Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Irzykowski, Karol" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-10 z 27
Tytuł:
Pałuba
Autorzy:
Irzykowski, Karol
Współwytwórcy:
Klimczuk, Małgorzata
Choromańska, Paulina
Sekuła, Aleksandra
Bucka, Dorota
Bogacz, Regina
Data publikacji:
2014-11-12
Wydawca:
Fundacja Nowoczesna Polska
Tematy:
Modernizm
Powieść
Epika
Opis:
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Andrzeja Pająka z egzemplarza pochodzącego z jego zbiorów prywatnych.
Źródło:
Karol Irzykowski, Pałuba. Studium biograficzne, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976; Karol Irzykowski, Pałuba, Sny Marii Dunin, Spółdzielnia Wydawnicza "Wiedza", Warszawa 1948.
Dostawca treści:
Wolne Lektury
Książka
Tytuł:
Henri Bergson a Karol Irzykowski — inspiracje i paralele
Henri Bergson and Karol Irzykowski — inspirations and polemics
Autorzy:
Gołębiewska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690239.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
życie
duch
materia
rzeczywistość
komizm
kinematografia
life
spirit
matter
reality
comicality
cinematography
Opis:
The aim of my article is to indicate the inspirations provided by the Bergsonian ideas that we find in texts written by the Polish intellectualist Karol Irzykowski — these inspirations are declared explicitly, but more frequently they are suggested implicite. The inspirations are clearly noticeable in his book on the cinema (Dziesiąta Muza, 1924) as well as in his early articles and the experimental novel Pałuba (1903). On the other hand, the late book by Bergson, concerning religion and morality (Les Deux sources de la morale et de la religion, 1932), reveals a work approaching the clerc’s ideas which is declared explicite and incessantly by Irzykowski. It has to be stressed that Irzykowski is familiar with Bergson’s works, first and foremost, thanks to Polish translations and editions — as referenced in his commentaries (Henri Bergson, Le Rire. Essai sur la signification du comique, 1900, Polish edition 1902; Henri Bergson, L’Évolution créatrice, 1907, edited in Polish in 1911). However, the Bergsonian work which seems most influential for the philosophical theses of Irzykowski, i.e. Matière et mémoire. Essai sur la relation du corps à l’esprit (1896), was only published in Polish in 1926. It is possible that the presence of theses from this book in the works of Irzykowski is the result of his familiarity with philosophical currents and discussions of that time. Irzykowski’s works address, among others, the essential question of “reality” considered at the time by Bergson (as well as by William James). The Bergsonian vitalist philosophy of life (but also the culturalist position of Wilhelm Dilthey and Georg Simmel) was a critical point of reference for Irzykowski’s own comprehension of the terms “life”, “matter”, and “spirit” in the larger context of “reality” (defined as a sum of particular beings). Irzykowski considered language and history — surely after Bergson — in the context of memory and individual biography. He postulated the subjectivisation and individualisation of historical knowledge. Just like Bergson, Irzykowski confronted mechanism and dynamism; he considered in the context of this opposition questions of comicality and laughter as well as the anthropological effects of a specific, cinematographic perception. However, Irzykowski — in contrast to Bergson in his book L’Évolution créatrice — coupled the mechanism strictly with the dynamism, grasping film as a mechanic registration of human perception, as well the art of dynamic movement. According to Irzykowski, film would be a confirmation not of the analytic, but synthetic character of human perception and cognitive faculties. Just like Bergson, Irzykowski tried to go beyond the metaphysical and psychophysical dualism towards the standpoint of monism, but with pluralistic aspects (pluralism of different “realities”). The late Bergsonian theses on religion and morality (Les Deux sources de la morale et de la religion, 1932) demonstrate, once again, some similarities between his ideas and Irzykowski’s concepts. There might seem to be many differences between them: Irzykowski consistently declared his own intellectual point of view and Bergson stressed that instinct and intuition played the most significant roles. However, in the end, Bergson discovered that he had fulfilled his life’s mission and his late declarations seem close to the clerc’s standpoint of Irzykowski.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2015, LXX; 81-99
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdziwienia Henryka Markiewicza
Autorzy:
Urbanowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639157.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Markiewicz Henryk, krytyka literacka, teoria literatury, polemika, Irzykowski Karol
Opis:
Henryk Markiewicz’s Marvellings The review discusses Henryk Markiewicz column Moje zdziwienia [My Marvellings] run in “Wielogłos” since 2008. Markiewicz commented on current events at the academia and literary criticism. This column was an outstanding example of Markiewicz’s knowledge and critical and analytical abilities. In Moje zdziwienia he fought against academic incompetence, obscurity, ignorance, irresponsibility and opportunism. He was an excellent polemist. His column also proved Markiewicz’s sense of humor and literary skills. As Maciej Urbanowski suggests Markiewicz’s activity resembled in some ways that of Karol Irzykowski, one of the most independent Polish literary critics in 20th century.
Źródło:
Wielogłos; 2014, 1(19)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Niebyła) debata o (nie)dojrzałości kultury: Karol Irzykowski wobec Tadeusza Boya-Żeleńskiego
Autorzy:
Chmurski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/638979.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Irzykowski Karol, Żeleński Tadeusz (Boy), krytyka literacka, niedojrzałość kulturowa, Beniaminek
Opis:
A debate on cultural (im)maturity (that didn’t take place): Karol Irzykowski and Tadeusz Boy-żeleńskiThe article proposes an analysis of Karol Irzykowski’s Benjaminek (Benjamin, 1932), a stud and an attack on Tadeusz Boy-żeleński’s activity and writings as well as the reaction of the criticized author. The former’s work reveals to be rather an extensive defence of Irzykowski’s critical writings, and the latter’s answer – a pamphlet. Finally, their dialogue that didn’t take place is situated in the context of Polish (and Central-European) cultural immaturity.
Źródło:
Wielogłos; 2015, 4(26)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Irzykowski w kręgu Skamandra
Karol Irzykowski and the Skamander Circle
Autorzy:
Niciński, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407694.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
dwudziestolecie międzywojenne
modernizm
pacyfizm
antysemityzm
klerkizm
interwar period
modernism
pacifism
anti-Semitism
‘clerkism’
Opis:
Tekst stanowi próbę opisu związków między Karolem Irzykowskim a kręgiem Skamandra, które trwały od założenia pisma aż do ostatnich dni krytyka. Zawiera zarys historii ich współpracy i dzielących ich konfliktów oraz próbę interpretacji, skupioną na punktach węzłowych: „programofobii”, „talentyzmie”, odwadze cywilnej, antysemityzmie i klerkizmie.
The aim of the text is to delineate the relationship Karol Irzykowski and the circle of Skamander literary group established at the very beginning of the foundation of their monthly publication and which lasted until Irzykowski’s death. The article includes an outline of the history of their collaboration and the disagreements that divided them, as well as an attempt to interpret issues such as ‘programophobia,’ ‘talentism,’ civil courage, anti-Semitism, and ‘clerkism,’ focusing on their key points in particular.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 277-292
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W gościnie i u siebie. Karol Irzykowski w „Skamandrze”, „Ponowie” i „Krokwiach”
Being a Guest and the Host: Karol Irzykowski’s Contribution to “Skamander”, “Ponowa” and “Krokwie”
Autorzy:
Okulicz-Kozaryn, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407690.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
dwudziestolecie międzywojenne
awangardowe ruchy literackie
ruch Młodej Polski
skamandryci
autorzy „Ponowy”
programofobia
„Krokwie”
konstrukcjonalizm
interwar period
avant-garde literary movements
Young Poland movement
the Skamandrites
the authors of Ponowa
programophobia
Krokwie
constructionalism
Opis:
W latach 1919–1922 Karol Irzykowski podejmował współpracę z trzema czasopismami literackimi: „Skamandrem”, „Ponową” i „Krokwiami”. Okoliczności i przebieg tej współpracy za każdym razem były różne, ale motywacja podobna – krytyk, po I wojnie światowej mieszkający na co dzień w Warszawie, próbował bowiem nie tylko zdobyć orientację w nowych, gwałtownie rozwijających się ruchach poetyckich, ale też uzyskać na nie wpływ. Uważał, że stanowią one – często nieuświadamianą przez ich uczestników – kontynuację awangardowych idei i eksperymentów sprzed wojny, w których brał wydatny udział. Dlatego skamandrytów i ich konkurentów z „Ponowy” obejmował wspólną nazwą Najmłodsza Polska. Od wszystkich wymagał najwyższej świadomości artystycznej wyrażającej się nie tylko w utworach, ale i w programach. Na charakterystyczną dla autorów „Skamandra” niechęć do ich formułowania zareagował słynnym artykułem polemicznym Programofobia. W „Ponowie” docenił skłonności programotwórcze, lecz miał wiele zastrzeżeń do praktyki związanych z nią poetów. Pomimo przynależności do komitetów redakcyjnych obu czasopism jawnie dawał wyraz swoim zastrzeżeniom do ich linii oraz zawartości, stając się dość osobliwym, starszym recenzentem, co prowokowało młodych autorów do ironicznych czy złośliwych reakcji. Inaczej wyglądała współpraca Irzykowskiego z założonym przez Romana Zrębowicza i udatnie nawiązującym do tradycji „Chimery” czasopismem „Krokwie”. Skupione wokół niego środowisko próbowało wylansować kierunek stworzony jeszcze w przedwojennym Lwowie, zwany konstrukcjonalizmem. Krytyk, który uczestniczył wówczas w zebraniach konstrukcjonalistów, sprzyjał ich zamiarom również po wojnie. W ich organie zamieścił rzeczy dla siebie szczególnie cenne: wiersze zmarłego przyjaciela – Stanisława Womeli – i esej Alchemia ciała. Można przypuszczać, że wiązał z „Krokwiami” nadzieje na rozwój twórczości własnej, dla której w „Skamandrze” i „Ponowie” nie znalazłby dogodnego miejsca. Niestety, po wydrukowaniu dwóch zeszytów Zrębowicz musiał zaprzestać wydawania swojego czasopisma.
Between 1919 and 1922, Karol Irzykowski took up collaboration with three literary journals: Skamander, Ponowa and Krokwie. Despite the fact that each time the circumstances and the course of this collaboration were different, the motivation remained similar. The critic, who lived in Warsaw after World War I, tried not only to familiarise himself with the new rapidly developing poetic trends, but also influence them. Irzykowski believed that these trends were an unconscious continuation of the pre-war avant-garde ideas and experiments which he himself had actively taken part in. For this reason, he collectively referred to the Skamandrites and their Ponowa adversaries as ‘Najmłodsza Polska’ [The Youngest Poland]. Karol Irzykowski required from poets the highest artistic awareness which was supposed to express itself not only in their literary works, but also in their programmes, hence “Programofobia,” Irzykowski’s acclaimed polemical article where he voiced his reaction to the reluctance to formulate artistic programmes, which was characteristic of Skamander authors. Ponowa authors, on the other hand, were appreciated for the programme-formulating inclinations, but criticised for their practices. Despite the fact Irzykowski sat on the editorial committees of both journals, he openly expressed his reservations about their approaches and content which made him quite a peculiar senior reviewer and this, on the other hand, provoked ironic and malicious reactions on the part of younger authors. Irzykowski’s collaboration with Krokwie, a periodical founded by Roman Zrębowicz and successfully cultivating the tradition of Chimera, followed a different path. The circle of writers it gathered attempted to promote the concept that had already been developed in pre-war Lwów, called ‘constructionalism.’ The critic, who at that time had actively been engaged in Constructionalists’ endeavour, supported their initiatives after the war as well. In their journal, he published materials that were particularly valuable to him, i.e. the poems of his deceased friend Stanisław Womela and the essay “Alchemia ciała” [The Alchemy of the Body]. It can be assumed that Irzykowski pinned his hopes on Krokwie with a view to developing his own artistic creation, for which he did not find a convenient place in Skamander and Ponowa. Unfortunately, soon after two issues of Krokwie had been published,Zrębowicz had to put an end to publishing his journal.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 293-308
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Clarity is a Fiction Made of the Fabric of Chaos”: Irzykowski Nonunderstandableness
Autorzy:
Panek, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579184.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Karol Irzykowski
literary criticism
polemics
“nonunderstandableness”
Opis:
The paper deals with a famous critical controversy of Poland’s interbellum period, the polemic about what Karol Irzykowski called “nonunderstandableness,” stirred up by his article Niezrozumialstwo (1924). Begun on the pages of the weekly “Wiadomości Literackie”, the controversy continued in other periodicals in essays by eminent writers and critics of the time (including T. Peiper, J. Przyboś, S. I. Witkiewicz, J. Ujejski, J.N. Miller, J. Hulewicz and J. Brzękowski) until the outbreak of the World War II. Its importance in the history of the nation’s literary criticism between the wars consists not only in that it promoted the category of “nonunderstandableness”, which has since then become an essential “figure of the reading” of the literary texts of that period (W. Bolecki), but also in Irzykowski’s penetrating campaign employing this category, which diagnosed and exposed the recondite affinity of the literary aesthetic principles and strategies of Young Poland and the later avant-garde. The aim of the paper is to explain Irzykowski’s attitude within this controversy: (1) to identify the personal and abstract, explicitly and implicitly named targets of his attack; (2) to place the category of “nonunderstandableness” within the system of the writer’s opinions from the area of literary criticism; and (3) to interpret the paradoxical manner in which he conducted his critical dispute.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2018, 61, 3(127); 71-88
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyjemność lektury
Pleasure of reading
Autorzy:
Bulanowski, Marek Oktawian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390365.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Henryk Markiewicz
Karol Irzykowski
literatura
interpretacja
Opis:
Henryk Markiewicz’s book Czytanie Irzykowskiego [Readings of Irzykowski] is a collection of studies dedicated to the work of a leading Polish modernist critic who was also an influential theorist, historian of literature and author of the experimental novel titled Pałuba. Although this collection does not constitute a monograph on Karol Irzykowski’s work, the variety of methodological approaches that are presented in the articles reveals Markiewicz’s characteristic interests and shows that contemporary literary studies focus on reading and history rather than theory (P. de Man). These studies were influenced by the ideas of Russian formalists (B. Eichenbaum), semiotics and Marxism; however, Markiewicz does not faithfully adhere to any methodological school. Above all, his studies show that he is interested in literariness, literary works of art, the history of ideas and correct interpretation.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2014, 22; 263-267
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wzruszenie trwalsze niż ściany gmachów obróconych w gruz”. Między tradycją a nowoczesnością: Irzykowski wobec Żeromskiego
‘Emotion more lasting than great walls turned to rubble’. Between tradition and the modern: Irzykowski on Żeromski
Autorzy:
Panek, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041975.pdf
Data publikacji:
2016-11-17
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Karol Irzykowski
Stefan Żeromski
literary criticism
Opis:
This paper shall discuss Karol Irzykowski’s views on the prose work of Stefan Żeromski. The shifting nature of the former towards the latter – author of Ludzie Bezdomni [The Homeless] 1899 – shall be examined; ones that changed from criticism to approval. In this context Irzykowski’s critical concept developed in his collection of essays, Czyn i słowo [Action and the Word] 1913, shall be taken into account and it shall also be argued that Irzykowski’s polemical discourse in respect to Żeromski was an integral part of his literary manifesto.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2016, 27; 283-308
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowy żar Kuźni bluźnierstw
The new fervour in Kuźnia bluźnierstw
Autorzy:
Lam, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1389388.pdf
Data publikacji:
2016-03-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Karol Irzykowski
aphorism
literary criticism dispute
Opis:
The article discusses a collection of Karol Irzykowski’s aphorisms entitled Kuźnia bluźnierstw (The Forge of Blasphemy, 1911, printed as a book in 1913), its role against the trends of the times, especially Nietzsche’s philosophy and psychoanalysis, the importance of social rebellions, national uprisings and artistic revolutions (“blaspheming”, “bravado”, “pioneering”, audiacia civilis). In the subsequent part of the article, the author discusses the topicality of a critic’s theses in relation to the contemporary disputes over the content and the language of the argumentation. The author has placed pragmatism at the centre of the considerations, with special emphasis placed on intellectual and artistic deeds, antecedent awareness and its caricature i.e. usurpation. This is concisely put in the following aphorism: “Genuine faith feeds on lack of faith; it only lives because it is constantly restored”.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2015, 26; 219-228
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-10 z 27

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies