Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Reformacja w Polsce" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-37 z 37
    Tytuł:
    Czy reformacja w Polsce była luterańska? O polemikach antyluterańskich w Polsce w pierwszej połowie XVI wieku
    Autorzy:
    Ptaszyński, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602884.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Martin Luther
    Reformation in Poland
    Lutheranism
    polemics
    tolerance
    Marcin Luter
    reformacja w Polsce
    luteranizm
    polemika
    tolerancja
    Opis:
    In the article the author discusses anti-Lutheran polemics published in the Kingdom of Poland during the rule of Sigismund I and asks about the shape of Reformation movement, which developed in spite of numerous bans imposed by the king. The author proves that although these polemics were explicitly against “Lutherans,” they were often created as a result of clashes with other theologies of the emerging Protestantism. Works created by the lower-status Church employees were not novel, and their range of influence must have been limited.
    Artykuł omawia polemiki antyluterańskie opublikowane w Królestwie Polskim w czasach panowania Zygmunta I, stawiając pytanie o kształt ruchu reformacyjnego, rozwijającego się wówczas mimo wielu zakazów króla. Autor dowodzi, że choć polemiki skierowane były explicite przeciw „luteranom”, powstawały często w wyniku starć z innymi teologami rodzącego się protestantyzmu. Utwory stworzone przez niższych pracowników Kościoła były mało oryginalne, a ich zakres oddziaływania musiał pozostać ograniczony.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2019, 63
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasady przygotowywania tekstów do rocznika „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, wydawanego przez Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN
    Autorzy:
    Kriegseisen, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602758.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2019, 63
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasady przygotowywania tekstów do rocznika „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, wydawanego przez Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN
    Autorzy:
    Kriegseisen, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602940.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasady przygotowywania tekstów do rocznika „Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, wydawanego przez Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN
    Autorzy:
    Rudzińska, Jola
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602648.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2018, 62
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Basic citation formats for footnotes/endnotes of English-language texts to be published in Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Autorzy:
    Kriegseisen, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602756.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2019, 63
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Basic citation formats for footnotes/endnotes of English-language texts to be published in Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Autorzy:
    Kriegseisen, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602948.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Basic citation formats for footnotes/endnotes of English-language texts to be published in Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Autorzy:
    Rudzińska, Jola
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602635.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2018, 62
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O przynależności wyznaniowej „Psałterza Dawidowego” Mikołaja Reja w świetle nowych ustaleń chronologii pierwodruku (1543)
    The religious background of Psalterz Dawidow by Mikolaj Rej in the light of new chronological findings of its first edition
    Autorzy:
    Kowalska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32083716.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    Psałterz Dawidów
    Reformation in Poland
    16th century
    reformacja w Polsce
    XVI w.
    Opis:
    W artykule podjęto problematykę związaną z przynależnością wyznaniową Psałterza Dawidowego Mikołaja Reja w kontekście odkrytego przez S. Siessa-Krzyszkowskiego w 2019 r. w Bibliotece Uniwersyteckiej w Erlangen w Niemczech kompletnego egzemplarza pierwodruku, z wytłoczoną datą i miejscem wydania (1543). Przedstawiono dotychczasowy stan badań w tym zakresie oraz wskazano nowe fakty, które mogą być pomocne w ustaleniu cech konfesyjnych przekładu.
    The article discusses religious belonging of Psalterz Dawidow by Mikolaj Rej in the light of a complete original copy discovered by S. Siess-Krzyszkowski in 2019 in the University Library of Erlangen in Germany, which contains impressed date and place of publication (1543). It also presents existing research in this area as well as points to new facts, which might be useful in establishing the religious background of the translation.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2022, 17; 35-50
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kobiety a reformacja na tle środkowoeuropejskim. Wybrane konteksty historyczne z XVI wieku
    Women and the Reformation against the Central European background. Historical contexts of the 16th century
    Autorzy:
    Grzywacz, Małgorzata
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/23942800.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Kobiety
    Reformacja
    Elżbieta Brandenburska
    Anna Wazówna
    Zygmunt III Waza
    kobiety a reformacja
    luteranki
    Reformacja w Polsce
    Opis:
    W artykule podjęto próbę omówienia obecności kobiet w ruchu reformacyjnym, ze szczególnym uwzględnieniem ich nowej roli w społeczeństwie i Kościele. Opisując dwie kobiety z Niemiec i Polski, autorka pragnie przedstawić najpierw Elżbietę von Brandenburg. Była głęboko zaangażowana w proces kształtowania nowych wzorców życia, które stały się znakiem rozpoznawczym życia i kultury protestanckiej. Anna Waza ze Szwecji, siostra króla polskiego Zygmunta III Wazy, była otwarta na przedmioty związane z teologią i naukami przyrodniczymi. Obie luteranki można uznać za prekursorki kultury ewangelickiej. Przypadająca w 2017 r. pięćsetna rocznica tez Marcina Lutra stworzyła okazję do zobrazowania znaczącego wkładu kobiet w kulturę europejską.
    The paper discusses the presence of women in the Reformation movement, with a particular focus on their new role in the society and the Church, by describing two women from Germany and Poland. One of them is Elisabeth von Brandenburg, deeply involved in the process of shaping new models of life which became the hallmark of the Protestant life and culture. Anna Vasa of Sweden, the sister of Polish king Sigismund III Vasa, was interested in subjects related to theology and natural sciences. Both Lutheran women may be regarded as precursors of evangelical culture. The 500th anniversary of Martin Luther’s theses – in 2017 – creates an opportunity for illustrating the significant contribution of women to European culture.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 394-410
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polonia mea est: Erasmus and the Writing of the Polish Reformation. Maciej Ptaszyński, Reformacja w Polsce a dziedzictwo Erazma z Rotterdamu, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2018, 746 pp.
    Autorzy:
    Louthan, Howard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602794.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2019, 63
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ograniczone odkupienie i skuteczne powołanie. Tezy kalwinizmu dortrechckiego w literaturze współczesnego ewangelikalizmu polskiego
    Limited atonement and effectual calling. Dortrecht Calvinism thesis in the literature of the modern Polish evangelicalism
    Autorzy:
    Karczewski, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494310.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    kalwinizm
    reformacja
    ewangelikalizm
    TULIP
    Reformacja w Polsce
    predestynacja
    Dortrecht
    łaska
    zbawienie
    arminianizm
    Calvinism
    Reformation
    evangelicalism
    Reformation in Poland
    predestination
    Dordrecht
    grace
    salvation
    arminianism
    Opis:
    Kalwinizm, dominujący nurt teologii reformowanej, jest głównym źródłem współczesnej teologii ewangelikalnej. Od synodu w Dortrechcie (Holandia) w 1619 r. przedstawiany bywa za pomocą twierdzeń, określanych jako „pięć punktów kalwinizmu” i prezentowany za pomocą akronimu TULIP (od pierwszych liter owych twierdzeń w języku angielskim). Autor niniejszego artykułu prezentuje obecność w polskiej literaturze ewangelikalnej po 1989 r. dwóch pojęć: limited atonement – ograniczone pojednanie oraz irresistible grace (effectual calling) – nieodparta łaska (skuteczne powołanie). Obie tezy są dyskutowane w publikacjach polskich autorów ewangelikalnych (baptyści, wolni chrześcijanie, zielonoświątkowcy). Dogmatyki autorów zachodnich (Ch. C. Ryrie, B. Milne, T.C. Hammond) wydawane przez polskie środowisko ewangelikalne także zawierają omówienie obu punktów. Analiza tekstów prowadzi do wniosku, iż poza wąską grupą autorów z Ewangelicznych Kościołów Reformowanych większość polskich ewangelikalistów jest sceptyczna wobec akceptacji obu doktryn, a zwłaszcza tezy o ograniczonym pojednaniu.
    Calvinism, a dominant trend in the reformed theology, is a main source of modern evangelical theology. Since synod in Dordrecht (Netherlands) in 1619 it is presented through thesis, called “five points of Calvinism” and is presented using acronym TULIP (from first letters of the thesis in English). Author of the article is describing the presence of two of the terms in Polish evangelical literature after 1989: limited atonement and irresistible grace (effectual calling). Both thesis are disputed in publications of Polish evangelicals (Baptists, Brethren, Pentecostals). Dogmatics of Western authors (Ch. C. Ryrie, B. Milne, T.C. Hammond), published by Polish evangelical circle, have included description of both terms, also. Texts analysis is leading to the conclusion, that except narrow group of authors from Evangelical Reformed Chrurches, majority of Polish evangelicals is skeptical to accept both doctrines, especially the thesis of limited atonement.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2014, 56, 2; 169-182
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Casus „Gutfora”, czyli o polskich zwolennikach wczesnej reformacji i ich procesach. Uwagi źródłoznawcze w związku z książką Natalii Nowakowskiej o królu Zygmuncie Starym i Marcinie Lutrze
    „The Gutfor’s Case”, that is on the Polish Followers of the Early Reformation and Their Trials. Some Remarks Related to Natalia Nowakowska’s Study of King Sigismund I of Poland and Martin Luther
    Autorzy:
    Kras, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2212015.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    król Zygmunt Stary
    Marcin Luter
    reformacja w Polsce
    polscy luteranie
    procesy o herezję
    King Sigismund I of Poland
    Martin Luther
    Reformation in Poland
    Polish Lutherans
    heresy trials
    Opis:
    Artykuł podejmuje polemikę z wynikami badań na temat zwolenników reformacji luterańskiej w monarchii Zygmunta Starego, które zostały przedstawione w opublikowanym w 2018 r. studium Natalii Nowakowskiej. Zdaniem autora kwerenda została przeprowadzona w sposób selektywny, a niektóre odczyty łacińskich źródeł i ich interpretacja budzą zastrzeżenia, o czym świadczy m.in. sprawa krakowskiego złotnika Macieja Bochslera (Guthslara) rozpatrywana w grudniu 1532 r. i odnotowana wraz z kilkunastoma innymi procesami o luteranizm w krakowskiej księdze biskupiej o sygnaturze AEp 2. Przeanalizowane przez brytyjską uczoną źródła nie zmieniają zasadniczo ocen o słabym oddziaływaniu idei Marcina Lutra na społeczeństwo polskie w latach dwudziestych i trzydziestych XVI w., z wyjątkiem miast pruskich i elitarnych grup mieszczan pochodzenia niemieckiego działających w Małopolsce (Kraków) i Wielkopolsce (Poznań).
    The article engages in the polemics over the findings of research on the supporters of the Lutheran Reformation in the monarchy of King Sigismund the Old, presented in the study by Natalia Nowakowska, published in 2018. In the author’s opinion, the search query was conducted selectively, and some readings of Latin sources and their interpretation raise objections, as evidenced by, among other things, the case of the Cracow goldsmith Matthias Bochsler (Guthslar), dealt with in December 1532, and registered along with several other trials of Lutheranism, in the court book of Cracow bishops catalogued under the shelfmark AEp 2. The sources analysed by the British scholar do not fundamentally change the opinion of the small impact of Martin Luther’s ideas on the Polish society in the 1520s and 1530s, except for Prussian cities and elite groups of burghers of German origin active in Lesser Poland (Cracow) and Greater Poland (Poznań).
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2021, 64; 123-155
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewangelicko-reformowany katechizm krakowski a katechizmy wileńskie Stanisława Sudrowiusza i Jana Zygrowiusza
    Reformed Protestant Krakow Catechism and the Vilnius Catechisms by Stanisław Sudrowiusz and Jan Zygrowiusz
    Autorzy:
    Siess-Krzyszkowski, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/946354.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    reformacja w Polsce
    katechizmy ewangelicko-reformowane
    antytrynitaryzm
    XVI i początek XVII w.
    Reformation in Poland
    Reformed Protestant catechisms
    antitrinitarianism
    16th and beginning of 17th century
    Opis:
    Comparison of Reformed Protestant catechisms printed for the Lesser Poland Congregation and the Lithuanian Congregation highlights the theological differences, which were splitting these two communities till the beginning of the 17th century. The Lithuanian Congregation was influenced by the antitrinitarian propaganda, which manifested in the rigorous avoidance of the phrase “Holy Trinity” in the community’s teachings (and, most probably, in sermons). This period of the hidden antitrinitarian influence on the Lithuanian Congregation was ended by the catechism by Jan Zygrowiusz, published in Lubcz in 1618.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, 13; 95-123
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Jagielloński wymiar polskości” drogą do pojednania? Na kanwie polskich doświadczeń katolików i protestantów
    “Jagiellonian dimension of Polishness” – a way to reconciliation? on the basis of Polish experience of Catholics and Protestants
    Autorzy:
    Wilk-Woś, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/502343.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    Kościół
    Jan Paweł II
    cywilizacja zachodnia
    reformacja
    reformacja w Polsce
    „«jagielloński» wymiar polskości”
    Sprawa Samuela Zborowskiego
    ekumenizm
    Church
    John Paul II
    Western civilization
    reformation
    reformation in Poland
    “Jagiellonian” dimension of Polishness
    ecumenism
    Opis:
    John Paul II mentioned that Martin Luther’s proclamation gave rise to the reformation and became the cause of breakages and divisions in the Church, but (despite everything) “the belief in the Crucified and Resurrected Christ remains as a common denominator of Christians of the reformation times. They differed in relation to the Church and Rome but they did not reject the truth about the Resurrection”. This truth particularly characterized the actions of people on the Polish political scene in the Jagiellonian period. This truth even now unites Christians and Christians who act together stand a chance to demonstrate to the contemporary world that evil can and should be overcome by good but they must, like Elijah, conquer disappointment and despair and to hear God’s command: “Get up, eat as there is a long way ahead of you”. Catholics and Protestants have already overcome many obstacles on their way to reconciliation but perhaps the tradition of Polish Christianity, its Jagiellonian dimension will point out new areas of dialogue.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2016, 25, 4; 129-139
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reformacja a geneza demokracji szlacheckiej w Polsce
    Reformation and the Genesis of Nobility Democracy in Poland
    Autorzy:
    Kriegseisen, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494484.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    reformacja
    kalwinizm
    luteranizm
    prawo oporu
    demokracja szlachecka
    ruch egzekucyjny
    reformation
    Calvinism
    Lutheranism
    resistance law
    noble democracy
    execution movement
    Opis:
    Artykuł omawia stan badań oraz potrzeby badawcze w zakresie związków pomiędzy reformacją a genezą demokracji szlacheckiej w Polsce XVI wieku. Omówiono rozwój idei prawa do oporu w ujęciu Marcina Lutra i jego współpracowników. Następnie przedstawiono poglądy na ten temat Jana Kalwina i jego kontynuatorów – protestanckich monarchomachów. Wreszcie omówiono stan badań nad recepcją reformacyjnej idei prawa do oporu w Europie Środkowo-Wschodniej w drugiej połowie XVI wieku oraz jej znaczenie dla budowy i obrony podstaw ustroju demokracji szlacheckiej do początków XVII wieku. Na zakończenie scharakteryzowano odwołujące się do doktryny kalwinizmu poglądy Andrzeja Wolana i Bartłomieja Keckermanna.
    The article discusses the state of research and research needs in the field of relations between the Protestant Reformation and the genesis of nobility democracy in Poland in the 16th century. Th e development of the idea of the right to resistance in the approach of Martin Luther and his collaborators is discussed. Then, the views on John Calvin and his followers – the Protestant Monarchomachs – are presented. Finally, the state of research on the reception of the Protestant concept of the right to resistance in central eastern Europe in the second half of the 16th century is discussed with its significance for building and defending the foundations of the regime of noble democracy until the early 17th century. Finally, the views of Andrzej Wolan and Bartłomiej Keckermann as they refer to the doctrine of Calvinism, are characterized.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2018, 03; 189-219
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Реформация в Польше и ВКЛ в оценке русской историографии второй половины xix – начала хх века (на примере оценочных подходов Н.Н. Любовича, П.Н. Жуковича и Н.И. Кареева)
    The reformation in Poland and the Grand Duchy of Lithuania in the assessment of Russian historiography of the second half of the 19th - beginning of the 20th centuries (by the example of the valuation approaches N.N. Lyubovich, P.N. Zhukovich and N.I. Kareev)
    Reformacja w Polsce i Wielkim Księstwie Litewskim w ocenie rosyjskiej historiografii drugiej połowy XIX - początku XX wieku(na przykładzie ocen N. N. Lybowicza, P. N. Żukowicza i N. I. Kariejewa)
    Autorzy:
    Kruczkowski, Tadeusz
    Kotusiew, Ewgienij
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2168092.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    русская историческая полонистика
    Польша
    Литва
    русские православные земли Литвы
    Реформация
    контрреформация
    russian historical polonistics
    Polska
    Lithuania
    the Russian Orthodox
    lands of Lithuania Reformation
    counterreformation
    rosyjska polonistyka historyczna
    Polska
    Litwa
    prawosławne
    ziemie litewskie
    reformacja
    kontrreformacja
    Opis:
    Выявлены основные оценочные позиции по данной проблематике и их отличия в русской либеральной и консервативной традиции на примере оценочных подходов Н.Н. Любовича, П.Н. Жуковича и Н.И. Кареева. Выделены два основные оценочные подходы к заявленной проблематике – это либеральная и консервативная традиции. Определено, что данная проблематика не являлась приоритетной для русской исторической науки исследуемого периода. Исследования русских историков истории реформационного движения в Польше касались (за исключением Н.И. Кареева), прежде всего, последствий этого явления для собственно Польши и православных территорий Литвы. Установлено, что если Н.И. Кареев рассматривал Реформацию, прежде всего, в контексте истории собственно Польши, то Н.Н. Любович и П.Н. Жукович значительно больше уделяли внимания этому процессу в отношении Великого княжества Литовского и его православных территорий. Определены общие, характерные черты оценочных подходов и наиболее принципиальные отличительные черты характеристики истории реформации в Польше и Великом княжестве Литовском в оценке названных историков.
    The main assessing positions on this issue and their differences in the Russian liberal and conservative tradition are revealed by the example of N.N. Lyubowicz, P.N. Żukowicz and N.I. Kariejewa. Two main evaluation approaches to identified problems were highlighted - these are liberal and conservative traditions. It was established that this issue was not a priority for Russian historical science of the period considered. The studies of Russian historians of the history of the reform movement in Poland concerned (with the exception of N.I. Kariejew) primarily the consequences of this phenomenon for Poland itself and the Orthodox territories of Lithuania. It was established that if N.I. Kariejew considered the reformation primarily in the context of the history of Poland itself, N.N. Lubowicz and P.N. Żukowicz devoted much more attention to this process in relation to the Grand Duchy of Lithuania and its Orthodox territories. The general, characteristic features of assessment methods and the most fundamental characteristic features of the history of the Reformation in Poland and the Grand Duchy of Lithuania are determined in the assessment of these historians.
    Główne stanowiska oceniające w tej kwestii i ich różnice w rosyjskiej tradycji liberalnej i konserwatywnej ujawniono na przykładzie N.N. Lyubowicza, P.N. Żukowicza i N.I. Kariejewa. Podkreślono dwa główne podejścia ewaluacyjne do stwierdzonych problemów – są to tradycje liberalne i konserwatywne. Ustalono, że kwestia ta nie była priorytetem dla rosyjskiej nauki historycznej badanego okresu. Studia rosyjskich historyków historii ruchu reformatorskiego w Polsce dotyczyły (z wyjątkiem N.I. Kariejewa) przede wszystkim konsekwencji tego zjawiska dla samej Polski i prawosławnych terytoriów Litwy. Ustalono, że jeśli N.I. Kariejew rozważał reformację przede wszystkim w kontekście historii samej Polski, to N.N. Lubowicz i P.N. Żukowicz poświęciły znacznie więcej uwagi temu procesowi w odniesieniu do Wielkiego Księstwa Litewskiego i jego prawosławnych terytoriów. Określane są ogólne, charakterystyczne cechy metod oceny oraz najbardziej fundamentalne cechy charakterystyczne historii reformacji w Polsce i Wielkim Księstwie Litewskim w ocenie tych historyków.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2020, Zeszyt, XXXIV; 119-138
    0860-9608
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lektury Wawrzyńca Jelitowskiego, dworzanina królowej Barbary Radziwiłłówny
    Queen Barbara Radziwiłł’s Courtier Wawrzyniec Jelitowski and His Books
    Autorzy:
    Kowalski, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31018456.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Cracow
    court
    Reformation
    Lutheranism
    Jagiellons
    library
    Kraków
    dwór
    reformacja
    luteranizm
    Jagiellonowie
    biblioteka
    Opis:
    Artykuł przedstawia spis szesnastu książek będący częścią pośmiertnego inwentarza rzeczy Wawrzyńca Jelitowskiego, zmarłego w 1551 r. szafarza dworu królowej Barbary Radziwiłłówny. Ingrosowany do akt wójta Krakowa inwentarz jest jednym z nielicznych takich szesnastowiecznych rejestrów przybliżających zainteresowania czytelnicze szlachcica. Jest też jednym z najstarszych szlacheckich spisów książek. Księgozbiór ten potwierdza szerokie zainteresowanie literaturą reformacyjną w ówczesnych kręgach dworskich oraz ignorowanie przez ówczesne elity królestwa zakazów zakupu oraz udostępniania luterańskich druków.
    The article discusses a list of sixteen books making a part of the post-mortem inventory of Wawrzyniec Jelitowski’s possessions. Jelitowski was Dispenser at the court of Queen Barbara Radziwiłł. He died in 1551, and soon after his death, the inventory was inserted into the records of Cracow Justice. Sixteenth-century registers of noble owners’ property are sparse in Poland, and this list of books is one of the oldest such documents known. It confirms the widespread interest in Reformation literature at the royal court and its long-lasting disregard for the King’s edicts that forbade the purchasing and circulation of Lutheran prints.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 67; 129-150
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W cieniu wielkiego jubileuszu. O najnowszej biografistyce Dantego
    In the Shadow of the Great Jubilee. On the Recent Biographies of Dante
    Autorzy:
    Pomierny-Wąsińska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31019768.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Dante Alighieri
    biography
    Dante in Poland
    Divine Comedy
    biografistyka
    Dante w Polsce
    Boska komedia
    Opis:
    Przedmiotem tekstu jest omówienie wydanej niedawno w przekładzie na język polski biografii Dantego Alighieri pióra Alessandra Barbera. Pracę przedstawiono na tle innych rysów biograficznych tego twórcy, powstałych w ostatnich latach. W rozważaniach przyjęto perspektywę historyka, nie literaturoznawcy i filologa.
    The purpose of the article is to discuss the biography of Dante Alighieri, written by Alessandro Barbero and recently published in Polish translation. The study in question is presented with regard to other recent biographies of Dante Alighieri. The perspective adopted in the text is that of a historian, not a philologist or literary scholar.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 67; 257-272
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Muzyczne imaginarium Erazma z Rotterdamu
    Erasmus of Rotterdam’s Musical Imagery
    Autorzy:
    Jeż, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31018846.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Erasmus of Rotterdam
    humanism
    renaissance
    writings
    music
    theology
    Erazm z Rotterdamu
    humanizm
    renesans
    piśmiennictwo
    muzyka
    teologia
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są wyobrażenia na temat muzyki rekonstruowane na podstawie piśmiennictwa Erazma z Rotterdamu. Muzyczne imaginarium tego humanisty obejmuje przede wszystkim refleksje nad rolą sztuki dźwięku w edukacji, formacji religijnej, liturgii i życiu społecznym. Uwaga, którą poświęca tej formie ludzkiej aktywności, wiąże się z wywodzonym z tradycji antycznej i patrystycznej programem odnowy moralnej (renascentia). Pragmatyczne funkcje muzyki są w tym ujęciu jednak także kluczowym elementem jego narratywu humanistycznego, eksploatowanego później i rozwijanego w piśmiennictwie szesnastowiecznych reformatorów Kościoła.
    The article is devoted to the ideas about music reconstructed on the basis of Erasmus of Rotterdam’s writings. The humanist’s musical imagery includes mainly reflections on the role of the art of sound in education, religious formation, liturgy, and social life. The attention he paid to this form of human activity was related to a programme of moral renewal (renascentia) derived from ancient and patristic traditions. In this approach, however, the pragmatic functions of music are also a key element of his humanistic narrative, later exploited and developed in the writings of the sixteenth-century Church reformers.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 67; 7-31
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Misja Janusza Radziwiłła w Londynie (1633)
    Janusz Radziwiłł’s Mission to London (1633)
    Autorzy:
    Kalinowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31017009.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Janusz Radziwiłł
    England
    diplomacy
    Władysław IV
    Charles I Stuart
    Anglia
    dyplomacja
    Karol I Stuart
    Opis:
    W lutym 1633 r. dwudziestojednoletni Janusz Radziwiłł, syn księcia Krzysztofa Radziwiłła, przybył do Londynu z misją dyplomatyczną zleconą mu przez nowego polskiego władcę Władysława IV. Jej przebieg oraz pozostałe szczegóły pobytu młodego magnata w Anglii nie były dotychczas zbyt dobrze znane. Dzięki analizie nowych polskich i angielskich źródeł jest jednak możliwe ich szczegółowe odtworzenie, a zebrany materiał jednoznacznie wskazuje, że pobyt młodego Radziwiłła w Londynie miał nie tylko stricte ceremonialny charakter i powinien być interpretowany jako jeden z przejawów aktywizacji polityki zagranicznej przez nowego monarchę oraz znaczenia rodu Radziwiłłów na arenie międzynarodowej.
    In February 1633, the twenty-one-year-old Janusz Radziwiłł, son of Krzysztof Radziwiłł, arrived in London as an ambassador of the newly-elected Polish King Władysław IV. The specifics of the mission and the young magnate’s stay in England have not hitherto been well researched. Still, thanks to the analysis of new Polish and English primary sources it is now possible to reconstruct them in detail. This material clearly indicates that the young Radziwiłł’s stay in London was not of only strictly ceremonial nature, but it should be interpreted as a manifestation of the new Polish ruler’s active approach to foreign policy, as well as of the importance of the Radziwiłł family in the international arena.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 66; 175-195
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Boccaccio czy Petrarka? O wybranych źródłach Facecyi polskich
    Boccaccio or Petrarch? On Selected Sources of the Polish Facetiae
    Autorzy:
    Gallewicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31020339.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Facecye polskie
    Giovanni Boccaccio
    Francesco Petrarch
    Renaissance
    translation
    motto
    Francesco Petrarka
    renesans
    tłumaczenie
    Opis:
    Artykuł dotyczy czterech facecji zawartych w traktacie czwartym anonimowego zbioru Facecye polskie, za których pierwowzory uważane są nowele Giovanniego Boccaccia. Analizowane teksty łączy błyskotliwa reakcja słowna bohatera, będąca sposobem na ratunek z opresji. Celem artykułu jest omówienie strategii translatorskich zastosowanych przez polskiego autora oraz próba odpowiedzi na pytanie o inne możliwe źródła facecji 138 aniżeli Dekameron.
    The article deals with four facetiae included in the fourth treatise of the anonymous collection Facecye polskie [Polish Facetiae], modelled on the novellas by Giovanni Boccaccio. The analysed texts share the protagonist’s brilliant verbal retort, which is a way to save him from oppression. The article discusses the translation strategies used by the Polish author and tries to answer the question about other possible sources of the facetia no. 138 than the Decameron.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 67; 33-58
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Joachim Guttejahr – „czarownik recydywista” z początku XVII wieku
    Joachim Guttejahr – A Sorcerer as a Repeat Offender from the Early Seventeenth Century
    Autorzy:
    Wijaczka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31017000.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    procesy o czary
    Joachim Guttejahr
    menonici
    Prusy Książęce
    czasy wczesnonowożytne
    Kwidzyn
    witchcraft trials
    Mennonites
    Ducal Prussia
    early modern times
    Opis:
    Przez dziesięciolecia w historiografii pisano w kontekście procesów o czary w XVI–XVIII w. przede wszystkim o oskarżanych kobietach, mało uwagi poświęcając mężczyznom, którym również zarzucano uprawianie czarów szkodliwych. W konsekwencji niewiele wiemy o proporcjach płci w odniesieniu do tego zagadnienia w poszczególnych krajach i okolicznościach, w których to mężczyzna był głównym oskarżonym w procesie o czary. W niniejszym artykule, dzięki szczęśliwie zachowanemu materiałowi źródłowemu, możemy prześledzić przebieg procesu, którego jednym z głównych oskarżonych był mieszkający we wsi Olszanica w ówczesnych Prusach Książęcych mennonita Joachim Guttejahr. Poznajemy okoliczności, w jakich został oskarżony oraz postawione mu zarzuty. Znamy zeznania świadków, dzięki którym możemy również nieco przybliżyć problemy dnia codziennego mieszkańców mennonickich wsi w starostwie kwidzyńskim na początku XVII w.
    Because historiography has for decades maintained that in witchcraft trials in the sixteenth–eighteenth centuries, it was mainly women who were accused, little attention has been paid to men accused of practising harmful witchcraft. For this reason, we know very little about the gender ratio in each country and the circumstances in which the man was the main accused in a witchcraft trial. Thanks to the fortunately preserved source material, this article can trace the course of the trial in which one of the main defendants was Joachim Guttejahr, a Mennonite living in the village of Olszanica in then Ducal Prussia. We learn about the circumstances under which he was accused and the charges against him. We know the testimonies of witnesses, thanks to which we can also shed light on the everyday problems of the Mennonite villagers in the Kwidzyn starostwo at the beginning of the seventeenth century.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 66; 115-135
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wspólnota zysków i strat (societas) jako nucleus wspólnoty politycznej u Aarona Aleksandra Olizarowskiego
    Economic Partnership (Societas) as the Nucleus of the Political Community in Aaron Alexander Olizarovius
    Autorzy:
    Huber, Steffen
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31017684.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Aaron Aleksander Olizarowski
    filozofia polityczna
    prawo
    teoria ustroju
    Aaron Alexander Olizarovius
    political philosophy
    law
    constitutional theory
    Opis:
    Aaron Aleksander Olizarowski, prawnik i autor De politica hominum societate (1651), reinterpretował strukturę Arystotelesowskiej filozofii praktycznej i oparł swoją koncepcję wspólnoty politycznej na znanym w prawie rzymskim pojęciu „spółki” (societas). W tych zabiegach wyraża się oryginalny charakter całego traktatu, który stanowi ważny dokument dialogu Rzeczypospolitej z Zachodem na temat sprawiedliwego ustroju społecznego.
    Aaron Alexander Olizarovius, lawyer and author of De politica hominum societate (1651), restructured Aristotle’s practical philosophy and based his understanding of the political community on the notion of economic partnership (societas) known in Roman law. These aspects point to the creative nature of the treaty as an important document of the dialogue between the Polish-Lithuanian Commonwealth and Western Europe on just social order.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 66; 137-160
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Correspondence of Michał Antoni Hacki and Johannes Hevelius
    Autorzy:
    Jasiński, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31021583.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Michał Antoni Hacki (ca. 1630–1703)
    Johannes Hevelius (1611–1687)
    correspondence in the 17th century
    scholarly contacts
    Republic of Letters
    Scutum constellation
    Michał Antoni Hacki (ok. 1630–1703)
    Jan Heweliusz (1611–1687)
    korespondencja w XVII w.
    kontakty naukowe
    rzeczpospolita uczonych
    gwiazdozbiór Tarczy
    Opis:
    Artykuł przedstawia korespondencję opata oliwskiego Michała Antoniego Hackiego (ok. 1630–1703) z gdańskim astronomem Janem Heweliuszem (1611–1687), prowadzoną nieregularnie w latach 1654–1686. Omawia obecne w niej zagadnienia, które uzupełniają dotychczasowe ustalenia dotyczące biografii obu korespondentów, w tym m.in. zainteresowania Hackiego muzyką czy przekonanie Heweliusza o niesłuszności stosowania pozycyjnych instrumentów astronomicznych zaopatrzonych w lunety. Ponadto przedstawia nieznane dotychczas okoliczności wyznaczenia gwiazdozbioru Tarczy ku czci Jana III i dedykowania mu książki Heweliusza.
    The article presents the correspondence of Michał Antoni Hacki (ca. 1630– 1703), abbot of the Oliwa monastery, and Johannes Hevelius (1611–1687), astronomer from Gdańsk, which was conducted irregularly between 1654 and 1686. The article discusses elements of the correspondence that supplement the present findings about biographies of both correspondents, including e.g. Hacki’s interests in music and Hevelius’s belief that positional astronomical instruments with telescopes should not be used. Moreover, it presents hitherto unknown circumstances of introducing the constellation of Scutum to honor the King John III and of dedicating to him a book by Hevelius.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 67; 199-230
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Battle of Orsha (1514) on Maps: Mapping the Muscovian War as Renaissance Politics of Memory
    Autorzy:
    Niedźwiedź, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31021935.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    bitwa pod Orszą 1514
    kartografia renesansowa
    literatura renesansowa
    Moskwa
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Rzeczpospolita Obojga Narodów
    retoryka kartograficzna
    Bernard Wapowski
    1514 Battle of Orsha
    Renaissance cartography
    Renaissance literature
    Muscovy
    Grand Duchy of Lithuania
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    cartographical rhetoric
    Opis:
    14 września 1514 r. w okolicach miasta Orsza połączone siły polsko-litewskie pokonały wojska moskiewskie. Wśród wielu tekstów upamiętniających bitwę znajdują się również mapy, wydane drukiem między rokiem 1526 a połową XVII w. Autor dowodzi, że każde odwzorowanie kartograficzne bitwy może być interpretowane jako przykład renesansowej polityki pamięci. Bitwa mogła być elementem propagandy dynastycznej Jagiellonów, argumentem w rywalizacji między Rusią Litewską a Moskwą, fragmentem dyskursu republikańskiego lub częścią narracji o wielkiej przeszłości Wielkiego Księstwa Litewskiego.
    On 14 September 1514, in the vicinity of the town of Orsha, the combined Lithuanian-Polish forces defeated the Muscovian army. Among many texts commemorating the battle are maps published between 1526 and the mid-seventeenth century. The author argues that each cartographical representation of the battle can be interpreted as an example of Renaissance politics of memory. The struggle could be an element of the Jagiellonian dynastic propaganda, an argument in the competition between the Lithuanian Ruthenia and Muscovy, a fragment of the republican discourse or a part of narration about the great past of the Grand Duchy of Lithuania.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 67; 59-103
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Listy Tomasza Tretera do biskupa Szymona Rudnickiego w sprawie introligatorów i księgarzy braniewskich Hansa i Tobiasa Bretnerów (1606, 1609)
    Tomasz Treter’s Letters to Bishop Szymon Rudnicki Regarding Hans and Tobias Bretner – Bookbinders and Booksellers from Braniewo (1606, 1609)
    Autorzy:
    Kiliańczyk-Zięba, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31017055.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    listy
    kultura książki
    handel książką
    Warmia
    Braniewo
    Tomasz Treter
    letters
    book culture
    book trade
    Opis:
    Najważniejszą część artykułu stanowi edycja dwóch listów napisanych przez Tomasza Tretera do biskupa warmińskiego Szymona Rudnickiego. Listy te są godne uwagi jako przyczynek do dziejów książki na Warmii, Treter wstawiał się w nich bowiem za księgarzami i introligatorami z Braniewa. Listy ujawniają zakulisowe mechanizmy regulacji handlu książką na Warmii, pokazują, że ścierały się na tych terenach interesy miejscowych księgarzy i kupców przybywających z większych ośrodków, wspominają też rodzaje książek, o handel którymi konkurowano.
    The central part of the article is an edition of two letters written by Tomasz Treter to the Bishop of Warmia, Szymon Rudnicki. These letters are noteworthy as a contribution to the history of the book in Warmia, because these letters are Treter’s intercession on behalf of booksellers and bookbinders from Braniewo. The letters reveal the behind-the-scenes mechanisms of regulating the book trade in Warmia; they show that in this region the interests of local booksellers and merchants coming from larger centres clashed; they mention the types of publications whose sale was most profitable.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 66; 161-173
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Praktyka leczenia korespondencyjnego w połowie XVI wieku (na podstawie listów medyków włoskich do polskich pacjentów)
    The Practice of Correspondence Treatment in the Mid-Sixteenth Century (on the Basis of Letters by Italian Medics to Their Polish Patients)
    Autorzy:
    Odrzywolska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31017003.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    historia medycyny
    listy medyków
    choroby w XVI w.
    metody leczenia
    history of medicine
    correspondence of medics
    diseases of the 16th century
    treatment methods
    Opis:
    Przedmiotem badań w artykule jest zjawisko stawiania diagnozy i podejmowania leczenia na podstawie odczuwanych objawów chorobowych zgłaszanych przez chorego korespondencyjnie. Diagnozowanie i leczenie pacjenta na odległość – bez uprzedniego badania i naocznej obserwacji objawów chorobowych – było praktykowane w czasach renesansu. Z takiej formy terapii korzystali chorzy niemający bezpośredniego dostępu do lekarzy cieszących się w środowisku medycznym, ale też i dworskim, największą sławą.
    The subject of the studies is the phenomenon of making the diagnosis and undertaking treatment based on the patient’s perceived symptoms reported by correspondence. Diagnosing and treating a patient from a distance – without prior examination and visual observation of symptoms – was practised during the Renaissance. Patients used this form of therapy when they had no direct access to those doctors who enjoyed the most fame in the medical community and at courts.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 66; 7-33
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kto napisał Zwierzciadło człowieka krześcijańskiego? O pierwszych jezuickich tłumaczach pism Ludwika z Granady
    Who Wrote The Mirror of a Christian Man? On the First Jesuit Translators of Louis of Granada’s Writings
    Autorzy:
    Hanusiewicz-Lavallee, Mirosława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31021141.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Louis of Granada
    Polish translation
    Jesuits
    Stanisław Warszewicki
    Szymon Wysocki
    mysticism
    Ludwik z Granady
    przekład polski
    jezuici
    mistycyzm
    Opis:
    Artykuł, czyniąc punktem wyjścia problem atrybucji dzieła Zwierzciadło człowieka krześcijańskiego (1567), które od czasów publikacji bibliografii Estreichera uważano za sporządzony przez Stanisława Warszewickiego SJ przekład fragmentu Libro de la oración y meditación Ludwika z Granady, wskazuje Szymona Wysockiego SJ jako właściwego tłumacza oraz przy tej okazji przedstawia dwa inne, nieznane dotychczas, przełożone przez niego teksty hiszpańskiego dominikanina. Twórczość Wysockiego, będącego najpłodniejszym tłumaczem jezuickim we wczesnonowożytnej Europie, pozostaje do tej pory niezbadana. Zarówno jego przekłady pism Ludwika z Granady, jak też kolejne translacje są wszakże interesującym pryzmatem, pozwalającym analizować tajemnice duchowości pierwszej generacji jezuitów polskich oraz ich sposoby konfrontowania się ze „zwrotem antymistycznym” w Towarzystwie Jezusowym za generalatu Ewerarda Mercuriana i później.
    The article, taking as its starting point the problem of the attribution of the work Zwierzciadło człowieka krześcijańskiego [The Mirror of a Christian Man] (1567), which since the publication of Estreicher’s bibliography was believed to be a translation by Jesuit Stanisław Warszewicki of a fragment of the Libro de la oración y meditación of Louis of Granada, identifies another Jesuit, Szymon Wysocki, as the actual author, and on this occasion presents his two other hitherto unknown translations of the Spanish Dominican’s writings. The work of Wysocki, the most prolific Jesuit translator in early modern Europe, remains unstudied. After all, his translations of the writings of Louis of Granada, as well as his subsequent translations, provide an interesting prism for analysing the mysteries of the spirituality of the first generation of Polish Jesuits and their ways of confronting the “anti-mystical turn” in the Society of Jesus during the generalate of Everard Mercurian and later.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 67; 105-127
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Due biblioteche cracoviesi del tardo Seicento: piani di lettura incrociati fra presente e passato
    Two Cracow Libraries from the Late Seventeenth Century: Cross-Reading Planes between Present and Past
    Dwie biblioteki krakowskie z drugiej połowy XVII w. – przeszłość i współczesność w świetle analizy porównawczej
    Autorzy:
    Mazzei, Rita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31022402.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    historia kultury
    XVI–XVII w.
    Kraków
    kupcy włoscy
    biblioteki
    cultural history
    16th–17th centuries
    Cracow
    Italian merchants
    libraries
    Opis:
    Il saggio prende in esame due biblioteche tardo-seicentesche, di cittadini cracoviesi di origine italiana. Quella di Andrzej Kortyn, ossia Andrea Cortini, italiano di seconda generazione, con poco più di una settantina di titoli; e quella del mercante lucchese Girolamo Pinocci, con poco meno di duemila titoli. La formazione di entrambe risaliva al secolo precedente, e i dati incrociati dell’una e dell’altra ci parlano della Cracovia seicentesca, ma anche di quella che era stata l’antica capitale del Regno, e dei suoi molteplici legami con l’Italia.  
    The essay examines two late seventeenth-century libraries owned by Cracovian citizens of Italian origin. The library of Andrzej Kortyn, i.e. Andrea Cortini, a second-generation Italian, included over seventy titles; and the library of the Lucchese merchant Girolamo Pinocci – just under two thousand titles. The formation of both dates back to the previous century, and the cross-referenced data of each speak of seventeenth-century Cracow, but also of what had been the Kingdom’s ancient capital and its multiple links with Italy.
    Artykuł omawia dwie biblioteki z drugiej połowy XVII w., będące własnością mieszczan krakowskich pochodzenia włoskiego. Pierwsza z nich, należąca do Andrzeja Kortyna vel Andrei Cortiniego, włoskiego migranta drugiego pokolenia, liczyła nieco ponad 70 tytułów, a druga, której właścicielem był kupiec z Lukki Girolamo Pinocci – nieco mniej niż 2 tys. tytułów. Obydwie powstały w poprzednim stuleciu, a zbiorcza analiza wypływających z nich informacji pozwala na poznanie nie tylko siedemnastowiecznego Krakowa, ale również dawniejszego miasta, niegdyś stolicy Królestwa, oraz jego wielorakich związków z Italią.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 67; 231-255
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Apokryficzna apokalipsa Rzeczypospolitej, czyli jak Facies perturbatae et afflictae Reipublicae Jana Dymitra Solikowskiego przeistoczyła się w Apocalipsis Stanislai Orechovii
    The Apocryphal Apocalypsis of the Republic. How Jan Dymitr Solikowski’s Facies perturbatae et afflictae Reipublicae became the Apocalipsis Stanislai Orechovii
    Autorzy:
    Wolak, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31018150.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    book history
    apocalypse
    Jan Dymitr Solikowski
    Stanisław Orzechowski
    Polish republicanism
    Old-Polish literature
    neo-Latin literature
    historia książki
    apokalipsa
    republikanizm szlachecki
    literatura staropolska
    literatura neołacińska
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest rekonstrukcja historii tekstu Facies perturbatae et afflictae Reipublicae, napisanego w 1564 r. przez sekretarza królewskiego Jana Dymitra Solikowskiego. Dyskutowane są okoliczności jego powstania, historia druku, a także przyczyny jego atrybucji Stanisławowi Orzechowskiemu oraz jego związki z pismami tegoż. Analizy historyczno-filologiczne pozwalają określić ramy funkcjonowania owego tekstu w obrębie szeroko rozumianej ideologii szlacheckiej od czasu jego powstania do początku czwartej dekady XVII w.
    The paper reconstructs the history of the text entitled Facies perturbatae et afflictae Reipublicae, written in 1564 by Jan Dymitr Solikowski, a secretary to Sigismundus Augustus, King of Poland and Grand Duke of Lithuania. Research focuses on its origin, publication history, the causes of its attribution to Stanisław Orzechowski and the connections between this text and Orzechowski’s works. The historical and philological analyses presented in the article made it possible to speculate on how the studied text functioned within the broadly understood Polish nobles’ ideology and how its various interpretations were associated with political phenomena from the text’s creation until the 1630s.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 66; 35-76
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kalwińska z Chrystusem wojna i odnaleziona Kolęda paniom saskim – domniemany autor i edycja wierszy antyprotestanckich
    Calvinist War with Christ and Found Gift to the Saxon Ladies: Their Presumed Author and the Edition of Anti-Protestant Poems
    Autorzy:
    Nowakowski, Michał E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31020756.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Gift to the Saxon Ladies
    Calvinist War with Christ
    Jan Chądzyński
    anti-Protestant epigrams
    confessional polemic
    Jesuits
    Kolęda paniom saskim
    Kalwińska z Chrystusem wojna
    antyprotestanckie epigramaty
    polemika wyznaniowa
    jezuici
    Opis:
    Celem artykułu jest próba ustalenia autorstwa dwóch siedemnastowiecznych, antyprotestanckich cyklów epigramatycznych – Kolędy paniom saskim oraz Kalwińskiej z Chrystusem wojny – oraz ich pierwsze krytyczne wydanie, uwzględniające utwory dotychczas nieznane oraz uważane za zaginione. Wywód atrybucyjny obejmuje ustalenia dotyczące czasu i okoliczności powstania obu cyklów, omówienie ich cech wspólnych oraz istniejących przekazów, a także skorygowanie i uzupełnienie stanu wiedzy na temat życia i twórczości jezuity Jana Chądzyńskiego, prawdopodobnego autora epigramatów.
    The article seeks to establish the authorship of two seventeenth-century, anti-Protestant epigrammatic cycles – Kolęda paniom saskim [Gift to the Saxon Ladies] and Kalwińska z Chrystusem wojna [Calvinist War with Christ] – and to provide their first critical edition, which includes the pieces hitherto unknown and believed to be lost. The attribution discussion consists of determining the time and the circumstances of the composition of the two cycles, discussing their mutual qualities and their existing textual witnesses, as well as revising and supplementing our knowledge of the life and works of the Jesuit Jan Chądzyński, the probable author of the epigrams.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 67; 151-197
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O nowożytnych wojnach religijnych, skuteczności propagandy i granicach Europy. Uwagi w związku z książką Christiana Mühlinga, Die europäische Debatte über den Religionskrieg (1679–1714) (Göttingen 2018)
    On Modern Religious Wars, the Effectiveness of Propaganda, and the Frontiers of Europe. Notes in Relation with Christian Mühling’s Book, Die europäische Debatte über den Religionskrieg (1679–1714) (Göttingen, 2018)
    Autorzy:
    Kordel, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31019318.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    wojna religijna
    nowożytna opinia publiczna
    publicystyka
    religious war
    early modern public opinion
    journalism
    Opis:
    Poświęcona pojęciu wojny religijnej we francuskim, niemieckim i angielskim dziejopisarstwie oraz publicystyce przełomu XVII i XVIII w. rozprawa Christiana Mühlinga pobudza do refleksji nad treścią, metodami i skutecznością prowadzonej w epoce nowożytnej walki na pióra. Zachęca również do zastanowienia się nad rolą obszarów położonych poza dominującymi ośrodkami politycznymi i kulturalnymi Starego Kontynentu w dyskusji publicystycznej oraz ich wpływem na formowanie europejskiej opinii publicznej. Prowokuje wreszcie do postawienia pytania o możliwości i ograniczenia związane z korzystaniem z pełnotekstowych baz danych w badaniach historycznych.
    Devoted to the notion of religious war in French, German, and English historiography and journalism of the late seventeenth and early eighteenth centuries, Christian Mühling’s study stimulates reflection on the content, methods, and effectiveness of a pen war of words in the modern era. It also encourages thinking about the role of areas outside the Old Continent’s dominant political and cultural centres in journalistic discussion and their influence on the formation of European public opinion. Finally, it provokes questions about the possibilities and limitations of using full-text databases in historical research.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 67; 273-287
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biblia Jakuba Wujka i Justusa Rabba. Postylla katolicka mniejsza z 1590 roku jako świadek tekstowy przekładu Nowego Testamentu sprzed pierwszej cenzury (1591–1592)
    The Bible of Jakub Wujek and Justus Rabb. The Minor Catholic Postil of 1590 as a Textual Witness of New Testament’s Translation from before the First Censorship (1591–1592)
    Autorzy:
    Rubik, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31017288.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Jakub Wujek
    Justus Rabb
    Biblia
    przekład
    cenzura
    Towarzystwo Jezusowe
    the Bible
    translation
    censorship
    Society of Jesus
    Opis:
    Autor argumentuje na rzecz tezy, że specyficzne cechy przekładu Nowego Testamentu Jakuba Wujka z 1593 r. (brak literalizmu) stanowią wynik współpracy tłumacza z Justusem Rabbem w latach 1591–1592. W kolejnych podrozdziałach autor opisuje metodę przyjętą w niniejszej pracy, przedstawia wyniki analizy przekładu perykop ewangelicznych w poszczególnych wydaniach Postylli katolickiej Wujka i Nowym Testamencie z 1593 r., a także omawia materiał źródłowy dotyczący przedmiotu badań (korespondencja jezuitów, biogramy z epoki).
    The author argues in favour of the thesis that the specific features of Jakub Wujek’s 1593 translation of the New Testament (lack of literalism) result from the translator’s collaboration with the censor Justus Rabb between 1591 and 1592. In the article’s sections, the author describes, in turn, the method adopted in this study, the results of the analysis of the translation of the Evangelical pericopes in the different editions of Wujek’s Catholic Postil and the New Testament of 1593, and discusses the source material for the subject of the study (Jesuit correspondence).
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 66; 77-113
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teologia katolicka wobec pięćsetnej rocznicy reformacji
    Catholic Theology and the 500th Anniversary of the Reformation
    Autorzy:
    Kubicki, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601193.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    wiara
    M. Luter
    reformacja
    sola fides
    dialog ekumeniczny
    faith
    M. Luther
    Reformation
    the ecumenical dialogue
    Opis:
    Zbliżające się 500-lecie Reformacji czyni naglącym pytanie o stan dialogu ekumenicznego Kościołów i wspólnot chrześcijańskich. Rzeczywistość początku XXI stulecia przynosi inne dylematy epistemologiczne niż epoka humanizmu, epoka żywego fermentu społecznego (wykształconej konceptualnie) schyłku mediewalnego Christianitas. Dlatego w duchowej sytuacji teraźniejszości, nacechowanej odkryciami naukowymi i wnikliwym przebadaniem źródeł luterańskiej reformy Kościoła i pisarskiego opus Lutra, bezwzględnie konieczne staje się postawienie i rozstrzygnięcie kilku zasadniczych kwestii. Dobrze byłoby np. odpowiedzieć na pytanie, na ile, opierając się na obecnym stanie wiedzy naukowej o mediewalnej Christianitas, uniwersytecie i metodzie scholastycznej, wpływie orientalnej kultury hellenistycznej na wykształcenie się ideowych zrębów nowożytności oraz na podstawie nowych odkryć w sprawie koncepcji teologii Akwinaty i metody historyczno-krytycznej, Kościoły dialogu ekumenicznego są w stanie zweryfikować fundacyjne stanowisko teologiczne Marcina Lutra i dokonać realnego postępu teologicznego? Na ile również są w stanie postąpić w ekumenicznym dialogu w sprawie imperatywu osadzania wiary teologa w wierze Kościoła Chrystusa, pozostającego Kościołem Ducha Świętego?
    In the context of the upcoming celebration of the 500th anniversary of the Reformation and modern epistemological dilemmas of the present postmodernity, the author shall submit the question of the reality of ecumenical dialogue. How far, basing on the state of scientific knowledge concerning medieval Christendom, the University and the scholastic method, the influence of oriental Hellenistic culture on the education of the ideological foundations of modernity and based on new discoveries on Aquinas concept of theology and historical-critical method, the Churches of the ecumenical dialogue are able to verify the foundation of Martin Luther’s theological position and make real progress in theology? Are they able to make progress in ecumenical dialogue in the imperative of diagnosis of the theologian faith in the faith of the Church of Christ and the Church of the Holy Spirit?
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2015, 9, 1; 189-207
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reforma Kościoła i w Kościele. Formuła Ecclesia semper reformanda w aspekcie historycznym
    Reform of the Church and in the Church. The Historical Aspect of the Formula Ecclesia semper reformanda
    Autorzy:
    Królikowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/36831720.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    reformatio Ecclesiae
    reformation
    reform
    renewal
    Church
    God's Word
    reformacja
    reforma
    odnowa
    Kościół
    słowo Boże
    Opis:
    Dzisiaj już wiemy, że Kościół, posiadający obok wymiaru boskiego także wymiar ludzki, stale potrzebuje adekwatnej i poprawnej teologicznie odnowy i reformy. Droga do powszechnego przyjęcia tego przekonania była bardzo długa, aż wyraziła się ostatecznie w znanej formule Ecclesia semper reformanda. Odwołujemy się do niej w teologii i w życiu Kościoła, starając się ją zrozumieć i odpowiednio zastosować. W tym miejscu proponujemy historyczne spojrzenie na jej genezę, która ukazuje także jej ogólne znaczenie eklezjalne i teologiczne, ale także jej ograniczenia, gdyż jej treść nie jest bynajmniej jednoznaczna.
    This article attempts to trace the origins of the formula Ecclesia semper reformanda which is frequently referred to in ecclesiology as well as in debates on certain issues which have to be tackled in the contemporary Church. Although the idea of the reform of the Church is as old as the Church itself, the very formula dates back to the circles of the Dutch Reformed Church, with its author being reverend Jodocus van Lodenstein (1620‒1677) who included the formula in his treatise Beschouwinge van Zion (Utrecht 1674). It is likely that the formula, along with the very idea of the reform, was not acknowledged in the Catholic Church because of its origins. Contemporary theology has to undertake an important task and to give the formula the authentic meaning which will correspond with the catholic ecclesiology, which is definitely promoted by the Second Vatican Council and the teachings of post-conciliar popes.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2023, 17, 2; 33-55
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Upadek parafii w Chorupniku. Przyczynek do dziejów reformacji w Polsce
    The fall of the Chorupnik parish. A contribution to the history of reformation in Poland
    Autorzy:
    Szady, Bogumił
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1891908.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    diecezja chełmska
    Chorupnik
    reformacja
    kontrreformacja
    duchowieństwo katolickie
    beneficja kościelne
    szlachta
    Chełm diocese
    Reformation
    Counter-Reformation
    Catholic clergy
    Church benefices
    nobility
    Opis:
    The article takes up the question of the fall of the Latin parish in Chorupnik that belonged to the former Chełm diocese. The parish church in Chorupnik was taken away by Protestants in the second half of the 16th century. Attempts at recovering its property possessions by incorporating it into the neighboring parish in Gorzków, and then actions taken both by the Gorzków parish priest and the bishop and his chapter were unsuccessful. A detailed study of the attempt to recover the property of one of the parishes that disappeared during the Reformation, is situated within the context of the relations between the nobility and the clergy in the Counter-Reformation period. Research on the social, legal and economic relations in a local dimension is important for understanding the mechanisms of the mass departure of the nobility to reformed denominations, and then of their return to the Catholic Church.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 2; 135-145
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-37 z 37

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies