Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Elżbieta Szymańska" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 41
Tytuł:
Aminokwasy, glikany, peptydy i białka w ścieżkach diagnostycznych i terapeutycznych chorób cywilizacyjnych XXI wieku : projektowanie i charakterystyka fizykochemiczna oraz strukturalna
Amino acids, glycans, peptides and proteins in the diagnostic and therapeutic pathways of the 21st century civilization diseases : design, physicochemical and structural characterisation
Autorzy:
Bylińska, Irena
Dzierżyńska, Maria
Giżyńska, Małgorzata
Guzow, Katarzyna
Jankowska, Elżbieta
Jurczak, Przemysław
Kaczyński, Zbigniew
Karska, Natalia
Kowalczyk, Agnieszka
Kuncewicz, Katarzyna
Orlikowska, Marta
Sawicka, Justyna
Spodzieja, Marta
Szpakowska, Nikola
Szymańska, Aneta
Wieczerzak, Ewa
Witkowska, Julia
Rodziewicz-Motowidło, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2200549.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Chemiczne
Tematy:
fluorophores
fluorescence spectroscopy
antimicrobial activity
anticancer activity
Cystapep
Stahylococcus aureus
antimicrobial compounds
amyloidogenic protein
mutagenesis
fibrilization
proteasome
aging
neurodegeneration
self-assembling peptides
tissue engineering
biomaterials
immune checkpoints
peptide inhibitors
immunotherapy
ligands of TAP protein
viral diseases
NMR structure of the UL49.5 protein
glycans
glycoconjugates
fluorofory
spektroskopia fluorescencyjna
aktywność przeciwdrobnoustrojowa
aktywność antynowotworowa
Staphylococcus aureus
związki przeciwbakteryjne
białko amyloidogenne
mutageneza
fibrylizacja
proteasom
procesy starzeniowe
neurodegeneracja
peptydy samoorganizujące
inżynieria tkankowa
biomateriały
punkty kontrolne układu immunologicznego
inhibitory peptydowe
immunoterapia
ligandy białka TAP
choroby wirusowe,
struktura NMR białka UL49.5
glikany
glikokoniugaty
Opis:
The civilization diseases of the 21st century are non-infectious disorders, affecting a large part of modern society. They are associated with the significant development of industry and technology, and hence with environmental pollution and an unhealthy lifestyle. These factors have led to the development of many civilization diseases, which currently include: cardiovascular diseases, respiratory diseases, diabetes, obesity, malignant tumors, gastrointestinal diseases, mental disorders and allergic diseases. The development of technologies, including modern therapies and new drugs, resulted in increase in life expectancy. This creates a global problem of an aging population with an increasing number of diseases of the old age, i.e. dementias. In addition, sedentary lifestyles and changing diets are the reasons why more and more people develop metabolic diseases, as well as neurological and cognitive disorders characterized by progressive damage to nerve cells and dementia. Currently, problem on a global scale is also the growing resistance to existing antimicrobial drugs. Therefore, the scientists face many challenges related to searching for the causes of these diseases, their diagnosis and treatment. Scientific research conducted at the Department of Biomedical Chemistry at the Faculty of Chemistry of the University of Gdańsk is part of this research trend. In this publication, we discuss various research topics with the long-term aim of solving the problems associated with the diseases mentioned above. The following chapters are dedicated to (i) looking for new effective fluorophores with diagnostic and anti-cancer activity; (ii) designing of new compounds with antibacterial and antiviral activity and their synthesis; (iii) investigating the mechanisms of amyloid deposit formation by human cystatin C and possibilities of inhibition of this process; (iv) designing and studies of compounds activating the proteasome with the potential to suppress the development of neurodegenerative diseases; (v) designing peptide fibrils and hydrogels as drug carriers; (vi) searching for peptide inhibitors of immune checkpoint as potential drugs for immunotherapy; (vii) studying the mechanism of action of selected herpesviruses by determining the structure of viral proteins and (viii) studying the composition of natural glycans and glycoconjugates in order to better understand the mechanisms of interaction of bacteria with the environment or with the host.
Źródło:
Wiadomości Chemiczne; 2022, 76, 5-6; 393--431
0043-5104
2300-0295
Pojawia się w:
Wiadomości Chemiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Benzen. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Benzene. Documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Szymańska, Jadwiga
Frydrych, Barbara
Bruchajzer, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23352096.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
benzen
toksyczność
rakotwórczość
narażenie zawodowe
NDS
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
benzene
toxicity
carcinogenicity
occupational exposure
MAC
health sciences
environmental engineering
Opis:
Benzen jest bezbarwną lub lekko żółtą cieczą o charakterystycznym zapachu. Naturalnymi źródłami benzenu są gazy emitowane z wulkanów i pożarów lasów oraz produkty ropopochodne. Benzen stosuje się przede wszystkim jako rozpuszczalnik oraz materiał wyjściowy w syntezie wielu chemikaliów. W Polsce w 2020 r. 28 osób pracowało w narażeniu na benzen o stężeniach powyżej obowiązującej wartości NDS. Benzen działa narkotycznie w warunkach zatrucia ostrego. Ciekły działa drażniąco. Po narażeniu przewlekłym u ludzi obserwowano zmiany hematologiczne we krwi oraz nowotwory, w tym ostrą białaczkę szpikową. Podobne efekty obserwowano u zwierząt laboratoryjnych. Benzen i/lub jego metabolity wykazują działanie genotoksyczne. Takie działanie benzenu wykazano u ludzi zawodowo narażonych na związek o stężeniu <3,2 mg/m3(<1 ppm). Benzen nie jest teratogenem dla zwierząt. Jako wartość NDS dla benzenu proponuje się przyjąć stężenie rekomendowane w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady, zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE, tj. 0,66 mg/m3. Ryzyko wystąpienia białaczki u pracowników zawodowo narażonych na benzen o stężeniu 0,66 mg/m3 mieści się w zakresie 2,7 · 10−4 ÷ 1˚10−3. Proponuje się także dodać notacje: „Carc. 1A” (substancja rakotwórcza kategorii zagrożenia 1A); „skóra” (wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową); „Muta. 1B” (działanie mutagenne na komórki rozrodcze kategorii zagrożenia 1B). Jako biomarkery zawodowego narażenia na benzen zaproponowano stężenie benzenu 2,5 μg/l moczu oraz stężenie kwasu S-fenylomerkapturowego (S-PMA) na poziomie 9,0 μg/g kreatyniny w moczu. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu i inżynierii środowiska.
Benzene is a colorless to slightly yellow liquid with the characteristic odor. Gases emitted from volcanoes and forest fires as well as petroleum products are natural sources of benzene. It is used primarily as a solvent and a starting material in the synthesis of many chemicals. In 2020 Poland, 28 people were exposed to benzene in concentrations exceeding the current TLV value. Benzene is a narcotic under the severe poisoning conditions. The liquid is irritating. Haematological changes in the blood and neoplasms, including acute myeloid leukemia, have been observed in humans after chronic exposure. Similar effects were seen in laboratory animals. Benzene and/or its metabolites are genotoxic. Such an effect of benzene was demonstrated in people occupationally exposed to the compound at a concentration of < 3.2 mg/m³ (< 1 ppm). Benzene is not an animal teratogen. As the value of TLV for benzene, it is proposed to adopt the concentration recommended in the Directive of the European Parliament and of the Council amending Directive 2004/37/EC, i.e. 0.66 mg/m3 . The risk of leukemia at employees professionally exposed to benzene at a concentration of 0.66 mg/m3 is within the range from 2.7 • 10−4 to 1 • 10−3. It is also proposed to add the following notations: “Carc. 1A” (carcinogenic substance of hazard category 1A); “Skin” (the absorption of substances through the skin may be as important as for inhalation exposure); “Muta. 1B” (germ cell mutagenicity, hazard category 1B). Benzene concentration of 2.5 µg/l of urine and the concentration of S-phenylmercapturic acid (S-PMA) at the level of 9.0 µg/g of creatinine in urine were proposed as biomarkers of occupational exposure to benzene. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2022, 3 (113); 21-117
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doświadczenia polskich ośrodków zajmujących się leczeniem pacjentów z rdzeniowym zanikiem mięśni.
Clinical, multicenter treatment of patients with spinal muscular atrophy - the experience in Poland
Autorzy:
Ogrodnik, Magdalena
Chmielewski, Dariusz
Szwinge, Anna
Mazurkiewicz-Bełdzińska, Maria
Pruszczyk, Anna Kostera
Giza, Wojciech
Szymańska, Małgorzata
Kierkus-Dłużyńska, Karina
Łusakowska, Anna
Wójcik, Adrianna
Frączek, Anna
Czyżyk, Elżbieta
Michalska, Joanna
Krawczyk, Magdalena Chrościńska
Pilch, Jacek
Kotulska-Jóźwiak, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2165288.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Neurologów Dziecięcych
Tematy:
rdzeniowy zanik mięśni
SMA
opieka
leczenie
nusinersen
skolioza
komplikacje
przebieg choroby
kopie SMN
demograficzne dane
cechy kliniczne
optymalizacja leczenia
analiza statystyczna
spinal muscular atrophy
healthcare
treatment
scoliosis
complications
burden of illness
age
SMN2 copies
demographics
clinical features
medication optimization
statistical data analysis
Opis:
Rdzeniowy zanik mięśni (Spinal Muscular Atrophy, SMA) jest genetycznie uwarunkowanym postępującym schorzeniem charakteryzującym się przedwczesnym obumieraniem komórek ruchowych rdzenia kręgowego, którym szacunkowo w Polsce dotkniętych jest obecnie ok. 1200 osób. W pracy zaprezentowana jest analiza odpowiedzi na zaproponowaną przez autorów ankietę badawczą, która została rozesłana do ponad 30 krajowych ośrodków leczących SMA, zarówno u pacjentów dorosłych jak i dotkniętych nią dzieci. Zgromadzone dane o blisko 247 leczonych w Polsce pacjentów dorosłych oraz 286 dzieci, pozwoliły przy użyciu zaawansowanych narzędzi statystycznych, na wyciągnięcie istotnych wniosków dotyczących obecnej sytuacji terapeutycznej SMA w skali kraju. Ustalono rozkład wiekowy pacjentów z SMA i na jej podstawie wyznaczono zmiany wartości średniej masy ciała i jej mediany w zależności od typu SMA i liczby kopii genu SMN2. Przeanalizowano zależność występowania skoliozy oraz czynników ryzyka jej wystąpienia u pacjentów z SMA. W tym kontekście przedstawiono również dane dotyczące obecnych metod leczenia pacjentów, w szczególności z wykorzystaniem nusinersenu i wskazano główną przyczynę zaprzestania terapii tym preparatem. Dane przedstawione w pracy mogą być przydatne w optymalizacji oraz ocenie skuteczności leczenia. Jednocześnie praca nakreśla podstawowy obraz doświadczenia pacjenta i opiekuna z SMA w erze po leczeniu, w tym zmiany jakości życia z roku na rok w wyniku stosowania nowych terapii i lepszej opieki.stanu zagrożenia życia. Celem pracy jest podsumowanie informacji na temat dotychczas opublikowanych objawów neurologicznych COVID-19 w populacji pediatrycznej, ocena możliwych patomechanizmów ich powstawania oraz porównanie z objawami występującymi u dorosłych.
Spinal Muscular Atrophy (SMA) is a genetically determined progressive disease characterized by the premature death of motor cells of the spinal cord, which currently affects approximately 1,200 people in Poland. The study presents an analysis of responses in the research questionnaire sent to over 30 national centers treating SMA, both in adult and children patients. The collected data on 247 adult patients and 286 children treated in Poland was processed with advanced statistical tools. The aim was to draw significant conclusions about the current therapeutic situation of SMA patients in the country. The age distribution was determined. The changes in average and median body weight were established depending on the type of SMA and the number of SMN2 gene copies. The relationship between scoliosis occurrence and risk factors for its occurrence in patients with SMA was analyzed. In this context, data on the current methods of treating patients, particularly with the use of nusinersen, was presented and the main reason for discontinuing the medication was indicated. Finally, the work outlines a basic picture of the patient’s and caregiver’s experience with SMA in the post-treatment era, including changes in quality of life, year by year, due to new therapies and better care.
Źródło:
Neurologia Dziecięca; 2021-2022, 31-32, 60; 11-25
1230-3690
2451-1897
Pojawia się w:
Neurologia Dziecięca
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parental stress, aggression, and pressure and the withdrawal of a parent from a relationship with the child: A structural approach
Stres rodzicielski, agresja i presja oraz wycofanie się rodzica z relacji z dzieckiem: podejście strukturalne
Autorzy:
Szymańska, Agnieszka
Aranowska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18105204.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
parental stress
aggression
pressure
withdrawal
stres rodzicielski
agresja
presja
wycofanie
Opis:
The aim of this study was to test a theoretical model assuming that a parent’s aggression arises as a result of experiencing stress in relation to their child. Subsequently, it was checked whether the parents’ aggression is negatively related to the development of their children. Hundred fifty-four parents of children aged 3 to 6 took part in the first study. The second study was conducted on 80 children between 6- and 10-years old attending school and on their parents. The model was tested using structural equation systems, data mining algorithms performed a cluster analysis that grouped the subjects based on similarity in the variables described in the model. The results revealed that the relationships in the model ranged from moderate to high. Parents who used pressure, aggression, and withdrawal to the greatest extent had the highest levels of parental stress.
Celem niniejszej pracy było przetestowanie modelu teoretycznego zakładającego, że agresja rodzica powstaje w wyniku doświadczania stresu w stosunku do dziecka. Następnie sprawdzono, czy agresja rodziców jest negatywnie związana z rozwojem ich dzieci. W pierwszym badaniu wzięło udział 154 rodziców dzieci w wieku od 3 do 6 lat. Drugie badanie przeprowadzono na 80 dzieciach w wieku od 6 do 10 lat uczęszczających do szkoły oraz na ich rodzicach. Model został przetestowany przy użyciu systemów równań strukturalnych, algorytmy eksploracji danych przeprowadziły analizę skupień, która pogrupowała podmioty na podstawie podobieństwa zmiennych opisanych w modelu. Wyniki pokazały, że zależności w modelu wahały się od umiarkowanych do wysokich. Rodzice, którzy w największym stopniu stosowali presję, agresję i wycofywanie się, mieli najwyższy poziom stresu rodzicielskiego.
Źródło:
Przegląd Pedagogiczny; 2022, 2; 69-87
1897-6557
Pojawia się w:
Przegląd Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Raising a Child to Live in Society – Personality Traits Parents Develop and Prevent from Developing in their Preschool Children
Autorzy:
Szymańska, Agnieszka
Aranowska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36420330.pdf
Data publikacji:
2022-12-20
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
personality development
disorders of personality
parental goals
data mining algorithms
text mining algorithms
social network analysis
Opis:
Personal characteristics that parents want to shape in their children are called parental goals and can be divided into desired and undesired traits. Which of them are most and the least desirable by parents in context of developing child’s personality? Do parental goals change with the age of the child? The study was conducted on a sample of 319 parents of children aged 3, 4, 5 and 6 years old. Analyses were carried out using two data mining algorithms: (a) text mining algorithms, (b) support vector machine and (c) social network analysis, and (d) Aranowska's λ judge agreement coefficient. The results revealed that parents of preschool children care mainly about the development of competency traits, especially self-reliance. When it comes to undesirable traits, parents make sure that their children do not develop traits from the field of temperament - personality (especially aggressiveness) and traits from the area of lack of virtues (selfishness, laziness, lies). It is noticeable that when the child reaches the age of 4 the parental goals change. Based on the characteristics selected by parents, it can be correctly predicted how old the child is.
Źródło:
Studia z Teorii Wychowania; 2022, XIII(4 (41)); 409-431
2083-0998
2719-4078
Pojawia się w:
Studia z Teorii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dekan-1-ol i jego izomery: dekan-2-ol, dekan-3-ol, dekan-4-ol, dekan-5-ol. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
1-Decanol and its isomers: 2-decanol, 3-decanol, 4-decanol, 5-decanol. Documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Szymańska, Jadwiga
Frydrych, Barbara
Bruchajzer, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2146834.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
dekan-1-ol
toksyczność
narażenie zawodowe
NDS
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
1-decanol
toxicity
occupational exposure
health sciences
environmental engineering
Opis:
Dekan-1-ol [112-30-1] jest alifatycznym alkoholem tłuszczowym o dziesięciu atomach węgla. Jest on jednym z pięciu izomerów dekanolu. Są to alkohole o średniej długości łańcucha, które znalazły zastosowanie w produkcji: rozpuszczalników, środków powierzchniowo czynnych, pestycydów, smarów, wosków, kremów oraz kosmetyków. Dekan-1-ol i dekan-3-ol są stosowane również jako syntetyczne substancje smakowo-zapachowe dodawane do żywności. Związek ten naturalnie występuje w olejkach eterycznych pozyskiwanych z nasion i kwiatów różnych roślin, na skalę przemysłową jest otrzymywany na drodze syntezy chemicznej. Narażenie zawodowe na dekan-1-ol dotyczy osób uczestniczących w procesie produkcji i stosowania tej substancji. W warunkach pracy zawodowej głównymi drogami narażenia są układ oddechowy i skóra. Do najczęstszych objawów zatrucia należą podrażnienie oczu i skóry. Wyniki badań uzyskane z użyciem testów in vitro i in vivo wskazują, że dekan-1-ol nie działał mutagennie i genotoksycznie. W badaniach na zwierzętach nie zanotowano również zmian nowotworowych będących wynikiem narażenia na ten związek. W dostępnych wynikach badań brak jest informacji o toksyczności narządowej dekan-1-olu i/lub jego izomerów u ludzi, a także nie ma wystarczających wyników badań na zwierzętach narażanych drogą inhalacyjną lub pokarmową. Zaproponowano przyjąć za podstawę do wyznaczenia NDS dla dekan-1-olu wyniki badań uzyskane na zwierzętach dla związków o podobnej strukturze chemicznej, tj. 2-etyloheksanolu i oktan-1-olu. Zaproponowano wartość NDS dla dekan-1-olu i jego izomerów na poziomie 30 mg/m³ , a wartość chwilową NDSCh na poziomie 60 mg/m³ . Nie ma podstaw do wyznaczenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym – DSB. Ze względu na działanie drażniące substancję oznakowano literą „I”. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
1-Decanol [112-30-1] is an aliphatic fatty alcohol with ten carbon atoms. It is one of five isomers of decanol. They are medium chain length alcohols that have found use in the manufacture of solvents, surfactants, pesticides, lubricants, waxes, creams and cosmetics. 1-Decanol and 3-decanol are also used as synthetic flavourings added to foods. This compound occurs naturally in essential oils extracted from the seeds and flowers of various plants, while on an industrial scale it is obtained by chemical synthesis. Occupational exposure to 1-decanol concerns individuals involved in the production process and use of this substance. Under occupational conditions, the main routes of exposure are the respiratory system and the skin. The most common symptoms of poisoning are eye and skin irritation. Results from in vitro and in vivo tests indicate that 1-decanol did not have mutagenic or genotoxic effects. Also, no tumour changes resulting from exposure to this compound were noted in animal studies. Available literature lacks information on organ toxicity of 1-decanol and/or its isomers in humans and there are no sufficient results of studies on animals exposed to the compound by inhalation or ingestion. The results of animal studies for compounds with a similar chemical structure, i.e. 2-ethylhexanol and octane-1-ol, were taken as the basis for the determination of the MAC (TWA) for 1-decanol. For 1-decanol and its isomers a MAC of 30 mg/m³ was proposed and STEL of 60 mg/m³ . There is no basis for setting a concentration limit value in biological material – DSB. The substance is labelled with the letter "I" for irritation.This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2021, 4 (110); 5--32
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
LIQUIDITY AND PROFITABILITY OF MEAT PROCESSING ENTERPRISES IN POLAND
PŁYNNOŚĆ FINANSOWA I RENTOWNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW PRZETWÓRSTWA MIĘSNEGO W POLSCE
Autorzy:
Szymańska, Elżbieta J.
Lukoszová, Xenie
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130427.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
przedsiębiorstwa
płynność finansowa szybka i bieżąca
rentowność
korelacja
przemysł mięsny
enterprises
quick and current liquidity
profitability
correlation
meat industry
Opis:
The research aimed to identify changes in the level of liquidity and profitability of meat industry enterprises and determine the relationship between liquidity and profitability in this industry. The authors made a hypothesis that there is a positive relationship between the liquidity and profitability of meat enterprises, which means that along with the increase in financial liquidity the profitability of enterprises increased. The research used information from meat processing and preservation companies, except poultry, employing more than nine persons. The analysis covered companies that were obliged to submit financial statements to the National Court Register. In 2007, there were 467 such enterprises in Poland and 316 in 2018. The descriptive statistics, Pearson correlation coefficient, and linear regression analysis were used in the data analysis. The analyses show that the number of meat businesses in Poland is decreasing as a result of their consolidation and winding-up due to the difficult financial situation. The average current liquidity ratio of the enterprises analyzed between 2007 and 2018 remained at a satisfactory level from 1.054 to 1.49. The research shows a significant correlation between current and quick liquidity ratios and returns on assets and equity. The highest level of correlation occurred between the quick liquidity ratio and the asset profitability ratio. The profitability of meat enterprises in the long term is associated with maintaining financial liquidity. In turn, maintaining the ability to meet current obligations requires a rational management of profit and working capital.
Badania miały na celu identyfikację zmian w poziomie płynności finansowej i rentowności przedsiębiorstw przemysłu mięsnego oraz określenie zależności pomiędzy płynnością finansową a rentownością w tym przemyśle. Autorzy postawili hipotezę, że istnieje dodatni związek pomiędzy płynnością finansową a rentownością przedsiębiorstw mięsnych, co oznacza, że wraz ze wzrostem płynności finansowej rośnie rentowność przedsiębiorstw. W badaniach wykorzystano informacje z zakładów przetwórstwa i konserwowania mięsa, z wyjątkiem drobiu, zatrudniających powyżej dziewięciu osób. Analizą objęto spółki, które zostały zobowiązane do składania sprawozdań finansowych do KRS. W 2007 roku w Polsce było 467 takich przedsiębiorstw, a w 2018 roku 316. Do analizy danych wykorzystano statystkę opisową, współczynnik korelacji Pearsona oraz analizę regresji liniowej. Z przeprowadzonych analiz wynika, że liczba przedsiębiorstw mięsnych w Polsce zmniejsza się w wyniku ich konsolidacji i likwidacji w związku z trudną sytuacją finansową. Średni wskaźnik płynności finansowej bieżącej analizowanych przedsiębiorstw w latach 2007-2018 utrzymywał się na zadowalającym poziomie od 1,054 do 1,49. Badanie wskazuje na istotną korelację pomiędzy wskaźnikami płynności finansowej bieżącej i szybkiej oraz rentownością aktywów i kapitału własnego. Najwyższy poziom korelacji wystąpił pomiędzy wskaźnikiem płynności szybkiej a wskaźnikiem rentowności aktywów. Długoterminowa rentowność przedsiębiorstw mięsnych wiąże się z utrzymaniem płynności finansowej. Z kolei utrzymanie zdolności do wywiązywania się z bieżących zobowiązań wymaga racjonalnego gospodarowania zyskiem i kapitałem obrotowym.
Źródło:
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej; 2021, 369, 4; 135-153
0044-1600
2392-3458
Pojawia się w:
Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
N-Metyloformamid : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
N-Methylformamide : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Bruchajzer, Elżbieta
Szymańska, Jadwiga
Frydrych, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1845113.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
N-metyloformamid
narażenie zawodowe
toksyczność
NDS
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
N-methylformamide
occupational exposure
toxicity
MAC
health sciences
environmental engineering
Opis:
N-Metyloformamid to bezbarwna ciecz o amoniakalnym zapachu stosowana jako rozpuszczalnik i półprodukt do reakcji chemicznych. Nie ma danych o narażeniu ludzi w warunkach zawodowych w Polsce.N-Metyloformamid bardzo dobrze wchłania się do organizmu człowieka. Wartości LD50 dla N-metyloformamidu podanego zwierzętom różnymi drogami są zbliżone (2 600 ÷ 4 000 mg/kg mc.). Po jednorazowym lub krótkoterminowym podawaniu związku w dawkach 100 ÷ 1 200 mg/kg mc. obserwowano nasilające się objawy uszkodzenia wątroby. Największe stężenie nie powodujące skutków szkodliwych (NOAEC) wynosiło 120 mg/m³ (dwutygodniowe inhalacyjne narażenie szczurów). Przy stężeniach 320 mg/m³ oraz 980 mg/m³ obserwowano nasilające się skutki działania hepatotoksycznegoN-metyloformamidu. Działanie toksyczne na wątrobę przyjęto za skutek krytyczny. Brakuje danych o działaniu podprzewlekłym, przewlekłym oraz rakotwórczym związku na zwierzęta laboratoryjne.N-Metyloformamid nie działał mutagennie i genotoksycznie, ale powodował skutki embriotoksyczne i teratogenne. Za podstawę do wyznaczenia wartości NDS dla N-metyloformamidu przyjęto wartość NOAEC (120 mg/m³), a wartość NDSN-metyloformamidu wyliczono na poziomie 3,3 mg/m³. Nie ma podstaw do wyznaczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz dopuszczalnego stꬿenia w materiale biologicznym (DSB). Zaproponowano oznakowanie związku jako „Ft” (substancja o działaniu szko¬dliwym na rozrodczość) oraz „skóra” (wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową). Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
N-Methylformamide is a colorless liquid with an ammoniacal odor, used as a solvent and an intermediate for chemical reactions. There are no data on occupational exposure in Poland. N-Methylformamide is very well absorbed into the human body. The LD50 values for N-methylformamide administered to animals in various routes are similar (2600–4000 mg/kg bw). After single or short-term administration of the compound in doses of 100–1200 mg/kg bw. worsening symptoms of liver damage have been observed. No-observed adverse effect concentration (NOAEC) was established at 120 mg/m³ (two-week inhalation exposure in rats). Increase of hepatotoxic effect of N-methylformamide were observed at concentrations of 320 mg/m³ and 980 mg/m³ . There are no data on the sub-chronic, chronic and carcinogenic effects of the compound in laboratory animals. N-Methylformamide was not mutagenic and genotoxic. It caused embryotoxic and teratogenic effects. The NOAEC value (120 mg/m³ ) was used as the basis for determining the MAC (maximum acceptable concentration) value for N-methylformamide, and the MAC value for N-methylformamide was calculated at 3.3 mg/m³ . There are no basis to determine the short-term value (STEL) and biological limit value (BLV). It has been proposed to label the compound as ˝Ft˝ (toxic for repoduction) and ˝skin˝ (skin absorption of the substance may be as important as inhalation exposure). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2021, 1 (107); 15-49
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany struktury agrarnej na polskiej wsi w latach 1918–2018
Autorzy:
Szymańska, Elżbieta Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034258.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
struktura agrarna
formy własności
gospodarstwa
regulacje prawne
instrumenty WPR
area structure
ownership forms
holdings
legal regulations
CAP instruments
Opis:
W opracowaniu dokonano analizy zmian w strukturze agrarnej polskiej wsi w latach 1918–2018. Znajomość kierunków i uwarunkowań tych zmian jest niezbędna do prawidłowego sformułowania celów polityki rolnej. Ze względu na uwarunkowania historyczne w analizie wyodrębniono cztery okresy: okres międzywojenny, czas wojny i gospodarki socjalistycznej, okres od transformacji ustrojowej do integracji z UE oraz okres po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Z analiz wynika, że w ostatnim stuleciu w rolnictwie polskim zaszły istotne przemiany w strukturze agrarnej polskiego rolnictwa. W poszczególnych okresach historycznych były determinowane różnymi czynnikami o charakterze politycznym, gospodarczym i społecznym. W związku z tym ich charakter i kierunek zmieniał się w czasie. W całym analizowanym okresie dominowała własność prywatna gospodarstw rolnych. Mimo różnych działań nie zdołano zlikwidować rozdrobnienia polskiego rolnictwa. W 2018 r. ponad połowa gospodarstw rolnych posiadała mniej niż 5 ha UR. Z kolei odsetek gospodarstw dużych o powierzchni 50 ha i więcej stanowił tylko 2,4%. Taki stan struktury agrarnej z perspektywy przyrodniczo-krajobrazowej korzystnie wpływa na środowisko ale pod względem ekonomiczno-produkcyjnym wymaga poprawy.
The study analyzes changes in the agrarian structure in the Polish countryside in the years 1918–2018. Knowledge of the directions and conditions of these changes is necessary for the correct formulation of agricultural policy objectives. Due to historical conditions, the analysis distinguishes four periods: the interwar period, the time of war and the socialist economy, the period from the political transformation to integration with the EU and the period after Poland’s accession to the European Union. The analyzes show that in the last century in Polish agriculture significant transformations occurred in the agrarian structure of Polish agriculture. In particular historical periods they were determined by various political, economic and social factors. Therefore, their character and direction changed over time. Private ownership of farms dominated in the whole analyzed period. Despite various actions, the fragmentation of Polish agriculture could not be eliminated. In 2017, more than half of agricultural holdings had less than 5 ha of UAA. In turn, the percentage of large farms with an area of 50 ha and more accounted for only 2.4%. This state of agrarian structure has a positive impact on the environment but in terms of economic and production needs improvement.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2021, 27; 31-58
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Juvenile nasopharyngeal angiofibroma with intracranial extension – diagnosis and treatment
Autorzy:
Gołąbek, Wiesław
Szymańska, Anna
Szymański, Marcin
Czekajska-Chehab, Elżbieta
Jargiełło, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1397496.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Index Copernicus International
Tematy:
computed tomography
intracranial invasion
juvenile nasopnaryngeal angiofibroma
magnetic resonance imaging
Opis:
Introduction: This retrospective study analyzes radiological findings, therapeutic management and outcomes of patients with intracranial extension of JNA. The routes of intracranial spread, incidence of intracranial disease and influence on therapeutic approach are discussed. Material and methods: An evaluation on the records of 62 patients with JNA was performed and 10 patients with intracranial tumors were included in the study. All patients were males aged 10 to 19 years. R esults: According to Andrews’ classification 8 patients presented with stage IIIb, 1 patient stage IVa and another patient stage IVb tumor. Intracranial invasion was extradural in 8 cases and intradural in 2 patient. Surgery was performed in 9 cases and the most common was combined approach: infratemporal fossa and sublabial transantral. One patient was referred for radiotherapy. Follow-up ranged from 8 to 26 years. There was extracranial recurrence in 2 (22%) of 9 operated patients. C onclusions: The superior orbital fissure is the most frequent route of intracranial spread in patients with extensive involvement of the infratemporal fossa. Due to high risk of recurrence and potential serious complications advanced cases of JNA should be managed by experienced multidisciplinary team, preferably in tertiary referral centers, with an access to modern diagnostic and therapeutic modalities.
Źródło:
Polish Journal of Otolaryngology; 2020, 74, 2; 1-7
0030-6657
2300-8423
Pojawia się w:
Polish Journal of Otolaryngology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwas nitrylotrioctowy i jego sole – frakcja wdychalna : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Nitrilotriacetic acid and its salts – inhalable fraction : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Bruchajzer, Elżbieta
Frydrych, Barbara
Szymańska, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137329.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
kwas nitrylotrioctowy i jego sole
narażenie zawodowe
toksyczność
NDS
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
nitrilotriacetic acid and its salts
occupational exposure
toxicity
MAC
health sciences
environmental engineering
Opis:
Kwas nitrylotrioctowy (NTA) i jego sole sodowe to białe ciała stałe, bez zapachu. NTA słabo rozpuszcza się w wodzie, w przeciwieństwie do jego soli trisodowej (Na3NTA), (najczęściej produkowanej i stosowanej). Kwas nitrylotrioctowy i jego sole (głównie Na3NTA) mają właściwości chelatujące i są stosowane jako zamienniki EDTA i wypełniacze w środkach czyszczących, wybielających i dezynfekujących. Na podstawie zgłoszonych do ECHA zidentyfikowanych zastosowań NTA i jego sole zaliczono do TOP 50 substancji rakotwórczych. Narażenie ludzi na NTA i jego sole może być związane z ich produkcją, przetwarzaniem i stosowaniem. W ekspozycji zawodowej największe stężenia NTA mieściły się w zakresie 0,24 ÷ 3,7 mg/m³ . U ludzi nie notowano wtedy żadnych objawów działania toksycznego związku. W Polsce nie ma danych dotyczących narażenia ludzi na NTA i jego sole. Sól trisodową kwasu nitrylotrioctowego zaliczono do kategorii 4 toksyczności ostrej, dla której wartość DL50 po podaniu dożołądkowym mieści się w granicach 1 300 ÷ 1 600 mg/kg mc. (u szczurów). Kwas nitrylotrioctowy i jego sole nie działają drażniąco i uczulająco. Narządem krytycznym działania NTA i jego soli u zwierząt są nerki. W toksyczności przewlekłej narażenie szczurów na stężenia 0,03 ÷ 1% Na3NTA w paszy powodowało objawy uszkodzenia nerek, a po stężeniach 1,5 ÷ 2% w paszy stwierdzono nowotwory układu moczowego. W IARC zaliczono NTA i jego sole do grupy 2B (czynniki przypuszczalnie rakotwórcze dla ludzi), a Unia Europejska zakwalifikowała Na3NTA do kategorii 2 z przypisem „H351 – podejrzewa się, że powoduje raka” i adnotacją „przy stężeniach > 5%”. Nie ma wiarygodnych dowodów na mutagenność NTA i jego soli. Kwas nitrylotrioctowy bardzo szybko wchłania się do organizmu, osiągając największe stężenia po 1 ÷ 2 h, z okresem półtrwania ok. 3 h. Wydala się głównie w postaci niezmienionej. Mechanizm działania toksycznego NTA jest związany z zaburzeniami w poziomie niektórych pierwiastków w nerkach, co prowadzi do uszkodzeń komórek, procesów proliferacyjnych i powstawania nowotworów pochodzenia nabłonkowego w układzie moczowym. Kwas nitrylotrioctowy i jego sole nasilają rakotwórcze działanie nitrozoamin w nerkach. Podstawą do ustalenia wartości NDS dla NTA były doświadczenia wykonane na zwierzętach, w wyniku których stwierdzono, że NTA i jego sole działają toksycznie na nerki (narząd krytyczny). Za wartość NDS przyjęto stężenie 3 mg/m³ . Nie ma podstaw do wyznaczenia najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB). Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
Nitrilotriacetic acid (NTA) and its sodium salts are white and odourless solids. NTA is poorly soluble in water, unlike its trisodium salt (Na3NTA) (the most commonly produced and used). Nitrilotriacetic acid and its salts (Na3NTA) have chelating properties and they are used as EDTA replacement and fillers in cleaning, bleaching and disinfecting agents. On the basis of the identified uses reported to ECHA, NTA and its salts were included in the TOP50 carcinogenic substances. Human exposure to NTA and its salts may be related to their production, processing and use. In occupational exposure, the highest concentrations of nitrilotriacetic acid ranged between 0.24 and 3.7 mg/m³ . No symptoms of a toxic effect were noted in humans at these concentrations. There are no data on human exposure to NTA and its salts in Poland. Trisodium nitrilotriacetate is classified as acute toxicity category 4, for which the LD50 value after intragastric administration is 1300 - 1600 mg/kg b.w. (in rats). The kidneys are the critical organs. Rats exposed chronically to Na3NTA at concentrations of 0.03% - 1% in feed caused symptoms of kidney damage, and at concentrations of 1.5% - 2% in feed – cancer of the urinary system was observed. IARC includes NTA and its salts to group 2B (presumably carcinogenic to humans), and the European Union has classified Na3NTA to category 2 with the footnote “H351 – suspected of causing cancer” and the annotation “at concentrations >5%”. There is no reliable evidence of mutagenicity of NTA and its salts. Nitrilotriacetic acid is very quickly absorbed into the body, reaching the highest concentrations after 1 - 2 hour, with a half-life of about 3 hours. It is excreted mainly unchanged. The mechanism of the toxic action of NTA is associated with disturbances in the level of certain elements in the kidneys, which lead to cell damage, proliferative processes, and the formation of epithelial neoplasms in the urinary tract. Nitrilotriacetic acid and its salts increase the carcinogenic effect of nitrosamines in the kidneys. The basis for determining the maximum acceptable concentration (MAC; TLV-TWA) for NTA were experiments performed on animals, in which NTA and its salts were found to be nephrotoxic. The concentration of 3 mg/m³ was assumed as the MAC value. There are no bases to determine the short-term exposure limit (STEL) and the biological limit value (BLV). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2020, 3 (105); 37-95
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mieszanina polichlorowanych dibenzo-p-dioksyn i polichlorowanych dibenzofuranów : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Mixture of polychlorinated dibenzo-p-dioxins and polychlorinated dibenzofurans : documentation of proposed values of occupational exposure limits(OELs)
Autorzy:
Szymańska, Jadwiga
Frydrych, Barbara
Struciński, Paweł
Szymczak, Wiesław
Hernik, Agnieszka
Bruchajzer, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138385.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
mieszanina PCDDs i PCDFs
toksyczność
narażenie zawodowe
NDS
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
PCDDs and PCDFs mixture
toxicity
occupational exposure
MAC-TWA
health sciences
environmental engineering
Opis:
Polichlorowane dibenzo-p-dioksyny (PCDDs) i polichlorowane dibenzofurany (PCDFs), nazywane powszechnie „dioksynami”, należą do halogenopochodnych węglowodorów aromatycznych charakteryzujących się: zbliżoną budową, właściwościami fizykochemicznymi oraz toksykologicznymi. Nie są stosowane komercyjnie, powstają jako produkty uboczne w trakcie: awarii, spalania, niektórych procesów przemysłowych itp. Wartości LD50 (0,002 ÷ 300 mg/kg) zależą od gatunku badanych zwierząt oraz budowy chemicznej związku. Dostępne w literaturze dane dotyczące toksyczności przewlekłej dotyczą głównie 2,3,7,8-TCDD i 2,3,4,7,8-PeCDF. Potencjalne drogi narażenia ludzi na PCDDs i PCDFs to: układ pokarmowy, płuca i skóra. Związki te są kumulowane głównie w wątrobie i tkance tłuszczowej. Ich polarne metabolity mogą podlegać sprzęganiu z kwasem glukuronowym i glutationem. Głównymi drogami wydalania są żółć i kał. U ssaków PCDDs i PCDFs są eliminowane również z mlekiem matki. Wyniki badań mutagenności i genotoksyczności PCDDs (głównie 2,3,7,8-TCDD) i PCDFs oraz ich wpływ na płodność i rozrodczość są niespójne. Spośród PCDDs i PCDFs związkiem najsilniej wpływającym na płodność, rozrodczość i rozwój płodów jest 2,3,7,8-TCDD. Podstawą do oceny działania rakotwórczego dioksyn (w tym 2,3,7,8-TCDD) i furanów u ludzi są badania epidemiologiczne. Kohorty obejmują osoby narażone zawodowo na: chlorofenole, herbicydy fenoksyoctowe oraz mieszaninę polichlorowanych dibenzodioksyn i furanów. PCDDs i PCDFs mają wsplólny mechanizm działania toksycznego związany z aktywacją receptora Ah. Związki te są uważane za induktory szeregu enzymów (np. CYP1A) i modulatory hormonów oraz czynników wzrostu. Aktywność CYP1A1 jest jednym z najczulszych wskaźników narażenia na 2,3,7,8-TCDD. U szczurów i myszy po podaniu 2,3,7,8-TCDD stwierdzono: gruczolakoraki i raki wątrobowokomórkowe oraz raki wywodzące się z przewodów żółciowych. Zmiany nowotworowe obserwowano także w innych narządach. Wyniki badań NTP wykazały również rakotwórcze działania 2,3,4,7,8-PeCDF. Według IARC wystarczające dowody działania rakotwórczego na ludzi istnieją jedynie dla 2,3,7,8-TCDD (CAS: 1746-01-6) i 2,3,4,7,8 PeCDF (CAS: 57117- 31-4). Pozostałe PCDDs i PCDFs są zaliczane do substancji niemożliwych do zaklasyfikowania jako rakotwórcze dla człowieka. Za podstawę do wyznaczenia wartości NDS dla mieszniny PCDDs i PCDFs przyjęto wyniki przeprowadzonej w 2017 r. oceny ryzyka wystąpienia dodatkowego nowotworu wątroby u ludzi narażanych w środowisku pracy na 2,3,7,8-TCDD. Ryzyko to oceniono na – 10 - 4 dla 40 lat narażenia na związek o stężeniu 18 pg/m³ . W przypadku narażenia łącznego, zawartość polichlorowanych dibenzo-p-dioksyn i furanów w badanych próbkach, a także ich najwyższe dopuszczalne poziomy są wyrażane w postaci tzw. równoważnika sumarycznej toksyczności (TEQ), (ang. toxicity equivalent). Dla mieszaniny PCDDs i PCDFs zaproponowano przyjąć wartość 18 pg WHO2006-TEQ/m³ . Wynik wyrażony jako pg WHO-TEQ/m³ nie jest stężeniem, lecz określeniem sumarycznej toksyczności mieszaniny kongenerów dioksyn i furanów, zawartych w próbce w odniesieniu do TCDD. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
Polychlorinated dibenzo-p-dioxins (PCDDs) and dibenzofurans (PCDFs), commonly known as „dioxins” are compounds with similar structure, physicochemical and toxicological properties. They are not used commercially, they are formed as by-products during certain industrial processes, combustion, failures, etc. LD50 values (0.002–300 mg/kg) depend on the species of the animal tested and the chemical structure of the particular compound. Information on chronic toxicity mainly relates to 2,3,7,8-TCDD and 2,3,4,7,8-PeCDF. Potential routes of human exposure are the digestive system, lungs and skin. These compounds are accumulated mainly in the liver and adipose tissue. Their polar metabolites may undergo conjugation with glucuronic acid and glutathione. The main routes of excretion are bile and feces. In mammals, PCDDs/PCDFs are also eliminated in breast milk. The results of mutagenicity and genotoxicity tests of PCDDs (mainly 2,3,7,8-TCDD) and PCDFs and their effects on fertility and reproduction are inconsistent. Among PCDDs and PCDFs, the compound that most strongly affects fertility, reproduction and fetal development is 2,3,7,8-TCDD. Epidemiological studies are the basis for assessing the carcinogenic potential of dioxins (including 2,3,7,8-TCDD) and furans in humans. Cohorts include those occupationally exposed to chlorophenols, phenoxyacetic herbicides and a mixture of polychlorinated dibenzodioxins and furans. PCDDs/PCDFs have a common mechanism of toxic action associated with activation of the Ah receptor. PCDDs/ PCDFs are considered to be inducers of several enzymes (e.g. CYP1A) and modulators of hormones and growth factors. CYP1A1 activity is one of the most sensitive indicators of exposure to 2,3,7,8-TCDD. Adenocarcinomas and hepatocellular carcinomas as well as bile ducts have been found in rats and mice exposed to 2,3,7,8-TCDD. Tumor changes have also been observed in other organs. NTP studies also showed carcinogenic effects of 2,3,4,7,8-PeCDF. According to IARC, sufficient evidence of a carcinogenic effect on humans exists only for 2,3,7,8-TCDD (CAS: 1746-01-6) and 2,3,4,7,8 PeCDF (CAS: 57117-31-4). Other PCDDs / PCDFs cannot be classified as carcinogenic to humans.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2020, 1 (103); 71-142
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naczyniakowłókniak młodzieńczy z inwazją wewnątrzczaszkową – diagnostyka i leczenie
Autorzy:
Gołąbek, Wiesław
Szymańska, Anna
Szymański, Marcin
Czekajska-Chehab, Elżbieta
Jargiełło, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1397506.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Index Copernicus International
Tematy:
inwazja wewnątrzczaszkowa
naczyniowłókniak młodzieńczy
obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego
tomografia komputerowa
Opis:
Wstęp: W niniejszym badaniu retrospektywnym poddano analizie wyniki badań radiologicznych, postępowanie lecznicze oraz wyniki leczenia chorych z naczyniowłókniakiem młodzieńczym z inwazją wewnątrzczaszkową. Omówiono: częstość szerzenia wewnątrzczaszkowego, jego drogi i wpływ na postępowanie lecznicze. Materiał i metody: Zanalizowano dokumentację medyczną 62 chorych z naczyniakowłókniakiem młodzieńczym. 10 chorych z guzami szerzącymi się wewnątrzczaszkowo włączono do badania. Wszyscy pacjenci to mężczyźni w wieku od 10 do 19 lat. Wyniki: Zgodnie z klasyfikacją Andrewsa, 8 chorych prezentowało stadium IIIb, 1 stadium IVa i 1 stadium IVb. U 8 chorych guz położony był zewnątrzoponowo, natomiast inwazję wewnątrzoponową stwierdzono w 2 przypadkach. 9 osób było leczonych operacyjnie. Najczęściej stosowano łączony dostęp: z dołu podskroniowego i podwargowy. Jednego chorego poddano radioterapii. Okres obserwacji po zakończeniu leczenia wynosił od 8 do 26 lat. U 2 z 9 operowanych chorych (22%) stwierdzono nawrót zewnątrzczaszkowy. Wnioski: U pacjentów z rozległym zajęciem dołu podskroniowego najczęstszą drogą naciekania wewnątrzczaszkowego jest szczelina oczodołowa górna. Ze względu na wysokie ryzyko nawrotów i potencjalnych poważnych powikłań, pacjenci z zaawansowanymi postaciami naczyniowłókniaka młodzieńczego powinni być leczeni przez interdyscyplinarny zespół w ośrodkach referencyjnych trzeciego poziomu z dostępem do nowoczesnych technik diagnostycznych i terapeutycznych.
Źródło:
Polish Journal of Otolaryngology; 2020, 74, 2; 1-7
0030-6657
2300-8423
Pojawia się w:
Polish Journal of Otolaryngology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza lotnych składników wybranych olejków eterycznych o działaniu relaksacyjnym
Analysis of volatile ingredients of selected essential oils listing relaxing action
Autorzy:
Kucharska, Małgorzata
Szymańska, Jadwiga A.
Wesołowski, Wiktor
Frydrych, Barbara
Bruchajzer, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2162675.pdf
Data publikacji:
2019-04-19
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
olejki eteryczne
analiza GC-MS
skład chemiczny
substancje zapachowe
bezpieczeństwo stosowania
działanie relaksacyjne
essential oils
GC-MS analysis
chemical composition
aromatic substances
application safety
relaxing effect
Opis:
Wstęp Stres jest wynikiem zaburzenia homeostazy i może być przyczyną wielu chorób. Jedną z metod walki z nim jest aromaterapia, wykorzystująca olejki eteryczne o właściwościach rozluźniających i odprężających. Celem pracy była analiza jakościowa wybranych olejków eterycznych o działaniu relaksacyjnym. Materiał i metody Badania dotyczyły 6 preparatów dostępnych na polskim rynku, którym przypisuje się funkcje antystresowe. Analizę jakościową przeprowadzono techniką chromatografii gazowej ze spektrometrią mas, która pozwala oznaczyć w badanych olejkach zarówno substancje główne, jak i śladowe. Składniki poszczególnych próbek porównano z danymi z piśmiennictwa. Wyniki W badanych próbkach zidentyfikowano 9–36 substancji. Największy udział w składzie badanych próbek mają: limonen (0,5−91%), octan linalilu (16,8−39,2%), cytronelal (0,1−28,7%), linalol (0,8−46,5%), walerianol (17,6%), geraniol (16,4%) i cytronelol (14%). Wnioski Według danych z piśmiennictwa główne składniki badanych olejków eterycznych mają niską toksyczność ostrą. Mogą być zatem, w ilościach zalecanych przez producenta i zgodnie z przeznaczeniem, bezpiecznie stosowane. Należy jednak pamiętać o potencjalnym działaniu synergistycznym w wyniku narażenia na substancje z różnych źródeł (żywność, kosmetyki, środki czystości itp.), a także o właściwościach uczulających niektórych związków obecnych w olejkach. Sugeruje się, że – pomimo różnej budowy chemicznej substancji czynnych zawartych w badanych olejkach – mechanizm działania relaksacyjnego wiąże się z hamowaniem neuroprzekaźnictwa glutaminergicznego, podobnym do działania benzodiazepin. Med. Pr. 2019;70(2):229–247
Background Stress is a result of disturbed homeostasis and can contribute to the development of many diseases. One of the methods of combating stress is aromatherapy, which uses essential oils with a calming and relaxing effect. The aim of the work was to perform a qualitative analysis of selected essential oils with a relaxing effect. Material and Methods The research concerned 6 preparations available on the Polish market, which are attributed with anti-stress activity. The qualitative analysis was carried out by gas chromatography with mass spectrometry, which allows the determination of both main and trace substances in the tested oils. The components of individual samples were compared with data from the literature. Results In the samples tested 9–36 substances were identified. The following substances had the largest share in the composition of the studied samples: limonene (0.5−91%), linalool acetate (16.8−39.2%), citronellal (0.1−28.7%), linalool (0.8−46.5%), valerianol (17.6%), geraniol (16.4%), and citronellol (14%). Conclusions According to literature data, the main components of the studied essential oils have low acute toxicity. They can be safely used as intended and in the quantities recommended by the manufacturer. However, one should remember the potential synergistic effect (as a result of exposure to the abovementioned substances from various sources, such as: food, cosmetics, cleaning agents, etc.), as well as sensitizing effects of some compounds contained in oils. Despite the different chemical structure of active substances contained in the tested oils, it is suggested that the mechanism of the relaxing effect is identical and is associated with the inhibition of glutamatergic neurotransmission, similar to the action of benzodiazepines. Med Pr. 2019;70(2):229–47
Źródło:
Medycyna Pracy; 2019, 70, 2; 229-247
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
N-Nitrozodimetyloamina : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
N-Nitrosodimethylamine : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Bruchajzer, Elżbieta
Frydrych, Barbara
Szymańska, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138221.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
N-nitrozodimetyloamina
narażenie zawodowe
toksyczność
NDS
inżynieria środowiska
nauki o zdrowiu
N-nitrosodimethylamine
occupational exposure
toxicity
MAC-TWA
health sciences
environmental engineering
Opis:
N-Nitrozodimetyloamina to palna, lotna, oleista ciecz o żółtej barwie i charakterystycznym zapachu. Stosowana jest w: przemyśle gumowym, skórzanym, odlewniczym oraz w rolnictwie. W Polsce w latach 2005-2016 na N-nitrozodimetyloaminę było narażonych od kilkudziesięciu do kilkuset osób rocznie. Największe stężenia, na które byli narażani pracownicy przemysłu gumowego, wynosiły 4,5 ÷ 9,2 μg/m3. Zatrucia ostre N-nitrozodimetyloaminą u ludzi zdarzały się w wyniku wypadków lub działań o podłożu kryminalnym. Brak jest informacji na temat toksycznego działania N-nitrozodimetyloaminy w warunkach narażenia zawodowego ludzi. Po dożołądkowym podaniu N-nitrozodimetyloaminy szczurom wartość LD50 wynosiła poniżej 50 mg/kg mc. Przewlekłe narażenie (przez 45 ÷ 52 tygodnie) szczurów na N-nitrozodimetyloaminę drogą pokarmową, w dawkach 0,144 ÷ 3,6 mg/kg mc./dzień, powodowało zależne od dawki nasilenie występowania przypadków nowotworów: wątroby, nerek i płuc oraz skrócenie czasu życia. U szczurów, które narażano inhalacyjnie na N-nitrozodimetyloaminę o stężeniach: 120; 600 lub 3 000 μg/m3 przez 207 dni, obserwowano – zależne od stężenia – zwiększenie śmiertelności zwierząt oraz występowanie nowotworów nosa. Najwięcej informacji na temat zależności skutku działania toksycznego od poziomu narażenia pochodzi z doświadczenia wykonanego na szczurach, którym N-nitrozodimetyloaminę podawano przewlekle w wodzie do picia w dawkach 0,001 ÷ 0,697 mg/kg mc./dzień (samcom) lub 0,002 ÷ 1,244 mg/kg mc./dzień (samicom). Dla dawek do 0,2 mg/kg mc./ dzień ryzyko występowania nowotworów wątroby rosło (w zależności od podanej dawki). N-Nitrozodimetyloamina działa mutagennie i genotoksycznie po aktywacji metabolicznej. Ma to związek z mechanizmem działania genotoksycznego i rakotwórczego, za który są odpowiedzialne metabolity. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) zaliczyła N-nitrozodimetyloaminę do grupy 2A (prawdopodobnie rakotwórczy dla ludzi), w ACGIH (w 2001 r.) zakwalifikowano N-nitrozodimetyloaminę do grupy A3 (udowodnione działanie rakotwórcze na zwierzęta i nieznane działanie rakotwórcze na ludzi). Unia Europejska zaliczyła związek do kategorii kancerogenności 1B z przypisem „H350 – może powodować raka”. Podstawą obliczenia wartości NDS dla N-nitrozodimetyloaminy było przewlekłe narażenie szczurów na związek w wodzie do picia i obserwowane zmiany w wątrobie. Na podstawie tych badań przeprowadzono ocenę ryzyka powstania dodatkowego nowotworu, które posłużyło do zaproponowania wartości NDS na poziomie 0,0025 mg/m3, w którym ryzyko nowotworowe wynosiłoby 6,15 10-4. Nie ma podstaw do wyznaczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB). Zaproponowano także oznaczenie związku „Carc. 1B” (substancja rakotwórcza kat. 1B) oraz „skóra” – wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
N-Nitrosodimethylamine is a flammable, volatile, oily liquid with a yellow color and a characteristic odor. It is used in the rubber and leather industry, foundry and agriculture. In Poland, in the years 2005-2016, several dozen to several hundred people per year were exposed on N-nitrosodimethylamine. The highest concentrations to which rubber industry workers in Poland were exposed were 4.5–9.2 µg/m³ . Acute poisoning with N-nitrosodimethylamine in humans occurred as a result of accidents or criminal activities. After intragastric administration of N-nitrosodimethylamine to rats, LD50 was below 50 mg/kg bw. Chronic oral exposure (45–52 weeks) of rats to N-nitrosodimethylamine at doses of 0.144–3.6 mg/kg/day resulted in a dose-dependent increase in the cancer incidence of the liver, kidneys and lungs, and shortening of lifespan. Most information about the relationship between the toxic effects and level of exposure comes from an experiment performed on rats, in which N-nitrosodimethylamine was administered chronically in drinking water at doses of 0.001–0.697 mg/kg body weight/day (males) or 0.002–1.244 mg/kg bw./day (females). For doses up to 0.2 mg/kg/day, the risk of liver cancer increased (depending on the dose). N-Nitrosodimethylamine was mutagenic and genotoxic after metabolic activation. This is related to the mechanism of genotoxic and carcinogenic action of the metabolites. The International Agency for Research on Cancer (IARC) has included N-nitrosodimethylamine to 2A group (probably carcinogenic to humans), ACGIH (in 2001) qualified N-nitrosodimethylamine to A3 group (proven carcinogenicity to animals and unknown human carcinogenicity). The European Union has classified the compound with the inscription “H350 - can cause cancer”. The basis for the calculation of a threshold limit value-time weighted average (TLV-TWA; maximum acceptable concentration – MAC) for N-nitrosodimethylamine was the chronic exposure of rats to the compound in drinking water and observed changes in the liver. On the basis of these studies, an assessment of the risk of an additional tumor was made, which has been used to propose MAC-TWA values at 0.0025 mg/m³ , for which the cancer risk would be 6.15 × 10-4. There is no basis for the short-term exposure limit (STEL) or biological limit value (BLV). The notations “Carc. 1B” (carcinogenic substance Cat. 1B) and “skin” (absorption through the skin may be as important as in the case of inhalation) were proposed. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2019, 3 (101); 65-119
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 41

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies