Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "A.C." wg kryterium: Autor


Tytuł:
Comparison of the Effect of Mineral and Organic Fertilization on the Composition of Amino Acids in Green Biomass Maize
Porównanie wp3ywu mineralnego i organicznego nawo?enia na skład aminokwasów w zielonej masie kukurydzy
Autorzy:
Jasiewicz, C.
Baran, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389484.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
aminokwasy
obornik
kompost
osady ściekowe
NPK
kukurydza
amino acids
farmyard manure
compost
sewage sludges
maize
Opis:
The research aimed at an assessment of the effect of mineral and organic fertilization on the composition of amino acids in maize San c.v. The investigations were conducted as a pot experiment. The experimental design comprised 11 treatments differing with the dose and kind of supplied fertilizers. Mineral salts (NPK), farmyard manure, compost, municipal and industrial sewage sludges were used as the source of nutrients for maize. Two levels of NPK fertilization were considered in the experiment. Doses of farmyard manure, compost, municipal and industrial sludge were established on the basis of nitrogen fertilization level. Determined were 17 amino acids: theronine, leucine, henylalanine, histidine, lysine, methionine, arginine, valine, isoleucine, tyrosine, cysteine, aspargine and glutamine acids, serine, proline, glicyne and alanine. Analysis of the obtained results showed that mineral fertilization much more differentiate the content of amino acids in maize than the organic treatment. In the case of organic fertilization the highest total content of amino acids in plant was obtained in the variant with a double dose of municipal sludge. The highest concentrations of exogenic amino acids was registered in maize fertilized with a double NPK dose, the lowest in plants fertilized with a single dose of compost. Among the exogenic amino acids leucine prevailed in the yields from all fertilizer treatments. It was demonstrated that methionine was the limiting amino acid.
Celem badań była ocena wpływu nawożenia mineralnego i organicznego na skład aminokwasów w kukurydzy odmiany San. Badania prowadzono w warunkach doświadczenia wazonowego. Schemat dooewiadczenia obejmował 11 obiektów różniących się dawką oraz rodzajem wprowadzonych nawozów. Stosowano dwa poziomy nawożenia NPK. Jako źródło składników pokarmowych dla kukurydzy zastosowano sole mineralne (NPK), obornik, kompost, osad oeciekowy miejski i przemysłowy. Dawki obornika, kompostu oraz miejskiego i przemysłowego osadu oeciekowego ustalono na podstawie poziomu nawożenia azotowego przyjętego w obiektach z nawożeniem mineralnym. Oznaczono 17 aminokwasów: treoninę, leucynę, fenyloalaninę, histydynę, lizynę, metioninę, argininę, walinę, izoleucynę, tyrozynę, cysteinę, kwas asparaginowy i glutaminowy, serynę, prolinę, glicynę i alaninę. Analizując otrzymane wyniki stwierdzono, że nawożenie mineralne w większym stopniu różnicowało zawartość aminokwasów w kukurydzy w porównaniu z nawożeniem organicznym. W przypadku nawożenia organicznego największą zawartość ogólną aminokwasów w roślinie uzyskano w wariancie z osadem miejskim zastosowanym w podwójnej dawce. Największą zawartość aminokwasów egzogennych stwierdzono w kukurydzy nawożonej podwójną dawką NPK, najmniejszą zaś w roślinach nawożonych kompostem w pojedynczej dawce. Spośród aminokwasów egzogennych w plonach ze wszystkich obiektów nawozowych przeważała leucyna. Wykazano, że aminokwasem limitującym była metionina.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2011, 18, 4; 545-551
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rolnicze źródła zanieczyszczenia wód – biogeny
Agricultural sources of water pollution – nutrients
Autorzy:
Jasiewicz, C.
Baran, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/13918.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Tematy:
zanieczyszczenia wod
pierwiastki biogenne
rolnictwo
azot
fosfor
migracja azotu
migracja fosforu
zanieczyszczenia rolnicze
Opis:
Rolnictwo jest jednym z głównych i najbardziej istotnych źródeł eutrofizacji wód. Eutrofizacja jest procesem wzbogacenia wód w biogeny, głównie azot i fosfor. Intensywność dopływu N i P do wód zależy od: warunków pogodowych, ukształtowania powierzchni ternu, właściwości gleby, charakteru działalności rolniczej oraz zagospodarowania zagrody wiejskiej. Migracja N ze względu na lepszą rozpuszczalność jego związków zależy, przede wszystkim, od warunków hydrologicznych i glebowych, i jest związana głównie z wymywaniem, natomiast migracja P jest powiązana ze zjawiskiem erozji. Rolnicze źródła zanieczyszczeń wód można podzielić na obszarowe i punktowe. Zanieczyszczenia obszarowe obejmują straty składników (N i P) z nawozów mineralnych i organicznych stosowanych na użytkach rolnych, spływy powierzchniowe z terenów wiejskich i w wyniku erozji. Są one związane z rolnictwem, ponieważ w większości obszar zlewni jest użytkowany rolniczo (blisko 60% powierzchni kraju stanowił UR). Poza tym stanowił one najtrudniejszą do kontrolowania przyczynę degradacji wód. Punktowe źródła zanieczyszczeń pochodzą, przede wszystkim, z zabudowani gospodarskich, pryzm obornikowych, zbiorników na gnojowicę oraz z działalności bytowej: rozproszone budynki mieszkalne i szamba. Zanieczyszczenia te powstają najczęściej w wyniku nieprawidłowego składowania odchodów zwierzęcych. Ilość biogenów przenikających z obszarów wiejskich do wód może być skutecznie ograniczona przez: stosowanie odpowiedniej agrotechniki, racjonalne nawożenie, odpowiedni dobór roślin (płodozmiany przeciwerozyjne), zakładanie stref buforowych i oczyszczalni roślinnych. Podstawowe akta prawne mające na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniami ze źródeł rolniczych to: Dyrektywa Azotanowa, Kodeks Dobrej Praktyki, Ustawa o nawozach i nawożeniu.
The agriculture is one of the main and most essential sources of eutrophication of waters. Eutrophication is a process of the enrichment of water in nutrients, mostly N and P. The intensity of the migration of N and P to waters is relative to weather conditions, forms of the surface to the area, proprieties of the soil, the character of the agricultural activity and stocking of farmsteads. Migration of nitrogen, due to better dissolubility of its chemical compounds, is dependent on hydrological and soil conditions, and connected mostly with outwashing, whereas migration of phosphorus is related to erosion. Agricultural sources of water pollutions can be divided into diffuse (area) and point ones. Diffuse pollution embraces losses of components (N, P) from mineral and organic fertilizers applied for agricultural purposes, runoff from countryside lands and erosion. They are connected with agriculture because most of capture basins are used agriculturally (nearly 60% area of Poland is used for farming). Besides, diffuse pollution is the cause of water degradation that is most difficult to control. Point sources of water pollution originate first of all from farmstead buildings, manure heaps, reservoirs for liquid manure and from housing: scattered buildings and cesspools. Point sources most often result from incorrect storage of animal excrements. The quantity of N and P penetrating from rural areas to waters can be effectively limited by the use of suitable agricultural know-how, rational fertilization, suitable selection of plants (anti-erosive crop rotations), buffer-zones and vegetable refineries. The legal basis for protection of waters from pollution derived from agricultural sources are the Nitrate Instruction, the Code of Good Agricultural Practice, the Act on fertilizers and fertilization.
Źródło:
Journal of Elementology; 2006, 11, 3
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka osadów dennych dwóch zbiorników małej retencji wodnej
Characterization of bottom sediments of two small water retention reservoirs
Autorzy:
Jasiewicz, C.
Baran, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14676.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Tematy:
zbiorniki retencyjne
osady denne
sklad granulometryczny
pH
makroelementy
metale ciezkie
sklad chemiczny
Opis:
Analizowano skład chemiczny osadów dennych dwóch zbiorników retencyjnych: w Krempnej na rzece Wisłoce oraz w Zesławicach na rzece Dłubni. Próby osadów dennych pobrano w sezonie jesiennym 2005 r. z poziomów: 0–15 cm, 15–25 cm, 25–35 cm, 35–45 cm w zbiorniku Krempna oraz 0–15 cm, 15–25 cm, 25–35 cm w zbiorniku Zesławice. W składzie granulometrycznym osadów wykazano przewagę cząstek spławialnych w zbiorniku Krempna oraz pyłowych w zbiorniku Zesławice. Odczyn osadów był obojętny lub zasadowy, a zawartość materii organicznej wynosiła od 1,16% do 3,52%. Ogólnie obserwowaną tendencją był wzrost pH i spadek zawartości materii organicznej wraz z głębokością. Osady zawierały: 0,19-1,52 g N, 0,22- 0,44 g P, 3,16-31,51 g Ca, 1,31–4,58 g Mg, 1,23–5,62 g K i 0,14–0,31 g Na⋅kg-1 s.m. W osadach stwierdzono niską koncentrację metali ciężkich, jedynie zawartości Cd oraz Zn w warstwie 25–35 cm zbiornika Zesławice były wyższe niż wynosi poziom ich tła geochemicznego. Metale w osadach wykazały znaczną potencjalną rozpuszczalność, mieszczącą się w zakresie 19–23% zawartości całkowitej w przypadku Zn, 20-24% Ni, 40-60% Cu, 66-92% Pb, 17–70% Cd w zbiorniku Krempna oraz 28–58% Zn, 20–25% Ni, 34–57% Cu, 80–87% Pb, 49–89% Cd w zbiorniku Zesławice.
This study includes the results of investigation on the chemical composition of bottom sediments in two small Reservoirs: one at Krempna on the Wisłoka River and the other one at Zesławice on the Dłubnia River. The investigations were carried out in autumn of 2005. The sediments were collected at the depth of 0–15 cm 15–25 cm, 25–35 cm, 35– –45 cm in Krempna Reservoir and 0–15 cm 15–25 cm, 25–35 cm in Zesławice Reservoir. The results show that the granulometric composition of sediments were dominated by clay fraction dominated in Krempna Reservoir and silt in Zesławice Reservoir. All the sediments showed neutral and alkaline reaction. In both reservoirs, the organic matter content ranged from 1.16% to 3.52%. In general, the pH tended to increase while the content of the organic matter declined along with the depth. The concentrations of macroelements were: 0.19–1.52 g N, 0.22– –0.44 g P, 3.16–31.51 g Ca, 1.31–4.58 g Mg, 1.23–5.62 g K and 0.14–0.31 g Na⋅kg-1 d.m. The content of heavy metals in the bottom sediment was low (natural) except that of Cd and Zn in the layer at 25–35 cm in Zesławice Reservoir, which was higher than the level of their geochemical background. The metals in the sediments were characterized by considerably high potential solubility: 19–23% total content for Zn, 20–24% Ni, 40–60% Cu, 66–92% Pb, 17–70%Cd in Krempna Reservoir and 28–58% Zn, 20–25% Ni, 34–57% Cu, 80–87% Pb, 49–89% Cu in Zesławice Reservoir.
Źródło:
Journal of Elementology; 2006, 11, 3
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Accumulation of Trace Elements in Black and Green Teas: Characteristics of Leaves and Brews
Nagromadzenie pierwiastków śladowych w herbatach czarnych i zielonych: charakterystyka liści i naparów
Autorzy:
Baran, A.
Jasiewicz, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389185.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
herbaty czarne, zielone
pierwiastki śladowe
liście
napary
TDTP
black and green teas
trace elements
leaves
brew
PTWI
Opis:
The paper aimed to assess the accumulation of trace elements (Fe, Mn, Zn, Cu, Ni, Cr, Pb and Cd) in leaves and brews of black and green teas. Analyzed were total of 17 black teas and 13 green teas. Trace element concentrations in the obtained solutions from leaves and brews were assessed using atomic emission spectrometry in inductively coupled argon plasma (ICP-AES) on JY 238 ULTRACE apparatus (Jobin Von Emission). Green tea brews contained more valuable elements, such as manganese, iron, zinc, copper, but also more of toxic metals, such as cadmium and lead in comparison with black teas. 18 % of black tea samples and almost 50 % of green tea sampled revealed exceeded admissible lead level. Permissible cadmium level was not exceeded in any tea sample. Green tea brews contained more valuable elements, such as manganese, iron, zinc, copper, but also more of toxic metals, such as cadmium and lead in comparison with black teas. Considering the tested teas, the highest amounts of zinc are extracted from the leaves to the brew (71 % from black teas and 80 % green teas), and the smallest quantities of iron (7 % from black and green teas). Estimated permissible temporary weekly intake (PTWI) of lead and cadmium with four cups of tea is low and fluctuates for lead 8 % and for cadmium over 1 % of PTWI stated in FAO/WHO recommendations.
Celem pracy była ocena zawartości pierwiastków śladowych (Fe, Mn, Zn, Cu, Ni, Cr, Pb oraz Cd) w liściach i naparach herbat czarnych i zielonych. Badaniom poddano 17 próbek herbat czarnych i 13 zielonych. Zawartość pierwiastków w liściach i naparach oznaczono po suchej mineralizacji metodą ICP-EAS. Herbaty zielone zawierały więcej cennych pierwiastków, takich jak mangan, żelazo, cynk, ale także więcej metali toksycznych, takich jak kadm i ołów. W 18 % próbek herbat czarnych i blisko 50 % próbek herbat zielonych miało przekroczony dopuszczalny limit ołowiu. Dopuszczalny poziom kadmu w żadnej herbacie nie był przekroczony. Z badanych herbat najwięcej z liści do naparu ekstrahowało się cynku (71 % herbaty czarne i 80 % herbaty zielone), a najmniejsze żelaza (7 % herbaty czarne i zielone). Oszacowane tymczasowe dopuszczalne tygodniowe pobrania (TDTP) ołowiu i kadmu z wypiciem 4 filiżanek herbaty, jest małe i wynosi w przypadku ołowiu 8 % i dla kadmu ponad 1 % PTWI podanego w zaleceniach FAO/WHO.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2011, 18, 9-10; 1185-1192
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of Bottom Deposit Supplement on Trace Element Content in Light Soil
Wpływ dodatku osadu dennego na zawartość pierwiastków śladowych w glebie lekkiej
Autorzy:
Baran, A.
Jasiewicz, C.
Tarnawski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388262.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
osad denny
pierwiastki śladowe
gleba lekka
wyciągi: 0,01 mol CaCl2
1 mol HCl dm3
bottom deposit
trace elements
light soil
0.01 mol CaCl2 dm–3 extract
1 mol HCl dm–3 extract
Opis:
The research aimed at an assessment of bottom deposit supplement effect on the content and mobility of selected trace elements in light soil. The investigations demonstrated a positive effect of bottom deposit on increasing light soil pH. After a two-year research period the soil pH was 6.24 on the control treatment, 6.49 on the treatment with a 5 % supplement of the deposit and 6.86 on the treatment containing 10 % of the deposit. Bottom deposit supplement to light soil significantly diminished the content of zinc, lead and manganese available forms extracted with 1 mol HCl dm–3 and bioavailable forms of cadmium, manganese and iron extracted with 0.01 mol CaCl2 dm–3. No apparent influence of the soil pH on diminishing the availability of a majority of analyzed elements was found, which has been confirmed by negative and insignificant values of correlation coefficients between pH value and element content in soil.
Celem badań była ocena wpływu dodatku osadu dennego na zawartość i mobilnooeci wybranych pierwiastków śladowych w glebie lekkiej. W badaniach wykazano dodatni wpływ osadu dennego na zwiększenie wartości pH gleby lekkiej. Po 2-letnim okresie badań wartość pH gleby wyniosła: 6,24 w obiekcie kontrolnym, 6,49 w obiekcie z 5 % dodatkiem osadu i 6,86 w obiekcie z 10 % dodatkiem osadu dennego. Dodatek osadu dennego do gleby lekkiej zmniejszył znacznie zawartość form przyswajalnych cynku, ołowiu, i manganu ekstrahowanych 1 mol HCl dm–3 oraz biodostępnych kadmu, ołowiu, manganu i żelaza ekstrahowanych 0,01 mol CaCl2 dm–3. W badaniach nie stwierdzono istotnego wpływu odczynu gleby na zmniejszenie dostępności większości badanych pierwiastków, potwierdzeniem tego są ujemne i statystycznie nieistotne wartoości współczynników korelacji pomiędzy wartooecią pH a zawartością pierwiastków w glebie.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2010, 17, 12; 1553-1561
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of Bottom Sediment Supplement to Light Soil on the Content and Uptake of Macroelements by Maize
Wpływ dodatku osadu dennego do gleby lekkiej na zawartość i pobranie makroelementów przez kukurydzę
Autorzy:
Baran, A.
Jasiewicz, C.
Tarnawski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389122.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
osad denny
gleba lekka
makroelementy
kukurydza
bottom sediment
light soil
macroelements
maize
Opis:
The aim of study was an assessment of supplement of a bottom sediment with grain size composition of clay to light soil on the concentrations and uptake of macroelements by maize. Bottom sediment applied as a supplement improving light soil properties was extracted from the Besko Reservoir (Sieniawskie Lake) in the Podkarpackie province. The bottom sediments were added to the soil in the 1st year of the investigations in the amount of 5, 10, 30 and 50 % of air-dried sediment in relation to dry soil mass. Bottom sediment added to soil had a positive influence on maize shoots biomass but only when applied in the smallest dose, ie 5 %. Applied bottom sediment positively affected maize chemical composition increasing the content and uptake of nitrogen, potassium, magnesium and calcium by maize. While utilizing bottom sediment in plant cultivation, one should take into consideration a necessity of application of supplementary PK fertilization due to low content of these elements both in the bottom sediment. Because of a high proportion of clay particles in its composition and alkaline reaction, bottom sediment may be applied as a supplement to light and acid soils to improve their properties, but only in small doses to 5 %. Bigger doses may be used for reclamation as a structure and soil forming material on soil-less grounds.
Celem badań była ocena wpływu dodatku osadu dennego o składzie granulometrycznym iłu do gleby lekkiej na zawartość i pobranie makrślementów przez kukurydzę. Osad denny zastosowano jako dodatek poprawiający właściwości gleby lekkiej, wydobyto z dna zbiornika Besko (jez. Sieniawskie) w woj. podkarpackim. Osady denne dodano do gleby w I roku prowadzenia badań w ilości 5, 10, 30 i 50 % osadu powietrznie suchego w stosunku do suchej masy gleby. Osad denny dodany do gleby lekkiej miał pozytywny wpływ na plon biomasy kukurydzy, ale tylko w najmniejszej dawce, tj. 5 %. Zastosowany osad denny wpłynął pozytywnie na skład chemiczny kukurydzy, zwiększając zawartość i pobranie przez kukurydzę azotu, potasu, magnezu i wapnia. Wykorzystując osad denny w uprawie roślin, należy zwrócić uwagę na konieczność zastosowania uzupełniającego nawożenie mineralnego PK, z powodu niskiej zawartości tych pierwiastków w osadzie dennym. Badany osad denny ze względu na duży udział w jego składzie części ilastych, zasadowy odczyn może być stosowany jako dodatek do gleb lekkich i kwaśnych w celu poprawy ich właściwości jednak w niewielkich dawkach do 5 %. Większe dawki osadu mogą być stosowane w rekultywacji jako materiał strukturo- i glebotwórczy na grunty bezglebowe.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2012, 19, 8; 863-871
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ osadów dennych pobranych ze zbiornika Besko - na plon i zawartość makroelementów w biomasie kukurydzy
On yield and content of macroelements in maize biomass
Autorzy:
Baran, A.
Jasiewicz, C.
Tarnawski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/125701.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
osad denny
zbiornik Besko
gleba lekka
plon
kukurydza
makroelementy
bottom sediment
Besko reservoir
light soil
yield
maize
macroelements
Opis:
Celem doświadczenia wazonowego była ocena wpływu osadu dennego stosowanego jako dodatek do gleby lekkiej na plon i zawartość makroelementów w biomasie kukurydzy. Osad pochodził z dna zbiornika Besko, zlokalizowanego na rzece Wisłok w woj. podkarpackim. Osady denne dodano do gleby lekkiej w ilości 5, 10, 30 i 50%. Osad denny dodany do gleby lekkiej miał pozytywny wpływ na plon kukurydzy i zawartość makroelementów w kukurydzy, ale tylko w najmniejszej dawce, tj. 5%. Większe dawki osadu powodowały depresje plonowania kukurydzy.
The pot experiment aimed at an assessment of the effect of bottom sediment, used as a supplement to the light soil, on the yield and contents of macroelements in maize biomass. The bottom deposit originated from a Besko dam reservoir (Poland, Podkarpacie Region). The bottom sediments were added to light soil in the amount of 5, 10, 30 and 50%. Bottom sediment added to the sandy soil had a positive effect on yield of maize and content of macroelements but only at the lowest dose - 5%. Higher doses caused depression sediment yield of maize.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2013, 7, 1; 193-198
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of the use of municipal and industrial wastes in agriculture
Autorzy:
Jasiewicz, C.
Antonkiewicz, J.
Baran, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/777981.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
metale ciężkie
kompost
obornik
osady ściekowe komunalne
osady ściekowe przemysłowe
heavy metals
farmyard manure compost
municipal sewage sludge
industrial sewage sludge
Opis:
Agricultural usability of urban and industrial wastes was investigated in 2004 - 2006 in a pot experiment carried out in the vegetation hall. In the first year of the experiment maize was the test plant, oat grass in the second and oat in the third. The experimental design comprised 11 treatments differing with fertilizer and the kind of the supplied fertilizer components. The experiment used: mineral salts, farmyard manure, compost, municipal sewage sludge and industrial sewage sludge in two fertilizer doses. Metal concentrations in the test plants were diminishing in the following direction: oat grass > maize > oat. The lowest concentrations of the analyzed heavy metals were assessed in the plants fertilized with farmyard manure and compost (Zn, Cu). Among the tested plants the highest quantities of Zn, Cu, Ni, Pb and Cd were removed with the yield of the oat grass, then maize and oat. The highest uptake of Zn, Cu. Ni and Pb by plants was registered on a double dose of industrial sludge and Cd on a single dose of municipal sludge.
Źródło:
Polish Journal of Chemical Technology; 2007, 9, 3; 15-19
1509-8117
1899-4741
Pojawia się w:
Polish Journal of Chemical Technology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw nawozenia mineralnego na zawartosc i pobranie mikroelementow przez koniczyne lakowa (Trifolium pratense L.)
Autorzy:
Radkowski, A
Antonkiewicz, J.
Jasiewicz, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/797069.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
Trifolium pratense
mikroelementy
koniczyna czerwona
zawartosc mikroelementow
wapnowanie
nawozenie mineralne
Opis:
Celem podjętych badań była ocena zawartości mikroelementów w koniczynie łąkowej nawożonej nawozami mineralnymi. Doświadczenie połowę, obejmowało pięć obiektów tj.: I. kontrola, II. Ca, III. PK, IV. PK + Ca, V. NPK + Ca. Koniczynę użytkowano 2-kośnie. W próbkach zielonki oznaczono zawartość suchej masy metodą suszarkową w temperaturze 105°C. Na podstawie zawartości suchej masy w sianie obliczono plony suchej masy. Po mineralizacji próbek siana oznaczono zawartość Zn, Cu, Ni, Fe, Co i Mn metodą ICP-AES. Badania przeprowadzono w latach 1999 - 2000 na glebie płowej wytworzonej z lessu. Oceniano wpływ wapnowania, nawożenia PK i PKN na zawartość i pobranie wybranych pierwiastków przez koniczynę łąkową w dwóch latach pełnego użytkowania - poza rokiem jej wysiewu w roślinę ochronną, którą było żyto ozime. Spośród zastosowanego nawożenia mineralnego tylko wapnowanie istotnie wpłynęło na podwyższenie plonu suchej masy koniczyny łąkowej. Średnia ważona zawartości wybranych pierwiastków w koniczynie łąkowej wahała się w zakresie: 34,00-48,43 mg Zn; 6,67-9,91 mg Cu; 2,33-3,09 mg Ni; 69,92-162,98 mg Fe; 0,08-0,15 mg Co; 30,08-54,78 mg Mn· kg⁻¹ s.m. Zawartość Mn, Co, Ni i Zn w suchej masie koniczyny łąkowej była zbliżona do zawartości optymalnej pod względem paszowym, a Fe ponad normatywna. W badaniach własnych stwierdzono wyższe pobranie badanych pierwiastków przez koniczynę łąkową w pierwszym roku badań, w porównaniu do drugiego okresu wegetacji.
The contents of microelements in red clover fertilized with mineral fertilizers was investigated in field experiment containing five objects i.e.: I. control, II. Ca, III. PK, IV. PK + Ca, V. NPK + Ca. Red clover was out twice a year. Dry matter content in green crop samples was examined by drying at 105°C. Dry matter yield was calculated on the basis of dry matter content in hay. After mineralization of hay samples Zn, Cu, Ni, Fe, Co and Mn contents were estimated by ICP-AES method. The investigations were carried out in 1999 - 2000 on fallow soil originated from laess. The effects of liming, PK and PKN fertilization on microelements' uptake by red clover during two years of full utilization, excluding the year it was sown in winter iye as a protective plant, were estimated. From among all mineral fertilization used in this study only liming significantly influenced an increase of red clover dry matter yield. Weighted mean contents of microelements and heavy metals in red clover varied in the ranges of 34.00-48.43 mg Zn; 6.67-9.91 mg Cu; 2.33-3.09 mg Ni; 69.92-162.98 mg Fe; 0.08-0.15 mg Co; 30.08-54.78 mg Mn· kg⁻¹ DM. Mn, Co, Ni and Zn contents in dry matter of red clover were close to the optimum values, while the Fe content was above normative value. Higher uptake of microelements was observed during first year of the study was compared to the second vegatation period.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2004, 502, 2; 625-631
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena właściwości fizyczno-chemicznych osadów dennych zbiornika Chańcza
Assessment of physicochemical properties of the bottom sediments Chańcza reservoir
Autorzy:
Tarnawski, M.
Baran, A.
Jasiewicz, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126832.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
osady denne
zbiornik
właściwości fizyczne
właściwości chemiczne
bottom sediment
reservoir
physical properties
chemical properties
Opis:
Celem badań była ocena wybranych właściwości fizycznych i chemicznych osadów dennych zbiornika Chańcza zlokalizowanego na rzece Czarnej Staszowskiej (woj. świętokrzyskie). W powietrznie suchym materiale oznaczono skład granulometryczny, pH, zawartość węglanów, materii organicznej, węgla organicznego, azotu ogólnego oraz całkowitą zawartość wybranych pierwiastków (P, Ca, K, Mg, Mn i Fe).
The research aimed at an assessment of selected physical and chemical properties of bottom sediments with the reservoir Chańcza located on the river Chańcza Staszowska (Świętokrzyskie province). The airdry material was determined granulometric composition, pH, the contents of carbonates, organic matter, organic carbon, total nitrogen and total content of selected elements (P, Ca, K, Mg, Mn and Fe).
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2012, 6, 1; 305-311
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Heavy Metal Contents and the Sanitary State as an Assessment of Radish (Raphanus sativum L.) Quality
Zawartość metali ciężkich i stan sanitarny jako ocena jakości rzodkiewki (Raphanus sativum L.)
Autorzy:
Jasiewicz, C.
Baran, A.
Kovácik, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389098.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
metale ciężkie
stan sanitarny
rzodkiewka
radish
heavy metals
sanitary state
Opis:
The research aimed at an assessment of health quality of radish originating from Krakow open air markets. The health quality was estimated on the basis of an analysis of the content and distribution of heavy metals in radish as well as its sanitary state. Heavy metal contents (Zn, Cu, Cd, Pb, Cr and Ni) were assessed in radish flesh, skin and leaves after dry mineralization and the ash dissolving in HNO3 using ICP-EAS method. Microbiological analyses comprised determining Coli and Salmonella bacteria count as well as the number of anaerobic and spore forming bacteria (Clostridium perfringens). Heavy metal contents in the studied radish fluctuated widely depending on the analyzed part. The highest contents of zinc, copper, chromium, lead and cadmium were assessed in leaves, lower in the skin and the lowest in radish flesh. Tested radish did not meet the consumer standards for zinc and cadmium. Presence of Coli bacteria was noted in 36 % of samples, Salmonella bacteria in 10 % and Clostridium perfringens only in 2 %.
Celem badań była ocena jakości zdrowotnej rzodkiewki pochodzącej z placów targowych Krakowa. Jakość zdrowotną oceniono na podstawie analizy zawartości i rozmieszczenia metali ciężkich w rzodkiewce, jak i jej stanu sanitarnego. Zawartość metali ciężkich (Zn, Cu, Cd, Pb, Cr, Ni) w miąższu, skórce i liściach rzodkiewki oznaczono metodą ICP-EAS po suchej mineralizacji i roztworzeniu popiołu w HNO3. Analizy mikrobiologiczne obejmowały oznaczenie liczebność: bakterii z grupy coli, bakterii z rodzaju Salmonella oraz beztlenowych bakterii przetrwalnikujących Clostridium perfringens. Zawartość metali ciężkich w badanej rzodkiewce wahała się w szerokim zakresie w zależności od analizowanej części. Największą zawartość cynku, miedzi, chromu, ołowiu i kadmu stwierdzono w liściach, mniejszą w skórce, a najmniejszą w miąższu rzodkiewki. Badana rzodkiewka nie spełniała norm konsumpcyjnych pod względem zawartości cynku i kadmu. Obecności bakterii grupy coli stwierdzono w 36 % próbkach, bakterii rodzaju Salmonella w 10 %, a Clostridium perfringens tylko w 2 %.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2011, 18, 9-10; 1237-1244
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of the Content and Solubility of Heavy Metals in Bottom Sediments of the Chancza Reservoir
Ocena zawartości i rozpuszczalności metali ciężkich w osadach dennych zbiornika Chańcza
Autorzy:
Baran, A.
Tarnawski, M.
Jasiewicz, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389732.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
osad denny
metale ciężkie
zawartość całkowita
formy rozpuszczalne
bottom sediment
heavy metals
total content
soluble forms
Opis:
The investigations aimed at an assessment of the content and solubility of heavy metals in bottom sediments of the Chancza water reservoir. The bottom sediments were sampled from previously identified cross-sections characteristic for individual reservoir zones: inlet – section 8; middle – section 5; the dam-side – section 1. Bottom sediment was sampled along each section, in three points in the vicinity of the right and left bank and in the middle of the cross-section. In order to average the collected material, the samples were collected from 6 points within the radius of 5–8 meters from the appointed location. The sediment was sampled using Ekman’s sampler. Total contents of heavy metals (Zn, Cu, Ni, Cr, Pb and Cd) and their forms soluble in 1 mol HCl, in 0.01 mol CaCl2 dm–3 and in distilled water were assessed in air-dried samples of the sediments. Metal concentrations in the obtained solutions were assessed using ICP-AES method. The highest concentrations of heavy metals were assessed in the sediment samples collected on the reservoir inlet, then at the dam-side, whereas the lowest amounts were found in the samples from the middle part of the reservoir. Solubility of heavy metals depended on the extracting solution used and their total concentrations in the analyzed sediment. The best average solubility in 1 mol HCl dm–3 characterized Pb, followed by Cd > Zn > Cu > Ni > Cr, whereas in 0.01 mol CaCl2 dm–3: Cu > Pb > Ni > Cr > Zn. Strong linear correlations were demonstrated between individual pairs of heavy metals in bottom deposits, which indicates their identical origin, most frequently connected with the natural content.
Celem badań była ocena zawartości i rozpuszczalności metali ciężkich w osadach dennych zbiornika Chańcza, zlokalizowanego na rzece Czarnej Staszowskiej (woj. świętokrzyskie). Próbki osadu dennego pobrano z wyznaczonych przekroi będących charakterystycznymi dla danej strefy zbiornika: wlotowej – przekrój 8, środkowej – przekrój 5, przy zaporowej – przekrój 1. Wzdłuż każdego z przekrojów pobrano osad denny w trzech punktach w okolicach brzegów (prawego, lewego) oraz w oerodku przekroju. W celu uśrednienia pobieranego materiału próbki pobrane były z 6 miejsc w promieniu 5–8 metrów od wyznaczonej lokalizacji. Pobranie osadu wykonano za pomocą próbnika Ekmana. W powietrznie suchych próbkach osadów oznaczono ogólną zawartosci metali ciężkich (Zn, Cu, Ni, Cr, Pb, Cd) oraz ich formy rozpuszczalne w 1 mol HCl, w 0,01 mol CaCl2 dm–3 i w wodzie destylowanej metodą ICP-AES. Największą zawartość metali ciężkich wykazano w próbkach osadów pobranych na wlocie zbiornika, następnie przy zaporze, a najmniejszą w srodkowej części zbiornika. Rozpuszczalność metali ciężkich była uzależniona od użytego roztworu ekstrahującego oraz całkowitej ich zawartości w badanym osadzie. Spośród badanych metali największą oerednią rozpuszczalnością w 1 mol HCl dm–3 charakteryzował się Pb, następnie Cd > Zn > Cu > Ni > Cr, natomiast w 0,01 mol CaCl2 dm–3: Cu > Pb > Ni > Cr > Zn. Wykazano silne korelacje liniowe pomiędzy poszczególnymi parami metali ciężkich w osadach dennych, co wskazuje na jednakowe ich pochodzenie, najczęściej związane z zawartoscią naturalną.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2011, 18, 7; 941-950
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ gnojówki na zawartość i pobranie makroelementów przez ruń łąkową
Autorzy:
Antonkiewicz, J.
Radkowski, A.
Jasiewicz, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/801402.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
Nawozy organiczne stanowią uzupełnienie nawozów mineralnych, ponieważ zawierają składniki pokarmowe, łącznie z mikroelementami, których nie zawierają na ogół nawozy mineralne oraz stymulują wzrost, rozwój i krzewienie się roślin. Celem podjętych badań była ocena składu chemicznego runi łąkowej nawożonej gnojówką i nawozami mineralnymi. Badania przeprowadzono na łące podgórskiej, na glebie brunatnej o składzie granulometrycznym gliny średniej. Doświadczenie połowę, obejmowało cztery obiekty nawozowe, tj.: kontrola, nawożenie mineralne NPK, połowa i pełna dawka gnojówki. Łąkę użytkowano 2-kośnie. W próbkach zielonki oznaczono zawartość suchej masy metodą suszarkową w temperaturze 105°C. Na podstawie zawartości suchej masy w sianie obliczono plony suchej masy. Po mineralizacji próbek siana oznaczono zawartość K, Mg, Ca i Na metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (ASA), P kolorymetrycznie metodą wanadowo-molibdenową. Nawożenie gnojówką korzystnie wpłynęło na skład botaniczny runi łąkowej. Wzrost plonów suchej masy runi łąkowej pod wpływem nawożenia mineralnego i organicznego wynosił od 25 do 54% w stosunku do kontroli. Poziom białka ogólnego w runi, nawożonej nawozami mineralnymi i gnojówką, mieścił się w granicach optymalnych. Zawartość Mg, Na, K i P w suchej masie runi łąkowej uznano za optymalną, a Ca za niską. Jedynie wartości stosunków K : Na, K (Ca + Mg), K : Mg, Ca : P, Ca : Mg w runi łąkowej, nawożonej nawozami mineralnymi i gnojówką nie mieściły się w granicach przyjmowanych za bezpieczne w paszach dla przeżuwaczy. Ilość pobranych pierwiastków przez ruń łąkową zależała od rodzaju nawożenia, plonu i ich składu chemicznego. Największe ilości K, Mg, P i Ca zebrano z runią nawożoną nawozami mineralnymi. Badane kombinacje nawozowe wpłynęły na obniżenie pobrania sodu z plonem runi łąkowej.
Organic fertilizers are a supplement of mineral ones because they contain nutrients, including microelements, which usually are missing from mineral fertilizers, besides they stimulate growth, development and tillering of plants. The studies aimed at assessing the chemical composition of meadow sward fertilized with liquid manure and mineral fertilizers. The studies were conducted on a submontane meadow on brown soil of medium loam texture. The field experiment comprised four treatments: control, mineral NPK treatment, a half and a full dose of liquid manure. The meadow was utilised at two swaths. In green forage samples dry matter content was assessed in a dryer at 105°C. On the basis of dry matter contents in hay, the dry matter yields were calculated. After the hay sample mineralization, K, Mg and Ca concentrations were assessed by ASA method and P in a colorimeter by vanadium and molybdenum method. Liquid manure treatment positively affected botanical composition of the meadow sward. The increase in the yields of meadow sward dry matter as the effect of mineral and organic fertilisation ranged between 25 and 54% in relation to the control. Crude protein level in the sward treated with mineral fertilizers and liquid manure ranged within the optimal values. Mg, Na, K and P concentrations in dry matter of the meadow sward were considered optimal, while Ca content was too low. Only the values of K : Na, K (Ca+Mg), K: Mg, Ca : P, Ca : Mg ratios in the meadow sward fertilized with mineral fertilizers and liquid manure did not fall within the limits assumed as safe for ruminant fodder. The quantity of elements taken up by the meadow sward depended on the kind of treatment, yield and their chemical composition. The greatest amounts of K, Mg, P and Ca were removed with sward treated with mineral fertilizers. The studied fertilizer combinations influenced a decreased sodium removal with the meadow sward yield.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2003, 494
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ nawożenia mineralnego na zawartość i pobranie makroelementów przez koniczynę łąkową (Trifolium pratense L.)
Autorzy:
Antonkiewicz, J.
Radkowski, A.
Jasiewicz, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/809274.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
Celem podjętych badań była ocena składu chemicznego koniczyny łąkowej nawożonej nawozami mineralnymi. Doświadczenie połowę, obejmowało pięć obiektów nawozowych, tj.: kontrola, Ca, PK, PK + Ca i NPK + Ca. Koniczynę w czystym siewie użytkowano 2-kośnie. W próbkach zielonki oznaczono zawartość suchej masy metodą suszarkową w temperaturze 105°C. Na podstawie zawartości suchej masy w sianie obliczono plony suchej masy. Po mineralizacji próbek siana oznaczono zawartość K, Mg, Ca i Na metodą fotometrii płomieniowej, P kolorymetrycznie metodą wanadowo-molibdenową. Badania przeprowadzono w latach 1999 - 2000 na glebie płowej wytworzonej z lessu. Oceniano w nich wpływ wapnowania, nawożenia PK i PKN na produkcyjność koniczyny łąkowej w dwóch latach pełnego użytkowania - poza rokiem jej wysiewu w rośliną ochronną, którą było żyto ozime. Zbiory suchej masy w drugim roku użytkowania były mniejsze niż w pierwszym tylko o 11%. Spośród stosowanego nawożenia tylko wapnowanie dodatnio wpłynęło na produkcję suchej masy. Pasza dobrej jakości powinna w przeliczeniu na suchą masę zawierać przynajmniej 3,0 g P; 17 - 20 g K; 7,0 g Ca; 2,0 g Mg; 1,5 - 2,5 g Na·kg⁻¹ s.m. Zawartość makroelementów w koniczynie czerwonej wahała się w zakresie: 2,62 - 3,75 g P; 19,96 - 28,03 g K; 7,27 - 12,53 g Ca; 1,89 - 2,65 g Mg; 0,50 - 0,84 g Na-kg-1 s.m. Zawartość Mg, Ca, K i P w suchej masie runi łąkowej uznano za optymalną, a Na za niską. Uzyskane rezultaty wskazują, że nawozy mineralne spowodowały rozszerzenie stosunków wagowych K : Na, Ca : P, Ca : Mg oraz zawężenie stosunków równoważnikowych K : (Ca + Mg), K : Mg, K : Ca. Wartości stosunków K : Na, Ca : P, Ca : Mg w koniczynie, nawożonej nawozami mineralnymi nie mieściły się w granicach przyjmowanych za bezpieczne w paszach dla przeżuwaczy.
The studies aimed at assessing chemical composition of red clover fertilized with mineral fertilizers. Field experiment comprised five treatments: control, Ca, PK, PK + Ca and NPK + Ca treatment. Red clover was utilised twice a year. Dry matter content was assessed in a dryer at 105°C. On the basis of dry matter contents in hay the dry matter yields were calculated. After mineralization of samples, K, Ca and Na concentrations were assessed by photometric (flame) method and P and Mg in a colorimeter method. The investigations were carried out in 1999 - 2000 on faded soil developed from loess. The effects of liming, PK and NPK fertilisation on red clover productivity were estimated in two years of its full utilisation - except the year when it was undersown in a protective crop, i.e. winter rye. Dry matter yields in the second year of utilisation were only by 11% smaller than in the first year. According to scientific information the good quality fodder should contain at least 3.0 g P, 17.0 g K, 7.0 g Ca, 2.0 g Mg and 1.5 g Na. The tested elements concentrations in red clover ranged as follows: 2.62 - 3.75 g P; 19.96 - 28.03 g K; 7.27 - 12.53 g Ca; 1.89 - 2.65 g Mg; 0.50 - 0.84 g Na·kg⁻¹ s.m. Among the applied treatments only liming stimuleted the dry matter production. Mg, Ca, K and P concentrations in dry matter of the meadow sward were considered optimal, while Na content was too low. The results indicate that the applied mineral fertilizers mineral widened the K : Na, Ca : P, Ca : Mg ratios, but narrowed that of K : (Ca + Mg), K : Mg, K : Ca. The values of K : Na, Ca : P, Ca : Mg ratios in the red clover fertilized with mineral fertilizers did not fall within the limits assumed as safe for ruminant fodder.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2003, 494
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legal and Organizational Problems of Realization of "Programme for the Disposal of Asbestos and Asbestos-Containing Products in Poland"
Prawno-organizacyjne problemy realizacji "Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest na terytorium Polski"
Autorzy:
Jasiewicz, C.
Szczerbińska-Byrska, M.
Baran, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389468.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
azbest
zagrożenia zdrowotne
regulacje prawne
asbestos
pathogenic effect of asbestos
legal regulations
Opis:
After the introduction dealing with the occurrence, application and harmfulness of asbestos, the paper presents basic legal regulations concerning the use and disposal of asbestos-containing products. The main assumptions of "Programme for the disposal of asbestos and asbestos-containing products in Poland" were discussed. The assessment of the programme implementation was presented on the basis of inspection report prepared by the Ministry of Economy and NIK (Supreme Chamber of Control).
W pracy, po krótkim wprowadzeniu dotyczącym występowania, zastosowania oraz szkodliwości azbestu, przedstawiono podstawowe regulacje prawne w zakresie użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest. Omówiono główne założenia "Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytonum Polski". Ocenę realizacji Programu przedstawiono na podstawie raportów kontrolnych Ministerstwa Gospodarki oraz NIK.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2010, 17, 8; 875-884
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies