Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Diecezja włocławska" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 36
Tytuł:
Krąg rodzinny dziekana bytowskiego ks. kan. Jakuba Antoniego Chrabkowskiego (1756-1813)
The Family Circle of the Dean of Bytow, Rev. Canon Jakub Antoni Chrabkowski, (1756-1813)
Autorzy:
Rembalski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22858171.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Diocese of Wloclawek
Kashubia
Catholic clergy
will
genealogy
Diecezja włocławska
testament
genealogia
Kaszuby
duchowieństwo katolickie
Opis:
W końcu XVIII i na początku XIX w. w kilku parafiach katolickich na Kaszubach posługę kapłańską pełniło trzech księży o nazwisku Chrab(p)kowski: Jakub Antoni, Tomasz Józef i Kazimierz. Dotychczas tylko pierwszy z nich doczekał się biogramów w pracach naukowych. O pozostałych dwóch niewiele było wiadomo. Odnalezienie testamentu ks. Jakuba Antoniego Chrabkowskiego w Archiwum Państwowym w Szczecinie oraz kwerenda w zachowanych księgach metrykalnych, pozwoliła na ustalenie powiązań rodzinnych pomiędzy tą trójką księży. Okazało się, że Jakub Antoni i Tomasz Józef to bracia, zaś Kazimierz to ich bratanek. Wszyscy oni urodzili się w królewskiej wsi Tuszkowy na Kaszubach, w rodzinie wolnych sołtysów.     
At the end of the 18th century and the beginning of the 19th century, three priests called Chrab(p)kowski served as priests in several Catholic parishes in Kashubia: Jakub Antoni, Tomasz Józef and Kazimierz. So far, only the first of these priests has been described in scholarly works. Little was known about the other two. By finding the last will and testament of Father Jakub Antoni Chrabkowski in the State Archive in Szczecin, and by searching in the registry books, it was possible to establish family connections between these three priests. It turned out that Jakub Antoni and Tomasz Józef were brothers, while Kazimierz was their nephew. They were all born in the royal village of Tuszkowy in Kashubia, to a family of village leaders.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2023, 52; 98-111
0137-4338
2720-7102
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Włocławek period of fr. Stefan Wyszyńskis pastoral ministry : youth and the seminary formation for the priesthood (Part 2)
Włocławski okres posługi duszpasterskiej ks. Stefana Wyszyńskiego : prezbiterat i czas kapłańskiej posługi duchowej (część druga)
Autorzy:
Ficek, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057418.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
ks. Stefan Wyszyński
diecezja włocławska
kapłaństwo
II wojna światowa
zniewolenie komunistyczne
Fr. Stefan Wyszyński
the diocese of Włocławek
priesthood
communist enslavement
World War II
Opis:
Prezentowany artykuł analizuje finalizację formacji do kapłaństwa, jak też „włocławski okres” posługi pasterskiej Ks. Stefana Wyszyńskiego. Dokonana przez autora interpretacja materiałów źródłowych ma na celu ukazanie roli i znaczenia tego czasu dla całokształtu działalności Ks. Stefana Wyszyńskiego, przyszłego Prymasa Polski. Eksploracja powyższych badań będzie polegała na analizie tekstów źródłowych metodą historyczną, polegającą na rekonstrukcji faktów historycznych i ich reinterpretacji metodą indukcyjno-dedukcyjną. Podstawowym zaś celem badawczym powyższego artykułu jest przedstawienie „włocławskiego okresu” życia Wyszyńskiego w kontekście ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej Polski. Trzeba bowiem przyznać, że zagrożenia, jakie niosła inwazja ówczesnej antychrześcijańskiej ideologii marksistowsko-leninowskiej, jak też nazistowski hitleryzm z całą grozą II wojny światowej były niezwykle poważne i zagrażały istnieniu polskiego Kościoła i Narodu. Mimo wszystko, nawet w okresie najbardziej brutalnych represji Wyszyński bronił zarówno osobistej godności każdego człowieka, jak też chrześcijańskiej tożsamości Polaków. Co więcej, zdaniem autora niniejszego studium, formacja seminaryjna, posługa pasterska w diecezji włocławskiej, studia w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, stypendia zagraniczne, jak też czas II wojny światowej były swego rodzaju poligonem doświadczalnym, gdzie Ks. Stefan Wyszyński mógł zdobyć, jak również rozwinąć doświadczenia duszpasterskie niezbędne dla późniejszej działalności jako ordynariusza diecezji lubelskiej, a później archidiecezji gnieźnieńskiej i warszawskiej oraz Prymasa Polski.
The presented article analyzes the completion of formation for the priesthood in the Seminary and, then, the “Włocławek period” of the pastoral ministry of Fr. Stefan Wyszyński. The author’s interpretation of the source materials aims to display the meaning and significance of that time for the overall activity of Fr. Stefan Wyszyński, the future Primate of Poland. The exploration of the above research is based on analyzing source texts using the historical method to reconstruct historical facts and, after that, their reinterpretation by the inductive-deductive method. Therefore, the above article’s primary research goal is to present the “Włocławek period” of Wyszyński’s priestly life in the context of Poland’s social and political situation. However, the threats posed by the invasion of the then anti-Christian Marxist-Leninist ideology and Nazi Hitlerism with all the horrors of World War II were dire. They threatened the existence of both the Polish Church and the Nation. After all, even in the period of the most brutal repressions, Wyszyński defended each man’s personal dignity and the Christian identity of Poles. Moreover, according to the author of this study, the seminarian formation, pastoral ministry in the diocese of Włocławek, studies at the Catholic University of Lublin, foreign scholarships, as well as the time of World War II were a kind of testing ground, where Fr. Stefan Wyszyński was able to gain and develop the pastoral experience necessary for his future activity as ordinary of the Lublin diocese, and, later, the Archdiocese of Gniezno and Warsaw, and the Primate of Poland.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2021, 28; 57-74
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Włocławek period of fr. Stefan Wyszyńskis pastoral ministry : youth and the seminary formation for the priesthood (Part 1)
Włocławski okres posługi duszpasterskiej ks. Stefana Wyszyńskiego : młodzież i seminaryjna formacja do kapłaństwa (Część 1)
Autorzy:
Ficek, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2044102.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
Stefan Wyszyński
Włocławek diocese
priesthood
the interwar period
seminar formation
diecezja włocławska
kapłaństwo
formacja seminaryjna
okres międzywojenny
Opis:
Niniejszy artykuł analizuje młodość i proces formacji seminaryjnej Stefana Wyszyńskiego. Podstawowym celem badawczym powyższego artykułu jest zatem ukazanie wczesnego okresu życia Wyszyńskiego w kontekście ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej Polski. Interpretacja materiałów źródłowych koncentruje się na ukazaniu roli i znaczenia tego przedziału czasowego dla całej przyszłej posługi ks. Stefana Wyszyńskiego, tak istotnej zarówno dla Kościoła, jak też narodu polskiego. Eksploracja powyższych badań będzie polegała na analizie tekstów źródłowych metodą historyczną w celu rekonstrukcji faktów historycznych i ich reinterpretacji metodą indukcyjno-dedukcyjną. Zdaniem autora niniejszego studium, wychowanie w domu rodzinnym, okres młodości, jak też formacja seminaryjna były swego rodzaju poligonem doświadczalnym, gdzie Stefan Wyszyński mógł zdobyć, jak również rozwinąć doświadczenia duszpasterskie niezbędne dla późniejszej działalności jako księdza-społecznika, ordynariusza diecezji lubelskiej, a później archidiecezji gnieźnieńskiej i warszawskiej, jak też Prymasa Polski.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2020, 27; 267-282
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany personalne w organizacji administracji i sądownictwie diecezji kujawsko-kaliskiej (1918-1925)
Personnel Changes in the Organization of Administration and Judiciary of the Kuyavia-Kalisz Diocese (1918-1925)
Autorzy:
Wlaźlak, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022789.pdf
Data publikacji:
2020-12-21
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
diecezja kujawsko-kaliska
Włocławek
diecezja włocławska
kanclerz kurii
konsystorz
Kuria Biskupia
Sąd Biskupi
Kuyavia-Kalisz Diocese
Włocławek Diocese
curia chancellor
consistory
bishop’s curia
bishop’s court
Opis:
Problematyka zmian personalnych w administracji i sądownictwie diecezji kujawsko-kaliskiej w latach 1918-1925, była uwarunkowana kilkoma czynnikami. Przede wszyskim doszło do zmian w prawodawstwie kościelnym. Nowy Kodeks Prawa Kanonicznego, który zaczął obowiązywać w 1918 r. oddzielał władzę administracyjną od sądowniczej. W tymże roku biskup kujawsko-kaliski ustanowił Kurię Biskupią we Włocławku dla prowadzenia spraw administracyjnych, zaś dla prowadzenia spraw sądowych ustanowił Trybunał Generalny we Włocławsku oraz Trybunał Pomocniczy w Częstochowie i Kaliszu. W miejsce dawnego oficjalatu włocławskiego ustanowił wikariat generalny włocławski, oficjalat kaliski został wikariatem, zaś oficjalat piotrkowski przemianował na wikariat częstochowski. We Włocławku rezydował wikariusz generalny dla całej diecezji, którym był biskup pomocniczy. Nadto w stolicy diecezji urzędował ks. S. Chodyński, któremu podlegał wikariat włocławski, był jednocześnie oficjałem Trybunału Włocławskiego. Wiceoficjałem tegoż Trybunału był bp W.S. Owczarek, który następnie objął urząd oficjała. Z kolei wikariuszem generalnym i wiceoficjałem w Trybunale Częstochowskim został bp W.P. Krynicki, zaś wikariuszem generalnym i wiceoficjałem w Trybunale Kaliskim był ks. J.N. Sobczyński. Należy zauważyć, że w kurii byli zatrudnieni kanclerz, konsultorzy, radcowie, sekretarze, skarbnik, archiwariusz, architekci, członkowie różnych komisji, cenzorzy ksiąg religijnych i wizytatorzy nauki religii. Piastujący powyższe stanowiska duchowni pracowali również w sądzie, a większość z nich stanowiła elitę duchowieństwa, które było wykształcone w zagranicznych uczelniach. Władza diecezjalna doceniała ich zaangażowanie, czego wyrazem były nadawane im godności kościelne. Wielu z nich parało się pracą naukową. Ten skład obsady personalnej uległ zmianie w 1925 r., kiedy diecezja kujawsko-kaliska utraciła wikariat częstochowski na rzecz nowo utworzonej diecezji.
The issue of personnel changes in the administration and judiciary of the Kuyavia-Kalisz Diocese between 1918 and 1925 was determined by several factors. First of all, there were changes in the church legislation. The new Code of Canon Law, which came into force in 1918, separated the administrative and judicial authorities. It was then that the Bishop of Kuyavia and Kalisz established the Bishop’s Curia in Włocławek to handle administrative matters, and the General Tribunal in Włocławek and the Auxiliary Tribunal in Częstochowa and Kalisz to handle court cases. He established the General Vicariate of Wloclawek, the Officiality of Kalisz became the Vicariate, and the Officiality of Piotrków was renamed to the Vicariate of Częstochowa. The Vicar General for the whole diocese, which was also an auxiliary bishop, resided in Włocławek. Moreover, in the capital of the diocese, Rev. S. Chodyński, to whom the Vicariate of Włocławek was subordinate, was also a judicial vicar of the Włocławek Tribunal. The adjutant judicial vicar of this Court was Bishop W. S. Owczarek, who then took the office of judicial vicar. Bishop W. P. Krynicki became the Vicar General and the adjutant judicial vicar of the Częstochowa Tribunal, while Rev. J. N. Sobczyński was the Vicar General and the adjutant judicial vicar of the Kalisz Tribunal. It should be noted that the Curia employed a chancellor, consultants, counsellors, secretaries, a treasurer, an archivist, architects, members of various commissions, censors of religious books and catechesis visitors. The clergymen holding the above positions also worked in court, and most of them constituted an elite among the clergy, well educated in foreign universities. The diocesan authority appreciated their commitment, which was reflected in the ecclesiastical positions they were given. This composition of the staff changed in 1925, when the Kuyavia-Kalisz Diocese lost the Częstochowa Vicariate to a newly established diocese.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 114; 455-471
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duchowieństwo katolickie i zakony we Włocławku i okolicy pod okupacją niemiecką (1939-1945)
The catholic clergy of Włocławek and its region under german occupation (1939-1945)
Autorzy:
Dębiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783925.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
diecezja włocławska
duchowieństwo
okupacja niemiecka
II wojna światowa
prześladowania Kościoła katolickiego
Dachau
the diocese of Włocławek
the clergy
German occupation
world war II
the persecution of the Catholic Church
Opis:
Of all dioceses in Poland, the diocese of Włocławek suffered the greatest losses of the clergy during World War II: 225 priests and 7 seminarians were killed along with Auxiliary Bishop M. Kozal, which accounted for 50,2% of the pre-war clergy. The whole diocese was annexed to Nazi Germany; most of the territory, including Włocławek, became part of the so-called Reichsgau Wartheland, and the Zawiślański region (20 parishes) became part of The Reichsgau Danzig-West Prussia. Due to the approaching military operations, Wrocław Bishop Karol Radoński, Cardinal August Hlond and Bishop Stanisław Okoniewski left the diocese. During the first months of the war, a great number of the priests from Włocławek and its region were arrested; some of them were deported to the camps in Dachau and others were shot, only few managed to survive. Religious congregations and monasteries met the similar fate. Monastic houses were gradually dissolved. Of 249 parishes of the diocese of Włocławek (including two military ones) only 5 left in The Reichsgau Wartheland; the parishes of the Zawiślański region, however, were allowed to function and the Germans tolerated the activity of some priests. The priests both from these tolerated parishes and underground ones limited their pastoral work to administering sacraments and celebrating Holy Masses primarily in the presbytery and other parish or private buildings. The masses were addressed only to the selected members of the faithful. The Germans, being driven by hatred for the Church, demolished churches, destroyed crosses, paintings, figures, roadside shrines and church decorations.
Spośród wszystkich diecezji w Polsce, diecezja włocławska w czasie drugiej wojny światowej poniosła największe straty w stanie duchowieństwa: wraz z bp. Pomocniczym M. Kozalem zginęło 225 kapłanów i 7 kleryków, tj. 50,2% stanu przedwojennego. Cały obszar diecezji znalazł się w obrębie ziem anektowanych do III Rzeszy; większość terytorium wraz z Włocławkiem należało do tzw. Kraju Warty, a część tzw. zawiślańska (20 parafii) weszła w skład Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie. W obliczu zbliżających się działań wojennych biskup włocławski Karol Radoński wraz z kardynałem Augustem Hlondem i biskupem Stanisławem Okoniewskim opuścili diecezję. W pierwszych miesiącach wojny zdecydowana część duchowieństwa Włocławka i okolic została aresztowana i wywieziona do obozu w Dachau, a część rozstrzelana; uratowali się tylko nieliczni. Podobny spotkał zgromadzenia zakonne i klasztory. Sukcesywnie likwidowano domy zakonne. Na 249 parafii diecezji włocławskiej (w tym dwie wojskowe) w Kraju Warty czynnych było tylko pięć, funkcjonowały natomiast parafie „zawiślańskie”, gdzie Niemcy tolerowali działalność kilku księży. Księża zarówno z duszpasterstwa tolerowanego, jak i tajnego swoją pracę duszpasterską ograniczali właściwie tylko do dostępu wiernych do sakramentów świętych, ewentualnie odprawienia mszy św. i to nie zawsze w kościele, ale często na plebanii, organistówce lub w domu prywatnym, i to tylko dla pewnej grupy wiernych. Niemcy kierując się nienawiścią do Kościoła, burzyli świątynie, niszczyli krzyże, obrazy, figury, kapliczki przydrożne i wystrój kościołów.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 111; 57-75
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organy w kościołach archidiakonatu pomorskiego w XVI-XVIII wieku
Organs in the Churches of the Pomeranian Archideaconry between the 16th and the 18th Century
Autorzy:
Nowicki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807001.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Prusy Królewskie; diecezja włocławska; archidiakonat pomorski; organy; kościoły parafialne; kościoły filialne; wiek XVI-XVIII; czasy nowożytne
Royal Prussia; Diocese of Włocławek; Pomeranian Archdeaconry; organs; parish churches; filial churches; 16th-18th century; modern times
Opis:
Muzyka kościelna w Kościele katolickim już od wieków ubogacona jest grą na organach. Jednak rozpowszechnienie się tych instrumentów było rozciągnięte w czasie. Pierwsze organy w Polsce pojawiły się w XIII wieku, lecz w małych miasteczkach i wsiach organy występowały częściej począwszy od XVI wieku. Potwierdza to przykład archidiakonatu pomorskiego. W drugiej połowie XVI wieku organy były w 12 świątyniach, sto lat później już w 54, zaś w latach osiemdziesiątych XVIII wieku we wszystkich kościołach parafialnych większości kościołów filialnych. Instrumenty organowe rozpowszechniały się szybciej w kościołach miejskich. W końcu XVI wieku były odnotowane w połowie miast archidiakonatu, a tylko w ok. 5% świątyń wiejskich. Sto lat później były w ponad 80% kościołach miejskich i już ok. 36% świątyń na wsi. Po kolejnych stu latach ponad 92% kościołów miejskich i niemal 86% wiejskich miało już ten typ instrumentu. Recepcja organów była w pewnym stopniu uzależniona od patronatu świątyni. Najszybciej rosła w świątyniach patronatu kościelnego, wolniej królewskiego, a na końcu szlacheckiego. Innym aspektem badań nad organami jest ustalenie ich wielkości. Wizytacje przekazują zwykle subiektywne odczucia wizytatora lub informację o liczbie głosów organowych, która w pośredni sposób może świadczyć o wielkości instrumentu. Najczęściej organy należały do grupy instrumentów małych, kilkugłosowych. Taki typ dominował (80-90%) w XVIII wieku. Spotyka się też instrumenty duże, o większej liczbie głosów (w Świeciu – 21, w Byszewie – 17). Jeśli chodzi o stan zachowania organów, to większość z nich była uznawana za dobre, choć odsetek ten wahał się w różnych wizytacjach od 89% w latach 1686-1687 do ok. 55% w wizytacjach z lat sześćdziesiątych i osiemdziesiątych XVIII wieku.
Church music in the Catholic Church has been enriched by organ play for centuries. However, the spread of this instrument has been stretched over time. The first organ in Poland appeared in the 13th century, but in small towns and villages organs started to appear more often from the 16th century. This is confirmed by the example of the Pomeranian Archdeaconry. In the second half of the 16th century 12 temples had organs, but one hundred years later already 54, and in the 1880s all parish churches of most filial churches were equipped with an organ. Organs spread faster in urban churches. At the end of the 16th century, they were recorded in half of the towns of the archdeaconry, and only in about 5% of the village temples. A hundred years later, organs were in over 80% of town churches and already in about 36% of village temples. After another hundred years, over 92% of urban churches and almost 86% of rural churches had this type of instrument. The reception of the organ was to a certain extent dependent on the patronage of the temple. It was growing fastest in temples with church patronage and slower in temples with royal, and gentry patronage. Another aspect of research into organs is to determine their size. Visits usually give only the subjective feelings of the inspector or information about the number of organ voices, which may indirectly indicate the size of the instrument. Most often, the organs belonged to a group of small, several-voiced instruments. This type dominated (80-90%) in the 18th century. There are also large instruments with a larger number of voices (in Świecie – 21, in Byszewo – 17). Regarding the state of preservation of organs, most of them were considered in good condition, alt-hough the percentage fluctuated in various visits from 89% in the years 1686-1687 to approx. 55% in the visits in the 1860s and 1880s.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2; 59-84
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła do badań prozopograficznych nad duchowieństwem i personelem parafialnym diecezji włocławskiej w okresie nowożytnym
Sources for prosopographic research on the clergy and their auxiliary personnel in the parishes of the Diocese of Włocławek in the early modern period
Autorzy:
Nowicki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783809.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
prozopografia
duchowieństwo
słudzy kościelni
diecezja włocławska
prosopography
the clergy
auxiliary personnel
the diocese of Włocławek
Opis:
The sources regarding modern parishes record groups of people managing and supporting these centres. These were ministrii ecclesiae, that is priests and their auxiliary personnel. The priests – ministri sacramentorum – played the most important role in a parish; their work, however, extended beyond religious and pastoral duties. As far as laypeople are concerned, they assisted priests in parish work. They were sacristans, teachers, cantors, organists, organ pumpers, bell-ringers, gravediggers, midwives and altar servers. The article presents the sources providing information on the groups mentioned above. The archival material that is analysed concerns the diocese of Włocławek in the pre-partition period. The most important and significant sources are the records of canonical visits, containing a great amount of information about the people involved in parish life. These records are not entirely consistent: they do not always include all parishes of the diocese, and above all, they differ in the scope of information, as they were produced on the basis of various questionnaires. Nevertheless, the ones containing a great number of details are invaluable sources for research on the parish clergy and their auxiliary personnel. Other sources useful for research on the parish clergy are the records produced by consistory and episcopal offices. In the latter case, these are the books of episcopal pontifical duties, which, especially the ones of holy orders, are particularly significant for research purposes. In addition, register books constitute an exceptional source of information (although rather of an auxiliary nature) for prosopographical research on the clergy and the people who helped them. Parish offices created registers systematically from the Council of Trent onwards. Consequently, the continuity of the documentation enables a comprehensive description of the subject under study. In addition, one can learn a lot about the clergy and parish auxiliary personnel from other types of sources: the records of colleges and theological seminaries, monastic books of the deceased, the description of churches and parishes provided by various authors, chapter records, diocesan schematisms (appearing at the end of the eigthteenth century), and secular records such as books from municipal offices.
Źródła dotyczące nowożytnych parafii odnotowują grupy ludzi zarządzających i wspomagających działanie tych ośrodków. Byli to ministrii ecclesiae, czyli duchowieństwo i wspomagający ich personel pomocniczy, czyli służba kościelna. Ci pierwsi to ministri sacramentorum. Spełniali najistotniejszą rolę w parafii, choć w badanym okresie mogła ona wykraczała ona poza granice ścisłej obsługi religijnej i duszpasterskiej. Z kolei świeccy pełnili funkcje pomocnicze wspomagając duchowieństwo w różnorodnych zadaniach wykonywanych w parafii. Byli to zatem zakrystianie, nauczyciele, kantorzy, organiści, kalikanci, dzwonnicy, grabarze, ale też położne czy ministranci. W artykule zostały przedstawione źródła, z których czerpać można wiedzę na temat wspomnianych wyżej grup. Zostało to ukazane na przykładzie materiałów archiwalnych dotyczących przedrozbiorowej diecezji włocławskiej. Do najciekawszych i najważniejszych źródeł, zawierających najwięcej informacji o ludziach zaangażowanych w życie parafii należą akta wizytacji kanonicznych. Nie są one całkowicie jednorodne. Nie zawsze obejmują wszystkie parafie diecezji, ale nade wszystko mają różny zakres informacyjny, bo tworzono je o różne kwestionariusze pytań. Niemniej te najpełniejsze informacyjnie są znakomitym źródłem do badań nad duchowieństwem parafialnym i służbą kościelną. Do badań zwłaszcza nad duchowieństwem parafialnym przydatne są księgi wpisów powstałe w urzędach konsystorskich, ale także te pochodzące z kancelarii biskupiej. W tym przypadku szczególną wartość poznawczą mają księgi biskupich czynności pontyfikalnych, zwłaszcza zaś księgi święceń duchownych. Wyjątkowym źródłem informacji do badań prozopograficznych, choć w perspektywie studiów nad duchowieństwem i służbą kościelną raczej o charakterze pomocniczym, są księgi metrykalne. Kancelarie parafialne tworzyły je w miarę systematycznie począwszy od Soboru Trydenckiego. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie dynamiki opisu, jeśli zachowana jest systematyczność i ciągłość tej dokumentacji. Poza tym wiedzę o duchowieństwie i służbie parafialnej czerpać należy z wielu innych rodzajów źródeł: metryk kolegiów i seminariów, klasztornych ksiąg zmarłych, opisów kościołów i parafii sporządzanych przez różnych autorów, akt kapitulnych, pojawiających się pod koniec XVIII wieku schematyzmów diecezjalnych, ale także w aktach o proweniencji świeckiej, jak np. księgach z kancelarii miejskich.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 112; 255-275
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odnowa duszpastersko-religijna w diecezji włocławskiej w świetle uchwał synodalnych biskupa Macieja Łubieńskiego (1631-1641)
Renewal of pastoral-religiosus in the diocese of Włocławekin the light of resolutions Synods Bishop Maciej Łubieński (1631-1641)
Autorzy:
GRĘŹLIKOWSKI, KS. JANUSZ
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/662006.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
biskup Maciej Łubieński; synody diecezji włocławskiej; reforma trydencka; ustawodawstwo diecezjalne; Sobór Trydencki; diecezja włocławska
Bishop Maciej Łubieński; synods diocese Włocławek; the Tridentine reform; legislation diocesan; Council of Trent; the diocese of Włocławek
Opis:
Dar reform and renewal of pastoral offered to the Church the mid-sixteenth century in the resolutions of the Council of Trent, implemented and put into practice the particular Churches by successive centuries been zealously and fruitfully undertaken by Bishop Matthias Łubieński and with great gusto on three synods, two diocesan in 1634 and 1641 r. and at the Synod for archdeaconry of Pomerania in 1640. Their resolutions have become not only an opportunity to carry out pastoral renewal of the Church of Wloclawek, but also helped to deepen knowledge of and respect for the law and become an effective instrument to preserve the unity and discipline of the Church in the diocese, as well as the introduction of the Tridentine reform. Placed firmly in the conciliar decrees and resolutions of provincial synods statutes governed the many sectors of pastoral life of the diocese then Kuyavian-Pomeranian activating pastors, and engaging religiously and morally lay faithful. This outstanding legislator, reformer and supporter of the renewal of the Tridentine Church and its pastoral structures, he realized that the renewal of pastoral care and repair of life of religious and moral needs to find its origin in the reform of the clergy, maintaining discipline and discipline of the Church and in the life and behavior of the clergy in line with the spirit the priestly vocation. Resolutions of the Synod of Bishop Łubieński were a manifestation of his zeal legislative, - a reformist. Strongly urged by the harmonization of laws relating to the sacramental life, the discipline of the clergy and the development of religious life, while the development of pastoral care. His legislative activity, legal and pastoral was as structured, broad and comprehensive. She referred first to the fact purely legislative activity, and also had a practical nature, as refer to and serve the renewal of pastoral care and religious life of the faithful. Pastoral renewal efforts also served to reinforce the organization deaneries and the revival of activity deans, among others, in the control of pastoral remind parish priests of their duties in the field of studying parishioners, care for the sick and the poor, regulations relating to the defense of the Catholic faith threatened the Reformation, the regulations relating to teach the truths of the faith, teaching catechetical exercise and the sacraments, worship of God, and affairs liturgical celebrations. It all had to serve the post-conciliar renewal of pastoral ministry in the Church Wloclawek.
Dar reformy i odnowy duszpasterskiej ofiarowany Kościołowi połowy XVI wieku w uchwałach Soboru Trydenckiego, realizowany i wprowadzany w życie Kościołów partykularnych przez kolejne wieki, został gorliwie i owocnie podjęty przez biskupa Macieja Łubieńskiego i to z wielkim rozmachem na trzech synodach, dwóch diecezjalnych w 1634 i 1641 r. oraz na synodzie odbytym dla archidiakonatu pomorskiego w 1640 r. Ich uchwały stały się nie tylko okazją do przeprowadzenia odnowy duszpasterskiej Kościoła włocławskiego, ale także przyczyniły się do pogłębienia znajomości i szacunku dla prawa oraz stały się skutecznym instrumentem do zachowania jedności i karności kościelnej w diecezji, jak też wprowadzania reformy trydenckiej. Osadzone mocno w dekretach soborowych oraz statutach prowincjonalnych uchwały synodów normowały wiele sektorów życia duszpasterskiego ówczesnej diecezji kujawsko-pomorskiej, uaktywniając samych duszpasterzy, jak i angażując religijnie i moralnie wiernych świeckich. Ten wybitny ustawodawca, reformator i zwolennik odnowy trydenckiej Kościoła i jego struktur duszpasterskich, zdawał sobie sprawę, że odnowa duszpasterstwa i naprawa życia religijno-moralnego musi znaleźć swój początek w reformie duchowieństwa, zachowaniu karności i dyscypliny kościelnej oraz w życiu i postępowaniu duchownych zgodnym z duchem powołania kapłańskiego. Uchwały synodalne biskupa Łubieńskiego były przejawem jego gorliwości ustawodawczo – reformistycznej. Usilnie zabiegał o ujednolicenie przepisów prawnych odnoszących się do życia sakramentalnego, dyscypliny duchowieństwa oraz rozwoju życia religijnego, a jednocześnie rozwoju duszpasterstwa. Jego działalność ustawodawcza i prawno-duszpasterska była w miarę usystematyzowana, szeroka i całościowa. Odnosiła się bowiem najpierw do działalności czysto ustawodawczej, a także miała charakter praktyczny, gdyż odnosiła się i służyła odnowie duszpasterstwa i życia religijnego wiernych. Odnowie duszpasterstwa służyły też podejmowane wysiłki zmierzające do usprawnienia organizacji dekanatów oraz ożywienie działalności dziekanów, m.in. w zakresie kontroli duszpasterstwa, przypominania proboszczom ich powinności w zakresie poznawania parafian, opieki nad chorymi i ubogimi, zarządzenia odnoszące się do obrony wiary katolickiej zagrożonej reformacją, regulacje odnoszące się do nauczania prawd wiary, nauczania katechetycznego, sprawowania i przyjmowania sakramentów, kultu Bożego i spraw liturgicznych. To wszystko miało służyć posoborowej odnowie duszpasterstwa w diecezji włocławskim.
Źródło:
Prawo Kanoniczne; 2018, 61, 1; 121-168
2353-8104
Pojawia się w:
Prawo Kanoniczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dos ecclesiae and dos parochii illustrated with an example of the canonical visitation of the parishes in the Diocese of Włocławek in the years 1710-1711
Dos ecclesiae i dos parochii na przykładzie wizytacji kanonicznej parafii diecezji włocławskiej z lat 1710-1711
Autorzy:
Nowicki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022012.pdf
Data publikacji:
2016-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
witrycy
diecezja włocławska
archidiakonat pomorski
wizytacje kanoniczne
uposażenie parafii
Opis:
W okresie staropolskim prawidłowe funkcjonowanie parafii było uzależnione od uposażenia jej w odpowiednie podstawy materialne. Z jednej strony powinny one zabezpieczać byt rządcy kościoła, który za wykonywaną pracę duszpasterską otrzymywał zapłatę. Ta część dochodów nosiła w źródłach nazwy dos parochii, proventus parochi, bona beneficialia czy peculim clericale. Z drugiej strony w niektórych wizytacjach kanonicznych wymieniano i wyodrębniano, obok wspomnianego uposażenia plebańskiego, także inny rodzaj uposażenia zwany dos ecclesiae, proventus ecclesiae, reditus ecclesiae, bona fabricae czy też peculium ecclesiasticum. Pierwszym typem dochodów samodzielnie zarządzał pleban. Natomiast w przypadku drugiego w zarządzie pomagali mu świeccy wybrani spośród parafian, których zwano witrykami, witrykusami, prowizorami, czasem ekonomami, opiekunami, kustoszami czy szerokim kontekście ministrami kościoła. Omawiając zagadnienie uposażenia warto pamiętać o problemach związanych z wyodrębnieniem uposażenia plebańskiego i ściśle kościelnego. Nawet w dokładnych osiemnastowiecznych wizytacjach kościelnych nie zawsze wyodrębniano dos parochi i dos ecclesiae. Wprawdzie taki podział znało prawo kościelne już od średniowiecza, ale często w wizytacjach omawiano je łącznie w trakcie opisywania uposażenia parafii. Mogło być też tak , że nawet jeśli rozróżniano dos parochi od dos ecclesiae, to i tak dochodami na potrzeby fabryki kościoła gospodarował pleban, jako główny zarządca majątku kościelnego. Wówczas jednak to on musiał wyznaczyć niezbędne środki z całości dochodu uzyskiwanego z beneficjum - tak własnego plebańskiego, jak też tego przeznaczonego na kościół. W przypadku przedrozbiorowej diecezji włocławskiej widać wyraźne kontrasty regionalne tak, jeśli chodzi o samą obecność witryków w parafiach, jak też o wyodrębnianie dochodów stricte kościelnych od plebańskich. Na początku XVIII wieku odsetek parafii ze prowizorami wynosił w archidiakonacie pomorskim niemal 56%, z kolei we włocławskim nieco ponad 30% i tylko w 2% parafii w archidiakonacie kruszwickim. Pół wieku później dysproporcje były jeszcze bardziej wyraźne: witryków miało 76% parafii na Pomorzu, 27% we Włocławskiem i jedynie 9% w Kruszwickiem. Powyższe ustalenia potwierdza również analiza źródłowa zapisów dotyczących uposażenia beneficjalnego i kościelnego odnotowanych w omawianej wizytacji biskupa Szaniawskiego. Okazuje się, że w archidiakonacie pomorskim najczęściej, już na poziomie podtytułów wizytacyjnych, wyodrębniano dos ecclesiae i dos parochii. Próżno szukać takiego podziału w wizytacjach parafii kujawskich. Dokładniejsza analiza konkretnych zapisów źródłowych dotyczących świątyń archidiakonatu pomorskiego pokazuje, że na dochód stricte kościelny składały się nie tylko z zwykłe komponenty tego rodzaju uposażenia, jak np. składki zbierane w czasie nabożeństw czy należne kościołowi opłaty pogrzebowe. Uposażenie kościoła wyodrębniano od plebańskiego, gdy w grę wchodziły dodatkowe składniki, jak nieruchomości budowlane (domy, chaty czy mieszkania - niemal 27% świątyń), nieruchomości gruntowe (pola, łąki, sady, ogrody, lasy czy wody - 21,5%), zapisy pieniężne i legaty (ponad 10%). Były też inne, lecz już mniej liczne składniki przynoszące dochód kościołom pomorskim, jak np. barcie pszczele czy legowane bydło. Wszystkie wpływy z tych źródeł trafiały do skarbony kościelnej, a o ich wydatkowaniu decydowali wspólnie pleban i witrycy.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 106; 101-114
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granice diecezji kujawsko-kaliskiej
The boundaries of the Diocese of Kujawy and Kalisz
Autorzy:
Szymański, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022533.pdf
Data publikacji:
2015-12-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
diecezja kujawsko-kaliska
diecezja włocławska
granice diecezji
the Diocese Kujawy and Kalisz
the Diocese of Włocławek
diocesan boundaries
Opis:
Changes in the church organization on Polish soil were caused by political considerations (partitions). The Diocese of Kujawy and Pomerania, that is Włocławek, maintained its unity, despite political cordons, after the first partition of Poland, at the time of the Duchy of Warsaw and in the initial period after the Congress of Vienna (at the time of so-called Kingdom of Poland). Diocesan boundaries in the areas which formerly were part of the Polish Republic were reorganized following the diplomatic efforts of the occupying countries, especially Russia and Prussia, in the Holy See. They invoked so-called Petersburg Convention, which unilaterally stated that a hierarch who had his seat in one country could not exercise ecclesiastical jurisdiction in another state. The Bull Ex imposita Nobis of June 30, 1818 delimited new diocesan boundaries in the Kingdom of Poland. 272 former parishes of the Archdiocese of Gniezno and 15 parishes from other dioceses were added to 45 parishes from the old territory. The Bull gave the diocese a new name: "Włocławek, or Kalisz." The final shape of the diocese in 1818 was determined by the executor, Franciszek Skarbek Malczewski, a former Bishop of Włocławek, who became the first Archbishop of Warsaw. The new spatial arrangement of the diocese was completely different from the old boundaries. Before the reorganization, the diocese was oriented towards the north and it reached the Baltic Sea; after the changes,  it stretched far to the south, beyond Czestochowa. At a time of national slavery, the Diocese of Kujawy and Kalisz was the largest one in the Kingdom of Poland (after regaining independence by Poland it had 1,614,000 of the faithful, covering 390 parishes and 39 deaneries). It was not until Poland regained its independence that new diocesan boundaries were delimited.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2015, 104; 311-321
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odnowa duszpasterska w diecezji włocławskiej w świetle uchwał synodów biskupa Stanisława Karnkowskiego z 1568 i 1579 roku
Pastoral renewal in Włocławek Diocese in the light of resolutions of Synod conventions of Bishop Stanisław Karnkowski from year 1568 and 1579
Autorzy:
GRĘŹLIKOWSKI, JANUSZ
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/661435.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Sobór Trydencki
reforma trydencka
diecezja włocławska
biskup Stanisław Karnkowski
synody biskupa Karnkowskiego
The Council of Trent
the Tridentine reform
Włocławek diocese
Bishop Stanislaw Karnkowski
synods Bishop Karnkowski
Opis:
Great and necessary gift of reform and pastoral renewal drawn up by Council of Trent was ardently and fruitfully taken up by Bishop Stanisław Karnkowski, and it was applied with great impact on two diocesan synods, which were held in 1568 and 1579. Synods’ resolutions strongly embedded in council decrees and provincial statutes regulated many sectors of pastoral life of contemporary kujawsko-pomorska diocese, activating clergymen as well as engaging the secular faithful people religion-wise and moral-wise. is outstanding legislator, reformer, grown and formed in Tridentinum atmosphere, supporter of Trent’s renewal of the Church and its priesthood structures, realized that renewal of priesthood and repair of religious-moral life has to nd its beginning in the reform of clergy, keeping the church discipline as well as in the life and conduct of the clerical conformable with the spirits of vocation for the ministry. Also the eorts aiming at better organization of deaneries served for renewal of priesthood as well as revival of deaneries’ activity, amongst the other, within the range of priesthood control, reminding the rectors their duties within the range of getting to know their parishioners, taking care of the sick and poor people, dispositions referring to defending the catholic faith threatened by reformation, regulations referring to teaching the Truths of the Faith, catechistic teaching, performing and taking the sacraments, Gods’ cult and liturgical issues. All of those was to serve post-council re- newal of priesthood in Włocławek’s Church. Bishop Stanisław Karnkowski realized his programmed actions curing and reforming the priesthood in dioceses not only by synodal activity, but also he supported them by Exhortations and Admonitiones issued by him – liturgical agenda, which served unication of liturgy and were the help for clergymen, not only in kujawsko-pomorska diocese. Analysis of his legisla- tive and ministry activity allows us to state, that he built in the diocese new structures of religious, priesthood and church life on the base of program laid out by Coucil of Trent. Hence he belonged to the most eminent Polish bishops of catholic Church, defender of the faith, promoter of education, reformer of habits and manner of the priest and secular faithful, and rst of all as outstanding and experienced jurisprudent of synodal legislation in Poland and reformer of the priesthood. 
Wielki i potrzebny dar reformy i odnowy duszpasterskiej nakreślony przez Sobór Trydencki został gorliwie i owocnie podjęty przez biskupa Stanisława Karnkowskiego i to z wielkim rozmachem na dwóch synodach diecezjalnych, odbytych w 1568 i 1579 r. Osadzone mocno w dekretach soborowych oraz statutach prowincjonalnych uchwały synodów normowały wiele sektorów życia duszpasterskiego ówczesnej diecezji kujawsko-pomorskiej, uaktywniając samych duszpasterzy, jak i angażując religijnie i moralnie wiernych świeckich. Ten wybitny ustawodawca, reformator, wyrosły i uformowany w atmosferze Tridentinum, zwolennik odnowy trydenckiej Kościoła i jego struktur duszpasterskich, zdawał sobie sprawę, że odnowa duszpasterstwa i naprawa życia religijno-moralnego musi znaleźć swój początek w reformie duchowieństwa, zachowaniu karności i dyscypliny kościelnej oraz w życiu i postępowaniu duchownych zgodnym z duchem powołania kapłańskiego. Odnowie duszpasterstwa służyły też podejmowane wysiłki zmierzające do usprawnienia organizacji dekanatów oraz ożywienie działalności dziekanów, m.in. w zakresie kontroli duszpasterstwa, przypominania proboszczom ich powinności w zakresie poznawania parafian, opieki nad chorymi i ubogimi, zarządzenia odnoszące się do obrony wiary katolickiej zagrożonej reformacją, regulacje odnoszące się do nauczania prawd wiary, nauczania katechetycznego, sprawowania i przyjmowania sakramentów, kultu Bożego i spraw liturgicznych. To wszystko miało służyć posoborowej odnowie duszpasterstwa w Kościele włocławskim. Swoje zaprogramowane działania uzdrawiające i reformujące duszpasterstwo w diecezji realizował nie tylko poprzez działalność synodalną, ale wspierał je poprzez wydane przez siebie Napomnienia oraz Admonitiones – agendę liturgiczną, które służyły ujednoliceniu liturgii i były pomocą dla duszpasterzy, nie tylko w diecezji kujawsko-pomorskiej. Analiza jego działalności ustawodawczej i duszpasterskiej upoważnia do stwierdzenia, że budował w diecezji nowe struktury życia religijnego, duszpasterskiego i kościelnego na bazie programu wytyczonego przez Sobór Trydencki. Stąd należał do najwybitniejszych biskupów polskich tamtego okresu. Zasłynął jako oddany reformator Kościoła katolickiego, obrońca wiary, krzewiciel oświaty, reformator obyczajów duchowieństwa i wiernych świeckich, a przede wszystkim jako wybitny i doświadczony prawnik ustawodawstwa synodalnego w Polsce oraz reformator duszpasterstwa.          
Źródło:
Prawo Kanoniczne; 2015, 58, 2; 115-161
2353-8104
Pojawia się w:
Prawo Kanoniczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Święcenia duchowieństwa przez biskupa włocławskiego Macieja Drzewickiego w latach 1516-1529
Ordinations performed by Bishop of Włocławek Maciej Drzewicki in the years 1516 – 1529
Autorzy:
Kaczmarek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022636.pdf
Data publikacji:
2015-12-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
święcenia
kler
Biskup Maciej Drzewicki
diecezja włocławska
księga obowiązków biskupa
ordination
clergy
Bishop Maciej Drzewicki
the Diocese of Włocławek
the book of bishop’s duties
Opis:
The study contains an analysis of the lists of the ordained priests from the book of duties of Ordinary Maciej Drzewicki,  (Diocesan Archive in Włocławek, Ref. ABKP 2 [19]). The lists from the years 1516-1529 contain a total of 300 seminarians, who were ordained an acolyte, a sub-deacon, a deacon and a presbyter. They were ordained by a bishop (in one case also by a suffragan). The entries include the  personal data of the ordained (their names, nicknames and the place of their origin), and as for sub-deacons, deacons and presbyters, also on what grounds they were ordained. Under the rule of Bishop Maciej Drzewicki in Włocławek ordination took place mostly in the Cathedral in Włocławek during the Easter season (mainly on Great Saturday). Among those ordained was a large group of candidates from outside the Bishopric of Włocławek – those were people with benefices in this diocese or the ones presented for ordination by the local clergy. The vast majority of the candidates for higher ordination (subdiaconate, diaconate and presbyterate) were recommended by prelates or canons of the local chapters, nobility or city councils of the cities in Kujawy and Pomerania. This article also contains the source edition of the analyzed material.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2015, 104; 55-92
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła do dziejów diecezji włocławskiej w tekach księdza profesora Stanisława Librowskiego
Die Diözese Breslau und ihre Geschichte in den „Mappen” von Prof. Stanisław Librowski
Autorzy:
Dębiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039888.pdf
Data publikacji:
2008-12-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Stanisław Librowski
Archiv
Diözese Włocławek
diecezja włocławska
archiwum
ks. Stanisław Librowski
diocese of Włocławek
archive
rev. Stanisław Librowski
Opis:
Die Diözese Wrocław (Breslau) gehört mit zu den ältesten in Polen. Ihre Geschichte ist mit der Existenz des Bistums in Kołobrzeg (Kolberg, Pommerscher Teil) und danach in Kruszwica (Kruschwitz) und Włocławek (Leslau) verbunden. Ihre interessante und zugleich komplizierte Vergangenheit wurde von P. Prof. Stanisław Librowski (1914-2002) erforscht, der Lehrberauftragter am Höheren Priesterseminar in Włocławek, Professor der Katholischen Universität Lublin, der Akademie für Katholische Theologie (ATK) in Warschau und der Humanistisch-Ökonomischen Hochschule in Włocławek, langjähriger Direktor des Diözesanarchivs in Włocławek sowie Gründer und Redakteur der Zeitschrift „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” (ABMK) war. Während seiner langjährigen Arbeit trug er viel historisches Material zusammen, das er in entsprechende Abteilungen gliederte (die sogenannten „Librowski-Mappen”. Pater S. Librowski bezeichnete die gesammelten Dokumente als „handschriftliches Erbe”, aber in Wirklichkeit handelt es sich um gedruckte Materialien, Kopien alter Dokumente, Exzerpte aus Archivalien, in der Gegenwart erstellte Dokumente, Verzeichnisse von Dokumenten und verschiedenen Sammlungen, Pläne und Skizzen für Arbeiten und sogar kleinere von ihm selbst verfasste Abhandlungen, eine technische und mechanische Dokumentation und sogar Zeitungsausschnitte. Viele der in diesen Mappen gesammelten Dokumente betreffen die Geschichte der Breslauer Diözese. Besondere Aufmerksamkeit verdient das 1947 von Pater S. Librowski erstellte Verzeichnis eigenständiger Originaldokumente aus dem 12. und 13. Jahrhundert, die die Diözese Kujawien und Pommern betreffen. Er verwies auch auf die Existenz einer beträchtlichen Zahl von die Diözese Kujawien und Pommern betreffenden Dokumenten, die sich in anderen Archiven befi nden, zum Beispiel in Pelplin, Danzig, Krakau oder Warschau. Ein wertvolles Quellenverzeichnis zur Geschichte des Diözese Włocławek bildet das in den Kopienbüchern enthaltene Inventarverzeichnis von Dokumenten aus dem 14.–18. Jahrhundert. Ein wichtiges Unternehmen zur Aufdeckung der Geschichte der Diözese Włocławek in ihrer ältesten Phase stellte auch die Veröffentlichung der Inedita bis 1475 durch P. Librowski dar, die 13 die Jahre 1300-1400 betreffenden Dokumente, 38 Dokumente aus der ersten Hälfte des 15. Jahrhunderts sowie 31 aus der zweiten Hälfte des 15. Jahrhunderts umfassten. Material zur Geschichte lieferte auch das Ensemble bischöfl icher Akten, die in drei Serien gegliedert wurden: Wirtschaftsakten, Akten zur Tätigkeit (kurz „Akten” genannt) und Visitationsakten. Besondere Aufmerksamkeit verdienen die von P. Librowski angefertigten Abschriften bischöfl icher Akten aus dem 17.-18. Jahrhundert (Fundations-, Erektions-, Inkorporations-, Organisations-, Administrations und Visitationsdokumente). Pater S. Librowski verwies bei der Besprechung der Geschichte der Diözese in der Zeit der Polnischen Teilungen auf die wichtige Rolle der Konsistorien, von denen das in Kalisz (1887) das erste und das in Włocławek (das kujawische) das zweite Generalkonsistorium bildete, während sich in Piotrków Trybunalski (Petrikau) das Foralkonsistorium befand (seit 1918 in Częstochowa). Er unterstrich auch die Rolle der Kapitel, die sich mit eigenen Statuten regierten und eine eigene Dokumentation verfertigten. Alle Akten des Domkapitels behandelte er in der von ihm verfassten monographischen Arbeit über den Dom zu Włocławek. Viele der in den „Mappen” von Pater Librowski enthaltenen Materialien betreffen die Visitationen der Diözese in ihrer kujawischen und pommerschen Phase. Und den gesamten Zeitraum ab 1925 gliederte er in zwei Gruppen: die Akten der Diözesankurie von Włocławek und die Akten des Kirchengerichts in Włocławek. Darüber hinaus dokumentierte er sorgfältig die Verluste der Diözese in der Zeit des 2. Weltkrieges. Als Pater Librowski die Geschichte der Diözese Włocławek immer besser erforscht hatte, beabsichtigte er eine zweibändige Monographie zu schreiben. Aber immer unterstrich er, das die Geschichte der Diözese Włocławek „von Kołobrzeg über Kruszwica nach Włocławek führt”.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2008, 90; 5-30
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uposażenie kleru parafialnego w archidiakonacie pomorskim w XVIII wieku
The Parish Clergys Income in the Pomeranian Archdeaconry in the 18th Century
Autorzy:
Nowicki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954334.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Prusy Królewskie
diecezja włocławska
archidiakonat pomorski
Kościół katolicki
uposażenie plebańskie
dochodowość beneficjów parafialnych
dochody wikariuszy
King's Prussia
Włocławek diocese
Pomeranian archdeaconry
Catholic Church
vicar's pay
remunerativeness of parish benefices
curates' income
Opis:
The article is concerned with the income of the vicars in the Pomeranian archdeaconry in the 18th century. The material basis of the activity of parish clergy in modern times was a benefice that the vicar received in return for the pastoral care of the parishioners. The income included such elements as the vicar's own farm, the farm buildings, the land, the population's services, casual profits ("iura stolae") and various property legacies or the right of use (e.g. the right of free fishing or of retail of liquor). In the 18th century in the Pomeranian archdeaconry all these elements could be encountered. However the vicars earned most of their profit from their own farms that were usually based on the four-mansum Parcel (37%). Also the local population's services gave considerable income (36%). Casual profits gave the average vicar 16% of his income. Other elements of the income, like rent for buildings or legacies did not considerably influence the vicar's profits. The auxiliary clergy was employed in the parish by the administrator of the parish, who also paid them. The curate had a constant yearly salary (usually 100 Polish zloty) that was guaranteed in the consistory; he also participated in the casual profits and he had board and laundry (victum et amictum). Priests who deputised for the vicars in managing the parish received a higher pay than curates. The differences between the vicar's and the curate's, or even the deputy's, yearly incomes were quite big. On the average a vicar in the Pomeranian archdeaconry earned 813 Polish zloty, but he had to support the curate or servants, take care of the farm buildings or the presbytery. However, generally the situation of the Pomeranian vicar was not bad, especially compared to other regions.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 2; 45-99
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Repertorium ksiąg wizytacyjnych diecezji kujawsko-kaliskiej przechowywanych w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku : Część 3 : Wizytacje I połowy XIX w.
Das Verzeichnis der im Diözesansarchiv in Włocławek (Leslau) aufbewahrten Visitationsbücher der Diözese Kujawien-Pommern : Teil 3 : Visitationen im 19. Jahrhundert, Herf 3 : Die Visitationen der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts
Autorzy:
Kujawski, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041412.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Diözese Włocławek
Verzeichnis
Geschichte
diecezja włocławska
repertorium
historia
diocese of Włocławek
repertory
history
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2000, 74; 263-413
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 36

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies