Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Intuicja" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 38
Tytuł:
Intuicja i spekulacja
Intuition and Speculation
Autorzy:
Judycki, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015659.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
idealizm
mistyka
doświadczenie wewnętrzne
intuicja
idealism
mysticism
internal experience
intuition
Opis:
The paper deals with the nature of internal experience. The views on this subject appear in I. Kant, J.G. Fichte, E. Husserl, and K. Rahner. The author seeks to prove that internal experience is an intuitive experience in which the subject presents to himself or herself in the so-called intellectual inspection (intellektuelle Anschaung). The subject has the feature of atemporality (nunc status) and is capable of transcending each content while preserving its identity. „Speculation” means reflection: the structure of the person of God is reflected in internal experience. He is semper stans. These views are compared with the standpoint of fourteenth-century mystics (J. Eckhart, J. Tauler, H. Suzo) about the so-called ground of the soul (Seelengrund).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 227-239
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja: David G. Myers, Intuicja. Jej siła i słabość
Review: David G. Myers, Intuition. Its strength and weakness
Autorzy:
Lekszycka, Wioletta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442245.pdf
Data publikacji:
2018-12-15
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
Tematy:
recenzja książki
intuicja
book review
intuition
Opis:
Książka jest próbą zbadania tego, co psychologia ma do powiedzenia na temat intuicji, zebrania przeróżnych odkryć i zastosowania ich w życiu codziennym.
The book is an attempt to investigate what psychology has to say on the subject of intuition, gathering various discoveries and applying them in everyday life.
Źródło:
Edukacja Humanistyczna; 2018, 2; 154-155
1507-4943
Pojawia się w:
Edukacja Humanistyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intuicja jako czynnik sprzyjający trafności podejmowanych decyzji
Intuition as a Factor Contributing to the Accuracy of Taken Decisions
Autorzy:
WILSZ, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/458021.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
intuicja
procesy decyzyjne
intuition
decision-making processes
Opis:
W artykule przedstawiono poglądy na temat znaczenia intuicji i jej definicje. Zaprezentowano rolę intuicji w procesie podejmowania decyzji.
In the article views on the importance of intuition and its definitions were presented. The role of intuition in decision making process was explained.
Źródło:
Edukacja-Technika-Informatyka; 2015, 6, 1; 177-182
2080-9069
Pojawia się w:
Edukacja-Technika-Informatyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pochwała cieni lub racjonalna intuicja światła
In Praise of Shadows or the Rational Intuition of Light
Autorzy:
Trillo de Leyva, Juan Luis
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/97073.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Instytut Projektowania Architektonicznego. Zakład Architektury Mieszkaniowej i Kompozycji Architektonicznej
Tematy:
intuicja
racjonalność
światło
cień
projekt
intuition
rationality
light
shadow
project
Opis:
Moim zdaniem intuicja nie stoi w opozycji do racjonalności. Jak głosi teza XVII Międzynarodowej Konferencji Naukowej w Krakowie „Racjonalne i irracjonalne tendencje nie stoją ze sobą w sprzeczności”. Nie uważam jednak, że powinniśmy utożsamiać intuicję z irracjonalnością. Zawsze wierzyłem, że nawet w najbardziej nędznym i mrocznym miejscu, w którym żyjemy, gdzie cień lub ciemność znajdują stałe schronienie, maleńka wiązka światła pozwoli nam połączyć się z rzeczywistością, z ogromem wszechświata gwiazd i planet przez naturalne światło. Zamknięcie światła, uchwycenie go w przestrzeni wewnętrznej stało się trudnym zadaniem architektonicznym. Przypomina ono próbę trzymania wody w dłoniach. Niektóre ćwiczenia pedagogiczne i nasze ostatnie projekty mogą służyć jako swoista ilustracja, szczególnie „patio” naszej pracowni, które zostało zamienione w laboratorium, z zamiarem dokładnego zbadania i obserwacji naturalnego światła.
In my opinion, intuition is not in opposition to rationality. “Rational and irrational tendencies do not stand in contradiction to each other”, as the thesis of the 17th International Scientific Conference in Krakow states, although I do not believe that we should associate intuition with irrationality. I have always believed that even in the most miserable and obscure place we live in, where shadow or darkness have permanent shelter, a tiny light beam will enable us to connect with reality, with the immensity of the universe of the stars and the planets through the natural light. Enclosing the light, capturing it in an interior space, has become at all times a difficult architectonic aim to achieve. It is like trying to hold water in your hands. Some pedagogical exercises and our last projects can serve as an illustration, especially the “patio” of our studio that we have turned into a laboratory with the intention to examine and observe natural light closely.
Źródło:
Pretekst; 2019, 9; 65-70
2449-5247
Pojawia się w:
Pretekst
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola intuicji w organizacji
Importance of intuition in organisation
Autorzy:
Borowska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399414.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
intuicja
organizacja
intuition
organisation
Opis:
Intuition may be defined as understanding or knowing something without conscious recourse to thought, observation or reason. Some see this unmediated process as somehow mystical while others describe intuition as being a response to unconscious cues or implicitly apprehended prior learning. It is one of the untapped and less acknowledged human resource. Most people do not know about their inner capability and do not use it. However, a lot of research proves that this capability can be used in an organization with very good effects.
Źródło:
Ekonomia i Zarządzanie; 2012, 4, 3; 176-181
2080-9646
Pojawia się w:
Ekonomia i Zarządzanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intuicja sakramentalna jako model intuicji tego, co niedostępne w fenomenologii liturgii Jean-Yves’a Lacoste’a
Autorzy:
Zgórecki, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2195106.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Jean-Yves Lacoste
Martin Heidegger
phenomenology of liturgy
intuition
sacrament
being
God
Absolute
fenomenologia liturgii
intuicja
sakrament
bycie
Bóg
Absolut
Opis:
Jean-Yves Lacoste jest mało jeszcze w Polsce znanym współczesnym francuskim myślicielem, który słynie z tego, że swoją refleksję prowadzi na granicy między filozofią a teologią. Intuicja sakramentalna jest przykładem tego, co on sam nazywa „teologicznym myśleniem”. Intuicja sakramentalnej obecności Boga staje się dla niego modelem intuicji niedostępnej jeszcze obecności Boga w świecie. Tego typu intuicja jest sposobem poznania właściwym wspomnianemu byciu na granicy filozofii i teologii, a zatem na granicy bycia-w-świecie i bycia-wobec-Boga. Badania nad tak rozumianą intuicją prowadzą do wielu ważnych pytań: Czy różnica między obecnością i nieobecnością oznacza to samo, co różnica między dostępnością i niedostępnością? Czym różni się to, co jeszcze nieobecne, i to, co już nieobecne, od tego, co nieobecne? Czy wszystkie są równie niedostępne? Czy obecność i nieobecność jest bardziej problemem miejsca czy czasu?
Jean-Yves Lacoste is a contemporary French thinker, famous for carrying out his reflection on the frontier between philosophy and theology. Sacramental intuition is a typical example of what he calls “theological thinking.” Intuition of sacramental presence of God becomes a model for intuition of His yet unattainable presence in the world. Intuition of that sort is a mode of cognition proper to the aforesaid being on the frontier of philosophy and theology, which is the line between being-in-the-world and being-towards-God. Examination of this intuition leads to many interesting questions. Is the difference between the presence and the absence the same as the one between the attainable and the unattainable? What is the difference between what is not yet present, what is already not present and what is not present? Is presence and absence rather a problem of place or time?
Źródło:
Logos i Ethos; 2021, 56, 1; 119-143
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kreatywność w badaniach jakościowych. Pomiędzy procedurami a intuicją
Creativity in Qualitative Research: Between Procedures and Intuition
Autorzy:
Konecki, Krzysztof T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1372495.pdf
Data publikacji:
2019-08-31
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kreatywność
badania jakościowe
fenomenologia
interakcjonizm symboliczny
teoria ugruntowana
kontekst odkrycia
badania kontemplatywne
intuicja
creativity
qualitative research
phenomenology
symbolic interactionism
grounded theory
serendipity
contemplative research
intuition
Opis:
W artykule chciałbym przedstawić zestaw koncepcji umożliwiających poszerzenie tradycyjnych, metodycznych i technicznych umiejętności badacza i analityka jakościowego oraz jego umiejętności intelektualnych związanych z łączeniem kategorii, interpretacji danych, a także interpretacji przyczyn i skutków powstania pewnych zjawisk społecznych. Celem artykułu jest wskazanie i opisanie niektórych metodologii, metod i technik badawczych, których poznanie, jak i użycie pewnych procedur z nich pochodzących, może sprzyjać twórczym rozwiązaniom koncepcyjnym i interpretacyjnym. Dlatego opiszę zjawisko kontekstu odkrycia, będącego egzemplifikacją nowych twórczych rozwiązań, w odniesieniu do następujących metodologii: metodyki badawczej interakcjonizmu symbolicznego, badań kontemplatywnych, fenomenologii, etnografii, metodologii teorii ugruntowanej. Ponadto poruszony zostanie także problem intuicji w badaniach jakościowych, która często wnosi nowe i wartościowe inspiracje do badań empirycznych. Przedstawione zostaną również pewne wnioski, będące wynikiem analiz wyżej wymienionych koncepcji, a dotyczące tego, jak być kreatywnym w badaniach jakościowych.
In this article, I would like to present a set of concepts that offer the possibility of, on the one hand, broadening the traditional, methodological, and technical skills of a researcher and a qualitative analyst, as well as, on the other, increasing the researcher’s intellectual capacity associated with combining categories, interpreting data, and interpreting the causes and effects of the emergence of certain social phenomena. The objective of the article is to indicate and describe some of the methodologies, methods, and research techniques, the recognition of which—as well as the use of certain resultant procedures—can be conducive to creative conceptual and interpretative solutions. Therefore, I am going to describe the serendipity phenomenon, which exemplifies new creative solutions with regard to the following research methodologies: symbolic interactionism, contemplative studies, phenomenology, ethnography, and grounded theory. Moreover, the question of intuition in qualitative research will be addressed as well. Some suggestions with regard to how to be creative in qualitative research will be presented as a consequence of the analyses of the above-mentioned concepts.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2019, 15, 3; 30-54
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On Some Anthropological Foundations of Spirituality
Autorzy:
Jastrzębski, Andrzej Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044003.pdf
Data publikacji:
2020-06-26
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
duchowość
umysł
intuicja
egzystencja
dobroć
spirituality
mind
intuition
existence
goodness
Opis:
Taking into account today’s progression towards a more complete notion of spirituality, the development of its universal, anthropological foundations are of vital importance. These roots can be found in the classical metaphysical understanding of the human mind. From a practical point of view, spirituality expresses itself in the ways in which people think and behave. To better understand the anthropological underpinnings of spirituality, we first examine two distinct ways of discovering reality: intuition of being and intuition of good. Looking at these intuitions will then give us a better understanding of the issues pertaining to spirituality characterized by a self-transcending dynamism.
Biorąc pod uwagę dzisiejszy rozwój rozumienia pojęcia duchowości, niezwykle ważny staje się opracowanie uniwersalnych fundamentów antropologicznych dla duchowości. Można je znaleźć w klasycznym metafizycznym rozumieniu ludzkiego umysłu. Z praktycznego punktu widzenia duchowość wyraża się w sposobie myślenia i zachowania ludzi. Aby lepiej zrozumieć antropologiczne podstawy duchowości, zbadamy dwa sposoby odkrywania rzeczywistości: intuicję bytu i intuicję dobra. Analiza tych egzystencjalnych intuicji pozwoli nam lepiej zrozumieć problemy dotyczące duchowości z jej autotranscendentym dynamizmem.
Źródło:
Verbum Vitae; 2020, 37, 2; 381-390
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Typy umysłów
Autorzy:
Dobrołowicz, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614959.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
intuition
logic
types of mind
intuitive
logical
intermediate
intuicja
logika
typy umysłu
intuicyjny
logiczny
pośredni
Opis:
The article presents typologies of minds which include logical and intuitive elements. The typologies of the following authors are presented: Henri Poincaré, Carl Gustav Jung, Stanisław M. Dobrowolski and Malcolm R. Westcott. In the proposals of the mentioned scholars, especially Westcott, the author of the article noticed and pointed out many positive aspects, but at the same time he showed the need to modify them. This mainly applies to the rooted tradition of treating intuition and logic as opposing and mutually exclusive processes, i.e. incompatible at the same time in the mind of a given person. From this theoretical stand, two pure types have been distinguished so far, as suggested by Poincaré, who distinguished logical and intuitive types. The other authors cited here proposed a greater number of types, usually four (Jung and Westcott), but they used more than one division criterion, hence next to logical and intuitive types were placed, for example, weak, guessing and other types. The author of this study proposed an integrative approach, where he distinguished five types of mind, namely: 1) extremely logical; 2) logical; 3) intermediate (balanced); 4) intuitive; 5) extremely intuitive. Here we can find a brief general description of these types, as well as examples of the minds of such historical figures as Socrates, Dmitri Mendeleev, Johann H. Pestalozzi, Ignaz Semmelweis, Adam Mickiewicz, as well as the fictional (literary) character – Sherlock Holmes.
W artykule zostały opisane typologie umysłów, w których uwzględnia się elementy logiczne i intuicyjne. Przybliżono typologie następujących autorów: Henriego Poincarégo, Carla Gustava Junga, Stanisława M. Dobrowolskiego i Malcolma R. Westcotta. W propozycjach tych uczonych, a szczególnie Westcotta, autor niniejszego artykułu dostrzegł i wypunktował wiele pozytywnych właściwości, a jednocześnie wykazał potrzebę ich modyfikacji. Dotyczy to głównie zakorzenionej tradycji traktowania intuicji i logiki jako procesów przeciwstawnych i wzajemnie wykluczających się, czyli nie do pogodzenia jednocześnie w umyśle danego człowieka. Z tego stanowiska teoretycznego dotychczas wyróżnia się dwa czyste typy, jak to zaproponował Poincaré, który wyróżnił typy logiczne i intuicyjne. Pozostali przywołani tu autorzy proponowali większą liczbę typów, z reguły cztery (Jung i Westcott), lecz stosowali niejedno kryterium podziału, stąd obok typów logicznych i intuicyjnych umieszczano typy np. słabe, zgadujące itd. Autor opracowania zaproponował podejście integracyjne, w którym wyróżnił pięć typów umysłu: 1) skrajnie logiczny; 2) logiczny; 3) pośredni (zrównoważony); 4) intuicyjny; 5) skrajnie intuicyjny. Zamieszczono zarówno krótką ogólną charakterystykę tych typów, jak i przykłady umysłów takich historycznych postaci, jak Sokrates, Dmitrij Mendelejew, Johann H. Pestalozzi, Ignaz Semmelweis, Adam Mickiewicz, a także postaci fikcyjnej (literackiej) – Sherlocka Holmesa.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2020, 33, 2
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O lekturze intuicyjnej w dobie neuronauki
Autorzy:
Grodecka, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690504.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish didactics
neuroscience
mind
intuition
interpretation
dydaktyka polonistyczna
neuronauka
umysł
intuicja
interpretacja
Opis:
The author is interested in the scope of modifying the way that Polish is taught at school by applying discoveries of social neuroscience. Referring to philosophy (Henri Bergson, Roman Ingarden, Francisco Varela), the latest discoveries in the field of neurology, the differences between emotional and practical experience of the text are considered. Earlier didactic approaches were also recalled (Kazimierz Wóycicki, Bronisław Poletur, Wincenty Okoń, Stanisław Bortnowski, Anna Janus-Sitarz) and the results of an experiment related to intuitive reception of Bolesław Leśmian’s poem ***Wyszło z boru ślepawe, zjesieniałe zmrocze… On this basis an idea of intuitive interpretation was outlined based on phenomenology, neuroscience and her own teaching expertise.
Autorkę interesuje zakres modyfikacji szkolnej polonistyki przez odkrycia z zakresu neuronauki społecznej. Odwołując się do filozofii (Henriego Bergsona, Romana Ingardena, Francisco Vareli), najnowszych odkryć z zakresu neurologii, rozważa różnice pomiędzy „przeżywaniem” a „doświadczaniem”. Przywołano też wcześniejsze koncepcje dydaktyczne (Kazimierza Wóycickiego, Bronisława Poletura, Wincentego Okonia, Stanisława Bortnowskiego, Anny Janus‑Sitarz) oraz wyniki eksperymentu związanego z intuicyjnym odbiorem wiersza Bolesława Leśmiana ***Wyszło z boru ślepawe, zjesieniałe zmrocze… Na tej podstawie została nakreślona strategia lektury intuicyjnej opartej na fenomenologii, neuronauce i własnej praktyce nauczycielskiej.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova; 2019, 4
2451-0491
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intuition and deduction in the process of explaining the correctness of proof in architectural diagrams
Intuicja i dedukcja w procesie wyjaśniania poprawności dowodu w diagramach architektonicznych
Autorzy:
Maryńczuk, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034260.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
architectural diagrams
intuition
deduction
philosophical concepts
knowledge
reasoning
architectural evidence
diagramy architektoniczne
intuicja
dedukcja
koncepcje filozoficzne
wiedza
rozumowanie
dowody architektoniczne
Opis:
Creating diagrams is an occasion for a sophisticated analysis of notions and exploring their meaning. It is also a form of direct contact with psychological phenomena and juxtaposing intuition and deduction as sources of cognition. Analysis of the development of philosophical stances can present the process of a departure from the classical view that holds that this argumentation can have a purely formal character (while the role of intuition is significantly reduced). The by-product shall be an explanation of often encountered simplifications associated with understanding both positions associated with their extreme versions: the intuitive relict or the version of formalism that produces an impression of being a sterile and even absurd argument. I argue in favour of the utility of both positions, as they can present interesting aspects of certain problems in architectural proofs at different stages of design, and used to distinguish different diagrams.
Tworzenie diagramów to okazja do wyrafinowanej analizy pojęć i swoistego wnikania w ich treść. To również bezpośredni kontakt ze zjawiskami o charakterze psychologicznymi i przeciwstawieniem intuicji i dedukcji, jako źródeł poznania. Analiza rozwoju stanowisk filozoficznych pozwoli na ukazanie procesu odchodzenia od poglądu klasycznego w myśl, którego w sposób intuicyjny ujmujemy poszczególne etapy rozumowania na rzecz poglądu zgodnie, z którym ta argumentacja może mieć charakter czysto formalny (zaś rola intuicji zostaje mocno zredukowana). Natomiast „produktem ubocznym” będzie wyjaśnienie, pewnych często spotykanych uproszczeń związanych ze zrozumieniem obu stanowisk utożsamianych ze skrajnymi ich wersjami. Intuicyjnego reliktu bądź wersją formalizmu sprawiającej wrażenie, że jest to stanowisko jałowe i wręcz absurdalne. Chcę podkreślić użyteczność obu stanowisk, gdyż pozwalają one na ukazanie ciekawych aspektów problemów w dowodach architektonicznych, na rożnych etapach projektowania i wyodrębnienie różnych diagramów.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2021, 45; 39-54
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania dotyczące statusu teorii naukowej
On the Status of Scientific Theory
Autorzy:
Motycka, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013418.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
teoria
mit
rozum
intuicja
theory
myth
reason
intuition
Opis:
The status of scientific theory is determined by a philosophical conception of science. The article seeks to present the different status of scientific theory in a comparative analysis of philosophical conceptions of science (inductivism, hypothetism, paradigmatism and intuitionistic conception of science).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 163-174
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epistemic Functions of Intuition in Descartes
Epistemiczne funkcje intuicji u Kartezjusza
Autorzy:
Walczak, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791066.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
intuicja
epistemiczne funkcje
poznanie
wiedza
intuition
epistemic functions
cognition
knowledge
Opis:
Przedmiotem artykułu jest pojęcie intuicji w filozofii Kartezjusza i jej epistemiczne funkcje. Kartezjusz wprowadza pojęcie intuicji w kontekście charakterystyki metody i procesu poznania oraz uprawiania nauki. Intuicja jest istotnym składnikiem tego procesu. Celem artykułu jest wykazanie, że główne epistemiczne funkcje intuicji w filozofii Kartezjusza są zróżnicowane. Jest ona niezbędna nie tylko w kontekście uzasadnienia (kartezjańska syntetyczna metoda dowodowa), ale przede wszystkim w kontekście odkrycia (kartezjańska analityczna metoda odkrycia). Odgrywa rolę nie tylko w fundowaniu cogito, lecz także na różnych etapach budowania systemu wiedzy. Intuicja pełni ważne funkcje w ujmowaniu prostych natur, tworzeniu pierwotnych pojęć, ujmowaniu złożonych natur, formułowaniu pierwotnych sądów (w tym pierwszych zasad), ujmowaniu relacji między nimi i przeprowadzaniu dedukcyjnych rozumowań (rola intuicji w dedukcji). Stąd intuicja jest fundamentem wszystkich podstawowych etapów tworzenia wiedzy. Stanowi czynny i ważny element czystego myślenia (a priori) w tworzeniu wiedzy ludzkiej i w nauce. Spełnia te funkcje dzięki specyficznym epistemicznym własnościom. W tekście argumentuję również, że intuicja nie jest autonomicznym i kompletnym typem poznania. Nie należy jej rozumieć jako twierdzenia intuicyjnego, ale raczej jako podstawę do uzasadniania tez (włącznie z cogito).
The topic of the paper is the notion of intuition in Descartes’ philosophy and its epistemic functions. Descartes introduces his notion of intuition in the context of a description of his method and process of knowing and doing science. Intuition is a significant component of this process. I intend to show that the main epistemic functions of intuition in Descartes’ philosophy are differentiated. Intuition is essential not only in the context of justification (the Cartesian synthetic method of proof) but also and especially in the context of discovery (the Cartesian analytic method of discovery). It plays not only a role in the foundation of the cogito but also on different stages of constructing the system of knowledge. Intuition has important functions in grasping simple natures, forming primary concepts, comprehending complex natures, forming primary propositions (including primary principles), and capturing relationships between them and building deductive reasoning (the role of intuition in deduction). Hence, intuition is the foundation for all primary stages of producing knowledge. It is active and important element of pure thinking (a priori) in human knowledge, and science. It fulfils these functions due to its specific epistemic properties. I also argue that intuition is not an autonomous and complete type of knowledge. Nor is it an intuitive thesis, but rather the basis of a justification for theses (including the cogito).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 43-61
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O rozumieniu nieplastyczności intuicji i jej znaczeniu w argumentacji przeciwko redukcjonistycznym koncepcjom intuicji
On the understanding of the non-plasticity of intuition and its significance for the argument against reductionist conceptions of intuition
Autorzy:
Mazurek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621599.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
intuition
non-plasticity of intuition
antireductionism towards intuition
intuition and belief
intuicja
nieplastyczność intuicji
antyredukcjonizm względem intuicji
intuicja a przekonanie
Opis:
Przedmiotem artykułu jest nieplastyczność intuicji, rozumiana jako niska podatność intuicji na modyfikację nawet w momencie zapoznania się przez podmiot intuicji z innym materiałem dowodowym, który nie jest spójny z intuicją. Celem artykułu jest wskazanie na możliwe interpretacje nieplastyczności intuicji – czyli pod jakim aspektem intuicje mogą podlegać modyfikacji, oraz znaczenia nieplastyczności intuicji dla wyróżnienia intuicji od przekonania.
The subject of the article is the non-plasticity of intuition, understood as the low susceptibility of intuition to modification even when the subject of the intuition gets acquainted with other evidence that is not consistent with intuition. The purpose of the article is to indicate possible interpretations of the non-plasticity of intuition – in what aspect intuition can be modified, and the importance of non-plasticity of intuition for distinguishing intuition from belief.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2019, 48; 105-124
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O Arystotelesowskiej teorii poznania praktycznego
On the Aristotelian theory of practical cognition
Autorzy:
Galewicz, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015951.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Arystoteles
etyka
poznanie praktyczne
intuicja
Aristotle
ethics
practical cognition
intuition
Opis:
The article contains an analysis of Aristotle's views concerning ethical cognition. The author considers, among others, the following questions: (1) Did Aristotle at all know something like, literally understood, 'cognition by feeling', that is a kind of emotional defining values or normative features; and if so, then (2) Speaking of ethical aisthêsis, did he understand this kind of emotional intuition by it? The result of considerations is that although nature and contents of ethical perception do not appear in the texts of the author of Nikomachean Ethics too clearly, it can be stated that ethical perception is not common sensual perception, but it most reminds of an observation through which certain mathematical relations and truths are defined. Practical wisdom consists more in using this kind of ethical intuition than in cognition and in use of some general truths.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 83-103
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 38

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies