Wszystkie pola: Sobótka na Śląsku - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Od wsi do miasta. Sobótka jako przykład rozplanowania średniowiecznego założenia targowego na Śląsku
From village to town. Sobótka as an example of the medieval market town layout in Silesia
Autorzy:: Nowaczyk, Wioletta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/294279.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:: Sobótka
rozplanowanie
średniowiecze
jednostki miar
parcelacja
layout
Middle Ages
measure units
lotting out
Opis:: Artykuł poświęcony jest rozplanowaniu jednej z wcześniejszych lokacji wiejskiej na Śląsku. Była to jedna ze wsi będących w uposażeniu klasztoru kanoników reguły św. Augustyna. Na odtworzenie jej planu pozwoliło prześledzenie dotychczasowych wyników badań historycznych, architektonicznych i archeologicznych. Istotna była analiza lokalizacji najstarszych zabudowań, dostępnych map i materiałów ilustracyjnych. Przedstawiony w pracy plan Sobótki odzwierciedla założenie z 1. ćwierci XIII w. Na jej układ miało wpływ również ukształtowanie terenu. Do wyznaczenia pierwotnych działek autorka wykorzystała ówczesne jednostki miary. W średniowieczu wieś ta miała kształt trapezu. Zastosowano w niej szczególny model parcelacji. Działki siedliskowe miały szerokość 1 sznura (47,1 m) i przypuszczalną długość 2 sznurów. Uzyskany schemat wskazuje na jednorazową akcję lokacyjną i pomaga w zrozumieniu kompozycji wsi tamtego okresu. Miejscowość ta należy do grupy założeń starszego typu z wydłużonym placem targowym. Uzyskanie przez Sobótkę praw miejskich w 1399 r. nie wpłynęło znacząco na zmianę jej zarysu i kierunku rozwoju.
The article deals with the layout of one of the earlier village locations in Silesia. Sobótka was a settlement in endowment of the monastery of the Order of St Augustine. Examination of current results of historical, architectural and archaeological research enables reconstruction of its layout. Analysis of locations of the oldest buildings, available maps and illustrative materials is one of the crucial methods. A plan of Sobótka presented in the work reflects its arrangement in the 1st quarter of the 13th century. Landscape was one of the factors which influenced its layout.To determine the original plots, the author used old units of measurement. In the Middle Ages, the village had the shape of a trapezoid. A special parcelling model was applied there. Settlement plots were a cord (rope) (47.1 m) wide and 2 cords long. The obtained scheme indicates a single location campaign and helps us to understand arrangements of settlements of that period. The village belongs to locations of an older type with an elongated market place. The town charter obtained by Sobótka in 1399 did not influence significantly its layout and development direction.
Źródło:: Architectus; 2019, 1 (57); 95-111
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:: Architectus
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Sobótka-Górka na Dolnym Śląsku i Morawica w Małopolsce – dwa możnowładcze palatia romańskie
Sobótka-Górka in Lower Silesia and Morawica in Małopolska – two Romanesque magnate palaces
Autorzy:: Stala, Klaudia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31343033.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:: palatium
badania archeologiczne
badania konserwatorskie
romanizm
palace
archaeological research
conservation research
Romanesque
Opis:: W artykule omówiono dwa dotychczas rozpoznane w Polsce romańskie palatia możnowładcze. Jedno, zlokalizowane w Górce koło Sobótki, zostało zidentyfikowane w wyniku badań archeologicznych prowadzonych przez autorkę z przerwami w latach 2002–2008. Drugie, w Morawicy koło Krakowa, odkryto dopiero w trakcie prac architektoniczno-konserwatorskich prowadzonych przez Marię Bicz-Suknarowską w 2018 roku, mimo że prace remontowe były realizowane w obiekcie od 2008 roku. Są to jedyne znane palatia tego typu w Polsce, które do tej pory nie doczekały się wspólnego opracowania w postaci analizy porównawczej mającej na celu rozpoznanie podobieństw stylistyczno-formalnych obu budynków. W artykule odniesiono się też do kwestii istnienia domniemanego palatium Sieciecha zlokalizowanego w obrębie kościoła św. Andrzeja w Krakowie – według nieprzyjętej powszechnie w literaturze przedmiotu koncepcji Bonawentury Macieja Pawlickiego. Analizie poddano między innymi wymiary budynków oraz zachowane elewacje wraz z detalem architektonicznym i technikami budowlanymi.
The article discusses two Romanesque magnate palaces that have been identified so far in Poland. One, located in Górka near Sobótka, was identified as a result of archaeological research carried out by the author intermittently in the years 2002–2008. The second one, in Morawica near Kraków, was only discovered during architectural and conservation works carried out by Maria Bicz-Suknarowska in 2018, even though renovation works had been carried out at the site since 2008. They are the only known palatial building of this type in Poland that have not yet undergone a comparative analysis to identify stylistic and formal similarities between the two buildings. Furthermore, the article also refers to the issue of the existence of the ostensible Sieciech palace located within the church of St Andrew in Kraków according to Bonawentura Maciej Pawlicki’s concept which is not generally accepted in the literature on the subject. The analysis included, among other things, the dimensions of the buildings and the preserved facades along with architectural details and construction techniques.
Źródło:: Ochrona Zabytków; 2024, 1; 93-114
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:: Ochrona Zabytków
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki