Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Cogito" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-43 z 43
    Tytuł:
    Pan Cogito w Brazylii. Zbigniew Herbert, 2016, Podróż Pana Cogito. A viagem do Senhor Cogito, Wydawnictwo Gnome, Katowice, ss. 139
    Mr. Cogito in Brazil. Review of Zbigniew Herbert’s poetry book: Podróż Pana Cogito. A viagem do Senhor Cogito, Wydawnictwo Gnome, Katowice, ss. 139
    Autorzy:
    Madeja, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/511158.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2018, 1 (21) Pomiędzy Polską, Portugalią i Brazylią. Literatura – kultura – język – edukacja; 289-294
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dwa kodeksy Pana Cogito. Uwagi o klamrze zbiorku Pan Cogito Zbigniewa Herberta
    Two Codes of Mr. Cogito. Remarks about the Framing Device of Zbigniew Herbert’s Collection "Mr. Cogito"
    Autorzy:
    Całbecki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1521002.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-28
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    polish poetry
    interpretation
    ethics
    epiphany
    post-humanism
    Opis:
    The article is an interpretation of the first and last work of the volume published in 1974, which outline a different formula for treating ethical issues. The traditional, value-based vision of morality from the Message of Mr. Cogito is related to post-humanistic vision of the epiphany of the body expressed in the poem Mr. Cogito observes his face in the mirror. This combination makes Herbert’s volume ambiguous and complicates the unequivocal reading of the whole.
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2018, 12; 79-90
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lustrzane konfrontacje Pana Cogito
    Mirror Confrontations of Mr. Cogito
    Autorzy:
    Abriszewska, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1521213.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-28
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Polish poetry
    identity
    self-reflection
    intertextuality
    clinamen
    Opis:
    The aim of the paper is to analyze the series of poems about Mr. Cogito and investigate the motifs of mirror and mirror reflection, which are important for the construction of identity of the character created by Zbigniew Herbert. Apart from mirror-as-material-object, there is also mirror-as-metaphor, i.e. acts of self-reflection and self-observation. Yet there is another layer of mirrors there, the one located in “meta-text”, where Herbert joins inter-textual games and ironically approaches both his poetical oeuvre and that of his artistic “masters”.
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2018, 12; 41-58
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przepaść Pana Cogito − między antypodami życia
    Przepaść Pana Cogito (Mr Cogitos Abyss) − Between the Antipodes of Life
    Autorzy:
    Łukaszuk-Piekara, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955918.pdf
    Data publikacji:
    1999
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    The erudite article is to a large extent a reconstruction of Mr Cogito's various biographical, psychological and textual entanglements. The author sees in the protagonist the poet's „masks” and she interprets them as the „I” outside the text: she describes the mechanism of transforming life into a morality parable and the „suspension” between the poles of genuine and poetic existence. The reader's attention is drawn to the significant self-correction made after twenty years, which the author of the article interprets as a transition from the plane of the protagonist's experiences to the sphere of the experiences of the poet who hides his emotions connected with direct touching the „abyss” in a seemingly impersonal commentary. The author also presents in detail Herbert's semantics of the „abyss”.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 1999, 47, 1; 75-95
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pan Cogito a postawa chrześcijańska
    Autorzy:
    Giszczak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1965801.pdf
    Data publikacji:
    1982
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 1982, 30, 1; 5-44
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cogito i dowód ontologiczny. Performatywny argument za istnieniemBoga Siemiona Franka
    Autorzy:
    Rojek, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2099423.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    S.L. Frank
    Bóg
    dowód ontologiczny
    „Cogito ergo sum”
    pragmatyka
    performatyw
    Opis:
    Siemion Frank był jednym z pierwszych i najbardziej zagorzałych obrońców dowodu ontologicznego w XX wieku. Zaproponował on w istocie nową interpretację tego argumentu opartą na analogii z kartezjańskim Cogito. Uważał, że Cogito ergo sum można rozwinąć w Cogito ergo est ens absolutum. W artykule staram się przeanalizować jego wersję dowodu ontologicznego. Po pierwsze, proponuję prostą rekonstrukcję tego rozumowania, zwracając uwagę na jego ukrytą przesłankę. Po drugie, wychodząc od klasycznych logicznych interpretacji rozumowania Kartezjusza, staram się pokazać, że dla Franka twierdzenie o istnieniu Boga miało takie same własności logiczne co Cogito. W rezultacie okazuje się, że jego argument był poprawny formalnie, choć opierał się na pewnej przesłance, która raczej nie mogła być przekonująca dla niewierzących. To nie powinno jednak dziwić, ponieważ Frank, tak samo jak większość rosyjskich filozofów religijnych, nie interesował się projektem filozoficznej teologii. Jego główną troską było raczej rozwinięcie filozofii opartej na założeniach religijnych, co można nazwać filozofią teologiczną.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 3; 65-88
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsca Cogito. Narracje megalomanii i melancholia początków
    The Whereabouts of Cogito. Narratives of Megalomania and the Melancholy of the Beginning
    Autorzy:
    Nowak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/468039.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Opis:
    Maciej Nowak The Whereabouts of Cogito. Narratives of Megalomania and the Melancholy of the Beginning The title of the article is a cluster of various plays on words which build up an allusion to classic texts and “situations” that should sound familiar to most humanists. The title suggests that cogito is not an epistemological post of certitude but it has its “whereabouts” – so its axiological and discursive character cannot be pinned down and endowed with an ultimate sense of some kind. Consequently, the dynamic and perhaps furtive nature of cogito is tainted by the author’s (Descartes’s) megalomania or, to put it bluntly, the philosopher’s arrogant claim of his being able to access objective truth and authoritatively define the firm fundament of all knowledge. The article shows that this aspiration cannot be fulfilled (hence the titular melancholy, a word alluding to both Derrida and Levi-Strauss) and that it has been the nature of grand philosophical projects to get embroiled in complex semantic, conceptual, stylistic, textual trouble spots.
    Maciej Nowak The Whereabouts of Cogito. Narratives of Megalomania and the Melancholy of the Beginning The title of the article is a cluster of various plays on words which build up an allusion to classic texts and “situations” that should sound familiar to most humanists. The title suggests that cogito is not an epistemological post of certitude but it has its “whereabouts” – so its axiological and discursive character cannot be pinned down and endowed with an ultimate sense of some kind. Consequently, the dynamic and perhaps furtive nature of cogito is tainted by the author’s (Descartes’s) megalomania or, to put it bluntly, the philosopher’s arrogant claim of his being able to access objective truth and authoritatively define the firm fundament of all knowledge. The article shows that this aspiration cannot be fulfilled (hence the titular melancholy, a word alluding to both Derrida and Levi-Strauss) and that it has been the nature of grand philosophical projects to get embroiled in complex semantic, conceptual, stylistic, textual trouble spots.
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2008, 16
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odejmowanie istnienia, czyli Przeczucia eschatologiczne Pana Cogito
    Subtraction of Existence, or Przeczucia eschatologiczne Pana Cogito (Mr Cogitos Eschatological Presentiments)
    Autorzy:
    Grądziel-Wójcik, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955915.pdf
    Data publikacji:
    1999
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    The author presents a precise analysis of the poem Przeczucia eschatologiczne Pana Cogito, placing this work in the context of Herbert's other poems „for the passing away”. The clash of the wealth of life with the depersonalising emptiness of the next world after death is in fact – as is revealed by the author – a conflict of languages that is inherent in the structure of the poem: of the colloquial private Polish and the impersonal office style. The hypothetical and private image of the next world proves to be an element of a peculiar „struggle” for an individual dimension of existence going on in Herbert's poetry; it is another – especially significant – act of opposition to the „systems” putting abstract ideas above man.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 1999, 47, 1; 39-51
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cogito i intencjonalność. Realistyczny wymiar epistemologii i monadologicznej metafizyki Leibniza
    Autorzy:
    Paź, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2103024.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    intencjonalność
    intentum
    cogito
    cogitatum
    egzystencja
    percepcja
    idea
    ideatum
    refleksja
    apercepcja
    Opis:
    W artykule dowodzę, że epistemologia i monadologiczna metafizyka Leibniza posiadają realistyczne założenia. Moja argumentacja opiera się na strukturze intencjonalności, która każdorazowo zakłada przedmiot (intentum). Wykazuję obecność intencjonalności w monadologicznej świadomości i jej epistemologiczny i genetyczny prymat względem refleksji. Leibniz przeprowadził krytykę naczelnej zasady Cogito ergo sum i zaproponował swoją własną jej wersję w postaci Cogito et varia a me cogitantur, która presuponuje intencjonalność. Intencjonalność obecna w strukturze percepcji estetycznej pierwotnie i bezpośrednio odnosi się do istnienia, które jest pierwszym obiektem naszego poznania.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 69-92
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Epilog burzy Zbigniewa Herberta (na marginesie kerygmatycznej interpretacji Przesłania pana Cogito)
    Zbigniew Herbert’s Epilogue to a Storm (on the margins of a kerygmatic interpretation of Last Message from Mr. Cogito)
    Autorzy:
    Peroń, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/961490.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Zbigniew Herbert
    Epilog burzy
    Pan Cogito
    interpretacja kerygmatyczna
    Opis:
    Zbigniew Herbert’s Epilogue to a Storm, last volume by the poet, sets the perspective of a finish and a finale. Death and different ways of getting closer to what is beyond death is one of the leading subjects of the volume. Marian Maciejewski created main interpretative tropes in Herbert’s poetry; they are related to the topos of ‘fear of death’ and the ‘autosalvation’ stance that defines the protagonist of Last Message from Mr. Cogito. One can see in Epilogue to a Storm a number of ways of ‘exorcising time’ put forward by the researcher: instances of going back to childhood, memories of hometown, registration of ‘the moment’. Reflections on death take place on two levels: horizontal and vertical. The former symbolises life understood as journey, and its basic image is water. The latter is linked to halt and profoundness, which refer to death and eternity (the Brewiarz cycle).
    Źródło:
    Colloquia Litteraria; 2014, 16, 1; 121-132
    1896-3455
    Pojawia się w:
    Colloquia Litteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cogito de Descartes como un factor importante en la epistemología de J.L. Balmès
    Kartezjańskie cogito jako istotny faktor epistemologii J.L. Balmèsa
    Autorzy:
    Tupikowski, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/695557.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
    Opis:
    J.L. Balmès, tomando su trabajo en el plano de la criteriología (epistemología) y la metafísica, indica el objetivo central de su filosofía que es el análisis de “las raíces” de las cuales crece “el árbol” de las ciencias – siempre en el horizonte de la verdad y de la certeza. Lo hace con el fin de ofrecer una perspectiva renovada del tomismo en el contexto de los principios fundamentales de la filosofía de la conciencia de Descartes. Entonces la parte más importante de la filosofía del Autor de Filosofía fundamental son las reflexiones metafísicas, pero siempre sobre la base de la epistemología. El análisis de los escritos de Balmès como el precursor del neotomismo lleva a la conclusión que su pensamiento filosófico es el realismo, pero un realismo basado no sólo en la doctrina “pura” de Santo Tomás, sino también en el horizonte la búsqueda de la verdad, la certeza y la evidencia cognitiva en ciertas áreas de la filosofía post-cartesiana. Un ejemplo especial es el concepto de Dios cuya idea es la “condición preliminar” (a priori específico) de todo el sistema de J.L. Balmès. De ello se deduce que su propuesta es finalmente un realismo indirecto – es la solución entre el realismo y el subjetivismo.
    Źródło:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2018, 21, 2
    2544-6460
    Pojawia się w:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W poszukiwaniu ostatecznej pewności – kartezjańskie cogito i ebnerowskie słowo
    Autorzy:
    Krzysztof, Skorulski,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/892462.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Opis:
    The original experience, traditionally regarded as the beginning of philosophy, is analysed here in terms of certainty, based on the two thinkers from different eras: René Descartes and Ferdinand Ebner. Descartes, as we know, sees absolute certainty in the experience of cogito, while Ebner sees it in the current experience of speech, especially in the expression “I am”, taken in the personal actuality of it being spoken. However, it seems that the experience of Descartes is also based on the specific current experience of speech, interpreted, however, as a thought, and the actually experienced “I”is transformed to ego, to a “thinking substance”. The purpose of this discussion is to show that cogito is to be regarded as secondary relative to the “word in its actuality”. The consequence of this fact is the need for a new, “not Cartesian” rationality that could be called dialogical.
    Źródło:
    Kwartalnik Pedagogiczny; 2015, 60(2 (236)); 92-114
    0023-5938
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Pedagogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pan Cogito wypełnia kwestionariusz. Filozofia eksperymentalna wobec pytania o naturę kompetencji filozoficznej
    Mr. Cogito Fills In a Questionnaire: On Experimental Philosophy and the Nature of Philosophical Expertise
    Autorzy:
    Werner, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968691.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    The project of experimental philosophy rests on the assumption that comparing the philosophical views held by professional philosophers with the views of non-philosophers is logically correct and philosophically plausible. There are at least three components of this assumption. First, experimental philosophers are committed to the institutional account of philosophical competence: a person counts as a philosopher if they have graduated in philosophy or at least attended philosophy lectures. Second, experimental philosophers assume that some words from everyday vocabulary automatically refer to certain philosophical problems. Third, experimental philosophy fails to distinguish between de re and de dicto philosophical beliefs. I propose harking back to an approach to philosophical competence that portrays it as a kind of self-knowledge (the recognition of one’s epistemic position, similar to what Husserl referred to as bracketing of the natural attitude). In this light, I offer some new prospects for experimental philosophy.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2019, 27, 2; 87-114
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W poszukiwaniu ostatecznej pewności – kartezjańskie cogito i ebnerowskie słowo
    Autorzy:
    Skorulski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1789857.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Opis:
    The original experience, traditionally regarded as the beginning of philosophy, is analysed here in terms of certainty, based on the two thinkers from different eras: René Descartes and Ferdinand Ebner. Descartes, as we know, sees absolute certainty in the experience of cogito, while Ebner sees it in the current experience of speech, especially in the expression “I am”, taken in the personal actuality of it being spoken. However, it seems that the experience of Descartes is also based on the specific current experience of speech, interpreted, however, as a thought, and the actually experienced “I”is transformed to ego, to a “thinking substance”. The purpose of this discussion is to show that cogito is to be regarded as secondary relative to the “word in its actuality”. The consequence of this fact is the need for a new, “not Cartesian” rationality that could be called dialogical.
    Źródło:
    Kwartalnik Pedagogiczny; 2015, 60(2 (236)); 92-114
    0023-5938
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Pedagogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy Pan Cogito Rozmyśla O Seksie? Cielesność, Płciowość i Erotyzm w Twórczości Zbigniewa Herberta (Preliminaria) / Is Mr Cogito Thinking About Sex ? Corporeality , Sexuality and Eroticism in Zbigniew Herbert’s Writings (Preliminaries)
    Autorzy:
    Tomasik, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/422361.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2013, 1
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ekonomia szaleństwa w "Pamiętniku wariata" Mikołaja Gogola. O wiatrakach, cogito, teorii i szaleństwie
    Madness Economy in Nikolai Gogol’s "Diary of a Madman". On windmills, cogito, theory and madness
    L’économie de la folie dans Le "Journal d’un fou" de Nicolas Gogol. Sur les moulins à vent, le cogito, la théorie et la folie
    Autorzy:
    Mężyk, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/534661.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Opis:
    This text is an attempt to touch on the theme of madness in literature. While recalling an interpretation of the first modern novel (Vladimir Nabokov, Lectures on Don Quixote), the author refers us to a Cartesian attempt of bypassing the madman position. This moment, described in Meditations on First Philosophy, becomes the starting point for musings on the nature of language and the contemporary state of literary research, erroneously seeking a basis in legal and economical sciences. The main subject here remains a rigorous analysis of Nikolai Gogol’s Diary of a Madman. In the course of the lecture, the nature of madness is revealed in front of the reader, the economy of “insane” writing, which jeopardizes any positivity of sense, and with it – the achievements of traditional metaphysics. A comparative dimension of interpretation also reveals historically fluid borders between a sane and insane subject.
    La présente étude est un essai d’analyse du problème de la folie dans la littérature. En se référant à l’interprétation du premier roman moderne (Vladimir Nabokov, Cours sur Don Quichotte), l’auteur nous renvoie à la tentative de Descartes de contourner le danger de la folie. La description de ce passage dans les Méditations sur la philosophie première sert de prétexte à la réflexion sur la nature de la langue et sur l’état actuel des études littéraires qui cherchent, à défaut, un fondement dans les sciences juridiques et économiques. L’analyse rigoureuse du Journal d’un fou de Nicolas Gogol constitue le thème dominant du présent travail. La lecture de cette oeuvre dévoile la nature de la folie, l’économie d’une écriture « folle » qui met en question toute portée positive du sens et, en conséquence, les gains de la métaphysique traditionnelle.
    Źródło:
    Śląskie Studia Polonistyczne; 2014, 5, 1-2; 19-39
    2084-0772
    2353-0928
    Pojawia się w:
    Śląskie Studia Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Three Faces of the Cogito: Descartes (and Aristotle) on Knowledge of First Principles
    Descartes (i Arystoteles) o poznaniu pierwszych zasad
    Autorzy:
    Miles, Murray
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791069.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    cogito
    pierwsze zasady
    intuicja
    fundacjonalizm
    Kartezjańskie koło
    first principles
    intuitive induction
    foundationalism
    Cartesian Circle
    Opis:
    W celu systematycznego wyjaśnienia zjawiska określanego niekiedy jako “intelektualne ujęcie pierwszych zasad” przedstawiam interpretację pierwszej zasady Kartezjusza na historycznym tle Analityk wtórych Arystotelesa. Najpierw wyróżniam trzy „oblicza” cogito: (1) proto-cogito („myślę”), (2) właściwe cogito („myślę, więc jestem”) i (3) cogito jako ogólną zasadę („cokolwiek myśli, jest”). Następnie przedstawiam szczegółową (opartą w pewnej mierze na przypuszczeniach) rekonstrukcję w jaki sposób umysł przechodzi z (1) za pośrednictwem (3) do (2) i z powrotem do (3). Dzięki tej rekonstrukcji, co zaskakujące, otrzymujemy niekolisty, pozalogiczny i ostatecznie wcale nie zagadkowy proces stopniowego uwyraźniania pierwszych zasad zawartych domyślenie w złożonej intuicji, przy czym zasady abstrakcyjne są uchwytywane w ich abstrakcyjnej uniwersalności. Proces ten wykazuje uderzające podobieństwo do intelektualnej indukcji („wydobywanie treści ogólnej z tego, co jednostkowe”), którą kontynuatorzy Arystotelesa odróżniali od czysto empirycznych form indukcji.
    With the systematic aim of clarifying the phenomenon sometimes described as “the intellectual apprehension of first principles,” Descartes’ first principle par excellence is interpreted before the historical backcloth of Aristotle’s Posterior Analytics. To begin with, three “faces” of the cogito are distinguished: (1) the proto-cogito (“I think”), (2) the cogito proper (“I think, therefore I am”), and (3) the cogito principle (“Whatever thinks, is”). There follows a detailed (though inevitably somewhat conjectural) reconstruction of the transition of the mind from (1) via (3) to (2) and back again to (3). What emerges is, surprisingly, a non-circular, non-logical, and ultimately non-mysterious process by which first principles implicitly contained in a complex intuition are gradually rendered explicit (and, if abstract, grasped in their abstract universality). This process bears a striking family resemblance to that intuitive induction (“grasping the universal in the particular”) which Aristotle scholars have distinguished from empirical forms of induction.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 63-86
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozmowy z „Panem Cogito”. Zbigniew Herbert na celowniku peerelowskiego wywiadu
    Talks with “Mister Cogito”. Zbigniew Herbert as a Target of the Intelligence Service of the PRP
    Autorzy:
    Majchrzak, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477636.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Zbigniew Herbert
    Intelligence Service of the PRP
    talks
    Security Service
    examination
    Opis:
    S łużba Bezpieczeństwa osobą Zbigniewa Herberta interesowała się przez blisko 30 lat. Początkowo próbowano zwerbować go do współpracy, a później (w związku z jego zaangażowaniem opozycyjnym) poddano rozpracowaniu. W latach sześćdzie- siątych i siedemdziesiątych działania w stosunku do niego prowadził m.in. wywiad. Jego funkcjonariusze planowali pozyskać go jako swojego agenta. Miały temu służyć prowadzone z nim rozmowy. Herbert tych rozmów – prowadzonych zresztą począt- kowo pod szyldem urzędników MSZ – nie odmawiał, nie był jednak skłonny do współpracy. Nie ukrywał też przed rodziną i znajomymi ani faktu zainteresowania jego osobą ze strony Służby Bezpieczeństwa, ani prowadzenia z jej funkcjonariusza- mi rozmów. W efekcie SB zrezygnowała z jego werbunku. Zbigniew Herbert wyszedł więc z tego swoistego pojedynku zwycięsko, choć nie bez szwanku – można się zasta- nawiać, czy w trakcie prowadzonych z nim rozmów nie powiedział funkcjonariuszom SB zbyt dużo.
    T he Security Service was interested in the life of Zbigniew Herbert for nearly 30 years. At the beginning, there were attempts to win him over as a collaborator, but later (due to his involvement in the opposition) he was subject to investigation. In the 1960–70s, he was a target of Intelligence Service operations, among others. Their officers planned to convince him to become their agent. To this end, they conducted talks with him. Herbert did not object to these conversations – initially conducted under the patrona- ge of the officers of the Ministry of Foreign Affairs – but he was not willing to colla - borate. Neither did he conceal from his family and acquaintances the fact that he was approached by the Security Service and conducted talks with its officers. Ultimately, the Security Service abandoned the plan to make him collaborate. Zbigniew won the duel but not unscathed – one may consider whether he did not disclose too much to the officers of the Security Service during the conversations.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 33; 478-493
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Myślę, więc czuję, dotykam, smakuję... O myśleniu Pana Cogito. Kilka refleksji epistemologicznych
    I Think, therefore I Feel, I Touch, I Taste... Some Epistemological Remarks on the Thinking of Mister Cogito
    Autorzy:
    Cyzman, Marzenna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1520954.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-28
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Polish poetry
    cognition
    constructivism
    description
    epistemology
    Opis:
    The aim of the article is the attempt to read anewZbigniew Herbert’s poems. The commonly accepted interpretations in Polish literary discourse place them in the context of realistic paradigm. Meanwhile the model of cognition in the poet’s works is not so clear. It is possible to understand it in the constructivist way, taking into consideration Herberts own view that cognition has always active, dynamic, sensual and linguistic character. Ttherefore, it may be perceived as the correlate of languaging/linguistic behaviour of H. Maturana and E. von Glasersfeld.
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2018, 12; 21-39
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wątpienie Kartezjusza a szaleństwo
    Autorzy:
    Nowak, Borys
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2099952.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    wątpienie
    szaleństwo
    psychoza
    ciało
    cogito
    Kartezjusz
    J. Derrida
    M. Foucault
    Opis:
    Praca analizuje wątpienie Kartezjusza, wykorzystując dwie interpretacje, które łączą je w sposób odmienny z doświadczeniem szaleństwa. M. Foucault widzi w nim wykluczenie szaleństwa poza dyskurs rozsądnej refleksji, natomiast J. Derrida dostrzega dopuszczenie ryzyka szaleństwa do samych podstaw refleksji i rozumu. Następnie staram się porównać kartezjańskie wątpienie z przypadkami zaburzeń psychotycznych, których artykulacje można znaleźć w psychiatrii. Po dokładniejszym przeanalizowaniu oraz przywołaniu kontekstu współczesnych dyskusji na temat zaburzeń psychotycznych te dwie różne interpretacje mogą okazać się wzajemnie uzupełniające i jednocześnie pobudzać do głębszej analizy samych Medytacji, w szczególności dwóch istotnych momentów wątpienia: poczucia realności własnego ciała oraz spotkania ze złośliwym duchem.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 2; 105-120
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pryncypia Pana Cogito albo: dokąd po Herbercie?
    Mr Cogitos Principles, or where to after Herbert?
    Autorzy:
    Zarębianka, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955927.pdf
    Data publikacji:
    1999
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    The author proposes defining the axiological place that has been left by Herbert. Moral choices are at the same time esthetical choices for Herbert; hence the category of „harmony” has in his work both the esthetical and ethical-existential dimensions. Gathering the features of Herbert's work that have been repeatedly revealed the researcher gives a sketch of his axiological topography. The method introducing order is the use of two oppositions: rationalism and imagination, and moralism and imagination. As a result the important position of irony and the primacy of the ethical imperative are confirmed. The author also considers Herbert's poetry as prolongation of the Romantic traditions that „are the foundations of the Polish national ethos”.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 1999, 47, 1; 231-237
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Holocaust. Horyzont Nowego myślenia
    Holocaust. The Horizon of New Thinking
    Autorzy:
    Rogóż, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607432.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Auschwitz
    Totalitarism
    Holocaust
    Shoah
    Cogito
    Dehumanization
    Opis:
    The twentieth century philosophy of dialog created by such eminent thinkers as Franz Rosenzweig, Martin Buber and Emmanuel Lévinas, has its roots not only in the dispute with the Cartesian concept of subjectivity, ego cogito, but also - and this is the fundamental thesis of this paper - in the horrendous experience of the Holocaust. Philosophy of dialog is not a fruit of pure and abstract speculation characteristic of university faculties; it is a fruit of an authentic experience of cruelty and hatred to The Other. The Holocaust - according to philosophers of dialog - was not only a terrible result of modem technocracy, but primarily a poisoned fruit of the European transcendental tradition o f thinking. Pioneering works o f philosophy of dialog that nowadays are recognized as classical, were written in the turmoil of The First World War - at war front and in Stalag. The transcendence of The Other, according to the philosophy of dialog, in the tradition of modem thinking was reduced to the immanence of subjectivity, Cartesian cogito. Consequently, this modem gesture of detranscendentalization repeated and reinforced in the age of philosophical idealism, has become one of the fundamental reasons for horrible and irrational expansion of cruelty in the twentieth century. The answer, unlike many others, to the Holocaust given by the philosophy of dialog was clear: the first vocation of philosophy is to guard the transcendence of The Other, who never can be reduced to the order o f thinking. The Other, understood as the other person, always exceeds any ideas and concepts, within which a subject tries to categorize him. Therefore New thinking inaugurated by philosophy of dialog, finds its foundation not in ego cogito, but in the unconditional recognition of the reality of the other person. New thinking begins with respect for the mystery of manhood.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Teologiczne; 2008, 22; 287-298
    0209-3472
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Silence of an Author and Silence of a Madman
    Autorzy:
    Nowak, Borys
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451539.pdf
    Data publikacji:
    2018-07-18
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    silence
    madness
    literature
    psychotic experience
    tacit cogito
    Merleau-Ponty
    Lacan
    Opis:
    The purpose of this paper is to analyze silence as a specific experience that is formed on the border between that what is psychotic and that what is creative. Trying to deepen the reflection on the area of silence in our experience I will recall two conceptions: Merleau-Ponty’s and Lacan’s. Both of these authors attempted to go beyond the dichotomy of the subjective and the objective perspective in pursuit of a new definition of the subject. Both of them analyzed cases of mental illness and creativity. Merleau-Ponty focused on the bodily aspects of experience, whereas Lacan focused upon the lingual. However, though the phenomenological and the psychoanalytic approach are not entirely reconcilable, in many points they may turn out to be complementary, especially when brought into particular contexts with Martin Heidegger, a figure each considered their main inspiration.
    Źródło:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2018, 2, 2(4); 38-52
    2544-302X
    Pojawia się w:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aliénation du cogito - principes de la psychologie du Bergson et de Jung
    Alienacja myślenia - zasady psychologii Bergsona i Junga
    Autorzy:
    Kępczyńska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941633.pdf
    Data publikacji:
    1983
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    Artykuł podejmuje zagadnienia struktury osobowości 1 filozoficznych podstaw psychologii oraz etyki w filozofii Bergsona i Junga. Psychologiczna aparatura pojęciowa Junga jest tak rozbudowana, że próżno by szukać jej odpowiednika u Bergsona, lecz istnieje daleko idąca zbieżność między obu autorami, jeśli chodzi o rozumienie zadań i metod psychologii, drogi i celu życia ludzkiego oraz naczelnych wartości etycznych. Jaźń jest w koncepcji Junga w zasadzie tym, czym "ja głębokie» dla Bergsona. Rozwój świadomości zarówno w porządku filogenetycznym, Jak i ontogenetycznym, widzi Jung, podobnie Jak Bergson, w procesie jej względnej emancypacji w stosunku do sfery instynktowej i nieświadomej. Tak dla Junga, Jak i dla Bergsona, proces poznawania siebie - "stawania się tym czym się jest", to sprawa między człowiekiem a nim samym, sprawa indywidualna. Więc także i moralność jest sprawą indywidualną, przy czym u Bergsona jest jeszcze istotna relacja "ja-Bóg", która u Junga nie odgrywa takiej samej roli, bowiem nie przesądza on pozytywnie kwestii istnienia Boga, Jakkolwiek obraz Boga ma ważną i nieredukowalną funkcję w psychice. Optymizm aksjologiczny tak u Bergsona, Jak i Junga, wsparty jest na przekonaniu o ścisłym związku moralności z wolnością i na pewności, że świadome siebie Życie prowadzi do realizacji najwyższych wartości moralnych - wiary, nadziel, miłości i poznania.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 1983, 02
    0208-6107
    2353-9631
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eschatologie Pana Cogito
    Eschatologies of Mr Cogito
    Autorzy:
    Michalski, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407759.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Herbert
    eschatologia
    raj
    utopia
    poezja
    paradise
    poetry
    eschatology
    Opis:
    Artykuł jest próbą analizy wierszy Zbigniewa Herberta o tematyce eschatologicznej. Autor proponuje podział tych utworów na wiersze eschatologiczne we właściwym znaczeniu tego słowa, czyli takie, które zmagają się z tajemnicą śmierci i życia pozagrobowego oraz proponują poetyckie wizje zaświatów, i wiersze określone jako quasi-eschatologiczne, to znaczy utwory wykorzystujące eschatologiczne obrazowanie do omawiania problemów doczesnych.
    The article aims to offer an analysis of Zbigniew Herbert’s eschatological poems. The author divides them up into two distinct groups: the first cluster of poems consists of eschatological poems in the narrow sense of the term. These poems grapple with the mystery of death and life beyond the grave; they also conjure up poetic visions of the hereafter. The other group comprises poems that merely employ eschatological categories and images to engage with earthly problems.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione; 2023, 18, 376; 231-242
    2081-3325
    2300-5912
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księdza Cogito spór z komunizmem
    Autorzy:
    Wójcik, Bogusław (1967- ).
    Powiązania:
    Biuletyn IPN 2021, nr 11, s. 91-103
    Data publikacji:
    2021
    Tematy:
    Komunizm
    PRL
    Duchowieństwo katolickie
    Ideologia
    Propaganda
    Marksizm
    Filozofia
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Biografia
    Opis:
    Artykuł przedstawia losy ks. Michała Hellera, duchownego katolickiego, naukowca, filozofa, teologa, kosmologa i fizyka. Jest jedynym dotąd polskim laureatem prestiżowej Nagrody Templetona. Po wybuchu II wojny światowej rodzina Hellerów przeniosła się do Lwowa, skąd zostali wywiezieni na Syberię, gdzie spędzili sześć ciężkich lat. Autor zwraca także uwagę na to, że w Polsce Ludowej, ks. Heller zajmował się tematami ideologii komunistycznej i marksistowsko-leninowskiej, co znacząco wpłynęło na konstruowany przez niego program badawczy. Spór z oficjalną ideologią PRL stał się dla Hellera koniecznością, a jego postawa wobec narzuconego Polakom systemu politycznego – oporem moralnym. Ks. Michała Heller został odznaczony m.in. Orderem Orła Białego, Orderem Odrodzenia Polski Polonia Restituta i Złotym Krzyżem Zasługi.
    Fotografie.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Spod znaku Kordiana, Anhellego, Lilli Wenedy. Człowiek Herberta, antropologie Słowackiego
    Autorzy:
    Samsel, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971952.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-13
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Zbigniew Herbert
    Juliusz Słowacki
    Mr Cogito
    Kordian
    Lilla Weneda
    Anhelli
    Opis:
    The aim of the study is to show the program volume of Zbigniew Herbert, Mr Cogito from 1974, as a collection in which the poet transforms into as much a resonator as a revisor of the basic Polish romantic aesthetic and ethical representations – in Mr Cogito he always identified with the writing of Juliusz Słowacki. The anthropology of Kordian, Lilla Weneda and Anhelli not only influences the activities of Herbertian Mr Cogito, but also shapes his post-heroic genealogy and, speaking the language of Karl Dedecius, “orientation in the postmetaphysical world”. Herbert (as has been shown) thinks about Słowacki in a deep and complex way, focusing his interest on the anthropological potential of the romantic poet’s heroes and Herbert’s own construction and deconstruction game with the mythology produced by Słowacki (venenedism, anhellism, heroism and anti-heroism in Kordian).
    Źródło:
    Przegląd Humanistyczny; 2020, 64(1 (468)); 7-18
    0033-2194
    Pojawia się w:
    Przegląd Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gombrowicza gra w gęby albo gra gąb
    Gombrowicz’s mug game or game of mugs
    Autorzy:
    Dybel, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1391891.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    gęba
    ciało
    dusza
    samogwałt
    forma
    cogito
    Opis:
    The essay concentrates on the opening scenes of Ferdydurke in which Gombrowicz introduces the reader to the world of his fiction. I try to demonstrate that the way in which the author creates the novel’s hero, who is situated between the immature world of youth and the mature world of adults, gives us the key to understanding his writing as a whole. This is because all the protagonists of Gombrowicz’s novels and dramas are constructed in a very similar way – they always distance themselves from the “game of mugs” that is played at the social level.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2013, 20; 29-36
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gatunki dziennikarskie w wybranych czasopismach dla młodzieży. Analiza na przykładzie wydań „Cogito” oraz „Victora” z 2018 roku
    Journalistic genres in selected magazines for young people. Analysis based on the “Cogito” and “Victor” releases from 2018
    Autorzy:
    Mikosz, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/685600.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    prasa dla młodzieży
    prasa polska
    historia prasy młodzieżowej
    magazines for youth
    polish press
    history of youth press
    Opis:
    The aim of the article is to present journalistic genres in selected magazines for youth people. The text consists of two parts. The first one presents the history of youth press and presents the definition and discusses the function of youth magazines. The second part is the analysis of press genres in two periodicals: "Cogito" and "Victor”.
    Celem artykułu jest zaprezentowanie gatunków dziennikarskich w wybranych czasopismach dla młodzieży. Tekst składa się z dwóch części. W pierwszej zaprezentowano historię prasy młodzieżowej oraz przedstawiono definicję i omówiono funkcję czasopism młodzieżowych. Druga cześć stanowi zaś analizę gatunków prasowych w dwóch periodykach: „Cogito” oraz „Victorze”.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2019, 1, 28; 125-149
    0860-7435
    2450-1336
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prehistoria schizmy literacko-politycznej w świetle nowej biografii Zbigniewa Herberta. Andrzej Franaszek, Herbert: biografia, t. 1: Niepokój, t. 2: Pan Cogito, Kraków 2018
    Autorzy:
    Żarnowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/603266.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Źródło:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2018, 79
    0080-3634
    Pojawia się w:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Diagonal Anti-Mechanist Arguments
    Autorzy:
    Kashtan, David
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1796972.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Semiotyczne
    Tematy:
    mechanism
    mind
    computability
    incompleteness theorems
    computation-al theory of mind
    the cogito
    diagonal arguments
    Gödel
    Descartes
    Tarski
    Turing
    Chomsky
    Opis:
    Gödel’s first incompleteness theorem is sometimes said to refute mechanism about the mind. §1 contains a discussion of mechanism. We look into its origins, motivations and commitments, both in general and with regard to the human mind, and ask about the place of modern computers and modern cognitive science within the general mechanistic paradigm. In §2 we give a sharp formulation of a mechanistic thesis about the mind in terms of the mathematical notion of computability. We present the argument from Gödel’s theorem against mechanism in terms of this formulation and raise two objections, one of which is known but is here given a more precise formulation, and the other is new and based on the discussion in §1.
    Źródło:
    Studia Semiotyczne; 2020, 34, 1; 203-232
    0137-6608
    Pojawia się w:
    Studia Semiotyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od-zdarzanie się zdarzeń. (O liryce Stanisława Czerniaka)
    The Un-happening of Happenings. (On Stanisław Czerniak’s Lyric)
    Autorzy:
    Dybel, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/534919.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Internet
    smartphone
    happenings
    cogito
    history
    self
    language
    Opis:
    The article discusses philosophical poems by Stanisław Czerniak published in recent years, where a perceivably intensified motif has been the criticism of contem-porary culture more and more dependent on the Internet-based virtual worlds. The accuracy of the said criticism is pointed out, for it reveals the superficial and illusionary character of individual identity built upon those worlds. A lot of space is devoted in the article to the analysis of sophisticated “word plays”, characteristic for Czerniak’s works, imbuing it with a character that remains exceptional, distinctively individual in contemporary Polish poetry.
    Źródło:
    Śląskie Studia Polonistyczne; 2019, 14, 2; 293-316
    2084-0772
    2353-0928
    Pojawia się w:
    Śląskie Studia Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauczanie zdalne z perspektywy uczniów i nauczycieli. Przykład zastosowania modelu wirtualnego w nauczaniu zdalnym w klasach starszych w szkole podstawowej Cogito w Poznaniu
    Remote Learning from a Perspective of Students and Teachers. The Application of the Virtual Model in Remote Learning in Older Grades in Cogito Primary School in Poznań
    Autorzy:
    Abramowicz, Dawid
    Banasiak, Żaneta
    Kędra, Marzena
    Hoffman, Paweł
    Pilna, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15828505.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    distant education
    virtual model
    primary education
    Célestin Freinet’s pedagogy
    Opis:
    Remote education is not a new issue discussed in the literature, but in the face of the restrictions introduced by the COVID-19 pandemic, this type of education has developed dynamically. In the conditions of technological progress, it seems that particularly interesting in remote education is the virtual model, applied in March-June 2020 at the level of primary education at the Cogito Public Primary School in Poznań. In order to identify and evaluate remote education in the virtual model from the perspective of students and teachers, surveys with the use of an on-line questionnaire were carried out.
    Źródło:
    Studia Edukacyjne; 2021, 62; 87-102
    1233-6688
    Pojawia się w:
    Studia Edukacyjne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pytanie o istotę koniecznego związku, o jakim mówi treść Kartezjuszowej zasady: myślę, więc jestem
    Question on the Essence of Necessary Relationship Undertaken by Cartesian Rule: cogito ergo sum
    Autorzy:
    Rożdżeński, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/426847.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Opis:
    Cartesian rule cogito ergo sum is like a foundation of all Rene Descartes’s philosophy. It points to the essential relationship between subject’s own thinking and his being. How are we to understand that relationship? A thoughtful approach to that brings us to the conclusion that our being – mentioned in the Cartesian rule – must inevitably possesses a proper complex structure. This is so because our present thinking is possible at all for us only thanks to our participation in that specifically given being. Analyses carried out in this paper aim at showing how our thinking is necessarily conditioned by that complex way of being where the essence of our existence is being realized.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2013, 1(34); 171-189
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozum, wartości, polis w świecie nowożytnej nicości
    Reason, Values, and the Polis in the World of Modern Nothingness
    Autorzy:
    Kaute, Wojciech Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2231817.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-23
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Metafizyka
    Cogito
    Liberalizm
    Oświecenie
    Państwo
    Metaphysics
    Liberalism
    Enlightenment
    State
    Opis:
    CEL NAUKOWY: Przedstawienie podstawowego problemu kultury i cywilizacji europejskiej. Jest to kwestia odpowiedzi na pytanie o relację: polis a świat wartości. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Świat współczesny, określany mianem czasu postnowożytnego, stwarza wrażenie totalnego chaosu. Jest to, w istocie, chaos w sferze zasad współżycia ludzi między sobą, w sferze wartości. Tu zaś zderzają się dwie – jak wolno sądzić – nie tożsame orientacje myślenia, mające wielowiekową tradycję. Jedna, to stanowisko metafizycznego realizmu; u podstaw drugiej tkwi myślenie ukształtowane w głównej mierze u progu czasów nowożytnych – jest to cogito. W artykule przedstawiono dylematy, jakie wiążą się z tą sytuacją kultury. PROCES WYWODU: Jeżeli chce się sięgnąć do istoty tej problematyki, trzeba ją ująć w kontekście historii idei. Podstawy „ducha” Europy stworzył Sokrates. Jego stanowisko znalazło wyraz w filozofii Platona i Arystotelesa. Świat wartości istnieje obiektywnie. U progu czasów nowożytnych wraz z wystąpieniem Kartezjusza punktem wyjścia w myśleniu o zasadach życia zbiorowego jest Ja. To stanowisko znajdzie rozwinięcie w myśli Th. Hobbesa i J. Locke´a. I to jest myśl liberalna. Jest Ja i rynek. To stanowisko zostanie poddane krytyce przez J.J. Rousseau i I. Kanta. Opozycja wobec doktryny liberalizmu stworzy także przesłanki do myślenia w kategoriach totalitaryzmu (K. Marks). WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Współczesna refleksja nad światem wartości w sferze polis to, w rzeczy samej, powrót do myśli Locke´a; zdrowo‑ rozsądkowej apologii liberalizmu. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zaprezentowane w artykule stanowisko wskazuje, iż w dyskusjach nad chaosem aksjologicznym współczesnej kultury istnieje konieczność ujęcia tej problematyki na tle szerokiego spectrum idei. Idzie tu przede wszystkim o świadomość tego, iż „przełom” nowożytny, jak i „duch” Oświecenia, inicjując myślenie w kategoriach autonomicznej i suwerennej jednostki, choć odegrały istotną rolę w postępie naukowym, jednocześnie stworzyły przesłanki, prowadzące do pozostawienia jednostki samej sobie; utkwienia w świecie nicości.
    RESEARCH OBJECTIVE: To present a fundamental problem in European culture and civilization. It is a matter of answering the question regarding the relationship between the polis and the world of values. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The modern world, or postmodernity, gives the impression of total chaos. It is chaos within the sphere of principles governing human cooperation, within the sphere of values. It is there that two nonidentical and centuriesold traditions of thought collide. The article presents dilemmas stemming from this situation. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: It is necessary to frame the problem within the context of the history of ideas. Socrates laid the foundation for the “spirit” of Europe. His position was expressed in the philosophy of Plato and Aristotle. The world of values exists objectively. At the dawn of modernity, with Descartes’ thought, the starting point for thinking about the principles of collective life is the Self. This position is developed in the thought of Hobbes and Locke – liberal thought. This position is criticized by Rousseau and Kant. Their opposition will also create the premises for thinking in totalitarian categories (Marx). RESEARCH RESULTS: Modern reflection on the world of values within the sphere of the polis is a return to Locke’s thought; a commonsense apology of liberalism. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The position presented in this article indicates that in discussions on modern culture’s axiological chaos, it is necessary to frame the problem against the back‑ drop of a broadly-understood spectrum of ideas. The goal is to create awareness that though this “breakthrough” of modernity and “spirit” of Enlightenment played an essential role in scientific progress, their initialization of thought in the categories of the autonomous and sovereign individual simultaneously created premises leading to the individual being left alone; becoming stuck in a world of nothingness.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2021, 12, 38; 71-92
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    That Thou Art: Aesthetic Soul/Bodies and Self Interbeing in Buddhism, Phenomenology, and Pragmatism
    Autorzy:
    Jones, David
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451461.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-05
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    experience
    aisthēsis
    interdependent arising
    “that thou art” (tat tvam asi)
    cogito
    aesthetic perception
    body
    soul
    Dewey
    Merleau-Ponty
    Buddha
    Descartes
    Plato
    Opis:
    The inheritance of dualism from Plato to Descartes, and since, has impoverished the human relation with nature, the world, other humans, and other species. The division of soul and body, and its counterpart of mind and body, gave us a world from which we believe ourselves to be separate from and superior to other species. This self-othering standpoint has had devastating consequences socially, politically, economically, and ecologically. This essay seeks to identify some resources in the Western tradition in phenomenology and pragmatism that avoid this standpoint and bring them into conversation with some primary insights of Buddhist philosophy: interdependent arising, the not-self, and interbeing. By doing so, it is not only suggested that comparative conversations are not only useful in their own right, but they add dimensions to our experience in the world. Moreover, they offer avenues for living enriched lives in concert with the world without engaging in self-deceptive mental and comforting psychological activities of who and what we really are.
    Źródło:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2020, 4, 3; 37-47
    2544-302X
    Pojawia się w:
    Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozmowy z "Panem Cogito" : Zbigniew Herbert na celowniku peerelowskiego wywiadu
    Autorzy:
    Majchrzak, Grzegorz (1969- ).
    Powiązania:
    Pamięć i Sprawiedliwość 2019, nr 1, s. 478-493
    Data publikacji:
    2019
    Tematy:
    Herbert, Zbigniew (1924-1998)
    Departament I (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ; 1954-1996)
    Inwigilacja
    Poeci polscy
    Wywiad polski
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Artykuł z czasopisma naukowego
    Opis:
    Artykuł przedstawia próby zwerbowania Zbigniewa Herberta przez Slużbę Bezpieczeństwa. Zainteresowanie osobą poety trwało blisko 30 lat.
    Bibliografia na stronach 491-492.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Naga Wyspa : gułag Tity
    Gułag Tity
    Non cogito ergo sum : archeologija neke šale
    Autorzy:
    Jezernik, Božidar (1951- ).
    Współwytwórcy:
    Pomorska, Joanna (1953- ). Tłumaczenie
    Sławińska, Joanna (slawistka). Tłumaczenie
    Wydawnictwo Czarne.
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Wołowiec : Wydawnictwo Czarne
    Tematy:
    Obozy pracy Jugosławia 1945-1991 r.
    Więźniowie polityczni
    Opis:
    Bibliogr. s. 345-[355].
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Kilka refleksji o nauczaniu, literaturze, pisarstwie i języku Z J.M. Coetzeem rozmawia Marek Pawlicki
    A Few Words of Reflection on Teaching, Literature, and Language: J.M. Coetzee in Conversation with Marek Pawlicki
    Autorzy:
    Coetzee, John Maxwell
    Pawlicki, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/534539.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    J.M. Coetzee
    Zbigniew Herbert
    Mr. Cogito
    teaching and learning processes
    “death” and “alive” reading
    Opis:
    A conversation with J.M. Coetzee, carried out in the July of 2019 via mail, touches upon such topics as the learning and teaching processes, the teacher‒student and the writer‒reader relations, as well as the notions of “death” and “alive [way of] reading,” the influence of Polish literature (in particular the poetry of Zbigniew Herbert) on the Nobel laureate’s works, and the Anna Wierzbicka’a concept of natural semantic meta-language.
    Źródło:
    Śląskie Studia Polonistyczne; 2020, 15, 1
    2084-0772
    2353-0928
    Pojawia się w:
    Śląskie Studia Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jednostka, społeczeństwo, demokracja w archetypie kultury polskiej. Jest problem czy go nie ma?
    The Individual Person, Society, Democracy in the Archetype of Polish Culture: Is There a Problem or Not?
    Autorzy:
    Kaute, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085731.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-22
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Sokrates
    cogito
    Th. Hobbes
    J. Locke
    J.J. Rousseau
    I. Kant
    Oświecenie
    S. Brzozowski
    S.I. Witkiewicz
    W. Gombrowicz
    Y. Haenel
    Socrates
    the Enlightenment
    Opis:
    U podstaw kultury europejskiej tkwi myśl Sokratesa, iż zasady życia społecznego muszą być tworzone w oparciu o „istotę rzeczy”. U progu czasów nowożytnych następuje zmiana tego paradygmatu. Jest to myśl Kartezjusza; cogito. Tu punktem wyjścia jest Ja, jednostka podejmująca działalność ekonomiczną Th. Hobbes; J. Locke). Jednak rynek to nie wszystko (J.J. Rousseau, I. Kant). W archetypie kultury polskiej jest inaczej. Istnieje potrzeba uwzględnienia “wartości”. I to jest imperatyw każdej jednostki; i jednocześnie wszystkich. Jest to, jak to ujął J. Lelewel, “taniec polski”; “tłum”. I to jest archetyp kultury polskiej. Polska jest “wieczną czułością” (Y. Haenel). Czy jest to stanowisko – w refleksji nad dziejami Polski – przekonywujące, to kwestia cały czas otwarta.
    At the foundation of European culture lies Socrates’ idea that the rules of social life must be based on “the essence of things”. At the threshold of modernity, this paradigm was replaced by Descartes’ cogito, where the I is the starting point: an individual person undertaking some economic activity (Th. Hobbes, J. Locke). However, the market is not everything (J.J. Rousseau, I. Kant). According to the archetype of Polish culture, things are different. It stresses the need to take into account “values”, which is the imperative of every individual and at the same time of the community. In the words of Lelewel, this is “the Polish dance”;the “crowd”. This is the archetype of Polish culture. Poland is “perennial tenderness” (Y. Haenel). Whether this may be a convincing position in reflections upon Polish history still remains an open question.
    Źródło:
    Studia Politicae Universitatis Silesiensis; 2021, 32; 83-98
    1895-3492
    2353-9747
    Pojawia się w:
    Studia Politicae Universitatis Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-43 z 43

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies