Wszystkie pola: Polish text - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Linguistic Complexity: English vs. Polish, Text vs. Corpus
Autorzy:: Kwapień, J.
Drożdż, S.
Orczyk, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1538580.pdf
Data publikacji:: 2010-04
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Fizyki PAN
Tematy:: 89.75.Da
89.75.Fb
Opis:: We analyze the rank-frequency distributions of words in selected English and Polish texts. We show that for the lemmatized (basic) word forms the scale-invariant regime breaks after about two decades, while it might be consistent for the whole range of ranks for the inflected word forms. We also find that for a corpus consisting of texts written by different authors the basic scale-invariant regime is broken more strongly than in the case of comparable corpus consisting of texts written by the same author. Similarly, for a corpus consisting of texts translated into Polish from other languages the scale-invariant regime is broken more strongly than for a comparable corpus of native Polish texts. Moreover, we find that if the words are tagged with their proper part of speech, only verbs show rank-frequency distribution that is almost scale-invariant.
Źródło:: Acta Physica Polonica A; 2010, 117, 4; 716-720
0587-4246
1898-794X
Pojawia się w:: Acta Physica Polonica A
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: The voice synthetiser of polish text for blind persons
Autorzy:: Porwik, P.
Szczepankiewicz, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/333665.pdf
Data publikacji:: 2002
Wydawca:: Uniwersytet Śląski. Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach. Instytut Informatyki. Zakład Systemów Komputerowych
Tematy:: mowa ludzka
sztuczny generator mowy
osoba niewidoma
human speech
artificial speech generator
blind person
Opis:: In this paper we present new method of computer text analyser and computer Polish speech (words) generator. In the described computer program the grammatical characteristics of Polish speech and accents in some words have been taken into consideration. All users' actions are commented by artificial, computer voice. The group of blind students of University of Silesia have examined and tested the presented final program for over one year. Described software tool has in a lot of cases better parameters than others, commercial products.
Źródło:: Journal of Medical Informatics & Technologies; 2002, 4; MT101-109
1642-6037
Pojawia się w:: Journal of Medical Informatics & Technologies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Enhancing regular expressions for Polish text processing
Mechanizm rozszerzonych wyrażeń regularnych do przetwarzania tekstów języka polskiego
Autorzy:: Dorosz, K.
Szczerbińska, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/305579.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:: wyrażenia regularne
język naturalny
język polski
biblioteka CLP
regular expressions
regex
natural language
Polish language processing
CLP library
Opis:: The paper presents proposition of regular expressions engine based on the modified Thompson’s algorithm dedicated to the Polish language processing. The Polish inflectional dictionary has been used for enhancing regular expressions engine and syntax. Instead of using characters as a basic element of regular expressions patterns (as it takes place in BRE or ERE standards) presented tool gives possibility of using words from a natural language or labels describing words grammar properties in regex syntax.
W artykule zaprezentowano propozycje mechanizmu wyrażeń regularnych w oparciu o zmodyfikowany algorytm Thompsona dostosowany do przetwarzania tekstów w języku polskim. Prezentowane wyrażenia regularne wykorzystują słownik fleksyjny języka polskiego i pozwalają na budowę wzorców, w których elementami podstawowymi są wyrazy języka polskiego lub etykiety gramatyczne, a nie znaki (jak to ma miejsce w klasycznych wyrażeniach regularnych standardu BRE czy ERE).
Źródło:: Computer Science; 2009, 10; 19-35
1508-2806
2300-7036
Pojawia się w:: Computer Science
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Прецедентные имена как часть польского текста в русской поэзии
Precedent Names as a Part of the Polish Text in Russian Poetry
Autorzy:: Воронцова, Кристина
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/968717.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Polish text
lyrical portrait
cultural myths
cultural figure
contemporary Russian poetry
Opis:: The author analyses the structure and components of the ‘Polish text’ in the Russian literature after the Second World War. One of the main aspects of this phenomenon is the so-called precedent name. This can be observed when the image of a person (real or fictional) becomes a cultural text or myth. For the ‘Polish text’ in Russian literature such significant names have been Adam Mickiewicz, Julian Tuwim, Juliusz Słowacki, Czesław Miłosz and Konstanty Ildefons Gałczyński. In the Russian mentality Poland has always evoked poetry in general, which means that characteristics of ‘the Pol-ish text’ can be identified through an analysis of poems about these cultural figures.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2014, 07; 239-248
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: „Ближайшая станция европейской культуры…”: полонофилия 60-х годов
Autorzy:: Vorontsova, Kristina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1023462.pdf
Data publikacji:: 2019-09-05
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Soviet poetry
Polska
the Khrushchev Thaw
the Sixties
Polish text of Russian literature
Andrzej Wajda
Zbigniew Cybulski
Opis:: The article attempts to trace the sources of “polonophilia” in the Soviet culture of the sixties and to consider the strategies of the representation of the Polish text in Russian literature after the Khrushchev Thaw on the material of Stanislav Kunyaev, Boris Dubrovin and Emil Janvarev’s poetry. The special influence on the formation of the geo-cultural image of the Polish People’s Republic in this period is discussed in the context of Polish cinema (in particular Andrzej Wajda’s film Ashes and Diamonds).
Źródło:: Studia Rossica Posnaniensia; 2019, 44, 2; 5-14
0081-6884
Pojawia się w:: Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Empirical Verification of the Polish Formula of Text Difficulty
Autorzy:: Charzyńska, Edyta
Dębowski, Łukasz Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/677109.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: psycholinguistics
readability
text difficulty
readability formula
text comprehension
cloze procedure
Opis:: Empirical Verification of the Polish Formula of Text DifficultyThe aim of the study was to verify the accuracy of the formula for assessing the difficulty of texts written in Polish (Pisarek 1969). The study involved 1,309 persons aged between 15 and 84. 15 texts were used, each approximately 300 words long, representing different subjects and varied difficulty level. Text comprehension was checked with multiple choice tests, the cloze procedure and open-ended questions. Significant correlations between the difficulty of a text and its comprehension were found (rmc(15) = -0.529, p = 0.043; ropen = -0.519, p = 0.047; rcloze = -0.656, p = 0.008). The results confirmed relative accuracy and usefulness of Pisarek's readability formula. The discussion includes proposed ways of improving the current form of the formula.
Źródło:: Cognitive Studies; 2015, 15
2392-2397
Pojawia się w:: Cognitive Studies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Source-text reliance in Polish-English translation
Autorzy:: Oliver, Michael
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2045803.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Źródło:: Scripta Neophilologica Posnaniensia; 2001, 3; 81-100
1509-4146
Pojawia się w:: Scripta Neophilologica Posnaniensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: O wyrażaniu radości (na przykładzie rosyjskich konstrukcji z predykatem „рад” i ich polskich odpowiedników przekładowych)
О выражении радости (на примере русских конструкций с предикатом „рад” и их польских текстовых эквивалентов)
On expressing joy (based on the example of Russian structures with predicate “рад” and their Polish text equivalents)
Autorzy:: Czapiga, Zofia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1622872.pdf
Data publikacji:: 2013-01-01
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:: The author concentrates on the typically Russian structures with predicate рад, which expresses joy, and their Polish equivalents. It turns out that, apart from dictionary counterparts (rad, cieszyć się), also other lexemes with similar meaning (zadowolony, miło, przyjemnie) appear. As a result, sentences containing such structures are semantically similar, even if they differ syntactically. The use of some forms (e.g.: рад /miło mi) is, in some situations, a sign of obeying certain social norms of behavior.
Źródło:: Studia Rossica Posnaniensia; 2013, 38; 41-52
0081-6884
Pojawia się w:: Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Tłumaczenie pisemne na język polski: O spójności tekstu docelowego
Translating into Polish: On Target Text Cohesion
Autorzy:: Piotrowski, Sebastian
Sadowska-Dobrowolska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1791085.pdf
Data publikacji:: 2020-12-22
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: tłumaczenie pisemne
spójność tekstu
język źródłowy
język docelowy
written translation
text cohesion
source language
target language
Opis:: Celem niniejszego artykułu jest przede wszystkim pokazanie problemów z zakresu poprawnego tworzenia spójnego tekstu tłumaczenia w języku polskim, z jakimi borykają się studenci polonofoni, a także zwrócenie uwagi na konieczność rozwijania tej kompetencji w toku studiów. Praktyka tłumaczeniowa pokazuje, że wysoka kompetencja w języku ojczystym (jako docelowym), polegająca na znajomości reguł tworzenia spójnego tekstu, z uwzględnieniem niuansów składniowych, leksykalnych (semantycznych) i stylistycznych, jest warunkiem sine qua non odniesienia zawodowego sukcesu. Podstawą przedstawionych w artykule analiz jest korpus prac tłumaczeniowych studentów polonofonów odbywających studia magisterskie na kierunku filologia romańska.
The purpose of this article is, above all, to draw attention to some of the problems which many Polish students face in the area of making a coherent translation of a foreign-language text into Polish. Additionally, the need to develop this competence during university studies will be discussed. Translation practice shows that high competence in one’s native language (as the target language), consisting of the ability to create a coherent text, taking into account syntactic, lexical (semantic) and stylistic nuances, is a sine qua non for professional success. The object of the analyses presented in this article is a body of texts translated by Polish students who are studying for a master’s degree in romance languages.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 10; 89-102
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: ‘LEX OSCA TABULAE BANTINAE’ TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ
Lex Osca Tabulae Bantinae’: Text, Polish Translation and Commentary
Autorzy:: Sitek, Bronisław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2096653.pdf
Data publikacji:: 2021-03-13
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: ustawa municypalna; pierwotne ludy Italii; prawo rzymskie; ekspansja kultury rzymskiej.
municipal act; original peoples of Italy; Roman law; expansion of Roman culture.
Opis:: Zachowany fragment ustawy municypalnej lex Osca Tabulae Bantinae jest przykładem polityki Rzymu w stosunku do pierwotnych kultur na południu Italii. Rzymianie zachowywali język oraz lokalne zwyczaje, wprowadzając jednocześnie rzymskie regulacje prawne, stanowiące podstawą organizacji i funkcjonowania miasta. Historia tej ustawy jest również przykładem, w jaki sposób redagowano i zapisywano teksty prawne na przełomie II i I w. po Chr.
The extant passage of the municipal act known as the lex Osca Tabulae Bantinae is an example of Roman policy on the primitive cultures of southern Italy. The Romans kept the language and local customs but introduced Roman legal regulations, which provided the grounds for the organization and operations of local municipalities. The history of this act is also an example of how legal texts were edited and written at the turn of the first and second centuries AD.
Źródło:: Zeszyty Prawnicze; 2021, 21, 1; 325-348
2353-8139
Pojawia się w:: Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Tłumaczenie: Euklides, Elementy, Księga II
Euclid, Elements, Book II. Translated into Polish from the text of Heiberg
Autorzy:: Błaszczyk, Piotr
Mrówka, Kazimierz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1789262.pdf
Data publikacji:: 2020-12-24
Wydawca:: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Źródło:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Mathematicae Pertinentia; 2020, 12; 265-279
2080-9751
2450-341X
Pojawia się w:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Mathematicae Pertinentia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Text summarizing in Polish
Streszczanie tekstu w języku polskim
Autorzy:: Branny, E.
Gajęcki, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/305824.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:: przetwarzanie języka naturalnego
streszczanie tekstu
natural language processing
text summarizing
Opis:: The aim of this article is to describe an existing implementation of a text summarizer for Polish, to analyze the results and propose the possibilities of further development. The problem of text summarizing has been already addressed by science but until now there has been no implementation designed for Polish. The implemented algorithm is based on existing developments in the field but it also includes some improvements. It has been optimized for newspaper texts ranging from approx. 10 to 50 sentences. Evaluation has shown that it works better than known generic summarization tools when applied to Polish.
Celem artykułu jest zaprezentowanie algorytmu streszczającego teksty w języku polskim. Mimo istnienia algorytmów streszczających teksty, brak jest algorytmów dedykowanych dla języka polskiego. Przedstawiony algorytm bazuje na istniejących algorytmach streszczania tekstu, ale zawiera kilka ulepszeń. Algorytm jest przeznaczony dla streszczania tekstów prasowych liczących od 10 do 50 zdań. Przeprowadzone testy pokazują, że algorytm działa lepiej od znanych algorytmów zastosowanych dla języka polskiego.
Źródło:: Computer Science; 2005, 7; 31-48
1508-2806
2300-7036
Pojawia się w:: Computer Science
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Discurso turístico en el diálogo entre culturas: análisis semiológico del lenguaje de turismo en un corpus textual español-polaco
Tourism Discourse in the Dialogue between Cultures: Semiotic Analysis of the Language of Tourism Based on Spanish and Polish Text Corpus
Dyskurs turystyczny w dialogu kultur: analiza semiologiczna języka promocji turystycznej w oparciu o korpus tekstowy hiszpańsko-polski
Autorzy:: Kudełko, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1886901.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: dyskurs turystyczny
analiza semiologiczna
dialog międzykulturowy
tourism discourse
semiotic analysis
intercultural dialogue
Opis:: Considerando que los textos forman parte de los acontecimientos sociales como forma lingüística de interacción, el turismo como uno de los sectores más dinámicos de la economía a nivel mundial influye la manera de percibir otra(s) cultura(s). En el proceso del descubrimiento de lo ajeno radica la importancia de transmitir informaciones y generar ideas sobre una cultura distinta. El diálogo intercultural que se establece a través del lenguaje turístico enriquece no solo experiencias turísticas sino también es un instrumento poderoso que crea una visión más o menos objetiva de lo ajeno. Uno de los canales de comunicación turística más populares es el folleto. ¿Cómo se estructura un folleto y cuáles son sus rasgos lingüísticos típicos? En el presente estudio se dará respuesta a estas preguntas basándose en un corpus seleccionado de folletos turísticos editados en versión española (original y traducida del polaco).
Considering that the texts are part of the social events such as linguistic form of interaction, tourism as one of the most dynamic sectors of the economy in the world influence the way we perceive other(s) culture(s). It is the process of exploration of foreign cultures trough language. The intercultural dialogue that is set through the tourist language enriches not only tourist experiences but is a powerful instrument that creates more or less objective visions. One of the most popular channels of tourist communication is the tourist brochure. What is the structure and the linguistic traits of the brochure? In the present study, we will answer these questions based on a corpus selected of tourist brochures edited in Spanish version (original and translated from the Polish).
Teksty kultury odgrywają różne role życiu społecznym w postaci językowej formy oddziaływań, a teksty promocji turystycznej wpływają na sposób postrzegania innych kultur. W procesie poznania obcości, teksty turystyczne stanowią łącznik informacyjno-wyobrażeniowy w przekazie obcych realiów. Dialog międzykulturowy, jaki nawiązuje się poprzez językową formę promocji turystycznej opisu rzeczywistości, sprzyja wzbogaceniu doświadczenia turysty. Jednym znajbardziej rozpowszechnionych kanałów komunikacji w tej dziedzinie jest folder turystyczny. Jaka jest jego struktura i jakie językowe elementy opisu zawiera? W niniejszym artykule, autorka wskazuje typowe i wspólne cechy budowy folderu turystycznego i opisu językowego w oparciu okorpus tekstowy w języku hiszpańskim i polskim.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 5; 203-213
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: «И махнуть из Риги в Краков...»: (не)традиционный Польский текст в цикле стихотворений Сергея Морейно «Краковский трубач»
“And hop from Riga to Krakow…”: (Un)traditional Polish Text in the Cycle of Poems “The Krakow Trumpeter“ by Sergey Moreino
„I przenieść się z Rygi do Krakowa…”: (nie)tradycyjny polski tekst w cyklu wierszy Siergieja Moreino „Krakowski trębacz”
Autorzy:: Воронцова, Кристина
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38456418.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Polska
poezja radziecka
Siergiej Moreino
teksty lokalne
poezja rosyjska
Kraków
Warszawa
Polska
Soviet poetry
Sergey Moreino
local texts
Russian poetry
Krakow
Warsaw
Opis:: This article focuses on the issue of so-called Polish text of Russian culture in the poetic cycle Krakovskiĭ trubach [The Krakow Trumpeter] (1989–1990) by Sergey Moreino, a Russian poet and translator, who currently lives in Latvia. Traditional semiotic patterns and national stereotypes which existed in Soviet culture (Poland as a Big Cemetery, Poland as a Big Border, Romantic Poland, etc.) had a long-term impact on post-Soviet literature. As it turns out, however, in the case of Sergei Moreino, who consciously kept distance from any Polonophilia moods of the 1960s and 70s, there emerged innovative ways of presenting Poland, and especially the urban space of Krakow.
Artykuł koncentruje się na problemie tzw. polskiego tekstu kultury rosyjskiej w cyklu poetyckim Krakowskij trubacz [Krakowski trębacz] (1989–1990) Siergieja Moreino, rosyjskiego poety i tłumacza, mieszkającego obecnie na Łotwie. Tradycyjne wzorce semiotyczne i narodowe stereotypy, które istniały w kulturze radzieckiej (Polska jako Wielki Cmentarz, Polska jako Wielka Granica, Polska romantyczna itd.) miały długofalowy wpływ na literaturę postradziecką, ale okazało się, że w przypadku Siergieja Moreino, który świadomie zdystansował się od wszelkich nastrojów polonofilii lat 60. i 70. XX wieku, pojawiły się nowatorskie sposoby ukazywania Polski, a zwłaszcza przestrzeni miejskiej Krakowa.
Статья посвящена проблеме так называемого Польского текста русской куль-туры в поэтическом цикле Краковский трубач (1989–1990) русского поэта и переводчика Сергея Морейно, проживающего в настоящее время в Латвии. Традиционные семиотические паттерны и национальные стереотипы, суще-ствовавшие в советской культуре (Польша как большое кладбище, Польша как большая граница, романтическая Польша и др.), оказали большое влияние на постсоветскую литературу, однако представляется, что в случае Сергея Морей-но, который сознательно дистанцируется от любых полонофильских настрое-ний 60-х и 70-х годов XX века, в репрезентации Польши, и особенно городско-го пространства Кракова, используются новаторские инструменты
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2022, 46
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: LINGUISTIC ANALYSIS OF NECESSITY EXPRESSIONS IN FINNISH AND POLISH LEGAL TEXT IN TERMS OF DEONTIC STRENGTH
ANALIZA LINGWISTYCZNA SIŁY KONIECZNOŚCI W KONTEKŚCIE PRAWNYM W JĘZYKU FIŃSKIM I POLSKIM
Autorzy:: RYDZEWSKA-SIEMIĄTKOWSKA, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/920692.pdf
Data publikacji:: 2016-01-01
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: modalność deontyczna
siła deontyczna
fiński język prawny
polski język prawny
deontic modality
deontic strength
Finnish legal language
Polish legal language
Opis:: The aim of this article is to highlight an issue of expressing deontic modality in Finnish and Polish in a legal context in terms of deontic strength. The particular interest is put on the Finnish necessive expression on –t(t)ava and its Polish equivalents. The choice of this expression is motivated by the fact that it is the most frequent deontic expression that occurred in the analysed material. It is argued that although the meaning of the Finnish and English modal expressions are almost parallel, the corresponding Polish expressions show some discrepancy. This paper aims at giving insight into the differences of the phenomenon on the basis of the Treaty on Functioning of the European Union.
Artykuł ma na celu przedstawienie różnic w wyrażaniu stopnia konieczności w kontekście prawnym w języku fińskim i polskim. Przykłady zaczerpnięte zostały z Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i omówione w odniesieniu do języka angielskiego. Środki przenoszenia modalności deontycznej odznaczające się największą frekwencją w analizowanym Traktacie to wyrażenie nesesywne on –t(t)ava oraz jego polskie odpowiedniki. Zauważono, iż użycie polskich ekwiwalentów tego wyrażenia jest najbardziej zróżnicowane w kategoriach siły deontycznej wśród trzech języków.
Źródło:: Comparative Legilinguistics; 2016, 26, 1; 47-69
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:: Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:: Development of Extensive Polish Handwritten Characters Database for Text Recognition Research
Autorzy:: Tokovarov, Mikhail
Kaczorowska, Monika
Miłosz, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/102832.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:: OCR
Handwriting character samples
Database for optical character recognition
Polish handwritten characters database
Próbki znaków pisma ręcznego
Baza danych do optycznego rozpoznawania znaków
Baza polskich znaków pisanych odręcznie
Opis:: In the modern world, fast and efficient processing of non-digital (handwritten or typed) texts is the task of extreme importance. Similar to many other fields, optical character recognition (OCR) benefits from the application of machine learning (ML) which allows developing effective and accurate methods. In order to achieve good performance, a machine learning algorithm requires great amount of data. Nowadays, a large database of handwritten characters prepared by National Institute of Standards and Technology (NIST), USA, can be used for training an ML model. However, significant differences between the manners of handwriting exist in the US and Poland. That fact, along with the absence of Polish diacritical marks, causes the NIST database to be less useful for development of an OCR model for the Polish language. According to the best of the authors’ knowledge, no database with samples of Polish handwriting exists. The present research is focused at filling this gap, i.e. gathering and preparing an extensive database of Polish handwritten characters. The paper presents the very first database of Polish handwriting samples. The database is by far larger than all the datasets used in the previous attempts of implementing OCR for the Polish handwriting. It is also the first fully publicly accessible database of Polish handwriting of this scale. The same method and developed tools can be used to build handwritten characters databases of other languages.
Źródło:: Advances in Science and Technology. Research Journal; 2020, 14, 3; 30-38
2299-8624
Pojawia się w:: Advances in Science and Technology. Research Journal
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:: КОМУНІКАТИВНІ ДЕВІАЦІЇ В ПРОЦЕСІ ПЕРЕКЛАДУ ПОЛЬСЬКОГО ПРАВОВОГО ТЕКСТУ
Autorzy:: Kowalewska, Olena
ДУФЕНЮК, ОКСАНА
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1041371.pdf
Data publikacji:: 2020-06-30
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Polish legal text
communicative deviations
translating of legal terms into Ukrainian
bilingual terminological dictionaries
polski tekst prawny
błędy komunikacyjne
tłumaczenie terminów prawnych na język ukraiński
dwujęzyczne słowniki terminologiczne
Opis:: Artykuł został poświęcony kwestii błędów komunikacyjnych w procesie tłumaczenia polskiego tekstu prawnego na język ukraiński. Aktualność tematu badawczego wynika z konieczności zapewnienia ukraińskim prawnikom szerszego dostępu do polskojęzycznych aktów prawnych. Wzmożone zainteresowanie jest rezultatem sprawności wprowadzania przez Polskę europejskich praktyk w interpretacji prawa. W artykule został przedstawiony schemat komparatystycznej analizy polskich tekstów prawnych i prawniczych, scharakteryzowano grupy terminów prawnych pod względem trudności ich tłumaczenia na język ukraiński oraz określono najczęstsze przyczyny powstawania błędów komunikacyjnych. Tłumaczenie polskiego tekstu prawnego wymaga od tłumacza nie tylko doskonałej znajomości języka polskiego i ukraińskiego, ale także obowiązującego ustawodawstwa obu państw. Wspólna praca językoznawców, tłumaczy i prawników nad tworzeniem dwujęzycznych słowników terminologicznych pozwoli uniknąć błędów, które można zaobserwować w tłumaczeniach polskich tekstów prawnych na język ukraiński.
The article elucidates problems of translating Polish legal texts into Ukrainian. The topicality of the study consists in the necessity to provide Ukrainian lawyers with an open access to Polish legal acts. The importance of such an enterprise is enhanced by the fact of introducing European criteria of interpreting laws into the Polish legal practice. The author elaborates a scheme of comparative analysis of Polish legal texts, subdivides Polish legal terms into groups depending on difficulties of their translating into Ukrainian, describes common translation deviations. Adequate translation of Polish legal texts requires not only fluency in Polish and Ukrainian, but also some specialized knowledge of laws of both countries. The joint work of linguists, lawyers and translators will help to avoid typical mistakes found in translations of legal acts from Polish into Ukrainian.
Źródło:: Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 95-102
2300-4754
Pojawia się w:: Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:: Lidy na pierwszych stronach dzienników ogólnopolskich – perspektywa genologiczna
Leads on the Front Pages of Domestic Polish Newspapers – a Text Genre Perspective
Autorzy:: Ślawska, Magdalena
Kalisz, Aleksandra
Tyc, Ewelina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2167064.pdf
Data publikacji:: 2022-12-31
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: lead
paratext genre
newspaper front page
lid
gatunek paratekstowy
pierwsza strona gazety
Opis:: Głównym celem artykułu było zestawienie ustaleń oraz koncepcji dotyczących lidów z ich analizą opartą na przykładach pochodzących z pierwszych stron dzienników ogólnopolskich (analizą objęłyśmy Rzeczpospolitą, Nasz Dziennik oraz Gazetę Wyborczą z listopada 2020 roku). Interesowały nas wstępne akapity głównych informacji, zapowiedzi czy komentarzy danego wydania. Ukazanie lidów w dwóch perspektywach – strukturalnej i pragmatycznej – pozwoliło zdefiniować lid jako gatunek paratekstowy, umiejscowiony zawsze na początku tekstu prasowego, wyróżniony graficznie, w sposób zamierzony przygotowany przez autora bądź przez wydawcę tekstu, kierowany do odbiorcy, na którego oddziałuje perswazyjnie. Lid ma wyraźną funkcję podwójnego powiadamiania. Jest reklamą tekstu. W badanym materiale wyróżniłyśmy dwie główne kategorie: lidy z dominantą informacyjną oraz lidy z dominantą publicystyczną. większość lidów przez nas analizowanych stanowiły te z dominantą publicystyczną (Gazeta Wyborcza – 85%, Nasz Dziennik – 75%, Rzeczpospolita – 50%). Druga część badania polegała na analizie wydań z 13 listopada 2020 roku – na pierwszych stronach trzech dzienników pojawiły się teksty dotyczące wydarzeń z 11 listopada 2020 roku, czyli zamieszek podczas Marszu Niepodległości w Warszawie. To pozwoliło zbadać lidy w kontekście, wchodziły one bowiem w relacje wewnątrztekstowe i multimodalne. Tytuły były ważną eskortą lidów, natomiast korpusy rozwijały treść akapitu wstępnego w poszczególnych segmentach tekstu. Tylko w Rzeczpospolitej lid prawie dosłownie został przytoczony w komentarzu. Na tych trzech wybranych pierwszych stronach można było także zaobserwować inne relacje wewnątrztekstowe: lidu ze śródtytułami, zdjęciem i jego podpisem. Aby sprawdzić umiejętność odczytania lidów z dominantą publicystyczną, przeprowadziłyśmy ankietę na grupie 219 studentów. Prezentowane lidy pozbawiłyśmy informacji dotyczącej miejsca wydania. Z przeprowadzonej analizy wynikało, że respondenci nie zawsze potrafili odczytać publicystyczny wymiar lidu, a na pierwszą stronę gazety nie wybraliby lidu silnie opiniotwórczego – tylko bardziej streszczający lub informacyjny.
The main aim of this article was to juxtapose the findings and concepts of leads with their analysis on the front pages of poland’s national dailies (under analysis were Rzeczpospolita, Nasz Dziennik, and Gazeta Wyborcza published throughout november 2020). The authors were interested in the introductory paragraphs of the main news, announcements or commentaries on a given issue. Presenting the analysed leads from a structural and a pragmatic perspective enabled the definition of the lead as a paratextual genre, always located at the beginning of a press text, graphically distinguished, intentionally designed by the author or publisher of the text, and targeted at the recipient on whom it is expected to have a persuasive effect. A lead has an overt dual notification function; it acts as an advertisement for the text. In the material studied, we distinguished two leading categories: information-dominant and journalistic-dominant leads. Most of the leads under analysis were those with a journalistic dominance (Gazeta Wyborcza – 85%; Nasz Dziennik – 75%; and Rzeczpospolita – 50%). The second part of the study consisted of an analysis of the editions of the three dailies published on 13 November 2020. The front pages of the dailies that day featured articles about the events of 11 November 2020 – the riots during the Independence March in Warsaw. This approach enabled an examination of leads in a comparable context, and helped determine that they displayed intra-textual and multimodal relationships. Titles were an important accompaniment to leads, while body texts developed the content of the introductory paragraph in individual text segments. It was only in the Rzeczpospolita daily that the lead was quoted in the commentary almost verbatim. In these three selected front pages, other intra-textual relationships could be observed: a lead with mid-headings, a photograph and its caption. We examined readability of leads with journalistic dominance by conducting a survey with a group of 219 students. We stripped information regarding the place of issue from the leads presented to the respondents. The research showed that respondents were not always able to detect the journalistic dimension of the lead, and would not choose a strongly opinion-building lead for the front page of a newspaper, opting for a more summative or informative lead in this function.
Źródło:: Socjolingwistyka; 2022, 36, 1; 45-62
0208-6808
Pojawia się w:: Socjolingwistyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:: Polskojęzyczne opisy przypadku z zakresu psychiatrii i psychologii – model tekstowy czy wyjątek? Część II
Case reports in the field of psychiatry and psychology in Polish – a text model or an exception? Part II.
Autorzy:: Żelazowska-Sobczyk, Magda
Zabielska, Magdalena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/973330.pdf
Data publikacji:: 2019-06-24
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:: medical communication
case report
case formulation
microgenre
psychology
psychiatry
narrative approach
Opis:: The aim of this series of articles is to identify and characterize the main linguistic and structural features of medical case reports in the field of psychiatry and psychology. The series is divided into to two parts: theoretical and empirical. The main purpose of the first part is to present the theoretical background of the discourse of psychiatry and psychology, including the characteristics of case reports of these disciplines and instructions for authors for preparing this type of text, as well as the narrative approach, case conceptualization etc. The second part is an empirical one. The main research question is whether the case reports of psychiatry and psychology are typical representatives of the microgenre or whether they are different with respect to particular levels of the texts. The present authors focus on the structure of case reports and their rhetorical character – the way of presenting particular information and its linguistic representation. The psychiatric and psychological case reports will be compared with the case reports from clinical and surgical disciplines, for instance cardiology or otorhinolaryngology. The study presents both differences and similarities between the two types of case reports, which are illustrated with representative examples from the research material.
Źródło:: Applied Linguistics Papers; 2019, 26/2; 1-19
2544-9354
Pojawia się w:: Applied Linguistics Papers
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:: Polskojęzyczne opisy przypadku z zakresu psychiatrii i psychologii – model tekstowy czy wyjątek? Część I.
Case reports in the field of psychiatry and psychology in Polish – a text model or an exception? Part I.
Autorzy:: ŻELAZOWSKA-SOBCZYK, Magda
ZABIELSKA, Magdalena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/555503.pdf
Data publikacji:: 2019-03-25
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:: medical communication
case report
case formulation
microgenre
psychology
psychiatry
narrative approach
Opis:: The aim of this series of articles is to identify and characterize the main linguistic and struc-tural features of medical case reports in the field of psychiatry and psychology. The series of papers is divided into to two parts: theoretical and empirical. The main purpose of the first part is to present the theoretical background of the discourse of psychiatry and psychology as well as the characteristics of case reports of these disciplines. In the paper, the present authors also demonstrate the structure of the case reporting of psychiatry and psychology, including the instruction for authors given by the American Psychological Association. Also, the narrative approach, the patient’s stories appearing in these texts as well as one of the main elements of the case reports, i.e. ‘case conceptualization’ are discussed. The second part will be an empirical one. The main research question is whether the case reports of psychiatry and psychology are typical representatives of the microgenre or whether they are different with respect to particular levels of the texts. The case reports of psychiatry and psychology will be compared with the case reports of clinical and surgical disciplines, for instance from cardiology or otorhinolaryngology.
Źródło:: Applied Linguistics Papers; 2019, 26/1; 65-83
2544-9354
Pojawia się w:: Applied Linguistics Papers
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:: Bierni na Wschodzie, ponoszący zbiorową winę i oczywiście obecni w Europie – krytyka niemieckich i polskich podręczników do historii w oparciu o kontrastywną lingwistykę dyskursu
Passive in the East, collectively guilty and obviously within Europe – criticism of German and Polish history text-books by contrastive discourse linguistics
Autorzy:: Dreesen, Philipp
Judkowiak, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/474073.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:: contrastive discourse linguistics
textbooks
Polish-German affairs
Opis:: The goal of the article is to introduce school books as a possible object of study of contrastive discourse linguistics. The analysis of selected German and Polish history textbooks for the level Oberstufe II/Liceum provides, thanks to its contrastiveness, information about similarities and differences (or gaps, fr. le non dit) between the presented knowledge about neighbouring countries and binational relationships. The imparted knowledge order can be recognized at the word-level, in text strategies, text-image relations, and at the level of discourse. The article outlines several examples of these kinds of knowledge manifestations distinctive for Polish-German affairs. The result of the multi-level analysis serves to elicit the role of a textbook as a knowledge-canonising medium and its influence on formation of the normalization discourse as well as to criticize this medium especially in consideration of meta-linguistic aspects.
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na podręczniki szkolne jako na przedmiot badawczy kontrastywnej lingwistyki dyskursu. Analizie poddane zostały wybrane niemieckie i polskie podręczniki do historii na poziomie liceum/Oberstufe II. Analiza kontrastywna dostarcza informacji o podobieństwach i różnicach (także o „lukach treściowych”) występujących w sposobie przedstawiania wiedzy o danym kraju i o wzajemnych relacjach polsko-niemieckich. Porządek wiedzy obecny w polskich i niemieckich podręcznikach można wyśledzić w oparciu o zjawiska występujące na płaszczyźnie słowa, w strategiach tekstowych, relacjach tekst – obraz oraz na płaszczyźnie dyskursywnej. Wyniki analizy wielopłaszczyznowej wskazują na szczególną rolę podręczników w kształtowaniu kanonu wiedzy oraz dyskursu o normalizacji stosunków polsko-niemieckich, uwzględniają one przy tym także aspekty metajęzykowe.
Źródło:: tekst i dyskurs - text und diskurs; 2012, 5; 91-126
1899-0983
Pojawia się w:: tekst i dyskurs - text und diskurs
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:: Jarosław Świątek Wszyscy kłamią. Nie daj się oszukać (Everyone Lies, Don’t Get Fooled), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2012, pp. 136 (text in Polish)
Autorzy:: Wrońska, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/523547.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Źródło:: European Polygraph; 2012, 6, 2(20); 145-149
1898-5238
2380-0550
Pojawia się w:: European Polygraph
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:: ‘PRIVILEGIA CONCESSA DIANAE EPHESIAE AB IMPERATORE HADRIANO’. PRZYWILEJE NADANE ARTEMIDZIE EFESKIEJ PRZEZ CESARZA HADRIANA. TEKST ‒ TŁUMACZENIE ‒ KOMENTARZ
‘Privilegia concessa Dianae Ephesiae ab imperatore Hadriano’. Privileges granted to Artemis of Ephesus by Emperor Hadrian: text, Polish translation, and commentary
Autorzy:: Tadajczyk, Konrad
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2143490.pdf
Data publikacji:: 2022-10-19
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: Artemida
Efez
Hadrian
przywilej
port
depozyt
finanse
Artemis
Ephesus
benefaction
harbour
deposits
finances
Opis:: Niniejsze opracowanie dotyczy inskrypcji honorującej Hadriana przez miasto Efez, która wychwala cesarza jako założyciela i zbawcę. Inskrypcji poświęconych cesarzowi było wiele na greckim Wschodzie. Jednak niezwykłą cechą tej inskrypcji jest to, że wymienia motywy nadania takich tytułów. Mieszkańcy Efezu wyrażają wdzięczność za nadanie przywilejów dla Artemidy efeskiej, sprowadzenie zboża z Egiptu, remont portów w Efezie, dzięki któremu miasto mogło funkcjonować jako główny ośrodek handlowy do końca starożytności.
This paper is on an inscription made by the city of Ephesus in tribute to the Emperor Hadrian, praising him as its founder and saviour. There were numerous inscriptions dedicated to Hadrian in the Greek East, but the remarkable feature of this one is that it gives the motives for the specific honours it enumerates. The citizens of Ephesus express gratitude for the privileges Hadrian granted to Artemis of Ephesus, the importation of grain from Egypt, and the renovation of the ports of Ephesus, which enabled the city to function as a major trading centre until the end of Antiquity.
Źródło:: Zeszyty Prawnicze; 2022, 22, 3; 275-288
2353-8139
Pojawia się w:: Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:: Epika dziadowska jako religijny tekst kultury ludowej w Polsce na tle słowiańskim
The poetry of wandering beggars as a text of Polish folk culture against the Slavic background
Autorzy:: Masłowska, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/26442935.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: religious lyrics of vagabond beggars
inging beggars in Poland
vagabond beggars in Slavic culture
mediating role of vagabond beggars
kultura dziadowska
religijno-legendarna epika dziadowska
żebrzący śpiewacy w Polsce
wędrowni śpiewacy w kulturze Słowian
Opis:: Artykuł poświęcony jest religijno-legendarnej epice żebrzących śpiewaków w kontekście polskiej kultury ludowej na tle słowiańskim. Autorka przedstawiła dziadowską twórczość jako tekst kultury z uwzględnieniem, ludowego pochodzenia wędrownych śpiewaków, ich związku z Kościołem i wynikającej stąd funkcji szerzenia idei chrześcijańskiej wśród ludu i religijnej tematyki repertuaru pieśniowego. Autorka zwróciła uwagę na specyfikę polskich pieśni dziadowskich z mocno zaznaczonym kultem maryjnym, a w pieśniach historycznych dominującą nad przebiegiem zdarzeń wymowę moralizatorską utworu. Najistotniejsze różnice dotyczą interpretacji eschatologicznych motywów, zwłaszcza Sądu Ostatecznego, wędrówki dusz w zaświaty, kreacji osób boskich i ich ingerencji w życie ludzi. Do cech wspólnych należała obrzędowa rola dziada, jego funkcja mediacyjna oparta na kulcie przodków.
In her article, Ewa Masłowska describes wandering or vagabond beggars and their epic poems and songs in the broad context of the Polish and Slavic traditional folk or rural culture. Masłowska emphasizes the Marian cult specific to the Polish beggar sung poetry. Another particular feature of these songs is the domination of moral themes over events. Another distinctive feature is the presence of eschatological themes, particularly matters such as death, redemption, the soul’s fate after death, the end of the world, and the Last Judgement. What is common for the singing beggars in the Slavic lands is church protection (both in the Orthodox and Catholic countries), which determines their role in the rural society as a facilitator of the Christian religion. Important is also the cult of the ancestors, which was the basis of the beggars’ role in agricultural celebrations and rites of passage, as villagers perceived them as mediatory figures.
Źródło:: Forum Lingwistyczne; 2023, 11; 1-31
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:: Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:: Piotr Herbowski, Badania poligraficzne jako metoda weryfikacji wersji śledczych (Polygraph examinations as a method for verifying investigative scenarios) Wydawnictwo Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji Warszawa 2011, pp. 271 (text in Polish)
Autorzy:: Gołaszewski, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/523288.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Źródło:: European Polygraph; 2013, 7, 1(23); 39-43
1898-5238
2380-0550
Pojawia się w:: European Polygraph
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:: O zapomnianym polskim tłumaczeniu tzw. Parafrazy Modlitwy Pańskiej Ludolfa z Saksonii
On a forgotten Polish translation of the Paraphrase of Pater Noster by Ludolphus of Saxony
Autorzy:: Masłej, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/911273.pdf
Data publikacji:: 2018-11-26
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Ludolphus of Saxony
Ludolph the Carthusian
paraphrase of Pater noster
Vita Ihesu Christi
open text
interlinear version
gloss
translation in the Middle Ages
Ludolf z Saksonii
Ludolf Kartuz
parafraza Modlitwy Pańskiej
tekst otwarty
wersja interlinearna
glosa
tłumaczenie w średniowieczu
Opis:: Celem artykułu jest analiza nieznanego tłumaczenia parafrazy Modlitwy Pańskiej Ludolfa z Saksonii na język wernakularny. Autor proponuje odmienny sposób spojrzenia na glosy do łacińskiego tekstu: nie są one jedynie pojedynczymi dopiskami, ale tworzą artystyczne tłumaczenie łacińskiej podstawy. Całość zapisków jest interpretowana jako tekst otwarty, możliwy do realizacji na kilka sposobów: w całości po łacinie, w całości po polsku oraz jako tekst dwujęzyczny.
The aim of the article is to analyse an unknown vernacular translation of the Paraphrase of Pater noster by Ludolphus of Saxony. The author proposes a new way of thinking about glosses to the Latin text. It is believed that glosses are not only singular words but they form the artistic translation of the Latin base. The jottings can be interpreted as an open text, which could have been realised in many ways: as a Latin text, a Polish text or a bilingual, Polish-Latin text.
Źródło:: Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2017, 33
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:: Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:: Kontrastywność rozumiana inaczej – germanistyczna lingwistyka tekstu z perspektywy badań polonistycznych
Contrastive Studies Understood Differently: Text Linguistics within German Studies from the Perspective of Research in Polish Studies
Autorzy:: Bilut-Homplewicz, Zofia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1886461.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: germanistyczna lingwistyka tekstu
polonistyczna lingwistyka tekstu
kontrastywność międzyjęzykowa
kontrastywność międzytekstowa
kontrastywność interlingwistyczna
text linguistics within German studies
text linguistics within Polish studies
cross-linguistic contrastive studies
intertext contrastive studies
interlinguistic contrastive studies
Opis:: (Germanistyczne) badania kontrastywne rozumiane były wcześniej jako porównywanie systemów dwóch lub większej liczby języków, a następnie po zwrocie pragmatycznym zaczęto włączać do nich stopniowo również płaszczyznę tekstu oraz dyskursu. Niniejszy artykuł prezentuje jeszcze jeden rodzaj kontrastywności, tzw. kontrastywność interlingwistyczną – z perspektywy polonistycznej lingwistyki tekstu ukazano najistotniejsze problemy analogicznej dyscypliny w kręgu badań germanistycznych.
Contrastive studies (within German studies) were earlier understood as the comparison of the systems of two or more languages and, after a pragmatic turn, gradually the areas of text and discourse were introduced. The present article presents yet another type of contrasytive studies, i.e. interlinguistic contrastive studies—from the perspective of Polish text linguistics the crucial problems within the equivalent dicipline in German studies are introduced and discussed.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 8; 13-25
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:: Les verbes garantir et assurer et leurs équivalents polonais dans le texte constitutionnel contemporain d’un état et dans Gaudium et spes (1965)
Verbs Garantir and Assurer and their Polish Equivalents in the Text of the Polish National Constitution and in Gaudium rt Spes (1965)
Czasowniki garantir i assurer oraz ich polskie ekwiwalenty w tekście konstytucji państwowej i w konstytucji Gaudium et spes (1965)
Autorzy:: Śliwa, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1883428.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: juryslingwistyka
terminologia
czasowniki modalne
tłumaczenia specjalistyczne
korpusy porównywalne
korpusy równoległe
jurislinguistics
terminology
modal verbs
specialized translation
comparable corpora
parallel corpora
Opis:: Artykuł zawiera szczegółową analizę czasowników garantir i assurer oraz polskich ekwiwalentów gwarantować, zapewniać i zabezpieczyć, wyodrębnionych z tekstów normatywnych, jakimi są konstytucje państwowe i Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes Kościoła katolickiego. Jako czasowniki modalne deontyczne zapewnienia są używane w określonych typach tekstów specjalistycznych. Badanie zależności między typem tekstu konstytucyjnego a doborem czasowników zapewnienia w języku oryginału wykazuje, że zarówno konstrukcja składniowa, jak i znaczenie tych czasowników są charakterystyczne dla danego typu tekstu. Refleksja nad doborem tych czasowników w tekstach tłumaczonych prowadzi do wniosku, że warto ponownie przemyśleć dobór ekwiwalentów w tekście tłumaczonym zgodnie ze stylem redakcji właściwym dla danego tekstu normatywnego. Szczegółowe ilustracje dwujęzycznych kontekstów tekstów porównywalnych, jak i paralelnych mają także na celu wskazanie specjalistom z lingwistyki komputerowej problemów, jakie pojawiają się przy kodowaniu, a które wynikają z transformacji struktur z systemu danego języka w ich realizacjach dyskursywnych oraz w przeformułowaniu całych fraz z czasownikiem zapewnienia w procesie tłumaczenia wraz z konsekwencjami wynikającymi z wyborem modalności de re lub de dicto.
The article contains a detailed analysis of the verbs garantir and assurer and their evivalents in Polish gwarantować, zapewniać i zabezpieczyć extracted from the normative texts, which are national constitutions and the constitution of the Catholic Church. As modal deontological verbs of assurance they are used in specialized texts. The study of the relationship between the type of a constitutional text and the choice of verbs of assurance in the language of the original indicates that both the syntactic structure and the meaning of those verbs are characteristic of a given type of text. The reflection over the choice of those verbs in translated texts leads to the conclusion that it is worthwhile to re-think the use of equivalents in the translated text according to the redaction style appropriate for a given normative text. Detailed illustrations of bilingual contexts of comparable texts as well as of parallel ones also aim at pointing out to computer linguistics specialists certain issues appearing during encoding and which arise from the transformation of whole phrases containing a verb of assurance during the translation process along with the consequences resulting from the choice of the de re or de dicto modality.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 8; 147-186
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:: Czego jeszcze nie wiemy o nauczaniu literatury polskiej? Tekst literacki na lekcji języka polskiego jako obcego
What Else Do We Not Know About Teaching Polish Literature? A Literary Text During a Lesson of Polish Taught as a Foreign Language
Autorzy:: Cyzman, Marzenna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2141953.pdf
Data publikacji:: 2011-12-31
Wydawca:: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:: polski jako język obcy
nauczanie języka polskiego
Polish as a foreign language
teaching Polish
Opis:: Teaching Polish as a foreign language is booming. What qualifies to make such a statement is the growing number of better and better coursebooks created on the basis of communicative approach, the increased number of methodological studies, where efforts are made to describe the character of teaching our language and the growing number of organizations, not only of university type, which offer courses for foreigners and postgraduation studies of teaching Polish as a foreign language. During lessons of Polish language the most modern techniques of communicative approach are used, which guarantees more effective acquisition of our very difficult flexive language by foreigners. However, there is a certain area where not much research has been done so far: there is still a shortage of satisfactory comprehensive methodological proposals of teaching literature. Therefore, it is worthwhile considering where this worrying shortage results from and making an attempt to formulate at least a few methodological directives, which could be translated into a modern curriculum of teaching Polish as a foreign language.
Źródło:: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2011, 14, 4(56); 91-101
1505-8808
2450-3428
Pojawia się w:: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:: Nieznane kazanie(?) polskie z około połowy XV wieku. Ze zbiorów gnieźnieńskich
An Unknown Polish sermon(?) from ca. 1450. From the Gniezno collection
Autorzy:: Łukaszewski, Jakub
Wydra, Wiesław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/571053.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:: średniowiecze
średniowieczny
literatura polska
kazanie
edycja tekstu
Middle Ages
Mediaeval
Polish literature
sermon
text publication
Opis:: W artykule przedstawiono nieznany dotychczas tekst polski z około połowy XV wieku. Znajduje się on na jednej karcie znalezionej w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie (Ms. Fragm. 312). Tekst jest fragmentem jakiegoś większego rękopisu w języku polskim, bardzo starannie sporządzonego. Niewielkie rozmiary tekstu utrudniają jego gatunkową identyfikację, prawdopodobnie jest to urywek intelektualnego kazania lub jakiegoś dzieła penitencjalnego.
The article presents a hitherto unknown Polish text which was written on one sheet of paper about the middle of the fifteenth century and which was recently discovered in the Archive of the Archdiocese of Gniezno (Ms. Fragm. 312). It is all that remains of some larger manuscript which was written very carefully in Polish. Given the small size of the text, it is very difficult to identify its literary genre. Most likely it is a passage from an erudite sermon or some other penitentiary work.
Źródło:: Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2016, 66; 5-14
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:: Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:: Chronologia medica Bartłomieja Dylągowskiego — pierwsza polska historia medycyny i bibliografia medyczna z XVII wieku wraz z tekstem łacińskiego oryginału i przekładem na język polski
Chronologia medica by Bartłomiej Dylągowski — the First Polish History of Medicine and 17th-century Medical Bibliography Including the Original Latin Text and Polish Translation
Autorzy:: Wróblewski, Adam
Bieganowski, Lech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/530725.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Historii Filozofii i Medycyny
Tematy:: Dylągowski
wiek XVII
Chronologia medica
historia medycyny
historia bibliografii medycznej
oryginał łaciński
polski przekład
XVIIth century
history of medicine
history of medical bibliography
latin text
polish translation
Opis:: Zaprezentowana została sylwetka Bartłomieja Dylągowskiego działającego w Krakowie w XVII w. Był on absolwentem Akademii Krakowskiej, gdzie z tytułem magistra ukończył Fakultet Filozoficzny. Posiadał także tytuł bakałarza medycyny. Miał również niższe święcenia kapłańskie. Był autorem trzech prac wydanych drukiem: Questio physica. De natura motus (wyd. 1634), Chronologia medica (wyd. 1635) oraz Syncretismus peripateticus (wyd. 1648). Jego praca Chronologia medica uznana jest za pierwszą historię medycyny oraz bibliografię medyczną w Polsce. W opracowaniach poświęconych Dylągowskiemu, poza informacjami biograficznymi dotyczącymi jego osoby, znaleźć można opisy wyglądu drukowanego wydania Chronologia medica oraz przegląd treści tego opracowania. Postanowiono zatem uzupełnić te wiadomości, umieszczając w aneksie tekst oryginalny (łaciński) oraz jego przekład na język polski.
The article presents Bartłomiej Dylągowski, who lived and worked in Kraków in the 17th century. He graduated from the Faculty of Philosophy of the University of Kraków with a master’s degree. He also obtained the title of bachelor of medicine and received minor holy orders. He was the author of three printed works, namely Questio physica. De natura motu (published in 1634), Chronologia medica (published in 1635) and Syncretismus peripateticus (published in 1648). His work Chronologia medica is considered the first history of medicine and medical bibliography in Poland. The literary sources devoted to Dylągowski include both information on his biography and descriptions of his printed work, Chronologia medica, with an outline of its content. Therefore, it was decided to supplement the above information with the original Latin text and a Polish translation of Chronologia medica in the annex to the article.
Źródło:: Archiwum Historii i Filozofii Medycyny; 2014, 77; 80-100
0860-1844
Pojawia się w:: Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:: Na styku języków i kultur. Recenzja książki Agnieszki Dudek-Szumigaj, Inskrypcje nagrobne pogranicza polsko-ukraińskiego. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2018; 337 str.
At the Meeting Point of Languages and Cultures
Autorzy:: Jarosz, Józef
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2013233.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:: text linguistics
text analysis
text type
tombstone inscriptions
Polish-Ukrainian borderland
Opis:: This article is a review of a monograph on genological research on speech species. The objects of this publication are tomb inscriptions from over 60 necropolises in the north-eastern Lublin Region, which is situated within the borders of the Orthodox Lublin-Chelm Diocese and in the western part of the Volyn oblast in Ukraine. These are ethnically, linguistically, culturally and religiously non-homogeneous areas. The analysis takes into consideration the structure, the type of the functions fulfilled by grave inscriptions, the pragmatic aspect and cultural specificity of the analyzed texts. The subject of the review is to discuss the content of the publication and to implement the research goals undertaken by the author. In assessing the scientific value of the monograph, the current methodological solutions and the role of the study in the context of the state of research in Polish text linguistics were taken into account. The reviewed monograph is a reliable empirical study, however, the adopted description model does not take into account semiotic features that would complete the information about the analyzed texts. The book may be a contribution to Slavonic dialectological studies, especially to the indication of mutual Polish-Ukrainian interferences. It constitutes a source for studying the vocabulary of the borderland. The work may be used for comparative studies of funeral texts.
Źródło:: Academic Journal of Modern Philology; 2021, 14; 365-372
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:: Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:: Transformacja immanentną cechą przekładu tekstu specjalistycznego - na podstawie polskiego tłumaczenia Koranu z 2. połowy XVI w.
Transformation as an immanent feature of the translation of a specialized text - based on Polish translation of Koran of the second half of the sixteenth century
Autorzy:: Kulwicka-Kamińska, Joanna
Lewicka, Magdalena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/568199.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:: history of Polish
semantics
lexicography
translation
religious terminology
Opis:: The article puts forward a thesis that the work of Tatar translators of Koran in the second half of the sixteenth century, within the scope of the received interpreter's strategies, chosen methods and ways of translation, and the degree of the original's transformation implied by them, suits the rules of scholarly, humanistic text. Exemplary evidence is provided by Muslim terminology excerpted from two copies of original Tatar tefsir. It is pointed out that the translation of Muslims' holy book is characterized both by faithfulness to the original, expressed (among other things) by the lack of equivalence, and also by many modifications of the Arabic source. Those features are considered to be important indicators of the translation of a specialized text.
Źródło:: Linguistica Copernicana; 2012, 2(8); 65-75
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:: Linguistica Copernicana
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:: Strategie uwodzenia tekstem. O odpowiedzialnej lekturze literatury podczas zajęć na przykładzie języka polskiego jako rodzimego oraz jako języka obcego
Strategies of using literary texts as means of seduction. On reading literary text while teaching Polish as a mother tongue and as a foreign language
Autorzy:: Czerkies, Tamara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/510759.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: literary texts in teaching
reading process
types of reading
responsible reading
glottodidactics
third place culture
Opis:: The article discusses problems for native speakers and foreigners when reading literary texts during Polish language classes. Two important books are presented here (K. Koziołek, 2006; A. Janus¬ Sitarz, 2009). It also refers to publications about the importance of literature in teaching and the role of the teacher (J. Kowalikowa 2004, B. Chrząstowska 1979, 2009). The author of the article also compares the theory of A. Janus¬ Sitarz (designed for teaching Polish as a mother tongue) with J. Spiro’s concept of 6 reading types (concerning the function of literary texts in teaching Polish as a foreign language). The author concentrates on the problem of responsible reading (as described by M.P. Markowski, 2000) and on teaching being understood as an invitation to a dialogue with text. K. Koziołek, A. Janus¬ Sitarz and C. Kramsch in glottodidactics recommend this kind of dialogic approach.
Źródło:: Postscriptum Polonistyczne; 2014, 1(13); 27-46
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:: Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:: Proporcja liczby wyrazów faktycznych i przeciętnych tekstu w kontekście siedmiostopniowej skali trudności jasnopis.pl
The number of actual words and the average polish words in texts and the relation to the readability scale of jasnopis.pl. Comparative analysis and practical implications
Autorzy:: Moździerz, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2034580.pdf
Data publikacji:: 2021-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: stopień trudności tekstu
zrozumienie tekstu
miara stopnia trudności tekstu
przeciętne słowo
Readability
text difficulty
average word
Opis:: Długość tekstu liczona w wyrazach faktycznych (WF) i przeciętnych (PPW, zob. Moździerz 2020) nie jest identyczna, a stosunek WF do PPW zmienia się w zależności od stopnia trudności wypowiedzi. W badaniach opisanych w niniejszym artykule stosunek ten odniesiono do siedmiopunktowej skali trudności tekstu programu jasnopis.pl (jest to ogólnodostępny algorytm przeznaczony do szacowania stopnia czytelności polszczyzny pisanej). Analiza tekstów autentycznych o łącznej objętości dziesięciu tysięcy WF dla każdego poziomu trudności według w/w skali pozwoliła pokazać, jak stosunek ten zmienia się wraz z rosnącym poziomem trudności tekstu. Opracowany sposób analizy można wykorzystywać w procesie kształcenia językowego, by w sposób szybki i łatwy wstępnie szacować poziom trudności dowolne wypowiedzi pisemnej w języku polskim.
The length of a text will be different depending on the choice of unit, if that should be the number of Actual Words (AW) or Average Words (APW, Moździerz 2020). The ratio of AW to APW in a text changes along with this text’s difficulty. An analysis of the ratio’s change across seven levels of readability on jasnopis.pl (publicly accessible program to asses the difficulty of Polish texts) scale was done. Ten thousand words from authentic Polish texts were collected for each level on jasnopis.pl, and their examination allowed the capture of the ratio’s change. As a result, a table of ratio proportional to different readability levels was created, which allows the easy assessment of any Polish text’s difficulty, by comparison of the text’s ratio to the table. Such an easily accessible assessment tool can be used in the process of Polish language education.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2021, 28; 323-340
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:: La valeur sémantique ajoutée et perdue dans la traduction en italien du drame polonais Przed sklepem jubilera de Karol Wojtyła
Semantic Value Added and Lost in the Italian Translation of the Polish Drama Przed sklepem jubilera by Karol Wojtyła
Autorzy:: Jezierska, Beata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1791133.pdf
Data publikacji:: 2020-12-23
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: przekład literacki
wybory leksykalne
frazeologizmy
tekst równoległy
literary translation
lexical choices
phraseological units
parallel text
Opis:: Wartość semantyczna dodana i utracona we włoskim tłumaczeniu polskiego dramatu Przed sklepem jubilera Karola Wojtyły Celem artykułu jest opisanie zjawiska wartości dodanej i utraconej na poziomie leksykalnym i semantycznym w tłumaczeniu literackim. Podstawę badania stanowi analiza tekstu równoległego polsko-włoskiego obejmującego dramat Przed sklepem jubilera Karola Wojtyły. Porównanie tekstu polskiego oryginału z jego włoskim tłumaczeniem pozwoliło na wyróżnienie pewnych utraconych na poziomie leksykalnym odcieni semantycznych, natomiast działanie odwrotne (porównanie tekstu docelowego po włosku z tekstem wyjściowym po polsku) wykazało obecność wielu elementów leksykalnych „dodanych” w tekście finalnym – mowa szczególnie o kombinacjach wielowyrazowych o różnym stopniu idiomatyczności, to znaczy o związkach frazeologicznych. Zarówno ślady strat semantycznych, jak i wszelkie elementy dodane wskazują jasno na kreatywną rolę tłumacza literackiego, który w ten sposób staje się „drugim autorem” tekstu. La valeur sémantique ajoutée et perdue dans la traduction en italien du drame polonais Przed sklepem jubilera de Karol Wojtyła L’objectif de l’article consiste à décrire un phénomène de valeur ajoutée et perdue au niveau lexical et sémantique dans la traduction littéraire. L’étude est basée sur l’analyse du texte parallèle polonais-italien du drame Przed sklepem jubilera de Karol Wojtyła. La comparaison du texte original polonais avec sa traduction italienne a permis de distinguer des nuances sémantiques perdues au niveau lexical de la traduction. En revanche, le résultat de l’opération inverse (comparaison du texte d’arrivée en italien avec le texte de départ en polonais) prouve la présence de nombreux éléments lexicaux « ajoutés » dans le texte cible. Ce sont surtout des combinaisons d’un certain degré du figement, autrement dit, des unités phraséologiques. Des traces de pertes sémantiques aussi bien que des éléments ajoutés indiquent clairement un rôle créatif du traducteur littéraire qui devient ainsi le « deuxième auteur » d’un texte.
L’objectif de l’article consiste à décrire un phénomène de valeur ajoutée et perdue au niveau lexical et sémantique dans la traduction littéraire. L’étude est basée sur l’analyse du texte parallèle polonais-italien du drame Przed sklepem jubilera de Karol Wojtyła. La comparaison du texte original polonais avec sa traduction italienne a permis de distinguer des nuances sémantiques perdues au niveau lexical de la traduction. En revanche, le résultat de l’opération inverse (comparaison du texte d’arrivée en italien avec le texte de départ en polonais) prouve la présence de nombreux éléments lexicaux « ajoutés » dans le texte cible. Ce sont surtout des combinaisons d’un certain degré du figement, autrement dit, des unités phraséologiques. Des traces de pertes sémantiques aussi bien que des éléments ajoutés indiquent clairement un rôle créatif du traducteur littéraire qui devient ainsi le « deuxième auteur » d’un texte.
The aim of the article is to describe a phenomenon of value added and lost at the lexical and semantic level in the literary translation. The study is based on the analysis of the parallel Polish-Italian text of the drama Przed sklepem jubilera [The jeweller’s shop] by Karol Wojtyła. The comparison of the original Polish text with its Italian translation made it possible to distinguish semantic nuances lost at the lexical level of the translation, while the results of the reverse operation (comparison of the target text in Italian with the source text in Polish) prove the presence of many “added” lexical elements in the final text. They are mostly multi-word combinations with varying degrees of idiomaticity, i.e. phraseological units. Traces of semantic losses as well as added elements clearly indicate a creative role of the literary translator who becomes in this way the “second author” of a text.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 8; 59-74
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:: Narzędzia do automatycznego streszczania tekstów w języku polskim. Stan badań naukowych i prac wdrożeniowych
Tools for automatic summarization of texts in Polish. State of the research and implementation workse
Autorzy:: Glenc, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1191628.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:: text summarization
Natural Language Processing
text documents
Polish language processing
automation of knowledge acquisition
streszczanie tekstów
przetwarzanie języka naturalnego
dokumenty tekstowe
przetwarzanie języka polskiego
automatyzacja pozyskiwania wiedzy
Opis:: The goal of the publication is to present the state of research and works carried out in Poland on the issue of automatic text summarization. The author describes principal theoretical and methodological issues related to automatic summary generation followed by the outline of the selected works on the automatic abstracting of Polish texts. The author also provides three examples of IT tools that generate summaries of texts in Polish (Summarize, Resoomer, and NICOLAS) and their characteristics derived from the conducted experiment, which included quality assessment of generated summaries using ROUGE-N metrics. The results of both actions showed a deficiency of tools allowing to automatically create summaries of Polish texts, especially in the abstractive approach. Most of the proposed solutions are based on the extractive method, which uses parts of the original text to create its abstract. There is also a shortage of tools generating one common summary of many text documents and specialized tools generating summaries of documents related to specific subject areas. Moreover, it is necessary to intensify works on creating the corpora of Polish-language text summaries, which the computer scientists could apply to evaluate their newly developed tools.
Celem publikacji jest przedstawienie stanu badań i prac prowadzonych w Polsce nad zagadnieniem automatycznego streszczania tekstów. Przedstawiono podstawowe zagadnienia teoretyczne i metodologiczne związane z automatycznym generowaniem streszczeń dokumentów tekstowych. Na tle tych rozważań dokonano opisu wybranych prac dotyczących automatycznego generowania streszczeń tekstów polskojęzycznych. Zaprezentowano również przykłady narzędzi informatycznych generujących streszczenia tekstów w języku polskim (Summarize, Resoomer, NICOLAS) oraz dokonano oceny jakości generowanych streszczeń z wykorzystaniem miar ROUGE-N. Wyniki badań literaturowych i przeprowadzonego eksperymentu wskazały na niedobór narzędzi pozwalających na generowanie streszczeń tekstów polskojęzycznych, zwłaszcza w podejściu abstraktowym. Większość zaproponowanych rozwiązań pozwala na generowanie streszczeń w podejściu ekstrakcyjnym, polegającym na wykorzystywaniu w tworzonym streszczeniu fragmentów oryginalnego tekstu. Widoczny jest również niedobór narzędzi pozwalających na wygenerowanie jednego streszczenia wielu tekstów oraz narzędzi wyspecjalizowanych, pozwalających na generowanie streszczeń tekstów dotyczących konkretnych obszarów tematycznych. Ponadto konieczne jest zintensyfikowanie prac w obszarze tworzenia korpusów streszczeń polskojęzycznych tekstów, które będą mogły być wykorzystane do ewaluacji nowo tworzonych narzędzi.
Źródło:: e-mentor. Czasopismo naukowe Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie; 2021, 89, 2; 67-77
1731-6758
1731-7428
Pojawia się w:: e-mentor. Czasopismo naukowe Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:: Historia o Magielonie, królewnie neapolitańskiej. Pytanie o podstawę polskiego przekładu
“The Story of Magielona, Princess of Naples”: The Question of the Basis of the Polish Translation
Autorzy:: Wierzbicka-Trwoga, Krystyna
Winiarska-Górska, Izabela
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/14769789.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Magielona/Maguelonne/Magelona
Warbeck
Polish translation
Czech translation
text segmentation
early modern literature
przekład polski
przekład czeski
segmentacja tekstu
literatura wczesnonowożytna
Opis:: Artykuł dąży do ustalenia podstawy polskiego przekładu starofrancuskiego romansu o „pięknej Magielonie”. Polska wersja została przełożona w wieku XVI, lecz nie z francuskiego, tylko za pośrednictwem wersji niemieckiej lub czeskiej. Dotychczas brak było badań, które pozwoliłyby określić podstawę polskiego tłumaczenia, przekazanego w kilku wydaniach siedemnastowiecznych. Analiza przedstawiona w niniejszej rozprawie dotyczy delimitacji tekstu, czyli podziału treści na rozdziały w polskich drukach w porównaniu do niemieckich wydań z XVI wieku oraz do wersji czeskiej (poświadczonej dopiero z wieku XVIII), jak również porównania inicjalnych zdań rozdziałów. Pozwala sformułować wniosek, że polski przekład powstał najprawdopodobniej z wersji niemieckiej, z wydania zawierającego pierwotną segmentację tekstu niemieckiego, który w drugiej połowie XVI wieku wydawany był w redakcji wtórnej z drobniejszą segmentacją tekstu.
The paper seeks to establish the basis of the Polish translation of the Old French romance about the “beautiful Magielona.” The Polish version was translated in the sixteeth century, though not from the French, but via a German or Czech version. Until now, there were no studies on the base text of the Polish translation, transmitted in several seventeenth-century editions. The analysis presented in our paper concerns the delimitation of the text, i.e. the division of content into chapters in the Polish prints in comparison to the German editions of the sixteenth century and to the Czech version (transmitted from the eighteenth century), as well as the comparison of the opening sentences of the chapters. It allows for the conclusion that the Polish translation arose most probably from the German version, from an edition containing the primary segmentation of the German text, which in the second half of the sixteenth century was published in a secondary edition with a finer segmentation of the text.
Źródło:: Porównania; 2023, 33, 1; 403-422
1733-165X
Pojawia się w:: Porównania
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:: The dictionary structure for effective word search
Autorzy:: Karwowski, W.
Wrzeciono, P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/94745.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:: text indexing
text searching
Polish language
Opis:: In the paper some issues connected with indexing documents in the Polish language are discussed. Algorithms for stemming and part of speech tagging, important in the process of text analysis and indexing are shortly described. Next their suitability to the Polish language, which has a very extensive inflection, is discussed. The usefulness for stemming and part of speech tagging of large dictionaries with inflected forms, like WordNet and open-source dictionary of Polish language is also described. Two dictionary structures enabling effective word searching are presented. In the final part, some tests of implemented two dictionary structures are described. Tests were made on the six actual and three crafted artificial texts. At the end conclusions of performed tests are formulated.
Źródło:: Information Systems in Management; 2017, 6, 4; 284-293
2084-5537
2544-1728
Pojawia się w:: Information Systems in Management
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:: Death in specialized translation – selected terminological problems in Polish-German comparison
Autorzy:: Siewert-Kowalkowska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1191814.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:: specialized translation
background text
parallel text
terminology
death
Opis:: The purpose of this article is to present the usefulness of parallel and background texts in the work of a translator of specialist texts. In the theoretical part, the issue of the concept of death and its types will be discussed. A short review of the definitions and characteristics of the parallel and background texts will also be made. The second part is devoted to the use of this type of texts in determining German equivalents of Polish terms related to human death.
Źródło:: Studia Translatorica; 2019, 10; 281-295
2084-3321
2657-4802
Pojawia się w:: Studia Translatorica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:: Egodokumenty mistyczek polskich w świetle teorii tekstu
Ego-documents of the Polish mystics in the light of the theory of the text
Autorzy:: Strzelecki, Ryszard
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1206755.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: ego-document
text
spiritual journal
text consistency
mystic, dialogue
transcendent people
Opis:: The article defines the methods of analyzing ego-documents of contemporary Polish ”femalemystics”, based on the tools developed in the theory of the text. This type of research approach helps to establish ”how” the text is structured as opposed to ”what” is its semantic content and obscures it. Well, both the personality of the „female-mystics” and the course of their relations with transcendent persons are imprinted more in the structure of the text than in its content. The accounts deserve attention, as we only reflect on documents that are ”mystical” dialogues. These forms can pose the most difficulties for researchers (the diaries of Maria Faustyna Kowalska and Alicja Lenczewska were used for exemplification).Their coherence is problematic – the key distinguishing feature of the text – and its conditions:the existence of a frame, metatextual and isotopic factors, relations: mind-body, personal criteria in the phrases: ”to someone” and ”for someone” and performative properties; the linguistic view of the world (LVW) of both the author and the recipient of the text plays a special role in research strategies. In investigating the structure of the text, it is also important to capture the limit of expressing the spiritual reality. Writing ”mystical” texts is based on constant struggles, an inevitable and risky compromise between the temporal meaning and the ultimate truth, which is still unavailable for the ”mystic” or turns out to be impossible to articulate. There is a third situation where articulation is not only impossible but pointless, and it concerns people who have reached the end and experience themselves in God.
Źródło:: Dydaktyka Polonistyczna; 2020, 6 (15); 7-30
2451-0939
Pojawia się w:: Dydaktyka Polonistyczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:: A LITERARY TEXT AS A WORK OF ART (BASED ON SELECTED PUBLIC DISCUSSIONS REPORTED IN POLISH PERIODICALS AFTER 1989)
Autorzy:: KUCZERA-CHACHULSKA, BERNADETTA
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/623927.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: LITERARY TEXT
SOCIAL-MEDIA
Opis:: In the sketch the author raises the issue concerning the presence of a literary text in the contemporary social-media consciousness. At the outset the author draws two poles: the elite and egalitarian one, then, she passes to analysing public discourses which took place in the last century in cultural periodicals (“Znak”, “Tygodnik Powszechny”). One of the crucial conclusions of her observations is the judgement according to which a literary masterpiece has been in the last centuries as if less a piece of art and become more a place of exchanging a thought and social discourse.
Źródło:: Colloquia Litteraria; 2018, 3; 57-85
1896-3455
Pojawia się w:: Colloquia Litteraria
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:: Ciało mistyczne
Mystical body
Autorzy:: Gromek, Karol
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1039404.pdf
Data publikacji:: 2019-12-06
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Polish mysticism
mystic text
body
experiential mysticism
illness
exhumation
Opis:: This article proposes to include in the literary studies the body of texts written by the Christian female mystics, whose accounts have so far been the domain of theological discourse. The perspective offered here focuses on the bodily categories contained in the works of women mystics from the 19th and 20th c. such as: Leonia Nastał, Faustyna Kowalska, Zofia Nosko, Roberta Babiak, Rozalia Celakówna, all of whom qualify under the category of experiential or affective mysticism. The present articles focuses on two notions, i.e. on the one hand, the typology of describing the bodily experience in the mystical text, and on the other, the biographical features. The latter opens up a path towards the anthropological and cultural dimension in the analysis of mystical writings with a particular focus on the issue of illness, self-mortification and exhumation.
Źródło:: Przestrzenie Teorii; 2019, 31; 293-310
2450-5765
Pojawia się w:: Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:: „Zrobić” tekst. O kompetencji tekstotwórczej gimnazjalistów
To make a text. About the textual competence of lower¬ secondary school students
Autorzy:: Wileczek, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/511676.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: text
the textual competence
Polish language education
Opis:: Is a text for the modern young man a communication anachronism? In this era of communication practices based on fast, informative or ludic transmission, competencies related to the necessity to create coherent, effective and correct texts are disappearing. This article presents a diagnosis of high school students’ communication skills in this area with reference to the educational documents (Core Curriculum) and selected writings – from student work and external examinations. After analyzing the results there are a number of conclusions that can be drawn about the school educational practices. Firstly, centrally proposed programs do indeed raise the awareness of the need for certain text exponents in different genres, but analytical operations associated with the analysis of fragments of texts do not contribute to student’s thinking about the text as a coherent whole. Secondly, the emphasis on recreating a particular structure of the text in the genre (which is most likely to appear during an exam), contributes to a certain mechanical behavior in that regard.
Źródło:: Postscriptum Polonistyczne; 2015, 2(16); 167-184
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:: Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:: Wie werden Stil, Gattung, Text und Diskurs in der Polonistik positioniert? Grundbegriffe der Text-und Diskursforschung im deutsch-polnischen Vergleich – dargestellt aus dem Blickwinkel eines germanistischen Forschers
How, in the Polish linguistic studies, the notions of style, genre, text and discourse are positioned? The fundamental text and discourse research terms in the Polish‑German confrontation seen from the German point of view
Autorzy:: Hanus, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1365076.pdf
Data publikacji:: 2015-09-15
Wydawca:: Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Opis:: The analysis of mutual relationship between certain linguistic elements like style, genre, text and discourse may seem controversial to a German linguist unfamiliar with Polish academic approach in this area. Hence, in the area of contrastive interlinguistics, there is a tendency to confront parallel linguistic currents between scholars from various countries in order to demonstrate and explain some unique features within the study areas to be juxtaposed. The author of this article sets herself an aim to expose various interrelations between the category of style and the basic notions used in the text and discourse analysis, namely text, genre/type and discourse and their mutual interdependencies in the light of the tradition and studies in either academic geographical area.
Jak w badaniach polonistycznych pozycjonuje się styl, gatunek, tekst i dyskurs. Podstawowe pojęcia z zakresu badań nad tekstem i dyskursem w konfrontacji niemiecko‑polskiej z punktu widzenia germanisty Analizowanie wzajemnych zależności pomiędzy takimi wielkościami jak: styl, gatunek, tekst i dyskurs niemieckiemu lingwiście nieznającemu podejść polonistycznych w tym zakresie może się wydać kontrowersyjne. Dlatego też w ramach badań nad kontrastywnością interlingwistyczną dąży się do konfrontowania analogicznych dyscyplin lingwistycznych w różnych krajach oraz do ukazania i wyjaśniania osobliwości porównywanych obszarów badawczych. Autorka niniejszego artykułu stawia sobie za cel ukazanie różnych zależności pomiędzy kategorią styl a podstawowymi wielkościami z zakresu badań nad tekstem i dyskursem, a mianowicie tekstem, gatunkiem/rodzajem tekstu i dyskursem w ich wzajemnych relacjach oraz przedstawienie i rozważenie ich w świetle tradycji i dociekań badawczych w obu analizowanych obszarach.
Źródło:: Studia Germanica Gedanensia; 2015, 33; 191-202
1230-6045
Pojawia się w:: Studia Germanica Gedanensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:: Kształtowanie umiejętności redagowania tekstów na zajęciach języka polskiego jako obcego
Learning the ability to write texts in Polish as a foreign language
Autorzy:: Orłowska-Popek, Zdzisława
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1044503.pdf
Data publikacji:: 2019-12-15
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: text
text editing
writing
Opis:: The author of the article, based on her own clinical experience of working with the deaf, presents the ways adults can learn to write texts in Polish as a foreign language. She proposes exercises to improve their text editing ability. She draws attention to the words of W. T. Miodunka „Editing written texts is in fact a work on the basics of language as a developed code” [2003: 221].
Źródło:: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2019, 26, 2; 153-162
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:: Język pism Józefa Piłsudskiego – Rok 1920
Autorzy:: Dubisz, Stanisław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2019709.pdf
Data publikacji:: 2020-06
Wydawca:: Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:: Polish language of the interwar period
general Polish language
written text
treaty
idiolect
Józef Piłsudski
Opis:: Rok 1920 (1920) is the most extensive text by Józef Piłsudski. The image of the author inferred from the linguistic features of the text is one of a typical user of general Polish in the interwar period, that is a representative of the Polish intelligentsia of those days. The idiolectal and regional characteristics are infrequent or occasional (in the phonetic, grammatical, and lexical layers). The stylistics of the treaty is primarily the stylistics of a realistic description and the author’s narrative, used effi ciently and displaying a great narrative talent and the knowledge of realities.
Źródło:: Poradnik Językowy; 2020, 775, 6; 79-96
0551-5343
Pojawia się w:: Poradnik Językowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:: Tekst pozwu sądowego w polskiej kodyfikacji prawa magdeburskiego z XVI wieku
The Text of a Court Summons in Polish Codification of Magdeburg Law from the 16th Century
Autorzy:: Kość, Józef
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1045296.pdf
Data publikacji:: 2015-01-01
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: court summons
model of a text
text structure
codification
Magdeburg Law
Opis:: In Porządek sądów i spraw miejskich prawa majdeburskiego w Koronie Polskiej published in Cracow in 1559 Bartłomiej Groicki had codified with respect to law regulations the text of a court summons. This codification also comprised the linguistic layer of the summons. The model of a summons text had been its oral and written text realizations in the court practice both in Polish and in Latin, which were previously known from mediaeval Polish, and also legal regulations included in professional legal literature written in Latin.Numerous reprints of Porządek sądów…, used through centuries in the court practice in Poland, contributed to the popularization and preservation of a summons in linguistic awareness of court officials and participants of court trials as a standard official utterance
Źródło:: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2015, 22, 1; 91-106
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:: O projekcie Korpusu Polszczyzny do 1500 roku
Autorzy:: Deptuchowa, Ewa
Jasińska, Katarzyna
Klapper, Magdalena
Kołodziej, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1630446.pdf
Data publikacji:: 2020-10-30
Wydawca:: Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:: electronic text corpus
Old Polish
Mediaeval Polish
inflectional description
Opis:: This paper presents the assumptions of the Corpus of Polish until 1500, which is being developed as part of the project titled Baza leksykalna średniowiecznej polszczyzny (do 1500 roku). Fleksja (Lexical Database of Medieval Polish (until 1500). Infl ection). It introduces the fundamental objectives of the project, namely preparing an infl ectional description of all (infl ected) words from the time until 1500 and building a morphosyntactically annotated collection of texts from the same period. Afterwards, the authors discuss the present digital collections of Old Polish texts. In the main part of the paper, they present the criteria for selecting sources for the Corpus under creation and their elaboration methods, which refer to the solutions developed in the Electronic Corpus of Polish Texts from the 17th and 18th centuries (until 1772). Their major modifi cations aimed to adapt the structural and morphosyntactic annotations for the purpose of describing Mediaeval Polish are discussed on selected examples.
Źródło:: Poradnik Językowy; 2020, 777, 8; 7-16
0551-5343
Pojawia się w:: Poradnik Językowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:: Польский компонент в поэтике Иосифа Бродского
Polish component in Joseph Brodsky’s poetics
Autorzy:: Barasz, Olga
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/481070.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:: Joseph Brodsky
Polish influence
text levels
Marek Hlasko
Jaroslaw Iwaszkiewicz
Opis:: The article deals with the influence of Polish literature on the creative work of Joseph Brodsky. The relation of Brodsky’s poetry to Polish sources is shown on different text levels: phonetic, lexical, metrical and intertextual. It is maintained that some elements of Brodsky’s poetic technique are rooted in the works by M. Pawlikowska-Jasnorzewska, L. Pasternak, J. Iwaszkiewicz and M. Hlasko.
Źródło:: Acta Polono-Ruthenica; 2015, 1, XX; 147-155
1427-549X
Pojawia się w:: Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Polish text" wg kryterium: Wszystkie pola

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język