Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Oder" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-6 z 6
Tytuł:
O potrzebie badań nad dziejami, współczesnością i perspektywami rozwoju Odry i Nadodrza
On the need for research on the history, present day and prospects for the development of the Oder and Oder River region
Autorzy:
Buko, Jacek
Gaziński, Radosław
Makowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146948.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Oder
Oder River region
research demands
historiography
Odra
Nadodrze
postulaty badawcze
historiografia
Opis:
Large rivers have played and continue to play a highly significant role in the development of societies and countries. The specific nature of the Oder River in the past was determined by the variability of state affiliations and the functions assigned to it. In the competition for dominion over the entire course of the river or over selected sections of it, Czech, Polish, German and Scandinavian influences clashed at different times. Today, a new definition of the role played by the Oder in the context of an increasingly integrated Europe and the evolution of the relevance of national borders is urgently needed. Previous research in this area is seriously inadequate. Studies written in German, as well as in Polish academic circles, should be considered factually incomplete and methodologically outdated. The authors propose a new program of research on the history, present day and prospects for the development of the Oder and the Oder River region. Their starting point should be detailed archival searches conducted in Poland and Germany, as well as an analysis of contemporary concepts of river use for the nations and communities along the Oder River. The article contains the main tenets of such research and its concept.
Duże rzeki odgrywały i nadal odgrywają bardzo istotną rolę w rozwoju społeczeństw i państw. O specyfice Odry w przeszłości decydowała zmienność przynależności państwowej i funkcji, jakie jej wyznaczano. W rywalizacji o panowanie nad całym biegiem rzeki lub nad wybranymi jej odcinkami w różnych okresach ścierały się wpływy czeskie, polskie, niemieckie i skandynawskie. Współcześnie pilną potrzebą jest nowe zdefiniowanie roli Odry w warunkach integrującej się Europy i ewolucji znaczenia granic państwowych. Dotychczasowe badania w tym zakresie są dalece niewystarczające. Opracowania powstałe zarówno w niemieckim, jak i w polskim środowisku naukowym należy uznać za nie- pełne merytorycznie i przestarzałe metodologicznie. W związku z tym autorzy proponują nowy program studiów nad dziejami, współczesnością i perspektywami rozwoju Odry i Nadodrza. Bazą tych badań powinny być szczegółowe kwerendy archiwalne prowadzone w Polsce i w Niemczech oraz analiza współczesnych koncepcji wykorzystania rzeki dla nadodrzańskich państw i społeczeństw. W artykule zawarto główne tezy takich badań oraz ich koncepcję.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2022, 37; 33-52
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odra – rzeka ekoparadygmatyczna
The Oder, an ecoparadigmatic river
Autorzy:
Barcz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041765.pdf
Data publikacji:
2017-09-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Oder
floods
aquacriticism
ecocriticism
environmental literature
Opis:
The author aims at presenting examples of literary descriptions of Odra flooding (especially in the context of the most recent in 1997 and 2010) and the river regions in the perspective of aquacriticism. This approach belongs to a wider concept of ecocriticism which perceives the river as a key part of environment. The question being posed is what kind of influence can be traced in literary texts representing floods and how does literature influence perception of aquatic catastrophes such as floods. Since flood belongs to the catastrophe discourse, it blurs anthropocentric knowledge on rivers and indicates aquacentric modes of recognition. The ecoparadigmatic role of Odra is indicated by Silesian authors (in the collection Wie die Oder rauscht ) and writers biographically connected with the river (Tokarczuk). The environmental function of the river can be better acknowledged through literary fiction that “gives voice to the river”.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2017, 30; 221-235
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odra jako szlak komunikacyjno-transportowy oraz turystyczny
The Oder as waterway, transport and tourist route
Autorzy:
Marszałek, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87986.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
Odra
droga wodna
funkcja transportowa
krajobraz kulturowy
Oder
waterway
transport function
cultural landscape
Opis:
W pracy ukazana jest specyfika dziejowych zmian funkcji pełnionych przez Odrę. Rzeka od zarania dziejów tworzyła ważny szlak komunikacyjny, transportowy, oś rozwoju gospodarczego Podziały polityczne dorzecza na długo ograniczały funkcję transportową. W XVII-XX w. Niemcy budując kanały włączyli Odrę w system śródlądowych europejskich dróg wodnych. Inwestycje regulacyjne i przeciwpowodziowe w dolinie przekształciły Odrę w nowoczesny szlak żeglugowy. W XX w. rozwinęły się funkcje turystyczno-rekreacyjne. Dziś Odra ma ograniczone możliwości transportowe natomiast wyraźnie zaznacza się funkcja turystyczna rzeki. Dolina Odry to obszar ścierających się od wieków kultur słowiańskiej i germańskiej, stanowi ważne dziedzictwo kulturowe krajów dawniej zwaśnionych, dziś żyjących we wspólnocie. Odmienna sytuacja polityczna dorzecza Odry sprawiła, że odegrała ona w dziejach Polski odmienną rolę niż Wisła, na inny okres przypadł rozkwit żeglugi, inaczej ukształtowały się krajobrazy kulturowe w dolinach.
The article presents changes in functions served by the Oder river through the ages. The river has long history as important waterway, transport route and the axis of economic development. Political divisions of the river’s basin used to restrict its transport function for a long time. The Germans, having built canals (17th – 20th), included the Oder into European inland waterway network. Further river and flood-control investments in the river valley turned it into a modern navigable waterway. At present, the Oder’s transport capability is limited whereas the tourist function is clearly developing. The Oder valley has always been the meeting point of two cultures – Slavic and Germanic, formerly at war – now living in peaceful union. The Oder, due to the political situation in its basin, served a different role in the history of Poland as compared to the Vistula river. Both rivers had different periods of navigation development and created distinctive cultural landscapes.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2010, 13; 204-216
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na marginesie nowej interpretacji "Geografii" Ptolemeusza
On the margin of the new interpretation of Ptolemys "Geography"
Autorzy:
Skrycki, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204389.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
historia kartografii
Geografia Klaudiusza Ptolemeusza
Odra
history of cartography
Geography by Claudius Ptolemaeus
Oder
Opis:
W artykule omówiono próbę nowej interpretacji nazw ptolemejskich w odniesieniu do ziem nadodrzańskich, wywołaną najnowszym przekładem Geografii Ptolemeusza. Jednocześnie wysunięto hipotezę co do identyfikacji miejscowości określonej przez starożytnego autora jako Rugium.
The new translation of Ptolemy's Geography, published in Switzerland in 2006 has been almost unnoticed in Poland. The authors reinterpreted a number of questions, it is therefore needed to consider, if, and how, the new interpretation changes our knowledge of ancient evidence concerning the Polish territory (historical and present). The issue is important, because the new findings concern also the territory of today's Poland. In the second part of the article the author adds to the German debate on the topie and puts forward a hypothesis concerning the identification of Ptolemy's Rugium as today's Chojna. The author's intent is to start a discussion on the ancient geographer's knowledge of the territory east of Oder. German press discussion on the reinterpretation of almost 1000 names from Ptolemy's work acts is given as a good example. The author also presents his view on the attempts, mainly in popular literature, to identify ancient names in present Poland.
Źródło:
Polski Przegląd Kartograficzny; 2009, T. 41, nr 1, 1; 28-33
0324-8321
Pojawia się w:
Polski Przegląd Kartograficzny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza możliwości ograniczenia zasolenia Bierawki i Odry przez wody kopalniane
Analysis of reduction possibilities of Bierawka and Oder river salinity through mine waters
Autorzy:
Magdziorz, A.
Lach, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/340551.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Główny Instytut Górnictwa
Tematy:
wody kopalniane
zasolenie wód
zanieczyszczenie wód
Bierawka
Odra
mine waters
salinity
water pollution
Oder
Opis:
Bierawka, prawobrzeżny dopływ Odry, jest jedną z najbardziej zasolonych rzek na Górnym Śląsku. Istotny wpływ na poziom jej zasolenia mają kopalnie Gliwickiej Spółki Węglowej S.A. (GSW S.A.) oraz KWK Budryk. Problem zasolonych wód, odprowadzanych z tych kopalń, wymaga więc efektywnego i realistycznego rozwiązania. W artykule przedstawiono wielowariantową analizę, realnych ekonomicznie i technicznie, opcji ograniczenia negatywnego wpływu zrzutu słonych wód kopalnianych na rzeki. Analizowano następujące opcje: - działania górniczo-geologiczne prowadzone w kopalniach GSW S.A. i KWK Budryk, - możliwość magazynowania wód słonych w KWK Dębieńsko i ich zrzut w warunkach wysokich przepływów w rzekach, - ewentualną likwidację kopalń zrzucających słone wody do odbiorników powierzchniowych, - możliwości wtłaczania słonych wód do górotworu, - połączenie kopalń kolektorem i przesył wód do rzeki Odry w odpowiednim przekroju - hydrotechniczna metoda ochrony rzeki Bierawki, - kontynuację działania Zakładu Odsalania "Dębieńsko" bez dodatkowych inwestycji usprawniających, - kontynuację działania Zakładu Odsalania "Dębieńsko" uzupełnionego o odzysk soli z ługów pokrystalizacyjnych, - kontynuację działania Zakładu Odsalania "Dębieńsko" uzupełnionego o odzysk soli z ługów pokrystalizacyjnych wraz z odzyskiem bromu i jodu. Aby ocenić przydatność poszczególnych rozwiązań przeprowadzono analizę mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń (analiza SWOT). Stwierdzono, że optymalne, ze względów ekonomicznych i ochrony środowiska, jest: - kontynuowanie i rozszerzanie zakresu stosowania metod górniczo-geologicznych ograniczających dopływ wód słonych do wyrobisk (tzw. redukcja dopływów "u źródła") w kopalniach GSW i KWK Budryk, - odsalanie wszystkich solanek z kopalń: "Knurów", "Budryk", "Szczygłowice" i "Dębieńsko" (w likwidacji) w zmodernizowanym Zakładzie Odsalania "Dębieńsko", umożliwiającym dodatkowy odzysk soli z częściowej utylizacji ługów pokrystalizacyjnych. Ponieważ działalność Zakładu Odsalania znacząco ogranicza zrzut ładunku chlorków i siarczanów do Bierawki i ma zasadniczy wpływ na stan czystości wód w tej rzece, dokonano szczegółowej analizy wpływu pracy Zakładu Odsalania, przy zastosowaniu różnych rozwiązań, na jakość wód Bierawki i Odry. Utrzymanie Zakładu Odsalania w ruchu i jego rozbudowa pozwoli na trwałą eliminację ładunku chlorków i siarczanów ze słonych wód kopalnianych, a wówczas zasolenie Bierawki, przy ujściu do Odry, będzie się mieściło w granicach dopuszczalnych dla III klasy czystości rzek.
The Bierawka river, a right-bank tributary of the Oder river, is one of the most salined rivers in Upper Silesia. Am essential impact on its salinity level have the mines of the Gliwice Coal Company (GSW S.A.) and "Budryk" Colliery. The problem of salined wasters, discharged from these mines, requires thus an efficient and realistic solution. The publication presents a multi-variant analysis of reduction options of the negative impact of discharge of salt mine waters into rivers, real from the view-point of economics and technology. The following options were analysed: - rnining and geological activities conducted in the mines of the Gliwice Coal Company (GWS S.A.) and "Budryk" Colliery, - possibility to storage salty wasters from "Dębieńsko" Colliery and their discharge in conditions of high flows in rivers, - possible closure of mines discharging salty waters into surface receivers, - possibilities of injection of salty waters to the rock mass, - connection of mines by means of a collector and transmission of waters of Oder river in the suitable cross-section - hydrotechnical method of Bierawka river protection, - continuation of activities of the "Dębieńsko" Desalination Plant without additional improving investments, - continuation of activities of the "Dębieńsko" Desalination Plant supplemented by salt recovery from post-crystallsation lyes, - continuation of activities of the "Dębieńsko" Desalination Plant supplemented by salt recovery from post-crystallsation lyes along with bromine and iodine recovery. In order to assess the usefulness of individual solutions, an analysis of strong and weak sides as well as chances and hazards was carried out (SWOT analysis). It has been ascertained, that the optimum solution, from the view-point of economics and environmental protection, is: - continuation and extension of the scope of use of mining and geological methods reducing the inflow of salty waters to mine workings (the so-called reduction of inflows "at the source") in the mines of the Gliwice Coal Company (GSW S.A.) and "Budryk" Colliery, - desalination of all brines from mines: "Knurów", "Budryk", "Szczyglowice" and "Dębieńsko" (under closure procedure) in the modernised Desalination Plant "Dębieńsko", enabling additional salt recovery from partial utilisation of post-crystallsation lyes. Because the activity of the Desalination Plant significantly reduces the discharge of the chloride and sulfate loads into the Bierawka river and has essential influence on the water purity state in this river, a detailed analysis of work impact of the Desalination Plant on the Bierawka and Oder water quality has been performed, using different solutions. Mamtaining of the Desalination Plant in operation and its development will allow a durable elimination of chlorine and sulfate loads from salty mine waters; then the salinity of the Bierawka river at the estuary to the Oder river will be contained within limits admissible in relation to waters of third class purity.
Źródło:
Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa; 2002, 2; 69-88
1643-7608
Pojawia się w:
Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła do dziejów Odry w Archiwum Państwowym w Szczecinie (do 1945 roku)
Sources for the history of the Oder River in the State Archives in Szczecin (to 1945)
Autorzy:
Gaziński, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146943.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Oder
river monograph
State Archives in Szczecin
archives
Odra
monografia rzeki
Archiwum Państwowe w Szczecinie
archiwalia
Opis:
As one of Poland’s major rivers, the Oder requires the writing of an updated monograph to provide a new perspective on its history. In the historical portion (up to 1945), this work should be based on a thorough search of libraries and archives. Among those archives containing the most material relating to the river’s past, the State Archive in Szczecin should also be included. This article discusses the resources of the Szczecin archive in terms of research on the history of the lower Oder River. For the Ducal period, the most interesting collection featuring records pertaining to the river is undoubtedly the Archives of the Dukes of Szczecin. Among the materials preserved here are those on the navigation of the Warta-Oder or trade issues between Szczecin and Frankfurt on the Oder. On the other hand, for the 19th and first half of the 20th centuries, the most valuable archives, from the Oder’s perspective, are the collections of the Chief Presidium of the Pomeranian Province and the Szczecin Governmental District (Regierungsbezirk). Here we can find many folios discussing: navigation and fishing on the lower Oder, regulatory work on the river and finally the effects of the Oder floods. Also noteworthy are the files of the Directorate of Water Construction in Szczecin, which record all hydrological works carried out on the Oder. The above-mentioned groups constitute the core of the State Archive in Szczecin, which should be subjected to a thorough search if a decision is made to work on a new monograph of the Oder.
Odra jako jedna z głównych polskich rzek wymaga napisania kolejnej monografii, która pozwoliłaby na nowe spojrzenie na odrzańskie dzieje. W części historycznej (do 1945 r.) wspomniana praca powinna zostać oparta na gruntowej kwerendzie bibliotecznej i archiwalnej. Wśród archiwów zawierających najwięcej materiałów odnoszących się do przeszłości rzeki należy wymienić także Archiwum Państwowe w Szczecinie. W niniejszym artykule omówiono zasób archiwum szczecińskiego pod kątem badań nad historią dolnej Odrą. Dla czasów książęcych najbardziej interesującym zespołem zawierającym akta dotyczące rzeki jest bez wątpienia Archiwum Książąt Szczecińskich. Zachowały się tu między innymi materiały omawiające żeglugę warciańsko-odrzańską czy też problemy handlu między Szczecinem a Frankfurtem nad Odrą. Z kolei dla XIX i pierwszej połowy XX wieku z punktu widzenia Odry najważniejsze są zespoły Naczelnego Prezydium Prowincji Pomorskiej i Rejencji Szczecińskiej. Znajdujemy tu wiele poszytów omawiających żeglugę i rybołówstwo na dolnej Odrze, prace regulacyjne na rzece czy też skutki odrzańskich powodzi. Warto także zwrócić uwagę na akta Dyrekcji Budownictwa Wodnego w Szczecinie, w których zarejestrowano wszelkie prace hydrotechniczne wykonywane na Odrze. Wymienione zespoły stanowią w Archiwum Państwowym w Szczecinie trzon, który winien być poddany wnikliwej kwerendzie gdyby zapadła decyzja pracy nad nową monografią Odry.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2022, 37; 53-63
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-6 z 6

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies