Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Przemysł chemiczny"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 48
Tytuł:
Gospodarka i przemysł chemiczny w trzech kwartałach 2016 r. Handel zagraniczny chemikaliami w 2015 r.
Autorzy:
Paprocki, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/142986.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
przemysł chemiczny
gospodarka
handel
Opis:
Zaprezentowano wstępne dane dotyczące głównie wyników gospodarczych kraju, w tym bardziej szczegółowe przemysłu chemicznego, osiągnięte w okresie pierwszych 9. miesięcy 2016 r. Zaprezentowano dane dotyczące zatrudnienia i płac w przemyśle (stan na 30.09.2016), produkcję sprzedaną przemysłu w trzech kwartałach 2015/2016 oraz produkcję ważniejszych chemikaliów i pokrewnych w miesiącach styczeń – wrzesień 2016 r. Obszernie pokazano eksport i import chemików Polski w 2015 r. w rozbiciu na wybrane asortymenty i kraje.
Źródło:
Chemik; 2016, 70, 11-12; 706-708
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Branże przemysłu chemicznego w I półroczu 2016 r.
Autorzy:
Paprocki, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/143262.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
przemysł chemiczny
statystyka
Opis:
Zaprezentowano wstępne dane dotyczące głównie wyników gospodarczych kraju, w tym bardziej szczegółowe przemysłu chemicznego, osiągnięte w okresie pierwszych 9. miesięcy 2016 r. Zaprezentowano dane dotyczące zatrudnienia i płac w przemyśle (stan na 30.09.2016), produkcję sprzedaną przemysłu w trzech kwartałach 2015/2016 oraz produkcję ważniejszych chemikaliów i pokrewnych w miesiącach styczeń – wrzesień 2016 r. Obszernie pokazano eksport i import chemików Polski w 2015 r. w rozbiciu na wybrane asortymenty i kraje.
Źródło:
Chemik; 2016, 70, 11-12; 705-706
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktualne wyzwania dla europejskiego przemysłu chemicznego
Current challenges for the European chemical industry
Autorzy:
Lubiewa-Wieleżyński, W.
Gietka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/143138.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
europejski przemysł chemiczny
przemysł chemiczny
Grupa Wysokiego Szczebla
sprzedaż chemikaliów
European chemical industry
High Level Group
sale of chemicals
Opis:
Sytuacja europejskiego przemysłu chemicznego na przestrzeni ostatniego dziesięciolecia uległa widocznej zmianie. Udział w rynku globalnym przemysłu Starego Kontynentu skurczył się na korzyść produktów wytwarzanych w krajach azjatyckich. Wyzwania, przed jakimi staje europejski przemysł chemiczny wynikają z potrzeby bycia konkurencyjnym. Europa może zaproponować światu produkty wytworzone w sposób zgodny z bardzo ambitnymi wymaganiami środowiskowymi.
The situation of the European chemical industry over the last decade was apparently changed. Participation of the Old Continent industries in the global market decreased in favor of products manufactured in Asian countries. The challenges facing the European chemical industry resulting from the need to be more competitive. Europe can offer the products fabricated in a manner consistent with very ambitious environmental requirements.
Źródło:
Chemik; 2010, 64, 3; 131-132
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan obecny i perspektywy rozwoju przemysłu chemicznego w Polsce
Autorzy:
ŚPIEWAK, KLAUDYNA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1034208.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Fundusze Europejskie
Unia Europejska
przemysł chemiczny
Opis:
Chemistry students should know about their job prospects before their graduation. Knowledge of the chemical industry will allow to consciously develop their career. Depending on what we want to deal with in the future, we should pay attention to the leaders in the chemical manufacturing sector as potential employers, and the development perspectives in chemical industry, if we are planning to start a business connected with it. An important factor in the development of chemical industry in Poland is its membership in the European Union. Our country has agreed to comply with strict rules, such as the protection of the environment. Therefore, both emerging and existing companies are required to implement European standards for the reduction of toxins , energy consumption and recycling. An important advantage of our membership is the ability to use European funding, which can help to start one’s own innovative businesses.
Rozpoczynając studia na kierunkach chemicznych, warto wcześniej niż tuż po otrzymaniu dyplomu poznać perspektyw pracy, jakie daje nam zdobyte wykształcenie. Znajomość branży chemicznej pozwoli na świadome kierowanie swoją ścieżką kariery. W zależności od tego, czym chcemy się zajmować w przyszłości, warto zwrócić uwagę na liderów w sektorze produkcji chemicznej jako potencjalnych pracodawców oraz na kierunek rozwoju przemysłu chemicznego, jeśli planujemy rozpocząć własną działalność w branży. Istotnym czynnikiem wpływającym na rozwój przemysłu chemicznego w Polsce jest członkostwo w Unii Europejskiej. Nasze państwo zobowiązało się do przestrzegania restrykcyjnych przepisów w zakresie ochrony środowiska, w związku z czym nowo powstające, jak i istniejące przedsiębiorstwa zobowiązane są do spełniania norm europejskich dotyczących m.in. zmniejszenia emisji toksyn, zużycia energii oraz recyklingu. Niewątpliwą zaletą naszego członkostwa jest możliwość korzystania z Funduszy Europejskich, które mogą pomóc w rozpoczęciu własnej innowacyjnej działalności.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Ścisłe; 2013, 7; 59-72
2082-3827
2084-977X
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Ścisłe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane wyniki I półrocza 2016 r. w Polsce, przemyśle i „chemii” oraz w pozostałych krajach
Autorzy:
Paprocki, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/141903.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
przemysł chemiczny
chemia
Opis:
Za GUS, który ogłosił pierwsze, jeszcze niepełne dane nt. gospodarki Polski w I półroczu 2016, podano wyciąg najważniejszych statystyk, dotyczących szczególnie przemysłu chemicznego, jednak na tle sytuacji ogólnokrajowej i w innych działach przemysłu. Zaprezentowano zatrudnienie i płace w przemyśle – stan 30.06. 2016 na tle sytuacji w 2015 r.; pokazano produkcję sprzedaną Przemysłu w I półroczu 2016 (na tle I półrocza 2015) oraz wielkości produkcji ważniejszych chemikaliów i pokrewnych w tym czasie. Na zakończenie zestawiono dane statystyczne dotyczące wyników uzyskanych przez inne kraje, głównie z UE.
Źródło:
Chemik; 2016, 70, 8; 434-436
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Branże krajowego przemysłu chemicznego w 2015 r. „Chemia” na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych
Autorzy:
Paprocki, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/142524.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
przemysł chemiczny
Warszawska Giełda Papierów Wartościowych
Opis:
Przedstawiono wyniki poszczególnych branż przemysłu chemicznego w 2015 r. – stan podmiotów i inwestycje oraz finanse i ekonomię, a także zaprezentowano sytuację w zakresie notowań na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych w odniesieniu do aktualnych cen akcji większości spółek chemicznych i paliwowych, głównie krajowych, oraz ich wartości rynkowych.
Źródło:
Chemik; 2016, 70, 7; 383-385
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyniki finansowe przemysłu w 2015 r. – mniejsze zyski; zwiększone nakłady inwestycyjne. Wypadki przy pracy
Autorzy:
Paprocki, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/142287.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
wyniki finansowe
przemysł chemiczny
wypadki przy pracy
Opis:
W końcu marca br. GUS ogłosił roczne wyniki finansowe i ekonomiczne wypracowane przez przemysł; w tym wydaniu wybór podstawowych informacji dotyczących krajowego przemysłu i wybranych najważniejszych działów, w tym Przemysłu Chemicznego. Pokazano też tabelarycznie dane dotyczące wypadków przy pracy.
Źródło:
Chemik; 2016, 70, 4; 219-220
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podmioty przemysłu chemicznego na „Liście 500” Rzeczpospolitej za 2015 r. Wstępne wyniki przemysłu w I kwartale 2016 r.
Autorzy:
Paprocki, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/142011.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
przemysł chemiczny
Lista 500
Opis:
Przedstawiono wyciąg i komentarz w odniesieniu do przedsiębiorstw przemysłu chemicznego oraz branż pokrewnych z „Listy 500” Rzeczpospolitej – największych, dobrowolnie zgłoszonych podmiotów gospodarczych ze sfery przemysłu, handlu i finansów w Polsce za 2015 rok. Podano wstępne wyniki rozwijającej się w miarę stabilnie gospodarki kraju za I kwartał 2015 r.
Źródło:
Chemik; 2016, 70, 5; 270-272
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dobre (częściowo) wyniki finansowo-ekonomiczne I półrocza 2016 r. Szczegóły statystyczne „chemii” w 2015 r.
Autorzy:
Paprocki, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/142690.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
wyniki finansowo-ekonomiczne
przemysł chemiczny
dane statystyczne
Opis:
W ślad za opublikowanymi ostatnio przez GUS danymi, przedstawiono wybrane wyniki finansowo-ekonomiczne, jakie osiągnięto w określonych branżach w tym samym okresie. Krajowy przemysł wypracował w I półroczu 2016 r. zyski netto w wysokości 48,9 mld zł i były one większe od uzyskanych w podobnym okresie poprzedniego roku o 8,4%. Ten ostatni wskaźnik jest godny odnotowania także z tego względu, że zyski przemysłu w Polsce w całym minionym roku (2015) były o 2,5% mniejsze niż w roku poprzedzającym (2014). Na tle takiej sytuacji całego krajowego przemysłu, przemysł chemiczny (łącznie 3 jego działy) wypracował w minionym półroczu 7,3 mld zł zysku (14,9% krajowego), a ich wzrost do półrocza 2015 r. wyniósł aż 23,9%. GUS w comiesięcznych publikacjach przedstawia m.in. wielkości produkcji ważniejszych wyrobów przemysłowych w kraju. Z takiego zestawienia za rok 2015, dokonano wyboru pozycji chemikaliów, które nie ukazują się w „półrocznych” zestawieniach. Zaprezentowano także m.in. istotne zmiany, jakie nastąpiły w wielkościach produkcji niektórych asortymentów w okresie 15-lecia 2000–2015. Występują one szczególnie, gdy w omawianym czasie niektóre asortymenty uległy znaczącej likwidacji; dotyczy to np. garbników organicznych, metanolu, farb suchych względnie sulfonamidów. Pojawiło się w tym czasie również szereg nowych asortymentów przy znaczącym ich wzroście produkcji (najczęściej w nowych wytwórniach); dotyczy to m.in. para-ksylenu i kwasu tereftalowego (wytwórnie w strukturze PKN Orlen), glicerolu, poliakrylanów, saletrzaku o podwyższonej zawartości N i innych. Również, w tym samym czasie (raz do roku) GUS publikuje wartości produktów sprzedanych w okresie rocznym, wg bardziej szczegółowego podziału (niż w zestawieniach miesięcznych) wyrobów, w rozbiciu na działy, grupy i klasy towarów. Dokonano wyboru tych pozycji z trzech działów przemysłu chemicznego również za ubiegły rok.
Źródło:
Chemik; 2016, 70, 9; 570-572
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyklony i hydrocyklony
Autorzy:
Niechcial, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/855132.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:
ochrona srodowiska
urzadzenia
cyklony [techn.]
hydrocyklony
zastosowanie
przemysl drzewny
przemysl meblarski
przemysl chemiczny
przemysl tytoniowy
przemysl spozywczy
odpylanie
separacja
filtracja
Źródło:
Wszechświat; 2013, 114, 10-12
0043-9592
Pojawia się w:
Wszechświat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyniki gospodarcze kraju, w tym przemysłu chemicznego i wybranych branż, w 2014 roku
Autorzy:
Paprocki, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/143274.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
statystyka
przemysł chemiczny
chemikalia
dodatki
statistics
chemical industry
chemicals
additives
Opis:
Przedstawiono wyniki gospodarcze kraju w 2014 roku, w tym wielkość zatrudnienia i wysokość płac, produkcja sprzedana przemysłu i produkcja ważniejszych chemikaliów i dodatków. Wyniki przemysłu farmaceutycznego i chemii gospodarczej za I półrocze 2014 r. oraz struktura rynku kosmetyków w Polsce.
Źródło:
Chemik; 2015, 69, 2; 102-105
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wytyczne realizacji audytu instalacji przemysłowej na przykładzie wytwarzania emulsji azotanu(V) amonu
Autorzy:
Wrzesiński, Janusz.
Powiązania:
Zeszyty Naukowe SGSP 2019, nr 71, s. 47-72
Data publikacji:
2019
Tematy:
Materiały wybuchowe
Przemysł chemiczny
Bezpieczeństwo przemysłowe
Instalacje
Kalorymetria
Kontrola techniczna
Artykuł z czasopisma naukowego
Opis:
Bibliografia na stronach 68-72.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu strategii rozwojowej źródeł energii i surowców
Searching for development strategy on energy sources and resources
Autorzy:
Kijeński, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1216693.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
reindustrializacja
przemysł chemiczny
globalizacja
reindustrialisation
chemical industry
globalisation
Opis:
Trzy razy nie determinuje politykę współczesnego świata wobec istniejącego już globalnego deficytu energii i potrzeby niezwłocznego rozszerzenia światowej bazy surowcowej. To nieprawdziwy pogląd o wpływie człowieka na temperaturę naszego otoczenia (efekt cieplarniany), niejasna perspektywa wyczerpywania się mineralnych źródeł energii i surowców, wreszcie powszechna społeczna niechęć do rozwoju energetyki jądrowej. Te trzy determinanty narzuciły odejście od rozpoczętego w XVII wieku naturalnego toku rozwoju technicznego naszej cywilizacji, opartego na logice termodynamiki i zastąpiły go tzw. rozwojem zrównoważonym. Luka koncepcyjna pomiędzy odległym (a mało realnym) jutrem, a dzisiejszymi niedomaganiami gospodarki naszego świata (często zresztą, jak konieczność ograniczenia emisji CO2, wygenerowanymi przez nas samych), musi zostać niezwłocznie wypełniona strategią rozwojową niegenerującą żadnych nierozpoznanych dziś przyszłych rozwiązań, wykorzystującą obecny stan wiedzy, tradycję technologii i techniki, a przede wszystkim zdrowy rozsądek.
It is triple "not" which, in the light of global energy deficit faced today and urgent need to enlarge global resources' base, proves to determine the contemporary world politics. These are: not real viewpoint concerning human impact on temperature in the environment (greenhouse effect), not clear forecast of fossil fuels' and energy resources' depletion, and finally, common public opinion, which is not willing to support development of nuclear power engineering. The aforementioned determinants have enforced the abandonment of natural technological progress of our civilization, which started in the 17th century and which was based on thermodynamic analysis, and have superseded it by so called sustainable development. Conceptual gap between distant (and quite unreal) future and current problems of malfunctioning global economy (such as requirement to reduce emission of CO2, which we generate ourselves) must be urgently filled with development strategy which will make use of the present state of the art, technological and technical tradition, and above all - of common sense, instead of under-developed future solutions.
Źródło:
Chemik; 2013, 67, 3; 206-207
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe wyzwania dla przemysłu chemii nieorganicznej
New trends for industry of inorganic chemistry
Autorzy:
Schroeder, G.
Cichy, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/142065.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
przemysł chemiczny
kierunki rozwoju
odpady
foresight
chemical industry
waste
ways of development
Opis:
W pracy przedstawiono kierunki rozwoju oraz tendencje zmian w nieorganicznym przemyśle chemicznym i gospodarce odpadami niebezpiecznymi. Przedstawiono problemy związane z postępującą globalizacją. Omówiono nowe, perspektywiczne technologie. Ukazano istotę pojęcia innowacyjności przedsiębiorstwa. Przedyskutowano uwarunkowania społeczne i ekonomiczne determinujące dalszy rozwój przemysłu chemicznego oraz gospodarki odpadami.
In this paper the directions of development and trends of changes in inorganic chemical industry and in economy of dangerous wastes have been presented. Problems connected with progressive globalization was described. The one of the main goal of this article is also new future technologies of waste disposal industry. Finally the document discusses the innovation problems, economic and social acceptances of activities related to chemical industrial.
Źródło:
Chemik; 2010, 64, 12; 838-840
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najważniejsze wyzwania dla przemysłu chemicznego w Europie
The most important challenges for chemical industry in Europe
Autorzy:
Lubiewa-Wieleżyński, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/142526.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
przemysł chemiczny
konkurencyjność
polityka klimatyczna
chemical industry
competitiveness
climate policy
Opis:
Wyzwania, przed jakimi stoi europejski przemysł chemiczny wynikają z potrzeby bycia konkurencyjnym. Ceny surowców i wzrastająca lawinowo liczba regulacji środowiskowych mają wielki wpływ na koszty ponoszone przez przedsiębiorców europejskich. W kontekście polityki klimatycznej i związanych z nią regulacji prawnych, trzeba pamiętać, że bez uwzględnienia globalnych uwarunkowań, UE może zaprzepaścić szanse, jakie daje europejski przemysł chemiczny - to czysta produkcja i bezpieczne miejsca pracy. Dla rozwoju przemysłu chemicznego w Polsce, poza odpowiednimi regulacjami unijnymi, niezmiernie ważna jest ich implementacja krajowa, np. w ETS-ie sprawa rekompensat za emisje pośrednie i przeznaczenie min. 50% środków z aucjonningu na inwestycje proekologiczne, liberalizacja rynku energii, szczególnie gazu, czy zwolnienie gazu do syntezy z akcyzy od 1 listopada 2013 r.
The challenges faced by the chemical industry in Europe result from the need of being competitive. Prices of raw materials and rapidly increasing number of environmental regulations considerably influence the costs covered by the European entrepreneurs. In the context of climate policy and related regulations, we should remember that without considering the global conditions, the EU can squander its chances offered by the European chemical industry - it is clean production and safe workplaces. For the development of Polish chemical industry, in addition to adequate EU regulations, their implementation at national level is extremely important, e.g. regarding ETS, this is related to an issue of compensations for indirect emissions and allocating at least 50% of funds from auctioning to pro-ecological projects, liberalisation of energy market, particularly gas, or exemption from excise duty on synthesis gas from 1st November 2013.
Źródło:
Chemik; 2013, 67, 3; 177-179
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Złoża soli w Polsce w ujęciu przeglądowym
Overview of salt deposits in Poland
Autorzy:
Kuc, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487345.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Tematy:
złoża soli
Polska
badania przeglądowe
surowiec
przemysł chemiczny
technika górnicza
salt deposits
Polska
minerals
chemical industry
mining industry
Opis:
It is a well-known fact that the basis for the existence of mines are minerals (i.e. deposits thereof). Within the present-day borders of Poland, salt deposits are related to two areas. Both are designated by the occurrence of evaporates belonging to epochs distant in time: Zechstein and Miocene. Rock salt of the Miocene epoch occurs in a belt of parallel latitude designated by the border of thrusting over of the Carpathian flysch formations. In these areas, tectonic enrichment of the evaporates took place as a result of scraping them from an area with a width of several dozen kilometres. Tectonic accumulation of salt resulted in emergence of deposits with utility characteristics in several places. Bochnia and Wieliczka are the oldest centres where salt mines were built. The deposits were examined gradually, starting from the Middle Ages, in the course of their exploitation. Such long period of production activity also includes present day utilisation of water from the Wieliczka Salt Mine performed in the saltworks nearby. Production of evaporated salt in the area of Lesser Poland adjoining the Carpathian Mountains constitutes a separate thread in the history of economy. The presence of active salt springs in this area in the middle Neolithic period changed the mode of life of nomadic groups of people. From hunters and gatherers, they transformed into settled producers of evaporated salt. Activity in this area of economy continued to develop until the Middle Ages, when deposits of rock salt were discovered. Since that moment, salt evaporation has been combined with mining activities. Salt brine extracted from the mine provided material for the saltworks operating on the surface; exploitation of rock salt was performed in parallel. Such a state of affairs continued until 1724. At the beginning of the 19th century, attempts were made to reintroduce the production of evaporated salt, yet it was eventually reinstated in 1913 after opening of saltworks near the Kinga Shaft. Therefore, it may be stated that a salt-making centre has existed here for several centuries which, in a certain period, was extended onto a mine. Nowadays, apart from ongoing securing work and control of the state of the mining pits, the basic activity of the salt mines in Wieliczka and Bochnia is limited to the tourist, recreational, entertainment and spa offer. The long production history of the salt deposits is today testified by salt evaporation, initiated already in the Neolithic Age. One may venture saying that after the industrial activity has ceased, a certain return to the sources took place: unfortunately, not the salt spring sources, as they ceased to be active a long time ago. In Wieliczka, the resources are provided by salty waters of the mine and in Łapczyca near Bochnia (SALCO company), rich brine is procured from boreholes. Therefore, today only these two centres make references to the distant salt evaporation traditions. A thorough picture of the genesis of sub-Carpathian salt deposits and the operation of both mines with respect to historical, cultural, technical and natural issues is contained in the display and publication offers and presented during events organised by the Cracow Saltworks Museum Wieliczka. The institution tries to be a centre collecting information about the history of the salt mining industry in Poland, with special attention given to the oldest salt mines in Bochnia and in Wieliczka. The rank of both facilities is confirmed by the entry in the UNESCO World Heritage List: on 23 June 2013 both mines were entered in the list as the Cracow Saltworks along with the Saltworks Castle (the Salt Mine in Wieliczka was entered in the list on 9 September 1978). Bearing in mind such finale of the story, it is worth appreciating the causal factor of nature examined and described by geologists. It was included in numerous studies investigating the genesis of Miocene salt deposits. Examination of the geological structure of deposits and, subsequently, relating their genesis to regional processes, forms a separate part of history. It may start with practical mining activities which, already in the 17th century, found their expression in maps illustrating the situation of mining pits (Marcin German, William Hondius). Conclusions about the form of the deposit may be drawn from them. Questions about its genesis were probably asked earlier. Systematic geological studies commenced in the 19th century focused more on the Wieliczka deposit (Ludwik Emanuel Hrdina, Jan Nepomucen Hrdina, Julian Niedźwiedzki and others). In the course of time, the structure of the deposit was connected to the regional scale of geological processes. Among an incomplete list of researchers discovering the secrets of the Miocene salt, it is necessary to mention the names of Antoni Gaweł, Józef Poborski, Kamila Skoczylas-Ciszewska and Aleksander Garlicki. The work of geologists led to the examination of subsequent deposits. The knowledge gathered during these studies offers a beautiful illustration for the determining relation between geological processes and the mining history of the region. Contemporary stages of exploitation of Miocene salt are designated by the presence of deposits in Barycz, Łężkowice and Siedlec-Moszczenica. However, all of the mining centres related to them ended their operation before the end of the 20th century. Deposits documented in Rybnik and Wojnicz constitute some type of a reserve from this period. Today, their future is unknown, yet a description of their structure also constitutes an important supplement for the knowledge about the formation of Miocene salt series in the area of thrusting over of the Carpathian flysch and outside of it. There is a series of archaeologically documented production sites of evaporated salt dating back to the middle Neolithic period. They occur in the vicinity of later salt mines. Other centres with the tradition of salt evaporation are hidden behind the name of spa resorts: Iwonicz Zdrój, Rabka Zdrój, Busko Zdrój, and these that aspire to such role, making references to the salt-working past, e.g. Sól, Sołonka, Dębieńsko, Dębowiec and Zabłocie. The Zechstein evaporates are related to mining centres located on the deposits discovered in the 19th century. At that time, Inowrocław appeared on the map of salt mining and slightly later Wapno. Both centres already have historical significance, nowadays modestly reminded by the artefacts (e.g. geological specimens) and by descriptive and photographic documents in greater numbers. It is also necessary to mention much older traditions of producing salt from salt springs located on the surface. In Kujawy, such activity already took place in the ancient times; traces of a graduation tower from the beginnings of our era were discovered in the area of present-day Inowrocław. In post-war economy, salt from the Zechstein deposits started to play a growing role. New deposits were documented and subsequently exploited in diapir structures, e.g. in Kłodawa, Góra, Mogilno and Rogóźno, Damasławek, Lubień and Łanięta. The exploited deposits are documented in higher categories, yet the basic data about the structure, such as the caprock, the salt table, the form of diapir, its size, resources and types of salt were determined for all. This also refers to bedded deposits in the region of Łaba and Sieroszowice–Kaźmierz. As it turned out, numerous Zechstein salt deposits are fit for the construction of cavern storage facilities for liquid and gas hydrocarbons. Work in this direction was commenced in 1975 in the diapir deposit “Lubień Kujawski” and stopped in 1981. The first utility storage was established in post-exploitation voids (open pit exploration via leaching) of the “Góra” mine. Subsequent ones were established in “Mogilno” and “Mechelinki” deposits (the last storage facility in 1916). As can be seen from the examples presented above, the history of salt mining includes another aspect of application of salt deposits. It has to be emphasised that each decision on the possibility of opening a storage facility is related not only to the documentation of the salt deposit as such, but it also requires examination of its structure, properties of the rocks and geological structure of the neighbouring area. The history of two locations is related to salt evaporation: in Kołobrzeg, it is slightly overshadowed by health resort functions and in Ciechocinek, one of the graduation towers continues to function in cooperation with saltworks. In both cities, salt tradition is to be connected to the presence of Zechstein formation of evaporates.
Źródło:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce; 2016, 31; 151-208
0137-530X
Pojawia się w:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 48

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies