Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Slavism," wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 25
Tytuł:
„Absolutyzm” versus „polonizm” Bismarck, panslawizm a powstanie styczniowe
„Absolutism” versus „Polonism” Bismarck, Pan-slavism and January Uprising
Autorzy:
Kopczyński, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/519804.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
political thought
January Uprising
Pan-Slavism
autocracy
Poles
Russians
Opis:
The aim of this article is to analyze attitude of the Prussian Prime-Minister – considered as the Architect of German Unification – Otto von Bismarck – towards the phenomenon of social rebellion, which in Polish history became known as the January Uprising. The intention of the Author is not to focus on issues related with wide-ranging diplomatic action of the prospective “Iron Chancellor”, which was crowned with Alsvenlabena Convention. Bismarck was in the limelight not like as well-known „real politician”, but as a political thinker whom he also was. Author analyzes a highly specific conceptual nomenclature of Bismarck, and his attitude towards the Poles, Russians, Pan-Slavism and autocracy. Introduction to the subject is an overview of the evaluations of the insurrection, which was permanently established in Polish intellectual environments, including its traditional divisions between the right wing and the left wing.
Źródło:
Historia i Polityka; 2013, 10(17); 45-74
1899-5160
2391-7652
Pojawia się w:
Historia i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
American Czechs between Sympathies with Polish Immigrants and Transmigration to Russia: Crises of Pan-Slavic Ideals on American Soil in the 1860s
Autorzy:
Vlha, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579945.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
CZECH IMMIGRATION
PAN-SLAVISM
TRANSMIGRATION
FREETHOUGHT
ETHNICITY
Opis:
The article deals with the phenomenon of Pan-Slavism in the Czech-American community, with emphasis on the 1860s. The Slavic idea played an important role in Czech nationalism throughout the 19th century, and continued to do so even among Czech immigrants in the United States. In the 1860s, Pan-Slavic feelings led to two unsuccessful projects for transmigration of American Czechs to Russia. The article attempts to answer why these plans received so much publicity in the immigrant community, what Czech-Americans thought about them in the context of their national, religious and social structures, and what the reasons for the failure were.
Źródło:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2015, 41, 4 (158); 69-83
2081-4488
2544-4972
Pojawia się w:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Asymilacja ludowych pierwowzorów w polskiej pieni artystycznej – zarys problematyki
Assimilation of Folk Prototypes in Polish Artistic Song – Outline of the Issue
Autorzy:
Suska-Zagórska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943651.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
polska pieśń artystyczna,
pieśń ludowa,
ballada ludowa,
duma, dumka,
słowiańszczyzna,
pierwiastki ludowe w polskiej pieśni artystycznej.
Polish art song,
folk song,
folk ballad,
duma,
dumka,
Slavism,
folk elements in Polish art song.
Opis:
Głównym celem artykułu jest przedstawienie różnych sposobów funkcjonowania pieśni ludowych (głównie pieśni słowiańszczyzny) w polskiej pieśni artystycznej od momentu jej powstania (uznając za ojców pieśni polskiej S. Moniuszkę i F. Chopina), poprzez II połowę wieku XIX, do początków wieku XX (M. Karłowicz, K. Szymanowski). Okres ten wybrany został ze względu na popularność gatunku pieśniowego w twórczości wielu kompozytorów omawianego czasu. Do gatunków, które miały istotny wpływ na kształtowanie się polskiej pieśni artystycznej, należą: śpiewy historyczne, zwane dumami, dumy kozacze, które jednak miały tylko pośredni wpływ na pieśni polskie (głównie chodzi o tematykę, a nie o cechy strukturalne), pieśni ludowe, pieśni zwane dumkami oraz ballady ludowe. Folklor z natury rzeczy łączy kulturowo tereny ze sobą sąsiadujące lub ze sobą związane w jakikolwiek inny sposób. Dzięki tym powiązaniom w polskiej pieśni artystycznej odnajdujemy motywy, wątki, tematy, zapożyczenia i cytaty wywodzące się z bliskich nam ośrodków słowiańskich, nie zapominając o znaczących inspiracjach folklorem Litwy, która uległa – w pewnym okresie swej historii i na określonych terenach – zjawisku slawizacji. W podsumowaniu autorka wskazuje podstawowe cechy pieśni artystycznych w kontekście ich związków z folklorem.
The article aims at presenting different manners in which the folk songs (mainly Slavic songs) exist within the Polish art song since its creation (as long as we recognize S. Moniuszko and F. Chopin as the fathers of the Polish song), throughout the second half of the 19th century, until the beginning of the 20th century (M. Karłowicz, K. Szymanowski). This period was chosen on account of the popularity of the song genre in the works of many composers of the time in question. The genres which had a significant influence on the formation of Polish art song include: historical songs, called duma, Cossack dumas, which however, had only an indirect influence on Polish songs (mainly in terms of subject matter, and not of structural features), folk songs, songs called dumkas, and folk ballads. Folklore by its very nature makes a cultural connection between neighbouring areas or areas that are related to one another in any other way. Owing to these links, we can find – in the Polish art song – motifs, themes, borrowings and quotations coming from Slavic centres whose culture is so similar to ours. Also we shouldn’t forget the significant inspirations from the Lithuanian folklore, that is from the country which at some point in its history and in certain regions has undergone the phenomenon of Slavisation. In the summary, the author indicates the basic features of art songs in the context of their connections with folklore.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2017, 12; 117-146
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Belarusan and Russian Culture on the Periphery of Ideological Systems: The Use of History to Control Symbolic Thought Processes
Kultura białoruska i rosyjska na peryferiach ideologicznych systemów: wykorzystanie historii do kontrolowania procesów myślowych
Autorzy:
Piszczatowski, Arthur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451612.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
Tematy:
Authoritarianism
Ideology
Ukraine
Russia
Belarus
post-Soviet
Historical Ideology
Pan Slavism
autorytaryzm
ideologia
Ukraina
Rosja
Białoruś
postsowiecki,
historyczna ideologia
Pan-Slavism
Opis:
This article discusses the role of history and language for the country of Belarus, which is on the border of Western and Eastern ideological systems. The content is based on observation and discussions with individuals during the time-period 2003– 2014. The aim of this article is to sociologically present a model which illustrates how post-Soviet authoritarian systems control time and space symbolically to recreate an ideological design that allows an authoritarian regime to maintain power through the use of the Soviet Symbolic framework. This model, based on the example of discussions with Belarusans, is applicable as a comparative tool to understand the processes taking place in the Ukraine and also in Russia. The argument in this article integrates history, systems of state ideology and identity formation on the border of two cultural civilizations. Comparative examples concerning the conflict with Russia and the Ukraine are used to apply the theoretical model based on current changes and events in the regional macro-infrastructure offering a sociological take on the link between historical and contemporary social and cultural changes in this region.
W artykule przedstawiono znaczenie kulturowych uwarunkowań, w szczególności historii oraz języka, dla Białorusi – kraju leżącego na pograniczu zachodniej i wschodniej cywilizacji. Zaprezentowany teoretyczny model ma na celu objaśnienie działania postsowieckiego systemu władzy, gdzie autorytarny reżim wykorzystuje w sposób różnorodny elementy z przestrzeni symbolicznej w celu stworzenia ideologicznego uzasadnienia dla własnego funkcjonowania. W celu wyjaśnienia mechanizmów władzy na Białorusi odwołuję się do uwarunkowań historycznych, które oddziaływają na oficjalną ideologię, tworząc tym samym tożsamość mieszkańców kraju. Przedstawiony model został wypracowany na podstawie badań empirycznych prowadzonych za pomocą techniki obserwacji i wywiadów indywidualnych w okresie 2003–2014 na Białorusi. Wydaje się jednak, że ma on szersze możliwości eksplanacyjne, pozwalające zrozumieć działania decydentów politycznych w zakresie legitymizacji władzy w innych rosyjskojęzycznych krajach, które powstały po upadku Związku Radzieckiego.
Źródło:
Journal of Modern Science; 2016, 30, 3; 33-56
1734-2031
Pojawia się w:
Journal of Modern Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cultural and Religious Significance of the Cyrillo- -Methodian Tradition in Central and Eastern Europe
Kulturowe i religijne znaczenie tradycji cyrylo- -metodiańskiej w Europie środkowo-wschodniej
Autorzy:
Smołucha, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560319.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Cyril and Methodius
tradition of St. Cyril and St. Methodius
Slavs
Moravia
Jesuits
papacy
ecumenism
Eastern Church
Pan-Slavism
Cyryl i Metody
tradcyja cyrylometodiańska Słowianie
Morawy
jezuici
papiestwo
ekumenizm
Kościół wschodni
panslawizm
Opis:
The author of the article discusses the role of the tradition of St. Cyril and Methodius and the reception of this idea in East-Central European culture. Special emphasis was put on presenting the story of the Slavic Rite and its significance, particularly to Eastern Slavs. Later on in the article the author turns his attention to the heritage of St. Cyril and Methodius’s ideas in the works of thinkers from the Hussite circles as well as those from the Roman milieu of Aeneas Silvius Piccolomini. Next, the focus is shifted to the involvement of Jesuits in reviving the Cyril-Methodius tradition, of which so far little is known in historiography. Despite the fact that the origin of this revival was Olomouc, the ideas were also alive in the formed Republic of Poland. In the second half of the 19th century Velehrad became the symbolic place of worship of St. Cyril and St. Methodius. The place became an important centre of Slavic ecumenical movement. Regular conventions and celebrations in Velehrad attracted active figures involved in the national movement both from Moravia, Bohemia and Slovakia as well as other Slavic countries, including Poland. The ministerial work of Jesuits in the town concentrated on the application of the heritage of St. Cyril and Methodius to carry out evangelization and defend Christian values in the world.
Autor artykułu omawia znaczenie cyrylo-metodiańskiej tradycji i recepcji tej idei w kulturze Europy Środkowo-wschodniej. Szczególny nacisk został położony na ukazanie historii rytu słowiańskiego i jego znaczeniu szczególnie dla wschodnich Słowian. W dalszej części autor zwrócił uwagę na dziedzictwo myśli Cyryla i Metodego w pismach myślicieli z kręgu husyckiego a także związanego ze środowiskiem rzymskim Eneasza Sylwiusza Piccolominiego. Następnie skupił swą uwagę na, mało znane do tej pory w historiografii, zaangażowanie w odrodzenie tradycji cyrylo-metodiańskiej członków zakonu Jezuitów. Pomimo tego, że ośrodkiem tego odrodzenia był Ołomuniec idee te były żywe również na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. W 2. połowie XIX w. na symboliczne miejsce kultu Cyryla i Metodego wyrósł Velehrad. Miejsce to stało się ważnym ośrodkiem słowiańskiego ruchu ekumenicznego. Cyklicznie zjazdy i uroczystości religijne w Velehradzie przyciągały aktywne postaci zaangażowane w ruch narodowy zarówno z Moraw, Czech i Słowacji, ale również z pozostałych krajów słowiańskich, w tym również z Polski. Działalność duszpasterska jezuitów w tym miejscu koncentrowała się na wykorzystywaniu dziedzictwacyrylo-metodiańskiego do prowadzenia nowej ewangelizacji i obrony wartości chrześcijańskich w świecie.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/1; 193-213
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czechs and Poles in Chicago: Pan-Slavism and the Origins of the Cermak Demecratic Machine, 1860-1931
Autorzy:
Pacyga, Dominic A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/580095.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
PAN-SLAVISM
CZECH AND POLISH IMMIGRANTS
CHICAGO
CERMAK DEMOCRATIC MACHINE
Opis:
While Poles rejected Pan-Slavic ideas in Europe, especially those that saw Russia as the protector of the Slavs, in Chicago a type of Pan-Slavism quickly emerged in the years after the Civil War. Polish and Czech immigrants forged a working relationship based on their common Slavic identity and on the realities of immigration, social class, and shared space in the city’s neighborhoods. These two groups also confronted anti-immigrant and anti-working class biases in the city. Their relationship with the German American community, a politically and culturally powerful group in Chicago, often proved to be problematic. During World War One, the Slavic coalition actively attacked Chicago’s Germans in an attempt to gain more political power. This coalition eventually resulted in the creation of a political machine under the leadership of Anton Čermak, an immigrant from Bohemia, who became the city’s only foreign-born mayor in 1931.
Źródło:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2015, 41, 4 (158); 55-68
2081-4488
2544-4972
Pojawia się w:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cлaвянизмы в литoвcкиx диaлeктныx cлoвapяx
Slavisms in Lithuanian Dialect Dictionaries
Slawizmy w litewskich słownikach gwarowych
Autorzy:
Сакалаускене [Sakalauskienė], Вилия [Vilija]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967622.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
lexis
dialect dictionary
Lithuanian dialects
loanwords
slavism
лeкcикa
диaлeктный cлoвapь
диaлeкт
зaимcтвoвaниe
cлaвянизм
leksyka
słownik gwarowy
gwara
zapożyczenie
slawizm
Opis:
This arcticle discusses dialect dictionaries where words are recorded either from living language or from other, written sources of dialect. Up to now, ten Lithuanian dialect dictioniaries have been published and five are being compiled. Dialect changes along with our everyday life. A lot of words from the old dialect are being forgotten. Those words are no longer being used in the common language as well as in other dialects. In addition, some words gain new meanings. The same processes apply to loanwords which are used in dialects and are included in dialect dictionaries. The lexical system of a dialect dictionary shows the functioning of loanwords and their relationship with the words of the common language. The majority of Lithuanian loanwords are Slavisms, used in those dialects which have had a direct contact with Slavic languages, such as Polish, Belarusian or Russian. Slavisms and loanwords from other languages are marked variously in different dictionaries. In one of them, shortened language names are written in parentheses after the entry, which indicates that it is a word of foreign origin. Other dictionaries simply indicate Slavisms or additionally present the foreign equivalent from which they originate. A number of Slavisms from the dictionaries is analysed in the article. This examplary group are occupation names: kamarnykas (“debt collector”), cf. Polish komornik (DrskŽ 134, DvŽ I 239, KltŽ 97, KpŽ II 161, KrtnŽ 142, ZanŽ I 604); kupčius (“merchant”), cf. Polish kupiec, Belarusian кyпeц (DrskŽ 176, DvŽ I 323, KltŽ 130, KpŽ II 525, KrtnŽ 196, KzRŽ I 407, ZanŽ I 808, ZtŽ 332); strielčius (“shooter, huntsman”), cf. Polish strzelec, Belarusian cтpэлeц (DrskŽ 352, DvŽ II 299, KpŽ III 876, KrtnŽ 394, ZanŽ III 196); rimorius (“leatherworker”), cf. Polish rymarz (DrskŽ 305, KpŽ III 499, KzRŽ II 176, ZanŽ II 557). Dialects are affected by various linguistic and extralinguistic factors. The intensity of word loaning depends on the outer circumstances of language or dialect. Loanwords only fill gaps in some fields. The research of Slavisms provides abundant material for the study of their origins as well as how and why they spread, and of the history of Lithuanian dialects in general.
Przedmiotem analizy są litewskie słowniki gwarowe, rejestrujące słownictwo z żywej mowy lub z zapisów w źródłach dialektologicznych. Język litewski doczekał się dotychczas dziesięciu takich słowników, kolejnych pięć jest w opracowaniu. Zmiany w zasobie słownictwa dialektalnego są pochodną przemian zachodzących w życiu codziennym użytkowników gwar. Wiele starych nazw wycofuje się zarówno z języka literackiego, jak i z dialektów. Niektóre wyrazy zachowują żywotność, ale zmieniają znaczenia. Wskazanym procesom ulegają także zapożyczenia w leksyce gwarowej. Opis leksykograficzny zastosowany w badanych słownikach pozwala śledzić zakres dystrybucji słownictwa zapożyczonego w gwarach w relacji do jednostek języka literackiego. Najliczniejszą grupę zapożyczeń leksykalnych stanowią slawizmy używane w tych gwarach litewskich, które zetknęły się bezpośrednio z którymś z języków słowiańskich – polskim, białoruskim czy rosyjskim. W badanych słownikach zastosowano różne metody kwalifikowania slawizmów. Jedno ze źródeł podaje w nawiasie skrót nazwy języka, z którego przejęta została dana jednostka, inne słowniki sygnalizują tylko ogólnie, że słowo jest pochodzenia słowiańskiego, czasami przywoływane są także wyrazy, które stanowią podstawę zapożyczeń. W artykule poddano analizie wybrane slawizmy wyekscerpowane z dziesięciu słowników gwarowych. Jedną z opisywanych grup znaczeniowych stanowią określania wykonawców zawodów: kamarnykas, por. polskie komornik (DrskŽ 134, DvŽ I 239, KltŽ 97, KpŽ II 161, KrtnŽ 142, ZanŽ I 604); kupčius, por. polskie kupiec, białoruskie кyпeц (DrskŽ 176, DvŽ I 323, KltŽ 130, KpŽ II 525, KrtnŽ 196, KzRŽ I 407, ZanŽ I 808, ZtŽ 332); strielčius, por. polskie strzelec, białoruskie cтpэлeц (DrskŽ 352, DvŽ II 299, KpŽ III 876, KrtnŽ 394, ZanŽ III 196); rimorius, por. polskie rymarz (DrskŽ 305, KpŽ III 499, KzRŽ II 176, ZanŽ II 557). Zasób leksyki dialektalnej kształtowały różne czynniki językowe i pozajęzykowe. Intensywność zapożyczeń leksykalnych zależy od uwarunkowań zewnętrznych względem języka czy dialektu, a luki, które mogą wypełnić zapożyczenia, występują tylko w niektórych obszarach tematycznych słownictwa gwarowego. Analiza slawizmów ukierunkowana na ustalanie genezy i powodów zapożyczania obcych nazw oraz dynamiki ich rozprzestrzeniania się na gruncie litewskim wpisuje się w szerszą problematykę studiów nad historią dialektów litewskich.
В статье рассматриваются литoвcкие диaлeктные cлoвapи, охватывающие словарный материал живой речи либо слова из письменных диалектных источников. На данный момент опубликовано 10 словарей литовских диалектов и ведется работа над 5 новыми словарями. Изменения в составе диалектной лексики отражают изменения в повседневной жизни ее носителей. Многие старые названия уходят как из литературного языка, так и из диалектов. Некоторые слова сохраняются, но изменяется их значение. Те же процессы охватывают и заимствования в диалектах. Используемое в рассматриваемых словарях лексикографическое описание позволяет отслеживать дистрибуцию заимствований в диалектах в сопоставлении с единицами общенационального литературного языка. Наиболее обширной группой лексических заимствований являются славянизмы, используемые в диалектах, непосредственно соприкасавшихся с одним из славянских языков: польским, белорусским или русским. В рассматриваемых нами словарях использовались различные методы обозначения славянизмов. В одном из этих словарей в скобках приводится сокращенное название языка, из которого происходит данная лексическая единица; в других же лишь в общих чертах отмечается, что у слова славянское происхождение, и иногда приводятся слова, являющиеся источником заимствования. В статье описываются некоторые славянизмы, собранные в 10 литовских диалектных словарях. Одной из рассматриваемых в статье словарных групп являются названия профессий: kamarnykas, ср. польское komornik (DrskŽ 134, DvŽ I 239, KltŽ 97, KpŽ II 161, KrtnŽ 142, ZanŽ I 604); kupčius, ср. польское kupiec, беларусское кyпeц (DrskŽ 176, DvŽ I 323, KltŽ 130, KpŽ II 525, KrtnŽ 196, KzRŽ I 407, ZanŽ I 808, ZtŽ 332); strielčius, ср. польское strzelec, беларусское cтpэлeц (DrskŽ 352, DvŽ II 299, KpŽ III 876, KrtnŽ 394, ZanŽ III 196); rimorius, ср. польское rymarz (DrskŽ 305, KpŽ III 499, KzRŽ II 176, ZanŽ II 557). Состав диалектной лексики формируется различными языковыми и внеязыковыми факторами. Интенсивность диалектных заимствований обуславливается обстоятельствами, внешними по отношению к языку или диалекту, а пробелы, которые могут заполнить заимствования, обнаруживаются лишь в некоторых тематических областях диалектной лексики. Анализ славянизмов, направленный на определение происхождения и причины заимствования иноязычных названий, а также динамики их распространения в литовских диалектах, является частью более широкой проблематики исследований истории литовских диалектов.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 143-158
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Galicyjska wersja panslawizmu czeskich badaczy Lwowa w ujęciu Eugena Cehelskiego
The Galician version of Pan-Slavism by the Czech scholars researching Lviv from Eugene Cehelski’s perspective
Галицька версія панславізму чеських дослідників Львова в дослідженні Євгена Цегельського
Autorzy:
KIJANOWSKA-KAMIŃSKA, Luba
PARIS, Olena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/454007.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
panslawizm
czescy muzycy
muzykologia lwowska
kultura muzyczna Galicji
czesko-ukraińskie związki
Pan-Slavism
Czech musicians
Lviv musicology
music culture in Galicia
Czech-Ukrainian relations
панславізм
чеські музиканти
львівська музикологія
музична культура Галичини чесько-українські зв’язки
Opis:
Artykuł poświęcony jest czesko-ukraińskim związkom w dziedzinie sztuki, w tym sztuki muzycznej XIX wieku. Szczególne miejsce w historii badań nad kulturą słowiańską w Galicji zajmuje panslawistyczna etyczno-filozoficzna teoria czeskich badaczy i muzyków, która powstała w latach 40. i była kontynuowana do końca lat 70. XIX wieku. Wśród jej autorów byli Czesi, działający we Lwowie oraz w innych miastach Galicji: Karol Władysław Zapp (1812–1871), Vaclav Dunder (1811–1872), Ludwig Ritter von Rittersberg (1809–1858), Maks Konopásek (1820–1879). Głów- ne idee ich prac, napisanych we Lwowie, podane są w niniejszym artykule w ujęciu ukraińskiego badacza Eugena Cehelskiego (1912–1980), który poświęcił problemowi „lwowskiego panslawi- zmu” pracę doktorską (Praga, 1936). Praca ta powstała w wyniku kilku bodźców: rozwoju muzy- kologii, tudzież folklorystyki, zarówno polskiej, jak i ukraińskiej, we Lwowie; intensywnych relacji panslawistycznych o różnej proweniencji w Pradze i w Galicji; wielce sprzyjających wa- runków społecznych (m.in. zainteresowanie problemami narodowościowymi w kulturze); inspira- cji wywołanych wysokim poziomem nauk humanistycznych na Uniwersytecie Karola, także sze- rokim zakresem tematycznym badań. Główne zagadnienia, które próbuje zbadać Cehelski, to: kultura muzyczna Galicji w kontekście wielonarodowych więzi integracyjnych; wpływ czeskich muzyków, którzy pracowali i przebywali w Galicji, na rozwój kształcenia zawodowego, wyko- nawstwa i myśli muzycznej, a także na działalność amatorskich towarzystw muzycznych; poszu- kiwanie wspólnych korzeni kultur słowiańskich; debata wokół problemów ogólnosłowiańskiego panslawistycznego ruchu w filozofii i jej zastosowanie wobec kultury muzycznej. Dla Cehelskiego najbardziej istotnym okazał się fakt, iż na fali romantycznego uniesienia i zainteresowania korze- niami swego narodu odbywa się głębsze zrozumienie wspólnych cech, jednakowo charaktery- stycznych dla każdego z narodów słowiańskich.
The article presents the Czech-Ukrainian relations in the field of art, including the 19th century music. In the history of research on Slavic culture in Galicia, a special place is held by the Pan- Slavic ethico-philosophical theory developed by Czech scholars and musicians, which dates back to the 1840s and was continued until the end of the 1870s. Its authors included the Czechs active in Lviv and in other Galician cities: Karol Władysław Zapp (1812–1871), Vaclav Dunder (1811– 1872), Ludwig Ritter von Rittersberg (1809–1858), Maks Konopásek (1820–1879). The main ideas of their works, written in Lviv, are presented herein from the perspective of the Ukrainian researcher Eugene Cehelski (1912–1980), whose doctoral thesis (Prague, 1936) focused on the “Lviv Pan-Slavism”. This work arose as a result of several factors stimulating its creation: devel- opment of musicology or folklore studies, both Polish and Ukrainian in Lviv; intensive Pan-Slavic relations of various provenance in Prague and Galicia; particularly favorable social conditions (i.a. interest in issues related to nationality in culture); inspirations due to a high level of humanities at the Charles University or to a wide thematic scope of research. The main research questions that Cehelski is trying to examine are: Galicia's musical culture in the context of multinational integra- tion ties; the influence of the Czech musicians who worked and stayed in Galicia on the develop- ment of the vocational education, of the musical performance and musical ideology or on the activity of amateur music societies; searching for common roots of Slavic cultures; discussion on the issues related to the Pan-Slavic movement in philosophy across Slavic community and its application to musical culture. Cehelski considered as the most important the fact that, due to the romantic exaltation and interest in national roots, a greater understanding of the features held in common, characteristic of each of the Slavic nations, was possible.
Стаття присвячена чесько-українським зв’язкам в царині мистецтва, в тому – музичного мистецтва ХІХ ст. Особливе місце в історії досліджень слов’янської культури в Галичині займає панславістська етично-філософська теорія чеських вчених і музикантів, яка виникла в 40-х роках і розвивалась до 70-х років XIX сторіччя. Серед її авторів були чехи, які працювали у Львові та інших містах Галичини: Кароль Владислав Запп (1812–1871), Вацлав Дундер (1811–1872), Людвіг Ріттер фон Ріттерсберг (1809–1858), Макс Конопасек (1820– 1879). Головні ідеї їх праць, написаних у Львові, подані у версії українського дослідника Євгена Цегельського (1912-1980), який присвятив проблемі «львівського панславізму» докторську працю (Прага, 1936). Ця праця постала внаслідок кількох імпульсів: розвитку музикознавства та фольклористики, як польської, так і української, у Львові; розмаїтих панславістських концепцій різного спрямування в Празі та Галичині, як напрямку, зорієнтованого передусім на Схід, тобто на Росію, котрий підтримував її пртенезії на всеслов’янську гегемонію, так і протилежного, який зовсім не приймав до уваги Росії як слов’янською країною; вельми сприятливих суспільних умов (м. ін. зацікавлення національною проблематикою в культурі); інспірацій, породжених високим рівнем гуманістичних наук в Карловому університеті, як і тематичною широтою досліджень. Головний обсяг завдань, які прагне вирішити Цегельський: музична культура Галичини в контексті багатонаціональних інтеграційних зв’язків; вплив чеських музикантів, які перебували і працювали в Галичині, на розвиток професійної освіти, виконавства та музичної думки, як і діяльність аматорських музичних товариств; дебати довкола проблем загальнослов’янського панславістського руху у філософії та її проекція на музичну культуру. Для Цегельського найістотнішим виявився факт, що на хвилі романтичного піднесення і зацікавлення давніми витоками походження свого народу, відбувається глибше зрозуміння спільних рис, однаково притаманних кожному із слов’янських народів.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2016, 11; 119-132
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między ideą wspólnego języka słowiańskiego i słowiańskimi mikrojęzykami literackimi
Between the Idea of a Common Slavic Language and Slavic Literary Microlanguages
Autorzy:
Lewaszkiewicz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911087.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
slavophilism
Slavic reciprocity
Pan-Slavism
common Slavic language
“Slavic Esperanto”
Slavic literary microlanguages
J. Križanić
J. Kollár
S.B. Linde
J. Herkel’
M. Majar
A.S. Budilovič
Opis:
The idea of a common Slavic language has been strictly connected with the history of Slavophilism. The concept to use Russian or Old Church Slavonic as an all-Slavic language found numerous advocates. Apart from this, the projects of artificial all-Slavic languages were elaborated, that is “Slavic Esperanto”. Until today, we have come to know 29 such projects, among others, by J. Križanić, S.B. Linde (mainly on the basis of the Polish language), J. Herkel, M. Majar. A manifestation of the disintegration of the Slavic linguistic world is the formation of the so-called Slavic literary microlanguages. Nowadays, there exists more than 20 of such languages or the attempts of their codification.
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2014, 27; 73-84
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między sztuką a polityką. Źródła myśli politycznej Stanisława z Warty Szukalskiego
Between Art and Politics. Looking for the origins of Stanisław Szukalski’s political thought
Autorzy:
Kargol, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/527078.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Stanisław Szukalski
Slavism
Neo-slavism
Krak
polish political thought
nationalism
Opis:
Stanisław Szukalski was one of the most famous and controversial artists in Poland. Known well in his motherland almost forgotten after the Second World War he continued his artistic activity in United States of America until nineties when he died. Szukalski was fascinated with Slavism and the deep, ancient past and tradition of Slavonic nations, especially Polish. Reaching there he was finding inspiration to his artistic creations and political doctrine as well. Evoking traditions different then catholic one and joining political thought with art he became unusual artist and even more unusual man of ideas. The article is an attempt to find real sources of inspiration in Szukalski’s doctrine and art including historical, social and cultural aspect of his époque.
Źródło:
Państwo i Społeczeństwo; 2012, 3; 111-120
1643-8299
2451-0858
Pojawia się w:
Państwo i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Moc Słowiańszczyzny, siła fantazmatu
The power of Slavism, the power of a phantasm
Autorzy:
Brzóstowicz-Klajn, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763120.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
the idea of phantasm
Slavism
Slavic fantasy
Polish popular culture of the 21st century
koncepcja fantazmatu
Słowiańszczyzna
słowiańska fantasy
polska kultura popularna XXI w.
Opis:
Artykuł przedstawia zjawisko popularności motywów słowiańskich w najnowszej polskiej kulturze popularnej. Jego celem jest pokazanie zmian w podejściu do Słowiańszczyzny po 1989 roku. Punktem wyjścia jest koncepcja krytyki fantazmatycznej Marii Janion i refleksja nad zmianą współcześnie podejścia do tradycji romantycznej, by stworzyć nowe narracje o polskiej tożsamości, w których ważna może być Słowiańszczyzna pojęta jako fantazmat. Dlatego obok form pisarstwa historycznego coraz większą rolę odgrywają różne rodzaje twórczości fantastycznej. Kluczowe są dwa stanowiska: sceptyczne wobec możliwości stworzenia słowiańskiej fantastyki (Andrzeja Sapkowskiego) oraz kreatywne, zafascynowane słowiańskim dziedzictwem (Marii Janion). Artykuł kończy propozycja interpretacji mody na Słowiańszczyznę w odniesieniu do badań z kręgu teorii widmologii.
Article presents the phenomenon of the popularity of Slavic motifs in the latest Polish popular culture. Its aim is to show the changes in the approach to Slavism after 1989. The starting point is the concept of phantasmatic criticism by Maria Janion and a reflection on the contemporary change in the approach to the Romantic tradition in order to create new narratives about Polish identity, in which Slavism is understood as a phantasm which may be important. Therefore, in addition to the forms of historical writing, various types of fantasy work play an increasingly important role. Two positions are crucial: skeptical about the possibility of creating Slavic fantasy (Andrzej Sapkowski) and creative, inspired by Slavic heritage (Maria Janion). The article ends with a proposal to interpret the fashion for the Slavs in relation to research in the field of spectral theory.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2022, 16; 5-16
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwidowski wariant tematu słowiańskiego na romantycznym tle
Norwid’s variant of the Slavonic theme against a Romantic background
Autorzy:
Halkiewicz-Sojak, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729475.pdf
Data publikacji:
2020-05-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Słowiańszczyzna
słowianofilstwo
literatura polska XIX wieku
historiozofia
relacja Polska – Rosja
Cyprian Norwid
wolność
Slavism
Slavophilia
Polish literature of the 19th century
philosophy of history
freedom
the Poland-Russia relation
Opis:
The Slavonic theme was one of the important motifs in the reflection present in the Polish literature of the 19th century. It appeared in literary works, in journalism, and in literary criticism – taken up in several contexts: historiosophical, esthetic and political ones. Questions and controversies connected with it were formulated as early as the beginning of Romanticism in Kazimierz Brodziński’s and Zorian Dołęga Chodakowski’s treatises, and the Paris lectures on Slavic literature delivered by Adam Mickiewicz (1840-1844) were the most complete development of the subject. The motif can be found in works of every Polish writer belonging to the Romantic epoch. The present article both outlines the whole panorama and points to particular aspects of the Polish thought about Slavism and attempts to give an answer to the question about what position Norwid’s reflection has against this background, as in his works Slavic motifs with different intensity are present from the end of the 1840s to the last years of his life (the poem The Slav written in 1882). It points to both similarities to Brodziński’s, Mickiewicz’s, and Krasiński’s thought, and to an original character of Norwid’s reflection resulting first of all from the ever present in Norwid’s works tendency to confront Slavism with the Christian universalism. The values from the perspective of which Norwid takes up the subject are: freedom and hope understood not only in the political meaning, but also in the existential and religious sense. Such a view allowed the poet to avoid Slavophil tones and to maintain distrust of Pan-Slavism as a political doctrine. Analyses of Norwid’s works listed in the chronological order reveal the evolution of the poet’s ideological position: from hopes of a philosopher of history to doubts of an ironist. They also emphasized a multitude of aspects of this subject that are connected with the variety of ways to talk about it. Slavic motifs appear in dramatic mysteries (Wanda, Krakus) and in poems (e.g. The Song of Our Land, Chopin’s Piano, The Slav), in poetic treatises (Bondage, About Freedom of Speech), in discussions and letters.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2013, 31; 17-39
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska niepodległość w poezji „nowochłopskiej” (Nikołaj Klujew i Siergiej Jesienin)
Polish independence in the works of new peasant poets (Nikolai Klyuev and Sergei Yesenin
Autorzy:
Popiel-Machnicki, Wawrzyniec
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481425.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Polska
independence
Klyuev
Yesenin
pan-slavism
postcolonialism
Opis:
The achievement of independence by Poland was preceded by WWI. The Kingdom of Poland was subjected to games between empires, which, in turn, contributed to the dissolution of our country executed by Prussia, Austria and Russia. This situation triggered an energetic reaction from Nikolai Klyuev and Sergei Yesenin. Among their oeuvre we may find poems about Poland in which Slavophilistic and pan-Slavist views are visible. Analysis of these poems perfectly suits postcolonial discourse.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2018, 2, XXIII; 19-27
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polski panslawizm jako idea geopolityczna
Polish Pan-Slavism as a Geopolitical Idea
Autorzy:
Ebrhardt, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540484.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
Słowiańszczyzna
Polska
panslawizm
Slavic World
Polska
Pan-Slavism
Opis:
W artykule przedstawiono dokonania polskiego słowianofilstwa i panslawizmu. Była to idea polityczna, która ma w Polsce blisko dwieście lat tradycji. Jego orędownikami byli początkowo wielcy koryfeusze polskiej nauki, tacy jak Stanisław Staszic lub literatury pięknej jak Adam Mickiewicz. W późniejszym czasie koncepcje panslawistyczne były przyjmowane w Polsce z coraz większą nieufnością a nawet wrogością, gdyż widziano w nich ideologie renegacką i moskalofilską. Niemniej panslawiści odegrali istotną rolę w polskiej myśli geopolitycznej. Kwestie te zostały opisane i skomentowane.
The paper presents the history of the Polish Pan-Slavic movement, along with the views of its most important representatives, concerning the position and the geopolitical future of the Polish territories. The supporters of Pan-Slavism aimed at the establishment of the political community of the Slavonic nations. Such a community could have been established only after the normalisation of the Polish- Russian relations, which had a character of a confrontation. That is why the primary task of the Polish Pan-Slavic movement was the assessment of the Polish-Russian relations and the tendency towards its improvement, since this was the condition of the Slavic unity. The beginnings of the Polish Pan-Slavic movement are linked with the first decades of the 19th century, and especially with the political decisions that were taken during the Vienna Congress. It was then that the autonomous Polish Kingdom was established within the confines of the Russian Empire. This had an important influence on the attitudes of the Polish intellectual elite with respect to Russia. They hoped for the more partnership-like Polish-Russian relations and for the extension of the territory of the Polish Kingdom. In the years 1815-1830 numerous projects and programs appeared, in which it was demonstrated that the community of Slavs would bring positive political repercussions and shall contribute to the improvement of the living conditions of the western and southern Slavs. As an example, the views of Stanisław Staszic are presented, whose opinions were shared by many Polish political activists. In the subsequent part of the article the influence is considered of the Polish- Russian war of 1830-1831 and the anti-Russian uprising of 1863 on the ideological evolution of the Polish Pan-Slavic movement. The Polish-Russian antagonism exerted an influence on the attitudes of Poles towards their eastern neighbour. The views of the activists of the Pan-Slavic movement underwent differentiation. Some of them took with respect to Russia an attitude of giving in (like, for instance, Adam Gurowski). At the same time, numerous Polish political activists tried to use the Pan-Slavic argumentation in the development of various political and geopolitical programs. It is in this context that the work of such authors as Henryk Kamieński, Kazimierz Krzywicki, Karol Mikoszewski, as well as that of some others, is presented in the article. The second part of the article refers already to the Pan-Slavic concepts, which developed in the 20th century. At the beginning of the 20th century the Neo-Slavic movement appeared on the Polish territories, attempting to get in close touch with all of the Slavonic nations. To a certain extent this movement had an anti-Russian character. And it did not really play any important political role. It was only during the World War II that an activation of the circles, representing the Pan-Slavic orientation, took place. Aggression of the Germanic Nazi troops called for the unity and solidarity of the Slavs. In this period, both among the Polish emigration in the United Kingdom and on the occupied Polish territories a group of numerous supporters of the Pan-Slavic idea started to actively work, preparing diverse programs calling for the establishment of a Slavonic community, with differentiated proposals for its geographical reach. Of these, the designs of Edmund Romer and Mieczysław Gliszczyński are commented upon in the paper. It should be noted that at the same time, the Soviet Union was heralding the unity of the Slavonic nations, this, however, being an ad hoc, politically motivated manoeuvre. In the final part of the paper the situation is presented in the contemporary Pan- Slavic movement in Poland. This movement reappeared after a long absence after 1989. The opinions and the stances are presented of the so-called Polish Slavic Committee. This body cooperates with similar organisations in other Slavonic countries. Its significance, though, is marginal and political, as well as social influence is very feeble. The summary of the article presents an assessment of the achievements of the Polish Pan-Slavic movements and their significance for the development of the Polish geopolitical thought.
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2014, 7; 61-84
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przełom czy kontynuacja? Słowacka myśl polityczna po roku 1867
Breakthrough or Continuation? Slovak Political Thought after 1867).
Autorzy:
Goszczyńska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635821.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
dualism
political thought
messianism
Pan-Slavism
Europe
Opis:
The article focuses on two texts (Jozef Podhradský, The secret history of Pan-Slavism and Michal Miloslav Hodža Vieroslavín), that are located on the periphery of Slovak political thought, but they are a very significant testimony to the intersection of emancipation ideas in the period of dualistic monarchy. These important texts bring a proposal of various solutions to the arrangement of Slovak-Hungarian relations in the new situation after 1867. Unfortunately, one of them was not published at all (written by Hodža in 1867–1870), while the second one, published in Novi Sad in 1868, remained almost unnoticed.They show how close the idea of messianism was to Slovak thinkers at that time. (This particularly applies to M.M. Hodža). Under her influence, they present their visions of Europe and the monarchy. They also show the Slovaks as a chosen nation that will play a decisive role in the revive common Europe.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2019, 17; 43-57
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 25

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies