Wszystkie pola: południowa Polska - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Myxomycetes of the Lipowka reserve in the Niepolomice Old Growth Forest (S Poland)
Śluzowce rezerwatu Lipówka w Puszczy Niepołomickiej (południowa Polska)
Autorzy:: Drozdowicz, A.
Szolc, P.
Bochynek, A.
Salamaga, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/67657.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Botaniczne
Tematy:: myxomycete
Lipowka Reserve
Polska
Niepolomice Forest
mould
slime mould
lignicolous species
biodiversity
Opis:: Fifty eight species and three varieties of slime moulds were collected in the Lipówka reserve in 1999 and 2001. Thirty taxa of slime moulds very rare and rare in Poland were recorded in the reserve, including: Arcyria minuta, A. stipata, Physarum penetrale, P. robustum, and Symphytocarpus flaccidus which are red listed (Drozdowicz et al. 2006).
Rezerwat Lipówka został utworzony w 1957 roku, dla zachowania starodrzewu Tilio-Carpinetum stachyetosum sylvaticae, Tilio-Carpinetum typicum, Circaeo-Alnetum oraz Carici elongatae-Alnetum. Uroczysko jest położone w północnej części Puszczy Niepołomickiej i zajmuje powierzchnię 25,73 ha (Ryc.1, 2). Na terenie rezerwatu Lipówka badano śluzowce w okresie od lipca do listopada 1999 roku oraz od maja do listopada 2001 roku. Stwierdzono występowanie 61 taksonów (58 gatunków i 3 odmiany) (Tab. 1). Większość śluzowców zanotowano na kłodach zarówno drzew liściastych, jak i iglastych (32 taksony). Na kłodach, pniakach, konarach i drobnych fragmentach martwego drewna drzew liściastych odnotowano 22 taksony, tylko 2 taksony występowały na drewnie drzew iglastych. Gatunki: Diachea leucopodia, Diderma testaceum, Didymium nigripes, Physarum contextum stwierdzono na ściółce. Natomiast zarodnie Diderma effusum zostały znalezione na martwym drewnie dębowym oraz na ściółce. Śluzowce rozwijały się z różną intensywnością, a maksimum pojawów zaznaczyło się w lipcu i sierpniu (Ryc. 4). Odnotowano 29 taksonów bardzo rzadkich i rzadkich na obszarze uroczyska (Ryc. 5), wśród których do gatunków umieszczonych na Czerwonej liście śluzowców rzadkich w Polsce należą: Arcyria minuta, A. stipata, Physarum penetrale, P. robustum oraz Symphytocarpus flaccidus (Drozdowicz et al. 2006). W Polsce jednym z najlepiej opracowanych pod względem bioty Myxomycetes jest rezerwat Łężczok (Stojanowska 1974; Stojanowska, Panek 2002), w którym lasy zajmują 136 ha. Jest to więc znacznie większy obszar niż uroczyska Lipówka, jednakże zaznacza się podobieństwo zbiorowisk leśnych wymienionych terenów. W rezerwacie Łężczok badania nad śluzowcami przeprowadzono w latach 1967-68, 1996-99 oraz w 2001 roku. Mimo opisanych różnic pod względem wielkości obszaru oraz długości okresów prowadzonych badań nad zróżnicowaniem gatunkowym śluzowców, dokonano porównania bioty śluzowców rezerwatów Łężczok i Lipówka (Tab. 2). Lista gatunków wspólnych obejmuje 33 gatunki i 4 odmiany, natomiast tylko na obszarze rezerwatu Łężczok znaleziono 20 gatunki i 1 odmianę, a w uroczysku Lipówka 21gat. i 3 odmiany. Większość gatunków wspólnych, zebranych w obu rezerwatach, należy do szeroko rozpowszechnionych i pospolitych na terenie Polski np. Lycogala epidendrum (Ryc. 3).
Źródło:: Acta Mycologica; 2012, 47, 1
0001-625X
2353-074X
Pojawia się w:: Acta Mycologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Goździk kosmaty Diathus armeria L. na Pogórzu Cieszyńskim (południowa Polska)
Deptford pink Diathus armeria L. in the Cieszyn Foothills (southern Poland)
Autorzy:: Beczała, Tomasz
Chmura, Damian
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36078220.pdf
Data publikacji:: 2024-06
Wydawca:: Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:: gatunek chroniony
zasoby populacji
stanowiska rzadkich gatunków roślin
protected species
abundance of population
localities of rare plant species
Opis:: Deptford pink Dianthus armeria L. is a representative of Caryophyllaceae family. It is plant species that is strictly protected since 2014. In the local Red List for the Silesian Province it was considered an endangered species. During 2023-2024 fieldwork was done that aimed to update the list of the localities of this species in the Cieszyn Foothills region. The locality was marked on the map using methodological assumptions of Atlas of Distribution of Vascular Plants in Poland. The density of population was counted or estimated. As a result of the field studies in the study area 9 localities (a total of 17 local populations) of Dianthus armeria were found in grassland, meadow, fringe and ruderal communities. Totally 8 localities were new to this area. Only localities from Tuł Mt has been known earlier. There were also the highest abundance of population, estimated at 600-700 individuals but population contain several small populations that amounting from tens to several hundreds of plants. Two populations are in Cisownica village and they occupy slopes of two local mountains: Kopieniec Mt (475 m a.s.l.) and Malcowa Mt (510 m a.s.l.). In Cieszyn population grows close to the nature reserve “Kopce”, and ecological use are “Łąki na kopcach”. In Leszna Górna village populations occupy xerothermic grasslands. The other situation is Górki Wielkie where the species grows in ruderal habitats: levees along Brennica river and in the vicinity of market. The other human-made habitats which were grown by Dianthus armeria were found in Puńców. These ones were abandoned quarry of dolomites and the vicinity of sports field but close to the fring of oak-hornbeam forest. In general, the population in the Cieszyn Foothills, size ranged from a few individuals to approximately several hundred. The lack of accurate data from previous years does not allow to assess the dynamics of the distribution and abundance of this species. Based on the general trends of Dianthus armeria in Poland, the population status appears to be satisfactory.
Źródło:: Polish Journal of Materials and Environmental Engineering; 2024, 7(27); 56-62
2720-1252
Pojawia się w:: Polish Journal of Materials and Environmental Engineering
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Malakofauna górnoholoceńskich martwic wapiennych w Beskidach Zachodnich (południowa Polska)
Malacofauna of Upper Holocene calcareous tufa in the Western Beskidy Mts (Southern Poland)
Autorzy:: Alexandrowicz, W. P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/183928.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:: martwice wapienne
malakofauna
zespoły mięczaków
górny holocen
Beskidy Zachodnie
południowa Polska
calcareous tufa
malacofauna
molluscan assemblages
Upper Holocene
Western Beskidy Mts.
southern Poland
Opis:: Górnoholoceńskie martwice wapienne występują pospolicie na obszarze Beskidów Zachodnich. Często, choć nie zawsze, zawierają one miej lub bardziej bogate zespoły mięczaków. Analiza malakologiczna przeprowadzona została na podstawie materiału pochodzącego z 33 stanowisk reprezentowanych przez 59 próbek. Pozwoliła ona na opis najbardziej charakterystycznych zespołów mięczaków. Zostały wydzielone cztery typy i trzy podtypy fauny różniące się między sobą strukturą i składem gatunkowym. Malakofauna rozpoznana w omawianych osadach węglanowych jest ściśle uzależniona od lokalnych warunków. Spośród 68 rozpoznanych gatunków tylko kilka występowało licznie i w wielu profilach, podczas gdy pozostałe miały znaczenie akcesoryczne. Badania nad górnoholoceńskimi martwicami wapiennymi mają duże znaczenie dla rozpoznania mechanizmów tworzenia takich osadów węglanowych i zróżnicowania zespołów fauny. Stanowią one także podstawę rozważań aktuopaleontologicznych istotnych dla interpretacji paleogeograficznych i paleoekologicznych martwic holocenu oraz późnego glacjału występujących w południowej Polsce.
Upper Holocene calcareous tufa occur commonly in the Western Beskidy Mts. Often, at least not always they contain more or less rich and differentiated molluscan assemblages. Malacological analysis was carried out on the basis of material collected from 33 localities represented by 59 samples. The most typical communities of snails and bivalves were characterized. Four types and three subtypes of fauna differing oneself in structure and species composition have been distinguished. Malacofauna recognized in discussed calcareous deposits is closely depended on local conditions. The whole material comprises 68 species, but only a few of them occur in large numbers and in many profiles, while the remaining ones had only accesorical importance. Malacological investigations of Upper Holocene calcareous tufa are important for recognizing mechanisms of deposition such calcareous sediments and differentiation of molluscan assemblages. They can be useful for actuopelaeontological analysis essential for palaeogeographical and palaeoecological interpretations of tufas of Holocene and Late Glacial age occurred in Southern Poland.
Źródło:: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2009, 35, 2; 175-200
0138-0974
Pojawia się w:: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Middle Miocene rhodoliths from the Korytnica Basin (southern Poland): environmental significance and paleontology
Środkowomioceńskie rodolity z basenu Korytnicy (Południowa Polska): znaczenie środowiskowe i paleontologia
Autorzy:: Pisera, A.
Studencki, W.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/20529.pdf
Data publikacji:: 1989
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Opis:: Rhodoliths from the Middle Miocene (Badenian) deposits of the Korytnica Basin are analysed in terms of environment-related internal features (symmetry, massiveness, growth forms of algae, borings, algal species composition and distribution). Differences in internal structure and distribution of dominant species in the rhodolith populations from Korytnica and Chomentów reflect environmental differences between the two parts of the Korytnica basin. Dense, symmetrical rhodoliths built frequently of thin thalii, with frequent epibionts and rare borings are typical of the shallower part of the basin (Chomentów). Porous, asymmetrical rhodoliths, built mainly of thick thalli, with less frequent epibionts and common borings prevail in the deeper part of the basin (Korytnica). In the systematic part of the paper 26 species of 7 genera (Archaeolithothamnium, Palaeothamnium, Lithothamnion, Mesophyllum, Lithophyllum, Leptolithophyllum and Titanoderma) are described, 7 of which are for the first time reported from the Polish Miocene.
W pracy przedstawiono wyniki badań rodolitów pochodzących ze środkowomioceńskich (badeńskich) osadów basenu Korytnicy. Dwie populacje rodolitów, zebrane z piasków i piaskowców w Korytnicy oraz wapieni glonowych w Chomentowie, wykazują różnice w symetrii, porowatości, dominacji form wzrostowych, oraz subtelne różnice składu gatunkowego glonów je budujących. Rodolity z Korytnicy charakteryzują się większą asymetrią i porowatością, mniej licznymi epibiontami, liczniejszymi wierceniami i przewagą gruboskorupowych plech. Dominują w nich 4 gatunki: Lithothamnion microphyllum, Mesophyllum iraqense, Lithophyllum albanense i Titanoderma? duplex, z których Lt. microphyllum występuje częściej niż w Chomentowie. Rodolity z Chomentowa natomiast charakteryzują się większą symetrią, mniejszą porowatością, liczniejszymi epibiontami, rzadszymi wierceniami oraz przewagą cienkoskorupowych plech. Dominuje w nich 5 gatunków: Lithothamnion microphyllum, Lt. praefruticulosum, Mesophyllum iraqense, Lithophyllum albanense i Titanoderma? duplex, z których M. iraqense występuje częściej niż w Korytnicy. Różnice powyższe przypisać należy czynnikom środowiska. Obie populacje pochodzą z utworów płytkowodnych, ale cechy rodolitów z Korytnicy wskazują na większą głębokość zbiornika, podczas gdy zespół rodolitów z Chomentowa jest charakterystyczny dla jego płytszej części. W badanym materiale stwierdzono występowanie 26 gatunków krasnorostów należących do 7 rodzajów (Archaeolithothamnium, Palaeothamnium, Lithothamnion, Mesophyllum, Lithophyllum, Leptolithophyllum i Titanoderma). W konstrukcji rodolitów uczestniczy najczęściej 5—8 gatunków, z których 4—5 dominuje objętościowo, a pozostałe mają charakter akcesoryczny. Tylko 4 rodolity z całego badanego materiału okazały się monospecyficzne. Następstwo gatunków w ponad 100 badanych rodolitach jest czysto przypadkowe i nie wykazuje cech sukcesji ekologicznej.
Źródło:: Acta Palaeontologica Polonica; 1989, 34, 3
0567-7920
Pojawia się w:: Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Wyznaczenie przemieszczeń powierzchniowych na osuwisku w Kłodnem (gmina Limanowa, południowa Polska)
Determination of surface displacement on the landslide in Kłodne (Limanowa community, southern Poland)
Autorzy:: Ćwiąkała, P.
Stanisz, J.
Wróbel, A.
Kaczmarczyk, R.
Drwal, P.
Grabek, P.
Daroch, M.
Pękala, M.
Świątek, M.
Zierkiewicz, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2075554.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: Karpaty fliszowe
osuwiska
monitoring geodezyjny
Kłodne
flysch Carpathians
landslides
geodetic monitoring
Opis:: Examination of the landslide in Kłodne was carried out in 2013 and 2014. The work was divided into two parts: geological engineering investigations (mapping of the external borders of the landslide) and geodetic surveying (photogrammetric studies and monitoring of surface movements). The boundaries of the landslide were marked using a Garmin eTrex GPS receiver and a geological compass (Freiberg). The boundaries have not changed and is convergent with previous studies. In the south-western part of the landslide the boundary is blurred as a result of anthropogenic transformation of the area. In the south-eastern part (as at May17, 2014) about 200 m3 of the colluvial material has been moved. Photogrammetric studies were based on the analysis of aerial photos from May 26, 2009 (prior tothe landslide formation) and on the orthophotomap created from images taken in July 2010, after the formation of the landslide. Displacement vectors were determined by comparing the locations of specific terrain details in the pictures taken before and after the mass movements occurred. In the upper part of the landslide the maximum horizontal displacement value was 87.7 m, the minimum was 6.2, and the average – 84.5 m. In the lower part of the landslide the horizontal displacements amounted to 65.5 m, had a minimum value of 10.3, and an average of 54.8 m. In the last stage of the study the base measurement network was created. It consisted of 68 points stabilized in the ground. The measurements were performed using the static GNSS observations method and linear-angular measurements carried out with a precise total station. In 2013, horizontal displacements ranged from 1 to 8.1 mm, and vertical ones ranged from –9.8 to 13.5 mm. In 2014, there were displacements observed in the vicinity of the main slope. They were directed to the south. The horizontal displacement vector has reached values from 2 to 94 mm, and the vertical vector was from –63 to 16 mm.
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2016, 64, 2; 122--130
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Zespoły mięczaków w vistuliańskich lessach we wsi Chobrzany koło Sandomierza (południowa Polska)
Molluscan communities in Vistulian loess located in Chobrzany, a village near Sandomierz (Southern Poland)
Autorzy:: Alexandrowicz, W. P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/183397.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:: lessy
malakofauna
rekonstrukcja paleośrodowiska
vistulian
pleniglacjał
południowa Polska
loess
malacofauna
palaeoenvironmental reconstruction
Vistulian
Pleniglacial
southern Poland
Opis:: Analizie malakologicznej poddano materiał muszlowy pochodzący z profilu lessów w Chobrzanach koło Sandomierza. Omawiany profil tworzy pionową ścianę o wysokości dochodzącej do 6.5 m. Górną część sekwencji tworzą typowe żółte lessy z pionowymi spękaniami przykryte przez współczesną glebę. W części dolnej pojawia się laminacja i konkrecje węglanowe. W omawianych osadach rozpoznano sześć gatunków ślimaków. Wszystkie one należą do grupy tzw. gatunków lessowych. Zmiany w składzie i strukturze fauny pozwoliły na wyróżnienie kilku zespołów odpowiadających cechom środowiska sedymentacyjnego, umożliwiających rekonstrukcje paleoklimatyczne i stratygraficzne. Wyniki analiz wskazują, że omawiane osady można zaliczyć do najmłodszej serii lessowej (lessów młodszych górnych) związanych z pleniglacjałem zlodowacenia Wisły.
Malacological analysis was conducted on shell material from loess profile in Chobrzany village located near Sandomierz. This particular profile represents a vertical wall, up to 6.5 m high. Its upper part is composed of typical, yellow loess with vertical cracks covered by recent soil. In the lower interval the occurrence of poorly visible lamination and carbonate concretions is observed. Six species of snails were identified. These belong to the so-called "loess species". Several types of molluscan communities can be distinguished on the basis of faunistic changes. These molluscs' assemblages correspond with the palaeoenvironment and they allow for palaeoclimatic and stratigraphical reconstructions. The results of malacological analysis indicate that the loesses in Chobrzany could belong to the youngest loess sequence (Upper Younger Loess), which were deposited during Pleniglacial Phase of Vistulian.
Źródło:: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2011, 37, 3; 357-373
0138-0974
Pojawia się w:: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Physiological activity of ectomycorrhizas in a moderately polluted forest (Ratanica catchment, Southern Poland)
Aktywność fizjologiczna ektomikoryz w średnio zanieczyszczonym lesie (zlewnia potoku Ratanica, południowa Polska)
Autorzy:: Kieliszewska-Rokicka, B.
Kurczynska, E.U.
Leski, T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/41475.pdf
Data publikacji:: 2000
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Dendrologii PAN
Tematy:: Scotch pine
Polska
Fagus sylvatica
beech
ectomycorrhiza
polluted forest
fluorescein diacetate
physiological activity
root
acid phosphatase
soil
Pinus sylvestris
anatomy
Ratanica catchment
forest
Opis:: Ectomycorrhizas of Scots pine (Pinus sylvestris L.) and beech (Fagus sylvatica L.) were sampled in a mature forest ecosystem exposed for more than 40 years to moderate levels of gaseous and dust pollutants. Soil of the forest site was characterised by low pH and accumulation of heavy metals (Pb, Mn, Zn, Cu, Cd, Fe). Mycorrhizal vitality and enzyme activity of the root-surface and soil acid phosphatase (AcPase) were studied at 17 measurement points (0–5 cm soil depth) in relation to the content of inorganic phosphate (Pi) and aluminium ions (Al3+) in the soil. Anatomy of Scots pine and beech mycorrhizas taken from different measurement points was observed. The concentration of essential nutrients (C, N, P, Ca, Mg) and the ratios Ca/Al, Mg/Al and N/P were analysed in fine roots. High concentrations of Al3+ in the soil (40–118 meq kg-1) and low levels of Pi (12–44 mg P2O5 kg-1) were accompanied by high activity of the root-surface AcPase of pine and beech mycorrhizas (25–67 and 33–86 μmol pNP g-1 fresh weight h-1, respectively) and soil AcPase (6.8–22.4 μmol pNP g-1 dry weight h-1). The results indicate that fine tree roots are undoubtedly under stress as evidenced by a disturbance in P uptake and accumulation. However, the high vitality of mycorrhizas and the high Ca/Al ratio in fine roots suggest that the defence mechanisms of mycorrhizas and the rhizosphere are still able to ameliorate the influence of anthropogenic pollution.
Badania ektomikoryz sosny (Pinus sylvestris L.) i buka( Fagus sylvatica L.) prowadzono na Pogórzu Karpackim w dorosłym drzewostanie, który przez ponad 40 lat znajdował się pod wpływem gazowych i pyłowych zanieczyszczeń powietrza o średnich stężeniach. Gleby badanego ekosystemu leśnego cechowało niskie pH oraz znaczna akumulacja metali ciężkich (Pb, Mn, Zn, Cu, Cd, Fe). Badano zależność między stężeniem nieorganicznego fosforanu w glebie, a aktywnością enzymatyczną kwaśnej fosfatazy mikoryz i gleby. Analizowano także stężenia pierwiastków odżywczych (C, N, P, Ca, Mg) oraz jonów glinu (Al3+) w korzeniach drobnych. Mikoryzy sosny i buka były analizowane pod względem budowy anatomicznej oraz żywotności. Stwierdzono stosunkowo wysokie stężenie jonów Al3+ w glebie (40–118 meq kg-1) i niski poziom nieorganicznego fosforanu (Pi) (12–44 mg P2O5 kg-1). Jednocześnie zarejestrowano wysoką aktywność powierzchniowej kwaśnej fosfatazy mikoryz sosny i buka(odpowiednio, 25–67 i 33–86 μmoli pNP g-1 świeżej masy h-1) oraz kwaśnej fosfatazy gleby (6,8–22,4 μmoli pNP g-1 suchej masy h-1). Stężeniafosforu w korzeniach drobnych (poniżej stężeń uważanych za optymalne) oraz wysoki stosunek N/P pokazują, że pobieranie i akumulację fosforu przez systemy korzeni drobnych sosny i bukajest niedostateczne, mimo wysokiej aktywności kwaśnej fosfatazy. Budowa anatomiczna mikoryz, stosunkowo duży udział żywych mikoryz w systemie korzeni drobnych oraz wysoki stosunek Ca/Al w korzeniach sosny i buka(odpowiednio, 1,79 i 2,38) sugerują, że mechanizmy obronne mikoryz i mikroorganizmów ryzosfery mają zdolność łagodzenia wpływu zanieczyszczeń antropogenicznych.
Źródło:: Dendrobiology; 2000, 45
1641-1307
Pojawia się w:: Dendrobiology
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Charakterystyka geochemiczna osadów i wód zbiornika Dziećkowice (Jeziora Imielińskiego), południowa Polska
Geochemistry of sediments and water of the Dziećkowice artificial reservoir (Imielińskie Lake), southern Poland
Autorzy:: Biel, A.
Pasieczna, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2062750.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: wody powierzchniowe
zanieczyszczenie
metale ciężkie
Zbiornik Dziećkowice
Śląsk
surface water
contamination
heavy metals
Dziećkowice artificial reservoir
Silesia (Poland)
Opis:: Określono zawartość metali ciężkich i innych pierwiastków w wodach oraz w osadach Zbiornika Dziećkowice, wykorzystywanego jako zbiornik wody pitnej dla aglomeracji katowickiej. Próbki osadów i wód pobierano z brzegów zbiornika. Oznaczenia zawartości Ag, Al, As, Ba, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mg, Mn, Ni, P, Pb, S, Sr, Ti, V i Zn w osadach wykonano metodą ICP-AES, natomiast analizy Hg metodą CV-AAS po roztworzeniu próbek w wodzie królewskiej. Oznaczenia zawartości B, Ba, Ca, Cr, Fe, K, Mg, Mn, Na, P, SiO2, SO4, Sr, Ti i Zn w wodach powierzchniowych przeprowadzono metodą ICP-AES, a zawartości Ag, Al, As, Cd, Cl, Co, Cu, Li, Mo, Ni, Pb, Rb, Sb, Tl i U metodą ICP-MS. Analizy wykazały, że badane wody są bardzo dobrej jakości, charakteryzują się bardzo małymi stężeniami oznaczanych składników i spełniają wymagania normatywne dla wód pitnych. Osady zbiornika odznaczają się wyjątkowo małymi zawartościami metali ciężkich i innych pierwiastków i nie stwarzają zagrożenia dla utrzymania dobrej jakości wód.
Contents of heavy metals and other elements in the water and sediments were studied in the Dziećkowice artificial reservoir supplying drinking water for the Katowice agglomeration. Sediment and water samples were collected from the reservoir’s shore. The contents of Ag, Al, As, Ba, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mg, Mn, Ni, P, Pb, S, Sr, Ti, V and Zn in sediments were determined using the ICP-AES method, and Hg – using the CV-AAS method, following hot aqua regia digestion. Determinations of B, Ba, Ca, Cr, Fe, K, Mg, Mn, Na, P, SiO2, SO4, Sr, Ti and Zn in water samples were performed by the ICP-AES method. The contents of Ag, Al, As, Cd, Cl, Co, Cu, Li, Mo, Ni, Pb, Rb, Sb, Tl and U were determined by the ICP-MS method. Geochemical studies have indicated small contents of these elements in the water so it can be classified as very good quality water, fulfilling current guideline values established for drinking water in Poland. Sediments of the Dziećkowice reservoir contain small amounts of all the analysed elements and do not pose a threat to the water quality.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 450; 1--8
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Upper Jurassic chalky limestones in the Zakrzówek Horst, Kraków, Kraków-Wieluń Upland (South Poland)
Górnojurajskie wapienie kredowate zrębu Zakrzówka w Krakowie, Wyżyna Krakowsko-Wieluńska, południowa Polska
Autorzy:: Krajewski, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/191182.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:: carbonate buildups
microfacies
background sedimentation rate
Upper Jurassic
Kraków
southern Poland
Źródło:: Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2001, 71, No 1; 43-51
0208-9068
Pojawia się w:: Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Złoto w żyłach kwarcowo-siarczkowych z wiercenia DB-4 (rejon Doliny Będkowskiej, Południowa Polska)
Gold in quartz-sulphide veinlets from DB-4 drillhole (Będkowska Valley, Southern Poland)
Autorzy:: Mikulski, S. Z.
Markowiak, M.
Oszczepalski, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2063153.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: złoto
żyłki kwarcowo-kruszcowe
metasedymenty
skały magmowe
blok małopolski
Dolina Będkowska
ediakar
gold
quartz-sulphide veinlets
metasediments
magmatic rocks
Małopolska Block
Będkowska Valley
Ediacaran
Opis:: W wyniku aktualnie przeprowadzonych przez Państwowy Instytut Geologiczny badań materiału rdzeniowego z archiwalnego wiercenia DB-4 z rejonu Doliny Będkowskiej (południowa część bloku małopolskiego) udokumentowano występowanie złota w szarozielonych i brunatnych metasedymentach ediakaru. Podwyższone zawartości złota (maks. do 15 ppm) stwierdzono w próbkach punktowych kilku interwałów głębokościowych, przede wszystkim z głębokości 253,0 i 584,5 m. W strefach tych występują liczne żyłki kwarcowe (grubości do 10 cm), kwarcowo-kruszcowe oraz węglanowe. Złotonośna mineralizacja kruszcowa związana jest z żyłkowo-impregnacyjnymi wystąpieniami pirytu i sfalerytu, którym towarzyszy galena, chalkopiryt oraz podrzędnie arsenopiryt. Złoto i elektrum występująw postaci wrostków w pirycie, żyłek sfalerytowo-galenowych (tnących piryt), jak również w formie drobnoziarnistych wydzieleń (<0,1 mm średnicy) w kwarcu. Elektrum cechuje zmienna zawartość srebra, od 19,7 do 46,9% wag. W profilu otworu wyraźnie zaznacza się pozytywna korelacja ztota z arsenem, ołowiem i miedzią, a także z wysokimi koncentracjami cynku. W strefach złotonośnych oprócz sylifikacji stwierdzono epidotyzację, chlorytyzację oraz kalcytyzację skał klastycznych. Obecność intruzji granodiorytowej w pobliżu otworu oraz licznych górnokarbońsko-dolnopermskich dajek skał magmowych - dacytów, diabazów i andezytów, przecinających strukturalnie zdeformowane metasedymenty ediakaru, wskazuje na związek mineralizacji złotonośnej z rozwojem późnowaryscyjskich pomagmowych procesów hydrotermalnych w strefach oddziaływania intruzji i aktywności tektonicznej.
Recent Polish Geological Institute investigations of the DB-4 drillhole cores from Będkowska Valley (southern part of Małopolska block) documented occurrence of gold in grey-greenish and brown Ediacaran metasedimentary rocks. Elevated concentrations of gold (up to 15 ppm) have been revealed in isolated samples from several intervals, mostly at depths of 253.0 and 584.5 m. Numerous quartz veinlets (up to 10 cm thick), quartz-sulphide and carbonate veinlets occur within those intervals. Gold-bearing mineralization coexists with pyrite and sphalerite veinings and impregnations in association with galena, chalcopyrite and minor arsenopyrite. Gold and electrum occur in a form of inclusions in pyrite, sphalerite-galena veinlets (which crosscut pyrite), and as fine-grained exsolutions(<0.1 mm in size) in quartz. Electrum is characterized by variable contents of silver, in a range from 19.7 to 46.9 wt %. In DB-4 profile, gold shows a positive correlation with arsenic, lead, copper, and zinc. Gold-hosted rocks display silification, epidotization, chloritization and calcitization. Granodiorite intrusion in the vicinity of drillhole and numerous intrusion-related Upper Carboniferous-Lower Permian dacite, diabase and andesite dikes which cut across the Ediacaran structurally-deformed metasediments implies that the formation of gold-bearing mineralization may relate to evolution of late-Variscan postmagmatic hydrothermal processes in zones affected by magmatic and tectonic activity.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2008, 429; 99-111
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Przejawy mineralizacji polimetalicznej w strukturze elewacji Brudzowic (Siewierza) na bloku górnośląskim (południowa Polska)
Polymetallic hydrothermal mineralization of the Brudzowice (Siewierz) elevation structurein the Upper Silesian Block (southern Poland)
Autorzy:: Markowiak, Marek
Habryn, Ryszard
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2076114.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: odwiert Bibiela PIG-1
Blok Górnośląski
konstrukcja elewacji Brudzowice
Siewierz
ordowik
ediakar
mineralizacja polimetaliczna
Bibiela PIG-1 borehole
Upper Silesian Block
Brudzowice elevation structure
Ordovician
Ediacaran
polymetallic mineralization
Opis:: In the northern part of the Upper Silesian Block, there is a latitudinal structure, several kilometres wide, stretching from Zawiercie through Siewierz towards Tworóg, where Devonian carbonate formations occur directly under the Triassic overburden. This tectonically controlled elevated structure, redefined in this paper as the Brudzowice (Siewierz) elevation, is the effect of Variscan restructuring of the area, which was accompanied by magmatism carrying polymetallic mineralization, and by intense erosion reaching the Lower Devonian formations. The Bibiela PIG-1 borehole, drilled in 2016, revealed the presence of Ordovician and Ediacaran clastics under the Devonian, in which metasomatic changes and ore mineralization located within the range of low-temperature hydrothermal effects associated with an acid magmatic intrusion were observed. A complex ore association with Cu, Fe, Zn, Pb, and Ni and As minerals have been found. The presence of chalcopyrite extends the list of documented manifestations of copper mineralization in the Upper Silesian Block, so far observed in the late Paleozoic and Lower Triassic formations, thus indicating the prospect for further exploration in this area.
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2020, 68, 6; 511--525
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Development of the Turonian Conulus Lagerstätte in the Wielkanoc quarry, Miechów Upland (South Poland)
Geneza nagromadzenia jeżowców rodzaju conulus w skondensowanej warstwie wapieni turońskich w kamieniołomie Wielkanoc (południowa polska)
Autorzy:: Olszewska-Nejbert, D.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/191988.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:: Conulus Lagerstätte
lag sediment
Turonian
Miechów Upland
South Poland
Opis:: Turonian sandy limestones and organodetrital limestones exposed in the Wielkanoc quarry, Miechów Upland, South Poland, lie on Oxfordian massive limestones, truncated with an abrasion surface. The bed situated ca. 2.5 m above the abrasion surface contains a parautochthonous and monotypic assemblage of the species Conulus subrotundus Mantell, 1822; thus the concentration can be referred to as the Conulus Lagerstätte. The microfacies analysis of the Conulus Lagerstätte indicates its development to have been determined by the existence of eco-events producing an increased population of Conulus subrotundus, and of sedimentological factors, that is waning of the loose sediment from the sea floor and erosion of the consolidated deposit rich in the earlier fossilised echinoids. The episodes of material accumulation, its consolidation and erosion in high-energy environment (action of bottom current) led to the increase of amount of echinoids as the intraclasts according to the model of lag sediment deposition.
W kamieniołomie Wielkanoc (Wyżyna Miechowska), położonym na granicy Jury Polskiej i Niecki Miechowskiej (Fig. 1) odsłania się 10 m profil utworów oerodkowego i górnego turonu (Fig. 2), leżących na powierzchni abrazyjnej, oecinającej oksfordzkie wapienie skaliste. Utwory turońskie są wykształcone w dolnej części profilu w postaci wapieni piaszczysto-organodetrytycznych, organodetrytycznych lub piaszczystych, podczas gdy w górnej przeważają wapienie organodetrytyczne. Profil turonu kończy warstwa wapieni pelitowych z twardym dnem w stropie, nad którym leżą wapienie piaszczysto-glaukonitowe koniaku. Około 2,5 m nad powierzchnią abrazyjną znajduje się warstwa z wyraźnie większą frekwencją jeżowców (Fig. 3, 4), które stanowią paraautochtoniczny i monotypowy zespół gatunku Conulus subrotundus Mantell, 1822. Nagromadzenie jeżowców Conulus w jednej warstwie o znacznym rozprzestrzenieniu horyzontalnym pojawia się tylko raz w profilu turonu kamieniołomu Wielkanoc. Wykonane badania pokazały niejednorodną budowę warstwy z jeżowcami (Fig. 5–8). W obrębie tła skalnego występują intraklasty bez jeżowców, intraklasty, w których jeżowiec stanowi część intraklastu oraz jeżowce. Tło skalne jest packstonem inoceramowym (Fig. 5h, 7F), podobnie jak utwory leżące powyżej warstwy z jeżowcami (Fig. 5i, 8). Intraklasty nie zawierające jeżowców są zbudowane z wakstonu otwornicowo-kalcisferowego z dużą domieszką kwarcu oraz podrzędnie glaukonitu (Fig. 5c, 7B). Litologicznie odpowiadają osadom podoecielającym warstwę z jeżowcami (Fig. 5b, 7A). Intraklasty z jeżowcami charakteryzują się nieco bardziej złożoną budową. Skała otaczająca pancerz wykształcona jest jako wakston otwornicowo-kalcisferowy z dużą domieszką kwarcu oraz podrzędną glaukonitu (Fig. 5d, f; 7D, E). Ten sam rodzaj osadu wypełnia większość pancerzy jeżowców (Fig. 5e, 7E). Znacznie rzadziej spotykane są okazy, gdzie skała wypełniająca pancerz jeżowca w całości jest wakstonem otwornicowo- kalcisferowym bez domieszek kwarcowo-glaukonitowych (Fig. 5g, 7C), lub też wypełnienie pancerza ma charakter mieszany, tzn. część okazu wypełniona jest wakstonem otwornicowokalcisferowym z dodatkiem dużej ilości kwarcu i niewielkiej glaukonitu, zaś pozostała część, tej domieszki jest pozbawiona. Jeżowce nie będące częścią intraklastu wypełnione są wakstonem otwornicowo-kalcisferowym z dużą domieszką kwarcu i niewielk ą glaukonitu. Nieliczne okazy są wypełnione wakstonem otwornicowo-kalcisferowym, który nie zawiera domieszek kwarcowo- glaukonitowych. Obserwacje terenowe i analiza mikrofacjalna pozwoliły stwierdzić, iż do nagromadzenia jeżowców w analizowanej warstwie przyczyniły się czynniki ekologiczne i złożone czynniki sedymentologiczne. Do tych pierwszych należą zdarzenia ekologiczne, kiedy w środowisku stosunkowo niskoenergetycznym powstały optymalne warunki rozwoju Conulus subrotundus Mantell. Na czynniki sedymentologiczne złożyło się zarówno wymywanie świeżo złożonego luźnego osadu jak i erozja już skonsolidowanego osadu, bogatego w sfosylizowane wcześniej jeżowce (Fig. 9). Proces ten polegał na epizodach akumulacji materiału, jego konsolidacji i erozji w środowisku wysokoenergetycznym, co doprowadziło do powstania bruku rezydualnego (ang. lag deposit) składającego się ze sfosylizowanych wczeoeniej jeżowców. Opisane procesy zachodziły na podmorskim progu krakowskim, który funkcjonował jako jednostka paleogeograficzna od turonu po santon. Próg krakowski rozdzielał dwa głębsze baseny, położony na NE basen bruzdy duńsko-polskiej od basenu opolskiego na SW. W generalnie transgresywnych utworach późnej kredy, na progu krakowskim osadzały się utwory płytkowodne. Osadzanie tych utworów było przerywane częstymi epizodami erozji, gdyż próg krakowski, zanim został ostatecznie pogrążony w późnym santonie, podlegał okresowo silnej działalności falowania i prądów dennych.
Źródło:: Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2005, 75, No 2; 199-210
0208-9068
Pojawia się w:: Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Obniżanie trofii wód w systemach kaskadowych, na przykładzie kaskady Soły (Południowa Polska)
Decreasing of water trophy in cascade systems, on example of the Soła river dam cascade (Southern Poland)
Autorzy:: Jachniak, E
Jaguś, A
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/401110.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:: zbiornik wodny
kaskada Soły
samooczyszczanie wód
trofia wód
plankton
water reservoir
Soła river dam cascade
water self-purification
water trophy
Opis:: W pracy podjęto temat samooczyszczania wód w kaskadach zbiorników wodnych. Przedstawiono wyniki badań hydrobiologicznych trzech zbiorników zaporowych (Tresna, Porąbka i Czaniec), tworzących kaskadę rzeki Soły. Określono status troficzny zbiorników na podstawie stężenia chlorofilu, wielkości biomasy fitoplanktonu i występowania wskaźnikowych gatunków glonów planktonowych. Wyniki badań wskazały na obniżanie trofii wód w układzie od najwyższego do najniższego zbiornika kaskady. Średnie stężenia chlorofilu wynosiły odpowiednio 19,99 μg∙dm^-3, 8,74 μg∙dm^-3 oraz 4,29 μg∙dm^-3, natomiast średnia wielkość biomasy 4,1 mg∙dm^-3, 3,4 mg∙dm^-3 i 0,1 mg∙dm^-3. Obserwowane gatunki glonów planktonowych potwierdziły istnienie różnic między zbiornikami. W Tresnej rozwijało się więcej gatunków wskazujących na eutrofię, zaś w Porąbce oraz Czańcu rozwijały się gatunki występujące w wodach oligomezotroficznych. Samooczyszczanie wód w kaskadzie Soły, wyrażone obniżaniem ich żyzności, jest ważne dla gospodarki wodnej regionu, gdyż zbiornik Czaniec pełni funkcję zbiornika wodociągowego.
In this thesis the subject of water self-purification in cascade systems of water reservoirs was engaged. The results of hydrobiological research of three dam reservoirs (Tresna, Porąbka and Czaniec), creating the Soła river dam cascade were presented. The trophic status of these reservoirs was defined on the grounds of the concentration of chlorophyll a, biomass of phytoplankton and occurrence of indicating species of planktonic algae. The results of research indicated on decreasing of water trophy in the layout from the highest into the lowest reservoir of the cascade. The average concentrations of chlorophyll a amounted appropriately 19,99 μg∙dm^-3, 8,74 μg∙dm ^-3 and 4,29 μg∙dm^-3, instead the average biomass of phytoplankton amounted appropriately 4,1 mg∙dm^-3, 3,4 mg∙dm^-3 and 0,1 mg∙dm^-3. The observed species of algae confirmed occurrence of differences between reservoirs. In Tresna reservoir more species of phytoplankton indicating for eutrophy were thrived, instead in Porąbka and Czaniec reservoirs the species occurring in oligomesotrophic water thrived. Water self-purification in the Soła river dam cascade expressed decreasing of their fertility is important for water management of the region, because the Czaniec reservoir fulfill a function of water-supply reservoir.
Źródło:: Inżynieria Ekologiczna; 2013, 32; 65-73
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:: Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Facies development of the Badenian (Middle Miocene) gypsum deposits in the Racławice area (Miechów Upland, southern Poland)
Rozwój facjalny gipsów Badenu (środkowy miocen) w okolicy Racławic (Wyżyna Miechowska, południowa Polska)
Autorzy:: Becker, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/191956.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:: Miocene
Badenian
gypsum facies
Miechów Upland
Opis:: The Middle Miocene (Badenian) gypsum sequence was investigated by means of facies analysis on the Miechów Upland in the environs of Racławice, about 40 km northeast of Cracow. The region lies at the northwestern margin of the Carpathian Foredeep and has been omitted in detailed investigations until now. Five gypsum facies were distinguished: giant gypsum intergrowths, grass-like gypsum, palisade gypsum, sabre gypsum and microcrystalline gypsum. Except for the palisade gypsum, the other facies were described from the adjacent Nida area. The vertical arrangement of the facies is generally the same along entire northern margin of the Carpathian Foredeep. The studied sequence is reduced in thickness (up to 30 m) in comparison to the Nida area (up to 50 m). The lower part of the section, composed of the giant gypsum intergrowths and grass-like gypsum, is distinctively reduced. It is often replaced by a thin layer of palisade gypsum. The microcrystalline gypsum and the sabre gypsum are the most common facies. The giant gypsum intergrowths and the grass-like gypsum occur in the northern part of the Racławice area, while the palisade gypsum dominates in the southern part. The gypsum basin of the Miechów Upland developed in a similar way as the basin of the Nida area, but was shallower and its brines underwent more often dilution. The basin-floor morphology probably showed a variety of features.read in the deeper waters of the northwestern Proto-Caribbean basin.
Badeńskie osady ewaporatowe zapadliska przedkarpackiego wzbudzają coraz większe zainteresowanie dzięki rozwojowi analizy facjalnej. Utwory gipsowe Wyżyny Miechowskiej w południowej Polsce były omijane w dotychczasowych szczegółowych analizach ze względu na brak dużych odsłonięć w tym rejonie. W niniejszej pracy przedstawione są pierwsze wyniki analizy facjalnej gipsów okolic Racławic w południowej częoeci Wyżyny Miechowskiej, 40 km na północny-wschód od Krakowa (Fig. 1). W pracy porównano profil gipsowy badanego obszaru z dobrze rozpoznanym profilem gipsów nadnidziańskich. Osady ewaporatowe Wyżyny Miechowskiej są podoecielone przez utwory dolnego lub środkowego badenu, do których należą piaski heterosteginowe oraz warstwy baranowskie (Fig. 2; Krach, 1947; Radwański, 1968). Gipsy mogą również leżeć bezpośrednio na górnokredowym podłożu (Radwański, 1968). Osady ewaporatowe są przykryte przez utwory górnego badenu lub sarmatu lub przez utwory czwartorzędowe (Osmólski, 1972; Woiński, 1991). Badaniami objęto 10 następujących odsłonięć: Kowary, Małoszów, Pałecznica, Podgaje, Głupczów, Racławice-źródło, Racławice-góra Widnica, Kooeciejów, Kowalówka i Działoszyce (Fig. 3). Wyróżnionych zostało pięć facji gipsowych: gipsy szklicowe, gipsy trawiaste, gipsy palisadowe, gipsy szablaste i gipsy mikrokrystaliczne (sensu Bąbel, 1999a, oprócz gipsów palisadowych). Gipsy szklicowe i trawiaste występują na badanym obszarze jedynie w postaci niewielkich bloków i rumoszy (Głupczów, Kooeciejów, Kowalówka, Działoszyce) dlatego nie zostały one dokładnie scharakteryzowane. Gipsy palisadowe, gipsy szablaste i gipsy mikrokrystaliczne są odsłonięte stosunkowo dobrze (Fig. 4). Gipsy palisadowe, po raz pierwszy opisane szczegółowo w niniejszej pracy, a stwierdzone już przez Bąbla (1987, Pl. 7, Fig. 2; 1990, Phot. 3-5, 16) są zbudowane z kryształów gipsu osiągających do 0.7 m długości, podobnych do kryształów szklicowych (Fig. 5). Kryształy palisadowe mają kształt zbliżony do prostopadłościanów i nie tworzą zrostów. Częste są ślady rozpuszczania. Gipsy palisadowe tworzyły się w podobnych warunkach jak gipsy szklicowe (Bąbel, 1999a; Kasprzyk, 1999; Peryt, 1996). Narastały one na dnie płytkiego basenu ewaporatowego w postaci zwartych pokryw. Krystalizacja gipsu była często przerywana epizodami dopływu wysłodzonych wód, które częściowo rozpuszczały powsta ły gips. Gipsy szablaste zbudowane są z długich, zakrzywionych kryształów gipsu, przypominających szable (Fig. 6; Bąbel, 1999a; Kasprzyk, 1999; Peryt, 1996 etc.). Warstwa gipsów szablastych dzieli się na dwie części, dolną i górną, o różnym wykształceniu. W dolnej części przestrzenie pomiędzy kryształami szablastymi (do 0,5 m długości) wypełnione są przez chaotycznie ułożone, drobne kryształy o pałeczkowatym pokroju. Struktura ta przypomina gipsy szkieletowe sensu Kasprzyk (1993). W górnej części przestrzenie pomiędzy kryształami szablastymi (do 1,18 m długooeci) wypełnia gips mikrokrystaliczny. Sedymentacja gipsów szablastych przebiegała identycznie jak na Ponidziu (Bąbel, 1999a; Kasprzyk 1993, 1999). Kryształy narastały na dnie basenu w solance o rozwarstwieniu gęstościowym. Pod koniec sedymentacji zasolenie wzrosło na tyle, iż doszło do krystalizacji gipsu w toni wodnej. Gipsy mikrokrystaliczne są zbudowane z bardzo drobnych kryształów gipsu (do 0,05 mm, Kwiatkowski, 1972; Niemczyk, 1988; Kubica, 1992; Bąbel, 1999a). Najczęstszymi strukturami sedymentacyjnymi są: płaska laminacja, laminacja falista, powierzchnie rozmycia, brekcje, mikrouskoki i mikrofałdy (Fig. 7). Ślady po kryształach halitu występują rzadko. Gipsy mikrokrystaliczne powstały z osadzenia na dnie basenu kryształów wytrąconych w toni wodnej lub redeponowanych (Pawlikowski, 1982; Bąbel, 1999a; Kasprzyk, 1999). Do nasycenia solanki względem halitu dochodziło epizodycznie. Gipsy mikrokrystaliczne zostały częściowo diagenetycznie przekształcone w gipsy porfiroblastyczne (Bąbel, 1992). Gipsy szablaste i mikrokrystaliczne są najbardziej rozprzestrzenione i występują na całym badanym obszarze (Fig. 8). Gipsy palisadowe dominują na południu badanego terenu, pomiędzy Kowarami i Głupczowem, podczas gdy gipsy szklicowe i trawiaste występują głównie na północ od Głupczowa (Fig. 8). Pionowa sukcesja gipsów Wyżyny Miechowskiej jest stała, identyczna jak w całym północnym obrzeżeniu zapadliska przedkarpackiego (Fig. 9). Całkowita miąższooeć sekwencji gipsów rzadko osiąga 30 m, czyli jest o ok. 20 m mniejsza niż na Ponidziu (Fig. 10). Szczególnie zredukowana jest dolna część profilu obejmująca gipsy szklicowe i trawiaste, które często zastąpione są jedną cienką warstwą gipsów palisadowych (Fig. 10). Przebieg sedymentacji gipsów nie odbiegał znacząco od sedymentacji gipsów Ponidzia. Basen Wyżyny Miechowskiej był prawdopodobnie płytszy i miał bardzo urozmaiconą morfologię dna. Często dochodziło również do rozcieńczania wód basenu przez wody z lądu.
Źródło:: Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2005, 75, No 2; 111-120
0208-9068
Pojawia się w:: Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Wielofunkcyjna mozaika terenów zieleni w kontekście zrównoważonego rozwoju Dolnego Śląska (południowa Polska)
A Multifunctional Mosaic of Green Spaces in the Context of the Lower Silesia Region (Southern Poland) Sustainable Development
Autorzy:: Zaręba, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/371060.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:: "Zielona Sieć"
ochrona krajobrazu
rozwój zrównoważony
greenways
"Green Grid"
landscape protection
sustainable development
Opis:: Streszczenie W artykule prezentowany jest model "Zielonej Sieci?, którą tworzy mozaika terenów zieleni - elementów po-wierzchniowych i liniowych w mieście i strefie podmiejskiej, zaplanowana dla różnych celów: ekologicznych, rekreacyjnych, kulturowych, estetycznych i innych zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju policen-trycznych miast-regionów. Elastyczny model "Zielonej Sieci" składa się z węzłowych obszarów zieleni, powią-zanych ze sobą za pomocą systemu greenways (korytarzy zieleni wzdłuż naturalnych i sztucznych ciągów) oraz strefy buforowej terenów rolniczych w strefie podmiejskiej, które mogą być adaptowane na różne potrzeby za-gospodarowania przestrzennego. Koncepcją jest stworzenie dynamicznego systemu pomagającego w zagospoda-rowaniu przestrzeni urbanistycznej, chroniącego jednak wartościowe pod względem rekreacji i środowiska tere-ny zieleni.
The aim of the paper is to present the core of the "Green Grid? - an environmentally functioning web of linear and surface elements in the city and its urban fringe that have been planned for multiple purposes, including ecological, recreational, cultural, aesthetic and other uses in the sustainable development of polycentric city-regions. The idea is to introduce a flexible model of the "Green Grid? consisting of green core areas, linear spac-es along natural or human-made features (greenways) and buffer zones of agricultural land which could be ap-plied in different spatial settings. The concept is to create a system which is flexible in accommodating new urban development but at the same time constant in protecting valuable terrain for recreation and the environ-ment.
Źródło:: Problemy Ekorozwoju; 2010, 5, 1; 45-51
1895-6912
Pojawia się w:: Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "południowa Polska" wg kryterium: Wszystkie pola

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język