Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Podział władz"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-21 z 21
    Tytuł:
    Legitymizacja roli sędziowskiej
    Autorzy:
    Kaczmarczyk, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076639.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    wymiar sprawiedliwości
    zróżnicowanie funkcjonalne
    rola sędziowska
    podział władz
    Niklas Luhmann
    Opis:
    Zgodnie z postulatem Maksa Webera, socjologia może przewidywać i wyjaśniać dzia- łania pod warunkiem ich wcześniejszego zrozumienia. Prezentowany artykuł rozszerza ten postulat na zjawiska społeczne w makroskali, dla których socjologia może szukać sensu, nawet jeśli nie jest on widoczny dla działających podmiotów. Perspektywą, która umoż- liwia taki zabieg, jest teoria zróżnicowania funkcjonalnego. Została ona zastosowana do opisania roli sędziowskiej, której znaczenie można właściwie skonceptualizować jedynie w kontekście relacji między systemami społecznymi. Autor wychodzi od koncepcji Nikla- sa Luhmanna, by zerwać z jego ujęciem i za Shmuelem Eisenstadtem zwrócić się w stro- nę systemu wartości, który mógłby legitymizować rolę sędziowską. Argumentacja autora podbudowana jest wynikami badań empirycznych i uzupełniającą je typologią procesów legitymizacji i delegitymizacji roli sędziowskiej. W konkluzji autor przedstawia konse- kwencje teoretyczne sporów wokół roli sędziego oraz możliwości socjologicznego odczy- tywania aktualnych wydarzeń politycznych w Polsce.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2020, 4; 5-35
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Precedent and United States Administrative Law
    Autorzy:
    Edmundson, William A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/618803.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    precedent
    stare decisis
    division of powers
    American administrative law
    precedens
    podział władz
    amerykańskie prawo administracyjne
    Opis:
    In the common law order, precedent is not only a matter of applying law but also of making law. The crucial function of stare decisis is to relieve the appearance of judicial arbitrariness. Precedent also applies in the domain of administrative law in the context of judicial control of administrative policy making. Federal courts treat administrative agencies as having precedent-setting powers comparable to their own, under what is referred to as the Chevron doctrine. This doctrine determines the scope of judicial control of the decisional process performed by an administrative agency, particularly when the court is called upon to enforce a limitation to the administrative discretion delegated by the agency’s governing statute.
    Precedens w porządku common law jest nie tylko elementem stosowania, ale też środkiem tworzenia prawa, niezależnie od trudności, jakie w tym kontekście płyną z zasady podziału władz. Decydujące znaczenie dla przyjęcia tej tezy ma ograniczenie arbitralności sędziowskiej, wynikające z formuły stare decisis, wpływającej na konkretny proces decyzyjny. Dotyczy to także stosowania prawa administracyjnego w kontekście sądowej kontroli działań administracji. W jej ramach sądy posługują się precedensami w sposób, który jest określony jako doktryna Chevron, określająca zakres sądowej kontroli procesu wykładni dokonanej przez organ administracyjny, zwłaszcza w sytuacji konieczności limitowania swobody administracyjnej wykreowanej przez ustawę.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2018, 27, 1
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The constitutional position of the Swiss parliament in the context of the principle of separation of powers
    Autorzy:
    Maciej, Aleksandrowicz,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/894965.pdf
    Data publikacji:
    2019-08-13
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    parliament
    Swiss Confederation
    separation of powers
    parlament
    Konfederacja Szwajcarska
    podział władz
    Opis:
    Celem artykułu jest przybliżenie podstawowych rozwiązań ustroju Konfederacji Szwajcarskiej w części dotyczącej pozycji prawnej i kompetencji parlamentu. Przedstawione regulacje normatywne wskazują na wyraźną preponderancję szwajcarskiego Zgromadzenia Federalnego wobec wszystkich pozostałych organów władzy w państwie. Najbardziej dobitnym przykładem jest przepis konstytucji federalnej mówiący, że parlament sprawuje zwierzchni nadzór nad rządem, administracją federalną i sądami federalnymi. Przepis ten, zwłaszcza w sytuacji, kiedy w konstytucji federalnej w żadnym miejscu nie deklaruje się wprost zasady podziału władz, może wskazywać na fakt jedności władzy państwowej, skupionej w ręku tylko jednego organu. Takie rozwiązanie należałoby uznać za sprzeczne z wzorcem demokracji, którego immanentnym elementem jest zasada podziału władz. Tekst wskazuje na nieracjonalność wyłącznie literalnego odczytywania przepisów konstytucji. Przeciwnie, podkreśla się konieczność interpretacji jej postanowień zgodnie z uwzględnieniem funkcji, jakie dane przepisy mają spełniać, zwłaszcza w kontekście reguł państwa demokratycznego.
    Źródło:
    Przegląd Europejski; 2018, 4; 55-71
    1641-2478
    Pojawia się w:
    Przegląd Europejski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozycja głowy państwa w procesie realizacji posiadanego upoważnienia do mianowania
    Autorzy:
    Tóthová, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1339844.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-02
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    głowa państwa
    upoważnienie do mianowania
    podział władz
    swoboda decyzji
    head of state
    power of appointment
    separation of powers
    discretion
    Opis:
    Głowa państwa jest podstawową instytucją konstytucyjną, stojącą na szczycie hierarchii najwyższych władz państwowych. Ma ona wyjątkowe znaczenie dla istnienia i funkcjonowania państwa szczególnie ze względu na to, że wyraża suwerenność państwa i jego integralność.  Tworzenie konstytucyjnego statusu i usytuowania władzy głowy państwa jest uzależnione of jego relacji z naczelnymi organami władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Artykuł poddaje analizie pozycję głowy państwa w zakresie wykonania przyznanych uprawnień. Podkreśla najistotniejsze problemy związane z interpretacją tych uprawnień. W tym kontekście ważne jest zdefiniowanie zakresu możliwości głowy państwa w dziedzinie samodzielnego proponowania, sprawdzania i ewentualnie odrzucania kandydatów na stanowiska reprezentujące poszczególne władze państwowe. Możliwości te różnią się w zależności od tego, czy głowa państwa odnosi się do propozycji organów wykonawczych, innych niezależnych organów czy parlamentu.
    The head of state is a fundamental constitutional institute, standing on top of the hierarchy of the highest state authorities. He has a unique significance for the existence and functioning of the state, in particular, because he expresses the sovereignty of the state and its integrity. The constitutional status and power of the head of state are created depending on his relationship to the supreme constitutional authorities representing the legislative, executive and judicial powers.The article analyses the position of the head of state in the exercise of his nominating powers. It highlights the most significant problems associated with the interpretation of those powers. In this context, it is important to define the scope of possibilities of the head of state to propose independently, review and possibly reject candidates for the posts of representatives of various state authorities. These options vary depending on whether the head of state is acting in relationto the proposals of executive bodies, other independent bodies or the parliament.
    Źródło:
    Ius Novum; 2020, 14, 1; 17-34
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o pozycji ustrojowej argentyńskiego Kongresu Narodowego
    A few remarks on the political position of the Argentine National Congress
    Autorzy:
    Bożyk, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929651.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Argentyna
    konstytucja
    podział władz
    Kongres Narodowy
    Argentina
    constitution
    separation of powers
    National Congress
    Opis:
    Treścią tych kilku krótkich refleksji zawartych w artykule jest problematyka pozycji ustrojowej argentyńskiego Kongresu Narodowego. Autor analizuje w nim te regulacje ustawy zasadniczej, które określają miejsce i rolę organu władzy ustawodawczej w ramach prezydenckiego systemu rządów. Koncentruje się przede wszystkim na ukazaniu statusu parlamentu w świetle konstytucyjnych zasad ustrojowych, a zwłaszcza zasady podziału władz. Następnie zwraca uwagę na wzajemne relacje między Kongresem Narodowym a władzą wykonawczą, które są decydujące dla faktycznego statusu parlamentu federalnego. Stara się przy tym ukazać, jaki wpływ na pozycję ustrojową Kongresu Narodowego miała rewizja konstytucji w 1994 r., której wynikiem było wprowadzenie do ustroju politycznego Argentyny pewnych elementów parlamentarnego systemu rządów.
    The content of these short reflections contained in the article is the issue of the political position of the Argentine National Congress. In it, the author analyzes those regulations of the constitution which define the place and role of the lrgislative body within the presidential system of government. It focuses primarily on presenting the status of the parliament in the light of constitutional principles of the system in particular the principle of separation of powers. He then points to the mutual relations between the National Congress and the executive branch which are decisive for the effective status of the federal parliament. At the same time, he tries to show the impact of the 1994 revision of the constitution on the political position of the National Congress, which resulted in the introduction of certain elements of the parliamentary system of government into the political system of Argentina.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 437-448
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Akty rządowe głowy państwa : rozważania ustrojowe ; Zagadnienie podziału funkcji władzy państwowej ; Równowaga władzy ustawodawczej i władzy wykonawczej a nowa konstytucja polska
    Autorzy:
    Deryng, Antoni (1901-1978).
    Współwytwórcy:
    Wydawnictwo Sejmowe. Wydawca
    Data publikacji:
    2017-1934
    Wydawca:
    Warszawa : Kancelaria Sejmu. Wydawnictwo Sejmowe
    Tematy:
    Podział władz
    Prawo konstytucyjne
    Ustrój polityczny
    Władza państwowa
    Monografia
    Opis:
    Reprint, oryginał: Lwów : Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego, 1934.
    Reprint, oryginał: Warszawa : Stała Delegacja Zrzeszeń i Inst. Prawniczych R.P., 1936.
    Reprint, oryginał: Lublin : Wydawnictwo Związku Polskiej Inteligencji Katolickiej, 1937.
    Książnica Pomorska w Szczecinie.
    Bibl. Publ. m.st. W-wy.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Wybór sędziego sądu konstytucyjnego. Analiza polskiego przypadku na tle porównawczym
    Election of Constitutional Judges. The comparative analysis of Polish regulation
    Autorzy:
    Króliczek, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942317.pdf
    Data publikacji:
    2016-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    sędziowie sądu konstytucyjnego
    sąd konstytucyjny
    legitymizacja
    podział władz
    judges of constitutional court constitutional court
    legitimization
    separation of powers
    Opis:
    Niniejszy tekst koncentruje się na procedurze wyboru sędziego konstytucyjnego. Zagadnieniami weń poruszonymi są zarówno wymagania stawiane sędziom trybunałów konstytucyjnych w państwach obszaru europejskiej kultury prawnej, jak i prawnoporównawcza analiza samej procedury wyborczej dokonywanej przez uprawnione podmioty. Najistotniejszą przyczyną, która wpływa na znaczenie tego zagadnienia, jest sprawowana przezeń kontrola konstytucyjności prawa. To właśnie dlatego, kluczowym problemem w tym zakresie jest, który z organów władzy publicznej jest odpowiedzialny za wyłonienie składu osobowego tych sądów.
    The article focuses on whole scope of election of constitutional judges. Topic includes requirements which should be meet by member of Constitutional Tribunal in european legal culture as well as an comparative analysis of election by entitled authority. The most important reason of fundamental significance of this process is power of constitutional court, mainly review of conformity with the fundamental Law. That is why, entitlements to elect constitutional court justice is so relevant for political and of course legal system.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 5 (33); 53-71
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Samorząd terytorialny w Polsce w świetle konstytucyjnej zasady podziału władz
    Self–government in Poland in the light of the constitutional principle of the separation of estate
    Autorzy:
    Sieklucki, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2231645.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-29
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    władza
    podział władz
    samorząd terytorialny
    konstytucja
    power
    separation of powers
    self-government
    constitution
    Opis:
    CEL NAUKOWY: W artykule podjęto problematykę statusu konstytucyjnego i ustrojowego samorządu terytorialnego z perspektywy ustanowionej w art.10 Konstytucji RP zasady podziału władz. Skoncentrowano się na udzieleniu odpowiedzi na trzy pytania badawcze: czy w tradycyjnych koncepcjach podziału władz wyodrębniano władzę samorządową? Czy w świetle konstytucyjnej zasady podziału władz można samorząd terytorialny uznać za władzę? Co oznacza pojęcie czwartej władzy w odniesieniu do samorządu terytorialnego? PROBLEM I METODY BADAWCZE: W badaniach wykorzystano metody badawcze z dyscypliny nauki o polityce o administracji oraz nauk prawnych: metodę analizy i krytyki piśmiennictwa naukowego, metodę językowo – logiczną, metodę teoretyczno – prawną oraz metodę instytucjonalną. PROCES WYWODU: W artykule przedstawiono wybrane tradycyjne koncepcje podziału władz i wskazano czy wyodrębniano w nich władzę samorządową. Określono główne założenia koncepcji Monteskiusza będącej podstawą dla współczesnej zasady podziału władz, wyodrębniono trzy stanowiska dotyczące relacji zasady podziału władz i samorządu terytorialnego oraz wskazano co oznacza pojęcie czwartej władzy w odniesieniu do samorządu terytorialnego. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Samorząd terytorialny może zostać uznany za czwartą władzę w znaczeniu nieformalnym. Określenie czwarta władza jest stosowane w celu zaakcentowania znaczenia i dowartościowania określonych instytucji, natomiast w świetle zasady podziału władz nie można samorządu uznać za jedną z władz w państwie. WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: Koncepcja podziału władz Monteskiusza stanowi podstawę organizacji współczesnych państw demokratycznych, ale nie obejmuje całej ich złożoności. Dlatego coraz popularniejsze stają się propozycje uzupełniania tego podziału o podziały dodatkowe tj. pionowy podział władz i  Multi Level – Governance.
    RESEARCH OBJECTIVE: The article discusses the constitutional and system status of self-government from the perspective of the principle of separation of powers established in Article 10 of the Constitution of the Republic of Poland. It focuses on answering three research questions: Did the traditional concepts of the division of powers distinguish the self-government? In the light of the constitutional principle of the separation of powers, can self-government be regarded as an authority? What does the concept of a fourth authority mean in relation to local government? The analysis covers selected traditional concepts of the division of powers from the point of view of the category of self-government authority. The article presents the main assumptions of Montesquieu's concept as the basis for the modern principle of the separation of powers, distinguishes three positions on the relationship between the principle of the separation of powers and local self-government and indicates what the concept of the fourth estate means in relation to local self-government. The analysis made it possible to conclude that self-government can be considered a fourth estate in an informal sense. The term fourth estate is used to emphasise the importance and value of certain institutions, while in the light of the principle of the separation of powers, self-government cannot be considered as one of the powers in the state. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research employed research methods from the disciplines of political and administrative sciences and law sciences: the method of analysis and criticism of scientific literature, the linguistic‑logical method, the theoretical‑legal method and the institutional method. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article presents selected traditional concepts of the division of powers, including Montesquieu’s theory which is the basis for the contemporary principle of the division of powers, distinguishes three positions on the relationship between the principle of the division of powers and self‑government and indicates what the concept of the fourth estate means in relation to self‑government. RESEARCH RESULTS: Self‑government may be considered a fourth estate in an informal meaning. The term fourth estate is used to emphasise the importance and value of certain institutions, while in the light of the principle of the separation of powers local government cannot be considered as one of the authorities in the state. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Montesquieu’s concept of the separation of powers is the framework for the organisation of contemporary democratic states, but it does not embrace all their complexity. Therefore, proposals are becoming increasingly popular to supplement this division with additional divisions, such as the vertical separation of powers or Multi‑level Governance.
    Źródło:
    Horyzonty Polityki; 2023, 14, 46; 69-86
    2082-5897
    Pojawia się w:
    Horyzonty Polityki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trójpodział władz a dobro wspólne
    Tripartite separation of powers and the common good
    Autorzy:
    Łączkowski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692928.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    tripartite separation of powers
    appointment of public authorities
    democracy
    rule of law
    apparent separation of powers
    trójpodział władz
    powoływanie władz publicznych
    demokracja
    państwo prawa
    pozorny podział władz
    Opis:
    The tripartite separation of powers is an inherent feature of the rule of law characterising democratic systems. The separateness of public authorities is largely determined by the way they are selected. The opposite of the separation of powers is the power of a single person or the omnipotenceof a single political power. This situation may arise not only from  revolutionary (forced) events, but may also result from legally won democratic elections which the victorious parties invoke, justifying their efforts to permanently monopolise the most important institutions that influence the socio-political and economic activity (including public media and NGOs). Even if they received only a dozen or so percent support from the general public entitled to vote as a result of the electoral law in force, they unjustifiably invoke the ‘sovereign will’, altering the constitutional principles of the political system by means of ordinary legislation. What is particularly dangerous is when the above phenomena are being covered with appearances of the maintenance of the tripartition of powers and a merely formal existence of all democratic institutions that have been, in fact, subordinated to the political will of a single centre of power. Such phenomena are contrary not only to the fundamental democratic principles of the rule of law, but they also threaten the deeper values of the common good which has a collective and individual value. Their violation directly threatens the constitutional system of the state and undermines the legitimate interests of individual citizens. It is therefore worth taking care to ensure that the real (and not simulated) tri-partition of powers is not eroded.
    Trójpodział władz stanowi nieodłączną cechę państwa prawa charakteryzującego ustroje demokratyczne. O odrębności władz publicznych w dużym stopniu decyduje sposób ich wyłaniania. Przeciwieństwem trójpodziału władz jest władztwo jednej osoby lub wszechwładza jednej siły politycznej. Źródłem takiej sytuacji mogą być nie tylko wydarzenia rewolucyjne (siłowe), lecz także legalnie wygrane wybory demokratyczne, na które zwycięskie ugrupowania się powołują, uzasadniając dążenia do trwałego zmonopolizowania najważniejszych instytucji wpływających na aktywność społeczno-polityczną i gospodarczą (włączając w to media publiczne oraz organizacje pozarządowe). Nawet jeżeli w wyniku obowiązujących reguł wyborczych uzyskały zaledwie kilkunastoprocentowe poparcie ogóły uprawnionych do głosowania, bezpodstawnie powołują się na „wolę suwerena”, zmieniając ustawodawstwem zwykłym konstytucyjne zasady ustrojowe, Szczególnie niebezpieczne jest przykrywanie powyższych zjawisk pozornym zachowaniem trójpodziału władz i jedynie formalnym istnieniem wszystkich demokratycznych instytucji przy faktycznym ich podporządkowaniu woli politycznej pochodzącej od jednego ośrodka władzy. Takie zjawiska są sprzeczne nie tylko z podstawowymi zasadami demokratycznych państw prawa, ale zagrażają głębszym wartościom dobra wspólnego, mającego walor zbiorowy i indywidualny. Ich naruszenie zarówno bezpośrednio zagraża konstytucyjnemu ustrojowi państwa, jak i godzi w słuszne interesy poszczególnych obywateli. Warto więc dbać o to, aby rzeczywisty (a nie pozorowany) trójpodział władz nie ulegał erozji.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 33-38
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niezależność sądów i niezawisłość sędziów z perspektywy prawa Unii Europejskiej
    Independence of the courts and judicial independence from the European Union law perspective
    Autorzy:
    Zawistowski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693798.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    democratic state
    rule of law
    independence of the courts
    judicial independence
    separation of powers
    right to fair trial
    demokratyczne państwo prawne
    niezawisłość sędziów
    niezależność sądów
    podział władz
    prawo do sądu
    Opis:
    The independence of the courts and the judiciary constitutes one of the foundations of the rule of law and is one of the basic values of the European Union. Judicial independence is also guaranteed by the principle of the separation of powers. According to this principle courts are the only competent body to execute judiciary powers and no other organs may be permitted to interfere in judicial decisions or their making. Democratic states must have the independence of the courts ensured in their constitutions. The basic function of judicial independence is ensuring citizens the right to a fair trial as provided in Article 6 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and Article 45 of the Constitution of the Republic of Poland. From the point of view of the right to a fair trial the relationship between the independence of the courts and judicial independence on the one hand and the guarantee of the impartiality of the courts and of a fair trial on the other, is important. The independence of the courts and the judiciary is closely related to the principle of the responsibility of judicial authority.
    Niezależność sądów i niezawisłość sędziów stanowią jedną z podstaw państwa prawnego, należącego do podstawowych wartości Unii Europejskiej. Do zasad państwa prawnego należy zasada trójpodziału władz, stanowiąca równocześnie istotną gwarancję niezależności władzy sądowniczej. Zasada podziału władz oznacza, że do wyłącznej kompetencji władzy sądowniczej należy sprawowanie wymiaru sprawiedliwości i organy innych władz nie mogą ingerować w wykonywanie funkcji orzeczniczych przez sądy. W państwach demokratycznych istnieje potrzeba gwarancji niezależności władzy sądowniczej na poziomie norm konstytucyjnych. Podstawową funkcją niezależności sądów i niezawisłości sędziów jest zapewnienie obywatelom prawa do sądu w rozumieniu art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 45 Konstytucji RP. Z punktu widzenia prawa do sądu ważne jest istnienie związku między niezależnością sądów i niezawisłością sędziów a gwarancją bezstronności sądu oraz gwarancją do sprawiedliwego rozpoznania sprawy przez sąd. Niezależność sądów i niezawisłość sędziów są ściśle powiązane z zasadą odpowiedzialności władzy sądowniczej.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 2; 7-13
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstytucyjny status Prezydenta Republiki Armenii
    Constitutional status of the President of the Republic of Armenia
    Autorzy:
    Bożyk, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/50369183.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Republika Armenii
    konstytucja
    podział władz
    prezydent
    Republic of Armenia
    constitution
    separation of powers
    president
    Opis:
    Artykuł poświęcony został pozycji ustrojowej i roli prezydenta Republiki Armenii. Autor analizuje w nim przeobrażenia statusu konstytucyjnego tego naczelnego organu państwowego wraz z kolejnymi nowelizacjami ustawy zasadniczej, które od chwili rozpadu ZSRR i uzyskania przez Armenię pełnej suwerenności w 1991 r. dokonywane były kilkakrotnie. Konstytucja z 1995 r. ukształtowała pozycję prezydenta w nawiązaniu do modelu semiprezydenckiego, przyznając mu nadrzędną rolę w stosunku do pozostałych organów państwa, w tym także wobec parlamentu. Jego uprawnienia zostały jednak istotnie ograniczone po nowelizacji konstytucji w 2005 r. Jeszcze bardziej status armeńskiego prezydenta zmienił się po ostatniej rewizji konstytucji z 2015 r., która odeszła ostatecznie od modelu semiprezydenckiego, wprowadzając system rządów parlamentarnych. W ramach tego systemu prezydentowi Armenii wyznaczona została rola głowy państwa i konstytucja nie zalicza go nawet expressis verbis do organów władzy wykonawczej.
    The article is devoted to the political position and role of the president of the Republic of Armenia. In it, the author analyses the transformations of the constitutional status of this supreme state body, together with subsequent amendments to the constitution, which have been made several times since the collapse of the USSR and Armenia’s acquisition of full sovereignty in 1991. The Constitution of 1995 shaped the position of the president in reference to the semi-presidential model, granting him a superior role in relation to other organs of the state, including the parliament. However, his powers were significantly limited after the 2005 amendment to the constitution. The status of the Armenian president has changed even more after the last revision of the constitution in 2015, which finally departed from the semi-presidential model and introduced a parliamentary system of government. Under this system, the president of Armenia has been assigned the role of head of state and the constitution does not even include it expressis verbis among the organs of the executive power.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2023, 104; 9-22
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    100 lat definiowania polskiego modelu „separacji” władzy sądowniczej
    100 years of defining the Polish model of “separation” of the judiciary – what we had, what we have and what we might want to have
    Autorzy:
    Jabłoński, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929721.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Władza sądownicza
    separacja
    niezawisłość sędziowska
    konstytucja
    niezależność sądownictwa
    podział władz
    Judicial power
    separation
    judicial independence
    constitution
    independence
    of the judiciary
    separation of powers
    Opis:
    Przedmiotem opracowania jest analiza ponad stu letniej praktyki definiowania roli i pozycji ustrojowej sądów w Polsce. Weryfikacji poddane zostanie poszanowanie w praktyce sprawowania władzy nie tylko postanowień konstytucyjnych (lub wskazanie przyczyn i konsekwencji ich pominięcia), ale i inne regulacje, które towarzyszą kreowaniu i stosowania konkretnych rozwiązań prawnych w kontekście zagwarantowania niezależności sądownictwa. Jednocześnie uwzględniona została ocena przyjmowanych rozwiązań pod kątem respektowania standardów wypracowanych przez międzynarodowe organy ochrony wolności i praw jednostki i organy UE.
    The subject of the study is an analysis of over a hundred years of practice defining the role and political position of courts in Poland. The verification will be subject to compliance in the practice of exercising power not only with constitutional provisions (or indicating the reasons and consequences of their omission), but also with other regulations that accompany the creation and application of specific legal solutions in the context of guaranteeing the independence of the judiciary. At the same time, the assessment of the adopted solutions in terms of respect for the standards developed by international bodies for the protection of individual freedoms and rights and EU bodies was taken into account.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 119-151
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stanowisko Komisji Weneckiej dotyczące pozycji ustrojowej sądownictwa konstytucyjnego w demokratycznym państwie prawa
    Opinion of the Venice Commission on the place of the constitutional judiciary in a democratic state
    Autorzy:
    Suchocka, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693676.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    constitution
    constitutional judiciary
    Venice Commission
    European standards of the rule of law
    separation of powers
    konstytucja
    sądownictwo konstytucyjne
    Komisja Wenecka
    europejskie standardy państwa prawa
    podział władz
    Opis:
    The debate on the Constitutional Tribunal in Poland that has been going on in recent months concerns one of the principal foundations of a state governed by the rule of law: the place of the constitution in the system of sources of law and the related role of the constitutional judiciary in a political regime founded on the separation of powers. Throughout recurrent discussions in Poland since 1989 the axiom of the role of the constitution and the autonomy of the court adjudicating on the compliance of laws with the constitution, which is an element of the European and democratic constitutional tradition, has always remained intact. The current political debate would appear to undermine this axiom today. The constitutional judiciary is an important foundation of democracy; consequently the concern of European institutions about changes implemented in this area in any European state is not surprising. The European Union Commission, commonly referred to as the Venice Commission, plays a special role here. This role may be described as that of a specific body giving legal advice on matters of public law. The Commission acts at the request of an interested state or other European body. In its opinions it indicates certain substantive issues that are essential for ensuring the autonomy and impartiality of constitutional courts. Although the opinions of the Venice Commission are not binding, the soft law that the Commission makes is relevant not only for its member states but also for other states which work with it and which wish to be perceived as members of a community of states sharing ideals of human rights, democracy and the rule of law as set out by the Venice Commission. As a reputation-enhancing community, the Venice Commission provides an opportunity for states to participate in the preparation of these standards, at the same time treat the recommendations of the Commission as part of their sovereign responsibility for the shape of their legal system.
    Debata, jaka toczy się od kilku miesiącu wokół Trybunału Konstytucyjnego, dotyczy jednego z zasadniczych fundamentów państwa prawa, jakim jest miejsce konstytucji w systemie źródeł prawa i związana z tym rola sądownictwa konstytucyjnego w systemie ustrojowym opartym na podziale władz. W toku wielu dyskusji ustrojowych, jakie toczyły się w naszym państwie od 1989 r., aksjomat dotyczący roli konstytucji i autonomii sądu oceniającego zgodność prawa z konstytucją, jako należący do europejskiej i demokratycznej tradycji konstytucyjnej, był nietknięty. Trwająca debata polityczna wydaje się ten aksjomat podważać. Skoro mamy do czynienia z tak ważnym fundamentem demokracji, jakim jest sądownictwo konstytucyjne, trudno się dziwić zainteresowaniu instytucji europejskich zmianami dokonywanymi w tym obszarze w jakimkolwiek państwie europejskim. Szczególną rolę w tym obszarze pełni Komisja Rady Europy nazywana potocznie Komisją Wenecką. Można ją określić jako swoisty organ udzielający doradztwa prawnego państwom z zakresu prawa publicznego. Działa na wniosek danego państwa albo organów europejskich. Komisja wskazuje w swoich opiniach na cały szereg merytorycznych kwestii istotnych dla zapewnienie autonomii i bezstronności sądów konstytucyjnych. Opinie Komisji nie mają charakteru wiążącego. Mimo niewiążącego charakteru, tworzone przez Komisję wenecką soft law jest istotne nie tylko dla państw będących jej członkami, ale także dla państw współpracujących z Komisją. Państwa te bowiem chcą być postrzegane jako należące do wspólnoty państw przywiązanej do idei praw człowieka, demokracji i rule of law w granicach nakreślonych przez Komisję Wenecką. Jako reputation-enhancing community, Komisja Wenecka stwarza państwom możliwość współudziału w przygotowywaniu tych standardów, a zarazem traktowania rekomendacji Komisji jako części swojej suwerennej odpowiedzialności za kształt system prawnego.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 1; 5-18
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska Konstytucja z 1997 roku jako element europejskiego dziedzictwa konstytucyjnego
    The Polish Constitution of 1997 as part of the European constitutional heritage
    Autorzy:
    Suchocka, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692924.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    axiology
    European constitutional identity
    natural law
    rule of law
    separation of powers
    control of constitutionality of the law
    aksjologia
    europejska tożsamość konstytucyjna
    prawo naturalne
    zasada państwa prawnego
    podział władz
    kontrola konstytucyjności prawa
    Opis:
    The aim of this paper is to present axiological rsearches that were going on during the work on the Polish Constitution in the early years of transformation. One of the fundamental discussions at the initial stage of the work on the Constitution was a discussion that often took the form of a dispute about values. One of the elements of the dispute was the problem of dependence between ius and lex. In this context, references were made to the European legal heritage and concepts such as European identity or the common European legal heritage. The main challenge for all post-socialist countries was the need to ‘decode’, or explain the concept of ‘common legal heritage’. This concept became a peculiar founding myth in the new democracies of Central Europe. In this context, the Venice Commission (formed in 1990) played an extremely important role by helping countries to discover what evolved from the common European legal tradition to becomea European standard, and consequently, a model for concrete legal solutions. In the general category, therefore, the so-called European standard was perceived as a central value and a reference to it was an important verifier in the process of reviewing the internal legal system and, particularly, in the process of constitutional changes, especially on issues such as the rule of law, separation of powers, or the independence of the judiciary and judicial control over the constitutionality of the law. Despite disputes concerning specific political regulations, the consensus that prevailed was that the rules which referred to the ‘axiology’ of the previous system could not pretend to constitute an element of the European legal heritage and thus could not serve as a basis for the drafting of a new Polish Constitution.
    Przedmiotem niniejszego artykułu jest przedstawienie poszukiwań aksjologicznych w okresie prac na konstytucją polską w początkach transformacji. Jedną z zasadniczych dyskusji na początkowym etapie prac nad konstytucją była dyskusja przybierająca niejednokrotnie formę sporu o wartości, a jednym z jej elementów były problemy dotyczące zależności ius i lex. W tym kontekście poszukiwano i odwoływano się do europejskiego dziedzictwa prawnego, do takich pojęć, jak tożsamość europejska, wspólne europejskie dziedzictwo prawne. Głównym zatem wyzwaniem dla wszystkich państw postsocjalistycznych stała się potrzeba „odkodowania”, przybliżania pojęcia „wspólne dziedzictwo prawne”, co stało się swoistym mitem założycielskim w nowych demokracjach Europy Środkowej. W tym kontekście niezwykle ważną rolę odgrywała Komisja Wenecka (utworzona w 1990 r.), która pomagała państwom odkrywać to, co wyrastając ze wspólnej europejskiej tradycji prawnej, stawało się europejskim standardem, a więc wzorcem dla podejmowanych konkretnych rozwiązań prawnych. W sferze zatem kategorii ogólnej tzw. standard europejski postrzegany był jako wartość centralna, a odwoływanie się do niego było ważnym weryfikatorem w procesie dokonywania zmian w wewnętrznym systemie prawnym, a zwłaszcza w procesie zmian konstytucji, zwłaszcza w takich kwestiach, jak zasada państwa prawnego, podział władz, niezależność sądownictwa czy sądowa kontrola konstytucyjności prawa. Pomimo sporów dotyczących konkretnych regulacji ustrojowych istniała zgoda co do tego, że zasady odwołujące się do „aksjologii” poprzedniego systemy nie mogły pretendować do bycia elementem europejskiego dziedzictwa prawnego i tym samym nie mogły stanowić podstawy dla tworzenia nowej konstytucji polskiej.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 13-22
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-21 z 21

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies