Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Pańszczyzna"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-10 z 22
Tytuł:
Chłop-niewolnik? Pańszczyzna w perspektywie antropologii historii
Autorzy:
Rauszer, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/597385.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
chłopi
niewolnictwo
praca niewolna
pańszczyzna
Opis:
W artykule analizuję miejsce chłopów w strukturze społecznej gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej na terenie Polski. Celem jest pokazanie struktury ekonomicznego wyzysku pracy chłopów w kontekście praktyk hegemonicznych szlachty. Choć gospodarka folwarczno-pańszczyźniana różniła się zdecydowanie od niewolnictwa w Nowym Świecie, to możemy w obu systemach znaleźć pewne podobieństwa. Sytuacja chłopów w ustroju folwarcznym opierała się na formalnym podporządkowaniu władzy szlachty, jednak ze względu na podobne pochodzenie etniczne obu grup szlachta, by utrzymać system, stworzyła ideologię odmiennego, sarmackiego pochodzenia. Ideologia ta posłużyła jako narzędzie do wytworzenia między szlachtą i chłopami różnicy, która miała strukturę rasowej (zachowując oczywiście świadomość chronologii). Ta „rasowa” różnica służyła jako hegemoniczne uzasadnienie pracy niewolnej chłopów. W swoim artykulechciałbym pokazać zarówno społeczno-polityczne mechanizmy prowadzące do wyzysku, jak i to, na czym opierało się hegemoniczne uzasadnienie takich stosunków.
Źródło:
Lud; 2017, 101
0076-1435
Pojawia się w:
Lud
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pańszczyzna i przemoc. Historie literackie i wspomnieniowe z XIX wieku
Villein (serfdom) and Violence. Literary and Memorial Histories from the 19th century
Autorzy:
Tomczok, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012914.pdf
Data publikacji:
2017-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
villein
violence
realistic novel
memories of the peasants
pańszczyzna
przemoc
powieść realistyczna
literatura ludowa
Opis:
Artykułu przedstawia model przemocy pańszczyźnianej, który można skonstruować na podstawie fragmentów dziewiętnastowiecznych powieści oraz wspomnień chłopów pamiętających doświadczenie pańszczyzny. Powieść realistyczna nie podejmuje bezpośrednio zagadnienia pańszczyzny jako głównego tematu przedstawienia, dlatego też reprezentacji przemocy pańszczyźnianej należy szukać na granicy świata głównych bohaterów, zwykle wywodzących się z klas uprzywilejowanych. Te krótkie fragmenty znanych powieści pokazują oczywistość przemocy wobec chłopów. Przemoc stanowi tu sposób utrzymania własnej pozycji społecznej, a jednocześnie poniżenia osób wykonujących pracę fizyczną. W tekstach wspomnieniowych można natomiast znaleźć opisy sposobu oddziaływania przemocy na chłopów. Analizuję dwa przykłady tłumienia chłopskiego buntu z wykorzystaniem przemocy fizycznej doprowadzającej ofiary do stanu bliskiego śmierci. Pozostawionych przy życiu chłopów pozbawiono wszelkiej nadziei i aktywności, by z rezygnacją pogodzili się z przymusem pracy. Ten schemat powiązania pracy i przemocy nie znika wraz ze zniesieniem pańszczyzny, gdyż nowe stosunki kapitalistyczne podtrzymują nierówność między kapitalistą a proletariuszem.
This article presents a model of villein-inflicted violence on the basis of 19th century realist novels and the peasant memory of the experience of serfdom. This article brings two disparate bodies of literature together in order to bring to light continuities in the relationship of work and violence across serfdom and capitalism in 19th century Poland. First, the article examines a number of realist novels which do not directly address serfdom amongst its central themes and thus, the representation of villein (serfdom) violence has to be sought at the borders of the world inhabited by the work’s protagonists, usually from the perspective of privileged classes. As such, the problem of serfdom is visible only indirectly, in the form of short fragments of well-known novels. At the same time, these works assume the obviousness of violence against peasants. This article offers an analysis of Polish realist tradition of fiction writing in order to demonstrate how the very social standing of protagonists is maintained at the expense of the people doing physical labor. Second, the article examines descriptions of this violence in the memoirs of peasants, and further offers an analysis of two such examples of the suppression of peasant revolt through physical violence. Deprived of all hope and agency, victims were left only to submit to the coercion of work in total resignation. Bringing these two bodies of literature together reveals the nexus of work and violence which, instead of disappearing with the abolition of villein (serfdom), emerged in the form of new capitalist relationships defined by inequalities between the capitalist and the proletarian.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2017, 23, 1; 237-266
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chłopski opór. Od czapkowania do rewolucji
Autorzy:
Wilczyńska, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029063.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
ludowa historia Polski
pańszczyzna
opór społeczny
people’s history of Poland
serfdom
civil resistance
Opis:
Recenzja: Michał Rauszer, Siła podporządkowanych, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021.
Review: Michał Rauszer, Siła podporządkowanych, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2021, 3; 93-98
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kamil Janicki, Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa – recenzja
Kamil Janicki, Serfdom. The real history of Polish slavery - a review
Autorzy:
Braniewicz, Oktawia Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082918.pdf
Data publikacji:
2022-04-05
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Źródło:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny; 2021, 16; 109-110
1896-1819
2391-5145
Pojawia się w:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reforma uwłaszczeniowa we wsi Sławno
Enfranchisement reform in Sławno village
Autorzy:
Linetty, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2176158.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
reforma uwłaszczeniowa
regulacja i separacja gruntów
Sławno
pańszczyzna
krajobraz kulturowy
chłopi
enfranchisement reform
land regulation and separation
Serfdom
Opis:
W poniższym artykule poruszona została problematyka reformy uwłaszczeniowej oraz procesu regulacji i separacji gruntów we wsi Sławno. Reforma uwłaszczeniowa wprowadzona na terenie Wielkiego Księstwa Poznańskiego w 1823 roku wraz z towarzyszącymi reformami agrarnymi była jednym z najistotniejszych epizodów w historii wielkopolskiej wsi. W ich wyniku przekształcono nie tylko strukturę własnościową i ustrój społeczno-gospodarczy panujący na wsi, ale także trwałym i głębokim zmianom uległ krajobraz kulturowy. W toku wieloletniej procedury zakończonej porozumieniem (recesem) w 1839 roku utworzono w Sławnie 14 w pełni niezależnych dziedzicznych gospodarstw włościańskich, wolnych od wszelkich służebności wobec dworu.
The following article deals with the problems of the enfranchisement reform and the process of land regulation and separation in the village of Sławno. The enfranchisement reform introduced in the Grand Duchy of Posen in 1823, along with the accompanying agrarian reforms, was one of the most significant episodes in the history of the Wielkopolska countryside. As a result, not only was the ownership structure and socio-economic system of the village transformed, but the cultural landscape was also permanently and profoundly altered. In the course of a multi-year procedure that ended with an agreement (recession) in 1839, 14 fully independent hereditary landowner farms were created in Sławno, free of any easements to the manor.
Źródło:
Studia Lednickie; 2022, 21; 57-82
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reforma uwłaszczeniowa we wsi Lednogóra i początki Moraczewa
The enfranchisement reform in Lednogóra village and the origins of Moraczewo
Autorzy:
Linetty, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2044602.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
Lednogóra
reforma uwłaszczeniowa
regulacja gruntów
pańszczyzna
chłopi
the enfranchisement reform
land regulation
serfdom
peasants
Opis:
Poniższy artykuł jest poświęcony zagadnieniu realizacji reformy uwłaszczeniowej we wsi Lednogóra. Reforma uwłaszczeniowa, rozpoczęta na terenie Wielkiego Księstwa Poznańskiego przez władze pruskie w 1823 roku, miała na celu likwidację reliktów gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej, ukształtowanej jeszcze w średniowieczu. Oznaczało to zniesienie pańszczyzny oraz utworzenie wolnych od powinności wobec dworu średniej wielkości gospodarstw chłopskich, do uprawy których potrzebny był sprzężaj. W Lednogórze realizację postanowień reformy uwłaszczeniowej rozpoczęto na wniosek włościan w 1829/1830 roku. W wyniku trwającej blisko 10 lat procedury sporządzono reces (1839), w świetle którego utworzono 14 gospodarstw wolnych od wszelkich obciążeń ze strony dworu. Jednocześnie powstałe gospodarstwa przeniesiono na nowe grunty i utworzono nową osadę – Moraczewo. Dawne i nowe podziały gruntów zostały udokumentowane na mapie Lednogóry sporządzonej w 1831 roku przez mierniczego Demmlera.
The following article is devoted to the enfranchisement reform conducted in Lednogóra village. The enfranchisement reform, which was begun on the territory of the Grand Duchy of Posen by the Prussian authorities in 1823, aimed at ending the relics of a manorial-serf economy, formed in the Middle Ages. It meant the abolition of serfdom and the creation of medium-sized peasant farms free from obligations to the manor. To cultivate the land on these farms, draught animals were needed. In Lednogóra, the implementation of the reform started at the requests of the peasants in 1830. As a result of the procedure that took nearly 10 years, a “reces” was written (1839), whereby 14 farms were created free of any encumbrances from the manor. At the same time, the established farms were moved to a new land and a new settlement was created – Moraczewo. The old and new land divisions were documented on the map of Lednogóra drawn up by the surveyor Demmler.
Źródło:
Studia Lednickie; 2021, 20; 51-78
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od pańszczyzny do hipsterstwa. Muzyka ludowa między wsią a miastem. Z Andrzejem Bieńkowskim rozmawia Piotr Grochowski
Autorzy:
Bieńkowski, Andrzej
Grochowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029307.pdf
Data publikacji:
2021-05-07
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
music
politics
serfdom
World War II
communism
dance houses movement
muzyka ludowa
polityka
pańszczyzna
druga wojna światowa
komunizm
domy tańca
Opis:
Andrzej Bieńkowski malarz, etnograf, autor filmów dokumentalnych, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Autor książek Ostatni wiejscy muzykanci (2001), Sprzedana muzyka (2007) i 1000 kilometrów muzyki (2009). Od lat 80. XX w. wraz z żoną Małgorzatą prowadzą badania etnograficzne, nagrywają i filmują wiejskich muzykantów oraz śpiewy z Polski, Ukrainy i Białorusi. W roku 2012 założyli fundację Muzyka Odnaleziona, która udostępniania zgromadzone przez nich olbrzymie zbiory archiwalne w formie wydawnictw płytowych, poprzez stronę internetową www.muzykaodnaleziona.pl oraz kanał w serwisie YouTube. Realizują również projekt Archiwum Muzyki Wiejskiej (https://archiwummuzykiwiejskiej.pl/), który służy gromadzeniu, digitalizacji i udostępnianiu fotografii dokumentujących muzyczną kulturę wsi.
Andrzej Bieńkowski painter, ethnographer, author of documentary films, professor at the Academy of Fine Arts in Warsaw. Author of the books The Last Country Musicians (2001), The Sold Music (2007) and 1000 Kilometers of Music (2009). Since the 1980s, he and his wife Małgorzata have been conducting ethnographic research, recording and filming rural musicians and singing performances from Poland, Ukraine and Belarus. In 2012, they set up the Muzyka Odnaleziona foundation, which makes their huge archival collections available on CDs as well as on the website www.muzykaodnaleziona.pl and on a YouTube channel. They also implement the Rural Music Archive project (https://archiwummuzykiwiejskiej.pl/), which aims to collect, digitize and make available photographs documenting the musical culture of the countryside.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2021, 1; 99-108
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany systemu rachunkowości w procesie reform włościańskich w XVIII-XIX w.
Changes in the accounting system in the process of reform peasants in the eighteenth and nineteenth centuries
Autorzy:
Turzyński, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/588010.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Dzierżawa
Historia rachunkowości
Pańszczyzna
Rachunkowość rolna
Farm accounting
History of accounting
Lease
Serfdom
Opis:
Celem artykułu było zbadanie zmian w systemie rachunkowości, towarzyszących zastępowaniu pańszczyzny umowami dzierżawy w XVIII-XIX w. Na potrzeby badań zastosowano metody: analizę historyczną obejmującą badania empiryczne o charakterze archiwalnym, a także studia literaturowe z dziedziny historii rachunkowości i historii gospodarczej ziem polskich. W wyniku analizy ustalono, że przejście do gospodarki czynszowej spowodowało konieczność wprowadzenia istotnych zmian w systemie rachunkowości majątków ziemskich, dotyczących: 1) sporządzania inwentarzy dóbr przekazywanych w używanie na podstawie umów dzierżawy, 2) przygotowania rejestrów służących ewidencji czynszów dzierżawnych, 3) ujmowania przychodów z tytułu czynszów dzierżawnych (poprzedzane windykacją należności).
The aim of the article was to examine the changes in the accounting system associated with replacing serfdom lease agreements in the eighteenth and nineteenth centuries. For the study methods were used: historical analysis, including empirical studies of archival studies and literature on the history of accounting and economic history of the Polish lands. The analysis found that the transition to a rent economy made it necessary to make significant changes in the accounting system estates, including: 1) drawing up inventories of goods transferred in use under the lease agreements, 2) preparation of records serving records of rents.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2016, 268; 217-225
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjologia historyczna a teoria gier. Modelowanie decyzji aktorów społecznych i jego ograniczenia
Historical Sociology and Game Theory. Social actors’ decision modelling and its limitations
Autorzy:
Jarząbek, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14743456.pdf
Data publikacji:
2022-12-20
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
game theory
historical sociology
model
July crisis 1914
serfdom
teoria gier
socjologia historyczna
kryzys lipcowy 1914
pańszczyzna
Opis:
Artykuł stawia sobie za cel analizę możliwości i ograniczeń wykorzystywania w socjologii historycznej teorii gier. Posługuję się wybranymi przykładami takich możliwych zastosowań: iterowanej gry w cykora w przypadku kryzysu lipcowego z 1914 r., który doprowadził do wybuchu I wojny światowej oraz dylematu więźnia o asymetrycznym układzie między graczami dla zrozumienia relacji między chłopem a panem feudalnym w systemie gospodarki pańszczyźnianej. Oba przykłady służą temu, by pokazać przydatność modeli teoriogrowych jako narzędzi pozwalających zrozumieć rzeczywistość przeszłą jako wypadkową ludzkich decyzji, a nie wyłącznie realizację ich intencji. Podkreślam jednocześnie, że samo modelowanie przeszłości to tylko jeden z etapów rozumienia historii, który tak samo jako pozostałe (zbieranie danych, tworzenie narracji) jest działaniem interpretacyjnym zależnym od wiedzy i kompetencji badaczki lub badacza.
The article aims to analyse the opportunities for and limitations in using game theory in historical sociology. Selected examples of such possible applications are used: an iterated game of chicken in the case of the July Crisis of 1914, which led to the outbreak of World War I, and the dilemma of the prisoner, with an asymmetric arrangement between players, for understanding the relations between peasant and feudal lord in the serf economy system. Both examples serve to show the usefulness of game-theory models as tools enabling an understanding of past reality as a consequence of human decisions and not merely the realisation of their intentions. At the same time, the author emphasises that modelling the past in itself is only one of the stages of understanding history, and one that just like the others (collecting data and creating narratives) is an interpretative action dependant on the knowledge and competence of the researcher.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2022, 66, 4; 29-43
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ostatni niewolni we współczesnej Europie – relikty poddaństwa na Spiszu i ich zniesienie w latach trzydziestych XX w.
Autorzy:
Baran-Kozłowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900838.pdf
Data publikacji:
2021-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Spisz
II Rzeczpospolita
pańszczyzna
ustawa z 20 III 1931 r.
Spiš
Second Polish Republic
serfdom
act of Polish Parliament of 20 March
1931
Opis:
In Polish Spiš, incorporated on 28 July 1920 into the Second Polish Republic, there were three villages (Niedzica, Falsztyn and Niżne Łapsze) which belonged to two related families (the Salamons and the Jungenfelds). These villages were relics of feudalism in the form of serfdom of one of the categories of local peasants referred to as “żelarze”. This problem, solved in two stages in Hungary in 1848 and 1896, in Polish Spiš was not eliminated until 20 March 1931 when a legal act led to enfranchisement of “żelarze” by way of purchase over the next three years.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 1 (28); 104-117
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-10 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies