Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Elżbieta Szymańska" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 41
Tytuł:
Zmiany struktury agrarnej na polskiej wsi w latach 1918–2018
Autorzy:
Szymańska, Elżbieta Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034258.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
struktura agrarna
formy własności
gospodarstwa
regulacje prawne
instrumenty WPR
area structure
ownership forms
holdings
legal regulations
CAP instruments
Opis:
W opracowaniu dokonano analizy zmian w strukturze agrarnej polskiej wsi w latach 1918–2018. Znajomość kierunków i uwarunkowań tych zmian jest niezbędna do prawidłowego sformułowania celów polityki rolnej. Ze względu na uwarunkowania historyczne w analizie wyodrębniono cztery okresy: okres międzywojenny, czas wojny i gospodarki socjalistycznej, okres od transformacji ustrojowej do integracji z UE oraz okres po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Z analiz wynika, że w ostatnim stuleciu w rolnictwie polskim zaszły istotne przemiany w strukturze agrarnej polskiego rolnictwa. W poszczególnych okresach historycznych były determinowane różnymi czynnikami o charakterze politycznym, gospodarczym i społecznym. W związku z tym ich charakter i kierunek zmieniał się w czasie. W całym analizowanym okresie dominowała własność prywatna gospodarstw rolnych. Mimo różnych działań nie zdołano zlikwidować rozdrobnienia polskiego rolnictwa. W 2018 r. ponad połowa gospodarstw rolnych posiadała mniej niż 5 ha UR. Z kolei odsetek gospodarstw dużych o powierzchni 50 ha i więcej stanowił tylko 2,4%. Taki stan struktury agrarnej z perspektywy przyrodniczo-krajobrazowej korzystnie wpływa na środowisko ale pod względem ekonomiczno-produkcyjnym wymaga poprawy.
The study analyzes changes in the agrarian structure in the Polish countryside in the years 1918–2018. Knowledge of the directions and conditions of these changes is necessary for the correct formulation of agricultural policy objectives. Due to historical conditions, the analysis distinguishes four periods: the interwar period, the time of war and the socialist economy, the period from the political transformation to integration with the EU and the period after Poland’s accession to the European Union. The analyzes show that in the last century in Polish agriculture significant transformations occurred in the agrarian structure of Polish agriculture. In particular historical periods they were determined by various political, economic and social factors. Therefore, their character and direction changed over time. Private ownership of farms dominated in the whole analyzed period. Despite various actions, the fragmentation of Polish agriculture could not be eliminated. In 2017, more than half of agricultural holdings had less than 5 ha of UAA. In turn, the percentage of large farms with an area of 50 ha and more accounted for only 2.4%. This state of agrarian structure has a positive impact on the environment but in terms of economic and production needs improvement.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2021, 27; 31-58
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards the Goals of the Europe 2020 Strategy: Convergence or Divergence of the European Union Countries?
W KIERUNKU CELÓW STRATEGII EUROPA 2020: KONWERGENCJA CZY DYWERGENCJA KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ?
Autorzy:
Szymańska, Agata
Zalewska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/633283.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Strategia Europa 2020
analiza skupień
Unia Europejska
Europe 2020 Strategy
cluster analysis
European Union
Opis:
Celem artykułu jest zbadanie podobieństwa krajów Unii Europejskiej pod kątem realizacji celów strategii Europa 2020. Z uwagi na dostępność danych, analizę oparto na realizacji wskaźników za 2014 r. W badaniu posłużono się metodami grupowania obiektów, w tym metodą k‑średnich. Uzyskane wyniki wskazują na podział krajów z wyraźną dominacją podziału na kraje starej i nowej Unii Europejskiej. Jak pokazuje analiza część założonych celów już została osiągnięta, część zbliża się do wartości ustalonych celów, podczas gdy np. realizacja celu dla wskaźnika wydatków na badania i rozwój wyrażonych jako ich udział w PKB jest niepewna. Średnie wykonanie w zakresie głównych wskaźników dla krajów UE–15 i UE–13 wydaje się być zbliżone i o podobnym trendzie.
The aim of this article is to investigate the similarities between the EU countries in terms of achieving the Europe 2020 Strategy goals. Due to the latest data availability, the analysis is based on the year 2014. The study uses grouping methods, including the k-means algorithm. The results indicate the existence of a division between the “old” and “new” European Union Member States. However, as is shown, some of the Strategy’s targets have already been achieved and some indicators have been nearly achieved, whereas among others, such as implementation of the headline indicator for investment in the R&D sector as a % of GDP is uncertain. The average performance of headline indicators for the EU–15 and EU–13 countries seems to be similar and exhibits the same trend of changes.
Źródło:
Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe; 2018, 21, 1; 67-82
1508-2008
2082-6737
Pojawia się w:
Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tooth loss in the population of south-eastern Poland
Autorzy:
Szalewski, Leszek
Rosiak, Joanna
Kubić-Filiks, Beata
Pietryka-Michałowska, Elżbieta
Szymańska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/972384.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Tematy:
edentulism
socio-demographic factors
Polish population
Opis:
Objectives. The aim of the study was to analyze the relationship between selected socio-demographic factors and tooth loss in patients using removable dentures. Materials and method. The study comprised 321 individuals, all of whom were residents of the Lublin province in southeastern Poland. The study investigated the influence of socio-demographic factors, such as gender, age and education on the severity of tooth loss. To analyze the structure of tooth loss, the classifications by Galasińska-Lansberger and by Eichner were used. The results were analyzed statistically. Results. Edentulous gaps and lateral edentulism in the maxilla were significantly more frequent in women, while mixed tooth loss was more frequent in men, while the percentages of men and women with maxillary edentulism were similar. There were no statistically significant gender-specific differences concerning mandibular edentulism. The number of individuals who reported total tooth loss in both the maxilla and the mandible increased with age, the differences being statistically significant. Individuals with primary education only were significantly more likely to report maxillary edentulism, while a high percentage of those with secondary or higher education reported edentulous gaps in the maxilla. There was no statistically significant relationship between education and the type of tooth loss in the mandible. Conclusions. There is a strong relationship between age and education level on the one hand, and the severity of tooth loss on the other. However, gender exerts no significant influence on tooth loss, which was confirmed using 2 classifications of edentulism.
Źródło:
Journal of Pre-Clinical and Clinical Research; 2016, 10, 2; 105-109
1898-2395
Pojawia się w:
Journal of Pre-Clinical and Clinical Research
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tioacetamid – frakcja wdychana : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Thioacetamide – inhalable fraction : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Bruchajzer, Elżbieta
Szymańska, Jadwiga
Frydrych, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138272.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
tioacetamid
narażenie zawodowe
toksyczność
NDS
inżynieria środowiska
nauki o zdrowiu
thioacetamide
occupational exposure
toxicity
MAC-TWA
environmental engineering
health sciences
Opis:
Tioacetamid występuje w postaci bezbarwnych kryształów o charakterystycznym zapachu merkaptanów. Dawniej był stosowany jako: fumigant zapobiegający gniciu pomarańczy, środek przyspieszający wulkanizację gumy oraz stabilizator oleju napędowego. Obecnie jest wykorzystywany w analizie jakościowej jako źródło siarkowodoru. Według informacji z Centralnego Rejestru Danych o Narażeniu na Substancje, Mieszaniny, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym w latach 2005-2016 w Polsce na tioacetamid narażonych było od 486 do 1 137 osób. Większość z nich stanowiły kobiety. Wartość LD50 po dożołądkowym podaniu związku szczurom wynosi 301 mg/kg mc. Tioacetamid ma silne działanie hepatotoksyczne. Tioacetamid podany szczurom w pojedynczej dawce powodował martwicę zrazików wątrobowych. Podawany wielokrotnie prowadził do uszkodzenia wątroby, o czym świadczyły m.in. zmiany biochemiczne (zwiększenie aktywności: aminotransferaz, gamma-glutamylotransferazy, alkalicznej fosfatazy oraz stężenia bilirubiny w surowicy), a także jej marskość. Skutki toksycznego działania tioacetamidu wykazane w doświadczeniach przewlekłych na zwierzętach świadczą o wyraźnej zależności ich występowania od czasu narażenia. Po przewlekłym narażeniu szczurów na tioacetamid w wodzie do picia (o stężeniu 0,03%, czyli około 35 mg/kg mc./dzień) lub w paszy (0,5% w paszy, czyli około 28 mg/kg mc./dzień) po 4 miesiącach notowano zapalenie wątroby i miejscowe ogniska martwicy w wątrobie, później zmiany te nasilały się, a po 8 ÷ 17 miesiącach występowały: przewlekłe zapalenie wątroby, marskość oraz nowotwory wątroby i przewodów żółciowych. Wyniki badań mutagenności i genotoksyczności tioacetamidu nie są jednoznaczne. Można przyjąć, że związek stwarza ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego w warunkach in vivo, po biotransformacji do silnie hepatotoksycznego metabolitu. Przemiany metaboliczne tioacetamidu w organizmie prowadzą – w wyniku S-oksydacji, głównie przy udziale CYP2E1 – do sulfotlenku (TASO), a następnie hepatotoksycznego, bardzo reaktywnego sulfonu (TASO2). Ma on podstawowe znaczenie w mechanizmie działania toksycznego związku (łącząc się z makrocząsteczkami wątroby). Metabolity tioacetamidu nasilają także stres oksydacyjny. Wystąpienie nowotworów w przewlekłych eksperymentach na zwierzętach spowodowało, że Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) w 1987 roku zaliczyła tioacetamid do grupy 2B, czyli do czynników przypuszczalnie rakotwórczych dla człowieka. Zgodnie z klasyfikacją CLP eksperci Unii Europejskiej zaliczyli tioacetamid do substancji rakotwórczych kategorii zagrożenia 1B z przypisem H350 „może powodować raka”. Za podstawę wyznaczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) przyjęto hepatotoksyczne działanie tioacetamidu na szczury, którym podawano związek wielokrotnie drogą dożołądkową. Za wartość NDS zaproponowano stężenie 1,5 mg/m3 . Nie ma podstaw do wyznaczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB). Zaproponowano także oznaczenie związku „Carc. 1B” informujące, że jest to substancja rakotwórcza kategorii zagrożenia 1B. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
Thioacetamide occurs in the form of colorless crystals with a characteristic smell of mercaptans. It was used in the past as a fumigant to prevent oranges from rotting, in rubber vulcanization and as a diesel stabilizer. It is currently used in a qualitative analysis as a source of hydrogen sulfide. According to information from the Central Register of Data on Exposure to Carcinogenic or Mutagenic Substances, Mixtures, Factors or Technological Processes in 2005-2016 from 486 to 1137 people were exposed to thioacetamide in Poland. Most of them were women. The LD50 value after intragastric administration of the compound to rats is 301 mg/kg. Thioacetamide is a strong hepatotoxic agent, its single dose caused hepatic necrosis. Administered repeatedly it induced liver damage, which was indicated by biochemical changes and cirrhosis. The effects of thioacetamide toxicity in chronic animal experiments indicated a relationship to exposure time. After chronic exposure of rats to thioacetamide in drinking water (at 0.03%, i.e., approximately 35 mg/kg/day) or in feed (0.5% in feed, i.e., approximately 28 mg/kg/day), hepatitis and local hepatic foci were noted after 4 months, these changes later intensified, and after 8–17 months chronic hepatitis, cirrhosis and cancer of the liver and bile ducts occurred. The results of mutagenicity and genotoxicity studies of thioacetamide are inconclusive. It can be assumed that the compound may damage genetic material in vivo after biotransformation to a highly hepatotoxic metabolite. The metabolism of thioacetamide by S-oxidation (mainly with the participation of CYP2E1) leads to the production of sulfoxide (TASO), and then to hepatotoxic, highly reactive sulfone (TASO2). The latter is of fundamental importance for the mechanism of toxic action of thioacetamide (by binding with hepatic macromolecules). Thioacetamide metabolites also induce oxidative stress. Because of neoplasms observed in chronic studies, International Agency for Research on Cancer (IARC) included thioacetamide in group 2B – agents probably carcinogenic to humans. According to the CLP classification, thioacetamide is a category-1B carcinogen with a “H350 – May cause cancer” note. The hepatotoxic effects of thioacetamide in rats after repeated administration were used as the basis for determining the maximum acceptable concentration (MAC; TLV-TWA – threshold limit value-time weighted average). A concentration of 1.5 mg/m3 was proposed as the MAC value. There are no bases to determine the short-term exposure limit (STEL) and the biological limit value (BLV). “Carc. 1B” marking is also proposed, as thioacetamide is a category-1B carcinogen. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2019, 4 (102); 149-179
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sustained virologic response and IL28B single-nucleotide polymorphisms in patients with chronic hepatitis C treated with pegylated interferon alfa and ribavirin
Autorzy:
Jabłonowska, Elżbieta
Piekarska, Anna
Koślińska-Berkan, Ewa
Omulecka, Aleksandra
Szymańska, Bożena
Wójcik, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039705.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Biochemiczne
Tematy:
ribavirin
interferon
HCV
IL28B
HIV
sustained virologic response
Opis:
Introduction. Hepatitis C virus (HCV) infection is a global health problem which can lead to liver cirrhosis or hepatocellular carcinoma in one-fifth of chronically infected patients. Materials and methods. The study group consisted of 123 patients: 90 with HCV mono- and 33 with HIV/HCV co-infection, who were treated with pegylated interferon alfa (Peg-IFN-α) and ribavirin. We analyzed selected pretreatment factors: age, sex, HIV/HCV co-infection, grade of inflammation, necrotic changes and fibrosis in histological analysis of liver bioptates, HCV viral load, HCV genotypes, and single nucleotide polymorphisms (SNPs) of IL28B and tried to find out which of them influence sustained virological response (SVR). The IL28B SNP C/T (rs12979860) was analyzed using Custom® SNP Genotyping Assays (Applied Biosystems). Results. Multivariate analysis demonstrated that after adjusting for the other variables three predictors independently influence SVR, namely genotype 3 of HCV, presence of the CC genotype and age >40 years (OR respectively 15.14, 3.62, and 0.36). HCV mono-infected patients were infected with HCV genotype 3 or 4 less frequently (p=0.0001) compared to HIV/HCV co-infected individuals. In patients with HIV/HCV co-infection the CC variant occurred more frequently whereas CT was found less frequently (p=0.001, p=0.0146, respectively). In patients with HIV/HCV co-infection, 3 and 4 genotype of HCV occurred more frequently compared to patients with HCV mono-infection (p=0.0001). Conclusions. These data suggest that age, HCV genotype and IL28B polymorphism are useful for prediction of the response to treatment with Peg-IFN-α and ribavirin. The more frequent occurrence of HCV genotypes 3 or 4 in patients with HIV/HCV co-infection could be associated with the route of transmission.
Źródło:
Acta Biochimica Polonica; 2012, 59, 3; 333-337
0001-527X
Pojawia się w:
Acta Biochimica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan uzębienia mieszanego u dzieci wczesnoszkolnych zgłaszających się do gabinetu stomatologicznego
The status of mixed dentition in early schoolchildren reporting to dental offices
Autorzy:
Fux-Zalewska, Kamila
Szalewski, Leszek
Pietryka-Michałowska, Elżbieta
Szymańska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1034696.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
Polska
dzieci
uzębienie mieszane
zdrowie jamy ustnej
Opis:
Introduction: Negligence of the healthy behaviour associated with oral health, dental prevention and treatment in primary school children can be a source of serious health problems, both dental and systemic. Aim: The aim of this study was to evaluate the effects of selected demographic factors and reasons for visiting a dental office on the dental health of primary school children. Material and methods: The study included 210 patients aged 7–11 years, who in 2015 visited one of the dental offices in Lublin, where dental services are provided both under the contract with the National Health Fund or after payment. Dental condition was assessed by calculating dmf/DMF (decayed, missing, filled) index for deciduous/permanent teeth. Results: More than three-quarters of children (77.14%) visited a dentist for check-up, 20.0% – due to a toothache and 2.86% – due to the loss of filling. The average DMF number was 4.24 ± 3.47, and the average DMF index value was 1.74 ± 2.06. The highest intensity of caries in the primary teeth was found in children visiting the dentist due to toothache, lower – in those reporting for check-up visits and the lowest – due to the loss of filling. In the case of permanent dentition, the highest number of fillings was observed in children attending a check-up visit. Conclusions: High incidence of caries in primary school children confirms the insufficient health knowledge of parents/guardians on the oral health and insufficient dental prevention and treatment in both preschool and early-school children.
Wstęp: Zaniedbania w zachowaniach prozdrowotnych dotyczących jamy ustnej i w stomatologicznej opiece profilaktyczno- -leczniczej nad dziećmi w wieku wczesnoszkolnym mogą być źródłem poważnych problemów zdrowotnych, zarówno stomatologicznych, jak i ogólnoustrojowych. Cel badań: Celem pracy była ocena wpływu wybranych czynników demograficznych i przyczyn zgłoszenia się do lekarza dentysty na stan uzębienia dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Materiał i metody: Badaniem objęto 210 dzieci w wieku wczesnoszkolnym (7–11 lat), które zgłosiły się w ciągu całego roku 2015 do jednego z lubelskich gabinetów stomatologicznych, gdzie świadczenia stomatologiczne udzielane są zarówno w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia, jak i odpłatnie. Stan uzębienia oceniono, obliczając liczbę puw/PUW (próchnica, usunięte, wypełnione), odpowiednio dla uzębienia mlecznego i dla uzębienia stałego. Wyniki: Ponad ¾ dzieci (77,14%) zgłosiło się na wizytę kontrolną, 20,0% – z powodu bólu zęba, a 2,86% – ze względu na utratę wypełnienia. Średnia wartość liczby PUW wyniosła 4,24 ± 3,47, a średnia wartość PUW – 1,74 ± 2,06. Najwyższą intensywność próchnicy w zębach mlecznych stwierdzono u dzieci zgłaszających się z powodu bólu zęba, niższą – u zgłaszających się na wizyty kontrolne, najniższą – u zgłaszających się ze względu na utratę wypełnienia. W przypadku uzębienia stałego największą liczbę wypełnień mieli pacjenci zgłaszający się na wizytę kontrolną. Wnioski: Wysoka zachorowalność na chorobę próchnicową wśród dzieci wczesnoszkolnych potwierdza niedostateczną wiedzę prozdrowotną rodziców/opiekunów w zakresie zdrowia jamy ustnej oraz uchybienia w stomatologicznej opiece profilaktyczno-leczniczej nad małymi dziećmi i dziećmi w wieku przedszkolnym.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2017, 13, 3; 384-389
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spaliny emitowane z silników Diesla, mierzone jako węgiel elementarny : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Diesel engine exhaust, measured as elemental carbon : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Szymańska, Jadwiga
Frydrych, Barbara
Bruchajzer, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137403.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
spaliny emitowane z silnika Diesla
toksyczność
narażenie zawodowe
NDS
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
Diesel engine emissions
toxicity
occupational exposure
MAC-TWA
health sciences
environmental engineering
Opis:
Spaliny emitowane z silników Diesla (SESD) to wieloskładnikowe mieszaniny związków chemicznych powstające w wyniku niecałkowitego spalania paliwa i oleju silnikowego. Działanie toksyczne spalin jest związane z obecnością w nich związków o działaniu toksycznym i kancerogennym. W GIS podano w 2019 r., że liczba pracowników zatrudnionych w warunkach stanowiących 0,1 ÷ 0,5 wartości NDS (obowiązujących dla spalin emitowanych z silników Diesla) w 2017 r. oraz w 2018 r. wynosiła odpowiednio 1 071 i 986, natomiast w warunkach 0,5 ÷ 1 NDS wynosiła odpowiednio 26 i 46. W wykazie chorób zawodowych w latach 2013- 2017 zarejestrowano 2 przypadki nowotworów: jeden pęcherza moczowego i jeden krtani (narażenie na WWA obecne w spalinach). W klinicznym obrazie ostrego zatrucia spalinami dominuje działanie drażniące na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych. Podrażnienie spojówek oczu jest uważane za jeden z bardziej czułych wskaźników narażenia na spaliny. Zatrucia przewlekłe są obserwowane zazwyczaj u osób zawodowo narażonych przez co najmniej kilka lat. Dominują u nich zmiany czynnościowe i morfologiczne w układzie oddechowym. Przedłużające się narażenie na duże stężenia spalin powodowało: kumulację cząstek stałych w makrofagach, zmiany w komórkach płuc, zwłóknienie i metaplazję nabłonka. Narażenie na spaliny może zaostrzać objawy istniejących już chorób, np. astmy czy alergii. Wyniki badań epidemiologicznych świadczą o istnieniu związku pomiędzy zawodowym narażeniem na spaliny emitowane z silników Diesla a zwiększoną częstością występowania pewnych grup nowotworów, głównie raka płuca i raka pęcherza moczowego. W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach laboratoryjnych wykazano, że narażenie na spaliny emitowane z silników Diesla powodowało zaburzenia układów: oddechowego, krążenia, nerwowego i odpornościowego. W testach mutagenności wykazano dodatnie reakcje w kilku szczepach Salmonella. Wyniki badań na zwierzętach (narażenie prenatalne i dorosłych osobników) świadczą o tym, że narażenie na spaliny może mieć wpływ na płodność samców. W załączniku III Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/130 zostały zamieszczone wartości dopuszczalne narażenia zawodowego zmieniające dyrektywę 2004/37/WE. Dla spalin emitowanych z silników Diesla dla 8-godzinnego dnia pracy wartość ta została ustalona na 0,05 mg/m3 (mierzone jako węgiel elementarny). Po 1 ÷ 2-godzinnym narażeniu inhalacyjnym ludzi na stężenia 75 ÷ 225 µg/m³ (jako węgiel elementarny) obserwowano zmniejszenie parametrów czynnościowych układu oddechowego oraz wystąpienie zmian zapalnych w płucach. Brak jest wystarczających danych dotyczących narażenia zawodowego na spaliny emitowane z silników Diesla nowej generacji. W związku z tym zaproponowano przyjąć jako wartość NDS dla spalin emitowanych z silników Diesla stężenie 0,05 mg/m³ (mierzone jako węgiel elementarny) ujęte w Dyrektywie 2019/130, bez wyznaczania wartości NDSCh oraz NDSP. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
Exhaust emissions from diesel engines (SESD) are multi-component mixtures of chemical compounds resulting from incomplete combustion of fuel and engine oil. The toxic effect of exhaust gases is associated with the presence of toxic and carcinogenic compounds in them. GIS reports in 2019 that the number of employees employed in conditions constituting 0.1– 0.5 of MAC-TWA (applicable for exhaust emissions from diesel engines) in 2017 and in 2018 was 1071 and 986, respectively, while in conditions 5–1 MAC-TWA were 26 and 46, respectively. In the list of occupational diseases in the years 2013–2017, two cases of cancer were registered: in the bladder and in the larynx (exposure to PAHs present in exhaust gases). In the clinical picture of acute exhaust poisoning, irritant effects on the mucous membranes of the eyes and upper respiratory tract predominate. Eye conjunctival irritation is considered to be one of the most sensitive indicators of exhaust gas exposure. Chronic poisoning is usually seen in people who have been exposed to work for at least several years. Functional and morphological changes in the respiratory system dominate. Prolonged exposure to high concentrations of exhaust gases has resulted in accumulation of solid particles in macrophages, changes in lung cells, fibrosis and epithelial metaplasia. Exposure to exhaust fumes can exacerbate the symptoms of existing diseases, e.g., asthma, allergies. The results of epidemiological studies indicate a relationship between occupational exposure to exhaust gas emitted from diesel engines and the increased incidence of certain groups of cancers, mainly lung cancer and bladder cancer. Studies conducted on laboratory animals have shown that exposure to exhaust fumes emitted from diesel engines caused disorders of the respiratory, circulatory, nervous and immune systems. Mutagenicity tests showed positive responses in several Salmonella strains. Animal studies (prenatal and adult exposure) suggest that exposure to exhaust gas may affect male fertility. Annex III of Directive (EU) 2019/130 of the European Parliament and of the Council contains occupational exposure limit values amending Directive 2004/37/EC. For exhaust emissions from diesel engines for an 8-hour working day, this value was set at 0.05 mg/m³ (measured as elemental carbon). After 1–2 hours of human inhalation exposure to concentrations of 75–225 µg/m³ (as elemental carbon), a decrease in respiratory function parameters and the occurrence of inflammatory changes in the lungs were observed. There is insufficient data on occupational exposure to exhaust emissions from new-generation diesel engines. Therefore, it was proposed to adopt as the MAC-TWA value for exhaust emissions from diesel engines a concentration of 0.05 mg/m³ (measured as elemental carbon) included in Directive 2019/130, without setting STEL and TLV-C. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2019, 4 (102); 43-103
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Serwicyzacja gospodarki jako źródło jej transformacji
Development of service sector as origin of economic transformation
Autorzy:
Szymańska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955759.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
service sector
employment
added value
transformation
sektor usług
zatrudnienie
wartość dodana
transformacja
Opis:
Celem artykułu jest określenie roli sektora usług w procesie transformacji gospodarczej. Dotyczy to przekształceń w sektorze usług i rosnącego wpływu usług na gospodarkę światową, w związku z procesem przekształceń dokonujących się w innych sektorach. Aby osiągnąć założony cel, dokonano analizy udziału zatrudnienia w usługach w ogólnej liczbie pracowników oraz wkładu tego sektora w tworzenie wartości dodanej. Rozważania przeprowadzono na podstawie publikacji naukowych i dostępnych danych statystycznych, publikowanych przez Eurostat i OECD.
The aim of this paper is to determine the role of the service sector in the process of economic transformation. The author explores the transformations within the service sector and the growing impact of services on the entire world economy, in connection with the process of change in other sectors. To accomplish this objective, the author analyses the share of those employed in services in the total number of workers, and the share of this sector in the creation of added value. The paper is based on scientific publications and available statistical data published by Eurostat and the OECD.
Źródło:
Optimum. Economic Studies; 2015, 1(73); 97-109
1506-7637
Pojawia się w:
Optimum. Economic Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected oxidative stress parameters after single and repeated administration of octabromodiphenyl ether to rats
Autorzy:
Bruchajzer, Elżbieta
Frydrych, Barbara
Kilanowicz, Anna
Sapota, Andrzej
Szymańska, Jadwiga A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2178893.pdf
Data publikacji:
2014-10-01
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
Oxidative stress
rat
OctaBDE
single and repeated administration
Opis:
Objectives: Octabromodiphenyl ether (OctaBDE) was used as a flame retardant applied mostly in the manufacture of plastics utilized in the electrical and electronic industries. Owing to its long half-life and being regarded as an environmental pollutant, OctaBDE, like other polybrominated diphenyl ethers, has been classified as a persistent organic pollutant (POP). This study was carried out to assess the effects of oxidative stress (redox homeostasis) induced in rats by OctaBDE. Material and Methods: Female Wistar rats exposed intragastrically to OctaBDE at single (25, 200 or 2000 mg/kg b.w.), or repeated (0.4, 2, 8, 40 or 200 mg/kg/day) doses during 7–28 days were used in the experiment. Selected oxidative stress parameters were determined in the liver and blood serum. Results: Administration (single or repeated) of OctaBDE to rats resulted in the impaired redox homeostasis, as evidenced by the increased levels of reduced (GSH) and oxidized (GSSG) glutathione in the liver, the reduced total antioxidant status (TAS) in serum and the increased concentration of malondialdehyde (MDA) in the liver. After multiple doses of OctaBDE, elevated activity of glutathione transferase (GST) in the liver was also noted. Conclusions: After repeated administration of OctaBDE at the lowest dose (0.4 mg/kg/day), changes were observed in the parameters (MDA, TAS, GSSG) indicative of oxidative stress.
Źródło:
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health; 2014, 27, 5; 808-820
1232-1087
1896-494X
Pojawia się w:
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regiony peryferyjne i czynniki ich dynamiki w teoriach rozwoju regionalnego
Autorzy:
Demianiuk, Wojciech
Szymańska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533492.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
teorie ekonomiczne
rozwój regionalny
peryferia
obszary peryferyjne
Opis:
Zróżnicowania międzyregionalne prowadzą do wyodrębnienia w strukturze przestrzennej regionów centralnych i peryferyjnych. Peryferyjność, rozumiana jako stan opóźnienia w stosunku do regionów bardziej rozwiniętych, od dawna była przedmiotem rozważań ekonomistów. Niniejsze opracowanie ma charakter teoretycznych rozważań opierających się na krytycznej analizie piśmiennictwa dotyczącego tej ważkiej problematyki. Spojrzenie na peryferia i czynniki wspierające ich rozwój zmieniało się na przestrzeni lat. Analiza zagadnienia peryferyjności wymaga prześledzenia koncepcji teoretycznych odwołujących się do tej tematyki, pod kątem rozumienia pojęcia regionu peryferyjnego, jak również możliwości wsparcia procesów rozwojowych tych regionów. Ocenie poddano koncepcje regionów peryferyjnych, poczynając od A. Smitha do współczesnych opracowań M. Proniewskiego czy P. Romera. Starając się stosować w niniejszym opracowaniu podejście normatywne, autorzy pragną porównać te zróżnicowane punkty widzenia na jakże ważną, i nadal istotną problematykę peryferyjności regionów w różnych teoriach ekonomicznych, co stanowi przedmiot rozważań badawczych prezentowanych w niniejszym opracowaniu.
Źródło:
Społeczeństwo i Ekonomia; 2016, 2(6); 103-110
2353-8937
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Ekonomia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Raising a Child to Live in Society – Personality Traits Parents Develop and Prevent from Developing in their Preschool Children
Autorzy:
Szymańska, Agnieszka
Aranowska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36420330.pdf
Data publikacji:
2022-12-20
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
personality development
disorders of personality
parental goals
data mining algorithms
text mining algorithms
social network analysis
Opis:
Personal characteristics that parents want to shape in their children are called parental goals and can be divided into desired and undesired traits. Which of them are most and the least desirable by parents in context of developing child’s personality? Do parental goals change with the age of the child? The study was conducted on a sample of 319 parents of children aged 3, 4, 5 and 6 years old. Analyses were carried out using two data mining algorithms: (a) text mining algorithms, (b) support vector machine and (c) social network analysis, and (d) Aranowska's λ judge agreement coefficient. The results revealed that parents of preschool children care mainly about the development of competency traits, especially self-reliance. When it comes to undesirable traits, parents make sure that their children do not develop traits from the field of temperament - personality (especially aggressiveness) and traits from the area of lack of virtues (selfishness, laziness, lies). It is noticeable that when the child reaches the age of 4 the parental goals change. Based on the characteristics selected by parents, it can be correctly predicted how old the child is.
Źródło:
Studia z Teorii Wychowania; 2022, XIII(4 (41)); 409-431
2083-0998
2719-4078
Pojawia się w:
Studia z Teorii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Raimo Pullat, Risto Pullat, Morze wódki. Przemyt spirytusu na Bałtyku w okresie międzywojennym, tłum. Elżbieta Juga, Anna Juga-Szymańska, Kraków 2013
Autorzy:
Rodak, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/603338.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2014, 74
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porównanie składu chemicznego wybranych olejków eterycznych stosowanych w chorobach układu oddechowego
Comparison of chemical composition of selected essential oils used in respiratory diseases
Autorzy:
Kucharska, Małgorzata
Szymańska, Jadwiga A.
Wesołowski, Wiktor
Bruchajzer, Elżbieta
Frydrych, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2162667.pdf
Data publikacji:
2018-03-09
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
alergeny
olejki eteryczne
analiza GC-MS
skład chemiczny
substancje zapachowe
choroby układu oddechowego
allergens
essential oils
GC-MS analysis
chemical composition
substances of aroma
respiratory system diseases
Opis:
Wstęp Olejki eteryczne to substancje zapachowe otrzymywane z roślin. Cechują się najczęściej płynną konsystencją i przyjemnym zapachem. Olejki eteryczne znalazły zastosowanie w aromaterapii, kosmetyce oraz produktach spożywczych i farmaceutycznych. Celem pracy była analiza składu wybranych olejków eterycznych stosowanych w schorzeniach układu oddechowego. Materiał i metody Analizę jakościową wykonano techniką chromatografii gazowej ze spektrometrią mas. Do badań wybrano 6 olejków eterycznych dostępnych na polskim rynku, stosowanych w różnych schorzeniach układu oddechowego. Uzyskane wyniki skonfrontowano z informacjami zamieszczonymi przez producenta i danymi literaturowymi. Wyniki Metoda, którą zastosowano w prezentowanej pracy pozwoliła na identyfikację zarówno głównych, jak i śladowych składników badanych olejków eterycznych. W analizowanych próbkach najczęściej występowały: α- i β-pinen, limonen, terpinen-4-ol i kariofylen. Poza limonenem wykryto także obecność linalolu, eugenolu i geraniolu – substancji potencjalnie alergizujących. Wnioski Skład jakościowy badanych olejków eterycznych pokrywał się z doniesieniami literaturowymi. Główne składniki badanych olejków są opisywane jako działające przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo, dlatego mogą być stosowane do zwalczania objawów infekcji. Należy jednak zwracać uwagę na skład produktów ze względu na występowanie w nich potencjalnych alergenów. Informacja o obecności takiej substancji w preparacie powinna być wyraźnie zaznaczona przez producenta na opakowaniu. Substancje zapachowe znajdują się również w wielu produktach powszechnie stosowanych w gospodarstwie domowym, co podnosi stężenie tych substancji w powietrzu pomieszczeń mieszkalnych, a tym samym zwiększa ryzyko wystąpienia efektów niepożądanych szczególnie u alergików lub osób wrażliwych. Med. Pr. 2018;69(2):167–178
Background Essential oils are fragrances extracted from plants. They have a smooth consistency and pleasant smell. Essential oils have been applied in aromatherapy, cosmetics, food and pharmaceutical products. The aim of the study was to analyze the composition of selected essential oils used in respiratory diseases. Material and Methods The qualitative analysis was performed by gas chromatography with mass spectrometry. For the study 6 essential oils available in Polish shops and used in various respiratory diseases were chosen. The results were compared with the information provided by the manufacturer and the literature. Results The method used in the presented work allowed to qualitatively identify the main components in studied essential oils. In the analyzed samples generally occurred: α- i β-pinene, limonene, terpinen-4-ol and caryophyllene. In addition to limonene, the presence of linalool, eugonol and geraniol, potentially allergenic substances, were also detected. Conclusions The qualitative composition of the studied essential oils comply with the existing literature data. Their main ingredients show antimicrobial and antiviral activities, therefore they are used to eradicate the symptoms of infection. However, the attention should be paid to the composition of the products because they often comprise potential allergens. Information on the presence of such a substance in the preparation should be clearly marked by the manufacturer on the packaging. Fragrances are also found in a number of household products that increase their concentration in the air of living premises, thereby increasing the risk of side effects especially in people with allergies or sensitive. Med Pr 2018;69(2):167–178
Źródło:
Medycyna Pracy; 2018, 69, 2; 167-178
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 41

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies