Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Alienacja"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 77
Tytuł:
„Semantyczne pola” egzystencjalnego doświadczenia językowego – epifania i alienacja jako mimetyczne struktury formacji wychowawczej
“Semantic fields” of existential linguistic experience – epiphany and alienation as mimetic structures of educational formation
Autorzy:
Gara, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/629281.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
filozofia wychowania
egzystencjalna problematyzacja
procesy mimetyczne
doświadczenie językowe
formacja wychowawcza
philosophy of education
existential problematization
mimetic processes
language experience
educational formation
Opis:
The existence of the man is manifested and expressed in the language. The man creates the language as much as the language creates the man. However, the most basic existential experience is expressed in the fact that the language represents and reflects the man himself: the language is expressed by the man and the language expressed the man. Two mods of “semantic fields” of existentaial linguistic experience are presence (in the form of linguistic epiphany) and alienation (in the form of linguistic alienation). Therefore, every educational formation takes place and is realized in the context of existential experience of presence or alienation (in the form of linguistic epiphany or alienation of the man as the subiect of mimetic patterns of action).
Egzystencja człowieka przejawia się i wyraża w języku. Człowiek w tej samej mierze tworzy język, jak i język tworzy człowieka. Najbardziej prymarne egzystencjalnie doświadczenie wyraża się jednak w tym, że język reprezentuje i odzwierciedla samego człowieka – język wyrażany jest przez człowieka oraz język wyraża człowieka. Dwa modusy „semantycznych pól” egzystencjalnego doświadczenia językowego to uobecnienie (w postaci językowej epifanii) i wyobcowanie (w postaci językowej alienacji). I dlatego każda formacja wychowawcza rozgrywa się i jest urzeczywistniana w kontekście egzystencjalnego doświadczenia uobecniania lub wyobcowania (w postaci językowej epifanii lub alienacji człowieka jako podmiotu mimetycznych wzorców działania).
Źródło:
Podstawy Edukacji; 2019, 12; 13-27
2081-2264
Pojawia się w:
Podstawy Edukacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A balanced résumé of Marx’s philosophy: Wahrheit und Dichtung
Wyważone streszczenie filozofii Marksa: prawda i poezja
Autorzy:
Hołówka, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097128.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
instability of capitalism
exploitation
alienation
dialectic
commodity based economy
communism
niestabilność kapitalizmu
wyzysk
alienacja
dialektyka
gospodarka towarowa
komunizm
Opis:
Autor uważa, że każda jednoznaczna ocena filozofii Marksa jest nieprzekonująca, ponieważ zaciera istotne różnice w obrębie jego myśli. Choć Marks stworzył jedną filozofię, sprawiającą wrażenie jednolitej tkaniny, jest ona spleciona z wątków naukowych i nienaukowych. Wątek naukowy wiąże się z pojęciami niestabilności kapitalizmu, wyzysku proletariatu i alienacji człowieka. Wątek nienaukowy wiąże się z pojęciami dialektyki, gospodarki towarowej i komunizmu. Pierwszy wątek jest poważny i przekonujący, drugi fantastyczny i arbitralny.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 13-36
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akceptacja demokracji i poczucie przystosowania do aktualnego ustroju – analiza porównawcza przekonań studentów z 2003, 2008 i 2013 roku
Acceptance of Democracy and Sense of Adaptation to the Present Political System – a Comparative Analysis of Beliefs among Students in Years 2003, 2008 and 2013
Autorzy:
Czerniawska, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2183513.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
zmiana ustrojowa
demokracja – autorytaryzm
przystosowanie do ustroju – alienacja polityczna
political transformation
democracy – authoritarianism
adaptation to political system – political alienation
Opis:
W niniejszej pracy zdiagnozowano stosunek do demokracji oraz poczucie przystosowania do aktualnego ustroju. Badanie przeprowadzono trzykrotnie: w roku 2003 (325 osób), 2008 (379 osób) oraz 2013 (368 osób). Objęło ono studentów białostockich uczelni. Starano się ustalić, czy w kolejnych pomiarach (5-letni cykl badań) obserwuje się (1) postępującą akceptację demokracji i (2) wzrost poczucia przystosowania do aktualnego ustroju, które rozumiane jest jako poczucie podmiotowości politycznej i identyfikacja z polityką rządu (przeciwieństwo poczucia alienacji politycznej). Najbardziej pozytywny stosunek do ustroju demokratycznego zaobserwowano w roku 2008. W tym też roku odnotowano najwyższe poczucie przystosowania, zarówno wtedy, gdy analizowano wskaźnik podmiotowości (skuteczności) politycznej, jak i wskaźnik identyfikacji z polityką rządu. Wbrew oczekiwaniom, w roku 2013 stosunkowo większy niż w roku 2008 odsetek studentów opowiadał się za rządami autorytarnymi i ujawniał poczucie alienacji politycznej.
In the following article, one can find a diagnosis of convictions about democracy and the adaptation to the present political situation. The research was conducted among students of the Bialystok universities three times in years: 2003 (325 respondents), 2008 (379 respondents) and 2013 (368 respondents). An attempt was made to establish if (1) the approval of the democratic system, and (2) the sense of adaptation to the political system understood as the feeling of political capacity and identification with government policy (as opposed to the sense of political alienation) increased over time. The most positive attitude to the democracy and the adaptation to the political system (high political capacity and high identification with government policy) were observed in the year 2008. Contrary to the expectations – a relatively higher percentage of students approved authoritarian government and were politically alienated in year 2013 in comparison to year 2008.  
Źródło:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2017, 20, 4(80); 61-76
1505-8808
2450-3428
Pojawia się w:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alienacja dokonana bez dochowania kanonicznych wymogów
Alienation carried out without respecting the canonical terms
Autorzy:
Mróz, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085813.pdf
Data publikacji:
2021-03-12
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Opis:
This is the first of two articles presenting the consideration of the canonical and civil-law effectiveness of goods alienation, carried out by ecclesial legal person without meeting the requirements of canon law. The consideration covered in the article constitutes the attempt to find answers to questions of whether the canonical alienation requirements are binding on the secular forum, as well as the question of the effectiveness of alienation carried out without respecting those requirements within the canon law and Polish civil law.  This article contains the consideration concerning the alienation of church property, as well as its canonical requirements, the canonization of the civil law regulations concerning the contracts and obligations, as well as canonical effectiveness of alienation carried out without respecting the legal terms. The next article shall present the consideration of the reception of canon law to the Polish legal system, as well as civil-law effectiveness of alienation carried out by ecclesial legal person, without respecting the canonical terms.  
Źródło:
Prawo Kanoniczne; 2021, 64, 1; 115-139
2353-8104
Pojawia się w:
Prawo Kanoniczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alienacja ekologiczna dzieci w wieku wczesnoszkolnym – refleksje nad pokoleniem pasażerów
Environmental Alienation of Children in the Early School Age – Reflections on the Passenger Generation
Autorzy:
Brudzińska, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1810741.pdf
Data publikacji:
2021-04-21
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
alienacja ekologiczna
naturalne place zabaw
przedszkola leśne
deficyt natury
pedagogia źródeł
ecological alienation
natural playgrounds
forest kindergartens
nature deficit
Opis:
Prezentowany artykuł omawia problem jakości relacji współczesnych dzieci ze środowiskiem naturalnym. W tekście zamieszczono wyniki polskich i zagranicznych badań ukazujących poziom dziecięcej wiedzy przyrodniczej oraz wzrastającą tendencję do ograniczania czasu spędzanego w środowisku naturalnym. Poruszono także kwestię odpowiedzi na tę sytuację – dostrzeżenie potrzeby wyznaczania nowych miejsc do zabawy dziecięcej, umożliwienia prowadzenia obserwacji przyrody.
The presented paper discusses the problem of the quality of contemporary children – natural environment relationship. The text includes results from Polish and foreign studies demonstrating the level of children’s environmental knowledge and increasing tendency to limit the time spent in the natural environment. It also covers the issue of response to this situation, the recognition of the need for designation of new places for children to play as well as enabling nature observation.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2021, 13, 1; 81-93
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alienacja, integracja, akceptacja – relacje interpersonalne w dramatach Herberta Bergera i Petera Turriniego
Autorzy:
Tomczuk, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2141914.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Herbert Berger
Peter Turrini
interpersonal relations
social criticism
Opis:
The aim of the text is a hermeneutic analysis of two Austrian dramas: the one-act play by Herbert Berger from the year 1970 and Peter Turrini's play from the year 2018. Both works are examples of a contemporary variation of the genre "Volksstück" with a hybrid tradition in German-language literature and theater dating back to the 18th century. The comparative analysis of both works focuses on the mechanisms of actions and the role of the characters' moral instinct, while the diagnoses of important social and political problems made by playwright writers may be the key to a better understanding by the reader.  
Źródło:
Acta Neophilologica; 2022, 2, XXIV; 181-194
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alienacja ochrony środowiska kulturowego : konieczność ochrony pozamiejskich nieruchomości zabytkowych
ALIENATION OF THE PROTECTION OF THE CULTURAL ENVIRONMENT. THE NECESSARY PROTECTION OF NON-URBAN HISTORICAL MONUMENTS
Autorzy:
Wycichowska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/538117.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
środowisko kulturowe
ochrona środowiska kulturowego
ochrona krajobrazu kulturowego
ochrona zabytków
ogólnospołeczna edukacja kulturowa
regulacje prawne ochrony zabytków
wspomaganie prywatnych inwestorów obiektów kulturowych.
dofinansowanie działań rewitalizacyjnych
adaptacja obiektów kulturowych
ochrona nieruchomości kulturowych
Opis:
The neglect of the cultural environment by sciences dealing with the environment generates a low cultural level of society, a lack of interest in procultural activity and, as a consequence, an alienation of the protection of cultural environment. The cultural environment remains the object of the interest and activity pursued by only a small group of professionals and enthusiasts, who are isolated both socially and in the mass media, and act within their own associations or individually. Binding legal regulations do not create an atmosphere conducive for the active protection of historical monuments. Potential investors are deterred by lengthy lists of obligations and burdens imposed upon the owners of historical monuments as well as non-acceptance by the local community and even communal authorities. Only effective activity in the domains of legislation and education, and the assistance rendered to the protection of historical monuments by communal self-governments and the local community can enhance the effectiveness of salvaging historical monuments. In the perspective of joining the European Union, the protection of non-urban historical monuments assumes particular importance for rendering indelible examples of Polish national identity in the rural landscape, which will testify to the varied cultural accomplishments of the nations of a united Europe.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2002, 3-4; 378-382
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aliénation du cogito - principes de la psychologie du Bergson et de Jung
Alienacja myślenia - zasady psychologii Bergsona i Junga
Autorzy:
Kępczyńska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941633.pdf
Data publikacji:
1983
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Artykuł podejmuje zagadnienia struktury osobowości 1 filozoficznych podstaw psychologii oraz etyki w filozofii Bergsona i Junga. Psychologiczna aparatura pojęciowa Junga jest tak rozbudowana, że próżno by szukać jej odpowiednika u Bergsona, lecz istnieje daleko idąca zbieżność między obu autorami, jeśli chodzi o rozumienie zadań i metod psychologii, drogi i celu życia ludzkiego oraz naczelnych wartości etycznych. Jaźń jest w koncepcji Junga w zasadzie tym, czym "ja głębokie» dla Bergsona. Rozwój świadomości zarówno w porządku filogenetycznym, Jak i ontogenetycznym, widzi Jung, podobnie Jak Bergson, w procesie jej względnej emancypacji w stosunku do sfery instynktowej i nieświadomej. Tak dla Junga, Jak i dla Bergsona, proces poznawania siebie - "stawania się tym czym się jest", to sprawa między człowiekiem a nim samym, sprawa indywidualna. Więc także i moralność jest sprawą indywidualną, przy czym u Bergsona jest jeszcze istotna relacja "ja-Bóg", która u Junga nie odgrywa takiej samej roli, bowiem nie przesądza on pozytywnie kwestii istnienia Boga, Jakkolwiek obraz Boga ma ważną i nieredukowalną funkcję w psychice. Optymizm aksjologiczny tak u Bergsona, Jak i Junga, wsparty jest na przekonaniu o ścisłym związku moralności z wolnością i na pewności, że świadome siebie Życie prowadzi do realizacji najwyższych wartości moralnych - wiary, nadziel, miłości i poznania.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 1983, 02
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alienation of Language in the Works of Samuel Beckett and David Lynch
Alienacja języka w twórczości Samuela Becketta i Davida Lynch
Autorzy:
Włodarczyk, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945346.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Koncepcja językowej autonomii niewątpliwie definiuje obraz rzeczywistości obserwowany przez nas w twórczości Samuela Becketta i Davida Lyncha. Deklaracja językowej niezależności charakteryzująca dorobek Becketta i Lyncha ukazuje ich światopogląd na relatywność znaczeniową oraz próby jej ekspresji poprzez słowa. Teoria Becketta dotycząca językowej bezpłodności jest przez niego dodatkowo wspierana ideą „niewypowiadalnego” oraz „nienazywalnego” w języku. Przerywane monologi, powracające dialogi oraz stylistyczna kompresja są czynnikami budującymi wyalienowany dyskurs będący znakiem firmowym w twórczości obojga autorów. Filmowy styl Davida Lyncha manifestuje jego poparcie dla autonomii języka, czego najlepszym wyznacznikiem są jego dobrze znane zabiegi językowe z użyciem wstecznej wymowy czy samych zaburzeń mowy. W artykule poruszono również problem różnorodności ciszy w dramatach Samuela Becketta i filmowych produkcjach Davida Lyncha i jej wielowymiarowości nigdy niepozbawionej znaczenia. Wszystkie z wyżej wymienionych elementów mają swój główny cel w zapoznaniu publiczności ze stylem językowym, obojga autorów. Autorka zwraca także uwagę na środki wyrazu, które w praktyce pozwalają twórcom na użycie owego językowego kodu, determinującego ich dialog z publicznością.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Anglica; 2009, 8
1427-9673
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Anglica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologia autonomiczna a antropologia teonomiczna: próba syntezy
Autonomous Anthropology versus Theonomous Anthropology: the Attempt at a Synthesis
Autorzy:
Guzowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233585.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antropologia autonomiczna
antropologia teonomiczna
antropologia liberalna
alienacja
egzystencjalizm ateistyczny
doświadczenie Boga
doświadczenie charyzmatyczne
autonomic anthropology
theonomous anthropology
liberal anthropology
alienation
atheistic existentialism
experience of God
charismatic experience
Opis:
This paper brings close the human hermeneutic horizons of autonomous man and theonomous man, i.e. those approaches that result from the experience of transcendence or its lack. In its conception of man, Christianity takes Incarnation as its starting point. In the light of Incarnation, transcendence and immanence are mixed in the life and Person of Jesus Christ. Christianity is not an ideology, but it stresses the historical and personal experience of God-Man whose Person and life compose the foundation on which to understand the whole of reality. It is on this view that our perception of ethics depends. Ethics is different if this point is disregarded. However, ethics should always have primacy over politics. In order to cherish an overall human scope, ethics should be based on integral anthropology that respects all dimensions of the person: individual, social, spiritual, religious, the internal and external aspects. Contemporary personalism emphasises all the essential traits of the person, among which we find transcendence, freedom, relational and dialogical character. The person is fulfilled in relations because it is a relationship with regard to his or her essence. Christian ethics that is built on the foundation of personalistic anthropology recognises the dimension of human transcendence, especially in relation to persons and values. It does not reject, however, a different point of view, but at the same time disagrees to any discrimination of its position in the world of human values. A patient and concrete dialogue, such that aims at the good of every human being is the foundation of scientific ecumenism. This integral model of reality open to the dignity of each person and his social dimension is given by personalism. Only in the perspective of the person can we build a level of understanding and this should be a universal principle.
Źródło:
Roczniki Teologii Dogmatycznej; 2010, 2; 77-93
2080-6345
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Dogmatycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antysemityzm spiskowy. Charakterystyka pojęcia, nowa metoda pomiaru i uwarunkowania psychospołeczne
Conspiratorial Anti-Semitism. Concept Characteristics, New Measurement Method, and Psychosocial Determinants
Autorzy:
Korzeniowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427236.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
antysemityzm spiskowy
mentalność społeczno-polityczna
resentyment
alienacja
autorytaryzm
paranoja polityczna
conspiratorial anti-Semitism
authoritarianism
resentment
political alienation
political paranoia
Opis:
Artykuł przedstawia nową metodę pomiaru antysemityzmu spiskowego oraz charakterystykę natury tego zjawiska. Pomysł metody zasadza się na ważeniu poszczególnych charakterystyk aktywności Żydów nasileniem przekonania, że podejmowane są one skrycie. Badanie przeprowadzono na próbie reprezentatywnej dorosłych Polaków (N=800). Badano charakterystyki (i) położenia jednostki w strukturze społecznej oraz (ii) mentalności społeczno-politycznej. Przeprowadzona analiza wykazała, że narzędzie było wysoce rzetelne (współczynnik α Cronbacha wyniósł 0,94). Kolejne analizy wykazały, że metoda spełnia zakładane kryteria trafności teoretycznej. Analiza czynnikowa dała wysoce satysfakcjonujące rozwiązanie jednoczynnikowe. Stwierdzono, że antysemityzm spiskowy w zasadzie nie był bezpośrednio związany z charakterystykami położenia jednostki w strukturze społecznej. Okazało się natomiast, że antysemityzm spiskowy korelował z negatywnym afektem (depresją, deprywacją relatywną, resentymentem i negatywną oceną sytuacji w kraju), anomią społeczną i alienacją polityczną. Stwierdzono także, że antysemityzmowi spiskowemu towarzyszy autorytaryzm, ksenofobia oraz paranoja polityczna. Analiza ścieżkowa ukazała że antysemityzm spiskowy pośrednio zależał od małego kapitału kulturowego oraz autorytaryzmu i alienacji politycznej. Jego bezpośrednimi i jednocześnie najsilniejszymi predyktorami okazały się resentyment i paranoja polityczna. Można powiedzieć, że antysemityzm spiskowy jawi się jako konsekwencja przede wszystkim „zgorzkniałej polskiej duszy” oraz zgeneralizowanego myślenia spiskowego.
The article presents new research tool for measurement of conspiratorial anti-Semitism and characteristics of the phenomenon nature. The idea of the method was based on weighing separate aspects of Jews’ activity by the conviction of their secretiveness. The study was carried out on the national sample of adult Poles (N=800). Two groups of explanatory variables were measured: (i) characteristics of the individual social position, and (ii) features of socio-political mentality. The analysis revealed that the research tool was highly reliable (Cronbach’s α coefficient was .91). The subsequent analyses show the method to meet the requirements of theoretical validity. Factor analysis gave highly satisfactory onefactor solution. It was established that conspiratorial anti-Semitism was not directly related to social position. It turned out however that conspiratorial anti-Semitism correlated with negative affect (depression, relative deprivation, resentment, and negative assessment of situation in Poland), social anomie, political alienation. It was also found out that conspiratorial anti-Semitism was accompanied by authoritarianism, xenophobia, and political paranoia. Path analysis showed that conspiratorial anti-Semitism indirectly depended on cultural capital, authoritarianism and political alienation. However its direct and the strongest predictors turned out to be resentment and political paranoia. One can say that conspiratorial anti-Semitism appears as a consequence mainly of “embittered Polish soul” and generalized conspiratorial thinking.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2015, 3(218); 127-148
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Around the margin in eighty worlds and twenty years. Remarks on the paradoxical nature of the notion of a margin
Dookoła marginesu w osiemdziesiąt światów i dwadzieścia lat. Uwagi na temat paradoksalnej natury marginalności
Autorzy:
Cichoń, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593903.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
alienation
disillusion
enstrangement
остранение
Verfremdung
dépaysement
perimeter-peryferium
das Unheimliche/the uncanny
alienacja
marginalizacja
pery-ferium
das Unheimliche/uncanny
paradoks
Opis:
This article obviously aims at messing around, checking if borderlines of disciplines can be ignored, so as not to lose sight of their margins. The increase in the interest in margins may be associated with the change of the cultural paradigm at the turn of 1980s and 1990s, the so-called “spatial turn”, i.e. a rediscovery of the cognitive indispensability of spatial meta-phors. This turn was also influenced by intrinsically ex-centric and centrifugal strivings of the avant-garde. However, a much greater incentive to deal with the topic is provided by the common uncertainty of our own position, role and usefulness in the global circulation of culture. A strong sense of marginalization or marginality in the culture described as global is paradoxical in the light of geometry’s “intuition-free” generalizations. There is no margin on the surface of a sphere, at most each point of the spherical space can be described as peripheral locality. And in each such locality, peripheral vicissitudes may occur and do occur, as dramatic as they are uninteresting to anyone outside the locality. It is quite a precise model – more geometrico – of the cultural processes which are most frequently called alienation, defamiliar-ization, disillusion, enstrangement or estrangement. Only having referred a margin to a triangle formed by the three terms остранение, Verfremdung, dépaysement, can we can fully under-stand the reasons for the constant fascination with the marginal.
Celem artykułu jest oczywiście wprowadzenie bałaganu, sprawdzenie, czy możliwe jest igno-rowanie granic dyscyplin choćby po to, by ani na moment nie tracić z oczu marginesu. Wzrost zainteresowania marginesami, marginaliami da się powiązać z kolejną zmianą paradygmatu kultury na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku, tzw. zwrotem przestrzennym, czyli (ponownym) odkryciem dogodności poznawczej metafor przestrzennych. Rolę w przygotowaniu tego zwrotu odegrały też z natury eks-centryczne, odśrodkowe dążenia Awangardy. Choć o wiele silniej działającym bodźcem skłaniającym do zajmowania się tym tematem jest powszechna niepewność własnego usytuowania, własnej pozycji, roli i przydat-ności w globalnej cyrkulacji kultury. Silne poczucie marginalizacji czy marginalności w kul-turze określanej jako globalna jest – gdybyśmy chcieli konsekwentnie posługiwać się „wolną od intuicji” zdolnością geometrii do uogólniania – paradoksalne. Na powierzchni sfery nie jest możliwe wskazanie żadnego marginesu, co najwyżej da się każdy punkt kulistej powierzchni opisywać jako peryferyjną lokalność. I w każdej takiej lokalności mogą rozgrywać się i roz-grywają peryferyjne perypetie. Równie dramatyczne co nikogo spoza obrębu lokalności nie-obchodzące. Jest to dość dokładny model – more geometrico – procesów kulturowych, jakie najczęściej nazywa się alienacją czy atomizacją. Dopiero odniesienie marginesu do trójkąta utworzonego z tych trzech terminów: остра-нение Verfremdung, dépaysement, pozwala w pełni zrozumieć przyczyny ciągłej fascynacji tym, co marginalne. Margines to nazwa opisująca miejsca szczególnie atrakcyjne dla awangar-dowej chęci wzbudzania zaciekawienia i zdumienia. Powraca zagadnienie Awangardy jako formy kultury mającej samoświadomość własnego wyobcowania, czy własnej nieuniknionej odśrodkowej marginalności. Pojęcia Verfremdung, dépaysement i остранение ułatwiają zro-zumienie, co łączy tak typowe dla sztuki XX i XXI wieku zjawiska jak kolaż, montaż, defor-macja z marginesem i marginalnością. Dla lepszego określenia, jakie są dzisiejsze kulturowe kontury marginesu warto dodać jeden jeszcze termin w dwóch wariantach językowych: das Unheimliche/uncanny. Ludzką skłonność do przestrzennego wyobrażenia sobie abstrakcyjnej transcendencji jako czegoś podobnego, ale „sięgającego dalej” niż margines, wykraczającego poza marginalność, trzeba uznać za przyczynę z jednej strony fascynacji, z drugiej problematyczności marginesu i marginalności. Zastanawiając się nad granicami pojęcia margines można posłużyć się prostym modelem, w którym margines jest każdym miejscem przecięcia płaszczyzny postrzeganej diachronicznie z drugą, jaką odbieramy jako obszar synchronicznie pojawiających się zjawisk. Pierwsza z nich bliższa jest narracji, językowi, historii i upływowi czasu, druga ikoniczności, geometrii i rozległości przestrzeni. W takim modelu każdy punkt jest marginesem, kłopot pojawia się, gdy chcemy określić, czym jest w nim centrum.
Źródło:
Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2014, 16; 23-43
1641-9278
Pojawia się w:
Art Inquiry. Recherches sur les arts
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biowładza, bioalienacja, transhumanizm
Autorzy:
Jerzy, Bobryk,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897488.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
alienacja
biopolityka
kognitywizm
transhumanizm
Opis:
The first part of the article introduces the term “bioalienation” based on Michel Foucault’s biopolitics theory and psychological concepts of “ego alienation”. The second part presents the ideas of transhumanist philosophy as an example of “bioalienation”.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2015, 59(1 (448)); 41-53
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 77

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies