Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Paradoks" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Some remarks on the significance of paradox for science in the context of photometric paradox case
Autorzy:
Świeżyński, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431126.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
paradox
photometric paradox
Olbers’ paradox
scientific knowledge
cosmology
cosmological models
paradoks
paradoks fotometryczny
paradoks Olbersa
wiedza naukowa
kosmologia
modele kosmologiczne
Opis:
A paradox is an argument that produces an inconsistency, typically within logic or common sense. Most paradoxes are known to be invalid arguments but are still valuable in promoting critical thinking. In astrophysics and physical cosmology, Olbers’ paradox (photometric; “dark night-sky”), named after German scholar Heinrich Olbers, is the argument that the darkness of the night sky conflicts with the assumption of an infinite and eternal static universe. If the universe is static and populated by an infinite number of stars, any sight line from Earth must end at the bright surface of a star, so the night sky should be completely bright. This contradicts the observed darkness of the night. Modern research on the essence of the photometric paradox (and attempts to neutralize it undertaken in the history of science) lead to the conclusion that its paradoxicality is resulting primarily from the precedence of human thought (ideas, theories) in relation to the possibility of its proper empirical verification. Therefore, the paradox of “dark night-sky” and attempts to overcome it may be instructive proof that something so plain and obvious, as available to anyone look at the starry night sky, sometimes, for respectively keen observer, give an opportunity to look ahead much further (and sometimes more accurately to reality) than empirical research allow at the moment. The photometric paradox created an opportunity for the unveiling of a new cognitive horizon by exceeding the existing scheme of thought and thereby acquiring new scientific knowledge, enriching the knowledge gained so far and deepening our understanding of Universe.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2018, 54, 4; 89-116
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karol Adamiecki and the Historiographical Paradox of the Origin of Management
Autorzy:
Ochinowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689964.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Karol Adamiecki
historiografia organizacji
paradoks historiograficzny
organizational historiography
historiographical paradox
Opis:
Artykuł jest przyczynkiem do uprawiania historiografii organizacji rozumianej jako wykorzystywanie intelektualnych narzędzi historii historiografii przy krytycznym badaniu przeszłości organizacyjnej. Szczegółowy problem wyznacza dyskusja propozycji, sformułowanej przez autora już wcześniej, by historyczny paradoks związany z rolą Karola Adamieckiego w narodzinach zarządzania uznawać za paradoks historiograficzny.
This article is a contribution to studies in the organizational historiography, a discipline tasked with studying the organizational past by using intellectual tools of the history of historiography. The article discusses in detail the proposal to treat the historical paradox regarding Karol Adamiecki’s role in the inception of management studies as a historiographical paradox.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2019, 11
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nonfaktualizm a kognitywistyka
Autorzy:
Dziobkowski, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952378.pdf
Data publikacji:
2013-06-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
kognitywistyka
S. Kripke
nonfaktualizm
obliczeniowa teoria umysłu
sceptyczny paradoks Wittgensteina
Opis:
Celem tekstu jest wykazanie, że preferowane w obrębie kognitywistyki obliczeniowe teorie umysłu generują regres w nieskończoność i tym samym nie mają mocy eksplanacyjnej. Uzasadnienie tej tezy opiera się na przedstawionej przez Saula Kripkego w książce Wittgenstein o regułach i języku prywatnym nonfaktualnej interpretacji filozofii późnego Wittgensteina
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 2; 501-512
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The power of paradox: notes on categories of the tragic, mono no aware, and lacrimae rerum
Autorzy:
Korusiewicz, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828609.pdf
Data publikacji:
2020-07-09
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
the tragic
mono no aware
lacrimae rerum
paradox
finitude
tragizm
paradoks
skończoność
Opis:
The paper is an attempt to investigate the intriguing convergence of the inner logic of three aesthetic categories that emerge from the experience of finitude of existence in diverse cultural environments: the awareness of the tragic in Western cultures, the Japanese category of mono no aware, expressing the painful beauty of things in their impermanence, and a famous Greco-Roman notion of lacrimae rerum (tears of things). All three – despite the deep disparities between the cultural traditions they represent – prove to be the ‘places’ of paradox, of powerful synchronic tension resulting from the ‘clash’ of contradictory forces, transforming one’s perception of the universum. It seems that it is the paradoxical nature of the experiences labelled by these categories (as confirmed by neuroscience) that allows us to confront our finitude with the aid of aesthetic tools.
Źródło:
Świat i Słowo; 2020, 34, 1; 233-250
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Meaning under the threat of paradox on two fronts
Autorzy:
Ramirez Calle, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621531.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Rule-Following
Paradox
Family Resemblance
Wittgenstein
Kripke
Przestrzeganie reguł
paradoks
podobieństwo rodzinne
Opis:
The paper defends the argument that the Resemblance Paradox (RP), or the problem of the ‘under-determination of meaning’, and the Rule-Following Paradox (RFP) are two sides of the same paradox threatening meaning from opposite extremes. After presenting the case, the paradox is reconsidered anew and the supposition that the threat is a pervasive one challenged.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2020, 50; 5-17
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demystifying the Role of Slack Resources and Paradox Mindset for Organizational Creativity in Family and Non-Family Firms
Rola luzów zasobowych oraz nastawienia umysłu na paradoks dla twórczości organizacyjnej w firmach rodzinnych i nierodzinnych
Autorzy:
Bratnicka-Myśliwiec, Katarzyna
Ingram, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44358081.pdf
Data publikacji:
2022-07-15
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
organizational creativity
slack resources
paradox mindset
twórczość organizacyjna
luzy zasobowe
nastawienie umysłu na paradoks
Opis:
Purpose: The objective of the article is to explain mutual relationships between paradox mindset, slack resources, and organizational creativity in family and non-family businesses. The paper focuses on identifying similarities and differences between these two types of organizations. Design/methodology/approach: To investigate the relationships of our paper, we conducted empirical quantitative research on the sample of 343 Polish family and non-family businesses. The data were gathered in the fall of 2019. To assess the differences between family and non-family companies, we followed the recommendations of SEM multigroup analyses; thus, two estimations were made for every model – one where relationships between variables were restricted, and one where variables were unrestricted. Findings: We conclude that slack resources, financial and material, in particular, explain the variability of organizational creativity (operationalized in two dimensions: as creative novelty and as creative usefulness) to a great extent in both types of organization. At the same time, the paradox mindset leads to increased creative novelty in family businesses while it is unimportant in their non-family counterparts. Overall, the differences between the models of determinants of organizational creativity in family and non-family firms are not statistically significant in the present study. Research limitations/implications: The research results prove that slack resources are a necessary condition of organizational creativity in both family and non-family businesses. We believe that future research on the determinants of organizational creativity dimensions in family and non-family firms should consider more determinants, including organizational culture, strategy, mission, resource availability, organizational learning, and change management.
Cel: w artykule podjęto próbę wyjaśnienia wzajemnych zależności pomiędzy nastawieniem umysłu na paradoks, luzów zasobowych oraz twórczości organizacyjnej w firmach rodzinnych i nierodzinnych. Artykuł koncentruje się na identyfikacji podobieństw i różnic między tymi dwoma typami organizacji. Metodologia: w celu zbadania wymienionych zależności przeprowadzono empiryczne badania ilościowe na próbie 343 polskich firm rodzinnych i nierodzinnych. Dane zebrano jesienią 2019 roku. Aby móc ocenić różnice między firmami rodzinnymi i nierodzinnymi, kierowano się zaleceniami dla analiz wielogrupowych SEM; w związku z tym dla każdego modelu wykonano dwie estymacje – jedną, w której relacje między zmiennymi były ograniczone, a drugą, w której zmienne były nieograniczone. Wyniki: luzy zasobowe, w szczególności finansowe i materialne, w dużym stopniu wyjaśniają zmienność twórczości organizacyjnej w wymiarach twórczej nowości i twórczej użyteczności w obu typach organizacji. Tymczasem nastawienie umysłu na paradoks prowadzi do wzrostu twórczej nowości w firmach rodzinnych, ale jest nieistotne w przedsiębiorstwach nierodzinnych. Ogólnie różnice pomiędzy modelami determinant twórczości organizacyjnej w firmach rodzinnych i nierodzinnych nie są istotne statystycznie w przeprowadzonych badaniach. Ograniczenia/implikacje badawcze: wyniki badań wskazują, że luzy zasobowe są niezbędnym warunkiem twórczości organizacyjnej w firmach zarówno rodzinnych, jak i nierodzinnych. Uważamy, że przyszłe badania nad determinantami wymiarów twórczości organizacyjnej w tych firmach powinny uwzględniać również inne czynniki, w tym kulturę organizacyjną, strategię, misję, dostępność zasobów, uczenie się organizacji czy zarządzanie zmianą. Oryginalność/wartość: przeprowadzone przez nas badanie przyczynia się do rozwoju teorii nastawienia umysłu na paradoks poprzez uwzględnienie w analizie poziomu całej organizacji, co do tej pory nie znajdowało się w polu zainteresowania badaczy. Badanie to dostarcza również argumentów przemawiających za słusznością konceptualizacji i pomiaru nastawienia umysłu na paradoks jako konstruktu jednowymiarowego.
Źródło:
Problemy Zarządzania; 2022, 20, 2(96); 176-196
1644-9584
Pojawia się w:
Problemy Zarządzania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ornamenta sunt ista non vincula – a paradoxical reevaluation of the instruments of torment in the early Christian martyrological literature
Ornamenta sunt ista non vincula – paradoksalne przewartościowanie narzędzi tortur we wczesnochrześcijańskich pismach o męczeństwie
Autorzy:
Kozłowski, Jan M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613827.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
męczeństwo
tortury
acta martyrum
chrześcijański paradoks
życie wieczne
martyrdom
tortures
Christian paradox
eternal life
Opis:
Zgodnie z teologią Nowego Testamentu śmierć chrześcijanina jest przejściem do życia wiecznego. Więcej, sam proces umierania, w myśl ewangelicznej dynamiki obumierania ziarna, jest rodzeniem się do nowego życia. Autorzy wczesnochrześcijańskiej literatury męczeńskiej mieli świadomość tego paradoksu. Już jej pobieżna lektura uzmysławia, jak wielką przykładali do niego wagę: nie tylko śmierć męczennika, ale także narzędzia kaźni, jakiej zostaje poddany, stają się już tu na ziemi objawieniem rzeczywistości zbawienia. Celem niniejszego artykułu jest wynotowanie i uporządkowanie tych miejsc z wczesnochrześcijańskiej literatury męczeńskiej, gdzie mamy do czynienia z owym paradoksalnym przewartościowaniem (podział na: więzienie, venationes, spalenie na stosie) oraz zestawienie ich z odpowiadającymi im miejscami z Pisma Świętego.
Źródło:
Vox Patrum; 2015, 63; 227-242
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ecological implications: nature capital loss and the spread of invasive European wild rabbit in Mexico
Autorzy:
Halecki, Wiktor
López-Hernández, Nuria Aide
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50959714.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
climate change
ecological paradox
nature conservation
projected distribution
zmiany klimatyczne
paradoks ekologiczny
ochrona przyrody
predykcja rozmieszczenia
Opis:
Ecological integrity, a pivotal concept, characterizes the capacity of an ecosystem to perpetuate an interwoven, sustainable, and adaptable ecological system that encompasses the entire spectrum of elements and processes one would anticipate in the natural backdrop of a given region. This article also sheds light on the status of the wild European rabbit (Oryctolagus cuniculus L.), which faces endangerment in its native habitat. Conversely, in Mexico, it has proven highly invasive. The presence of European rabbits in Mexico can lead to direct competition with native herbivores, potentially reducing their populations and altering the species composition of plants. Efforts to mitigate the ecological implications of invasive European rabbits in Mexico may include the implementation of control and eradication measures, the restoration of native habitats, and increased public awareness and education about the impact of invasive species on ecosystems. These actions are essential to safeguard Mexico's biodiversity and Natural Capital Index. A practical recommendation in this research is to fortify the protection ranges of isolated priority areas. O. cuniculus distribution may increase in the future. Eliminating rabbits from certain sites can generate more problems than it solves.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Naturae; 2023, 8; 33-49
2543-8832
2545-0999
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Naturae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Productivity paradox in polish food production industry
Autorzy:
Jałowiecki, P.
Gostkowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/95143.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
IT investments
company’s performance
productivity paradox
food production
inwestycje IT
paradoks wydajności
produkcja żywności
Opis:
This paper presents the results of studies of the relationship between level of advancement of IT solutions used in Polish enterprises of food processing and the company's financial situation, logistic costs, position on the market against the sector, and quality of IT support of logistics. The results showed no significant correlation between IT solutions advancement level and financial situation, and logistic costs. These results corresponds with the productivity paradox signaled in the literature. However, there was an average correlations between the IT solutions advancement level and position on the market against the sector, and quality of IT support of logistics. The studies used the results of a survey conducted in 2009-2011 among Polish food processing sector enterprises.
Źródło:
Information Systems in Management; 2013, 2, 4; 263-273
2084-5537
2544-1728
Pojawia się w:
Information Systems in Management
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ethical responsibility for the future generations - global society in the perspective of climatic catastrophe in the context of the Giddens paradox
Etyczna odpowiedzialność za przyszłe pokolenia - społeczeństwo globalne w perspektywie klimatycznej katastrofy w kontekście paradoksu Giddensa
Autorzy:
Mikołajec, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/321333.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
global warming
Giddens paradox
social trap
globalisation
ecology
globalne ocieplenie
paradoks Giddensa
pułapka społeczna
globalizacja
ekologia
Opis:
The basic controversy of the contemporary global warming is a question about its natural or anthropogenic origin. According to Giddens paradox humanity will act passively unless climate change becomes obvious. This paradox is an example of the social trap occurring on a global scale.
Zasadniczą kontrowersją dotyczącą współczesnego globalnego ocieplenia jest pytanie o jego naturalne lub antropogeniczne pochodzenie. Zgodnie z paradoksem Giddensa ludzkość zachowywać będzie się biernie, dopóki zmiana klimatyczna nie stanie się oczywista. Paradoks ten jest przykładem pułapki społecznej występującej w skali globalnej.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2015, 81; 131-141
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paradoxes of Time Travel in Juliusz Machulski’s Cinema
Paradoksy podróży w czasie w kinie Juliusza Machulskiego
Autorzy:
Grabias, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37275227.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
podróż w czasie
paradoks
wehikuł czasu
kino
science fiction
fantasy
time travel
paradox
time machine
cinema
Opis:
The subject of time travel has been scarcely explored in Polish cinema. How Much Does The Trojan Horse Weigh? (2008) and EmbaSSy (2013) directed by Juliusz Machulski, a shrewd observer and ruthless critic of the Polish social situation over the past four decades, are rare examples. Best known for his 1980s comedies exposing the absurdities of the communist regime, Machulski takes us on a journey back in time in his two post-millennial time travel films. How Much Does The Trojan Horse Weigh? shifts us back to 1987 and revisits the reality of communism in Poland, whilst EmbaSSy transports us to 1939, where World War II is about to begin. The aim of this paper is to examine Juliusz Machulski’s vision of time travel, its paradoxes and consequences, as well as the nature of diegetic realities within his time travel films.
Tematyka podróży w czasie nie cieszy się zbytnią popularnością w kinie polskim. Filmy Ile waży koń trojański? (2008) i AmbaSSada (2013) w reżyserii Juliusza Machulskiego, wnikliwego obserwatora i ostrego krytyka polskiej rzeczywistości społeczno-politycznej, są rzadkimi wyjątkami. Znany z kina komediowego lat 80., obnażającego absurdy reżimu komunistycznego w Polsce, Machulski zabiera widzów w podróż w czasie w dwóch postmilenijnych produkcjach z pogranicza fantasy i science fiction. Ile waży koń trojański? przenosi widzów w czasy późnego PRL-u, a AmbaSSada – do roku 1939 w przeddzień wybuchu II wojny światowej. Celem tego artykułu jest analiza zjawiska podróży w czasie, jego paradoksów i konsekwencji, jak również natury diegetycznej rzeczywistości ukazanej w filmach Juliusza Machulskiego.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 42, 3; 471-486
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Privacy on the Internet: An Empirical Study of Poles’ Attitudes
Autorzy:
Mider, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27295476.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
NASK - National Research Institute
Tematy:
online behavior
online freedom
privacy paradox
privacy perceptions
zachowanie w sieci
wolność w sieci
paradoks prywatności
postrzeganie prywatności
Opis:
The value system of Poles in terms of the phenomenon of privacy on the Internet was analysed. The following aspects were taken into account: privacy on the Internet as a moral value, privacy on the Internet as a subject of legal regulations (current or future) and actual actions taken by users to protect privacy. The differentiation of Polish society in terms of the three above-mentioned areas was also examined. Results were obtained on the basis of a quantitative empirical study conducted on a representative sample (N=1001) of adult Poles. The method of computer assisted telephone interviews (CATI) was used. Descriptive statistics and selected inductive statistics were used in the analyses. Intra-group differentiation was investigated using a method called two-step cluster analysis. Poles have low technical competences in the field of Internet privacy protection. This value is appreciated; however, it rarely translates into active protection of one’s own identity and information. A strong polarization of Poles’ attitudes towards the requirement to disclose their identity on the Internet was identified, as well as ensuring access to any user information by law enforcement agencies. Poles are willing to accept legal regulations preventing their profiling. We note a moderately strong negative attitude towards state institutions as a factor limiting privacy on the Internet and a significantly lower (but still negative) attitude towards Internet service providers. Poles differ in terms of attitudes towards privacy on the Internet (IT competences, age, education, gender, socioeconomic status and size of the place of residence).
Źródło:
Applied Cybersecurity & Internet Governance; 2022, 1, 1; 1-16
2956-3119
2956-4395
Pojawia się w:
Applied Cybersecurity & Internet Governance
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Around the margin in eighty worlds and twenty years. Remarks on the paradoxical nature of the notion of a margin
Dookoła marginesu w osiemdziesiąt światów i dwadzieścia lat. Uwagi na temat paradoksalnej natury marginalności
Autorzy:
Cichoń, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593903.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
alienation
disillusion
enstrangement
остранение
Verfremdung
dépaysement
perimeter-peryferium
das Unheimliche/the uncanny
alienacja
marginalizacja
pery-ferium
das Unheimliche/uncanny
paradoks
Opis:
This article obviously aims at messing around, checking if borderlines of disciplines can be ignored, so as not to lose sight of their margins. The increase in the interest in margins may be associated with the change of the cultural paradigm at the turn of 1980s and 1990s, the so-called “spatial turn”, i.e. a rediscovery of the cognitive indispensability of spatial meta-phors. This turn was also influenced by intrinsically ex-centric and centrifugal strivings of the avant-garde. However, a much greater incentive to deal with the topic is provided by the common uncertainty of our own position, role and usefulness in the global circulation of culture. A strong sense of marginalization or marginality in the culture described as global is paradoxical in the light of geometry’s “intuition-free” generalizations. There is no margin on the surface of a sphere, at most each point of the spherical space can be described as peripheral locality. And in each such locality, peripheral vicissitudes may occur and do occur, as dramatic as they are uninteresting to anyone outside the locality. It is quite a precise model – more geometrico – of the cultural processes which are most frequently called alienation, defamiliar-ization, disillusion, enstrangement or estrangement. Only having referred a margin to a triangle formed by the three terms остранение, Verfremdung, dépaysement, can we can fully under-stand the reasons for the constant fascination with the marginal.
Celem artykułu jest oczywiście wprowadzenie bałaganu, sprawdzenie, czy możliwe jest igno-rowanie granic dyscyplin choćby po to, by ani na moment nie tracić z oczu marginesu. Wzrost zainteresowania marginesami, marginaliami da się powiązać z kolejną zmianą paradygmatu kultury na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku, tzw. zwrotem przestrzennym, czyli (ponownym) odkryciem dogodności poznawczej metafor przestrzennych. Rolę w przygotowaniu tego zwrotu odegrały też z natury eks-centryczne, odśrodkowe dążenia Awangardy. Choć o wiele silniej działającym bodźcem skłaniającym do zajmowania się tym tematem jest powszechna niepewność własnego usytuowania, własnej pozycji, roli i przydat-ności w globalnej cyrkulacji kultury. Silne poczucie marginalizacji czy marginalności w kul-turze określanej jako globalna jest – gdybyśmy chcieli konsekwentnie posługiwać się „wolną od intuicji” zdolnością geometrii do uogólniania – paradoksalne. Na powierzchni sfery nie jest możliwe wskazanie żadnego marginesu, co najwyżej da się każdy punkt kulistej powierzchni opisywać jako peryferyjną lokalność. I w każdej takiej lokalności mogą rozgrywać się i roz-grywają peryferyjne perypetie. Równie dramatyczne co nikogo spoza obrębu lokalności nie-obchodzące. Jest to dość dokładny model – more geometrico – procesów kulturowych, jakie najczęściej nazywa się alienacją czy atomizacją. Dopiero odniesienie marginesu do trójkąta utworzonego z tych trzech terminów: остра-нение Verfremdung, dépaysement, pozwala w pełni zrozumieć przyczyny ciągłej fascynacji tym, co marginalne. Margines to nazwa opisująca miejsca szczególnie atrakcyjne dla awangar-dowej chęci wzbudzania zaciekawienia i zdumienia. Powraca zagadnienie Awangardy jako formy kultury mającej samoświadomość własnego wyobcowania, czy własnej nieuniknionej odśrodkowej marginalności. Pojęcia Verfremdung, dépaysement i остранение ułatwiają zro-zumienie, co łączy tak typowe dla sztuki XX i XXI wieku zjawiska jak kolaż, montaż, defor-macja z marginesem i marginalnością. Dla lepszego określenia, jakie są dzisiejsze kulturowe kontury marginesu warto dodać jeden jeszcze termin w dwóch wariantach językowych: das Unheimliche/uncanny. Ludzką skłonność do przestrzennego wyobrażenia sobie abstrakcyjnej transcendencji jako czegoś podobnego, ale „sięgającego dalej” niż margines, wykraczającego poza marginalność, trzeba uznać za przyczynę z jednej strony fascynacji, z drugiej problematyczności marginesu i marginalności. Zastanawiając się nad granicami pojęcia margines można posłużyć się prostym modelem, w którym margines jest każdym miejscem przecięcia płaszczyzny postrzeganej diachronicznie z drugą, jaką odbieramy jako obszar synchronicznie pojawiających się zjawisk. Pierwsza z nich bliższa jest narracji, językowi, historii i upływowi czasu, druga ikoniczności, geometrii i rozległości przestrzeni. W takim modelu każdy punkt jest marginesem, kłopot pojawia się, gdy chcemy określić, czym jest w nim centrum.
Źródło:
Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2014, 16; 23-43
1641-9278
Pojawia się w:
Art Inquiry. Recherches sur les arts
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
In the face of the impossible. Existential sources of post-secular thought
Wobec niemożliwego. Egzystencjalne źródła myśli postsekularnej
Autorzy:
Błaszczyk, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597226.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
człowiek
niemożliwe
rozum
wiara
absurd
paradoks
doświadczenie religijne
egzystencjalizm
postsekularyzm
Human being
the impossible
reason
faith
paradox
religious experience
existentialism
post-secularism
Opis:
In this article, the problem of “the experience of the impossible”, which seems to embody the “religious stage of existence” most fully is tackled, i.e., within the relation of the individual to God (Absolute). The category of “the impossible”, undoubtedly one of the funda mental categories of modern post-secular thought (Caputo, Lévinas, Marion), is outlined here in the perspective of existential philoso phy, and more specifically – its existential (especially Kierkegaard ian) sources. The aim is, therefore, to attempt to show something that is unimaginable because it exceeds “the order of reason”, the cognitive capacity of the human intellect on the one hand, while on the other hand it is at least seemingly inexpressible, because it es capes the objective, scientific handling. Therefore it is argued that the experience of the impossible, including his affirmation, is pri marily a problem of existential-religious nature, requiring a “leap” beyond what is seen as rational, socially valid, and even ethical from the human perspective.
W niniejszym artykule podjęty zostanie problem „doświadczenia nie możliwego”, które najpełniej zdaje się urzeczywistniać w „religijnym stadium egzystencji”, to jest w relacji jednostki do Boga (Absolutu). Kategoria „niemożliwego”, niewątpliwie jedna z fundamentalnych kategorii współczesnej myśli postsekularnej (Caputo, Lévinas, Ma rion), zarysowana tu zostanie w perspektywie filozofii egzystencjal nej, a dokładniej – jej egzystencjalnych (zwłaszcza Kierkegaardow skich) źródeł. Celem naszym będzie więc próba ukazania tego, co z jednej strony niewyobrażalne, bo przekraczające „porządek rozu mu”, poznawcze zdolności ludzkiego intelektu, z drugiej zaś – przy najmniej pozornie niewyrażalne, bo wymykające się przedmiotowe mu, naukowemu ujęciu. Będziemy tym samym argumentować na rzecz tezy, iż doświadczenie niemożliwego, w tym jego afirmacja, jest przede wszystkim problemem egzystencjalno-religijnym, wymagają cym „skoku” poza to, co z ludzkiej perspektywy jawi się jako racjonal ne, społecznie obowiązujące, a nawet etyczne.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2018, 21, 2; 31-54
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idealistic Philosophy of Participation and Contemporary Art. Selected Examples of Polish Art at the turn of the Twenty First Century
Idealistyczna filozofia partycypacji i sztuka współczesna. Wybrane przykłady sztuki polskiej na przełomie XX i XXI wieku
Autorzy:
Solewski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593839.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
philosophy of participation
being
act
geometric abstraction
critical art
symbol
paradox
poetry
filozofia partycypacji
byt
akt
abstrakcja geometryczna
sztuka krytyczna
paradoks
poezja
Opis:
The article begins with elements of the idealistic philosophy of participation. The introduction includes both Plato’s thought regarding the possibility of participating in the world of ideas and the concepts of being (including the Absolute Being), acting and existence of Saint Thomas Aquinas. Finally, the notion of religious faith in participating in God’s truth and love is discussed. The examples of works by Janusz Orbitowski, Grzegorz Sztabiński, Mirosław Bałka, Sebastian Wywiórski and Zbigniew Libera are described then as contemporary artistic attempts to participate in the metaphysical reality. The participation not only occurs thanks to the very metaphysical nature of art, but it is also the content and theme of works. Artists address the issues of being, essence, act, ideal pattern, the idea of writing, eternity, love relationship as participation in the idea of the Good. The poetic use of symbols and paradoxes also serves to relate to metaphysics. It is precisely poetics that is ultimately indicated as a way of participating in the metaphysical reality clearly present in contemporary visual arts.
Tekst rozpoczyna wprowadzenie w idealistyczną filozofię partycypacji. Zawiera ono przypomnienie o myśli Platona dotyczącej możliwości uczestniczenia w świecie idei, o koncepcjach bytu (w tym Bytu Absolutnego), aktu i egzystencji w filozofii Św. Tomasza z Akwinu oraz o religijnej wierze w uczestniczenie w prawdzie i miłości Boga. Opisane dalej przykłady dzieł Janusza Orbitowskiego, Grzegorza Sztabińskiego, Mirosława Bałki, Sebastiana Wywiórskiego * i Zbigniewa Libery zinterpretowane zostają jako współczesne próby artystycznego uczestniczenia w rzeczywistości metafizycznej. Dzieje się to przez samą metafizyczność sztuki oraz przez podejmowanie w treści i formie dzieł zagadnień bytu, esencji, akt, idealnego wzoru, idei pisma, wieczności, relacji miłosnej jako uczestniczenia w idei Dobra. Relacji z metafizyką służy także poetyckie wykorzystanie symbolu i paradoksu. Właśnie poetyckość zostaje ostatecznie wskazana jako sposób partycypowania w rzeczywistości metafizycznej wyraźnie obecny we współczesnych sztukach wizualnych.
Źródło:
Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2018, 20; 245-255
1641-9278
Pojawia się w:
Art Inquiry. Recherches sur les arts
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies