Celem podjętych badań była ocena składu chemicznego koniczyny łąkowej nawożonej nawozami mineralnymi. Doświadczenie połowę, obejmowało pięć obiektów nawozowych, tj.: kontrola, Ca, PK, PK + Ca i NPK + Ca. Koniczynę w czystym siewie użytkowano 2-kośnie. W próbkach zielonki oznaczono zawartość suchej masy metodą suszarkową w temperaturze 105°C. Na podstawie zawartości suchej masy w sianie obliczono plony suchej masy. Po mineralizacji próbek siana oznaczono zawartość K, Mg, Ca i Na metodą fotometrii płomieniowej, P kolorymetrycznie metodą wanadowo-molibdenową. Badania przeprowadzono w latach 1999 - 2000 na glebie płowej wytworzonej z lessu. Oceniano w nich wpływ wapnowania, nawożenia PK i PKN na produkcyjność koniczyny łąkowej w dwóch latach pełnego użytkowania - poza rokiem jej wysiewu w rośliną ochronną, którą było żyto ozime. Zbiory suchej masy w drugim roku użytkowania były mniejsze niż w pierwszym tylko o 11%. Spośród stosowanego nawożenia tylko wapnowanie dodatnio wpłynęło na produkcję suchej masy. Pasza dobrej jakości powinna w przeliczeniu na suchą masę zawierać przynajmniej 3,0 g P; 17 - 20 g K; 7,0 g Ca; 2,0 g Mg; 1,5 - 2,5 g Na·kg⁻¹ s.m. Zawartość makroelementów w koniczynie czerwonej wahała się w zakresie: 2,62 - 3,75 g P; 19,96 - 28,03 g K; 7,27 - 12,53 g Ca; 1,89 - 2,65 g Mg; 0,50 - 0,84 g Na-kg-1 s.m. Zawartość Mg, Ca, K i P w suchej masie runi łąkowej uznano za optymalną, a Na za niską. Uzyskane rezultaty wskazują, że nawozy mineralne spowodowały rozszerzenie stosunków wagowych K : Na, Ca : P, Ca : Mg oraz zawężenie stosunków równoważnikowych K : (Ca + Mg), K : Mg, K : Ca. Wartości stosunków K : Na, Ca : P, Ca : Mg w koniczynie, nawożonej nawozami mineralnymi nie mieściły się w granicach przyjmowanych za bezpieczne w paszach dla przeżuwaczy.
The studies aimed at assessing chemical composition of red clover fertilized with mineral fertilizers. Field experiment comprised five treatments: control, Ca, PK, PK + Ca and NPK + Ca treatment. Red clover was utilised twice a year. Dry matter content was assessed in a dryer at 105°C. On the basis of dry matter contents in hay the dry matter yields were calculated. After mineralization of samples, K, Ca and Na concentrations were assessed by photometric (flame) method and P and Mg in a colorimeter method. The investigations were carried out in 1999 - 2000 on faded soil developed from loess. The effects of liming, PK and NPK fertilisation on red clover productivity were estimated in two years of its full utilisation - except the year when it was undersown in a protective crop, i.e. winter rye. Dry matter yields in the second year of utilisation were only by 11% smaller than in the first year. According to scientific information the good quality fodder should contain at least 3.0 g P, 17.0 g K, 7.0 g Ca, 2.0 g Mg and 1.5 g Na. The tested elements concentrations in red clover ranged as follows: 2.62 - 3.75 g P; 19.96 - 28.03 g K; 7.27 - 12.53 g Ca; 1.89 - 2.65 g Mg; 0.50 - 0.84 g Na·kg⁻¹ s.m. Among the applied treatments only liming stimuleted the dry matter production. Mg, Ca, K and P concentrations in dry matter of the meadow sward were considered optimal, while Na content was too low. The results indicate that the applied mineral fertilizers mineral widened the K : Na, Ca : P, Ca : Mg ratios, but narrowed that of K : (Ca + Mg), K : Mg, K : Ca. The values of K : Na, Ca : P, Ca : Mg ratios in the red clover fertilized with mineral fertilizers did not fall within the limits assumed as safe for ruminant fodder.
