Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Old-Russian" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 86
Tytuł:
Pisownia afrykat „c” i „č” w Ewangeliarzu Tip-7 ze zbioru Rosyjskiego Państwowego Archiwum Akt Dawnych f. 381, nr 7
Правописание аффрикат „ц” и „ч” в Евангелии Тип-7 из собрания РГАДА ф. 381, № 7
Autorzy:
Szwed, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023592.pdf
Data publikacji:
2018-11-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Gospel Book
full aprakos
Old Russian language
Old Russian orthography
Opis:
The paper touches upon the phenomenon of interchanging consonants c and č in the text of the full lectionary from the Russian State Archive of Ancient Acts in Moscow. The research aims at establishing orthographical rules which were followed by the writers of the book, as well as at defining the number and categories of mistakes which were made by the writers while breaking the aforementioned rules. The research findings amount to a linguistic confirmation of the northern origins of the Gospel Book Tip-7. Moreover, the results are the basis for assessing the level of the writers’ professionalism and for comparing this old text with other manuscripts created in similar locations and times.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2018, 43; 305-314
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Прэже съжения всего мира – о некоем типе ошибок в древнерусских списках Евангелия
Прэже съжения всего мира – about a certain type of errors in the Old Russian copies of the Book of the Gospels
Autorzy:
Szwed, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481465.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Gospel Book
full “aprakos”
Old Russian language
Church Slavonic language
Old Russian orthography
Opis:
This article is devoted to a special kind of errors made by the scribes of the Old Russian Books of the Gospels. These are erroneous wordings which create the impression of being correct, since they constitute existing words, in wording and form, similar to the original ones, but which nevertheless alter the meaning of the text. The article presents mechanisms of occurrence of such errors and also shows that modification of meaning caused by erroneous writing could have different degree. The contribution of the writer’s consciousness to the development of error was taken into account in the research. An attempt was made to use the results of the analysis of errors of a given type to formulate conclusions regarding the way the scribe works and his degree of professionalism.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2018, 4, XXIII; 59-67
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ruskie tropy w średniowiecznym Lublinie
Old russian traces in mediewal Lublin
Руські сліди в Любліні
Autorzy:
Chachaj, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887704.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Lublin
Ruś
Władysław Jagiełło
książę Daniel
relikwie Drzewa Krzyża Świętego
Ruthenia
Władysław Jagiełło (Wladislaw Jagiello)
duke Daniel
relics of the Holy Cross
Opis:
Artykuł dotyczy trzech, spośród wielu kwestii średniowiecznej historii Lublina, które mają związek z problematyką ruską. W treści zostały dokładniej omówione sprawy sprowadzenia do Lublina relikwii Drzewa Krzyża Świętego, wzniesienia w Lublinie wieży przez księcia halicko-włodzimierskiego Daniela, oraz genezy zamkowej kaplicy pod wezwaniem Świętej Trójcy. Tekst jest próbą przedstawienia dotychczasowych poglądów w omawianych sprawach, począwszy od zaprezentowania bazy źródłowej, poprzez zarysowanie stanu badań, skończywszy na hipotezach dotyczących wyjaśnienia związanych z nimi wątpliwości.
The article concerns three out of many issues connected with the medieval history of Lublin, which are closely intertwined with the Ruthenian matters. The text, among other things, focuses on bringing to Lublin the relics of the True Cross, erecting in the city the tower by Daniel, the Prince of Galicia-Volhynia, as well as tracing the Chapel of the Holy Trinity’s origins. As an attempt to present the current views on the matter in question, the article begins with the presentation of the sources, then provides the outline of the state of research, and finally concludes with the hypotheses suggesting the clarification of any doubts concerning the subject of the article
Стаття відноситься до трьох проблем із середньовічної історії Любліна, пов’язаних із руською квестією. У статті обговорено справу спровадження до Любліна мощей Дерева Святого Хреста, будову вежі князем Данило Галицьким а також генезу каплиці Святої Трійці. Стаття це спроба зібрати і показати різні концепції і гіпотези, що стосуються вижче названих проблем.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 7; 29-51
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The use of the auxiliary verb in 2nd person singular perfect verbal forms in Old Russian documents of the 14–16th centuries
Autorzy:
Waraczewski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022231.pdf
Data publikacji:
2020-10-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
perfect
auxiliary verb
subject
Old Russian documents
Opis:
The article analyses 2nd person singular perfect forms in a collection of Old Russian documents of the 14–16th centuries. The main focus is placed on their formal aspects and the transition from an analytic to synthetic form. The process itself is well-known, yet it still lacks a detailed description and fully explained reasons for its occurrence. The author, providing statistical data on the use of the auxiliary verb byti and explicitly expressed subject, proves its great regularity. There is a strong dependence between the two items and usually only one of them is applied with perfect constructions. This shows that the function of the auxiliary verb has been completely changed and in the period described it played only the role of a person indicator. Thus, it became redundant when the use of personal pronouns was increased. All the exceptions to this rule are scarce and can be explained with factors of a syntactical or extra-linguistic character. The author’s assumptions are confirmed with statistical data and examples taken from spiritual and contractual charters of grand princes and appanage princes in the XIV–XVI centuries.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2020, 45, 2; 235-242
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Особенности употребления вспомагательного глагола в формах перфекта в 1-м лице единственного числа в древнерусских грамотах XIV–XVI вв.
Autorzy:
Waraczewski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022485.pdf
Data publikacji:
2019-08-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
perfect
subject
Old-Russian language
comparative linguistics
Opis:
This paper analyzes the use of perfect tense forms in a collection of Old-Russian charters: Testaments and Contractural Letters of the Russian Great and Appanage Princes of the XIV–XVI centuries. A special attention has been paid to the connection between the presence of an explicit subject and an auxiliary verb and their strict mutual dependence has been proved.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2019, 44, 1; 381-389
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
К этимологии некоторых древнерусских летописных топонимов XII‒XVI вв.
Autorzy:
Ююкин [IUiukin], Максим [Maksim] Анатольевич [Anatol'evich]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678955.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Old Russian language
etymology
toponymics
hydronymics
anthroponymics
Opis:
Towards an etymology of some old-Russian chronicle toponyms (12th–16th century)In this article, new etymologies are proposed for several Old Russian chronicle toponyms: Vĭlěna: Slav. *vĭl- 'surge'; Vŭrgolŭ: the onomatopoeic stem vŭrg-, richly represented in Russian dialects; Losna: *lŭskĭnŭ(jĭ) 'shining'; Neščerda: the prefix Ne- + the frequent Baltic toponymical stem skerd-; Tunegŭ: *touk-n-'fertile' + the suffix -eg-; and others. Na temat etymologii niektórych toponimów z latopisów staroruskich XII–XVIw.Artykuł proponuje nowe etymologie kilku toponimów ze staroruskich letopisów, m.in. Vĭlěna od starosł. *vĭl- 'kipiel'; Vŭrgolŭ od onomatopeicznego rdzenia vŭrg-, często spotykany w gwarach rosyjskich; Losna od *lŭskĭnŭ(jĭ) 'lśniący'; Neščerda od przedrostka Ne- i rozpowszechniony bałtycki rdzeń toponimiczny skerd-; Tunegŭ od *touk-n-'żyzny'.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2015, 50
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O „русизмах” Берлинского сборника
About “russicisms” of Berlinski Sbornik
Autorzy:
Stankov, Rostislav
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682266.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Berlinski Sbornik
Old Bulgarian
Old Russian
russicism
“eastslavonic influence”
Opis:
The article deals with the problem of the so-called “eastslavonic influence” on southslavonic literature in 12th–13th centuries. The idea, based on claims that some Bulgarian and Serbian manuscripts of the period (among them Berlinski Sbornik) contain russicisms, is complete misconception.
-
Źródło:
Studia Ceranea; 2015, 5; 321-336
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Вариативность числовых форм в древнерусской письменности: singularis vs pluralis
Wariantywność form w zakresie liczby w piśmiennictwie staroruskim: singularis vs pluralis
Variability of numerical forms in Old Russian writing: singularis vs pluralis
Autorzy:
Жолобов, Олег
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594147.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
język staroruski
kategoria liczby
wariantywność
Old Russian
number
variability
Opis:
Autor rozważa w artykule niecodzienny typ wariantywności w języku staroruskim: singularis vs pluralis. Jego uwagę zwracają przede wszystkim takie sytuacje we współczesnym języku rosyjskim, gdy zamiast dawnej wariantywności form liczby występują formy singularia tantum i pluralia tantum. Zdaniem autora przypadki wariantywności form w zakresie liczby można wyjaśnić podwójną naturą znaków językowych – sygnifikatywnych i denotatywnych. Forma gramatyczna liczby pojedynczej jest wyrażeniem significatum i w żadnym wypadku nie koreluje z potencjalnym gramatycznym znaczeniem jednostkowości. Wręcz przeciwnie, zastąpienie wyjściowych, oryginalnych form wyrazu w liczbie pojedynczej liczbą mnogą jest właśnie spowodowane semantycznym nasyceniem form pluralnych, odzwierciedlających złożoność obiektów lub ich substancjonalną (rzeczową) intensywność. Oznaczony, pozytywny człon opozycji – pluralis – sygnalizuje realność, konkretność, bytowość określanych obiektów, podczas gdy nieoznaczony, negatywny człon okazuje się być związanym z ideą (konceptem) nazwanych obiektów. W intensywnej interakcji członów opozycji rozwija się wtórna, odzwierciedlona kategorialność, w wyniku której prywatywna, jednostronna opozycja może funkcjonować jako ekwipolentna, dwukierunkowa.
The article considers an unusual type of variability in the Old Russian – singularis vs pluralis. Attention is drawn first of all to cases where in the modern Russian language, instead of the ancient variability of numerical forms, the words singularia tantum and pluralia tantum are found. We believe that cases of numerical variability have an explanation in the dual nature of verbal signs – significative and denotative. The grammatical form of the singular appears as an expression of significatum and does not correlate with the potential grammatical meaning of singularity. On the contrary, the replacement of the original word forms of the singular by the plural is due precisely to the semantic saturation of the plural forms reflecting the complexity of the objects or the substantial intensity. The marked member of the opposition – pluralis – signals the reality, concreteness, the beingness of the designated objects, while the unmarked term results in the idea (signification, concept) of the designated objects. In tense interaction of opposition members, a secondary, reflected categoriality develops, as a result of which the private opposition can function as an equipollent one.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 565-580
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rescue archaeology in Russia at the turn of the 20th and 21st century
Autorzy:
Krenke, Nikolay
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/896971.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
rescue archaeology
Old Russian cities
archaeological monuments protection laws
Opis:
Rescue archaeology in Russia is full of contradictions. The apologetic approach to archaeology focuses solely on vast areas covered by excavations, discoveries and investments of millions. But the reality is more complex than that. This article addresses the transformations that took place in rescue archaeology in the 1980s, during “Perestroika”, and in particular in Moscow. Not everyone can withstand the temptation of money. Commercial interests have supplanted the Science in many cases, including that of Moscow. In the meantime, in many Old Russian cities (Pskov, Tver, Vladimir, etc.), the works were conducted in an exemplary manner, thanks to pre-existing traditions of research. Authorities’ demands to free land from the burden of archaeological heritage have led to shifting the focus of archaeological exploration now, identifying the boundaries of archaeological monuments became the key objective, a task that remains basically impossible, as said boundaries are of a purely formal nature. Excavations of empty spaces within archaeological sites have become typical for rescue archaeology and form modern “informational noise”. At the same time, archaeological research carried out on an unprecedented scale, even including the “empty” trenches, provide unique data on spatial and temporal structure of human activity, as exemplified by exploration of the Angara river banks during the construction of the Boguchany Dam.
Źródło:
Raport; 2017, 12; 213-220
2300-0511
Pojawia się w:
Raport
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
О функционировании речевых формул древнерусских летописей в зависимости от жанрово-стилевой специфики летописного фрагмента
Functioning of speech formulas in Old Russian chronicles, depending on the genre and style of a chronicle fragment
Autorzy:
Килина (Kilina), Лилия (Liliya)
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968093.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Russian language history
Old Russian Text
discourse analysis
chronicle
Opis:
This article deals with formulas of Russian chronicle texts and their functions. According to the article, a chronicle is a specific type of Old Russian texts representing the synthetic genre and style. It is proven that speech formulas used in chronicles influenced the formation of the stylistic system of the Russian language. The formulas take both the stylistic function, marking certain parts of the text, and the semantic function, esta-blishing a semantic link between chronicle and precedent texts.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2011, 07; 48-54
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Старообрядческие азбуки. Традиции и новации
OLD BELIEVERS’ PRIMERS – TRADITIONS AND INNOVATIONS
Autorzy:
Orzechowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444795.pdf
Data publikacji:
2017-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Old Believers in Masuria
primers
Old Russian
traditions and innovations
Opis:
At the beginning of the 21st century Old Believers use old primers which were published and used at the beginning of the previous century. The paper presents the primers used in the past as well as currently by members of the Old Believers’ community in Mazury. No new editions of primers have been found either in private collections or in the former monastery in Wojnowo. This is caused by the fact that the community consists of elderly people and no publications have been issued. Old Believers’ publishing houses publish reprints of traditional primers which appeared at the beginning of the 20th century. The only primer which includes innovative elements was published in 1934 and reprinted in many copies in 1993 and 1995 in Riga.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2017, XIX/2; 77-84
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O HERETYKU MAHOMECIE – OPOWIEŚĆ O NARODZINACH ISLAMU W LATOPISIE HELLEŃSKIM I RZYMSKIM DRUGIEJ REDAKCJI
ON THE HERETIC MUHAMMAD – AN ACCOUNT OF THE ORIGIN OF ISLAM IN THE SECOND REDACTION OF THE HELLENIC AND ROMAN CHRONICLE
Autorzy:
Brzozowska, Zofia A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1037787.pdf
Data publikacji:
2020-11-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Muhammad
Islam
Old Russian literature
Hellenic and Roman Chronicle
Opis:
A piece of writing On the Heretic Muhammad concerning the life of Muhammad, the origin of Islam and the first Arab conquests in the 7th century is included in the second redaction of the Hellenic and Roman Chronicle, a medieval Russian historiographical source containing an outline of universal history. The aforementioned text was edited and translated into Polish following the manuscript of РГБ, собр. Пискарева (228), № 162, from 1485.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2020, 61; 101-116
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pateryk Kijowsko-Pieczerski i kontakty polsko-wschodniosłowiańskie
„The Paterik of Kievan Caves Monastery” and Polish-east Slavic contacts
Autorzy:
Wyderka, Tatiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/482088.pdf
Data publikacji:
2009-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
The Paterik of Kievan Caves Monastery
old Russian chronicle
Opis:
The article is an analysis of the information on anxiety in Poland in the 11th century, as noted down in Russian sources, that in the 12th century chronicle the Tale o f Bygone Years, the Life of Moisej the Hungarian at the Paterik o f Kievan Caves Monastery, a collection of stories from the lives of monks of the Kievan Caves Monstery, whose original version was created in the 13th century. Probably this piece of information was also included in the Life of Antonij Pecerskij, created in the 11th century, however it has not been preserved to our times. It is probable that the common source for the aforementioned items was a tale about the Russian princess Predslava who was kidnapped to Poland in 1018. Those sources claim that the anxiety in Poland arose just after Boleslav I the Brave died, which is mentioned in the Tale o f Bygone Years under 1030. However, the Polish science claims that so called pagan revolution related to social affairs took place at the moment of collapse of the state of Poland. This event dates back to 1036-1037 or 1037-1038. Having analysed the records of the old Russian chronicle and the stories from the lives of monks of the Kievan Caves Monastery it results that transfer of some information from one source to another was very smooth, thus it is sometimes impossible to investigate the origin source.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2009, 1, XIV; 309-315
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Русское словосложение: исторический аспект
Rosyjskie złożenia: aspekt historyczny
Autorzy:
Николаев, Геннадий
Николаева, Наталия
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023657.pdf
Data publikacji:
2018-11-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
the Old Russian language
word formation
composites
fusion
compound words
Opis:
Compound words are known in the Russian language since the first written texts of different genre and stylistic characteristics. The formation of composites was carried out in two productive ways: by the non-morphological semantic method of fusion and by morphological addition. Within both methods (in literary texts) the calques of Greek composites and the development of East Slavic word formations in their sample are also noted. Both methods were interrelated, and an interaction of derivatives occurred in their sphere.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2018, 43; 237-244
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Old Russian graffiti as sources of weapon history: preliminary statements
Graffiti dawnej Rusi jako źródło do badań bronioznawczych. Uwagi wprowadzające
Autorzy:
Plavinski, Mikalai
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941968.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Old Rus’
graffiti
weapons
images of Holy Warriors
images of secular warriors
Ruś Kijowska
broń
przedstawienia świętych wojowników
przedstawienia świeckich wojowników
Opis:
Do dyspozycji historyków staroruskiego uzbrojenia pozostaje duża liczba źró- deł. Oczywiste jest, że najważniejszą grupą są znaleziska archeologiczne. Są one w istocie najliczniejsze i dostarczają najwięcej informacji. Cenne są również uzyskane dla tego czasu informacje z pierwszych źródeł pisanych oraz niewielkich rzeźb czy ikonografii. Pomiędzy wskazanymi rodzajami źródeł wyjątkową grupę stanowi graffiti. Graffiti wyobrażające wojowników oraz pewne elementy uzbrojenia różnią się od innych przekazów ikonograficznych tym, że przedstawiają jedynie obrys obiektu z minimalną liczbą detali. Te cechy dominują w rysunkach, które mogły być wydrapane za pomocą ostrego przedmioty na każdej nadającej się do tego powierzchni, np. na monetach, kościach, wrzecionach, osełkach, materiałach budowlanych etc. Graffiti było wykonywane przez zwykłych ludzi, którzy nie posiadali specjalnych zdolności artystycznych i nie zamierzali tworzyć długotrwałych wyobrażeń. Jest jednak oczywiste, że autorzy graffiti byli całkiem dobrze obeznani z rzeczami, które przedstawiali. Stan ten wynika z faktu obcowania z tymi przedmiotami w codziennym życiu. Warto również zaznaczyć, że takie wyobrażenia były wolne lub prawie wolne od powszechnych tradycji ikonograficznych, które przesiąkały dzieła profesjonalnych wytwórców. Ten fakt jest znaczący zwłaszcza w czasach dawnej Rusi, kiedy chrystianizacja była nośnikiem nowych kanonów w ikonografii. Dlatego, pomimo trudności w interpretacji graffiti, są one ważną grupą pierwotnych źródeł przedstawiającą codzienną rzeczywistość tamtych czasów. Jak dotąd nie powstało żadne specjalistyczne opracowanie staroruskich graffiti w kontekście studiów nad uzbrojeniem. Graffiti odnoszące się do sfery militarnej dominują w okresie do XI do XIII w. Wyobrażenia te były wydrapywane na różnego rodzaju powierzchniach m.in. ścianach kościołów, różnorodnych obiektach codziennego użytku, korze brzozowej. Wszystkie znane z XI–XIII w. grafiki „militarne” można podzielić na dwie zasadnicze grupy: przedstawienia wojowników świętych (fig. 2) oraz świeckich (fig. 3–7). Na podstawie analizowanego materiału wysnuto interesujące wnioski. Graffiti przedstawiające jeźdźca pojawiają się nie wcześniej niż w XII w., co koresponduje z aktualnymi ustaleniami na temat rozpowszechnienia się taktyki walki ciężkiej konnicy w dawnej Rusi. Pomimo różnorodności przedstawień, można zauważyć bez większych trudności, że wraz ze świeckimi wojownikami ukazano takie elementy, jak: hełmy (w 14 na 19 wyobrażeń), tarcze (w 7 przypadkach) i miecze (pojawiają się 6 razy). Pozostałe rodzaje uzbrojenia wydają się być niepopularne w tego typu wyobrażeniach (interpretacja skrzyżowanych linii jako pancerza noszonego przez wojownika może być rozważana jedynie hipotetycznie). Z powyższych ustaleń można wywnioskować, że hełm, tarcza i miecz były w świadomości mieszkańców dawnej Rusi głównymi atrybutami „prawdziwego wojownika”. Niniejszy, krótki przegląd staroruskich graffiti odnoszących się do sfery militarnej pozwala zaliczyć rozważaną grupę zabytków w poczet źródeł ważnych dla historii uzbrojenia w XI–XIII w. Artykuł ten nakreśla jedynie podstawowe zagadnienia związane z interpretacją wspomnianych znalezisk. Przedstawienie bardziej szczegółowych wniosków będzie możliwe po skompletowaniu pełnego katalogu graffiti znanych z obszaru dawnej Rusi.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2013, 29
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лавр Евгения Водолазкина – диалог с древнерусской литературной традицией
Evgeny Vodolazkin’s Laurus: a dialogue with the Old Russian literary tradition
Autorzy:
Trojanowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/651237.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
категория времени
Лихачев
современность
древнерусская литература
праведник
святой
роман
Евгений Водолазкин
Old Russian literature
the righteous
saints
novel
Vodolazkin
contemporaneity
Opis:
The paper is an attempt at describing similarities and differences between Evgeny Vodolazkin’s novel Laurus (Lavr) and the Old Russian literature, in particular such genres of the latter as the lives of saints, religious travel writing, chronicle and paleia. The analogy with ancient Greek novel is also mentioned. The author of the paper on the one hand stresses that due to its syncretic character, the novel Laurus absorbs selected elements of the above-mentioned texts of the past, and on the other hand analyses Vodolazkin’s innovative treatment of time. This last aspect contributes to the text’s originality and makes it possible for the writer to connect situations and personages from the past with the present and the future, which, altogether, renders Laurus universal.
В статье предпринята попытка представить сходства и различия в романе Евгения Водолазкина Лавр с древнерусской литературой, особо с такими ее жанрами, как: житие, религиозное путешествие и хроника, при помощи сопоставительного метода. Появляющиеся в заглавии определение «диалог» стоит понимать как взаимодействие и совокупность непосредственных отношений и связей романа Водолазкина с русским Средневековьем. Упоминается также аналогия с древним греческим романом. Автор статьи, с одной стороны, подчеркивает, что синкретический жанровый характер романа Лавр впитывает в себя избранные элементы указанных выше литературных текстов прошлого, но, с другой стороны – открывает новаторскую трактовку времени Водолазкиным. Это придает тексту оригинальность и позволяет соединить ситуации и персонажей прошлого с настоящим и будущим, что в целом влияет на универсальный характера романа Лавр. Таким образом, мы попытались показать динамику древнерусской традиции, которая является не застывшим и мертвым явлением, а постоянно развивающимся, наглядным примером чего является жанр и содержание романа Лавр Водолазкина – как продолжителя этой концепции.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2018, 11; 203-213
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Летописная ойконимия как источник реконструкции лексики древнерусского языка
Autorzy:
Ююкин [IUiukin], Максим [Maksim] Анатольевич [Anatol'evich]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678817.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Old Russian language
historical lexicology
etymology
toponymics
lexical reconstruction
isolex
Opis:
Annalistic oikonymy as a source for reconstruction of the Old Russian vocabularyAmong about 1,000 place names mentioned in the Old Russian chronicles (within the borders of contemporary Russia), there are 19 ones that are derived from stems non-attested as apellatives in the Old Russian written sources. The vast majority of them can be reconstructed by comparison with words of modern East Slavic languages or their dialects, but several are not known in the East Slavic zone, and have parallels in the West and (or) South Slavic languages only. Almost all of these words are geographical terms. The places in whose names they are preserved are located mostly in Novgorod Ruthenia and the Upper and Middle Volga basin. Ojkonimia latopisów jako źródło dla rekonstrukcji słownictwa języka staroruskiegoWśród około 1000 nazw miejscowych wymienionych w staroruskich kronikach (w granicach dzisiejszego państwa rosyjskiego) jest 19 pochodzących od podstaw, które nie są apelatywnie poświadczone w źródłach staroruskich. Zdecydowaną większość z nich można zrekonstruować na podstawie wyrazów należących do zasobu leksykalnego współczesnych języków wschodniosłowiańskich lub ich dialektów, ale kilka z nich ma analogie tylko w językach zachodnio- i południowosłowiańskich. Prawie wszystkie te słowa są terminami topograficznymi. Miejsca, w których nazwy są zachowane, znajdują się głównie w Rusi Nowogrodzkiej i dorzeczu Górnej i Środkowej Wołgi.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2018, 53
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Древнерусская “Повесть о бражнике” в интерпретации старообрядческих полемистов
The Old Russian “Tale about a Reveller” as Interpreted by Old Believer Polemicists
Autorzy:
Пигин, Александр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968447.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
тарообрядчество
эсхатология
И. Г. Кабанов
'parodia sacra'
eschatology
Old Believers
Ilarion Kabanov
Opis:
„Повесть о бражнике” – памятник древнерусской «смеховой» литературы, в основе которого лежит западноевропейский «бродячий» сюжет о грешнике, сумевшем доказать, что у него не меньше прав находиться в раю, чем у апостолов и библейских царей. В 1860-е гг. Повесть обратила на себя внимание старообрядцев-поповцевбелокриницкого согласия в ходе полемики со старообрядцами-беспоповцами. Она была включена в число десяти эсхатологических и этиологических легенд, в которых поповцы усмотрели саму суть опровергаемого ими беспоповского учения об антихристе. Разбор этих сочинений был предпринят писателями белокриницкого согласия И. Г. Кабановым в 1862 г. и М. И. Бриллиантовым в 1903 г. В статье показано, как в интерпретации старообрядческих полемистов произошла перекодировка смысла литературного сочинения. Комическая новелла была прочитана в соответствии с совершенно иными идеологическими и эстетическими установками как кощунственный еретический текст.
‘Tale about a Reveller’ is a relic of Old Russian parodic literature based upon a Western European migrant theme. It deals with a sinner who was able to prove that he had as good a right to be in paradise as the Apostles or the biblical Kings. In the 1860s, the tale drew attention of the Popovtsy Old Believers (those who kept church hierarchy) of the Belokrinitsa consent in the course of polemics with Bespopovtsy Old Believers (who rejected priests and churches). The tale belonged to those eschatological and etiological legends in which the Popovtsy saw the very essence of Bespopovtsy’s teachings about Antichrist, which they refuted. Examination of these works was undertaken by the writers of the Belokrinitsa consent: Ilarion Kabanov in 1862 and Mikhail Brilliantov in 1903. The paper shows how the meaning of the literary work was recoded in the interpretation of the Old Believer polemicists. In the framework of completely different ideological and aesthetic approaches, the comic short story was read as a blasphemous heretical text.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2015, Zeszyt specjalny 2015; 262-269
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Из наблюдений над способами выражения отрицания в церковнославянском тексте русского извода
Оbservations on the ways of expressing negation in the Ruthenian recension of Church Slavonic text
Autorzy:
Szwed, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1837573.pdf
Data publikacji:
2021-10-14
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Gospel Book
written records
Old Russian language
Church Slavonic language
negation
Opis:
The article describes the specificity of the changes that took place in the process of dissemination of double negation, typical for Slavic languages, visible in the Ruthenian recension of Church Slavonic texts. The reflections on the achievements in the field are enriched with the results of research on the text of Gospel No. 7 from the collection of the Russian State Archive of Ancient Acts (RGADA F. 381. Op. 1 Unit hr 7), which has not been analyzed so far in terms of the issues raised. Nearly three hundred negative structures were subjected to observations. In order to determine the number of single negation cases in relation to double negation the main focus was on structures such as: (1) ni Pron + V, (2) ni Pron + ne V oraz (3) ne V + ni Pron. It was determined, among other things, that their use was influenced by both the literature tradition and live language with elements of the northern dialect of the East Slavonic. On the other hand, the analysis of the negative structures preceding homogeneous parts of the sentence revealed the tendency, manifested onthe leaves of the monument, to transform towards the norm of the contemporary Russian language.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2021, 46, 2; 293-303
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sophia – the Personification of Divine Wisdom in the Culture of Novgorod the Great from 13th to 15th Century
Autorzy:
Brzozowska, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682122.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Sophia
Divine Wisdom
Novgorod the Great
political ideology
Old Russian literature
Opis:
The idea of Sophia – the personified Wisdom of God served as a symbol of independence and identity of the republic in the political culture of Novgorod the Great. In Old Russian chronicles and other narrative sources which can be connected with Novgorod, one may find statements showing that – in the eyes of the Novgorodians themselves – Wisdom was not only one of the main attributes of God, but also a separate character, a kind of divine being, who could be interpreted as patronesses and supernatural protector of the city-state. Construction of the temple of Hagia Sophia in Novgorod is usually dated to 1045–1050. In the source material one can find information that Novgorodian Sophia church was undoubtedly the most significant and important monument in the city. The theme of Wisdom of God is also a very prominent topic in Novgorodian historiography and literature. Moreover, the feminine personification of God’s Wisdom can also be found on the coins, emitted by the city-state from 1420.
Źródło:
Studia Ceranea; 2014, 4; 13-26
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Staroruskie Słowo o mądrości przypisywane Cyrylowi z Turowa (edycja i przekład)
Autorzy:
Brzozowska, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038271.pdf
Data publikacji:
2015-01-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Cyril of Turov
Old Russian literature
Sophia – Divine Wisdom
Novgorod the Great
Opis:
The Word of Wisdom is a relatively small-sized relic of medieval eastern Slavic literature from what is certainly the oldest period of its existence, i.e. from before the Mongol invasion of Rus. It is attributed usually to Cyril of Turov (who died before 1182), one of the greatest writers of the Old Russian period. The oldest manuscript containing the full text of the Word of Wisdom is the parchment code from the thirteenth century, which is currently stored in the collections of the National Library of Russia in Saint Petersburg. A small fragment of the Word of Wisdom was also written on a birch bark document, found in its entirety in Torzhok near Novgorod the Great. This relic is usually dated to the years 1170-1190.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2015, 56; 101-108
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Ссылки» на киевский источник конца ХI века в Софийской 1-й летописи
The Late 11th Century “Links” to the Kievan Source in the First Sophian Chronicle
Autorzy:
Вилкул, Татьяна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16512588.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
Medieval chronicles
Old Russian chronicles
textual criticism
Novgorodian annalistic writing
Old Rus’
Opis:
The article analyzes the interrelations between the texts of the Novgorodian‑Sophian group of the first half of the 15th century (Novgorod Karamzin, First Sophian and Forth Novgorod chronicles) on a specific section of the annalistic material. We explore the “links” to some Kievan text in the entries of the late 11th century from the First Sophian Chronicle, their context and probable sources. The compiler of this chronicle has left traces of his activity on early Rus’ history in his drafts (such remarks as “to search in Kievan” and similar) which scholars have considered as evidence of some importance to define the stages of annalistic work of the 15th century in Novgorod and Moscow. It is argued that a set of “links” of the First Sophian was used by the author of the second part of the Novgorod Karamzin Chronicle to fill the gaps in his narrative. However, detailed textual analysis demonstrates the very complicated and clearly later composition in the First Sophian. Therefore both the first and second parts of Novgorod Karamzin Chronicle precede the First Sophian. The paper also pays attention to some aspects of the relations between the Novgorodian‑Sophian group and early Kievan and Novgorod chronicles.
Źródło:
Slavia Orientalis; 2022, LXXI, 2; 245-255
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opowieść o zdobyciu Konstantynopola przez uczestników czwartej wyprawy krzyżowej (6712/1204) w średniowiecznej ruskiej tradycji historiograficznej
Autorzy:
Brzozowska, Zofia A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038216.pdf
Data publikacji:
2016-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Old Russian literature
Novgorod the Great
Novgorod First Chronicle
Constantinople
Fourth Crusade
Opis:
The Old-Russian account about the siege of Constantinople by participants of the Fourth Crusade in 1204 has survived in several East Slavic historiographical texts and represents primarily an independent literary work. Certainly, the earliest of these texts is the Novgorod First Chronicle. It is an older edition preserved only in one copy – the so-called “Synodal manuscript”, which was written in the middle of the thirteenth century. At that time the story was written. Its author could have taken information about the events he described directly from eyewitnesses. His account of events is characterized by objectivity and credibility and constitutes a valuable resource for the study of the Fourth Crusade
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2016, 57; 109-152
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O imionach pisarzy "Ewangeliarza Archangielskiego" z 1092 roku
On Names of the Scribes of the 'Arkhangelsk Gospel' 1092
Autorzy:
Wójtowicz, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031759.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Russian anthroponymy
Old Russian personal names
names of the scribes
Arkhangelsk Gospel 1092
Źródło:
Slavia Orientalis; 2019, LXVIII, 2; 357-364
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
О типологических особенностях Евангелии Тип-7 из собрания РГАДА ф. 381, № 7
On typological features of the text of the Gospel Book Tip-7 from the collection of the Russian State Archive of Old Records, F. 381, № 7
Autorzy:
Szwed Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481024.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Gospel Book
full aprakos
typological description
Old Russian language
Church Slavonic
literary language
Opis:
The article is devoted to the 13th century Gospel Book, which is kept in the Russian State Archive of Old Records and registered under reference F. 381, № 7. The aim of the paper is to define the similarity of the manuscript to other old texts according to its content and order of readings. Moreover, the author attempts to find the Gospel Book’s place in the classification of full lectionaries. In the course of the analysis it is stated that the text has various typological features. Despite the fact that in some elements it resembles the South Slavonic Miroslav Gospel, it belongs to the most common type of full lectionaries in Ruthenia among which the leading role is played by Mstislav Gospel. Furthermore, the manuscript reflects the peculiar features of Milata Gospel, which makes it a part of the class of manuscripts represented by this old text of Novgorod.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2017, 1, XXII; 92-103
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 86

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies