Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Klasycyzm"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-53 z 53
    Tytuł:
    Umiarkowana pochwała klasycyzmu
    Autorzy:
    Nowak, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/426793.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    temperance
    moderation
    classicism
    romanticism
    umiar
    umiarkowanie
    klasycyzm
    romantyzm
    Opis:
    The paper considers the notion of temperance, which is said to be one of the main virtues. Firstly, the multi‑aspectual character of temperance is emphasized. Temperance may be considered, among others, from philosophical, psychological, aesthetical point of view. Next, different definitions of temperance are referred to and various forms and types of temperance are presented. Finally, the author emphasizes the relation between classicism and temperance in opposition to romantic conception of life and world.
    Artykuł jest poświęcony relacji między pięknem i umiarem w estetyce klasycyzmu i romantyzmu. Dobierając przykłady, staram się pokazać, że umiar był kluczowym pojęciem estetyki klasycznej, a także sztuki życia w dobie antyku. W drugiej części artykułu traktuję klasycyzm i romantyzm jako paradygmatyczne postawy życiowe i staram się ocenić ich przydatność w warunkach życia współczesnego.Słowa klucze
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2017, 45
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Światło Rzymu
    Autorzy:
    Nitka, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560197.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
    Tematy:
    klasycyzm
    romantyzm
    malarstwo pejzażowe
    Rzym
    Wilno
    Franciszek Smuglewicz
    Juliusz Miszewski
    Kanuty Rusiecki
    Źródło:
    Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2007, 1(3); 46-69
    1896-4133
    Pojawia się w:
    Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Salon ze Sztukateriami pałacu w Dobrzycy
    Autorzy:
    Andrzejewska, Ewa
    Witkowski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560171.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
    Tematy:
    XVIII wiek
    klasycyzm
    architektura pałacowa w Polsce
    Dobrzyca
    Źródło:
    Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2006, 1(1); 3-17
    1896-4133
    Pojawia się w:
    Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Paweł Hertz. Pochwała dziewiętnastowieczności
    Autorzy:
    Czajkowska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030901.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    19th-century-ness
    humanism
    experience
    classicism
    provinciality
    dziewiętnastowieczność
    humanizm
    doświadczenie
    klasycyzm
    prowincjonalność
    Opis:
    This article shows the output of Paweł Hertz – a poet, translator, editor, publicist as an example of current today Polish literature from the 19th century viewed in both domestic context and on the background of well-known European literature. Arguments supporting the thesis are the fact that he showed the output of the 19th-century writers as a uniform entity without division into particular epochs (contemporary career of the 19th-century-ness), ahistorical understanding of esthetic categories (e.g. classicism) practising reading in anthropological categories (as experience), pointing at the emotional reaction between the reader and the work, activist understanding of culture, revalorization of literature of various circulations, exceeding strictly national categories in thinking about literature, signals of material feedback in humanist science, humanism. The mentioned elements of the project of reading Paweł Hertz indicate current character and raise the attractiveness of his writings.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2017, 12, 7; 466-484
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mittellateinischer Klassizismus des 12. Jahrhunderts in der Polnischen Frührenaissance
    Średniowieczny klasycyzm XII wieku we wczesnym renesansie polskim
    Autorzy:
    Zabłocki, Stefan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1966033.pdf
    Data publikacji:
    1978
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 1978, 26, 3; 7-19
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architektura Brześcia nad Bugiem w latach II Rzeczypospolitej
    Architecture of Brest-on-the-Bug in the Second Polish Republic
    Autorzy:
    Pszczółkowski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366637.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Brześć nad Bugiem
    Kresy Wschodnie
    architektura międzywojenna
    klasycyzm akademicki
    klasycyzm zmodernizowany
    style narodowe
    funkcjonalizm
    Brest
    Eastern Borderlands
    interwar architecture
    academic classicism
    modern classicism
    national styles
    functionalism
    Opis:
    Brześć nad Bugiem to miasto, którego szczególny rozwój przypadł na lata międzywojenne. W tym okresie pełniło ono funkcję stolicy województwa, będąc siedzibą licznych organów administracji wojewódzkiej i powiatowej. Nowa ranga przyczyniła się do rozwoju urbanistycznego i architektonicznego miasta. Zadaniem priorytetowym stało się wprowadzenie zabudowy monumentalnej kształtującej wielkomiejski wizerunek, okazałe formy architektoniczne miały też dowodzić potęgi i stabilności państwa polskiego. Rozwijała się w tym nurcie także architektura mieszkaniowa, związana m.in. z potrzebami kadr urzędniczych. W architekturze międzywojennego Brześcia można doszukać się wszystkich charakterystycznych dla tej epoki zjawisk stylistycznych, począwszy od klasycyzmu akademickiego, poprzez klasycyzm zmodernizowany i style narodowe w różnych odmianach, aż do skrajnego funkcjonalizmu. Pomimo peryferyjnego położenia miasta w skali kraju oraz typowych dla Kresów Wschodnich problemów w zakresie planowania przestrzennego, realizowana tu architektura reprezentowała wysoki poziom artystyczny, szczególnie w odniesieniu do gmachów użyteczności publicznej. Budowle tego okresu cechują się oryginalnością i znaczną różnorodnością form, w wielu przypadkach nie ustępując pod względem klasy architektonicznej gmachom Warszawy czy innych wielkich miast ówczesnej Polski zachodniej. Stolica kraju miała duży wpływ na wyraz architektoniczny Brześcia, przede wszystkim z racji pochodzenia projektujących tu architektów, w większości będących przedstawicielami środowiska warszawskiego.
    In the interwar period Brest developed rapidly. At that time, the city was the capital of the Polesia voivodeship. Therefore, numerous administrative authorities had their headquarters here. It added to urban and architectural development of Brest. The task of great importance was to introduce monumental architecture and, consequently, to establish the urban image of the city. Splendid forms were to demonstrate power and stability of the Polish state. Another significant issue was to design housing estates for the Polish officials who appeared in Brest after 1918. The interwar architecture of Brest presents all the mainstream stylistic phenomena typical of that time: academic classicism, modern classicism, various national styles and, finally, pure functionalism. Even though the city was located in the borderlands and had to face problems of urban planning, its architecture presented quite high artistic level, especially in terms of public buildings. These were characterized with distinguished forms; and certain buildings were almost as impressive as the ones in Warsaw or other important cities in Poland. It is worth noticing that Brest was under influence of Warsaw, mainly because of the fact that several architects working here came from the capital of Poland.
    Źródło:
    Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2014, 59, 3; 5-32
    0023-5865
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    NORWID I POUSSIN
    NORWID AND POUSSIN
    Autorzy:
    Dec, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/564430.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-30
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    Norwid
    sztuka wenecka
    klasycyzm
    Poussin
    koloryzm
    poglądy estetyczne
    Venetian art
    classicism
    colourism
    aesthetic views
    Opis:
    A favourable statement made by Cyprian Norwid on the works of French painter Nicolas Poussin, who lived during clashing of baroque and classical movements, served to present aesthetic views of a Polish poet observing the struggling of classical-romantic tendencies in his time. Norwid’s creative attitude, developed from among the diverse range of artistic schools of thought, was based on his preference for antique, traditional and Christian values. Poussin paintings included those values, apart from his several years of fascination with Venetian art, which, according to Norwid, served above all to provide sensual pleasure, inter alia through the primacy of the colourism over the linearity.The Polish poet viewed art as a unique calling, able to transform both individuals and society and lead them to perfection. Therefore, Venetian art was not interpreted favourably by Norwid, in contradiction to the intellectual character of Poussin’s painting.
    Źródło:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2016, 14; 208-222
    2083-4721
    Pojawia się w:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KRZYSZTOF ZAŁĘSKI (1939–2016)
    Autorzy:
    Anna, Grochala,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/432887.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
    Tematy:
    Krzysztof Załęski (1939–2016)
    wspomnienie
    Muzeum Narodowe w Warszawie
    historycy sztuki
    muzealnictwo
    masoneria
    klasycyzm
    rysunek polski
    sztuka polska
    jazz
    Opis:
    Art historian Krzysztof Załęski was professionally linked with the National Museum in Warsaw (MNW) for over 40 years. He was an expert on the Stanisław August period, the history of modern drawing and Polish painting, Freemasonry and jazz. In 1959–1964, he studied history of art at the University of Warsaw, from which he graduated in 1968 with his thesis entitled The White House in the Łazienki Park written under the supervision of Prof. Stanisław Lorentz. In 1964–1965 he worked for the State Studios for the Conservation of Cultural Property (Warsaw branch). In 1968– 2004 he was employed at MNW, from 1974 as Head of Polish Drawing Cabinet in the Collections of Early Modern Polish Art, from 1977 as Curator and from 1995 as Senior Curator. He was a member of the Association of Art Historians. He was awarded the Gold Cross of Merit in 1989 and in 2002 the Knight‘s Cross of the Order of Polonia Restituta for his services to Polish museology. He wrote numerous articles and entries in exhibition catalogues, and prepared many museum collections related to drawing and Polish painting (including works by Franciszek Smuglewicz, Bernardo Bellotto known as Canaletto, Marcello Bacciarelli, Jan Piotr Norblin, Zygmunt Vogl and Stanisław Noakowski). He also curated and co-organised a number of exhibitions at the MNW and other cultural institutions in Poland and abroad (in the Polish Cultural Institute in London and the Polish Museum in Rapperswil among others). He was a noted Polish expert in Freemasonry who was invited to cooperate on analysing Masonic collections and organising exhibitions devoted to them (“Masonry. Pro publico bono” at the MNW 2014 being one of the last). He was devoted to the history of jazz and its links to the visual arts. He was a museum professional with extended knowledge and experience in the issues of property and provenience of works of art. He paid great importance to the history of collecting, especially to shaping the MNW’s collections. This was also seen in the last exhibition he co-prepared in the National Museum, “Bronisław Krystall. Testament” (19 November 2015 – 6 March 2016) devoted to a generous donor.
    Krzysztof Załęski, historyk sztuki, przez ponad 40 lat związany zawodowo z Muzeum Narodowym w Warszawie (MNW), był znawcą epoki stanisławowskiej, dziejów nowożytnego rysunku i malarstwa polskiego, wolnomularstwa i jazzu. W latach 1959–1964 studiował historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, w 1968 r. obronił, napisaną pod kierunkiem prof. Stanisława Lorentza, pracę magisterską zatytułowaną Biały Domek w Łazienkach. W latach 1964–1965 był zatrudniony w PP Pracownie Konserwacji Zabytków (Oddział w Warszawie). W latach 1968–2004 pracował w MNW, od 1974 r. jako kierownik Gabinetu Rysunków Polskich w Zbiorach Sztuki Polskiej Nowożytnej, od 1977 r. na stanowisku kustosza, a od 1995 – starszego kustosza. Był członkiem Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Za zasługi dla polskiego muzealnictwa odznaczony został w 1989 r. Złotym Krzyżem Zasługi, a w 2002 – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Był autorem licznych artykułów oraz haseł w katalogach wystaw i zbiorów muzealnych dotyczących rysunku i malarstwa polskiego (m.in. twórczości Franciszka Smuglewicza, Bernarda Bellota zw. Canaletto, Marcella Bacciarellego, Jana Piotra Norblina, Zygmunta Vogla, Stanisława Noakowskiego), a także kuratorem i współorganizatorem wielu ekspozycji w MNW oraz innych instytucjach kultury w Polsce i za granicą (m.in. w Polish Cultural Institute w Londynie, Muzeum Polskim w Rapperswilu). Był uznanym polskim znawcą problematyki masońskiej, zapraszanym do współpracy przy opracowywaniu zbiorów masoników i organizowaniu wystaw im poświęconych (jedna z ostatnich to „Masoneria. Pro publico bono”, MNW 2014). Zajmował się historią jazzu i jego związkami ze sztukami wizualnymi. Był muzealnikiem o szerokiej wiedzy i doświadczeniu w zakresie problemów własnościowych i proweniencyjnych dzieł sztuki, przywiązywałdużą wagę do historii kolekcjonerstwa, w szczególności kształtowania się zbiorów MNW. Wyrazem tego była również ostatnia współtworzona przez niego wystawa w warszawskim Muzeum Narodowym „Bronisław Krystall. Testament” (19.11.2015 – 6.03.2016), poświęcona zasłużonemu darczyńcy.
    Źródło:
    Muzealnictwo; 2016, 57; 149-153
    0464-1086
    Pojawia się w:
    Muzealnictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościół w Opinogórze ufundowany przez generała Wincentego Krasińskiego
    The church in Opiniogóra funded by general Wincenty Krasicki
    Autorzy:
    Górczyk, Wojciech Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/466644.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
    Tematy:
    Wincenty Krasiński
    Opinogóra
    Kościół
    klasycyzm
    Church building
    Classicism
    Opis:
    W artykule przedstawiono architekturę kościoła opinogórskiego łącznie z kryptami. Kościół ten ufundował w latach 20. XIX wieku generał Wincenty hrabia Krasiński. Miał on formę klasycystycznej rotundy, której architekt nie jest znany. Od początku swego istnienia kościół opinogórski funkcjonował wraz z kaplicą grobową Krasińskich, w której spoczęło ciało wieszcza narodowego Zygmunta Krasińskiego. W latach 70. XIX wieku rotundę zastąpiono obecnie stojącą neoklasycystyczną świątynią, której architektem był Wincenty Rakiewicz.
    This article describes the architecture of the Opinogora church, inclusive of its crypts. The church was funded in the 20s of the 19th century by General Wincenty Count Krasiński in the shape of classicist rotunda, its architect unknown. Since its very beginnings, the Opinogora church has had an adjacent sepulchral chapel belonging to the Krasiński Family, in which the mortal remains of the Polish national poet Zygmunt Krasicki rested. In the 70s of the 19th century, the rotunda was replaced by a currently standing neoclassical temple, whose architect was Wincenty Rakiewicz.
    Źródło:
    Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2018, 10; 159-186
    0860-5637
    2657-7704
    Pojawia się w:
    Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapomniani tłumacze starożytnych greckich tragedii
    The Forgotten Translators of Ancient Greek Tragedies
    Autorzy:
    Bibik, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/912407.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Greek tragedy
    classical philology
    classicism
    translation
    poetics
    tragedia grecka
    filologia klasyczna
    klasycyzm
    przekład
    poetyka
    Opis:
    Z licznego, jak się okazuje, korpusu polskich przekładów greckich tragedii powszechnie funkcjonuje zaledwie kilka nazwisk tłumaczy. Na rozpoznanie wciąż czekają kolejni tak dziewiętnasto-, jak i dwudziestowieczni tłumacze. Jako przyczynek do zarysu historii polskiej literatury tłumaczonej chciałabym w niniejszym artykuleskoncentrować się przede wszystkim na tych mniej znanych, dziewiętnastowiecznych tłumaczach starożytnej literatury dramatycznej. Są oni dzisiaj często zapomniani, a przecież torowali drogę starożytnym dramatom w polskiej kulturze w nie mniejszym stopniu niż te zapamiętane, wielkie nazwiska. Dodatkowo chciałabymsię przyjrzeć proponowanym przez nich ówczesnej publiczności tekstom, nie zawsze stanowiącym oczywisty wybór spośród zachowanego korpusu starożytnych tragedii.
    There is an ample number of Polish renditions of ancient Greek tragedies. Unfortunately, only a few names of those Polish translators are commonly known. The rest, written especially in the 19th century, is still waiting for someone to be interested in their works. Therefore, in my paper I would like to focus on the unrecognizedtranslators from this century. They are widely forgotten today, yet they did great work at the time to acquaint the Polish public with Greek tragedies. My aim is also to recognize the tragedies they chose to translate which often seem not to be an obvious choice.
    Źródło:
    Porównania; 2020, 26, 1; 123-138
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Olimp i Polska. Religia w "Stefanie Czarnieckim" Kajetana Koźmiana
    Autorzy:
    Zabielski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030347.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-06
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    post-partition classicism
    national epic
    religious topics
    Virgil
    klasycyzm porozbiorowy
    epopeja narodowa
    wątki religijne
    Koźmian
    Wergiliusz
    Tasso
    Homer
    Opis:
    Kajetan Koźmian (1771-1856) is a representative of the 19th century classicism called post-partition or Warsaw classicism. Similarly to other Polish and European poets, he made an attempt to create a national epic. His work titled "Stefan Czarniecki" is considered to be the first national epic. It was published in 1858 in Poznań. This monumental poem has 500 pages and almost 13 thousand verses. This ambitious classic writer from Piotrowice aspired to become a national poet. He desired to follow two masters of literature, namely Virgil and Horace. Frankly, I think that Koźmian failed. He could not write a national epic and remain faithful to his ancient idols at the same time. This article analyses the reasons for this fiasco. Generally, they are the antinomies between Christian beliefs on the one hand, and Greek and Roman mythologies on the other.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 413-431
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Publiczne ciało. Koncepcja cywilizowanego stowarzyszenia w dobie klasycyzmu
    Public Body: The Idea of Civilized Association in the Age of Classicism
    Autorzy:
    Załęski, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2138175.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    classicism
    republic
    civil society
    klasycyzm
    republika
    społeczeństwo obywatelskie
    Opis:
    According to discourse analysis of classicist writings, the reception of Ciceronian concept of 'societas civilis' at that time should be understood as 'civilized association', a political body aimed at resolving conflicts among aristocracy, including king as primus inter pares. State of association or civility was confronted with wild and barbaric state of nature, whose discomfort and dangers moved people towards establishing political i.e. 'public body', as their understanding of concept of res publica should be understood. New concepts were applied as conceptualizations of new political situation of aristocracy within absolutist states. This semantic application stems from troublesome times of Thirty Years War and simultaneous Civil War in England and Fronde in France – the last aristocratic revolutions against territorially consolidating classicist state.
    Postmodernistyczny dyskurs o społeczeństwie obywatelskim ma tendencję do totalizacji przeszłych form semantycznych, które charakteryzowały się zupełnie odmiennym znaczeniem. Takim okresem był klasycyzm, czyli okres pomiędzy wojną trzydziestoletnią a rewolucją francuską. Cycerońskie societas civilis w dobie klasycyzmu było rozumiane literalnie jako "cywilizowane stowarzyszenie", a nie "społeczeństwo obywatelskie" i przez Stanisława Staszica tłumaczone było jako li tylko "towarzystwo". Koncepcja ta desygnowała formę politycznego ciała, mającego na celu cywilizowane rozwiązywanie sporów pośród szlachty, włączając króla. Stan stowarzyszenia, czyli ucywilizowania konfrontowany był z barbarzyńskim stanem natury, wojny wszystkich ze wszystkimi, czemu miał zapobiegać. Cywilizowane stowarzyszenie jako ciało polityczne było tożsame z ówczesnym rozumieniem republiki jako literalnie "ciała publicznego".
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2005, 3(178); 35-63
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Rzeki polskie” Kajetana Jaksy Marcinkowskiego – poemat ku źródłom narodowości
    “Rzeki polskie” by Kajetan Jaksa Marcinkowski − searching for sources of nationality
    Autorzy:
    Jędrzejewski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012581.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    rzeki
    Kajetan Jaksa Marcinkowski
    Rzeki polskie
    klasycyzm
    romantyzm
    rivers
    Classicism
    Romanticism
    Opis:
    The title of Kajetan JaksaMarcinkowski’s work indicates that Rzeki polskie is a descriptive poem, in which the lecture on Polish history is delivered. But as it turns out, both the composition and content of Rzeki polskie are complicated. The narrative is quite chaotic. The poet is posed as a wandering bard, listening to the voice of native soil and singing about history and legends. Marcinkowski’s poem can be interpreted as a poetic search for the sources of nationality. Collective history as well as the beliefs of the nation are as if charmed into the soil.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2015, 5(8); 441-454
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zabytkowe obiekty klasycystyczne i neoklasycystyczne w województwie wielkopolskim
    Autorzy:
    Matyaszczyk, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/536822.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    zabytkowe obiekty klasycystyczne i neoklasycystyczne w województwie wielkopolskim
    zabytki województwa wielkopolskiego
    obiekty klasycystyczne i neoklasycystyczne województwa wielkopolskiego
    Europejskie Dni Dziedzictwa
    Klasycyzm w Wielkopolsce
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2001, 4; 393-425
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Preteksty Mickiewiczowskie, czyli uwagi na marginesie poszukiwań archiwalnych
    Mickiewicz’s pretexts, or comments on the margins of archival research
    Autorzy:
    Markowska-Fulara, Helena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1205805.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Adam Mickiewicz
    Vilnius University
    classicism
    episode
    archive
    Uniwersytet Wileński
    klasycyzm
    epizod
    archiwum
    Opis:
    Artykuł podejmuje kwestię roli rękopisów i innych dokumentów archiwalnych jako przed-tekstów utworów literackich. Stawia pytanie o to, w jakiej perspektywie badawczej ich wykorzystanie w badaniach literaturoznawczych może okazać się najowocniejsze. Zagadnienie to zostało przedstawione na przykładzie protokołu egzaminacyjnego zawierającego pytania zadane Adamowi Mickiewiczowi podczas egzaminu dyplomowego na Uniwersytecie Wileńskim. Na podstawie innych źródeł archiwalnych oraz drukowanych autorka podejmuje próbę rekonstrukcji pożądanych odpowiedzi na zadane pytania, a następnie wskazuje na korzyści, które mogą płynąć z uwzględnienia ich w analizie utworów literackich Mickiewicza.
    The article analyses manuscripts and other archival documents as pre-texts of literary texts, with a view to demonstrating how they may be used most effectively in literary studies. An examination report with questions that Adam Mickiewicz was asked during his diploma examination at Vilnius University is discussed. The author analyses other archival and printed sources as well, trying to reconstruct the desired answers to the questions, and then outlines the benefits of employing such an archival procedure in the analysis of Mickiewicz’s works.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2020, 22; 86-99
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Looking at romanticism ex cathedra: the lectures of Ludwik Osiński. Introductory remarks
    Romantyzm widziany ex cathedra. Wykłady Ludwika Osińskiego. Uwagi wstępne
    Autorzy:
    Markowska-Fulara, Helena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1361383.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    Romanticism
    Classicism
    Ludwik Osiński
    comparative literature
    romantyzm
    klasycyzm
    literatura porównawcza
    Opis:
    Paper discusses the reflection of the argument between Classicists and Romantics in academic discourse on the example of Ludwik Osiński’s lectures. The lectures in comparative literature that Ludwik Osiński gave at the University of Warsaw can best illustrate the academic significance of a polemic with new tendencies in culture, even though it is usually not expressed directly. In the paper the lecturer’s rhetorical strategies employed to refer to new aesthetics are investigated. Dialogical association between Romantic style and Osiński’s cho- ice of examples, the judgments he made and concepts he used is described. Finally, the terms in which he articulates the relation between the old and the new in culture are examined. Seeing Osiński’s lectures in the context of the dialogue with Romanticism allows to consider it as a coherent and deliberate project.
    Tematem artykułu jest przejawianie się sporu klasyków z romantykami w ówczesnym dyskursie akademickim na przykładzie wykładów Ludwika Osińskiego. To właśnie wykłady z literatury porównawczej prowadzone na Uniwersytecie Warszawskim najlepiej ukazują wagę polemiki z nowymi tendencjami w kulturze także dla świata akademii, choć odniesienia do nich często wyrażane był nie wprost. W artykule analizuję strategie retoryczne stosowane przez Osińskiego do odnoszenia się do nowej estetyki. Opisuję dialogiczne relacje między romantyzmem a przykładami literackimi wybieranymi przez Osińskiego, jego ocenami dzieł oraz jego przekonaniami dotyczącymi literatury. Szczególnie istotne okazuje się zaprezentowane przez niego ujęcie relacji pomiędzy tradycją a innowacyjnością w kulturze. Umieszczenie wykładów Osińskiego w kontekście dialogu z romantyzmem pozwala zobaczyć jego kurs, często niedoceniany jako wtórny, jako spójny i przemyślany projekt.
    Źródło:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 33-40
    2083-4721
    Pojawia się w:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ludomira Sleńdzińskiego podróże do Włoch 1923-1925 – geneza i dojrzewanie klasycyzmu
    Ludomir Sleńdziński’s trips to Italy 1923-1925 The genesis and ripening of classicism
    Autorzy:
    Nowakowska-Sito, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1901979.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    klasycyzm
    powrót do porządku
    sztuka włoska lat 20
    klasycyzm w sztuce polskiej XX wieku
    relacje artystyczne polsko-włoskie w XX wieku
    classicism
    return to order
    Italian art of the 1920s
    classicism in Polish art of the 20th century
    Polish-Italian artistic relations in 20th century
    Opis:
    Two trips to Italy that Ludomir Sleńdziński, the main representative of classicism in Polish art in the period between the two World Wars, went on in 1922/24 and 1924/25 are the subject of the article. They have not been yet considered in the context of the genesis and character of his work, albeit impulses coming from Italy were thought to be an important catalyst for the birth of the so-called return to order. Sleńdziński was Dymitr Kardowski's pupil at the Academy of Fine Arts in St Petersburg, and it was from his workshop that he acquired a worship of the old masters and a perfect command of his trade, first of all a perfect ability to draw. Apart from the St Petersburg school trends of classicism came to Polish art from Paris, where they first could be noticed in the circles connected with the periodical Museion (1911-1913), and with the artists belonging to the Polish colony, such as Henryk Kuna, Edward Wittig and Eugeniusz Zak. In the article I reconstruct Sleńdziński's stays in Italy, and I remind about the exhibition of Polish modern art that he staged in 1925 as part of Terza Biennale Romana. His personal contact with old and modern Italian art became an important moment in his artistic formation, stimulating his departure from academic towards modern classicism, in which the artist starts playing a game with the present day and with tradition, consciously using stylistic elements that belong to different epochs. In conclusion it must be said that Ludomir's trips inclined him to introduce many new solutions (sometimes surprisingly close to works by well-known Italian artists with a similar orientation) and decided the final shape of his mature work.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 4; 37-56
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Dodatki” a kategoria jedności w poetyce klasycyzmu postanisławowskiego
    “Additions” and the Category of Unity in the Poetics of Post-Stanisław Classicism
    Autorzy:
    Markowska, Helena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1359403.pdf
    Data publikacji:
    2016-10-28
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    episode
    digression
    three unities
    Post-Stanisław Classicism
    epic
    epizod
    ustęp
    trzy jedności
    klasycyzm postanisławowski
    jedność
    Opis:
    Artykuł poświęcono teorii „epizodów” w poetyce polskiej dwóch pierwszych dziesięcioleci XIX wieku. Przeanalizowano w nim teksty związane z nurtem klasycyzmu postanisławowskiego, zawierające wskazania dotyczące wprowadzania do utworu literackiego fragmentów niezwiązanych z jego głównym wątkiem, zwanych ustępami. W celu odtworzenia teorii warunkującej funkcjonowanie tych swoistych „dodatków” konieczna okazała się analiza jednej z podstawowych kategorii estetycznych epoki – kategorii jedności. Zostaje ona powiązana z ówczesną teorią percepcji dzieła sztuki mającą swoje korzenie w filozofii kartezjańskiej. W ten sposób rozważania o epizodach i jedności stają się punktem wyjścia do weryfikacji obiegowych przekonań o arbitralności klasycystycznych „reguł”.
    The article deals with the theory of “epssodes” in Polish poetics in the first two decades of the nineteenth century. It offers an analysis of texts from the school of Post-Stanisław Classicism, containing guidelines concerning the introduction into a literary work of passages not connected to its main current, called digressions. For the purpose of creating a theory conditioning the functioning of these peculiar “additions,” an analysis of one of the basic aesthetic categories of that era, the category of unity, proves necessary. That analysis is connected with a theory of the perception of the work of art, popular at that time, with roots in Cartesian philosophy. Thus reflections on episodes and unity become a point of departure for testing current beliefs about the arbitrariness of classicist “rules.”
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2016, 6; 90-103
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O „Sztuce rymotwórczej” Franciszka Ksawerego Dmochowskiego
    On Franciszek Ksawery Dmochowski’s „The Art of Rhyming”
    Autorzy:
    Kwiatkowska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1363909.pdf
    Data publikacji:
    2015-07-06
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    art of rhyming
    ars poetica
    literary criticism
    genre
    classicism
    satire
    heroic epic poem
    sztuka rymotwórcza
    krytyka literacka
    klasycyzm
    epos
    gatunek
    satyra
    Opis:
    Sztuka rymotwórcza Franciszka Ksawerego Dmochowskiego przedstawia ogół poetyckich doświadczeń epoki. Autor wpisał swój utwór w sięgającą antyku tradycję gatunku ars poetica i nawiązał do klasycznych poetyk, ale dał w nim obraz literatury polskiej i obowiązujących w niej tendencji. Poemat, podzielony na cztery pieśni, nie tylko omawia ogólne zasady sztuki poetyckiej, ale porusza też kwestie związane z przekładem i krytyką literacką, wskazuje wzorce różnorodnych gatunków i analizuje ich najwybitniejsze polskie realizacje. Pierwsza pieśń prezentuje podstawowe prawidła sztuki rymotwórczej i zawiera przegląd dokonań polskiej literatury. Kolejne pieśni Sztuki rymotwórczej (druga i trzecia) to przegląd różnych konwencji gatunkowych. Wśród nich szczególne miejsce zajmują: pieśń, oda, epigramat, satyra i epos. W artykule ukazano nowoczesny charakter rozważań Dmochowskiego, który w sposobie postrzegania literatury uwzględniał najnowsze tendencje.
    Franciszek Ksawery Dmochowski’s The Art of Rhyming presents a summary of the poetic developments of its era.  The author inscribed his work within the tradition, dating to antiquity, of the genre of the ars poetica, and referred to classical poetics while presenting a complete picture of Polish literature and its reigning tendencies. The poem, divided into four cantos, not only discusses general rules of poetic art, but also touches on issues of translation and literary criticism, indicates models of various genres and analyses the most outstanding Polish efforts in each of them. The first canto presents the basic rules of prosody and contains a survey of the achievements of Polish literature. The second and third cantos of Dmochowski’s poem present a survey of genre conventions. Particular attention is given to the song, the ode, the epigram, the satire, and the heroic epic poem. The article shows the modern nature of Dmochowski’s reflections, whose approach to and views on literature took into account its newest tendencies.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2015, 1; 120-127
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewangelickie kościoły w Tomaszowie Mazowieckim. Próba analizy przestrzenno-użytkowej i architektonicznej
    Evangelical churches in Tomaszów Mazowiecki. Analysis of their spatial program and architectural features
    Autorzy:
    Proksa, M.
    Zub, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/104617.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    architektura sakralna
    klasycyzm
    neogotyk
    historyzm
    sacral architecture
    classicism
    neo-gothic
    historicism
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza przestrzenno-użytkowa i architektoniczna dwóch kościołów ewangelickich w Tomaszowie Mazowieckim: Św. Trójcy i Zbawiciela. Pierwszy z nich wybudowano w latach 20. XIX wieku w rynku lokowanego miasta, z chwilą przybycia ewangelików do nowo powstałej i rozwijającej przemysł włókienniczy osady. Zbudowano go na planie prostokąta z półowalną, pełniącą funkcję zakrystii kaplicą od północy. Bogato zdobiona południowa fasada zwrócona w stronę rynku posiada cechy klasycystyczne, a kanelowane pilastry dźwigające tympanon reprezentują prowincjonalną – w dobrym tego słowa znaczeniu – architekturę. Wnętrze z trzech stron obiegały empory wsparte na drewnianych kolumnach, co jest charakterystyczne dla przestrzeni świątyń ewangelickich. Niestety nie zachowało się pierwotne wyposażenie obiektu. Kościół był przeznaczony dla 400 wiernych, zwiększająca się ich liczba wymusiła zbudowanie nowego dużego kościoła przy ulicy św. Antoniego. W latach 1897–1899 wg projektu Pawła Hofera powstała nieorientowana (prezbiterium od północnego wschodu) neogotycka budowla pseudohalowa z jednowieżową fasadą wtopioną w bryłę kościoła między prostokątne kruchty. Trójprzęsłowy obiekt oszkarpowany dwuuskokowymi przyporami przekryto sklepieniami krzyżowymi i krzyżowo-żebrowymi oddzielonymi ostrołucznymi wąskimi gurtami. Elewacje zdobione są gzymsami, kolumienkami, ślepymi blendami, a w oknach spotyka się laskowanie, maswerki i elementy pięcioliścia. Porównując ten ewangelicki obiekt sakralny z innymi, podobnymi, katolickimi realizacjami neogotyckimi musimy powiedzieć, że pod względem programu przestrzenno-użytkowego i architektonicznego się nie różnią, może dekoracje wnętrza kościołów ewangelickich są skromniejsze, a ich najistotniejszym wyróżnikiem jest obecność empory nad nawami bocznymi.
    The purpose of the article is to analyse the spatial program and architectural features of the two evangelical churches in Tomaszów Mazowiecki: the Church of the Holy Trinity and the Saviour’s Church. The first one was built in the 1820s in the Square of the town, when the first members of evangelical church came to the newly created hamlet, where the textile industry started to be developed. It was built on a rectangular plan, with asemi-oval chapel to the north, used as a sacristy. Richly decorated south facade, directed to the square, has classicist features, grooved pilasters holding a tympanum represent provincial architecture (in a good sense). The interior was on three sides surrounded by galleries on wooden columns, what is a characteristic feature of evangelical churches. Unfortunately, the first decoration and equipment are not preserved. The church could accommodate 400 people, the number of them, which continued to increase, caused the necessity of building a new, large church at ul. św. Antoniego.The Neo-Gothic church was built between 1897 and 1899, by design of Paweł Hoffer. It is a stepped hall with the presbytery to the north-east. The facade has one tower between rectangular porches. The three-bay structure with buttresses is vaulted by groin and rib-groin vaults separated by the narrow pointed transverse arches. Elevations are decorated by cornices, small columns, blind windows, and in the windows there was used a mullion, a tracery and ornaments in the shape of a five-part leaf. Comparing this evangelical structure with catholic Neo-Gothic churches we have to say, that their spatial and architectural programs do not differ, possibly the decorations of the interiors of evangelical churches are simpler and their main feature are galleries in aisles.
    Źródło:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 3/II; 273-283
    2300-5130
    2300-8903
    Pojawia się w:
    Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pałac Seherr-Thossów w Szymanowie. Nieznane śląskie dzieło Schinkla?
    The Seherr-Thoss palace in Szymanów (Simsdorf). An unknown Silesian creation of Schinkel?
    Autorzy:
    Marynowska, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/294121.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    Schinkel Karl Friedrich
    Palladio Andrea
    Durand Jean-Nicolas-Louis
    Śląsk
    klasycyzm
    pałac
    Silesia
    Classicism
    country house
    Opis:
    Celem artykułu jest próba interpretacji architektury pałacu Seherr-Thossów w Szymanowie (powiat świdnicki). O wyjątkowości tego dzieła przesądziło połączenie w jego koncepcji architektonicznej trzech różnych elementów stylowo-kompozycyjnych, wywodzących się z tak różnych źródeł jak koncepcje A. Palladia (neopalladianizmu), J.-N.-L. Duranda („nowa architektura”) oraz K.F. Schinkla (jego architektura willowa). Niewielka liczba zachowanych archiwaliów uniemożliwia zarówno ścisłe datowanie powstania pałacu, jak i ustalenie twórcy jego projektu. Na podstawie przeprowadzonych badań nad pałacem można wskazać na połowę lat 20. XIX w. jako bardzo prawdopodobny czas jego realizacji oraz na architekta Ludwika Persiusa – ucznia Schinkla – jako domniemanego autora projektu.
    The aim of the article is to interpret the architecture of the Seherr-Thoss palace in Szymanów (Świdnica powiat – a Polish administrative unit). The uniqueness of the building is caused by the combination of three stylistic and composition elements originating from diverse sources, such as A. Palladio (neo-Palladian style), J.-N.-L. Durand (“new architecture”) and K.F. Schinkel (his villa architecture). A small number of archives makes it impossible to properly date the palace or to determine its designer. The conducted research indicates the 1820s as probable time of its erection and the architect Ludwig Persius – Schinkel’s student – as the probable author of the project.
    Źródło:
    Architectus; 2019, 4 (60); 37-52
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mąż bywały? Odyseusz jako pokutujący homo rationalis w Podróżach do piekieł Bolesława Micińskiego
    Worldly Man? Odysseus as a Penitent Homo Rationalis in the “Journeys to Hell” by Bolesław Miciński
    Autorzy:
    Wojciechowska, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1787922.pdf
    Data publikacji:
    2021-04-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Odyseusz
    Bolesław Miciński
    homo rationalis
    politropiczność
    klasycyzm
    Odysseus
    polytropos
    classicism
    Opis:
    Celem artykułu jest dokonanie analizy postaci Odyseusza wykreowanej w Podróżach do piekieł Bolesława Micińskiego, a także ukazanie, że twórczość Micińskiego ma ponadczasowy charakter i stanowi wybitny przykład eseju filozoficznego. Za kluczowe w interpretacji eseisty uważa się jego rozumienie klasycyzmu i psychoanalizy, które mają charakter instrumentalny i służą odkryciu prawdy o Odyseuszu. Głównym trzonem analizy eseju Micińskiego jest przyjęty przez niego epiteton ornans „przemądry”, który narzuca postrzeganie Odyseusza jako nie przebiegłego żołnierza, ale mędrca. Odyseusz w eseju Micińskiego na powrót staje się mitem, ale mitem człowieka rozumnego, doskonałego pierwowzoru, który ma nas poprowadzić ku lepszemu zrozumieniu humanistycznej podmiotowości.
    The aim of the article is the analysis of Odysseus in Bolesław Miciński’s essay Podróże do piekieł (“Journeys to Hell”). The main purpose is to show that the philosopher creates a new Odysseus described by specific epiteton ornans which underlines wisdom not the cunning of Homer’s hero. What is more, Miciński builds his vision of Odysseus using psychoanalysis and his own understanding of classicism. He treats these two perspectives as instruments to extract particular features of Odysseus. Miciński is building a new myth of Odysseus, the myth of homo rationalis, perfect ratio which can save the humanistic subjectivity in the XXth century.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 3; 139-151
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Compositional Peculiarities of Planning the Pochayiv Lavra Architectural Ensemble
    Autorzy:
    Dyachok, O.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/344802.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
    Tematy:
    volumetric composition
    spatial composition
    listed building
    social processes
    political processes
    baroque
    classicism
    art nouveau
    architectural ensemble
    cathedral
    skład wolumetryczny
    skład przestrzenny
    budynek zabytkowy
    procesy społeczne
    procesy polityczne
    barok
    klasycyzm
    secesja
    zespół architektoniczny
    katedra
    Opis:
    The article highlights the process of the formation of the Pochayiv Lavra architectural ensemble and the role of the shrine in the history and culture of Ukraine. The historical preconditions for the construction, architectural and planning structure of the complex have been analyzed. The relevance of architectural and planning structure of the Lavra to socio-political factors that influenced the architecture of the complex has been established. The Lavra complex planning has been analysed and its compositional dominants have been determined.
    Źródło:
    Środowisko Mieszkaniowe; 2017, 20; 81-84
    1731-2442
    2543-8700
    Pojawia się w:
    Środowisko Mieszkaniowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienie żywotności klasycyzmu w komentarzach Franciszka Morawskiego do „Klasyków i romantyków polskich”
    Classicism vitality in Franciszek Morawski’s commentary to „Polish classics and romantics”
    Autorzy:
    Timofiejew, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690193.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    klasycyzm
    spór klasyków i romantyków
    eklektyzm estetycznoliteracki
    classicism
    the controversy between the Classicists and the Romantics aesthetic-literary eclecticism
    Opis:
    The object of the article is Franciszek Morawski’s commentary on his List do klasyków (Letter to the Classicists), a part of Klasycy i romantycy polscy (Polish Classicists and Romantics 1829). The poet makes use of thought of Johannes von Müller and Émile Deschamps in order to motivate the settlement between the Classicists and the Romantics. Only the settlement, which is in fact a sign of aesthetic-literary eclecticism, can enliven Classicism of that time. The rule of imitation, quite mechanically understood, and fear of any innovation in poetry are the reason of its decay.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2016, LXXI; 69-79
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The architecture of palace and park complexes of the late XVIII - the early XIX centuries by Jakub Kubicki within Poland
    Architektura pałacowo-parkowych kompleksów Jakuba Kubickiego w Polsce (późny XVIII – wczesny XIX wiek)
    Autorzy:
    Pohranychna, Iryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/370134.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    architectural aspect
    classicism
    palace complex
    Jakub Kubicki
    aspekt architektoniczny
    klasycyzm
    zespół pałacowy
    Opis:
    The article covers the works of famous Polish architect Jakub Kubicki who worked at the close of the XVIII century – in the early XIX century within modern Poland and Ukraine. The author goes through the palace complexes within the territory of Poland, illustrates restoration approaches to the objects and their current use.
    Artykuł analizuje prace słynnego polskiego architekta Jakuba Kubickiego, który pracował pod koniec XVIII wieku - na początku XIX wieku w Polsce i na Ukrainie. Autor bada kompleksy pałacowe na terenie Polski, ilustruje sposoby rekonstrukcji obiektów i ich obecne wykorzystanie.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2019, 37; 207-216
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Klasycyzm i metafizyka. (O wczesnej twórczości Jarosława Marka Rymkiewicza)
    Classicism and Metaphysics (On Jarosław Marek Rymkiewicz’s Early Works)
    Autorzy:
    Woźniak-Łabieniec, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/51762202.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    The present article is to recall the general principles of J. M. Rymkiewicz’s classicism and to stress those of his theses that roused a lot of controversies among critics (diagnosis of the culture crisis, time conception, theory of archetypes). Also it is essential to examine the poet’s way to express these theories in his poetry. The investigation helps us to find a contemporary poet interested in metaphysics. In his early poems he expressed various meanings of that branch of philosophy. The first expression is his theory of archetypes. By this he intends to touch the sphere of collective subconsciousness in order to evoke the forgotten archetypal models and to bring them back to life by means of symobls of the Ume being. His second theory can be described as “awakening the dead” . By poetry (arts) the present generation should get in touch with its ancestors to “wake them up” and thus to cause them to return to us. His third theory has been a continuation of baroque metaphysical poets’ expression. Their influence can be seen in his poems that remind us of Naborowski’s and the Morszlyns’ vocabulary and way of describing images. There are questions asked to the God about the sense of this life and eternity.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2001, 2; 105-127
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strategia państwowej autoprezentacji: sztuka ZSRS w Warszawie 1933 r.
    The strategy of state self-presentation: the USSR art in Warsaw in 1933
    Autorzy:
    Kossowska, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791422.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-25
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    sztuka sowiecka
    realizm socjalistyczny
    propaganda
    komunizm
    malarstwo
    rzeźba
    grafika
    nowy klasycyzm
    neorealizm
    postimpresjonizm
    Soviet art
    socialist realism
    communism
    painting
    sculpture
    graphic arts
    neoclassicism
    neorealism
    postimpressionism
    Opis:
    Artykuł zawiera analizę krytycznej recepcji wystawy sztuki sowieckiej, która została zorganizowana w warszawskim Instytucie Propagandy Sztuki w marcu 1933 r. Ekspozycja wpisywała się w nasilającą się w latach 30. tendencję do akcentowania specyfiki kulturowej poszczególnych państw narodowych poprzez odpowiednio sformatowane wystawy sztuki rodzimej, podróżujące po europejskich ośrodkach. Warszawski pokaz współczesnej sztuki Kraju Rad, przywieziony z odbywającego się w 1932 r. w Wenecji Biennale Internazionale d’Arte, można zarazem postrzegać jako próbę poprawy wzajemnych relacji między II Rzeczypospolitą a ZSRS w kontekście podpisanego 25 lipca 1932 r. paktu o nieagresji. Propozycja pokazania ekspozycji polskiej publiczności wyszła od Borysa Nikołajewa, reprezentującego Wszechzwiązkowe Stowarzyszenie Łączności Kulturalnej z Zagranicą, będące de facto instrumentem komunistycznej propagandy. Warszawska wystawa cieszyła się olbrzymim zainteresowaniem publiczności. Spodziewano się sztuki rewolucyjnej, radykalnie awangardowej, sprzężonej ze społeczno-politycznym przewrotem bolszewickim. Tymczasem ujrzano sztukę proletariacką, opiewającą w realistycznej najczęściej konwencji wielkość zwycięskiego ustroju komunistycznego. Większość krytyków oceniła ekspozycję negatywnie, widząc w niej propagandowo sformatowaną wizytówkę Kraju Rad, a nie reprezentację sowieckiej sceny artystycznej. Dla recenzentów wspierających awangardę uderzające było zerwanie z pryncypiami rewolucyjnej estetyki. Dla komentatorów sympatyzujących z trendami nowego klasycyzmu, neorealizmu czy koloryzmu rażące było polityczne sprofilowanie tematyki prac. Konsensus osiągnięto natomiast odnośnie niskiego poziomu artystycznego prezentowanego materiału. Komentatorzy poszukiwali bowiem stylu rozumianego jako oryginalna jedność formalno-tematyczna wyrażająca istotę nowego ustroju ZSRS. Konkluzja Konrada Winklera brzmiąca: „Lenin sztuki sowieckiej jeszcze się nie narodził”, zaświadcza o tym, że takiego stylu nie odnaleźli.
    The article analyses the critical reception of the Soviet art exhibition, which was organised at the Warsaw Institute of Art Propaganda in March 1933. The exhibition was in line with the tendency, which intensified in the 1930s, to highlight the cultural specificity of individual nation states through appropriately arranged exhibitions of native art, which travelled around Europe. The Warsaw exhibition of contemporary art of the USRR, brought from the 1932 Venice Biennale Internazionale d’Arte, can also be seen as an attempt to improve mutual relations between the Second Republic of Poland and the USSR in the context of the non-aggression pact signed on 25 July 1932. The proposal to show the exhibition to the Polish audience came from Boris Nikolayev, representing the All-Union Society for Cultural Relations with Foreign Countries, which was in fact an instrument of communist propaganda. The Warsaw exhibition enjoyed great interest among the audience. It was expected to present revolutionary, radically avant-garde art, coupled with the social and political goals of the Bolshevik revolution. Instead, the exhibition displayed proletarian art, which glorified the victorious communist system in a broadly conceived realistic convention. Most critics assessed the exhibition negatively, seeing it as a propaganda showcase of the USSR, not an all-inclusive representation of the Soviet art scene. For reviewers supporting the avant-garde, it was striking to see a break with the principles of revolutionary aesthetics. For commentators sympathising with neoclassicism, neorealism or colourism, the political profiling of the topics of the artworks on display was glaring. However, a general consensus was reached regarding the low artistic quality of the presented material. Commentators were looking for a style understood as an idiosyncratic unity of form and theme that would express the essence of the new political system of the USSR. The best testimony to the fact that they had not found such a style was Konrad Winkler’s conclusion: „The Lenin of the Soviet art has not yet been born”.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 4; 205-235
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An evidence of creative spirit. Architecture of museum edifices in an Independent Republic of Poland
    Dokument twórczego ducha. Architektura gmachów muzealnych w Niepodległej Rzeczypospolitej
    Autorzy:
    Ciarkowski, Błażej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933027.pdf
    Data publikacji:
    2018-08-06
    Wydawca:
    Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
    Tematy:
    architecture of museums’ edifices
    avant-garde
    modernism
    classicism
    national identity
    national style
    architektura gmachów muzeów
    awangarda
    modernizm
    klasycyzm
    tożsamość narodowa
    styl narodowy
    Opis:
    May this Parthenon of arts (…) be a heart consoling evidence of greatness of an immortal, everlastingly creative spirit of Poland. Words written in the foundation act for construction of the National Museum in Warsaw leave no doubt – culture was perceived by the authorities of the Second Polish Republic (1918–1945) as extremely important factor in building the identity of a reborn state. Soon after regaining independence, constructions of edifices for theatres and museums were being planned and conducted; moreover, new institutions were in the process of being established. It is enough to mention that in the mid-1930s there were 135 public museums, half of which founded after 1918. A culture-forming role of public edifices’ construction was to reinforce an image of the Second Polish Republic as, firstly, an inheritor of Poland from the time before the Partitions period, and secondly – a modern state with ambitions of a regional leadership. First projects directly continued a style from the turn of the 19th and 20th centuries. Theatres’ buildings designed in 1924: national theatre in Warsaw and municipal one in Łódź (the latter never executed) by Czesław Przybylski featured simplified classical forms. Similarly, first projects of the National Museum in Warsaw (Marian Nikodemowicz, 1924) or the Museum of Pomerania in Toruń (Czesław Przybylski, 1926) followed the 19th-century tradition of the “museum-palace” and the “museum – temple of arts”. The late 1920s and the early1930s marked a significant turning point; projects of that time are an evidence of the search for a new style, which combined an individual reception of modernity with an expression of national identity. The architects of the Silesian Museum (Karol Schayer) and the National Museum in Warsaw (Tadeusz Tołwiński) tried to find their own creative way, so that both the modern and the “state-building” character of the edifices could be equally expressed.
    Niechaj ten partenon sztuki (…) będzie krzepiącym serca dokumentem wielkości nieśmiertelnego, wiekuiście twórczego ducha Polski. Słowa zapisane w akcie erekcyjnym Muzeum Narodowego w Warszawie nie pozostawiają wątpliwości – kultura była postrzegana przez władze II Rzeczypospolitej (1918–1945) jako niezwykle istotny czynnik budujący tożsamość odrodzonego państwa. Niemalże od samego początku niepodległości planowano i realizowano budowę gmachów teatrów i muzeów, a także organizowano nowe placówki. Wystarczy wspomnieć, że w połowie lat 30. XX w. działało w Polsce 135 muzeów publicznych, z czego połowa została powołana do życia po roku 1918. Kulturotwórcza rola budownictwa gmachów publicznych kolejno utrwalała obraz II Rzeczypospolitej jako spadkobierczyni Polski przedrozbiorowej, a następnie – państwa nowoczesnego, o ambicjach sięgających przywództwa w regionie. Pierwsze projekty i realizacje stanowią bezpośrednią kontynuację stylistyki przełomu XIX i XX wieku. Zaprojektowany w 1924 r. teatr narodowy w Warszawie i miejski w Łodzi (niezrealizowany) Czesława Przybylskiego posiadały uproszczone formy klasyczne. Podobnie pierwsze projekty Muzeum Narodowego w Warszawie (Marian Nikodemowicz, 1924) czy Muzeum Ziemi Pomorskiej w Toruniu (Czesław Przybylski, 1926), które kontynuowały XIX-wieczną tradycję „muzeum- -pałacu” i „muzeum-świątyni sztuki”. Przełom nastąpił w końcu lat 20. i na początku 30., kiedy powstawały projekty stanowiące wyraz poszukiwania własnej recepcji nowoczesności połączonej z wyrazem tożsamości narodowej. Architekci siedzib Muzeum Śląskiego (Karol Schayer) czy Muzeum Narodowego w Warszawie (Tadeusz Tołwiński) poszukiwali drogi twórczej łączącej nowoczesność i „państwotwórczy” charakter gmachów.
    Źródło:
    Muzealnictwo; 2018, 59; 146-156
    0464-1086
    Pojawia się w:
    Muzealnictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kodeks Poundbury Middle Farm jako przykład zapisu planistycznego w praktyce nowej urbanistyki
    The Poundbury Middle Farm urban code as an example of new urbanism planning practice
    Autorzy:
    Domińczak, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040671.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    Poundbury
    Middle Farm
    nowy urbanizm
    nowa urbanistyka
    kod form przestrzennych
    zapis planistyczny
    nowy klasycyzm
    new urbanism
    form based code
    new classicism
    urban coding
    Opis:
    Tekst poświęcony jest zagadnieniom metodyki zapisu planistycznego charakterystycznej dla projektów urbanistycznych wczesnej fazy rozwoju ruchu New Urbanism (Nowy Urbanizm, Nowa Urbanistyka). Wskazany problem badawczy opisano na przykładzie kodeksu urbanistycznego dzielnicy Middle Farm, która stanowiła pierwszą fazę budowy Poundbury – nowego miasta w sąsiedztwie Dorchester w południowej Anglii. Jego zabudowa uznawana jest także jako reprezentatywny przykład architektury nowego klasycyzmu. W pierwszej kolejności przedstawiono pierwotny kodeks urbanistyczny autorstwa pracowni DPZ (Duany, Plater-Zyberk), następnie porównano go do obowiązującego aktualnie zbioru przepisów oraz konwencjonalnych metod zapisu planistycznego i zobrazowano efekty jego stosowania w praktyce. Przeprowadzona analiza porównawcza pozwoliła na sformułowanie wniosków odnośnie do specyfiki metod zapisu planistycznego cechujących pierwsze realizacje odwołujące się do idei Nowego Urbanizmu. Metodyka zapisu planistycznego, według którego zrealizowano Poundbury, skupia się przede wszystkim na celu, jakim jest osiągnięcie spójnej i harmonijnej przestrzeni publicznej oraz klarownych zasad rozwoju przestrzennego. Nie stosuje strefowania funkcjonalnego, ponieważ cała zabudowa z założenia ma charakter wielofunkcyjny. Tradycyjne i klasyczne formy architektoniczne, jakie zaplanowano (i osiągnięto) w Poundbury, są wynikiem stosowania ścisłych wytycznych dotyczących typologii, materiałów budowlanych, detalu i kompozycji, nie wynikają natomiast z nakazu trzymania się określonego stylu historycznego. Nadrzędną zasadą jest twórcza kontynuacja lokalnych, historycznych form architektonicznych, w tym przypadku z obszaru hrabstwa Dorset.
    The text is devoted to the issues of the planning methodology typical to the very first projects of the early stage of New Urbanism. The indicated research problem was described on the Middle Farm urban code example which was the first phase of the construction of Poundbury, Dorchester in southern England. Its architecture is also considered as a representative example of contemporary New Classicism. Firstly, the original urban code prepared by the DPZ studio (Duany, Plater- Zyberk) was presented, then it was compared to the current set of regulations and conventional methods of planning. Finally, the effects of its application in practice were illustrated. The methodology of planning techniques implemented in Poundbury was focused primarily on achieving a coherent and harmonious public space and clear principles of development. Typical zoning does not apply here because all buildings are in fact multi-functional. Traditional and classical architectural forms, which were achieved in Poundbury, are the result of strictly defined typology, building materials, detail and composition, but the result of ordering a particular historical style. The main principle of the code was the creative continuation of local tradition which here means Dorset county architecture.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2021, 13, 2; 1--15
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The conflict between romanticism and classicism in the Greek theatre of the 19th century
    Konflikt romantyzmu i klasycyzmu w teatrze greckim w XIX wieku
    Autorzy:
    Petrakou, Kyriaki
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1361287.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    romantyzm
    klasycyzm
    teatr w XIX wieku w Grecji
    grecki modernizm
    Romanticism
    Classicism
    theatre of the 19th century in Greece
    the Modern Greek
    Opis:
    The modern Greek nation was established in 1828, after a 7-year revolutionary fight against the Ottoman yoke, which had lasted for 4 centuries (since 1453). It was the time of Romanticism in Europe, a current that supported the spirit of the Revolution. When the first dramas appeared in the small liberated nation, they had the recent Revolution (which was not over yet) as their subject one way or the other. As Lord Byron, the most heroic of the Philhellenes, had recently (1824) died in Messolonghi, having come to Greece to assist the revolution and having sacrificed life as well as his fortune to the great issue of Greek freedom, he became a legend (still holding) and his poetry and drama a model for Greek poets and playwrights. Not the only one: Victor Hugo’s preface to his Cromwell and his romantic plays, especially Hernani, were imitated by the Greek writers in prefaces and plays in versions applied to the Greek data and conditions. For two decades or so almost all newly appearing plays were romantic one way or the other. Soon objections were raised, mostly because some European scholars (the most famous or rather notorious being Jakob Philipp Fallmerayer) suggested that modern Greeks were no Greeks at all, not descendant of the worshipped ancient Greeks but rather Slavs, because of intermingling with other races for centuries. The Greek scholars almost for the rest of 19th century made every effort to prove the lineage linguistically and culturally. So they raised objections to Romanticism (with Byzantium, Frankish / Venetian domination era or the Greek Revolution as subject matter in historical poetic plays) as foreign and immoral and supported The conflict between Romanticism and Classicism in the Greek theatre of the 19th century 257 Classicism, stemming from ancient Greece, the cradle of Western civilization. There was such a contestation in the dramatic competitions run by the University of Athens, in which the Greek drama and its critique were to a great degree formulated. Some of the most important dramatists wrote prefaces in which they supported first Romanticism, then Classicism (but then they wrote Romantic plays wondering themselves how they could write against their intentions). In this paper these trends is being analyzed with an effort of interpretation from several aspects.
    Współczesny naród grecki został założony w 1828 r., po 7-letniej rewolucyjnej walce z jarzmem osmańskim, która trwała 4 stulecia (od 1453 r.). Był to czas romantyzmu w Europie, prąd, który wspierał ducha rewolucji. Kiedy pierwsze dramaty pojawiły się w małym, wyzwolonym narodzie, Grecy mieli ostatnią rewolucję (która jeszcze się nie skończyła) jako swój przedmiot. Gdy Lord Byron, najbardziej bohaterski z Philellenes, zmarł niedawno (1824) w Messolonghi, przybył do Grecji, aby pomóc rewolucji i poświęcił życie, a także fortunę dla wielkiego problemu greckiej wolności, stał się legendą (wciąż trwa), a jego poezja i dramat są wzorem dla greckich poetów i dramaturgów. Nie tylko: przedmowę Victora Hugo do Cromwella i jego romantycznych dramatów, greccy pisarze – zwłaszcza Hernani, naśladowali w wersjach dotyczących greckich danych i warunków. Przez około dwie dekady prawie wszystkie nowo pojawiające się sztuki były romantyczne. Wkrótce pojawiły się zastrzeżenia, głównie dlatego, że niektórzy europejscy uczeni (najsłynniejszy lub raczej notoryczny Jakob Philipp Fallmerayer) sugerowali, że współcześni Grecy wcale nie byli Grekami ani potomkami czczonych starożytnych Greków, ale Słowian, z powodu mieszania się z innymi rasami przez stulecia. Naukowcy greccy niemal do końca XIX wieku dokładali wszelkich starań, aby udowodnić rodowód językowy i kulturowy. Podnieśli więc sprzeciw wobec romantyzmu (z Bizancjum, epoki dominacji franko-weneckiej lub rewolucji greckiej jako przedmiotu w historycznych sztukach poetyckich) jako obcego i niemoralnego oraz wspierali klasycyzm, wywodzący się ze starożytnej Grecji, kolebki cywilizacji zachodniej. Było takie zakwestionowanie w dramatycznych konkursach prowadzonych przez Uniwersytet Ateński, w których dramat grecki i jego krytyka zostały w dużym stopniu sformułowane. Niektórzy z najważniejszych dramaturgów pisali przedmowy, w których popierali najpierw romantyzm, potem klasycyzm (ale potem pisali sztuki romantyczne, zastanawiając się, jak mogliby pisać wbrew swoim zamiarom). W tym artykule trendy te zostały przeanalizowane z próbą interpretacji kilku wybranych aspektów.
    Źródło:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 245-257
    2083-4721
    Pojawia się w:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wspomnienie o pałacu skarżyńskich W studzieńcu koło płocka. omóWienie jego przemian budoWlanych i ocena Wartości
    The Skarżyński palace in Studzieniec near Płock construction transformations and value
    Autorzy:
    Skarżyńska-Wawrykiewicz, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/537800.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    pałac w Studzieńcu
    Studzieniec
    Łaziska
    Skarżyńscy h. Bończa
    architektura klasycystyczna
    klasycyzm
    architekt Hilary Szpilowski
    rezydencja Skarżyńskich
    klasycystyczne i klasycyzujące założenia pałacowe i dworskie
    Opis:
    The article is an attempt at bringing the reader closer to the construction transformations of the palace in Studzieniec and assessing its value as a historical monument. A detailed historical-art analysis preceded by, i.a. initial architectural research, has proved that the palace, at first glance similar to numerous Classical residences, possesses in many respects an individual architectural form. The characterstic features of the main solid of the palace, which originate from the first phase of its construction, include a well-conceived and cohesive composition. The palace in Studzieniec has not been the topic of a separate study and remains mentioned only in brief notes. Moreover, some of the existing writings regard its courtyard galleries to be eighteenth-century. A formal analysis of the palace and initial architectural research has shown that the palace was erected in the eighteenth century as a freestanding building. Despite the absence of archive sources that would unambiguously attribute the authorship of the design to the Warsaw-based architect Hilary Szpilowski, a comparative analysis involving other project made it possible to once again confirm his authorship. The titular palace was built in about 1790 and commissioned by Piotr Skarżyński, who at that time, after having held the office of the deputy starosta of Gostynin, became the royal chamberlain. During the first phase, the residence was granted the form of a single-storey, well devised and completed freestanding building, maintained in the spirit of Classicism. Since the elevations were granted architectural details typical for the eighteenth century, the façade featured not only a portico but also pseudo-projections typical for Szpilowski’s designs, and on the back elevation – equally characteristic dominating deep projections. An analysis of the composition, however, made it possible to notice multiple traits distinguishing this realisation from Polish Classical palaces, including residences ascribed to Szpilowski. The emphasis placed on the front corners by means of the pseudo-projections of the façade and the side elevations, the form of the portico and the back projections as well as the lavish architectural detail and the manner of its application became the reason why the palace in Studzieniec originally displayed sui generis lightness and balance. In accordance with the designs envisaged by Szpilowski, the residence was also given an individual distribution of interiors, with typically lavish ground plans, based on new trends in architecture but also – as it has been attempted to prove - on the expectations and habits of the clients. For the first time in the case of Studzieniec, the article also discusses the non-extant outfitting of the interiors, including the polychromes and the stucco. Pre-war photographs of the interiors and post-war conservation documentation made it possible to recreate the form of the palace as well as to formulate well-motivated assumptions concerning its authorship and the identity of the executors. In about 1790 the construction of the palace was accompanied by the completion of an entrance gate, whose architectural form has no equal in Polish Classical residential architecture, also in the distant eastern territories of the Commonwealth. The palace in Studzieniec underwent modernisation. Due to nineteenth-century redesigning the main corps of the residence was partially altered (i.a. an added back elevation, the addition of side wings, the introduction of a garden terrace and column galleries with outbuildings). Particular attention is due to the column galleries, which, although dating from the period of Polish neo- Classicism, were granted rich forms and individual ground plans. The exceptional value of the palace calls for particular concern for the preservation of its characterstic features and an in-depth conservation analysis of the colour of the elevations, which once again may cast some new light on this forgotten monument.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2009, 2; 21-48
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Starożytny ideał i wyzwania nowoczesności. Antyk w cywilnej edukacji architektonicznej konstytucyjnego Królestwa Polskiego (1815–1830)
    The ancient paradigm and the challenges of modernity: Classical antiquity in civil architectural education in the constitutional Kingdom of Poland (1815–1830)
    Autorzy:
    Getka-Kenig, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076260.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
    Tematy:
    klasycyzm
    antyk
    architektura cywilna
    porządki architektoniczne
    classicism
    antiquity
    civil architecture
    architectural orders
    Opis:
    Although the period of the constitutional Kingdom of Poland (Congress Poland) between 1815 and 1830 was relatively short, it was marked by significant events in the history of the reception of classical antiquity in Polish architectural education. The government of ‘resurrected’ Poland was interested in a wide-ranging reform of the country and society, including the development of the local built environment. Such architectural officials as Chrystian Piotr Aigner, educated and trained at aristocratic courts, proved to be well-prepared for the most prestigious public commissions. However, their specific competencies and experiences made them rather unfit for contemporary university careers since the lecturers were expected to teach not artists but ordinary building engineers. The public demand for architects conversant with classical orders and their exquisite ornamentation was much smaller than for those who specialised in plain but technically correct constructions. It was the development and wide dissemination of ordinary building which was of prime importance to the Kingdom’s government. Consequently, the classical architectural heritage was rather disregarded in contemporary academic curricula. Nevertheless, the growing number of affluent landowners after 1825 contributed to the rising interest in the classical heritage in the academic discourse already before the dissolution of the constitutional Kingdom. Initially, it was an academic manual by Henryk Marconi, published in 1828, which promoted the idea of classical orders as the pillar of good architecture. The book was followed by a treatise by Adam Idźkowski, originally announced in 1830, but eventually published only after the November Uprising, in 1832. The book also underscored the validity of the classical heritage, simultaneously presenting a more pluralistic idea of beauty in architecture by treating classicism on equal terms with the medieval tradition.
    Źródło:
    Rozprawy z Dziejów Oświaty; 2020, 57; 107-129
    0080-4754
    Pojawia się w:
    Rozprawy z Dziejów Oświaty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ludwig van Beethoven artysta w kręgu filozofii, literatury, religii, techniki i spraw polityczno-społecznych
    Ludwig van Beethoven. The artist in the circle of philosophy, literature, religion, art and political and social affairs
    Autorzy:
    Dudek, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179713.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Beethoven
    filozofia
    literatura
    nauka
    technologia
    polityka
    kwestie społeczne
    klasycyzm
    romantyzm
    philosophy
    literature
    science
    technology
    politics
    social issues
    classicism
    romanticism
    Opis:
    Ludwig van Beethoven był człowiekiem nieustannie poszukującym własnej drogi. Jako artysta potrafił przełamywać stereotypy i przybliżać słuchaczom uczucia, myśli i stany ducha wykraczające poza ich świadomość. Jego twórczość niwelowała granice muzycznej dosłowności, stając się niejednokrotnie zapisem przeżyć i doświadczeń zwykłych ludzi. Towarzyszący temu autentyzm i innowacyjność estetyczna były odbiciem interdyscyplinarnych zainteresowań kompozytora, które oscylowały wokół wielu dziedzin nauki, począwszy od filozofii, literatury, religii, techniki, a skończywszy na sprawach polityczno-społecznych. Od początku był autodydaktą, którego fascynowała zmienność świata. Chciał czerpać z niej jak najwięcej i tyle samo przekazywać na kartach swoich partytur. Cierpiał, ale potrafił zwyciężać. Był samotny, ale poruszał miliony. Do końca zdumiewał, nie zatracając nic z ciekawości dziecka.
    Ludwig van Beethoven was a man always looking for his own path. As an artist, he was able to overcome stereotypes and introduce his listeners to feelings, thoughts and states of mind which went beyond their awareness. His works removed boundaries of musical literality, not infrequently becoming a record of experiences of ordinary people. The accompanying enthusiasm and aesthetic innovativeness reflected the composer’s interests which oscillated around numerous fields of science, ranging from philosophy, literature, religion, technology to political and social issues. From the beginning, he was a self-taught composer, fascinated by changeability of the world. His intention was to draw upon it as much as possible and to express as much on the pages of his scores. He suffered but he knew how to win. Though he was lonely, he touched millions. He amazed to the last, never losing the curiosity of a child.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2017, 60, 1; 65-86
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The argument from authority in the dynamics of the French classic-romantic quarrel (1821–1831)
    Argument z autorytetu w dynamice francuskiego sporu klasyków z romantykami (1821–1831)
    Autorzy:
    Sukiennicka, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1361376.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    Charles Nodier
    Victor Hugo
    La Muse française
    Akademia Francuska
    romantyzm jako nowoczesny klasycyzm
    Key words
    Académie française
    Romanticism
    as classicism of modern times
    Opis:
    In the early 1820s, French classicists tried to discredit the Romantic aesthetics, considering it foreign and anti-national in character. They accused the Romantics of bad taste and lack of classical erudition, but the Romantics turned the accusation against the classicists. In fact, both sides of the ensuing quarrel employed the argument from classical authority. French Romantics appropriated the heritage of ancient and classical literature, relying on Virgil, Horace, Boileau and Corneille in order to legitimate their own aesthetics. This paper describes the rhetorical dynamics of the French classic-Romantic quarrel to demonstrate how the authors from La Muse française were aiming to replace their opponents as actual representatives of erudite and yet modern literature.
    Na początku drugiej dekady XIX wieku francuscy klasycy starali się zdyskredytować estetykę romantyzmu, piętnując ją w akademickich mowach jako obcą narodowym wzorcom literackim. Oskarżali oni romantyków o zły smak i brak erudycji, ale argument ten obrócił się przeciwko nim w trakcie sporu, który wywiązał się między reprezentantami dwóch estetyk. Romantycy równie zapalczywie jak klasycy posługiwali się argumentem z autorytetu autorów antycznych. Starali się oni przywłaszczyć sobie dziedzictwo Wergiliusza, Horacego, Boileau i Corneille’a, by ugruntować w ten sposób własną estetykę. Artykuł opisuje retoryczną dynamikę tego odcinka francuskiego sporu klasyków z romantykami i ukazuje, jak autorzy związani z pismem La Muse française usiłowali zająć miejsce klasyków w nowym panteonie pisarzy pełnych klasycznej erudycji, ale też będących wyrazicielami głosu nowej epoki.
    Źródło:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 41-52
    2083-4721
    Pojawia się w:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    U źródeł założycielskiego mitu polskiego romantyzmu, czyli jak jest zrobiona antologia „Walka romantyków z klasykami”
    At the Root of the Founding Myth of Polish Romanticism, or How Stefan Kawyn’s Anthology “Walka romantyków z klasykami” Is Constructed
    Autorzy:
    Jędrzejewski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129184.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-12
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    walka romantyków z klasykami
    klasycyzm
    romantyzm
    antologia
    clash between Classics and Romantics writers
    Classicism
    Romanticism
    anthology
    Opis:
    Formuła „walki romantyków z klasykami” wciąż powraca w rozprawach historycznoliterackich dotyczących początków polskiego romantyzmu. Stefan Kawyn, twórca antologii Walka romantyków z klasykami, wydanej w 1963 r., szeroko wykorzystując batalistyczną metaforykę, przedstawił konfrontację dwóch prądów, odbywającą się w czasopismach, prywatnej korespondencji i wierszach. Legenda walki, sięgająca korzeniami trzeciej dekady XIX w., w pracy Kawyna została wzmocniona i wzbogacona o nowe egzemplifikacje. Niniejszy artykuł prezentuje, w jaki sposób skonstruowano tę antologię: w polu uwagi znajdują się problemy selekcji i organizacji materiału, struktura tomu, komentarze edytorskie.
    The formula of the “clash between Classics and Romantics writers” is still a recurring theme in the literary studies concerning the beginnings of the Polish Romanticism. Stefan Kawyn, the author of the anthology of 1963 Walka romantyków z klasykami (“The Clash between the Romantic and Classic Writers”), exposed the conflict between the representatives of the two literary movements and in order to do that skilfully, he frequently resorted to military metaphors. The conflict manifested itself widely on the pages of journals, private letters and in the poems as well. This almost iconic nature of the clash that dates back to 1820s was reinforced and enriched by Kawyn’s anthology. This article presents the way in which this influential anthology was constructed with its focal points referring to material selection, structure of the volume, and editor’s commentaries.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2022, 12 (15); 133-146
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Personifikacja a cud w polskiej teorii epopei lat porozbiorowych
    Personification Versus Miracle in the Polish Post-Partition Theory of Epic
    Autorzy:
    Dybizbański, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407696.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    epos
    personifikacja
    cudowność
    klasycyzm
    romantyzm
    religia
    mitologia
    alegoria
    personification
    epic
    miraculousness
    classicism
    Romanticism
    religion
    mythology
    allegory
    Opis:
    Zanim romantyzm – pod piórem Antoniego Malczewskiego – powiązał antropomorfizowane abstrakcje z ich „podmiotami genetycznymi”, czyli przeżywającymi postaciami, dzięki użyciu mowy pozornie zależnej, byt pojęć abstrakcyjnych w obrębie epickiej „machiny cudownej” organizowała personifikacja. Z założenia „machina cudowna” miała odpowiadać historycznie zmiennej wizji świata. Jednak w poematach z przełomu XVIII i XIX w. występują postaci mitologiczne obok chrześcijańskich istot nadprzyrodzonych oraz wyposażanych w cechy ludzkie zjawisk natury i abstrakcyjnych pojęć, a religijna cudowność sąsiaduje z fantastyką naukową. Zgłaszane przez teoretyków eposu w pierwszych dziesięcioleciach XIX w. propozycje modernizacji „machiny cudownej” – zmierzające do ocalenia jej wiarygodności – rozciągały się od postulatu rezygnacji z pokazywania transcendencji po rozpoznanie potrzeby stworzenia wspólnoty nowego metafizycznego porządku, bliskie zrodzonej w niemieckim romantyzmie teorii nowej mitologii, budowanej za pomocą środków poetyckich.
    In Romanticism, the employment of abstract concepts within an epic ‘miracle machine’ was arranged by means of personification. This was the case until Antoni Malczewski, a Polish Romantic poet, introduced free indirect speech which facilitated linking anthropomorphized abstractions with their ‘genetic subjects,’ i.e. experiencing characters. The ‘miracle machine,’ by definition, was intended to be a response to a changeable vision of the world determined by history. Yet, what can be observed in poems of the late eighteen and early nineteenth century is, though with varying intensity, the presence of mythological characters along with Christian supernatural creatures, natural phenomena as well as abstract notions attributed with human traits, and all this against religious miraculousness that blends with science fiction. In the early nineteenth century, theoreticians of epic put forward some proposals to improve the ‘miracle machine’ with a view to preserving its credibility. The proposals, similar to the theory of new mythology that originated in German Romanticism, ranged from the postulate to abandon the idea of picturing transcendence to the postulate articulating the necessity to create a community that approved of new metaphysical order built and developed by means of poetic devices.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 129-144
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jabłonowski after 1918: Continuation/Breakaway
    Władysław Jabłonowski po roku 1918 – kontynuacja/zerwanie
    Autorzy:
    Urbanowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087248.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literary criticism in the early 20th century
    Modernism and Young Poland
    impressionistic criticism
    Polish nationalism
    revival of classical taste
    Polish Occidentalism
    Władysław Jabłonowski (1865–1956)
    Władysław Jabłonowski
    modernistyczna krytyka literacka
    impresjonistyczny model lektury
    międzywojenna krytyka literacka
    nacjonalizm
    faszyzm
    okcydentalizm
    katastrofizm
    klasycyzm
    literatura nowoczesna
    Opis:
    After 1918 it was by no means uncommon for literary critics of renown to give up their familiar pursuits and move on to new fields. This article traces and brings to light the largely forgotten literary criticism of Władysław Jabłonowski, better known as an influential politician and journalist. He had made his name as a prolific literary critic with the rising tide of the Young Poland movement, but, as life resumed in an independent Poland, he scaled down his activity in that field quite considerably. Moreover, he abandoned the ‘empathic’ model of Modernist criticism for a steady commitment to classical aesthetics, especially as it manifested itself in French literature, of which he was always a great admirer. In this new phase he remained invariably loyal to nationalist ideology and a mythologized idea of ‘the West’.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2021, 1; 41-59
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Musical Works of Father Eustachius Wagner (1714–1782) from Krzeszów in the Light of The Litany in Honour of St. Joseph
    Twórczość muzyczna O. Eustachiusa Wagnera (1714–1782) z Krzeszowa w świetle jego Litanii ku czci św. Józefa
    Autorzy:
    Kutrowski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040363.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    o. Eustachius Wagner
    Krzeszów
    litania
    św. Józef
    cystersi
    wielogłosowość
    klasycyzm
    Fr. Eustachius Wagner
    litany
    St. Joseph
    Cistercians
    polyphony
    classicism
    Opis:
    Działalność muzyczna o. Eustachiusa Wagnera, w którą wpisuje się także jego twórczość kompozytorska, ściśle jest związana z ośrodkiem muzyczno-liturgicznym opactwa cystersów w Krzeszowie. Stanowi poprzez to odzwierciedlenie rodzimych trendów w muzyce. Ponadto pod względem stylistycznym nawiązuje do ówczesnej muzyki okresu tzw. wczesnego klasycyzmu, zwanego też okresem przedklasycznym. O. Eustachius Wagner żył w latach 1714–1782. Urodził się w miejscowości Nowy Waliszów niedaleko Bystrzycy Kłodzkiej. Wstąpił do zakonu cystersów w klasztorze krzeszowskim, gdzie spędził większość swojego życia. Zasłynął jako znakomity organista, kantor, dyrygent i kompozytor. Współpracował z wieloma innymi ośrodkami muzycznymi Śląska i Europy. Opracował wielogłosowo – z przeznaczeniem na kapelę muzyczną w Krzeszowie – antyfony Maryjne, litanię do św. Józefa, mszę Requiem i ofertorium na święto Maryjne. Lytaniae ex D de Santco Josepho, napisana między 1730 a 1782 rokiem, została przeznaczona dla kapeli krzeszowskiej na chór czterogłosowy jednorodny, dwoje skrzypiec, dwie trąbki i organy. Litania składa się z pięciu części. Zróżnicowane są one między sobą głównie pod względem tonacji, tempa i obsady. W celu uwypuklenia pewnych elementów tekstu kompozy- tor zastosował różne zabiegi kompozytorskie, z których na szczególne uznanie zasługują figury retoryczne.
    Fr. Eustachius Wagner’s musical activities with his work as a composer is closely related to the musical and liturgical centre of the Cistercian abbey in Krzeszów. Accordingly, the music is inspired by the native trends. Furthermore, in terms of the music style, it refers to the period of the so-called Early Classicism, also called the pre-Classicism period. Fr. Eustachius Wagner lived between 1714–1782. He was born in Nowy Waliszów near Bystrzyca Kłodzka. He joined the Cistercian order in the monastery of Krzeszów, where he spent most of his life. He became famous as an excellent organist, cantor, conductor and composer. He used to collaborate with many other music centres in Silesia and in Europe. He composed polyphonically—for the purpose of the music band in Krzeszów—Marian antiphons, the Litany of Saint Joseph, Requiem Mass, and the offertory for the feast of Our Lady. Lytaniae ex D de Santco Jospeho was written between 1730 and 1782. It was earmarked for the band of Krzeszów on a four-voice choir, two violins, two trumpets and the organ. The litany consists of five parts, which differ among one another, primarily in terms of tone, tempo and arrangements. In order to highlight certain elements of the text, the composer applied various composition techniques, among which rhetorical figures deserve special recognition.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 13; 89-112
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rezydencja w Radzyniu Podlaskim jako miejsce kształtujące wyobraźnię architektoniczną Stanisława Kostki Potockiego. Przyczynek do źródeł architektury klasycyzmu w Polsce
    The palace in Radzyn Podlaski as location creating architectural imagination of Stanislaw Kostka Potocki. Contribution to the origins of the architecture of Classicism in Poland
    Autorzy:
    Dziubecki, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/398249.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    architekt
    pałace
    klasycyzm
    antyk
    inspiracje
    Potocki
    architect
    palaces
    classicism
    inspirations
    antique
    Opis:
    Artykuł analizuje architekturę jednego z najznakomitszych pałaców polskich wieku XVIII, wzniesionego przez Jakuba Fon¬tanę dla Eustachego i Marianny Potockich w Radzyniu Podlaskim. Wśród ich synów wyróżnił się Stanisław Kostka, wybitny przedstawiciel epoki Oświecenia, mecenas sztuki i architekt amator, który odegrał ważną rolę w dziejach kultury klasycy¬zmu w Polsce. Celem przeprowadzonych analiz jest określenie źródeł inspiracji kształtujących gust artystyczny Stanisława Kostki Potockiego, wychowanego w otoczeniu wyrafinowanych dzieł architektury rodzinnej rezydencji, co pozwala posta¬wić hipotezę, która klasycystyczne fascynacje sztuką antyku odnajduje w kulturze czasów saskich.
    The paper analyses the architecture of one of the finest palaces of the 18th Century in Poland, erected by Giovanni Fontana for Eustachy and Marianna Potocki in Radzyń Podlaski. One of their sons was Stanislaw Kostka, an eminent representative of the Enlightement, patron of art, architect-amateur, who played an important role in the history of the Classicism in Po¬land. The main object of the analysis is to establish sources of inspiration for the artistic taste of Stanislaw Kostka Potocki, educated in the middle of fine architecture of his family residence, thus enabling to make a hypothesis that the fascinations in the ancient art of the times of Classicism are rooted in the culture under the reign of the Saxon dynasty in Poland.
    Źródło:
    Architecturae et Artibus; 2013, 5, 1; 39-49
    2080-9638
    Pojawia się w:
    Architecturae et Artibus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tradycja oświecenia stanisławowskiego na łamach „Dziennika Wileńskiego” z lat 1815–1830
    The tradition of stanislawow enlightenment in the “Vilnius Daily” from 1815 to 1830
    Autorzy:
    Kowal, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690275.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Adam Naruszewicz
    „Dziennik Wileński”
    Franciszek Karpiński
    Ignacy Krasicki
    Stanisław Trembecki
    Ludwik Kropiński
    klasycyzm
    oświecenie stanisławowskie
    sentymentalizm
    tradycja literacka
    “Dziennik Wileński” (“Vilnius Daily”)
    Franciszek Karpiński;
    classic
    literary tradition
    the stanislawow enlightenment
    sentimentalism
    Opis:
    From the beginning, literature occupied an important place in “Vilnius Daily” (so-called scholar magazine’s pages). The editors of the journal (including Jan and Jędrzej Śniadecki, Euzebiusz Słowacki, Filip Nereusz Golański, Leon Borowski, Ernest Groddeck, Kazimierz Kontrym) who were recruited from the circle of the University of Vilnius are alumni in “the age of lights”. Being heirs to the enlightenment ideals of aesthetics, they appreciated the literary output of their immediate predecessors. These preferences are clearly visible in the literary content of “Vilnius Daily”’, obviously adhering to classical and sentimental tastes. Without a doubt Stanisław Trembecki enjoyed the highest popularity among the Stanislawow creators in those pages. We also encounter there the works of Elżbieta Drużbacka, Ignacy Krasicki, Franciszek Karpiński and Ludwik Kropiński. The Vilnius magazine, appreciating their creative achievements, showed thereby the continuation of eighteen-century literary tradition.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2016, LXXI; 101-119
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dlaczego preromantyzm? Literatura przełomu XVIII i XIX stulecia w terminologii historyka literatury
    Why pre-Romanticism? Literature of the Turn of the 18th and 19th Centuries in the Terminology of a Literary Historian
    Autorzy:
    Pluta, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1799033.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    preromantyzm; romantyzm; oświecenie; klasycyzm; sentymentalizm; gotycyzm; osjanizm; rokoko; Puławy; Czartoryscy; natura
    pre-Romanticism; Romanticism; Enlightenment; Classicism; Sentimentalism; Gothicism; Ossianism; Rococo; Puławy; Czartoryski family; nature
    Opis:
    Artykuł jest próbą spojrzenia na znaczenie terminu „preromantyzm” przez pryzmat funkcjonowania tego pojęcia w tekstach literaturoznawczych. Przedmiotem analizy są rozprawy zamieszczone w przygotowanych przez Alinę Aleksandrowicz i Ewę Grzędę dwóch książkach naukowych, które dzieli data wydania (1991 i 2007), charakter publikacji (tom zbiorowy i autorska antologia utworów literackich), łączy natomiast użycie w formule tytułowej terminu „preromantyzm”. Rekonstruowane w toku rozważań sensy terminu „preromantyzm” odsyłają do zjawisk estetyczno-literackich, które mają w nauce o literaturze swoje nazwy: „sentymentalizm”, „gotycyzm”, „osjanizm” czy „rokoko”. Materiałem uzupełniającym bądź porównawczym dla formułowanych wniosków są spostrzeżenia innych badaczy literatury (T. Kostkiewiczowa, A. Kowalczykowa, J. Krzyżanowski, Z. Libera, J. Lyszczyna, J. Maciejewski), którzy problem preromantyzmu rozpatrywali wcześniej.
    The article is an attempt to look at the meaning of the term “pre-Romanticism” through the prism of its functioning in literary texts. The subject of analysis are texts published in two book by Alina Aleksandrowicz and Ewa Grzęda. The two books are different in terms of the date (1991 and 2007) and the nature of the publication (collective volume and author’s anthology of literary works), but also linked to each other through the use of the term pre-Romanticism in their titles. The reconstructed senses of the term pre-Romanticism refer to aesthetic and literary phenomena which have their specific names in literary studies: Sentimentalism, Gothicism, Ossianism or Rococo. The observations of other literary researchers (T. Kostkiewiczowa, A. Kowalczykowa, J. Krzyżanowski, Z. Libera, J. Lyszczyna, J. Maciejewski), who previously considered the problem of pre-Romanticism, constitute a complementary or comparative material for the formulated conclusions.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 1; 39-52
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architekt Stanisław Zawadzki w Rzymie. Realia - fascynacje - profity
    The architect Stanisław Zawadzki in Rome. Reality - fascination - benefits
    Autorzy:
    Mączyński, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366567.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Zawadzki Stanisław
    Mycielski Stanisław
    Potocki Ignacy
    Rzym
    Hospicjum św. Stanisława
    architektura rzymska XVIII w.
    architektura polska XVIII w.
    klasycyzm
    kolekcjonerstwo
    traktaty architektoniczne
    Rome
    St. Stanisław's Hospice
    18th century architecture in Rome
    18th century architecture in Poland
    classicism
    collecting
    architectural treatise
    Opis:
    Artykuł nawiązuje do mojej publikacji sprzed dziesięciolecia Rzymskie sukcesy architekta Stanisława Zawadzkiego ("Kwartalnik Architektury i Urbanistyki", 2002, z. 4), mówiącej o edukacji tegoż architekta w Akademii św. Łukasza w Rzymie, zdobyciu przezeń w 1771 roku drugiej nagrody (w drugiej klasie) na Konkursie Klementyńskim oraz o przyjęciu go w poczet akademików di merito w roku 1775. Udostępnione ostatnio zbiory archiwalne polskiego Hospicjum św. Stanisława w Rzymie pozwoliły dopełnić pierwsze lata pobytu Zawadzkiego w Rzymie o rozmaite szczegóły, dowodzące, że jego włoskim studiom towarzyszyły nieustanne kłopoty materialne, a sytuację tylko w pewnym stopniu polepszyło wsparcie finansowe udzielone przez odwiedzającego Italię Stanisława Mycielskiego, starostę lubiatowskiego. Wieczne Miasto stało się przedmiotem kontemplacji i fascynacji Zawadzkiego, stąd uchodził potem za wytrawnego znawcę jego architektury od starożytności po wiek XVIII. Został też - na miarę swych możliwości - kolekcjonerem dzieł włoskiego malarstwa i rzeźby. Udało się dopełnić znaną już wcześniej grupę dzieł pochodzących z jego zbiorów o nowo ujawnione - pięć niewielkich rzeźbionych popiersi cezarów i parę obelisków wykonanych w technice pietra dura. Pobyt w Rzymie przyniósł też Zawadzkiemu liczne kontakty, które zaowocowały późniejszymi przyjaźniami (Hugo Kołłątaj), artystyczną współpracą (Franciszek Smuglewicz), a przede wszystkim trwałymi związkami z mecenasami i zleceniodawcami (Stanisław Poniatowski). Szczególną uwagę zwrócono na osobę Ignacego Potockiego, pisarza litewskiego - od którego zaczęła się znajomość architekta z familią Potockich. To dla niego Zawadzki wykonywał projekty: gmachu mieszczącego Bibliotekę Załuskich w Warszawie, plebanii księdza Grzgorza Piramowicza w Kurowie czy masońskiej rezydencji nad rzeką Szeszupą. To od Zawadzkiego Potocki zaczerpnął w Rzymie sporo wiedzy architektonicznej, co wykorzystał w napisanym około 1770 roku traktacie Uwagi o architekturze. Hospicjum św. Stanisława - gdzie koncentrowały się sprawy polskie w Wiecznym Mieście - odegrało w tym wszystkim swój istotny udział.
    This article relates to one I wrote ten years ago entitled Rzymskie sukcesy architekta Stanisława Zawadzkiego [The Roman Successes of the Architect Stanisław Zawadzki] ("Kwartalnik Architektury i Urbanistyki" [Architectural and Town Planning Quarterly], 2002, fasc. 4) in which I discussed Zawadzki's education at the Accademia di San Luca in Rome, his winning second prize (in second class) in 1771 in an architectural competition established by Pope Clement XII, and his entering the ranks of academicians of merit (di merito) in 1775. The archives of St. Stanisław Hospice in Rome, which have recently been made accessible, enabled me to supplement the first years of Zawadzki's stay in Rome with a variety of details, which show he was beset with constant financial problems throughout his studies and how the situation was only partially improved thanks to the financial support he received from Stanisław Mycielski, the Starosta of Lubiatów, when he visited Italy. For Zawadzki, Rome was fascinating and a subject for contemplation. Later, he would be considered a consummate expert on Roman architecture from antiquity to the end of the 18th century. He also became - in so far as his finances permitted - a collector of Italian art and sculpture. It was possible to supplement a group of items which were already known to have been in his collection, with five small sculptured busts of Roman Emperors and a pair of obelisks made using the pietra dura technique. Zawadzki's stay in Rome brought him into contact with many people, which resulted in subsequent friendships (Hugo Kołłątaj), artistic collaboration (Franciszek Smuglewicz), and above all enduring connections with patrons and clients (Stanisław Poniatowski). Particular attention is paid to Ignacy Potocki, Grand Clerk of Lithuania, who first brought Zawadzki into contact with the Potocki family. It was for Potocki that Zawadzki drew up designs for the building housing the Zaluski Library in Warsaw, the presbytery for Grzgorz Piramowicz, the parish priest in Kurów, and the masonic lodge on the River Szeszupa [Šešupe.]. Potocki used a lot of the architectural knowledge he gained from Zawadzki in a treatise of ca. 1770 entitled Uwagi o architekturze [Comments about Architecture]. St. Stanisław's Hospice, which was the hub of all Polish life and matters connected with Poland in Rome, played an important part in all this.
    Źródło:
    Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2012, 57, 3; 57-92
    0023-5865
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Беларуска-польскае лiтаратурнае памежжа ў эстэтычнай прасторы ХIХ стагоддзя
    Białorusko-polskie pogranicze literackie w przestrzeni estetycznej XIX wieku
    Belarusian-Polish literary borderland in the aesthetic space of the 19th century
    Autorzy:
    Brusewicz, Anatol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2118304.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Беларуска-польскае памежжа
    класiцызм
    рамантызм
    эстэтыка
    iдэя вольнасцi
    pogranicze białorusko-polskie
    klasycyzm
    romantyzm
    estetyka
    idea wolności
    Belarusian-Polish borderland
    classicism
    romanticism
    aesthetics
    the idea of freedom
    Opis:
    Артыкул прысвечаны праблемам пранiкнення ў Польшу i Белорусь iдэi заходноеўрапейскага рамантызму (найперш немецкага), у вынiку чаго ўся эстетычная i мастацкая парадыгма беларуска-польскага лiтаратурнага памежжа паступова мяняецца, адкрываючы новыя гарызонты для славеснга мастацтва. Адной з асаблiвасцей функцыянавання гэтай парадыгмы з’яўляецца яе адносна просты пераход ад класiчнай мадэлi да рамантычнай мадэлi, што было ў значнай ступенi аблегчана палiтычнай сiтуацыяй, аб’ядноўваючы як класiцыстаў, так i рамантыкаў у спробах аднавiть страчаную радзiму – Рэч Паспалiтую Абодвух Народаў. Такiм чынам, у працэсе дыялогу i ў канфрантацыi памiж прадстаўнiкамi класiцiзму i рамантызму iдэя свабоды становiцца ключавой. Гэта яна стварыла асноўныя вектары развiцця беларуска-польскага лiтаратурнага памежжа ў эстэтычнай прасторы ХIХ стагоддзя.
    Artykuł poświęcony jest problemom przenikania do Polski i na Białoruś idei romantyzmu zachodnioeuropejskiego (przede wszystkim niemieckiego), w wyniku czego cały estetyczny i artystyczny paradygmat białorusko-polskiego pogranicza literackiego stopniowo zmienia się, otwierając nowe horyzonty dla sztuki werbalnej. Jedną z cech funkcjonowania tego paradygmatu jest jego stosunkowo proste przejście od modelu klasycznego do modelu romantycznego, co zostało w dużej mierze ułatwione przez sytuację polityczną, jednocząc klasyków i romantyków w próbach odzyskania utraconej ojczyzny – Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Tak więc w procesie dialogu oraz w konfrontacji między przedstawicielami klasycyzmu i romantyzmu idea wolności staje się kluczowa. To ona stworzyła główne wektory rozwoju białorusko-polskiego pogranicza literackiego w przestrzeni estetycznej XIX wieku.
    The article is devoted to the problems of penetration of Western Europe romanticism (German in particular) into Poland and Belarus as a result of which the whole aesthetic and artistic paradigm of Belarusian-Polish literary borderland is gradually changing, opening new horizons for verbal art. One of the features of the functioning of this paradigm is its relatively smooth transition from the classic model to the romantic model, which was largely facilitated by the political situation, uniting both the Classicists and the Romanticists in an effort to regain the lost independence of their homeland, the Polish-Lithuanian Commonwealth. Thus, in the process of dialogue, and in the confrontation between representatives of classicism and romanticism, the idea of freedom becomes a key one. It formed the main vectors of development of the Belarusian-Polish literary borderland in the aesthetic space of the 19th century.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2020; 9-22
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teoria Poezji Nieosobistej Thomasa Eliota a Kanon Konstandinosa Kawafisa. Porównanie poglądów i założeń dwóch klasycystów
    Thomas Eliot’s Impersonal Theory of Poetry and the Canon of Constantine Cavafy. A Comparative Study of Ideas by the Two Classicists
    Autorzy:
    Tuszyńska, Krystyna
    Trzaska, Nina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911998.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    modernism
    Eliot’s essays
    poetry of Cavafy
    Ars Poetica
    impersonal theory of poetry
    modernizm
    klasycyzm
    eseje Eliota
    poezja Kawafisa
    Ars poetica
    Teoria Poezji Nieosobistej
    Opis:
    Artykuł ma na celu ukazanie zbieżności poglądów dwóch przedstawicieli modernizmu, Thomasa S. Eliota i Konstandinosa P. Kawafisa. Studium porównawcze poprzedza krótka charakterystyka epoki, pozwalająca wysunąć tezę badawczą: Kawafis mógł wyprzedzić o kilkanaście lat postulaty literackie Eliota. Tekst skupia się na podobieństwie postaw literackich obu autorów, dlatego podstawę analiz stanowi wybrana twórczość eseistyczno-krytyczna Eliota oraz Kanon i pisma teoretyczne Kawafisa. Tekst koncentruje się na następujących aspektach: zestawienie świata przedstawionego Kawafisa z klasycystycznymi poglądami Eliota, omówienie głębszej warstwy założeń literackich obu autorów (porównanie Ars Poetica Kawafisa z Theory of Impersonal Poetry Eliota), spojrzenie na styl Aleksandryjczyka przez pryzmat sądów estetycznych Eliota oraz kwestie związane z procesem twórczym i cechami artysty (dojrzałość i miejsce poety w spektrum homo vates – homo faber).
    The purpose of this article is to present concurrences in the poetic conceptions of two modernist poets, Thomas Stearns Eliot and Constantine Petru Cavafy. Thecomparative study is preceded by the brief characteristic of modernism which results in formulation of the following research thesis: Cavafy’s work seems to predate Eliot’s literary postulates by several years. As the article focuses on similarities in stances of the two authors, the base of the research material consists of selected critical essays by Eliot as well as Canon and theoretical work of Cavafy, known as Ars Poetica. The following issues are featured: analogies between Cavafy’s poetry and classicist ideas of Eliot; elaboration on literary premises of the two authors (comparison of Cavafy’s Ars Poetica and Eliot’s Theory of Impersonal Poetry); reading Cavafy’s poems through the perspective of Eliot’s aesthetics, work process and characteristic traits of the writer.
    Źródło:
    Porównania; 2019, 25, 2; 291-316
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pewnym sposobie posługiwania się klasycyzmem w europejskiej kulturze artystycznej. Uwagi o malarstwie Aleksieja Wenecjanowa
    On a Certain Manner of Handling Classicism in European Artistic Culture. Notes on the Painting of Alexei Venetianov
    Autorzy:
    Cebula, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37272195.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    klasycyzm
    realizm
    kultura chłopska
    kultura artystyczna
    malarstwo
    classicism
    realism
    folk culture
    artistic culture
    painting
    Opis:
    Celem głównym niniejszego artykułu jest kulturoznawcza analiza strategii malarskiej Aleksieja Wenecjanowa w odniesieniu do zagadnienia tematu chłopskiego w malarstwie. Problematyka ta wiąże się z kolei z określonym sposobem posługiwania się klasycyzmem. Klasycyzm interpretowany jest tutaj nie tylko jako pewien nurt stylistyczny bądź epoka w dziejach sztuki, lecz również jako zestaw reguł i wartości, które przynależą do wyposażenia umysłowego działającego artysty. Celem pobocznym jest wskazanie na inne przykłady analogicznych strategii zaczerpniętych z dziejów europejskiej kultury artystycznej, wskazujących na istnienie pewnej ciągłości intelektualnej w historii kultury europejskiej.
    The main goal of this article is a cultural analysis of the artistic strategy used by Alexey Venetsianov in connection to the peasant theme in painting. These issues, in turn, are related to a specific way of using classicism. Classicism is interpreted here not only as a stylistic trend or an epoch in the history of art, but also as a certain set of rules and values that belong to the mental equipment of an artist in action. The secondary aim is to identify other examples of similar strategies drawn from the history of European artistic culture, showing the existence of a certain intellectual continuity in the history of European culture.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 42, 3; 341-360
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ze studiów nad recepcją problemów architektury między neoklasycyzmem i historyzmem w sztuce krajów nordyckich XIX wieku
    The studies on reception of architectural problems between neoclassicism and historicism in the art of Nordic countries in the 19th century
    Autorzy:
    Tołłoczko, T.
    Tołłoczko, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218404.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    historia architektury
    neobarok
    neogotyk
    neorenesans
    narodowy romantyzm
    klasycyzm
    Dania
    Norwegia
    Szwecja
    Finlandia
    history of architecture
    Denmark
    Norway
    Finland
    classicism
    empire
    national romanticism
    neo-Baroque
    neo-Gothic
    neo-renaissance
    Opis:
    Celem zaprezentowanego w tym miejscu eseju jest zapoznanie czytelnika polskiego z, niestety niedocenianą nadal, architekturą krajów skandynawskich i Finlandii w dziewiętnastym stuleciu. Podstawową trudnością niniejszego opracowania pozostaje nader skromna, wręcz uboga, baza źródłowa w literaturze polskiej o neoklasycyzmie, historyzmie i eklektyzmie w tym regionie północnej Europy. Tym problemem interesował się niegdyś Piotr Krakowski, współtwórca, wraz z Zofią Ostrowską-Kębłowską, podwalin wiedzy na temat środkowoeuropejskiego historyzmu i eklektyzmu. Przedmiotowy esej jest przeto hołdem złożonym pamięci Profesora Piotra Krakowskiego, który onegdaj zachęcił niżej podpisanych autorów do wypełnienia znaczącego naukowego niedostatku wiedzy o architekturze tego obszaru kultury europejskiej.
    The aim of this essay is acquainting the Polish leader with the still not sufficiently appreciated architecture of the Scandinavian countries and Finland in the nineteenth century. The basic diffi culty in this study has been an extremely limited, not to say poor, resource base in Polish literature concerning neo-classicism, historicism and eclecticism in that region of northern Europe. The problem was once of interest to Piotr Krakowski who, together with Zofi a Ostrowska-Kębłowska, created the foundations of knowledge concerning the centralEuropean historicism and eclecticism. The current essay is therefore a homage paid to the memory of Professor Piotr Krakowski who once encouraged the authors of this article to fi ll in the signifi cant scientifi c gap in the knowledge regarding architecture of this area of European culture.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2012, 32; 7-30
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    «Хоч не пансько, да й не хамсько будем розмовляти…» жанрово-стильові особливості творчості Івана Некрашевича
    “Chocz ne panśko, da i ne chamśko budem rozmowlaty” – a genre-stylistic characteristics of Ivan Nekrashevych’s works
    „Chocz ne panśko, da i ne chamśko budem rozmowlaty” – charakterystyka gatunkowo-stylistyczna twórczości Iwana Nekraszewycza
    Autorzy:
    Sarapyn, Vita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887607.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    synkretyzm stylistyczny
    barok
    klasycyzm
    oświecenie
    rokoko
    poetyka
    ludowa kultura śmiechu
    stylistic syncretism
    Baroque
    Classicism
    the Enlightenment
    rococo
    poetry
    folk humorous culture
    Opis:
    У статті розглянуто синкретичну стильову парадигму творчості священика Івана Некрашевича, структуровану естетичними тенденціями другої половини ХVІІІ ст. Зауважено, що у ній, поруч із бароковими, простежуються класицистичні і рокайльні елементи, а книжна традиція органічно співіснує з народною сміховою культурою.
    The article deals with the syncretistic stylistic paradigm of priest Ivan Nekrashevych’s creation, which is structured by aesthetic trends of the second half of the eighteenth century. It is determined that in Ivan Nekrashevych’s works there are classicism and rocaille elements along with baroque elements and literary tradition coexists organically with the folk humorous culture.
    W artykule omówiono synkretyzm stylistyczny twórczości o. Iwana Nekraszewycza, ukształtowany pod wpływem tendencji estetycznych II połowy XVIII wieku. W tekstach autora obok elementów barokowych zauważalne są również wpływy klasycystyczne i rokokowe, zaś wysoka kultura literacka współegzystuje z ludową kulturą śmiechu.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 7; 183-196
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warszawskie dzieło architektury à la française. Dzieje budowy i geneza fasady kościoła karmelitów bosych
    A Piece of Architecture à la Française in Warsaw. History of the Construction and Origins of the Façade of the Church of the Discalced Carmelites
    Autorzy:
    Migasiewicz, Paweł
    Sito, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24816964.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    barok
    klasycyzm
    karmelici bosi
    Ephraim Schröger
    architektura warszawska
    architektura francuska
    kościół karmelitów bosych w Warszawie
    Baroque
    Neo-Classicism
    Discalced Carmelites
    Warsaw architecture
    French architecture
    Church of the Discalced Carmelites in Warsaw
    Opis:
    Nadzwyczaj okazała, wybitnej klasy, kamienna fasada kościoła karmelitów bosych w Warszawie została wzniesiona w latach 1761/1762 – 1779 według projektu Ephraima Schrögera (1727-1783). Jej kolumnowo-pilastrowa architektura – racjonalna, wstrzemięźliwa, choć zarazem bogata w detal – bliska jest tradycji kolumnowych fasad kościelnych i świeckich powstających we Francji od 1. połowy XVI w. po pierwszą połowę wieku XVIII. Większość autorów wypowiadających się na jej temat, abstrahując niejako od jej zakorzenienia w owej tradycji, uznawała ją za czołowy przykład rodzącej się w latach 60. XVIII w. warszawskiej odmiany neoklasycyzmu rozumianego jako nowa propozycja stylowa. Z drugiej strony przyznawano, iż Schröger, projektując fasadę kościoła karmelitów bosych, odwzorował jedną względnie kilka współczesnych rycin francuskich (głównie Blondela). Z oboma stanowiskami nie można się zgodzić. Klasycyzm obecny w warszawskiej fasadzie był stylem nowym jedynie na gruncie polskim, nie zaś francuskim, gdzie obecny był od czasów Serlia. Wielkim uproszczeniem jest także zredukowanie wpływu tradycji francuskiej u Schrögera do inspiracji grafiką. Autorzy tekstu dowodzą, że ten wybitny warszawski twórca doskonale znał i rozumiał ową tradycję, bodaj najlepiej ze wszystkich architektów polskich swojego pokolenia, niemal na równi z architektami francuskimi. Można przypuszczać, iż we Francji przebywał on jeszcze w latach 50. XVIII w., odbierając tam część swej edukacji, na wiele lat przed słynnym wyjazdem do zachodniej Europy sfinansowanym przez króla Stanisława Augusta w 1767 roku.
    The sumptuous exquisite stone façade of the Church of the Discalced Carmelites in Warsaw was raised in 1761/1762–1779 after the design of Ephraim Schröger (1727-1783). Its architecture with columns and pilasters: rational, moderate, albeit rich in detail, is close to the traditional column façades created in France for churches and secular structures from the first half of the 16th century until the first half of the 18th century. The majority of authors discussing it, as if leaving aside its rooting in this tradition, regarded it to be a leading example of the Warsaw variant of Neo-Classicism gaining its shape in the 1760s as a new stylistic proposal. On the other hand, it was admitted that when designing the Carmelite Church façade, Schröger had applied the model from one or several contemporary French prints (mainly by Blondel). Neither of the stands is correct. Neo-Classicism present in the Warsaw façade was a new style only within the Polish architecture, not the French one where it had been present from Serlio’s times. On the other hand, it would be an excessive simplification to reduce the impact of the French tradition in Schröger to the inspiration drawn only from prints. The paper’s Authors demonstrate that the discussed illustrious Warsaw architect was perfectly familiar with that tradition, possibly much better than any other Polish architect of his generation, and almost as well as French architects were. It may be supposed that he visited France already in the 1750s, where he was educated many years before his famous trip to Western Europe financed by King Stanislaus Augustus in 1766.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 4; 883-921
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zespół zabudowy jednorodzinnej przy Forcie Mokotowskim w Warszawie: dzieje, stan zachowania i postulaty konserwatorskie
    SINGLE-FAMILY HOUSING COMPLEX NEAR THE MOKOTÓW FORT IN WARSAW. HISTORY, STATE OF PRESERVAI ION AND CONSERVATOR S REQUIREMENTS
    Autorzy:
    Rozbicka, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/536845.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    otoczenie Fortu Mokotów
    Fort Mokotowski w Warszawie
    Wyględów
    Mokotów
    międzywojenna zabudowa mieszkaniowa
    Oficerska Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa „Dom"
    ul. Olimpijska
    ul. Miłobędzka
    ul. Miączyńska
    ul. Karwińska
    ul. Płatowcowa
    ul. Balonowa
    ul. Racławicka
    ul. Maratońska
    ul. Gimnastyczna
    ul. Oszczepników
    modernizm luksusowy
    art. deco
    architektura klasycystyczna
    klasycyzm akademicki
    uproszczony socrealizm
    Opis:
    As early as in 1939, the villa complex of the Off leers’ Housing and Residential Co-operative “Dom”, designed circa 1925 around the Mokotów Fort in Warsaw, formed a small modern housing estate built up with single-family houses representing various architectural traditions, embedded in the topography of the esplanade of the fort, connected by a bus line with the Old Town, provided with municipal infrastructure, a police station, a newsstand and two shops. The history of almost 80 years of construction of the housing complex near the Mokotów Fort presented in this article shows both the process of shaping the foundations of its urban design and architecture in years 1931-1939, architectural and urban developments of the estate in the 1950s and the 1960s, and finally, successive stages of the increasing degradation of its historic fabric which began at the end of the 1960s, thus demonstrating clearly that the growing dynamics and radicalism of its transformation requires conservators to take effective cure of this residential complex. The scope of such care would make it possible to retain the architectural values of various types of single-family houses preserved within its boundaries that are characteristic of several separated pre-war and postwar style formations, and to retain the historic urban complex of the housing estate and its villa & garden nature and climate, which results undoubtedly from its unique location within Warsaw. This article constitutes the first attempt made in the context of the Resolution of the Council of the Warsaw Capital City in 2009 on the commencement of preparing the local spatial development plan for the Wyględów district to present in an orderly manner our overall knowledge of the history of construction and post-war development of the co-operative housing complex near the Mokotów Fort, with special regard to its architecture and urban design, and to provide a detailed diagnosis of the state of preservation of the estate and to use it as a basis for determining effective rules of conservator’s protection that would also suit the specific architectural and urban values and location of the estate.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2009, 4; 17-46
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poezjosztuka „Bloku”
    The Poetry-Art of the “Blok” Magazine
    Autorzy:
    Sosnowska, Joanna M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/51532191.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    “Blok. Czasopismo awangardy artystycznej”
    “F24. Almanach Nowej Sztuki”
    the year 1924
    Blok of Cubists, Suprematists, and Constructivists
    avant-garde
    avant-garde poetry
    Mieczysław Szczuka
    juxtaposition
    New Classicism
    Tatra Mountains
    „Blok. Czasopismo awangardy artystycznej”
    „F24. Almanach Nowej Sztuki”
    rok 1924
    Blok Kubistów, Suprematystów i Konstruktywistów
    awangarda
    poezja awangardowa
    jukstapozycja
    nowy klasycyzm
    Tatry
    Opis:
    „Blok”, najważniejsze polskie pismo polskiej awangardy połowy lat 20. XX w., nigdy nie został kompleksowo omówiony pod względem zawartości wizualnej. Koncentrowano się na sprawach teoretycznych, dyskusji między Władysławem Strzemińskim a Mieczysławem Szczuką dotyczącej istoty sztuki awangardowej (autonomia versus utylitaryzm). Tymczasem analiza wizualnego przekazu „Bloku” wskazuje, że dla jego redaktora Mieczysława Szczuki ważne było również konfrontowanie się z programami poetyckimi. Prowadził dialog ze środowiskiem „Almanachu Nowej Sztuki”, tworząc artystyczne odpowiedniki ich poetyckiego programu.
    The “Blok” magazine, the most important periodical of the mid-1920s visual art avant-garde, has never been comprehensively discussed in terms of its visual content. The focus has been on theoretical matters, on the discussion between Władysław Strzemiński and Mieczysław Szczuka concerning the essence of avant-garde art – its autonomy versus utilitarianism. Yet an analysis of the visual message conveyed by “Blok” indicates that its editor Mieczysław Szczuka considered it important to confront poetic programmes as well. He engaged in a dialogue with the “Almanach Nowej Sztuki” milieu, creating visual equivalents of their poetic programme.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 3; 57-78
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Austeria w Jabłonnie. Przyczynek do badań nad twórczością architektoniczną Szymona Bogumiła Zuga oraz architekturą zespołu rezydencjonalnego biskupa Michała Poniatowskiego w Jabłonnie
    The Inn in Jabłonna: A Contribution to Research into the Architectural Creativity of Szymon Bogumił Zug as well as the Architecture of the Residential Complex of Bishop Michał Poniatowski in Jabłonna
    Autorzy:
    Dudkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30135449.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
    Tematy:
    Jabłonna
    Szymon Bogumił Zug
    austeria
    zajazd
    klasycyzm
    inn
    roadhouse
    classicism
    Opis:
    Samorządowe władze podwarszawskiej Jabłonny mieszczą się w budynku wybudowanym w drugiej połowie XVIII wieku – dawnej austerii. W 1774 roku najmłodszy królewski brat Michał Poniatowski (1736 –1794), wszedł w posiadanie rezydencji biskupów płockich w Jabłonnie. Już następnego roku rozpoczął budowę pałacu według projektu królewskiego architekta Domenico Merliniego. Przynajmniej od 1778 roku, a możliwe że równocześnie z budową pałacu, czyli od około 1774 roku, pracę przy realizacji tego zespołu rezydencjonalnego podjął inny wybitny architekt doby polskiego oświecenia – Szymon Bogumił Zug. O ile Merlini zaprojektował najważniejszy budynek kompleksu i położył podwaliny pod układ przestrzenny całego założenia, to Zug dopełnił całości realizując pozostałe elementy kluczowe dla przedsięwzięcia królewskiego brata. Zug zrealizował je w oparciu o układ osiowy. Główna oś przebiegała wzdłuż alei dojazdowej w kierunku pałacu i dalej w kierunku Wisły poprzez obniżoną otwartą na nabrzeże nieckę. Symetrycznie po obu stronach pałacu umieszczone zostały dwie oficyny mieszkalne – południowo-wschodnia, tzw. Królewska i północno-zachodnia – Gościnna. Przedpole pałacu stanowił obszerny dziedziniec, do którego prowadził wjazd zaakcentowany parami obelisków i figur chimer. Z szeroką aleją wjazdową krzyżowała się prostopadła droga, przy której Zug umieścił dwa nieduże pawilony, tzw. Szefflerowski i Murgabiego. Naprzeciw wejścia do pałacu, zamykając główną oś kompozycyjną od strony północno-wschodniej, znalazła się austeria oskrzydlona zespołami zabudowań przeznaczonych dla włościan. Budynek austerii należy zaliczyć do tego nurtu architektury klasycystycznej, który odznacza się przede wszystkim racjonalizmem, zarówno ze względu na funkcjonalność, jak i na oszczędną formę. Ulokowane na osi środkowej główne wejście, pomimo że zaakcentowane wielką arkadą, prowadziło do stosunkowo niewielkiej sieni służącej głównie komunikacji, a nie reprezentacji. Rozejścia z niej prowadziły do pozostałych części budynku – szynkowni i izby gościnnej, powiązanych bezpośrednimi przejściami ze stajniami, na piętro z pomieszczeniami wypoczynkowymi i pokojami gościnnymi oraz do piwnic. Za sienią drzwi wiodły do kuchni z piekarnią. Pod częścią pomieszczeń znajdowały się obszerne, sklepione piwnice. Rozwiązanie bryły austerii w Jabłonnie należy uznać za bardzo udane. Zwarta bryła nakryta została dość stromym dachem krytym dachówką, co stanowiło odpowiedź na polskie warunki klimatyczne. Oszczędnie/purystycznie rozwiązane elewacje o uporządkowanym rytmie okien, umiarkowanie wyposażone zostały w elementy dekoracyjne. Pomimo nieścisłości w dotychczasowym datowaniu czasu powstania austerii, a także faktu, że nie została uwzględniona w monografii poświęconej Zugowi autorstwa Marka Kwiatkowskiego, wydaje się niezbicie potwierdzać, że autorem projektu austerii w Jabłonnie był Szymon Bogumił Zug, a także, że budynek ten wybudowany został do 1778 roku, a być może nawet powstał jako jeden z pierwszych w zespole.
    The local government of Warsaw’s suburban Jabłonna is housed in a building built in the second half of the 18th century—the former inn. In 1774, the youngest of the king’s brothers, Michał Poniatowski (1736–1794), came into possession of the residence of the bishops of Płock in Jabłonna. As soon as the next year he commenced the building of a palace as designed by the Royal Architect Domenico Merlini. No later than in the year 1778 and quite possibly in parallel with the building of the palace, which would make it around 1774, work on building this residential complex was taken on by another prominent architect of the Polish Enlightenment, Szymon Bogumił Zug. In as much as Merlini designed the most important building of the complex and laid the underpinnings for the spatial layout of the complex, it was Zug who completed the whole of the project, building the remaining key elements for the venture of the king’s brother. Zug built them on the basis of an axial layout. The main axis ran along the entry avenue toward the palace and onward to the Vistula River through a depressed open shoreline basin. Symmetrically, two residential annex buildings were built on both sides of the palace—the eastern one was the Royal Annex while the western one was the Guest Annex. The palace foreground was a vast courtyard, where the entry was accented by a pair of obelisks and figures of chimeras. The broad entry avenue was intersected by a perpendicular road on which Zug placed two small pavilions, known as the Szeffleroski and Margrave pavilions. Opposite the entrance to the palace, closing the main compositional axis from the northeast, was an inn encompassed by wings consisting of complexes of building designated for peasants. The inn building should be ranked as a part of the stream of Classical architecture, primarily distinguished by rationalism in terms of both functionality and frugality of form. Located on the central axis and in spite of being emphasized by a grand arcade, the main entrance led to a relatively small entrance hall chiefly serving circulation, not representational purposes. It provided access to the remaining parts of the building—the tavern and guest rooms linked with direct connections to the stables, and stairs to leisure and guest rooms as well as to the cellars. A door led to the kitchen and bakery behind the entrance hall. Large, vaulted cellars were located beneath a part of the rooms. The solution used in shaping Jabłonna inn volume should be considered very successful. It was compact and covered by a tiled pitched roof, which is a response to Polish climatic conditions. The frugal and purist solution for the façades has an ordered rhythm of windows that are provided with moderate decorative elements.In spite of the lack of accuracy as to the dating of the time of building of the inn as well as the fact that it was not taken into account in a monograph devoted to Zug by Marek Kwiatkowski, it seems to absolutely confirm that the author of the inn in Jabłonna was S. B. Zug and that the building was built by 1778 and quite possibly as one of the first in the complex.
    Źródło:
    Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce; 2023, 6; 113-152
    2657-5795
    2956-591X
    Pojawia się w:
    Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Projektowana rezydencja Izabeli z Poniatowskich Branickiej w Łazienkach Królewskich w Warszawie
    The Envisioned Residence of Izabela Branicka née Poniatowska in the Royal Łazienki in Warsaw
    Autorzy:
    Mączyński, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15591614.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Izabela Branicka, née Poniatowska
    Stanisław Zawadzki
    Claude-Nicolas Ledoux
    Domenico Merlini
    Jakub Kubicki
    Hôtel Guimard in Paris
    The House of the Lady of Cracow
    The Myślewicki Palace
    The Royal Łazienki Park in Warsaw
    Manorial architecture
    Polish architecture of the 18th century
    Classicism
    Enlightenment
    Izabela z Poniatowskich Branicka
    Dominik Merlini
    Hôtel Guimard w Paryżu
    Dom Pani Krakowskiej
    pałac Myślewicki
    Łazienki Królewskie w Warszawie
    architektura rezydencjonalna
    architektura polska XVIII wieku
    klasycyzm
    Oświecenie
    Opis:
    Artykuł dotyczy niezrealizowanej willi Izabeli z Poniatowskich Branickiej na terenie stołecznych Łazienek króla Stanisława Augusta. Kilkanaście rysunków tej budowli zachowało się w zbiorach Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Dotychczasowe ich analizy nie były wyczerpujące, a interpretacje badawcze okazały się błędne. Rzeczywistym autorem projektów, tworzonych w latach 1782–1783 (w trzech zasadniczych, różniących się wersjach), był architekt Stanisław Zawadzki. Klasycystyczna budowla, inspirowana paryskim Hôtel Guimard (1770–1772, Claude-Nicolas Ledoux), miała wyróżniać się antykizującą formą i wyjątkową surowością. Projekty w chwili swego powstania były w sposób niedościgniony na ziemiach Rzeczypospolitej awangardowe, stanowić też miały dowód niepospolitego talentu Zawadzkiego w jego zawodowej rywalizacji z Dominikiem Merlinim.
    The article concerns the never constructed villa of Izabela Branicka née Poniatowska on the grounds of King Stanisław Augustus’s Łazienki Park in Warsaw. Several drawings of this building are held in the collection of the Print Room of the Warsaw University Library. Their analyses to date have not been comprehensive and their research interpretations proved to be flawed. The actual author of the designs created between 1782 and 1783 (in three major, differing versions) was the architect Stanisław Zawadzki. The Classicist building, inspired by the Hôtel Guimard in Paris (1770–1772, by Claude-Nicolas Ledoux), was to be distinguished by its classical form and striking austerity. At the time of their creation, the designs were avant-garde to an extent unrivalled in the Commonwealth of Poland and Lithuania, and were intended to reveal Zawadzki’s unparalleled talent in his rivalry with Domenico Merlini.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 3; 519-562
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-53 z 53

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies