Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "energy security" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 48
Tytuł:
Energy security of the European Union – opportunities and challenges
Autorzy:
Dominika, Czapla,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/895131.pdf
Data publikacji:
2020-02-02
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
energy security
renewable energy sources
energy policy
bezpieczeństwo energetyczne
odnawialne źródła energii
polityka energetyczna
Opis:
Przez wiele lat przyszłość energii była jednym z najważniejszych problemów i wyzwań dla kształtowania polityki krajowej i globalnej. Jest to związane z wysoką odpowiedzialnością sektora energetycznego za zmiany klimatu na Ziemi, ale także z troską o zapewnienie wystarczającej energii dla przyszłych pokoleń. Polityka energetyczna jest zatem ważnym filarem utrzymania szeroko rozumianego bezpieczeństwa wewnętrznego kraju. Największym wyzwaniem związanym z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej jest dywersyfikacja źródeł energii. Państwa członkowskie próbują radzić sobie z tym wyzwaniem dwutorowo. Po pierwsze poprzez rozwój energetyki odnawialnej, po drugie poszukując nowych kanałów dostaw energii nieodnawialnej. Restrukturyzacja sektora energetycznego, mająca miejsce w ostatnich latach, zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej, ma na celu intensyfikację wykorzystania przyjaznych dla środowiska odnawialnych źródeł energii. Równie istotną kwestią jest trwająca od kilku lat budowa gazociągów Nord Stream 2 oraz Turk Stream, która wzbudza wiele kontrowersji w państwach członkowskich. Artykuł stanowi analizę szans oraz wyzwań stojących przed Unią Europejską związanych z zapewnieniem stałych dostaw energii obywatelom Europy
Źródło:
Przegląd Europejski; 2019, 4; 93-107
1641-2478
Pojawia się w:
Przegląd Europejski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Energia odnawialna a bezpieczeństwo Polaków
Renewable energy and energy security of the Poles
Autorzy:
Adamczak, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/527017.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Collegium Civitas
Tematy:
energia odnawialna
energia wiatrowa
OZE
energetyka
polityka energetyczna
renewable energy sources
wind power
power industry
energy policy
low-carbon energy sources
Opis:
Artykuł jest próbą przedstawienia postaw społeczeństwa polskiego wobec wyzwań transformacji energetycznej – przejścia do energetyki niskoemisyjnej. Uwzględnia obecne i planowane działania w zakresie polskiej polityki energetycznej. Tekst jest analizą stanowiska Polaków w kwestii ich bezpośredniego udziału w produkcji i wykorzystaniu energii elektrycznej. Wskazuje najistotniejsze problemy legislacyjne, ekonomiczne i ich wymiar społeczny. Stanowi próbę przedstawienia uwarunkować polityczno-społecznych związanych z rozwojem odnawialnych źródeł energii.
The text examines the attitude of the Polish society to direct participation in the production and use of electricity, as well as the attitude towards the challenges of energy transition to low-carbon energy sources. It takes into account the current and planned actions in the field of Polish energy policy and presents the social and political condition related to the development of renewable energy sources. It indicates the most important legislative and economic issues and it’s social dimension.
Źródło:
Securitologia; 2016, 2 (24); 51-61
1898-4509
Pojawia się w:
Securitologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo energetyczne Polski - mix energetyczny i efektywność energetyczna
Energy security of Poland - energy mix and energy efficiency
Autorzy:
Szczerbowski, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/282632.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
bezpieczeństwo energetyczne
mix energetyczny
polityka energetyczna
odnawialne źródła energii
efektywność energetyczna
Security
energy mix
energy policy
renewable energy
energy efficiency
Opis:
W artykule przedstawiono problemy związane z bezpieczeństwem energetycznym Polski. Przyszłość energetyki od wielu lat stanowi jeden z najważniejszych problemów zarówno w polityce krajowej, jak i światowej. Związane jest to z troską sektora energetycznego o zapewnienie dostatecznych ilości energii w najbliższych latach, a także z odpowiedzialnością za zmiany klimatyczne na Ziemi. Problematyka bezpieczeństwa energetycznego podejmowana jest w wielu publikacjach i przez specjalistów z wielu dziedzin nauki. Eksperci z dziedziny prawa, ekonomii, energetyki, ochrony środowiska starają się wskazać, które czynniki są istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego. Od kilku lat podejmowane są także działania zmierzające do określenia modelu nowego mixu energetycznego, który zapewni trwałe dostawy energii dla wszystkich odbiorców, a jednocześnie będzie zapewniał, że energia ta będzie tania i produkowana w sposób uwzględniający ochronę środowiska. Ważnym aspektem branym pod uwagę w kwestii bezpieczeństwa energetycznego jest efektywność energetyczna. Poprawa efektywności wykorzystywania energii może w znacznym stopniu zmniejszyć zapotrzebowanie na budowę nowych źródeł energii. W Polsce coraz wyraźniej dostrzega się w poprawie efektywności energetycznej źródło potencjalnych oszczędności. Ma to szczególnie istotne znaczenie w perspektywie kilku najbliższych lat, a związane jest z faktem, że z krajowego systemu elektroenergetycznego wycofywane będą jednostki wytwórcze, które nie spełniają wymagań ochrony środowiska oraz te mocno wyeksploatowane.
This paper presents the problems connected with the energy security of Poland. The future of energy engineering is one of the most important problems for Polish and also world policy. The issues at stake are the necessity of supplying a sufficient amount of energy, and the responsibility of the energy sector for global climate changes. Energy safety issues are discussed in many publications by various experts. Legal, economic, energy, and environmental preservation specialists characterize various factors important from the point of view of power engineering. For some time, efforts have been underway to determine a new energy mix that assures a constant supply of cheap and environmentally safe energy for all consumers. Energy efficiency is an important aspect taken into account with respect to energy security. Improving the efficiency of energy use can reduce the necessity of developing new energy sources. It can also be a source of potential cost savings. This is particularly important in Poland as a number of energy plants that do not meet environmental standards will be withdrawn from service in the next few years.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2013, 16, 4; 35-47
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porównanie bezpieczeństwa energetycznego Polski i Ukrainy
Comparison of the energy security of Poland and Ukraine
Autorzy:
Boiko, O.
Szurlej, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394854.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
ropa naftowa
węgiel kamienny
gaz ziemny
energia elektryczna
polityka energetyczna
bezpieczeństwo energetyczne
crude oil
natural gas
hard coal
electricity
energy policy
energy security
Opis:
W artykule przeprowadzono porównanie gospodarki surowcami energetycznymi w Polsce i na Ukrainie w latach 2000–2017. Przeanalizowano zmiany w zakresie stanu zasobów węgla, ropy naftowej i gazu ziemnego. Wskaźniki wystarczalności zasobów rozpatrywanych paliw dla Polski i Ukrainy dodatkowo porównano z wybranymi krajami UE. Dla przeprowadzenia oceny bezpieczeństwa energetycznego Polski i Ukrainy przeanalizowano najpierw zmiany w zakresie zużycia energii pierwotnej ogółem, a następnie określono, jak kształtowały się możliwości pokrycia zapotrzebowania na gaz ziemny, węgiel i ropę naftową poprzez wydobycie własne poszczególnych surowców energetycznych. Takie porównanie wskazuje w przypadku Polski na przewagę węgla, zaś na Ukrainie wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego w wyższym stopniu pokrywa zapotrzebowanie krajowe. W latach 2000–2017 odmiennie przedstawiały się tendencje w zakresie zużycia energii pierwotnej, w Polsce odnotowano 17% wzrost, zaś na Ukrainie blisko 40% spadek. Zidentyfikowano główne czynniki odpowiedzialne za radykalne zmiany w gospodarce paliwowo-energetycznej Ukrainy: działania wojenne na wschodzie kraju oraz aneksja Krymu, zmiany demograficzne. Wydarzenia te negatywnie wpłynęły szczególnie na wielkość wydobycia węgla kamiennego na Ukrainie, a niezbędny dla zbilansowania był znaczący wzrost importu z 5,36 do 19,14 mln ton w latach 2011–2017. Porównano także saldo wymiany zagranicznej dla energii elektrycznej. To porównanie w ciągu ostatnich lat wypada korzystanie dla Ukrainy, gdzie zauważalna jest przewaga eksportu energii elektrycznej nad importem, co wygenerowało przychody przewyższające 200 mln USD w 2017 r.
The article compares the management of energy resources in Poland and Ukraine over the period 2000–2017. The analysis took changes in the volume of coal, oil and natural gas resources into consideration. The indicators of supplies of these fuels for Poland and Ukraine have additionally been compared with selected EU countries. In order to assess energy security of Poland and Ukraine, the changes in the primary energy consumption have been analyzed in general in first order, then the possibilities of meeting the demand for natural gas, coal and oil have been determined based on the domestic extraction of individual energy resources. Such a comparison indicates the dominant role of coal in Poland while the extraction of oil and natural gas meets the domestic demand to a greater extent in Ukraine. Over the period 2000-2017, trends in primary energy consumption were different; a 17% increase was noted in Poland, while a nearly 40% decline was noted in Ukraine. The main factors responsible for radical changes in fuel and energy management in Ukraine have been identified: military operations in the east of the country and the annexation of Crimea, demographic changes. These events had a negative impact especially on the volume of hard coal mining in Ukraine; the significant increase in imports from 5.36 to 19.14 million tons in 2011-2017 was necessary for balancing. The balance of foreign exchange for electricity was also compared. Over the past years, this comparison has been favorable for Ukraine, where the dominance of electricity exports over imports is noticeable, which generated revenues of over USD 200 million in 2017.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2018, 104; 19-29
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odnawialne źródła energii jako przesłanka prawna bezpieczeństwa energetycznego
Renewable Energy Sources as a legal factor in energy security
Autorzy:
Olczak, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1057765.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
renewable energy sources
energetic safety
energy law
environmental protection
the european green deal
odnawialne źródła energii
bezpieczeństwo energetyczne
prawo energetyczne
polityka energetyczna
ochrona środowiska
Opis:
Przedmiot badań: Przedmiotem badań była analiza przepisów prawnych w zakresie odnawialnych źródeł energii w świetle ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz ustawy prawo energetyczne oraz unijnych regulacji prawnych, w kontekście realizacji bezpieczeństwa energetycznego. Artykuł zawiera ocenę i kwalifikację bezpieczeństwa energetycznego, które nie są możliwe bez analizy uwarunkowań systemu energetycznego, zdeterminowanego modyfikacją kierunków polityki energetycznej. Zagadnienie to zostało również przedstawione przez pryzmat założeń strategii Europejskiego Zielonego Ładu Unii Europejskiej, która ma przyczynić się, poprzez promowanie odnawialnych źródeł energii, do poprawy bezpieczeństwa energetycznego. Cel badawczy: Badania mają na celu ocenę polskich i unijnych regulacji prawnych w zakresie bezpieczeństwa energetycznego. Są próbą odpowiedzi na pytanie, czy odnawialne źródła energii stanowią przesłankę poprawy bezpieczeństwa energetycznego. Metoda badawcza: W opracowaniu wykorzystano metodę formalno-dogmatyczną, jak również metodę prawnoporównawczą. Wyniki: Pozytywnie należy ocenić rozwiązania prawne dotyczące odnawialnych źródeł energii, które są wprost traktowane jako przesłanka bezpieczeństwa energetycznego i istotny element polityki energetycznej. Obok przypisywanej odnawialnym źródłom energii cechy niskiego negatywnego wpływu na środowisko coraz wyraźniej wskazuje się w ich kontekście na problem bezpieczeństwa energetycznego wewnętrznego i zewnętrznego państwa.
Background: The objective of the paper is to examine legal solutions for renewable energy sources (RES), in light of the Renewable Energy Sources Act, Energy Law Act and EU legal regulations, in the context of ensuring energy security. The evaluation and qualification of energy security would not be possible without a comprehensive analysis of the current determinants of the energy system, largely affected by changes in energy policy directions as the European Green Deal. Research purpose: The aim of the research was to examine Polish and European Union legal solutions for renewable energy sources in energy security, but above all to try to answer the question, whether renewable sources energy are a promise in energy security. The article contains an assessment and qualification of energy security, which is not possible without an analysis of the conditions of the energy system, determined by the modification of the energy policy directions. Methods: The dogmatic and comparative legal method was used in the article. Conclusions: Renewable energy sources are now considered the foundation of energy security and a crucial element of energy policy. Thus, the implementation of energy policy aimed at energy security improvement with a focus on environmental protection provides a critical impulse to renewable energy production. Within Poland’s legal system, energy security is one of the primary goals of energy sector regulation.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2020, 117; 115-128
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie Turcji dla bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej
The Importance of Turkey for the Energy Security in the European Union
Autorzy:
Pach-Gurgul, Agnieszka
Ulbrych, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/904140.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
Tematy:
bezpieczeństwo energetyczne
polityka energetyczna
surowce energetyczne
energy security
EU energy policy
gas crises
security of energy supplies
Turkey
Nabucco pipeline
energy strategy
transit node
Opis:
Artykuł dotyczy bezpieczeństwa energetycznego krajów Unii Europejskiej oraz czynników je determinujących w dobie rosnącego popytu na surowce energetyczne i silnego uzależnienia UE od importu gazu i ropy naftowej z Rosji. Wskazuje na konieczność dywersyfikacji źródeł i kierunków dostaw surowców energetycznych z wykorzystaniem zasobów z rejonów Morza Kaspijskiego, Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej przesyłanych przez terytorium Turcji do krajów Unii z pominięciem Rosji. Mimo że sama Turcja nie jest bogata w surowce energetyczne, to dzięki infrastrukturze przesyłowej znajdującej się na jej terytorium może być łącznikiem pomiędzy rejonami, gdzie koncentruje się ponad 70% światowych zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego, a UE. To spowoduje zmianę pozycji Turcji w Unii jako kraju kandydującego i wpłynie na rozwój współpracy na innych płaszczyznach. Warunkiem uczynienia z Turcji tzw. korytarza energetycznego jest odpowiednia infrastruktura przesyłowa zapewniająca bezpieczeństwo dostaw surowców do krajów Unii Europejskiej.
This paper discusses the energy security of the European Union and the factors that determine it in an era of increasing demand for energy and the EU’s strong dependence on imported oil and gas from Russia. It points to the need to diversify sources and directions of energy supplies, and to use resources from the Caspian Sea areas, the Middle East, and North Africa, sent to the European Union countries through Turkey and bypassing Russia. Even though Turkey itself is not rich in energy resources, its transmission infrastructure may be a link between the European Union and the regions where more than 70% of the world’s oil and natural gas resources are located. That could change the position of Turkey as a candidate country in the European Union, and affect the cooperation with it in other fields. To transform Turkey into an energy corridor, it is necessary to build suitable transmission infrastructure that provides security of supply of raw materials to the EU countries.
Źródło:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2013, 4(26); 49-66
1898-3529
2658-1116
Pojawia się w:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo energetyczne Unii Europejskiej w sektorze gazu ziemnego
Energy security of the European Union in the natural gas sector
Autorzy:
Paszkiewicz, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/539962.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
Unia Europejska
gaz ziemny
bezpieczeństwo energetyczne
polityka energetyczna
European Union
natural gas
energy security
energy policy
Opis:
W artykule dokonano analizy polityki bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej w zakresie gazu ziemnego. Przedstawiono najważniejsze akty prawne regulujące funkcjonowanie unijnego sektora gazu, a następnie przeanalizowano dokumenty niewiążące tj. strategie i plany działań wydawane głównie przez Komisję Europejską, odnoszące się do przyszłych kierunków działań w sektorze gazu. Następnie opisano projekty mających szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego UE, w tym 3 priorytetowe korytarze gazowe: Korytarz Południowy, Korytarz Północ - Południe w Europie Wschodniej, oraz plan działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich (BEMIP), a także korytarz: Korytarz Północ – Południe w Europie Zachodniej. Przy każdym z wymienionych projektów wskazano udział Unii Europejskiej w ich realizacji. Pozytywną ocenę polityki bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej osłabia dyskutowany obecnie projekt budowy gazociągu Nord Stream II.
The article analyzes the European Union's energy security policy in the field of natural gas. The most important legal acts regulating the functioning of the EU gas sector were presented, and then non-binding documents were analyzed, i.e. strategies and action plans issued mainly by the European Commission, referring to future directions of activities in the gas sector. Next, the projects of particular importance for the EU energy security have been described, including three priority gas corridors: the Southern Corridor, the North-South Corridor in Eastern Europe, and the interconnection plan on the Baltic energy market (BEMIP), as well as the Corridor North - South in Western Europe. Each of the mentioned projects indicates the participation of the European Union in their implementation. Positive evaluation of the energy security policy of the European Union is weakened by the project of construction of the Nord Stream II gas pipeline currently under discussion.
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2018, 23; 123-143
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska a Gazprom w długofalowej koncepcji polskiego bezpieczeństwa energetycznego
Poland versus Gazprom in the logn-term framework of Polish energy security
Autorzy:
Michalczyk, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/282667.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Gazprom
bezpieczeństwo energetyczne
polityka energetyczna
gaz ziemny
Polska
Rosja
energy security
energy policy
natural gas
Polska
Russia
Opis:
Artykuł podejmuje problem dróg kształtowania bezpieczeństwa energetycznego Polski w zakresie wykorzystania źródeł gazu ziemnego. We wstępie podejmowane są kwestie możliwooeci zastosowania alternatywnych źródeł pozyskiwania metanu.Wczęoeci zasadniczej artykułu analizie poddano ekspansjonizm potentata gazowego – rosyjskiej firmy Gazprom, klasyfikowanej obecnie jako jedna z pięciu najpotężniejszych (o najwyższej wartooeci aktywów i wysokooeci przychodów) firm globu i jedna z trzech w branży energetycznej. Kluczowe elementy polskiej strategii energetycznej w relacjach do ekspansjonistycznej polityki gazowej Federacji Rosyjskiej są prezentowane w relacji do polityki Gazpromu. Gazprom ujmowany jest w koncepcji rosyjskiej jako element budowania rosyjskiego bezpieczeństwa energetycznego. Przejawia się to w kreowaniu kryzysów energetycznych, a przez to uzyskiwaniu politycznego wpływu na kontynencie.Wartykule omówiono również kluczowe strategie Polski w aspekcie jej bezpieczeństwa energetycznego. Każda z tych strategii wymusza jednak współpracę z Gazpromem co najmniej w przeciągu najbliższych dwudziestukilku lat.
The article discusses various ways of shaping Polish energy security when it comes to the exploitation of natural gas. The possibilities of using alternative sources for obtaining methane are discussed in the introduction. In the main part Gazprom’s expansionism is analysed. Gazprom is a Russian gas company (with the highest value of assets and the highest revenue) ranked among the five biggest companies in the world and the three biggest energy trading businesses. The article discusses key elements of Polish energy policy in relation to the expansionist gas policy of the Russian Federation. Gazprom is a building block of Russian energy security which shows when energy crises are fostered so that Russia can exert political influence in Europe. The article also discusses the major Polish policies connected with energy security. All of these policies, however, assume cooperation with Gazprom for the next 20 years.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2011, 14, 1; 91-105
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Własność państwowa przedsiębiorstw sektora paliwowo-energetycznego w kontekście polityki bezpieczeństwa energetycznego
States ownership of energy corporations in vies of an energy security
Autorzy:
Uberman, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/282665.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
energetyka
bezpieczeństwo energetyczne
polityka energetyczna
prywatyzacja
własność przedsiębiorstw
energy sector
energy security
energy politics
privatisation
corporate ownership
Opis:
Niniejszy artykuł omawia kwestię własnooeci państwowej w sektorze paliwowo- -energetycznym w kontekoecie bezpieczeństwa energetycznego na przykładzie wybranych krajów. Przedstawiony rys historyczny pokazuje szerszy kontekst procesów prywatyzacyjnych omawianego sektora zarówno na Zachodzie Europy jak i w byłych krajach socjalistycznych. Następnie poddano analizie stopień kontroli właoecicielskiej państwa w poszczególnych, wybranych krajach. Szczególnie przeanalizowano relacje pomiędzy narodowymi (państwowymi) a prywatnymi (globalnymi) koncernami sektora paliwowo-energetycznego, a zwłaszcza sektora gazowo-naftowego. W podsumowaniu wskazano na brak jednolitego modelu postępowania w tym zakresie, wynikający z różnych uwarunkowań geopolitycznych i makroekonomicznych prezentowanych państw oraz na wyzwania wobec polskiego rządu, dotyczące wyboru wzorców najbardziej adekwatnych dla sytuacji naszego kraju i wprowadzenia ich w życie.
The article discusses a relation in between energy security and state ownership of the enterprises active in energy and fuel sector. A history of privatisation efforts carried out both in Western Europe and in post-communist countries is presented to give background for current state of the governmental involvement in the sector. The main part of the article is devoted to individual analysis of selected countries representing various models of ownership policy, among others: USA, UK, Germany and Russia. These analysis are complemented by a chapter discussing the issue of competition between so called National Oil Companies, owned, or at least controlled by governments and Global Oil Companies, public but almost purely privately owned ones. They indicate a variety of ownership models applied or rather developed due to differences in size and structure of natural energy resources, balance of internal supply and demand, military strength, political position, particular model of free market economy in general, membership in key international organisations. All the factors mentioned have lead to a situation in which a total lack of governmental ownership in the sector’s corporation can be attributed only to USA and UK. In all other countries analysed states act as important or even dominant shareholders in key energy companies, trying to pursue, in more or less open ways, their policies. Having understood that their results depend very much on the strength and international presence of state controlled corporations governments promote their business development through adoption of the most advanced managerial practices, research in technology and participation in global cooperation with key players in energy and energy related sectors. Therefore they do not exclude neither a partial participation of private investors nor bringing state controlled companies to, even foreign, stock exchanges. But always governments execute control over activities related to energy security and protect these corporations from hostile takeovers. On the other side governments actively support the controlled companies on various fields for example trying to weaken certain EU regulations, negotiating international agreements considering their presence abroad or granting licences for their own natural resources on preferential terms. In conclusion it is stated that no universal “correct” or “European” pattern regarding neither state ownership in energy companies nor using this tool for protecting energy security exists. Therefore Poland has to select solutions most adequate to it’s own situation and apply them in the most effective way.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2011, 14, 1; 29-56
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Portugal’s energy security in the context of moving away from fossil fuels
Bezpieczeństwo energetyczne Portugalii w kontekście odchodzenia od paliw kopalnych
Autorzy:
Olkuski, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312529.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
energy policy
energy security
energy sources
polityka energetyczna
bezpieczeństwo energetyczne
surowce energetyczne
Opis:
Portugal is a country on the Iberian Peninsula with a population of just over 10 million people. The country has no reserves of energy resources such as oil, natural gas, or coal and is therefore dependent on their imports. Nevertheless, it has no problems ensuring energy security. It imports oil from countries such as Brazil, Nigeria, Saudi Arabia and Angola, and gas from Algeria, Nigeria, the United States of America and Qatar. All imports of crude oil and most imports of petroleum products pass through the two main ports of Sines and Leixões, while gas is imported via the Sines LNG terminal and two cross-border gas pipelines at Campo Maior and Valença do Minho. Coal imports are no longer a problem following the closure of the last coal-fired power plant in 2021. As recently as 2019, fossil fuels accounted for as much as 76% of Portugal’s total primary energy supply, with oil accounting for 43%, but the majority of this demand was consumed by road transport (51%), followed by oil-based industries (16%) and household heating (5%). Now, however, the situation is changing. Hydropower and rapidly developing wind and solar energy account for a large share of electricity generation. By 2030, Portugal plans to commission between 600 and 900 MW of new solar capacity annually. Energy security in Portugal is the responsibility of the government and the relevant ministries. As in many other European countries, there is a clear drive towards decarbonization and measures are being taken to ensure that this process takes place as soon as possible, as is explicitly stated in Portuguese government documents. The analysis presented in this article shows that Portugal, despite lacking significant energy resources, can guarantee its energy security at a high level.
Portugalia jest krajem położonym na Półwyspie Iberyjskim o liczbie mieszkańców nieznacznie przekraczającej 10 milionów. Nie posiada zasobów surowców energetycznych takich jak: ropa naftowa, gaz ziemny, czy też węgiel i dlatego całkowicie jest uzależniona od ich importu. Niemniej jednak kraj ten nie ma problemów z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego. Ropę naftową sprowadza z takich krajów jak: Brazylia, Nigeria, Arabia Saudyjska czy Angola, a gaz z Algierii, Nigerii, Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej oraz z Kataru. Cały import ropy naftowej i większość importu produktów naftowych przechodzi przez dwa główne porty: Sines i Leixões, natomiast gaz sprowadzany jest przez terminal LNG Sines oraz dwa transgraniczne gazociągi Campo Maior i Valença do Minho. Import węgla przestał być problemem po zamknięciu w 2021 roku ostatniej elektrowni węglowej. Jeszcze w 2019 r. paliwa kopalne stanowiły aż 76% całkowitej podaży energii pierwotnej w Portugalii, w tym na ropę naftową przypadało 43%, ale większość tego zapotrzebowania zużywał transport drogowy (51%), następnie przemysł oparty na ropie (16%) i ogrzewanie budynków (5%). Teraz jednak sytuacja się zmienia. Duży udział w produkcji energii elektrycznej stanowi energetyka wodna oraz coraz szybciej rozwijana energetyka wiatrowa i słoneczna. Do 2030 roku Portugalia planuje oddawanie rocznie do eksploatacji od 600 do 900 MW nowych mocy w energetyce słonecznej. Za bezpieczeństwo energetyczne w Portugalii odpowiada rząd za pośrednictwem odpowiednich ministerstw. Tak jak i w wielu innych krajach europejskich widać wyraźnie, co zresztą jest zapisane wprost w portugalskich dokumentach rządowych, dążenie do dekarbonizacji i podejmowanie takich działań, aby ta dekarbonizacja nastąpiła jak najszybciej. Z przedstawionych w artykule analiz wynika, że Portugalia, pomimo braku znaczących zasobów surowców energetycznych, jest w stanie zagwarantować sobie bezpieczeństwo energetyczne na wysokim poziomie.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2023, 26, 3; 65--80
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poland’s Gas Security
Autorzy:
Rosicki, Remigiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/616294.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
gas security
energy security
energy policy
Poland’s energy security
bezpieczeństwo gazowe
bezpieczeństwo energetyczne
polityka energetyczna
bezpieczeństwo energetyczne Polski
Opis:
Przedmiotem analizy w tekście jest bezpieczeństwo energetyczne Polski na przykładzie bezpieczeństwa dostaw gazu (bezpieczeństwo gazowe). W pracy podjęta została analiza jedynie wybranych problemów bezpieczeństwa gazowego, uwaga skupiona została na: 1) charakterystyce kontraktów gazowych i 2) ocenie bezpieczeństwa dostaw gazu ze względu na techniczne możliwości importowe infrastruktury przesyłowej. W obu przypadkach przyjęto dwie perspektywy czasowe: 1) 2006–2010, 2) okres po 2010 z prognozą na rok 2022. W tekście podjęto się zweryfikowania następujących pytań: 1) W jakim zakresie mieliśmy do czynienia z realnymi działaniami wzmacniającymi bezpieczeństwo dostaw gazu do Polski w okresie 2006–2010? 2) Jak zmieniają się techniczne i faktyczne możliwości dywersyfikacji dostaw gazu do Polski po roku 2010?
The subject matter analyzed in the text is Poland’s energy security as illustrated with the security of gas supply (gas supply security). The text analyzes a selection of problems concerned with gas security and so the focus is on: (1) a description of gas supply contracts, and (2) an assessment of gas supply security with regard to the technical import capabilities of the transmission infrastructure. In both cases two time-frames were applied: (1) 2006–2010, (2) the period after 2010 with a prospect for 2022. The text goes on to verify the following questions: (1) In what scope was real action undertaken in order to strengthen the security of gas supply to Poland in the years 2006–2010?, (2) How have the technical and real capabilities to diversify the gas supply to Poland changed after 2010?
Źródło:
Przegląd Politologiczny; 2015, 1; 159-172
1426-8876
Pojawia się w:
Przegląd Politologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo energetyczne Polski - kategoria autonomiczna czy komplementarna? Konsekwencje dla polityki publicznej
Energy Security for Poland - Autonomous or Complementary Categories? Consequences for Public Policy
Autorzy:
Dobroczyńska, Agnieszka
Juchniewicz, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/903827.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
Tematy:
państwo
rządzenie
strategia rozwoju
polityka energetyczna
bezpieczeństwo energetyczne
Polska
state
governing
strategy development
energy policy
energy security
Opis:
Zaprezentowany artykuł nie jest z pewnością poświęcony ocenie stanu bezpieczeństwa energetycznego. Autorzy podjęli próbę innego rodzaju. Pokazują, jak podejście do państwa, do jego rządzenia rozstrzyga zarazem o charakterze kategorii bezpieczeństwa energetycznego (BE) i jego roli w polityce gospodarczej. Zdaniem autorów w praktyce rządzenia dominuje względnie odosobnione traktowanie poszczególnych celów polityki energetycznej (PE), bez uwzględniania niezbędnych uwarunkowań i współzależności, w szczególności zaś – wrażliwości gospodarki na energię eo ipso na bezpieczeństwo energetyczne. Doraźność działań w tym zakresie, a czasami wręcz dowolność oraz towarzysząca temu zmienność priorytetów w cyklu kalendarza politycznej dominacji wynika – w przekonaniu autorów – z braku systemowych ram tworzenia polityki gospodarczej i jej komponentów, w tym polityki energetycznej. Nie bez znaczenia jest też niewłaściwe wykształcenie polityków (szczególnie brak wiedzy ekonomicznej) i ich brak wyobraźni (umiejętności alternatywnego myślenia). Autorzy sięgają po przykłady z konceptualnych ujęć PE i jej realizacji, proponują także, jak powinno się postępować, by odejść od nagannej praktyki ostatnich lat i zacząć efektywnie wykorzystywać współzależności strategii rozwoju kraju. Wskazują na pewne okoliczności metodyczne i proceduralne, które byłyby rękojmią harmonijnego godzenia komplementarnych celów PE.
This article is definitely not devoted to assessing the status of energy security. Rather, the authors took a different approach to it, showing how ways of thinking about the state and about governing determine what character is assumed by the category of energy security, and its role in the economy. The contention of the authors is that the practice of governing principally entails relatively separate treatment of the particular aims of the energy economy, with no account being taken of crucial conditions and interdependences, in particular the sensitivity of the economy to energy co ipso energy security. The authors go on to consider that immediate actions, and sometimes even the freedom and at the same time changeability of priorities in line with the cycle provided by the political dominance calendar reflect the lack of a systematic framework in line with which to shape economic policy and its components, including energy policy. Inadequate education of politicians (in particular a lack of knowledge of economics) and a lack of imaginations (alternative thinking ability) are also important factors. The authors introduce examples form conceptual approaches to energy policy, suggesting directions to take in order to change the blameworthy practice of recent years and to make an effective start with using the interdependences of the country's development strategy. Reference is also made to certain methodological and procedural circumstances that could help guarantee harmonious alignments of the complementary aims of energy policy.
Źródło:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2009, 1(7); 5-18
1898-3529
2658-1116
Pojawia się w:
Zarządzanie Publiczne / Public Governance
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W kierunku unii energetycznej : nowa koncepcja bezpieczeństwa energetycznego w Unii Europejskiej
Towards energy union : the new concept of energy security in the European Union
Autorzy:
Trubalska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394787.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
bezpieczeństwo energetyczne
unia energetyczna
polityka energetyczna
regionalizacja
energy security
energy union
energy policy
regionalization
Opis:
Bezpieczeństwo energetyczne Unii Europejskiej w dalszym ciągu stanowi jedynie koncepcję niewspartą konkretnymi działaniami. Potwierdzeniem wskazanego stanu rzeczy są zarówno regulacje prawne, które dają państwom członkowskim możliwość indywidualnego kreowania bezpieczeństwa energetycznego, jak również prowadzenia przez państwa członkowskie UE jednostronnej polityki energetycznej, która często leży jedynie w interesie najsilniejszych państw. Koncepcja solidarności energetycznej i mechanizmów solidarności energetycznej wypływa bezpośrednio z Traktatu z Maastricht; w założeniu miała przyczynić się do wzrostu bezpieczeństwa energetycznego, a przede wszystkim jego budowy na poziomie unijnym. Praktyka funkcjonowania Wspólnot Europejskich, a następnie Unii Europejskiej wykazała, iż budowa bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej jako pewien cel w dalszym ciągu jest w trakcie tworzenia i jest jedynie kierunkiem działania. W następstwie kryzysu energetycznego z 2009 r. oraz chęci pobudzenia dyskusji na forum Unii Europejskiej, zaproponowano koncepcję unii energetycznej, jako drogi do budowy bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej. Obecnie jej bezpieczeństwo energetyczne ogranicza się do definicji przyjętej przez Komisję Europejską oraz działań mających na celu rozbudowę infrastruktury energetycznej o znaczeniu wspólnotowym, przyczyniającej się do poprawy bezpieczeństwa energetycznego UE. Celem artykułu jest analiza koncepcji unii energetycznej oraz próba odpowiedzi na pytanie, czy ma ona realne szanse powodzenia oraz czy koncepcja w zaproponowanym kształcie będzie skuteczna i potrzebna. Pytanie to wydaje się istotne z punktu widzenia obserwowanych rozbieżności pomiędzy regulacjami prawnymi, promocją budowy wspólnego bezpieczeństwa energetycznego, a praktycznym działaniem poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej.
The energy security of the European Union is still a concept, rather than the actual action. It was confirmed by legal regulations that give Member States the possibility of individual control of energy security. Furthermore, EU Member States can perform unilateral energy policy, which is often in the interest of the most powerful countries. The concept of energy solidarity, solidarity mechanisms of energy flows directly from the Treaty of Maastricht. This was intended to help to increase energy security, and above all, its construction at the EU level. The functioning of the European Communities and the European Union is showing that the goal of building energy security of the European Union is still in the process of creation and still remain a certain course of action. Following the energy crisis of 2009 we can observe discussion about the concept of energy union, as a way to build energy security of the European Union. Currently, its energy security is limited to the definition adopted by the European Commission and activities aimed at the development of energy infrastructure of Community interest, which contributes to improving EU energy security. The aim of this article is analyze the concept of energy union and attempt to answer the question whether it has a real chance of success, and whether the concept of the proposed shape will be effective and necessary. These questions are important because of we can observe discrepancies between the regulations, promotion of building a common energy security and the practical action of individual Member States of the European Union.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2017, 97; 21-31
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania polityki energetycznej Norwegii
The Conditions for Norways Energy Policy
Autorzy:
Frączek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283207.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
polityka energetyczna
Norwegia
bezpieczeństwo energetyczne
energy policy
Norway
energy security
Opis:
Celem pracy jest omówienie uwarunkowań zmian w polityce energetycznej Norwegii, jakie zaszły w tym kraju w minionym półwieczu. Szczególny nacisk położono na kwestię odkrycia i wprowadzenia do eksploatacji własnych złóż ropy naftowej i gazu ziemnego, dzięki którym Norwegia ma wyjątkową pozycję na europejskim rynku energii jako znaczący dostawca tych paliw. Podkreślono, że wydobycie surowców energetycznych, będące wynikiem konsekwentnych działań modernizacyjnych, stało się znaczącym źródłem przychodów dla budżetu państwa oraz wpłynęło na zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego kraju. Wskazano, że zwiększeniu bezpieczeństwa energetycznego służyło także kontynuowanie rozbudowy hydroelektrowni, mających już wcześniej znaczny udział w bilansie energetycznym, oraz prowadzenie prac nad upowszechnianiem innych OZE. Podkreślono, że duże znaczenie dla prowadzonej w Norwegii polityki energetycznej mają działania służące ograniczeniu konsekwencji ekologicznych prowadzonej gospodarki energetycznej, co wiąże się z dążeniem do zwiększenia znaczenia koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego w rea¬lizowanej polityce energetycznej. Scharakteryzowano istotę zmian liberalizacyjnych w norweskim sektorze energii oraz uwarunkowania rozwoju nordyckiego rynku energii. Podkreślono, że Norwegia jest jednym ze światowych liderów zmian w funkcjonowaniu sektora energii związanych z wprowadzeniem reform liberalizacyjnych. Szczególny nacisk położono na kwestię rozwoju rynku energii elektrycznej, rozwój połączeń elektroenergetycznych z innymi krajami oraz wpływ tych działań na zwiększenie bezpieczeństwa dostaw energii dla odbiorców finalnych. W końcowej części pracy zawarto wnioski z przeprowadzonej analizy. Podkreślono, że doświadczenia z modernizacji sektora energii w Norwegii mogą ułatwić innym krajom dostosowywanie swych sektorów energii do standardów, których wprowadzenie wymusza pakiet energetyczno-klimatyczny oraz III pakiet liberalizacyjny obowiązujące w krajach UE.
This paper describes the determinants of changes in the energy policy of Norway which took place during the past half-century. A particular emphasis has been placed on the issue of the discovery and use of Norway's own oil and natural gas deposits, thereby securing the country a unique position in the European energy market as a major supplier of these fuels. The exploitation of the country's energy resources, characterized by consistent efforts at modernization, has become a significant source of revenue for the state budget and has enhanced the country's energy security. Continued efforts to further develop hydropower, which already had a significant share of the energy balance, combined with the promotion of other renewables, have also contributed to better energy security. The article also raises the issue of Norway's energy policy, which to a large extent focuses on minimizing environmental impact, in line with the tendency to prioritise the concept of sustainable development. The nature of liberalization in the Norwegian energy sector is presented together with the conditions under which the Nordic energy market has developed. It is emphasized that Norway is a world leader in terms of restructuring the functioning of the energy sector. Particular emphasis is placed on the development of the electricity market and electricity interconnections with other countries, as well as the positive impact on the security of the energy supply for end users. It can be concluded that the experience of modernizing the energy sector in Norway might help other countries to follow suit, and to adapt their energy sectors to the standards resulting from the adoption of the energy-climate package and the third liberalization package in force in the European Union.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2013, 16, 3; 129-141
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty zmiany polityki energetycznej Szwecj
Selected aspects of energy policy modification in Sweden
Autorzy:
Frączek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283591.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
polityka energetyczna
Szwecja
bezpieczeństwo energetyczne
energy policy
Sweden
energy security
Opis:
W kolejnych latach w Polsce niezbędne będzie dokonanie szybkiej zmiany w sposobie funkcjonowania sektora energii, związanej z koniecznością wypełnienia zobowiązań międzynarodowych kraju, dotyczących ograniczenia emisji zanieczyszczeń atmosfery oraz dostosowania funkcjonowania przedsiębiorstw sektora energii do standardów wynikających z dyrektyw UE. Celem artykułu jest przedstawienie doświadczeń Szwecji, w której w ciągu minionych czterdziestu lat dokonano radykalnych zmian sposobu funkcjonowania sektora energii. Wiązały się one m.in. z głęboką zmianą struktury źródeł energii pierwotnej oraz liberalizacją sektora energii i pozwoliły na zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Szwecji, a także na prowadzenie zrównoważonej polityki energetycznej. Przedstawiono etapy zmian w polityce energetycznej Szwecji w XX wieku. Podkreślono, że zmiany zostały zapoczątkowane już w latach trzydziestych XX wieku i wiązały się z wykorzystaniem potencjału rzek w Szwecji. Wskazano, że impulsem do działań na rzecz dalszej modernizacji sektora energii był światowy kryzys naftowy i zwi?zany z nim gwałtowny wzrost poziomu cen ropy naftowej. Przedstawiono zmiany, jakie zaszły w II połowie XX wieku w bilansie energetycznym Szwecji. Szczególny nacisk położono na omówienie uwarunkowań upowszechnienia energetyki jądrowej oraz zwiększenia znaczenia odnawialnych źródeł energii. Przeanalizowano zmiany, jakie zaszły w polityce podatkowej, dotyczącej źródeł energii oraz wskazano, że konsekwentne stosowanie instrumentów podatkowych znacząco przyczynią się do ograniczenia znaczenia paliw konwencjonalnych w Szwecji. Zwrócono uwagę, że zmiany w polityce energetycznej wiązały się z poparciem społecznym dla stosowania rozwiązań, które przyczyniają się do ochrony środowiska przyrodniczego. Ponadto omówiono uwarunkowania liberalizacji sektora energii w Szwecji oraz wskazano, że uwolnienie tego sektora wpłynęło na poprawę bezpieczeństwa energetycznego tego kraju.
In the following years, Poland will face the necessity to rapidly introduce changes in its energy sector. This stems from the need to fulfill national obligations related to reducing emissions into the atmosphere as well as adjusting the energy sector to the standards stipulated in EU directives. The purpose of this article is to present the experiences of Sweden which, during the past forty years, radically modified its energy sector. The essential changes involved the structure of primary energy sources and liberalization of the energy sector. The implemented modifications contributed to enhanced energy security as well as to a more balanced energy policy. The article presents, stage by stage, the changes to the energy policy in Sweden in the 20th century. At the same time, it emphasizes the fact that these changes were initiated as early as the 1930s and related to the substantial hydroelectric potential offered by Swedish rivers. It has been pointed out that it was the global oil crisis and the related, rapid increase in oil prices that caused the country to further modernize its energy sector. The article presents changes to the Swedish energy balance that occurred in the second half of the 20th century. Particular emphasis has been placed on factors that affected the widespread use of nuclear energy and the increased role of renewable energy sources. The paper analyzes changes to tax policy affecting energy sources, and it has been concluded that the consistent use of tax instruments considerably contributed to limiting the role of conventional fuels in Sweden. It has been noted that the changes to the energy policy were also connected with public support for implementing environmentally-friendly solutions. Furthermore, the article discusses factors that contributed to the liberalization of the energy sector in Sweden and shows that this liberalization substantially enhanced the country’s energy security.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2012, 15, 3; 197-209
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 48

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies