Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Communist Poland (PRL)" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 42
Tytuł:
Museum of Lemko Culture at Zyndranowa
Autorzy:
Drozd, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27678669.pdf
Data publikacji:
2023-03-02
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
Museum of Lemko Culture
Lemkos
Ukrainians
Communist Poland (PRL)
Zyndranowa
Teodor Gocz
Opis:
In 1947, as the result of the Vistula Operation, Lemkos were resettled to the Western and Northern Territories of Poland, this making them abandon their material possessions which remained at their former domicile prone to devastation. Certain Lemkos resented those developments to the extent that following 1956 some returned to their native land, determined to save their tangible and intangible culture. Amateur artistic projects were revived, and it was decided that traces of Lemko tangible heritage were to be taken care of. This led to the concept of creating an ethnographic Lemko museum. In 1968, using Teodor Gocz’s farmstead at Zyndranowa, a memento hall was created; it later assumed the name of the Museum of Lemko Culture. The institution continuously faced challenges: it lacked financing and factual supervision for its operation. Despite this, the Museum collection continued growing, and new buildings were safeguarded for the purpose. The Museum’s creators aimed not only at preserving and displaying traces of Lemko tangible heritage, but also at maintaining bonds of the displaced Lemkos with their former homeland. With time, the Museum also began playing an important role in preserving the Lemko ethnic identity.
Źródło:
Muzealnictwo; 2023, 64; 15-22
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przepis na kościół. Dyskusje o współczesnej architekturze sakralnej w Polsce w latach 80. XX wieku
A Recipe for a Church. Discussions on Contemporary Sacral Architecture in Poland in the 1980s
Autorzy:
Głowacki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15582257.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
architektura w PRL
architektura sakralna
budownictwo polskie po 1945
lata 80. XX w.
krytyka architektoniczna
Sobór Watykański II
Kościół Katolicki
architecture in Communist Poland (PRL)
sacral architecture
Polish construction projects after 1945
the 1980s
architectural criticism
Vatican Council II
Catholic Church
Opis:
Od około połowy lat 70. XX nastąpił bezprecedensowy wzrost liczby budowanych w Polsce kościołów, osiągając kulminację w latach 80. Wzmożonemu ruchowi budowlanemu towarzyszył rozwój krytyki architektonicznej. Uprawiali ją projektanci, artyści, inwestorzy i teoretycy. Artykuł wskazuje głównych uczestników debat toczonych w ostatniej dekadzie istnienia PRL, a dotyczących projektowanych i budowanych wówczas kościołów, omawia kluczowe praktyczne i teoretyczne aspekty projektowania i wznoszenia świątyń poruszane przez nich, takie jak: stosunek do tradycji, jakość sztuki sakralnej, podstawowe zasady projektowania kościołów i inspiracje zagraniczne.
In the 20th century, particularly after the Second Vatican Council (1962-1965), journalism gained essential impact on sacral architecture in Western Europe. Around that time criticism of sacral architecture in Poland was poorly developed, becoming important only as of around the mid-1970s. It was then that an unprecedented increase in the number of churches raised in Poland occurred, the phenomenon climaxing in the 1980s. The intensified construction efforts were accompanied by the development of architectural criticism. It was conducted at the time by designers, artists, investors, and theoreticians. The identified critical voices published in Poland reveal a rift between design demands raised by architects’ circles and the final forms of the erected churches.   The authors of the discussed texts coincided in the recognition of an urgent need to raise many churches and in an unfavourable opinion on the majority of sacral construction projects in Poland. They argued as for the evaluation of the architecture’s formal language. Some defended Modernism, others were tempted to accept Post-Modernism, which was gradually gaining prominence. The regular benchmark for the debaters was the tradition of the Catholic Church and its building, and the concordance with it was one of the basic principles in designing a church. Critics also discussed architectural projects from Western countries wondering what the most appropriate forms for Polish churches involving reference to Polish heritage should be. In view of the construction projects implemented at the time what was of high importance were remarks made by the debaters on high spatial, aesthetical, and technological values which the church designs introduced into Poland’s native architectural landscape. Furthermore, the debaters did not fail to mention practical and technical aspects of sacral structures and the necessity to economize resources. What proved quite controversial was the churches’ furnishing and the quality of artworks placed inside   However, despite many objections as for the quality of the erected churches, the future of sacral architecture loomed optimistic to the debaters in the Poland of the 1980s. The period was considered of breakthrough character. The herald of a positive transformation was seen in the church in Warsaw’s Ursynów District (Church of the Ascension, designed by Marek Budzyński, in cooperation with Zbigniew Badowski and Piotr Wicha, 1982–1989). A peculiar conditioning of the designs, a symbolic importance of churches and their political impact made this sphere of architects’ activity different than the remaining ones of their work in Communist Poland. Polish debates on church architecture from the 1980s, much later than those conducted in Western Europe, also differed in the sense that they were more pragmatic than ideological.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 1; 171-198
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Afryka Subsaharyjska w polityce zagranicznej PRL
Autorzy:
Knopek, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230835.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
PRL
Afryka Subsaharyjska
polityka zagraniczna
Communist Poland
Sub-Saharan Africa
foreign policy
Opis:
W artykule autor wskazuje cele i zadania polskiej polityki zagranicznej w stosunku do Afryki Subsaharyjskiej w latach 1944–1989. Polityka ta zaczęła być formułowana po 1956 r., gdy w wyniku dekolonizacji na omawianym obszarze powstały niepodległe państwa. W pierwszym okresie opierała się na założeniach ideologicznych, tj. preferowano państwa, które miały charakter komunizujący bądź lewicowy. Później, w wyniku niestabilności politycznej, licznych zamachów stanu i puczów wojskowych w Czarnej Afryce, można odnotować w omawianej polityce zarówno cele ideologiczne, jak i pragmatyczne, odwołujące się do np. interesów gospodarczych Polski, w tym handlu. Podstawowe cele polityki PRL wobec Afryki Subsaharyjskiej obejmowały następujące zadania: 1) podejmowanie szeroko zakrojonej akcji dyplomatycznej i ideologicznej na rzecz propagowania sił o charakterze antyzachodnim; 2) świadczenie pomocy technicznej w postaci delegowania lekarzy, inżynierów i rzemieślników wykwalifikowanych; 3) przydzielanie stypendiów dla młodzieży afrykańskiej, która miała podejmować naukę na wybranych uczelniach; 4) tworzenie organizacji o orientacji komunistycznej lub lewicowej, których zadaniem byłoby przenikanie dalej do lokalnych i regionalnych związków zawodowych. Natomiast starano się unikać udzielania pomocy bezpośredniej w postaci dotacji lub kredytów. Mimo zmian dokonujących się Polsce, jak również zmieniającej się rzeczywistości międzynarodowej, cele te nie ulegały większym modyfikacjom aż do 1989 r.
In this article, the author identifies the objectives and tasks of Polish foreign policy towards sub-Saharan Africa between 1944 and 1989. This policy began to be formulated after 1956, when independent states were established in this area as a result of decolonisation. In the first period, this foreign policy was based on ideological foundations, i.e. preference was given to states that were either communist or leftist. Later, as a result of political instability, namely the numerous political and military coups in Black Africa, it is possible to note both ideological and pragmatic objectives in the discussed policy, which referred, for example, to Poland’s economic interests, including trade. The basic objectives of the policyof communist Poland towards sub-Saharan Africa included the following tasks: 1. undertaking extensive diplomatic and ideological action to promote anti-Western forces; 2. providing technical assistance in the form of the secondment of doctors, engineers and skilled craftsmen; 3. awarding scholarships for African youth to study at selected universities; 4. establishing organisations with communist or leftist orientations, with the goal of penetrating local and regional trade unions. At the same time, efforts were made to avoid providing direct aid in the form of grants or loans.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 26-48
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gender and Labour in Post-War Communist Poland: Female Unemployment 1945–1970
Autorzy:
Jarska, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601759.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
female work
female unemployment
gender
People’s Republic of Poland [PRL]
Opis:
The article discusses the issue of female unemployment in Poland between 1945 and 1970 – the scale and reasons of the phenomenon and the attempts to eliminate it. The joblessness history is a pretext for showing the role of gender in the shaping of the labour market in the People’s Republic of Poland. The general reason behind the difficulties faced by women in finding a job was that gainful employment, or career, was in the case of females perceived as secondary, and less productive. Women were to perform certain roles in the family, and there was a prevalent conviction that a number of jobs were inappropriate or inadequate for women.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2014, 110
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władza a książka społeczno-polityczna w PRL 1956–1989
The Communist Authorities and the „Social-Political Book” in Poland, 1956–1989
Autorzy:
Jarosz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/471905.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Opis:
Tematem artykułu jest sposób traktowania przez powojenne władze komunistyczne w Polsce tzw. literatury społeczno-politycznej. Podstawą źródłową poczynionych ustaleń są przede wszystkim materiały archiwalne zgromadzone w zespole akt Komitetu Centralnego PZPR w Archiwum Akt Nowych i dokumenty odnalezione w moskiewskim Rosyjskim Archiwum Państwowym Historii Najnowszej oraz prasa specjalistyczna. Przedmiotem szczegółowych analiz są takie problemy jak: pojęcie literatury społeczno-politycznej; zabiegi propagandowe wokół książki społeczno-politycznej (ze szczególnym uwzględnieniem genezy i rozwoju Dni Książki Społeczno-Politycznej „Człowiek Świat Polityka w latach 1967–1989), charakterystyka partyjnego instrumentarium upowszechniania książki społeczno-politycznej (partyjne komisje, Rada do Spraw Książki Społeczno-Politycznej przy Sekretariacie KC PZPR); analiza kanonu literatury społeczno-politycznej (elementy trwałości i zmian); wpływ Kremla na wydawnictwa społeczno-polityczne w Polsce.
The article deals with the way the Communist authorities in Poland approached the issue of the so called “social-political” literature. The analysis is chiefl y based on the archival materials assembled in the Fond: Central Committee, Polish United Workers’ Party, kept at the Central Archives of Modern Records in Warsaw, on the documents from the Russian State Archive of Contemporary History in Moscow, and on the professional press. The major aspects analysed are: the concept of “social-political” literature; propaganda measures undertaken by the Communist authorities to proliferate this type of reading (with special emphasis on the Festival of the Social-Political Book during the years 1967–1989); characteristics of instruments developed by the Communist party dedicated to disseminating the reading of “social-political” literature (party commissions, the Council for the Social-Political Book affi liated with the Central Committee of the Communist party); the canon of “social-political” literature, and its constant and changeable elements; infl uence of the Kremlin on “social-political” publications in Poland.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2013-2014, 7-8; 133-172
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo i wymiar sprawiedliwości PRL wobec przestępczości gospodarczej (1956–1970)
Law and jurisdiction of communist Poland and economic delinquency in 1956–1970
Autorzy:
Madej, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477757.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Opis:
In the last period a several important works about economic delinquency have been published. One of the most interesting is a book by Dariusz Jarosz and Maria Pasztor „Meat swindle. Facts and conditions”. Issues discussed in the book cover not only the meat swindle in Warsaw. This is one of the reasons why the article „Law and jurisdiction of communist Poland and economic delinquency in 1956–1970” does not describe the economic delinquency, but presents struggle of structures fi ghting it, shows their relations and functioning at the regional level. The functional attitude means that not only normative institutions, such as public prosecutor or jurisdiction were investigated, but PZPR activities were also considered. When influence of PZPR on jurisdiction institutions is discussed, apart from the quasilaw system (e.g. resolutions of Central Committee of PZPR, directives of Politic Bureau of CC PZPR) the attention was drawn to the infl uence of high factor of PZPR membership of jurisdiction employees on their institutions. A look on the prevention and repressions against economic delinquency from the institutional point of view allows to answer the question of how much each of the activities was reaction to social moods, how much a derivative of communistic ideology, and how much the effect of institutions’ conditions. The author opts for the last interpretation (which is often underestimated) although he naturally does not omit the first two ones. The source analysis allows to see three turning points in the described period. The distinguishing feature of 1956–1959 was the decisional chaos in the institutions responsible for fi ghting economic delinquency, which was caused by weakened control of party and state authorities. In 1961–1965 the authorities regained control over jurisdiction and made it an obedient, although not always effi cient, tool, seeing the panaceum in tightening restrictions for economic delinquency. In the last fi ve years the stress was put on operational and prevention methods, and on the institutional level the role of jurisdiction and public persecutor was decreased in favour of e.g. citizen’s militia.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2006, 2(10); 143-166
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Encounters with Antisemitism
Spotkania z antysemityzmem
Autorzy:
Kamusella, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339654.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
antysemityzm
nieobecna obecność
Polska postkomunistyczna
PRL
wyparta pamięć
absent presence
antisemitism
communist Poland
post-communist Poland
repressed memory
Opis:
The Holocaust destroyed Jewish communities across Europe and in Poland. Subsequently, in the Soviet bloc, most Jewish survivors were expelled from or coerced into leaving their countries, while the memory of the millennium-long presence of Jews in Poland was thoroughly suppressed. Through the lens of a scholar’s personal biography, this article reflects on how snippets of the Jewish past tend to linger on in the form of absent presences, despite the national and systemic norm of erasing any remembrance of Poles of the Jewish religion. This norm used to be the dominant type of antisemitism in communist Poland after 1968, and has largely continued unabated after the fall of communism.
Zagłada zniszczyła społeczności żydowskie w Europie i w Polsce. Następnie w bloku sowieckim większość Żydów, która przeżyła, wygnano lub zmuszono do wyjazdu, a pamięć o tysiącletniej obecności Żydów w Polsce została całkowicie stłumiona. Artykuł ten, z perspektywy osobistej biografii badacza, stanowi zadumę nad tym, jak fragmenty żydowskiej przeszłości mają tendencję do trwania w formie nieobecnej obecności, pomimo systemowo-narodowej normy wymazywania jakiejkolwiek pamięci o Polakach religii żydowskiej. Norma ta była dominującym rodzajem antysemityzmu w komunistycznej Polsce po roku 1968. Po upadku komunizmu raczej nic się nie zmieniło w tym względzie.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2020, 9; 289-308
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KOR and Its Model of Resistance. Study of Dissent and Opposition in the Communist Poland
Autorzy:
Skórzyński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953703.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
dissent
opposition
communism
resistance
dissidence
Polish People’s Republic (PRL)
Opis:
Social attitudes toward communism in Poland encompassed the whole spectrum of attitudes, from affirmation, through adaptation, to resistance and dissent. The most developed and institutionalized form of dissent was the opposition movement. Komitet Obrony Robotników (Workers’ Defence Committee), later transformed into the Social Self-Defence Committee ‘KOR’ was a new of type opposition against the communist regime; it created a political alternative and new methods of system contestation, which were followed by other groups in the democratic opposition in the 1970s. The main features of the KOR opposition model are: openness, acting without violence, absence of hierarchic organization, decentralization, legalism, solidarity, specified social objectives, political self-limitation, ethical radicalism, pluralism and civic virtue.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2018, 125, 2
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A few remarks on the mechanisms of censorship in the PRL and the Third Republic of Poland
Autorzy:
Dąbrowski, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/650125.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
censorship in communist countries
censorship in democratic states
freedom of expression
Opis:
The purpose of the paper is to discuss the mechanism of censorship before and after 1990 when the mission of the communist Chief Control Bureau for Press, Publications and Performances (GUKPPiW) was terminated. Communist censorship was not, as we have grown to perceive it, a case-based preventive control of the flow of ideas but a complex and continuous system of relations which shaped desired social actions. Institutional censorship only ensured the coherence of messages produced by self-censoring culture outlets: representatives of the media, scholars, writers, and artists. In my opinion the abolition of GUKPPiW was not some radical rupture, it seems that some of the mechanisms of censorship have a rather permanent nature, regardless of the political system. Moreover, even though institutional control over the discursive sphere was lifted, many informal relations of power have remained untouched. These dispersed power relations have been shaping Polish society’s view of the world for centuries deciding what is good or bad, nice or ugly, decent or indecent, Polish or non-Polish, and last but not least – expressible or inexpressible.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2017, 45, 7
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oskarżeni o separatyzm. Działania tajnych służb PRL wobec działaczy kaszubskich w latach 1945–1970
Accused of separatism. Actions of Communist Poland secret service against Kaszuby activists in 1945–1970
Autorzy:
Paczoska, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478047.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Opis:
Accusing Kaszuby inhabitants of separatism was not the idea of communist security service. In the interwar period the „sanacja” authorities suspiciously treated activities of some of the representatives of Kaszuby movement. When after the end of WW II in the autumn of 1945 Kaszuby movement became active again and began making efforts to edit a magazine in Kaszubian, Security Service became interested in it. Into the circle of „zrzeszeńcy” (people connected with a paper „Zrzësz Kaszëbskô”) secret agents were introduced. They reported the initiatives of each of the activists. Representatives of Kaszuby movement were being observed (cases such as „Działacze” – „Activists”, „Odrębność – „Separation”, „Ratusz” – „City Hall”), it was to provide evidence for their anti-state activity. Their private correspondence was read, their telephones and rooms were listened to, special „preventive” talks were led with them to intimidate them. Among those under special surveillance were Jan Trepczyk, Jan Rompski, Aleksander Labuda and Ignacy Szutenberg. Starting with 1956 the Security Service was weakening the activity of Kaszuby Association, which, according to the Service, gathered opponents of Communist regime. It was tried to set its members at variance, to isolate and disgrace the most active of them. Secret agents were reporting on meetings of Main Board and in local branch offices, so the Security Service was well informed about personal conflicts within the Association and used that knowledge to weaken its activity. The repressions of Security Service against Kaszubian intellectuals gathered in Kaszuby movement have by no means limited their activity. It was not possible to publish some of important papers on Kaszuby inhabitants or in Kaszubian. However, actions of the security service did not prove Kaszubian aspirations to found their own republic or to collaborate with the Germans. That accuse was so groundless that no representative of Kaszuby movement was prosecuted by the Communist administration of Justice.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2004, 2(6); 205-232
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pamiętniki inwalidów wojennych – PRL i (re)konstruowanie okaleczonych ciał
Memoirs of Disabled Veterans. Communist Poland and (Re)construction of Crippled Bodies
Autorzy:
Śmieja, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1399362.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
war disability
masculinity
memoirs
war
corporeality
inwalidztwo
męskość
pamiętniki
wojna
cielesność
Opis:
W artykule autor omawia tytułowe pamiętniki inwalidów wojennych wydane w 1971 roku w jednym tomie, jako efekt konkursu rozpisanego przez MON. Stanowią one interesujące źródło badań nad (samo)świadomością inwalidów wojennych, a także – w nie mniejszym stopniu – nad społeczną czy ekonomiczną pozycją, jaką inwalidzi zajmowali w PRL. Z przyjętej przez autora i bliskiej mu badawczej perspektywy masculinity studies szczególnie interesujące okaże się tu zagadnienie sposobów narratywizowania męskości i męskiej cielesności przez inwalidów wojennych.
The article analyzes memoirs of disabled war veterans published in a 1971 collection as an effect of a poll announced by the Ministry of National Defense. It constitutes a very interesting source for a research concerning (self)consciousness of disabled war veterans as well as their social and economic position in the communist Poland. Another particularly interesting area is the way their masculinity and male corporeality is narrated.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2017, 9, 2; 139-150
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Actors in the social world of public drama theatre in Poland during the communist period and in the 21st century. A comparative analysis
Aktorzy w społecznym świecie publicznego teatru dramatycznego w Polsce w okresie PRL i w XXI wieku. Analiza porównawcza
Autorzy:
Zimnica-Kuzioła, Emilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041303.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
aktor
okres PRL
teatr współczesny
actor
Poland under communism
contemporary theatre
Opis:
This article aims to provide a comparative analysis of the social condition of actors during the communist era in Poland and after the political transformation of 1989. The empirical material used by the author includes popular science publications devoted to actors of Polish public drama theatres as well as free-flowing interviews conducted by the author in 2015–2017 with theatre artists representing six Polish theatrical centres. Actors who remember the period of the People’s Republic of Poland well are nostalgic about the past theatrical life, they remember being on familiar terms within theatre teams, anti-rankism, and the inclusion of technical and administrative staff in the community of artists without emphasising hierarchies. Today, the social, ideological and political divides in theatre teams are more noticeable. Distinguished actors are being challenged by young colleagues, while they were held in high regard in the past. Nowadays, multi-active actors demythologise the profession of an actor and point to the decline of the professional ethos.
Celem artykułu jest analiza porównawcza kondycji społecznej aktorów w okresie PRL-u i po transformacji ustrojowej 1989 roku. Materiałem empirycznym, jaki wykorzystuje Autorka, są publikacje popularnonaukowe poświęcone aktorom polskich publicznych teatrów dramatycznych i przeprowadzone przez nią – w latach 2015–2017 – wywiady swobodne z twórcami teatralnymi, reprezentującymi sześć polskich ośrodków teatralnych. Aktorzy, którzy dobrze pamiętają okres PRL-u, z nostalgią wspominają miniony czas w życiu teatralnym, pamiętają familiarne stosunki w zespołach, antyrankizm, włączanie pracowników technicznych i administracyjnych do wspólnoty twórców, bez podkreślania jakiejkolwiek hierarchii. Współcześnie podziały społeczne, ideologiczne i polityczne w zespołach są bardziej widoczne. Młodzi aktorzy częściej kwestionują autorytety, w minionej epoce zasłużeni aktorzy darzeni byli wielkim szacunkiem. Współcześnie multiaktywni aktorzy demitologizują profesję aktorską, zwracają uwagę na upadek zawodowego etosu.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2020, 73; 111-126
0208-600X
2353-4850
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modification of the legal basis of the activity of religious orders in Poland introduced by the communist authorities in 1949
Zmiana podstawy prawnej działalności zakonów w Polsce dokonana przez władze komunistyczne w 1949 r.
Autorzy:
Ordon, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043645.pdf
Data publikacji:
2014-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
zakony
prawo o stowarzyszeniach
reżim komunistyczny
ograniczenia wolności
religijnej w prl
zgromadzenia zakonne w prl
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Kościół Katolicki
freedom of thought
conscience and religion
anti-religious activities
repression against religious orders
Poeple's Republic of Poland
Catholic Church
religious orders
the Law of Association's
Communist regime
freedom of association
Opis:
This study casts light on the circumstances and effects of changes to the legal acts defining the legal framework of the activities of religious orders in post-war Poland. Until 1949, religious orders had not been covered by the regulations on the creation and legalization of secular associations. Pursuant to the decree of 5 August 1949, however, they were obligated to comply with the provisions of the Law on Associations. Failure to apply for the registration resulted in the dissolution of the order and the forfeiture of its assets by the state. Still, despite the submission of the applications as provided by law, the authorities refused to registered orders and did not maintain an official register of such entities, either. In point of fact, the communist regime only intended to develop such a legal context in which the law might be used as a tool of repression against religious orders. The actual aim of the 1949 amendment was not the intent to clarify the legal status of religious orders, which remained uncertain in the aftermath of the Resolution of the Provisional Government of National Unity of 12 September 1945 invalidating the 1925 Concordat. The authorities only intended to establish a strict state control over religious organizations and, by extension, gradually reduce their activity until their complete disappearance from public life. The content relies primarily on the analysis of the legislation and archival material gathered in the state and ecclesiastical archives in Poland.
Artykuł pokazuje okoliczności i skutki zmiany aktów prawnych, określających prawne ramy działalności zakonów w Polsce po II wojnie światowej. Do roku 1949 zakony nie podlegały przepisom dotyczącym tworzenia i legalizacji zrzeszeń świeckich. Na podstawie dekretu z dnia 5 sierpnia 1949 r. zostały zobowiązane do podporządkowania się przepisom Prawa o stowarzyszeniach. Brak wniosku o rejestrację skutkować miał rozwiązaniem zgromadzenia zakonnego i przejęciem jego majątku na rzecz państwa. Pomimo złożenia przewidzianych prawem wniosków, władze nie dokonały rejestracji zakonów, nie prowadziły również formalnego rejestru tych podmiotów. W rzeczywistości bowiem władzom zależało jedynie na ukształtowaniu takiego stanu prawnego, który można byłoby wykorzystać jako narzędzie represji wobec zakonów. Jak pokazują materiały archiwalne, prawdziwym celem nowelizacji z 1949 r. nie było dążenie do uregulowania stanu prawnego zakonów, który w tamtym okresie pozostawał niepewny ze względu na uchwałę Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej z dnia 12 września 1945 r. deklarującą nieobowiązywanie Konkordatu z 1925 r. Władzom zależało jedynie na objęciu zakonów skrupulatnym nadzorem państwowym, a w konsekwencji stopniowe ograniczanie ich działalności, aż do zupełnego usunięcia z życia społecznego. Tekst oparty został przede wszystkim na analizie aktów prawnych oraz na materiałach archiwalnych zgromadzonych w polskich archiwach państwowych i kościelnych.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2014, 17; 193-208
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Narodowe Siły Zbrojne w PRL i na emigracji w latach 1945–1989 w świetle historiografii, publicystyki, literatury oraz filmu
National Military Forces in communist Poland and at the emigration in 1945–1989 according to historiography, journalism, literature and fi lms
Autorzy:
Małyszek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478435.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Opis:
The article presents the picture of National Military Forces (Narodowe Siły Zbrojne – NSZ: Polish right-wing politic and military organisation acting during the WW2 and fighting soviet occupation) in Polish historiography, journalism, literature and film in 1945–1989 in Poland and at the emigration. NSZ has been treated not only as an object of historical researches, but also as an element of the world-view discussion. Communists ruling Poland in 1944–1989 treated the organisation as an enemy, consequently in most of official works written in communist Poland it was criticised, and the truth about it was replaced with misinformation. NSZ soldiers were usually presented as „bandits”, German collaborators, „enemies of the people”, imperialism agents, successors of magnat traditions in Poland, ruthless fanatics: anticommunists and anti-Semites. It should be added, that historical researches on NSZ were often based on incomplete and one-track sources. Many of Polish intellectuals, also activists of democratic opposition in the seventies and the eighties treated NSZ with reluctance, mainly because it was blamed of nationalism and antidemocratic and antiliberal approach. Only at the emigration more free discussion about NSZ was possible, although it was limited to subjective comments of ex-members of the organisation and their polemics with their opponents. A great contribution to remembering NSZ anticommunist traditions were put by Paris „Kultura” editor-in-chief and co-author of „Zeszyty Literackie” Jerzy Giedroyc. Inspired by him, Zbigniew S. Siemiaszko started researches on NSZ at the emigration and wrote the fi rst monograph about it. The article also mentions ways of describing activities of independence underground, who fought for power with the communists, in Poland before 1989. Moreover, author of the article tries to show emigration and Polish trends of writing and understanding modern history of Poland.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2006, 2(10); 245-291
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Zwierciadło" - platforma polityczna Ligi Kobiet w okresie PRL (1957–1961, 1982–1989)
Women’s magazine Zwierciadło — a political platform of the League of Women in postwar Poland (1957–1961 and 1982–1989)
Autorzy:
Dajnowicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421524.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
„Zwierciadło”
czasopisma kobiece
Liga Kobiet w latach 1957–1961 i 1982–1989
propaganda w PRL
rzeczywistość komunistyczna
Polish press in 1945–1989
women’s magazines in postwar Poland and politics
Poland’s League of Women
communist propaganda after the 1956 ‘Thaw’ and in the 1980s
Opis:
W artykule przedstawiono aktywność Ligi Kobiet i następnie Ligi Kobiet Polskich prezentowanej na łamach „Zwierciadła”, popularnego czasopisma kobiecego wydawanego w okresie PRL. Analizą objęto okres, kiedy periodyk wydawany był przez organizację, a więc w latach 1957–1961 i 1982–1989. Czasopismo pełniło w tym czasie rolę promującą organizację, upowszechniającą zasadność działalności Ligi Kobiet i Ligi Kobiet Polskich oraz propagandową — propagującą wśród czytelniczek program polityczny władz PRL. „Zwierciadło” kierowane było do inteligentek, jednak nie cieszyło się poważną popularnością kobiet, tak jak np. „Kobieta i Życie”.
The article deals with the activities of the League of Women, later renamed the League of Polish Women, as presented in the weekly Zwierciadło [Mirror], an up-market women’s magazine launched in 1957, in the aftermath of the October 1956 ‘Thaw’. The analysis covers the period of 1957–1961 and 1982–1989 when the magazine was published by the League. Its role was to present in a more attractive form the work of the League and to serve as a light-handed propaganda outlet of the communist government. Zwierciadło was addressed mainly to educated women and never reached the popularity of the traditional mass-market Kobieta i Życie [Woman and Life].
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2017, 20, 3; 67-90
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczna percepcja wyborów w PRL w świetle listów nadesłanych do władz podczas konsultacji projektu nowej ordynacji wyborczej do Sejmu w 1985 roku
Social Perception of Elections in the Polish People’s Republic in the Light of Letters sent to the Authorities during a Consultation of the Draft of a New Electoral Law to the Sejm in 1985
Autorzy:
Siedziako, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950952.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
elections in People’s Poland
Polish United Workers’ Party
Polish Sejm
social perception of the communist regime in Poland
wybory w PRL
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Sejm PRL
percepcja społeczna rządów komunistycznych w Polsce
Opis:
The article presents a survey of opinions expressed in the letters sent to the authorities of the Polish People’s Republic during the so-called social consultations of the draft of a new electoral law to the Sejm in 1985. A majority of people wrote critically not only about the project itself but also about the whole electoral system of the Polish People’s Republic. After a comparison of these opinions with other letters known from the period of building of a communist system in Poland, the author puts forward a thesis that in the successive decades of the rule of the Polish Workers’ Party/Polish United Workers’ Party, even if they had voted in universal elections, the Polish people were aware of their window-dressing nature.
Artykuł prezentuje przegląd opinii, które zawierają listy przesłane władzom PRL podczas tzw. konsultacji społecznych projektu nowej ordynacji wyborczej do Sejmu w 1985 r. Większość nadawców pisała krytycznie nie tylko o samym projekcie, ale także o systemie wyborczym PRL w ogóle. Zestawiając te opinie ze znanymi z innych publikacji listami z okresu budowy w Polsce systemu komunistycznego, autor stawia tezę, iż przez kolejne dziesięciolecia trwania rządów PPR/PZPR Polacy nawet jeśli brali udział w powszechnych głosowaniach, zdawali sobie sprawę z ich fasadowego charakteru.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 4; 181-200
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między uległością a buntem – bokserskie biografie w PRL na przykładzie filmu Bokser Juliana Dziedziny
Between Meek and Rebellious. Boxers’ Biographies in Communist Poland on the Example of the Movie Bokser by Julian Dziedzina
Autorzy:
Papuczys, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1399349.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
boxing
sport
politics
cultural representations
communism
propaganda
boks
polityka
kulturowe reprezentacje
komunizm
Opis:
W artykule autor dokonuje analizy polskich narracji bokserskich z lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych oraz wpisanego w nie skomplikowanego układu polityki oraz społecznych relacji. Skupiwszy się na filmie Bokser w reżyserii Juliana Dziedziny, dowodzi, że mimo silnej propagandy biografie bokserskie tego okresu ukazują drzemiącą w tym sporcie subwersywną moc oporu wobec politycznej instrumentalizacji.
The article examines boxing in Poland through its political history and cultural representations. The author focuses on boxing films and novels created in 1950s and 1960s and in particular Julian Dziedzina’s fictional movie based on real boxer’s (Marian Kasprzyk’s) biography Bokser. The movie evidences the complex and complicated connections between boxing and sport politics as well as the social background of that time. The article shows that despite the propaganda many Polish boxing biographies of that period show that sport is able to resist a simple instrumental use.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2017, 9, 2; 107-120
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Młodzież dla postępu”. Działalność ZMS a polskie projekty modernizacyjne czasów komunizmu
"Youth for progress". ZMS activity in the context of polish modernization projects of the communist era
Autorzy:
Sadowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340849.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
PRL
ZMS
młodzież
socjalizm
modernizacja
communist Poland
Union of Socialist Youth
socialism
modernization
Opis:
Związek Młodzieży Socjalistycznej był organizacją polityczno-wychowawczą działającą w PRL w latach 1957–1976. Z założenia był zorientowany na nowoczesność i podejmował działania, które miały służyć modernizacji gospodarki i społeczeństwa, a zwłaszcza industrializacji i urbanizacji. Kluczowe pytanie dotyczy efektywności tych akcji. Działania w dziedzinie gospodarki, takie np. jak podnoszenie wydajności pracy, zwiększanie innowacyjności czy wspieranie wielkich inwestycji przemysłowych poprzez werbowanie młodych pracowników, miały słabą skuteczność. Większe znaczenie miało wsparcie młodzieży w migracji ze wsi i pomoc w adaptacji w środowisku miejskim, propagowanie edukacji, a także wdrażanie do aktywności i elastyczności. Kierunek działań ZMS świadczy o stopniowym odchodzeniu od komunistycznego modelu modernizacji w stronę zachodniego, nastawionego na sukces indywidualny i konsumpcję.
The Union of Socialist Youth (ZMS) was a political and educational organization operating in Poland from 1957 to 1976. It undertook a number of activities to modernize the economy and society, especially to support industrialization and urbanization. Among other things, the ZMS organized campaigns to raise labor productivity and innovation in the economy, and supported large industrial investments by recruiting young workers. The effectiveness of these activities was small, some of them even perpetuated the defects of the socialist economy. Of greater modernization significance was the promotion of education and, above all, the support given to young people migrating from the countryside to the cities and helping them adapt to the urban environment. The direction of the ZMS's activities testified to the gradual shift away from the communist model of modernization toward a Western model focused on individual success and consumption. It is important that ZMS members were expected to be active and flexible, which, after the overthrow of communism, helped them adapt to new conditions in a rapidly modernizing country.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2023, 27, 2; 145-159
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władza ludowa contra brat Kloc. Z frontu walki z nielegalnym handlem dewocjonaliami w powiecie kozielskim w 1965 r.
Communist authorities contra Brother Kloc. The battlefront against the illegal trade of devotional items in the Koźle district in 1965
Autorzy:
Szymański, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044040.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
People’s Republic of Poland
trade in the period of People’s Republic of Poland
freedom of conscience and religion
religious freedom
church-state relations
monks
clergy
Church in the period of People’s Republic of Poland
law on religion
Catholic Church
Polska Rzeczpospolita Ludowa
PRL
handel w PRL
wolność sumienia i religii
relacje państwo-kościół
zakonnicy
duchowni
osoba duchowna
Kościół w PRL
Kościół Katolicki
Opis:
W artykule przedstawiony został casus jednego z zakonników Kościoła Katolickiego. Zdaniem autora przypadek ten dobrze ilustruje realia, w jakich przyszło żyć duchowieństwu w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Wojciech Kloc, ze Zgromadzenia Braci Albertynów, prowadził handel dewocjonaliami w celu zarobienia pieniędzy na remont dachu domu zakonnego. Z tego powodu został zatrzymany przez milicję przed jednym z kościołów w Kędzierzynie (powiat kozielski), gdzie odebrano mu dewocjonalia, którymi handlował oraz pieniądze, które przy nim znaleziono. Czyn, którego się dopuścił zakonnik, został zakwalifikowany jako przestępstwo w świetle ustawy z 1958 r. o zezwoleniach na wykonywanie przemysłu, rzemiosła, handlu i niektórych usług przez jednostki gospodarki nieuspołecznionej. Sąd Powiatowy w Koźlu skazał brata Wojciecha Kloca na karę grzywny, nakazał pokrycie kosztów sądowych, a także orzekł przepadek dewocjonaliów na rzecz Skarbu Państwa. Artykuł oparty został na materiałach archiwalnych zgromadzonych w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej.
The article presents the case of one of the monks of the Catholic Church. In the author’s opinion, this case is a good illustration of the realities of the clergy in the period of People’s Republic of Poland. Wojciech Kloc from the Albertine Brothers traded devotional objects in order to earn funds for the renovation of the roof of the monastery. For this reason, he was detained by the militia in the vicinity of one of the churches in Kędzierzyn (the Koźle district). The militia took away both the devotional items he was trading and the money found on him. The monk’s deed was recognised as a crime under the Act of 1958 on the permissions for non-public economic units to be engaged in industry, craft, trade and some services. The District Court in Koźle sentenced Brother Wojciech Kloc to a fine, ordered him to pay the court costs and ordered forfeiture of the devotional items to  the State Treasury. The present article is based on the archival documents from the Archives of the Institute of National Remembrance.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2019, 22; 191-200
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawodowy Związek Federacyjny „Wolność” – działalność i myśl społeczno-polityczna
The Vocational Association of the Federation “Freedom” - Activity and Sociopolitical Thought
Autorzy:
Bień, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/558596.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Zawodowy Związek Federacyjny „Wolność”
anarchizm
anarchosyndykalizm
opozycja w PRL
ekologia
służba wojskowa
Professional Association of Federal “Freedom”
anarchism
anarcho-syndicalism
the opposition in communist Poland
ecology
military service
Opis:
Celem artykułu jest przybliżenie działalności oraz myśli społeczno-politycznej Zawodowego Związku Federacyjnego „Wolność” od momentu jego powstania w 1989 roku do zaniknięcia około roku później. Posłużą do tego dokumenty i wydawnictwa sygnowane przez ZZF „W”. Na ich podstawie stworzony zostanie katalog zagadnień podejmowanych przez związek obejmujący m.in. tematykę energetyki jądrowej i spraw pracowniczych. Omówione zostaną inspiracje filozoficzne (m.in. myśl Leszka Nowaka) i ideowe (anarchizm, syndykalizm, program „pierwszej Solidarności”) zawarte w wydawnictwach ZZF. Wskazane zostanie również miejsce Związku na mapie opozycji politycznej schyłkowego PRL (obok Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego, Ruchu Wolność i Pokój a także Federacji Młodzieży Walczącej).
The aim of the article is to present the activities and sociopolitical ideas of the Vocational Association called “Freedom” from its creation in 1989 to its disappearance about a year later. For this purpose, documents and publications signed by ZZF “W” are used. On the basis of these documents, a catalogue of matters raised by the Association is created, covering, for instance, nuclear energy and employees’ issues. Inspirations stemming from philosophy (Leszek Nowak’s ideas) and ideology (anarchism, syndicalism, “first Solidarity” program) and present in the ZZF publications are discussed. The place of the Association on the map of late communist political opposition in the People’s Republic of Poland (including the Alternative Society Movement, the Freedom and Peace Movement and the Federation of Fighting Youth) is indicated.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2015, 36; 219-229
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badanie kultury w PRL i ZSRR oraz nowe spojrzenie na kulturę w polskiej i rosyjskiej socjologii po przełomie ustrojowym
STUDIES ON CULTURE IN THE TIMES OF COMMUNIST POLAND AND THE USSR AND A FRESH LOOK AT CULTURE IN THE POLISH AND RUSSIAN SOCIOLOGIES AFTER THE FALL OF COMMUNISM
Autorzy:
Dunaeva, Victoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/781928.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish People’s Republic
USSR
sociology of culture after the political change
PRL
ZSRR
socjologia kultury po przełomie ustrojowym
Opis:
The author analyses a history of research on culture in communist Poland and the USSR (later Russian Federation). She finds similarities and differences. During the time of communist Poland a tendency was to standardize the supply of culture and make the access to it more democratic. The basic task of the sociology of culture in communist Poland was to control the advancement process of culture dissemination and research into the various forms of participation. However, in the second half of the 70s attention was more and more focused on the directions of cultural sociology development and functions. Following the fall of communism this discipline was faced with a challenge of embracing all the important directions of changes while indicating a now socio-cultural model at the same time. In the USSR, on the other hand, the government was interested only in the cultural research which was to confirm a hypothesis on fast cultural development of masses. Sociology of culture did not exist as a science, though. Following years of deep crisis, when perestroika period began, sociologists of post soviet Russia faced a serious challenge: how to move from “the only one true” Marxist paradigm to the mastering and usage of various theories which functioned in sociology around the world. The Author indicated the contribution in this respect i.a. of Vladimir Yadov or academics circled around Yurij Levada. In general one can say that in Poland as well as in Russia, the sociology of culture following the fall of communist regime and following certain major political, economic, social and cultural changes, found itself in entirely new reality.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2011, 55, 2-3; 113-129
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Solidarność poznaniaków. Komitet Studenckiej Pomocy dla Więźniów Politycznych i jego kontynuacja w postaci akcji "rodzin zastępczych" (1956-1959)
Solidarity amongst residents of Poznań the Student Help Committee for Political Prisoners and its continuation in the form of "foster families" (1956-1959)
Autorzy:
Noszczak, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478280.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Stalinizm represje komunistyczne więziennictwo PRL więźniowie polityczni PRL liberalizacja życia społeczno-politycznego (tzw. odwilż) Październik’56 opozycja i opór społeczny w PRL jezuici w PRL o. Czesław Białek SJ Poznań – historia po 1945 r. działalność charytatywna w PRL Związek Studentów Katolików Komitet Studenckiej Pomocy dla Więźniów Politycznych epoka Gomułki Komitet Obrony Robotników/Komitet Samoobrony Społecznej „KOR”
Stalinism communist repression prison system of the PRL PRL's political prisoners liberalisation of coscio-political life (so called thaw) October '56 opposition and social resistance in the PRL youth defiance in the PRL independtent student movement in the PRL Jesuits in the PRL Fr. Czesław Białek SJ Poznan - history after 1945 charity activities in the PRL Jesuits Biography Poland in the XXth century Catholic Students Association Student Help Committee for Political Prisoners "Patronat" association Gomułka's era Worker's Defence Committee Comittee for social Selfdefence "KOR"
Opis:
Na fali przemian społeczno-politycznych związanych z wydarzeniami polskiego Października jesienią 1956 r. z inicjatywy jezuity o. Czesława Białka powstał w Poznaniu Komitet Studenckiej Pomocy dla Więźniów Politycznych. Jego celem było niesienie bezinteresownego wsparcia materialnego, prawnego i duchowego osobom represjonowanym w PRL za przekonania polityczne. (Istnieją przesłanki, że Komitet był pierwszą w Polsce po wojnie i nie wykluczone, że w ogóle pionierską w ramach całej komunistycznej wspólnoty, oddolną inicjatywą społeczną o takim charakterze). Peerelowski aparat władzy, który przez pewien czas po Październiku ‘56 był osłabiony „odwilżowymi” perturbacjami, początkowo nie chciał wywoływać nowych konfliktów na linii władza-naród. Z tego powodu poznański Komitet otrzymał ze strony państwa formalną akceptację dla swojej działalności. Mimo to jego działacze napotykali na utrudnienia i szykany, które były animowane głównie przez Służbę Bezpieczeństwa. Komitet działał efektywnie do końca 1957 r., po czym związane z nim osoby rozwinęły pod patronatem o. Białka dalszą, tym razem niesformalizowaną akcję charytatywną. Z czasem tajna policja polityczna objęła poznańskich społeczników inwigilacją. Komunistyczne państwo dostrzegło w ich oddolnej inicjatywie społecznej formę kontestacji zagrażającej porządkowi ustrojowemu PRL. Przywołane działania aparatu policyjnego nieprzypadkowo zbiegły się w czasie z odchodzeniem ekipy I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułki od wyłącznie deklaratywnej – jak się okazało – demokratyzacji i w 1959 r. doprowadziły do aresztowań; w ich wyniku zorganizowana w środowisku poznańskim pomoc ofiarom systemu komunistycznego ostatecznie ustała. W podobnej postaci odrodziła się w PRL dopiero dwadzieścia lat później, wraz z powstaniem Komitetu Obrony Robotników
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 28; 80-121
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prometeizm Janosika Podlaskiego w relacjach przyjaciół. Źródła do biografii Józefa Koryckiego
Prometheism of Janosik Podlaski in the accounts of friends. Sources for the biography of Józef Korycki
Autorzy:
Kamiński, Marek M.
Szum, Ernest
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564115.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Józef Korycki
Janosik
Podlasie
anti-communist opposition
crime in Poland
ideological banditry.
PRL
przestępczość w Polsce
bandytyzm ideowy.
Opis:
The article presents Józef Korycki, called Janosik Podlaski, described in the accounts of his three friends. The source material was developed with the biographical method and subjected to critical analysis. The accounts revealed the axiological ambiguity of Korycki’s activities, as well as the differ- ences in opinions about his activities. In the eyes of the communist propaganda, Janosik Podlaski was a common criminal. However, in the memory of friends he remained a good man, loyal to his homeland and devoted to the Podlasie community. In addition to presenting the recollections of Korycki, the article offers a clear interpretation of activities of this outstanding man.
Artykuł prezentuje postać Józefa Koryckiego, zwanego Janosikiem Podlaskim, opisaną na podstawie relacji trójki jego przyjaciół. Pozyskany w ten sposób materiał został opracowany w oparciu o metodę biograficzną i poddany krytycznej analizie. Relacje uwidoczniły niejednoznaczność aksjologiczną działalności Koryckiego, a także wynikającą z tego rozbieżność ocen prowadzonych przezeń działań. Ukazały zależność dotyczących jego osoby i czynów sądów wartościujących od perspektywy postrzegania. W ujęciu propagandy komunistycznych władz, Janosik Podlaski przedstawiany był, jako pospolity kryminalista. Natomiast w pamięci przyjaciół pozostał dobrym człowiekiem, wiernym ojczyźnie i oddanym podlaskiej społeczności. Artykuł ma na celu, oprócz prezentacji wspomnień o Koryckim, także przybliżenie rozstrzygnięcia dylematu w historycznej ocenie tej nieprzeciętnej postaci.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2020, 18; 119-145
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo o stowarzyszeniach jako instrument nadzorowania działalności zgromadzeń zakonnych w latach 1949-1989
Law on Associations as an instrument to supervise the activities of religious congregations in the years 1949-1989
Autorzy:
Ordon, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043938.pdf
Data publikacji:
2016-12-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
People's Republic of Poland
Catholic Church
religious orders
the Law on Associations
freedom of conscience and religion
freedom of association
associations in Poland
anti-religious activities
communist regime
repression against religious orders
Church-State relations
religious organization
religious freedom
Law on Religion
PRL
Marxist-Leninist ideology
ideologia marksistowsko-leninowska
kościoły i związki wyznaniowe
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Kościół Katolicki
zakony
Prawo o Stowarzyszeniach
reżim komunistyczny
ograniczenia wolności religijnej w PRL
Polska Ludowa
zgromadzenia zakonne w PRL
relacje państwo-kościół
komunizm
Kościół w PRL
Opis:
W Polsce po II wojnie światowej, prowadzona wówczas przez władze komunistyczne polityka wyznaniowa miała swe źródło w założeniach systemu marksistowsko-leninowskiego, ateistycznego w swej istocie, a w konsekwencji tego, wrogiego kościołom i związkom wyznaniowym. Ponieważ w Polsce przeważającą większość społeczeństwa stanowili wierni Kościoła katolickiego, toteż właśnie przeciwko instytucjom tego Kościoła skierowany został niemal cały impet antyreligijnej kampanii ówczesnych władz. Jedną z metod walki było instrumentalne stosowanie przepisów prawa stanowionego. Artykuł ukazuje takie właśnie wykorzystywanie przepisów rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 27 października 1932 r. – Prawo o stowarzyszeniach. Wszystkie zgromadzenia zakonne zostały podporządkowane przepisom tego prawa po wejściu w życie dekretu z 5 sierpnia 1949 r. Środkiem represji wobec zgromadzeń zakonnych Kościoła katolickiego stały się wówczas przepisy dotyczące nie tylko legalizacji zrzeszeń, czy likwidacji już działających, ale nawet te określające sprawowanie nadzoru nad działalnością tych zalegalizowanych zrzeszeń. W niniejszym opracowaniu pokazane zostały przykłady instrumentalnego wykorzystywania przepisów Prawa o stowarzyszeniach do kontrolowania i utrudniania działalności zgromadzeniom zakonnym.
In Poland, after World War II, religious policy, led then by the communist government, was rooted in the Marxist-Leninist system that was atheistic in nature and, as a consequence, hostile to churches and religious associations. In Poland, the vast majority of the population were Catholic, so almost full brunt of anti-religious campaign of the then authorities was directed against the institutions of the Catholic Church. One of the methods of fighting was instrumental application of the provisions of statutory law. The article describes such an application of the Regulation of the President of the Republic of Poland of 27 October 1932 - Law on Associations. All congregations had to comply with the provisions of this law after the entry into force of the Decree of 5 August 1949. Thus, the rules relating not only to legalization or liquidation of the associations already operating, but even those defining supervision over the activities of these legalized associations  have become the means of repression against religious congregations of the Catholic Church. In this paper, the author presented examples of the instrumental application of the provisions of the Law on Associations to monitor and obstruct the activities religious orders.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2016, 19; 237-261
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Maoizm nad Wisłą? Działalność Komunistycznej Partii Polski Kazimierza Mijala
Maoism on the Vistula? Activity of Kazimierz Mijal’s Communist Party of Poland
Autorzy:
Gasztold, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478382.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
maoizm
komunizm
Kazimierz Mijal
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR)
dogmatyzm
Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
Albania
Maoism
Communism
Polish United Worker’s Pasty (PUWP)
dogmatism
Polish People’s Republic (PPR)
Opis:
Komuniści, którzy krytykowali politykę kierownictwa PZPR z pozycji pryncypialnych, w grudniu 1965 r. założyli nielegalną organizację pod nazwą Komunistyczna Partia Polski. Niekwestionowanym liderem tej grupy został Kazimierz Mijal, który w 1966 r. uciekł do Albanii i stamtąd nadzorował działalność KPP. Organizacja ta nielegalnie drukowała i kolportowała tysiące ulotek oraz broszur, w których potępiano „rewizjonistyczną” politykę Gomułki oraz Gierka, za wzór stawiając albańskie oraz chińskie rozwiązania doktrynalne. Infiltracja środowiska polskich maoistów przez aparat bezpieczeństwa PRL w latach siedemdziesiątych doprowadziła do marginalizacji tej struktury. Artykuł na podstawie dokumentów zgromadzonych m.in. w Archiwum IPN i Archiwum Akt Nowych przybliża kulisy powstania KKP, jej naj ważniejszych liderów, program polityczny i tajną współpracę z albańskimi dyplomatami, podsumowuje także działalność Kazimierza Mijala na tle rozdźwięku w obozie komunistycznym w latach sześćdziesiątych, wśród wielu przyczyn porażek polskich „maoistów” wskazuje na dogmatyczny program polityczny, który nie zyskał szerszej akceptacji w społeczeństwie.
The communists who criticized the policy of the PUWP’s leadership from the principled positions in December 1965 established an illegal organisation called the Communist Party of Poland (CCP). The unquestionable leader of this group was Kazimierz Mijal who in 1966 fled to Albania and supervised the activity of the CPP from there. This organisation illegally printed and distributed thousands of leaflets and brochures in which the “revisionist” policies of Gomułka and Gierek were condemned, holding the Albanian and Chinese doctrinal solutions as a model. The infiltration of the Polish Maoist circles by the security apparatus of the PPR in the seventies led to the marginalisation of this structure. The article, based on documents collected, among others, in the Archives of the Institute of National Remembrance and the Central Archives of Modern Records, presents the inside story of the founding of the CPP, its major leaders, political programme and secret cooperation with Albanian diplomats, and summarises the activity of Kazimierz Mijal in the background of the discord in the communist camp in the 60s, indicating among many reasons for the failures of Polish “Maoists” a dogmatic political programme which did not gained wider acceptance in society.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 290-318
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 42

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies