponent I had an opportunity to show that non-monotonical reasoning is a proper way of inferention in theology. The main causes of this fact are: the plurality of meanings in theology, the process of deeper and deeper penetrating the revelation and the fact that information studied in theology is given not by a human, but by God. These three causes create a specific situation for the theologian who cannot translate a revealed information which looks as it was metaphorical to some simple unequivocal sentences. In the starting point he does not know the status of this information and should first trust to God’s word to became aquainted with it, so he has to accept it as it is and on this basis infere what he can. But if he (or another theologian) get some other premises he may dismiss the former correct inference - and this is exactly what we call non-monotonical reasoning.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2012, 20, 2; 135-141
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ZASADA PRAWDY FORMALNEJ W POLSKIM CYWILNYM PRAWIE PROCESOWYM A ROZUMOWANIA NIEMONOTONICZNE
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/663895.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    zasada prawdy formalnej
    rozumowanie niemonotoniczne
    logika niemonotoniczna
    proces cywilny
    Opis:
    The Principle of Formal Truth in the Polish Civil Procedural Law and Non-monotonic ReasoningSummary This paper analyses the implementation of the formal truth principle in the Polish civil procedural code in the light of non-monotonic reasoning. The author starts by presenting the concept and applications of non-monotonic reasoning, and the formal truth principle and its place in Polish civil procedure. Next he examines the conditions in which non-monotonicity is admissible in civil court reasoning. While legal reasoning may generally be regarded as non-monotonic due to the assumptions it employs and treats as defensible, the author’s observations on the basis of selected civil law cases lead him to the conclusion that the use of the formal truth principle as a viable instrument in law simply forces courts to make non-monotonic inferences. In other words, adopting this principle means accepting non-monotonic reasoning, or even more: if the court keeps to the formal truth principle it is using one of the types of non-monotonic logic.
    Źródło:
    Zeszyty Prawnicze; 2016, 16, 2
    2353-8139
    Pojawia się w:
    Zeszyty Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tomasz z Akwinu niemonotonicznie
    Thomas Aquinas Non-monotonically
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/966729.pdf
    Data publikacji:
    2011-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    Non-monotonic logics has been popular for recent 15 years. However, it occurs that they are useful to describe some reasonings presented by… Thomas Aquinas. In this paper I show four examples of reasonings where Thomas abandons the principle of monotonicity, all taken from two questions of Summa theologiae concerning God. In each of them Aquinas adds some new premises to the previous set of premises and then draws a conclusion contrary to the previous one, what is impossible under the classical inference. In the next step I present some conclusions, primarily: that for sure we cannot state that these reasonings are just entimematic; that Thomas appears as a superintelligent observer having a holistic view and hence may seem to use in his reasonings rather reduction than deduction; and that we should not call his logic „default”, but rather talk about „the logic of theoria” or „contemplative/speculative logic”. Finally, I try to find the goal (or the meaning) of using by Thomas one of non-monotonic logics, taking into account that his inferential and interpretive rules serve to organise and clarify some theses (which are very instructive from the perspective of hermeneutics). Perhaps we may find this goal in… education. Well, after all, the Summa is a textbook. As we can see - not only of theology.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2011, 19, 2; 115-121
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Numer 70/2020 „Edukacji Filozoficznej” poświęcony Józefowi Marii Bocheńskiemu
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1966129.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Opis:
    Informacja o artykułach poświęconych Bocheńskiemu w czasopiśmie „Edukacja Filozoficzna” 70/2020
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2020, 1, 9; 503-506
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tadeusza Bartosia wizja religii
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705476.pdf
    Data publikacji:
    2013-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    T. Bartoś
    religia
    Bóg
    ateizm
    apofaza
    teologia
    Tomasz z Akwinu
    Opis:
    W książce Koniec prawdy absolutnej (2010) Tadeusz Bartoś starał się pokazać, że niektóre koncepcje filozoficzne Tomasza z Akwinu można z powodzeniem stosować we współczesnym dyskursie „późnej nowoczesności” i że można ich użyć do rozprawienia się z absolutystyczną koncepcją prawdy. Nie zamierzał on w tym dziele prezentować jakiejkolwiek wizji religii. Mimo to w moim artykule postaram się zrekonstruować taką właśnie wizję na podstawie wielu jego wypowiedzi rozrzuconych po całej książce. Jako główne elementy tej wizji przedstawiam: ideę „nowego ateizmu”, silne przekonanie o obecności Boga w świecie i Jego intymnej bliskości (pomimo Jego transcendencji), i wreszcie - sprzeciw wobec stwierdzeń o charakterze absolutnym, a zatem również wobec jakiejkolwiek kościelnej władzy. Po przeprowadzeniu analizy tych elementów, poddaję je rozważeniu i zgłaszam kilka problemów, a wśród nich problem dotyczący Bartosiowej koncepcji apofazy. Na koniec proponuję dodanie do omawianej koncepcji piątego elementu, a mianowicie heraklitejskiego czy postmodernistycznego hymnu, którym Bartoś kończy swoją książkę.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 223-236
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The demonstrability of God’s existence in “Summa theologiae” of Albert the Great on the background of writings of Thomas Aquinas
    Możliwość dowiedzenia istnienia Boga w Summie teologii Alberta Wielkiego na tle pism Tomasza z Akwinu
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452575.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    existence of God
    demonstrability
    Albert the Great
    Thomas Aquinas
    history of medieval philosophy
    istnienie Boga
    dowodliwość
    Albert Wielki
    Tomasz z Akwinu
    historia filozofii średniowiecznej
    Opis:
    Możliwość dowiedzenia istnienia Boga jest jednym z najważniejszych problemów filozoficznych. Została ona rozważona przez Alberta Wielkiego w jego „Summie teologii”. Nie znalazłem jednak żadnej pracy, w której przeanalizowanoby, jak to zrobił, i tylko jedną pracę, w której o tym wspominano. Temat ten wydaje się niezwykle istotny dla filozofii, ponieważ otwiera drogę do dowodzenia istnienia Boga. Było to oczywiste dla Tomasza z Akwinu – również w jego „Summie teologii” zagadnienie możliwości dowiedzenia istnienia Boga poprzedza słynne „pięć dróg”. Z tych powodów w artykule tym analizuję rozważania Alberta na temat dowodliwości istnienia Boga w jego najdojrzalszym, nie dokończonym dziele pt. „Summa teologii”. Na każdym etapie porównuję je z paralelnymi fragmentami pism Tomasza z Akwinu, by wyśledzić pewne miejsca wspólne oraz oryginalne rozwiązania obu myślicieli. Wynik tej analizy jest w pewnym stopniu zaskakujący. Choć Albert i Tomasz formułują czasem podobne argumenty, zdarza się, że ich odpowiedzi są zupełnie różne. Na przykład Albert stwierdza, że istnienie Boga jest, ogólnie rzecz biorąc, oczywiste samo przez się, podczas gdy Tomasz – że dla nas („quo ad nos”) – wcale tak nie jest. Ponadto, Akwinata twierdzi, że możemy dowieść istnienia Boga na podstawie skutku (per effectum), natomiast Albert, który wyróżnia trzy rodzaje dowodzenia, wydaje się odrzucać taką możliwość i dopuszcza jedynie dowodzenie „ad im possibile” oraz mniej ścisłe rodzaje dowodzenia. Chociaż możliwe jest uzgodnienie ich stanowisk w tej sprawie, to jednak ostatecznie nie ma pewności, czy myśliciele ci rzeczywiście osiągnęliby konsensus. Dodatkowe informacje dotyczące dyskutowanego zagadnienia uzyskujemy z Albertowej prezentacji dowodów istnienia Boga. Prezentacja ta różni się jednak od Tomaszowej prezentacji z „Summy teologii”. Co więcej, na tle wcześniejszych stwierdzeń Alberta wątpliwe jest, czy wszystkie te dowody traktuje on jako poprawnie przeprowadzone dowodzenie, dzięki któremu otrzymuje się konieczne wnioski. Albertowa dyskusja na temat możliwości dowodzenia istnienia Boga pozostawia wiele pytań. Wydaje się jednak ciekawa, inspirująca i skłania do ponownego przemyślenia stanowisk Tomasza.
    Demonstrability of God’s existence is one of most important philosophical problems. It was discussed by Albert the Great in his “Summa theologiae”. However I did not find any work which analyzed how he did it and only one work which mentioned this problem. This topic seems crucial in philosophy, because it opens the way for proving God’s existence. It was obvious for Thomas Aquinas – also in his “Summa theologiae” the issue of demonstrability of God’s existence precedes the famous “five ways”. This is why in this paper I analyze Albert’s discussion about demonstrability of God’s existence in his most mature, not finished work “Summa theologiae”. At every step I compare it with parallel passages from theological works of Thomas Aquinas to trace down common points and original solutions of both thinkers. The outcome of this analysis is to some extend surprising. Although Albert and Thomas sometimes formulate similar arguments, it happens that their answers are completely different. For example Albert states that God’s existence is generally self-evident, whereas Thomas – that for us (“quoad nos”) it is not. What is more, Aquinas says that we can demonstrate God’s existence from the effect (“per effectum”), while Albert, who distinguish three kinds of demonstration, seems to refute such a possibility and allows only demonstration “ad impossibile” and less strict demonstrations. Although it is possible to agree their views in this case, we finally do not know if they really would agree. Some more information concerning the discussed problem we obtain from Alberts’ presentation of proofs of God’s existence. However it differs a lot from Aquinas’ presentation in his “Summa theologiae”. Moreover, on the background of Albert’s earlier statements it is doubtful if he treats all collected proofs as correct demonstrations which provide necessary conclusions. Albert’s discussion about demonstrability of God’s existence leave many questions. However it seems interesting, inspiring and leads to rethink again Thomas’ positions.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 79-93
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Erudycja jako cel szkolnej edukacji filozoficznej
    Erudition as an objective of school philosophical education
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/550328.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    filozofia
    nauczanie filozofii
    szkolna edukacja filozoficzna
    erudycja
    cele kształcenia
    efekty uczenia się
    wiedza
    umiejętności
    philosophy
    philosophy teaching
    school philosophical education
    erudition
    teaching objectives
    learning outcomes
    knowledge
    skills
    Opis:
    Erudition can be one of objectives of school philosophical education. Philosophy teachers in secondary schools in Poland who in 2014 took part in a nationwide research on teaching philosophy in lower and upper secondary schools (data were collected from 88% of headmasters from all the schools in Poland where philosophy was taught and 79% of teachers from these schools), asked to assess the importance of several educational objectives within philosophical education (on the scale 0-5), gave a relatively low rating to erudition. Despite this fact teachers to some extent appreciate erudition as a goal of philosophical education, which corresponds with the answers of the headmasters. The interviews conducted with 15 teachers and 15 headmasters show that they appreciate erudition in a deeper meaning, which is not a purely “encyclopedic” knowledge, but refers to a well understood knowledge being a basis for personal development, skills development and a starting point for posing questions.
    Erudycja może być jednym z celów szkolnej edukacji filozoficznej. Nauczyciele filozofii, którzy w 2014 roku wzięli udział w ogólnopolskim badaniu nauczania filozofii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych (w którym udało się zebrać dane od 88 proc. dyrektorów wszystkich szkół w Polsce, gdzie nauczano filozofii oraz 79 proc. nauczycieli z tych szkół), poproszeni o wskazanie, jak ważne są ich zdaniem poszczególne cele szkolnej edukacji filozoficznej (w skali 0–5), ocenili erudycję stosunkowo nisko. Mimo to przeanalizowane w artykule wyniki pokazują, że nauczyciele doceniają ją jako cel edukacji filozoficznej, co zbieżne jest z odpowiedziami dyrektorów. Z kolei wywiady pogłębione przeprowadzone z 15 nauczycielami i 15 dyrektorami pokazują, że zarówno jedni, jak i drudzy doceniają erudycję w głębszym sensie: taką, która nie jest wiedzą „encyklopedyczną”, lecz wiedzą dobrze zrozumianą, będącą podstawą dla rozwoju osobistego, rozwijania umiejętności oraz formułowania pytań.
    Źródło:
    Forum Pedagogiczne; 2018, 8, 1; 251-271
    2083-6325
    Pojawia się w:
    Forum Pedagogiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Światło jako arché świata. Metafizyka światła Roberta Grosseteste
    The Light as the arché of the World: Robert Grosseteste’s Metaphysics of Light
    Autorzy:
    TREPCZYŃSKI, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046912.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-12
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    światło, metafizyka światła, pierwsza forma, Robert Grosseteste, arché, de luce
    light, metaphysics of light, the first form, Robert Grosseteste, arché, De Luce
    Opis:
    Robert Grosseteste (ok. 1168-1253), choć wciąż nie jest postacią powszechnie znaną, istotnie przyczynił się do rozwoju światowej filozofii, zarówno jako myśliciel, który dogłębnie przeanalizował i powiązał idee swoich największych poprzedników, jak i jako autor koncepcji zwanej metafizyką światła. Jej główna teza głosi, że wszechświat uczyniony jest ze światła jako jego arché, a dokładniej, że światło stanowi pierwszą formą cielesną wszystkich ciał, będąc zarazem formą najszlachetniejszą i najważniejszą, jako ich species i perfectio. Idea ta dobrze komponowała się z innymi głoszonymi przez Grosseteste tezami pochodzącymi z jego teologii, zgodnie z którymi istnieje również światło duchowe, a ponadto sam Bóg jest światłem, będącym jednak ponad światłem duchowym i cielesnym; wraz z nimi idea ta prowadzi do wniosku, że światło spaja całą rzeczywistość cielesną i duchową. Analiza koncepcji Roberta Grosseteste przedstawionej w jego słynnym traktacie O świetle [De luce] pokazuje, że koncepcję tę budują dobrze uzasadnione, logicznie powiązane ze sobą jasne tezy, oparte na kilku aksjomatach, innych twierdzeniach i przynajmniej jednej definicji. Dotyczy to zwłaszcza pierwszych, głównych tez, które zostały dowiedzione przez skrupulatne i zarazem poprawne sylogizmy. Wydaje się, że świetle Arystotelesowskiej idei metafizyki (nazywanej przezeń filozofią pierwszą i teologią) koncepcja ta w pełni zasługuje na miano „metafizyki światła”. A ponieważ Grosseteste bardzo cenił Arystotelesowską metodologię nauk zaprezentowaną przez Stagirytę w Analitykach wtórych (gdzie naukę – episteme – rozumie się jako wiedzę pewną o tym, co jest konieczne) i stosował ją w swoich badaniach, z poprzedniej konkluzji wyłania się kolejna, a mianowicie, że również sam Grosseteste mógł swoją koncepcję rozumieć właśnie jako metafizykę światła. Wreszcie, oryginalność tej koncepcji, pomimo oparcia jej na ideach jego poprzedników, pozwala twierdzić, że w pełni uprawnione jest mówienie o „metafizyce światła Roberta Grosseteste”.
    Although Robert Grosseteste (ca. 1168-1253) is still not a widely known thinker, he significantly contributed to world philosophy, both as the one who deeply rethought and combined ideas of his greatest predecessors and as the author of the conception called a ‘metaphysics of light.’ Grosseteste’s main thesis was that the universe is made of light, which is its arché, or rather, that the light is the first corporeal form of all the bodies, the noblest and the most important one, constituing their species and perfectio. This idea was compliant with his other theses which originated from his theology and held that there is also spiritual light and that God himself is the Light which is above both corporeal and spiritual light. Thus Grosseteste concluded that light is the factor that ‘holds together’ all the reality, both in its corporeal and spiritual dimensions. An analysis of his conception, which he put forward in his work entitled De Luce, shows that it logically combines well justified and clear theses, based on some axioms, other statements and at least one definition. This is true in particular about his first, main theses which are proven by careful and correct syllogisms. With a view to Aristotle’s idea of metaphysics (which he calls „the first philosophy” and „theology”) one may say that Grosseteste’s conception may be rightly be called a „metaphysics of light”. Since Grosseteste much appreciated and followed Aristotle’s methodology of science (understood as indubitable knowledge about what is necessary, or episteme) which the Stagirite put forward in his Posterior Analytics, the former conclusion leads to another one, namely that Grosseteste himself might have considered his own ideas as a metaphysics of light. Finally, due to the originality of the conception proposed by Grosseteste, despite its being based on the ideas of his predecessors, one may claim that its description as ‘Robert Grosseteste’s metaphysics of light’ is well justified.
    Źródło:
    Ethos; 2017, 30, 3 (119); 93-115
    0860-8024
    Pojawia się w:
    Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Aquinas’s paths of thinking about predestination in the Summa Theologiae
    Tomasza z Akwinu ścieżki myślenia o predestynacji w Summie teologii
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2078917.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    predestynacja
    potępienie
    św. Tomasz z Akwinu
    św. Augustyn
    ścieżki myślenia
    rozumowanie
    Summa teologii
    predestination
    reprobation
    St. Thomas Aquinas
    St. Augustine
    paths of thinking
    reasoning
    Summa Theologiae
    Opis:
    This paper is devoted to Saint Thomas Aquinas’s considerations on predestination. However this is not meant to be another work presenting his teaching on the subject. The aim of this article is to reconstruct and analyse “paths of thinking” which Doctor Angelicus designed when discussed the topic of predestination. In this paper I would like to refer to the approach sketched in the book The paths of thinking of Albert the Great and Thomas Aquinas, according to which a path of thinking is a way a thought of certain thinker runs.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2019, 8; 103-122
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    LOGIKA TEOLOGII OBJAWIONEJ W PISMACH ALBERTA WIELKIEGO I TOMASZA Z AKWINU
    THE LOGIC OF REVEALED THEOLOGY IN THE WORKS OF ALBERT THE GREAT AND THOMAS AQUINAS
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488393.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Albert Wielki
    Tomasz z Akwinu
    teologia objawiona
    aksjomatyczny system dedukcyjny
    logika niemonotoniczna
    teologia negatywna
    Albert the Great
    Thomas Aquinas
    revealed theology
    axiomatic deductive system
    non-monotonical logic
    negative theology
    Opis:
    In this paper the Author presents some remarks and hypotheses concerning the logic of revealed theology according to approach of Saint Albert the Great anf Saint Thomas Aquinas. First of all he shows that in their opinion revealed theology uses logic (as a science of correct reasonings). He also discusses the problem of scientific status of revealed theology on the grounds of the most important methodological fragments from their summas of theology; in this light he analyses if the revealed theology in their view may be interpreted as a kind of axiomatic deductive system. The Author inclines to give a positive answer on this question and presents a couple of arguments for such a hypothesis, however he is aware that the point is not totally clear and — hence — open for dis- cussion. The next topic is a question if we can admit that Thomas adopts one of nonmonotonic logic (understood here as relation of inference or relation of consequence) in some reasonings which we find in his Summa Theologiae. The Author gives a positive answer and confronts his opinion with an opinion of his opponent. In the third set of remarks he wonders if we may adopt that Aquinas accepts some local modifications in logic (this time understood as a some general rules of thinking), such as “the logic of Trinity” or “the Christologic”. Finally the Author invokes a case of the logic of negative theology and a nature of negation adopted according to this approach. However these remarks presented in this article concern the works of Albert and Thomas, the Author tends to affirm that their approach to the Catholic revealed theology is a proper one and—in this light—these conclusions may be valid for contemporary theology.
    W artykule tym przedstawiam kilka spostrzeżeń i hipotez dotyczących logiki teologii w ujęciu św. Alberta Wielkiego i św. Tomasza z Akwinu. Na początku pokazuję, że teologia objawiona korzysta według nich z logiki (jako nauki poprawnego rozumowania). Dyskutuję też problem naukowego statusu teologii objawionej na podstawie najważniejszych metodologicznych fragmentów summ teologii obu autorów; w tym świetle analizuję, czy teologia objawiona w ich ujęciu może być rozumiana jako aksjomatyczny system dedukcyjny. Skłaniam się ku udzieleniu pozytywnej odpowiedzi na to pytanie i podaję kilka argumentów za tą hipotezą, choć jestem świadomy, że zagadnienie to nie jest do końca jasne i – tym samym – pozostaje otwarte do dyskusji. Następną sprawą jest kwestia, czy możemy uznać, że Tomasz przyjmuje jedną z logik niemonotonicznych (rozumianej tu jako relecja inferencji lub relacja konsekwencji) w niektórych rozumowaniach zawartych w jego Summie teologii. Udzielam na to pytanie pozytywnej odpowiedzi i konfrontuję moje stanowisko ze stanowiskiem mojego oponenta. W ramach trzeciej grupy spostrzeżeń zastanawiam się, czy można założyć, że Akwinata przyjmuje pewne lokalne modyfikacje w logice (rozumianej tym razem jako ogólne prawa myślenia), takie jak „logika Trójcy” czy „Chrystologika”. Na koniec przywołuję jeszcze przypadek logiki teologii negatywnej i natury negacji przyjmowanej zgodnie z tym ujęciem. Chociaż spostrzeżenia przedstawione w tym artykule dotyczą pism Alberta i Tomasza, mam wewnętrzne przekonanie, że ich podejście do katolickiej teologii objawionej jest właściwe i – w tym świetle – powyższe wnioski mogą się również odnosić do współcześnie uprawianej teologii.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 3; 61-76
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Logika niemonotoniczna jako sposób wnioskowania w niesprzyjających warunkach
    A Non-monotonic Logic as a Pattern of Reasoning in the Unfavorable Conditions
    Autorzy:
    Wójtowicz, Anna
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/966724.pdf
    Data publikacji:
    2011-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    A non-monotonic logic is a formal calculus where the consequence relation is not monotonic. Intuitively, nonmonotonicity of the consequence relation indicates that obtaining a new piece of information can reduce the set of the accepted sentences. In particular, it allows us to draw conclusions on the basis of „the lack of evidence to the contrary”. The purpose of the paper is to present the basic notions of nonmonotonic logic, which will be needed in two papers in this volume.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2011, 19, 2; 99-103
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy kobieta to niewydarzony mężczyzna?Metafizyka płci z perspektywy Tomasza z Akwinu i dzisiejszej biologii
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Ishikawa, Takao
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2100706.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    płeć
    metafizyka płci
    embriologia
    Tomasz z Akwinu
    Arystoteles
    Opis:
    Odnosząc się do poglądu Arystotelesa, jakoby kobieta była „niewydarzonym mężczyzną”, Tomasz z Akwinu rozróżnia perspektywę ogólnoprzyrodniczą oraz perspektywę embriologiczną. W ramach tej drugiej przyjmuje za Stagirytą, że aby powstał osobnik płci żeńskiej, musi nastąpić pewne odchylenie od normy. Według dzisiejszej wiedzy biologicznej, u ssaków, aby powstał płodny osobnik płci męskiej, potrzebny jest gen Sry, znajdujący się tylko na chromosomie Y, choć najnowsze doniesienia komplikują ten obraz, wskazując, że gen ten nie jest niezbędny. Zarówno z teorii Arystotelesa i Akwinaty, jak i z doniesień dzisiejszej biologii wyłania się wspólny model metafizyczny dotyczący płci i jej zróżnicowania: osobniki rodzaju żeńskiego i osobniki rodzaju męskiego to dwa rodzaje kompletnych bytów; żaden z nich nie jest pochodną lub zdeformowaną postacią drugiego; na początku swego istnienia każdy taki byt potencjalnie jest bytem jednego i drugiego rodzaju; płeć to cecha będąca uogólnieniem szczegółowych cech, która różnicuje te dwa rodzaje metafizycznie równoważnych i kompletnych bytów.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 2; 237-254
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ścieżki myślenia Alberta Wielkiego i Tomasza z Akwinu
    The paths of thinking of Albert the Great and Thomas Aquinas
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Frankowska-Terlecka, Małgorzata
    Olszewski, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/books/1964054.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Campidoglio
    Opis:
    In this book I present the paths of thinking of two medieval theologists and philosophers: Albert the Great and Thomas Aquinas to show not only what they thought but also how they constructed their reasonings. To achieve this scope I analyse conditions which could in some way form their reasonings (the first part), their models of reasoning, eg. deduction, induction – by showing how they understood and used them (the second part) and their concepts of scientific method (the third part). This shows the procedures of gaining the real knowledge called science (scientia) 1) which both thinkers tended to apply and 2) which they really followed. My analyses confirm the initial hypothesis: that these thinkers were – as far as it is possible – independent in their reasonings from many factors and conditions, sometimes even logical, to be able to accept metaphysical conditions. It means that they tried to match the methods to the subject which they wanted to cognize. Finally I sum up the main similarities and differences in thoughts of Albert and Thomas which occured in these analyses and I point out some topics which should be studied. My research was based on commentaries of Thomas and Albert to Aristotle’s Posterior Analytics and other works, on their summas, on Thomas’s commentary to Boethius’s De Trinitate and on many other texts of both authors.
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Książka
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies