Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Olszewski, Paweł" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 45
Tytuł:
„Kwestia turecka” w polityce USA po I wojnie światowej
Autorzy:
Olszewski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609119.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
USA
polityka zagraniczna
Turcja
Bliski Wschód
podziały mandatowe
lata 1918–1920
United States
foreign policy
Turkey
Near East
mandate divisions
1918–1920
Opis:
Artykuł przedstawia politykę USA wobec Turcji od zakończenia I wojny światowej do schyłku 1920 r. Politykę tę w zasadniczy sposób kształtowało antytureckie oraz proormiańskie nastawienie prezydenta Thomasa Woodrow Wilsona. Pomimo że USA nie były w stanie wojny z Turcją, delegacja amerykańska aktywnie uczestniczyła w dyskusjach konferencji pokojowej w Paryżu na temat przyszłości tego państwa. Amerykański prezydent miał także duży wpływ na decyzję o podziałach mandatowych Bliskiego Wschodu. The article presents the policy towards Turkey pursued by the United States in the period from the end of the Great War to the late 1920s. The policy was shaped to a large extent by anti-Turkish and pro-Armenian attitude of President Thomas Woodrow Wilson. Despite the fact that the United States were not at war with Turkey, the American delegation actively participated in talks of the Peace Conference in Paris about the future of Turkey. The American president had also great impact on the decision about mandate divisions of the Near East.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 3
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dorobek historyczny kieleckich historyków kościelnych (XX/XXI w.)
Historiographic Achievements of the Church Historians of Kielce (20th and 21st Centuries)
Autorzy:
Kwaśniewski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036783.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historiografia
diecezja kielecka
polska kultura religijna
ks. Daniel Olszewski
ks. Tomasz Wróbel
ks. Grzegorz Bujak
ks. Andrzej Kwaśniewski
ks. Tomasz Gocel
ks. Daniel Wojciechowski
ks. Henryk Piwoński
bp Andrzej Kaleta
ks. Paweł Tkaczyk
historiography
the Diocese of Kielce
the Polish religious culture
Rev. Daniel Olszewski
Rev. Tomasz Wróbel
Rev. Grzegorz Bujak
Rev. Andrzej Kwaśniewski
Rev. Tomasz Gocel
Rev. Daniel Wojciechowski
Rev. Henryk Piwoński
Bp Andrzej Kaleta
Rev. Paweł Tkaczyk
Opis:
Artykuł obejmuje dorobek historiograficzny grupy dwudziestu księży diecezji kieleckiej tworzących w ostatnim półwieczu. Przebadany materiał objął około 800 prac historycznych. Rozwinięte nurty badań związane są z przedmiotem: polska kultura religijna, synody w dwudziestoleciu międzywojennym, liturgia bożogrobców i krzyżaków, prasoznawstwo. Z regionalnej tematyki poziom rozwoju osiągnęły badania nad dziejami diecezji kieleckiej − duchowieństwo, życie religijne, seminarium duchowne, dzieje parafii i klasztorów, piśmiennictwo, duszpasterstwo z okresu II wojny światowej. Do nurtów rozwijających się należą badania nad księgozbiorami historycznymi i zasobami archiwalnymi. Naczelne miejsce w historiografii diecezjalnej zajmuje ks. Daniel Olszewski − twórca oryginalnego nurtu polskiej kultury religijnej.
The article focuses on the historiographic achievements of 20 priests from the Diocese of Kielce who have written their works in the last half century. The studied material covered about 800 historical works. The research areas which have been widely studied are related to the following subjects: the Polish religious culture, synods in the interwar period, the liturgy of the Order of the Holy Sepulchre and the Teutonic Order, press study. Local subjects under study refer to the history of the Diocese of Kielce: the clergy, religious life, the theological seminary, the history of parishes and monasteries, literature and pastoral work during World War II. The developing trends include research on historical book collections and archival fonds. In the diocesan historiography, a leading figure is Rev. Daniel Olszewski, the creator of the original trend of the Polish religious culture.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 4; 83-95
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edictum de Paemeiobrigensibus: kilka drobnych uwag, rec. książki: Edictum de Paemeiobrigensibus. Edykt cesarza Augusta z roku 15 przed Chr., wstęp F. Beltrán Lloris, przekład i komentarz K. Antczak, E. Twarowska-Antczak, Fontes Historiae Antiquae XXVIII,
Autorzy:
Olszewski, Lechosław
Sawiński, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630861.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
-
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2014, 10; 359-369
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekspozycja kuracjuszy na pola elektromagnetyczne i radon w uzdrowiskach radonoleczniczych
Patients’ exposure to electromagnetic fields and radon in radon spas
Autorzy:
Politański, Piotr
Olszewski, Jerzy
Mamrot, Paweł
Mariańska, Magda
Zmyślony, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2166136.pdf
Data publikacji:
2015-01-20
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
uzdrowiska
radon
pole elektromagnetyczne
wolne rodniki
spas
electromagnetic field
free radicals
Opis:
Wstęp: Wielu pacjentów zakładów fizjoterapii, które leczniczo stosują radon, jest kierowanych także na inne zabiegi, w tym takie, w których wykorzystuje się pole elektromagnetyczne (PEM). Są one zlecane, mimo że nadal nie wiadomo, czy w świetle teorii wolnorodnikowego działania PEM zastosowanie go w krótkim odstępie czasu po zabiegu radonowym nie zmienia skutków biologicznych oddziaływania radonu lub PEM. Celem badań było określenie, jak liczna jest w Polsce grupa pacjentów narażonych jednocześnie na radon i PEM oraz jak wysokie jest narażenie tych pacjentów na wymienione czynniki. Badania mają posłużyć w przyszłości do oceny skojarzonego działania radonu i PEM w ośrodkach radonoleczniczych. Materiał i metody: W głównych ośrodkach radonoleczniczych w Polsce przeprowadzono wywiad i analizę struktury zabiegów na podstawie danych statystycznych uzyskanych w uzdrowiskach, a także analizę ekspozycji na radon i PEM poprzez pomiary stężenia radonu oraz wielkości charakteryzujących ekspozycję na PEM. Wyniki: Ponad 8 tys. osób rocznie podlega łącznej ekspozycji na radon i PEM. Stwierdzono istotne statystycznie różnice między zmierzonymi stężeniami radonu (od ok. 61 kBq/m³ dla inhalacji z użyciem inhalatora do zaledwie 290 Bq/m³ dla tężni, p = 0,049) oraz natężenia PEM odpowiadające strefie zagrożenia i strefie niebezpiecznej dla ekspozycji zawodowej. Wnioski: W wyniku oceny ekspozycji kuracjuszy stwierdzono istotne różnice między zmierzonymi stężeniami radonu podczas różnych zabiegów radonoleczniczych. W związku z tym należy wypracować precyzyjne, uniwersalne procedury dotyczące stosowania radonu lub radonu w połączeniu z PEM w uzdrowiskach radonoleczniczych. Skutki ekspozycji kuracjuszy na radon oraz radon w połączeniu z PEM wymagają dalszych badań. Med. Pr. 2014;65(5):645–649
Background: Many patients of physiotherapeutic facilities using therapeutic radon are also referred to other treatments involving the use of electromagnetic field (EMF). However, in the light of the theory of EMF influence on free radicals, it is still an open question whether, application of EMF shortly after the radon treatment may alter the biological effects of radon or EMF. The aim of the study was to determine how large is the group of patients exposed to radon and EMF in Poland, and how high is the exposure of these patients to analyzed factors. The results of the study are to be used in the future assessment of the combined effects of radon and EMF in radon spas. Material and Methods: Based on the statistical data and interviews held in the major Polish radon spas, the analysis of treatment structure was performed and exposure to radon and EMF was assessed by measuring radon concentrations and characteristic values of exposure to EMF. Results: More than 8000 people per year are subjected to combined exposure to radon and EMF. Significant differences were found between measured radon concentrations (they ranged from approximately 61 kBq/m³ for inhalations with inhaler to only 290 Bq/m³ for graduation towers, p = 0.049) and EMF intensities corresponded to those observed in hazardous and dangerous zones for occupational exposure. Conclusions: The results of the study showed significant differences between radon concentrations during various radon treatments. There is a need to develop clear and universal procedures for the application of radon or radon combined with EMF in radon spas. The effects of patients’ exposure to radon, especially combined with EMF need to be further studied. Med Pr 2014;65(5):645–649
Źródło:
Medycyna Pracy; 2014, 65, 5; 645-649
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geopolityczne zanczenie Kaukazu Północnego po I wojnie światowej
Geopolitical importance of the South Caucasus after World War I
Autorzy:
Olszewski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540373.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Opis:
The main subject of the article is to present role in international relations of three inde-pendent republics of South Caucasus: Georgia, Armenia and Azerbaijan, existing in 1918-1921. Due to the geostrategic importance of the Southern Caucasus aroused great interest of superpowers: the United Kingdom, France, Italy and the United States. A special role in this region play Great Britain, whose troops were stationed in the republics of South Caucasus in 1919. Initially, the governments of the victorious powers did not recognize the inde-pendence of the South Caucasus states, because they considered this area as a part of Russia. This was due to support by Western governments Volunteer Army, operating in the North Caucasus and fought against the Bolsheviks. The command of this formation did not re-cognize the independence of the South Caucasus countries. Southern-Caucasus policy of the victorious powers was changed at the turn of 1919 and 1920, the Volunteer Army began to suffer defeats in battles with troops of Soviet Russia. The growing threat of dependence on Russia’s South Caucasus republics led Bolshevik, that the victorious powers in January 1920, recognized governments of Georgia, Armenia and Azerbaijan, and gave them military aid. However, Soviet Russia's military superiority meant that the actions of Western coun-tries did not have much practical significance, and finally to March 1921, the entire South-ern Caucasus was sovietized.
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2011, 4; 75-93
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Growth of invasive plant species communities as a substantial issue in post-mining land development
Autorzy:
Olszewski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2073900.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Główny Instytut Górnictwa
Tematy:
post-mining areas
reclamation cost
invasive plant species
canadian goldenrod community
Japanese knotweed association
unmanned aerial vehicles
tereny pogórnicze
koszty rekultywacji
inwazyjne gatunki roślin
zbiorowisko nawłoci kanadyjskiej
japoński związek rdestowców
bezzałogowe statki powietrzne
Opis:
This article concerns the issue of the appearance and growth of invasive plant species in land degraded by hard coal mining as well as the repercussions of this process, particularly in the context of land reclamation. These species, such as e.g. Canadian goldenrod or Japanese knotweed, which nearly always form extensive and monocultural patches of vegetation, contribute to the displacement of both native species and those introduced as part of biological restoration. In 2015, the Central Mining Institute in Katowice prepared a land development concept for a part of the area of the former KWK Paryż mine in Dąbrowa Górnicza (Upper Silesian Industrial Region - Poland), based on its resources and potential, encompassing the „Jadwiga” dump and its vicinity. The presented actions scenarios did not fully factor in the issue related to the growth and control of invasive plant species. Studies of the growth of invasive species communities, conducted from 2015 to 2019 with the use of UAV (unmanned aerial vehicles), revealed the significant propagation of the Japanese knotweed Polygonetum cuspidati (Moor 1958) Th. Müller et Görs 1969 ex Görs 1974 association as well as the Canadian goldenrod Solidago canadensis community. Their elimination increases the cost of the reclamation by 18%.
Źródło:
Journal of Sustainable Mining; 2021, 20, 3; 193--205
2300-1364
2300-3960
Pojawia się w:
Journal of Sustainable Mining
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identifying factors and conditions contributing to cyclists’ serious accidents with the use of association analysis
Identyfikacja czynników i warunków prowadzących do poważnych wypadków rowerzystów z wykorzystaniem analizy asocjacji
Autorzy:
Anysz, Hubert
Włodarek, Paweł
Olszewski, Piotr
Cafiso, Salvatore
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1852353.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
wypadek
rowerzysta
ruch rowerowy
obrażenia
analiza asocjacji
analiza koszykowa
cyclist
accident
bicycle traffic
cyclist injuries
association analysis
market basket analysis
Opis:
Being negatively impressed by the data published by the European Commission in CARE (Community database on Accidents on the Roads in Europe), where Poland is presented as the European Country with the highest rate of fatalities in road crashes involving cyclists during 4 years period (2009-2013), the Authors decided to analyse available data. Bikes become a more and more popular means of transport and the way of active recreation. In Warsaw, the share of bicycle trips rises 1 to 3% per year. The aforementioned, together with increasing traffic density, caused 4233 registered injuries among cyclists in 2018 in Poland. In 286 cases the accidents were direct reasons for the cyclists’ death. Considering these facts, it becomes extremely important to point the most influencing factors and conditions contributing to cyclists’ serious accidents. Onedimensional or two-dimensional statistics are not sufficient to find all important associations between the road conditions and the number of cyclists’ accidents. To overcome that the association analysis is applied. The results of the analysis can contribute to increasing the knowledge and safety of transport.
Opublikowane przez Komisję Europejską dane w CARE (Community database on Accidents in the Roads in Europe) wskazują, że Polska jest krajem o najwyższym wskaźniku śmiertelności rowerzystów w efekcie wypadków drogowych w okresie 2009-2013 r. Jednocześnie rower staje się coraz bardziej popularnym środkiem transportu i sposobem rekreacji. W Warszawie ruch rowerowy wzrasta od 1 do 3% rocznie. To zjawisko oraz coraz gęstszy ruch drogowy było w Polsce przyczyną 4233 zarejestrowanych wypadków w 2018 r, w których ucierpieli rowerzyści. W 286 przypadkach wypadek był przyczyną śmierci rowerzysty. W świetle powyższych informacji bardzo istotne staje się wskazanie najważniejszych czynników i warunków drogowych towarzyszących poważnym wypadkom rowerzystów. Statystyki z użyciem jednej czy dwu zmiennych są niewystarczające, gdyż okoliczności towarzyszących wypadkom jest zwykle więcej. Do badania tych okoliczności wykorzystano więc analizę asocjacji zwaną też analizą koszykową. Obserwowanemu wzrostowi ruchu rowerowego (w Warszawie podwoił się w ciągu ostatnich kilku lat) towarzyszy także wzrost długości wybudowanych ścieżek rowerowych (np. w Warszawie od 305 km w 2011 r. do 645 km w 2019 r.). Niestety podobny wzrost dotyczy liczby wypadków w udziałem rowerzystów, wśród których także są wypadki śmiertelne. Całkowitą liczbę wypadków rowerzystów w Polsce wraz z liczbą wypadków śmiertelnych w latach 2011-2019 pokazano na rys. 3. Analiza asocjacji to wyszukiwanie związków pomiędzy zdarzeniem (lub jednoczesnym wystąpieniem kilku zdarzeń) towarzyszących innemu, obserwowanemu zdarzeniu, bądź zjawisku. Inna nazwa takich analiz, to analiza koszykowa, która powstała od pierwotnego zastosowania tj. badań zawartości koszyków klientów w sklepach wielkopowierzchniowych. Wtedy celem było zwiększanie sprzedaży, jednak przydatność tego rodzaju analiz została zauważona przez naukowców i są one wykorzystywane np. w biologii [8], edukacji [9]. Naturalnym zastosowaniem analizy asocjacji jest medycyna (np. w [10]). Symptomy choroby stanowią tam poprzednik reguły, a następnikiem jest wystąpienie choroby. Zastosowania analizy koszykowej można także znaleźć w rozwiązaniach problemów z zakresu inżynierii lądowej np. w zagadnieniach dotyczących zarządzania jakością [12], w ocenie ryzyka [14], w ocenie rzetelności ofert w postępowaniach przetargowych [13]. Reguł asocjacyjnych poszukiwano już także w zagadnieniach związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego [15, 16, 17]. Analiza asocjacji posługuje się trzema podstawowymi wskaźnikami: wsparciem (sup od ang. support) oznaczającym udział zdarzeń z jednoczesnym wystąpieniem poprzednika i następnika w całkowitej liczbie zdarzeń, ufnością (sup od ang. confidence) wyrażającym stosunek liczby zdarzeń z jednoczesnym wystąpieniem poprzednika i następnika do liczby zdarzeń, w których wystąpił dany poprzednik, przyrostem (ang. lift), który zdefiniowany jest jako iloraz ufności i prawdopodobieństwa wystąpienia następnika. Znalezione reguły o przyroście mniejszym niż 1 nie wyjaśniają zjawiska. Przykładowe obliczenia tych trzech parametrów przedstawiono w tab. 1. Analizie poddano bazę danych stworzoną przez Instytut Transportu Samochodowego na podstawie bazy [20]. Zawiera ona informacje o 21470 wypadkach rowerzystów w Polsce jakie miały miejsce w latach 2009-2013. Rodzaje informacji jakie zawiera każdy z rekordów w bazie to: stopień obrażeń rowerzysty (lekkie, ciężkie lub śmiertelne), miejsce zdarzenia (obszar miejski lub poza nim), rodzaj ulicy/drogi (jedno lub dwujezdniowa, jedno lub dwukierunkowa), lokalizacja zdarzenia na skrzyżowaniu lub poza nim, czy skrzyżowanie było wyposażone w sygnalizację świetlną, jaki był stopień oświetlenie naturalnego (dzień, zmierzch, noc). Bazę danych (której fragment przedstawiono na rys. 4) przekształcono do postaci z binarnymi wartościami (patrz tab. 2). Niezależnie od postaci przedstawianych informacji (tabelarycznie lub graficznie) analiza więcej niż dwóch czynników jednocześnie wpływających na stopień obrażeń jest albo trudna, albo informacje są nieczytelne. Podstawowe statystyki dotyczące wypadków rowerowych przedstawiono w rozdziale 3.1. Ze względu na znaczne różnice w strukturze wypadków w obszarze miejskim i poza nim, zdecydowano na poszukiwanie reguł asocjacyjnych odrębnie dla tych dwóch obszarów. Drugim założeniem było połączenie kategorii obrażeń ciężkich i śmiertelnych w jedną kategorię oznaczaną FS (ang. fatal and serious injuries), gdyż poszukiwanie reguł wyłącznie dla wypadków śmiertelnych pozwoliło znaleźć małą liczbę mało znaczących reguł (z przyrostem poniżej 1). Najsilniejsze, istotne reguły znalezione po przyjęciu wyżej opisanych założeń przedstawiono w tab. 6, 7, 8 i 9. Regułą o największej ufności jest następująca reguła (nr 10 w tab. 9): jeśli wypadek miał miejsce poza terenem miejskim na skrzyżowaniu drogi jednojezdniowej, dwukierunkowej, w czasie zmierzchu lub nocą, to w wyniku wypadku rowerzysta zmarł lub doznał ciężkich obrażeń ciała, z ufnością 80,0%. Nie znaleziono natomiast istotnych reguł dotyczących wypadków ze skutkiem FS dla obszarów miejskich. Najbardziej zaskakującym wnioskiem z przeprowadzonych analiz jest mała istotność sygnalizacji świetlnej w obszarze miejskim dla ciężkich wypadków w ruchu rowerowym. Natomiast poza obszarem miejskim, o ile skrzyżowanie posiada sygnalizację świetlną, w wypadku z udziałem rowerzysty można spodziewać się jego lekkich obrażeń z ufnością 65,2% przy wsparciu reguły 41,4%. Należy podkreślić, że przedstawione w artykule analizy były wykonane w oparciu o bazę danych, która nie zawiera wielu informacji istotnych z punktu widzenia przyczyn wypadków drogowych z udziałem rowerzystów takich jak: sztuczne oświetlenie ulicy lub drogi, oświetlenie osobiste rowerzysty, czy wypadek miał miejsce na ścieżce rowerowej, jakie były warunki pogodowe. Uwzględnienie ich w analizie koszykowej mogłoby doprowadzić do znalezienia reguł o większej istotności oraz do wniosków, które jeszcze w większym stopniu mogłyby się przyczynić do zapobiegania wypadkom rowerzystów.
Źródło:
Archives of Civil Engineering; 2021, 67, 3; 197-211
1230-2945
Pojawia się w:
Archives of Civil Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identifying factors and conditions contributing to cyclists’ serious accidents with the use of association analysis
Identyfikacja czynników i warunków prowadzących do poważnych wypadków rowerzystów z wykorzystaniem analizy asocjacji
Autorzy:
Anysz, Hubert
Włodarek, Paweł
Olszewski, Piotr
Cafiso, Salvatore
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1852463.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Opis:
Being negatively impressed by the data published by the European Commission in CARE (Community database on Accidents on the Roads in Europe), where Poland is presented as the European Country with the highest rate of fatalities in road crashes involving cyclists during 4 years period (2009-2013), the Authors decided to analyse available data. Bikes become a more and more popular means of transport and the way of active recreation. In Warsaw, the share of bicycle trips rises 1 to 3% per year. The aforementioned, together with increasing traffic density, caused 4233 registered injuries among cyclists in 2018 in Poland. In 286 cases the accidents were direct reasons for the cyclists’ death. Considering these facts, it becomes extremely important to point the most influencing factors and conditions contributing to cyclists’ serious accidents. Onedimensional or two-dimensional statistics are not sufficient to find all important associations between the road conditions and the number of cyclists’ accidents. To overcome that the association analysis is applied. The results of the analysis can contribute to increasing the knowledge and safety of transport.
Opublikowane przez Komisję Europejską dane w CARE (Community database on Accidents in the Roads in Europe) wskazują, że Polska jest krajem o najwyższym wskaźniku śmiertelności rowerzystów w efekcie wypadków drogowych w okresie 2009-2013 r. Jednocześnie rower staje się coraz bardziej popularnym środkiem transportu i sposobem rekreacji. W Warszawie ruch rowerowy wzrasta od 1 do 3% rocznie. To zjawisko oraz coraz gęstszy ruch drogowy było w Polsce przyczyną 4233 zarejestrowanych wypadków w 2018 r, w których ucierpieli rowerzyści. W 286 przypadkach wypadek był przyczyną śmierci rowerzysty. W świetle powyższych informacji bardzo istotne staje się wskazanie najważniejszych czynników i warunków drogowych towarzyszących poważnym wypadkom rowerzystów. Statystyki z użyciem jednej czy dwu zmiennych są niewystarczające, gdyż okoliczności towarzyszących wypadkom jest zwykle więcej. Do badania tych okoliczności wykorzystano więc analizę asocjacji zwaną też analizą koszykową. Obserwowanemu wzrostowi ruchu rowerowego (w Warszawie podwoił się w ciągu ostatnich kilku lat) towarzyszy także wzrost długości wybudowanych ścieżek rowerowych (np. w Warszawie od 305 km w 2011 r. do 645 km w 2019 r.). Niestety podobny wzrost dotyczy liczby wypadków w udziałem rowerzystów, wśród których także są wypadki śmiertelne. Całkowitą liczbę wypadków rowerzystów w Polsce wraz z liczbą wypadków śmiertelnych w latach 2011-2019 pokazano na rys. 3. Analiza asocjacji to wyszukiwanie związków pomiędzy zdarzeniem (lub jednoczesnym wystąpieniem kilku zdarzeń) towarzyszących innemu, obserwowanemu zdarzeniu, bądź zjawisku. Inna nazwa takich analiz, to analiza koszykowa, która powstała od pierwotnego zastosowania tj. badań zawartości koszyków klientów w sklepach wielkopowierzchniowych. Wtedy celem było zwiększanie sprzedaży, jednak przydatność tego rodzaju analiz została zauważona przez naukowców i są one wykorzystywane np. w biologii [8], edukacji [9]. Naturalnym zastosowaniem analizy asocjacji jest medycyna (np. w [10]). Symptomy choroby stanowią tam poprzednik reguły, a następnikiem jest wystąpienie choroby. Zastosowania analizy koszykowej można także znaleźć w rozwiązaniach problemów z zakresu inżynierii lądowej np. w zagadnieniach dotyczących zarządzania jakością [12], w ocenie ryzyka [14], w ocenie rzetelności ofert w postępowaniach przetargowych [13]. Reguł asocjacyjnych poszukiwano już także w zagadnieniach związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego [15, 16, 17]. Analiza asocjacji posługuje się trzema podstawowymi wskaźnikami: wsparciem (sup od ang. support) oznaczającym udział zdarzeń z jednoczesnym wystąpieniem poprzednika i następnika w całkowitej liczbie zdarzeń, ufnością (sup od ang. confidence) wyrażającym stosunek liczby zdarzeń z jednoczesnym wystąpieniem poprzednika i następnika do liczby zdarzeń, w których wystąpił dany poprzednik, przyrostem (ang. lift), który zdefiniowany jest jako iloraz ufności i prawdopodobieństwa wystąpienia następnika. Znalezione reguły o przyroście mniejszym niż 1 nie wyjaśniają zjawiska. Przykładowe obliczenia tych trzech parametrów przedstawiono w tab. 1. Analizie poddano bazę danych stworzoną przez Instytut Transportu Samochodowego na podstawie bazy [20]. Zawiera ona informacje o 21470 wypadkach rowerzystów w Polsce jakie miały miejsce w latach 2009-2013. Rodzaje informacji jakie zawiera każdy z rekordów w bazie to: stopień obrażeń rowerzysty (lekkie, ciężkie lub śmiertelne), miejsce zdarzenia (obszar miejski lub poza nim), rodzaj ulicy/drogi (jedno lub dwujezdniowa, jedno lub dwukierunkowa), lokalizacja zdarzenia na skrzyżowaniu lub poza nim, czy skrzyżowanie było wyposażone w sygnalizację świetlną, jaki był stopień oświetlenie naturalnego (dzień, zmierzch, noc). Bazę danych (której fragment przedstawiono na rys. 4) przekształcono do postaci z binarnymi wartościami (patrz tab. 2). Niezależnie od postaci przedstawianych informacji (tabelarycznie lub graficznie) analiza więcej niż dwóch czynników jednocześnie wpływających na stopień obrażeń jest albo trudna, albo informacje są nieczytelne. Podstawowe statystyki dotyczące wypadków rowerowych przedstawiono w rozdziale 3.1. Ze względu na znaczne różnice w strukturze wypadków w obszarze miejskim i poza nim, zdecydowano na poszukiwanie reguł asocjacyjnych odrębnie dla tych dwóch obszarów. Drugim założeniem było połączenie kategorii obrażeń ciężkich i śmiertelnych w jedną kategorię oznaczaną FS (ang. fatal and serious injuries), gdyż poszukiwanie reguł wyłącznie dla wypadków śmiertelnych pozwoliło znaleźć małą liczbę mało znaczących reguł (z przyrostem poniżej 1). Najsilniejsze, istotne reguły znalezione po przyjęciu wyżej opisanych założeń przedstawiono w tab. 6, 7, 8 i 9. Regułą o największej ufności jest następująca reguła (nr 10 w tab. 9): jeśli wypadek miał miejsce poza terenem miejskim na skrzyżowaniu drogi jednojezdniowej, dwukierunkowej, w czasie zmierzchu lub nocą, to w wyniku wypadku rowerzysta zmarł lub doznał ciężkich obrażeń ciała, z ufnością 80,0%. Nie znaleziono natomiast istotnych reguł dotyczących wypadków ze skutkiem FS dla obszarów miejskich. Najbardziej zaskakującym wnioskiem z przeprowadzonych analiz jest mała istotność sygnalizacji świetlnej w obszarze miejskim dla ciężkich wypadków w ruchu rowerowym. Natomiast poza obszarem miejskim, o ile skrzyżowanie posiada sygnalizację świetlną, w wypadku z udziałem rowerzysty można spodziewać się jego lekkich obrażeń z ufnością 65,2% przy wsparciu reguły 41,4%. Należy podkreślić, że przedstawione w artykule analizy były wykonane w oparciu o bazę danych, która nie zawiera wielu informacji istotnych z punktu widzenia przyczyn wypadków drogowych z udziałem rowerzystów takich jak: sztuczne oświetlenie ulicy lub drogi, oświetlenie osobiste rowerzysty, czy wypadek miał miejsce na ścieżce rowerowej, jakie były warunki pogodowe. Uwzględnienie ich w analizie koszykowej mogłoby doprowadzić do znalezienia reguł o większej istotności oraz do wniosków, które jeszcze w większym stopniu mogłyby się przyczynić do zapobiegania wypadkom rowerzystów.
Źródło:
Archives of Civil Engineering; 2021, 67, 3; 197-211
1230-2945
Pojawia się w:
Archives of Civil Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 45

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies