Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Constitution of Poland" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 24
Tytuł:
W poszukiwaniu „czwartej władzy” w Konstytucji RP z 1997 roku. Analiza instytucjonalno-prawna przepisów Konstytucji
In Search of the “Fourth Estate” in the Constitution of Republic of Poland of 1997. Institutional-Legal Analysis of the Rules of the Constitution
Autorzy:
Litwin, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231646.pdf
Data publikacji:
2023-03-29
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
władza
podział władzy
czwarta władza
Konstytucja
nowelizacja Konstytucji
power
division of power
fourth estate
constitution
constitutional amendment
Opis:
CEL NAUKOWY: Głównym celem naukowym artykułu jest analiza kwestii, czy w świetle przepisów Konstytucji RP jakikolwiek podmiot spoza jej art. 10 mógłby równoważyć pozycję ustrojową legislatywy i egzekutywy – pełnić rolę „czwartej władzy”. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podstawowym problemem badawczym jest próba odpowiedzi na pytania, czy według Konstytucji jakiś podmiot mógłby pełnić rolę „czwartej władzy”, a jeśli nie, to jak należy zmienić Konstytucję, aby wprowadzić do niej „czwartą władzę”. W artykule wykorzystano analizę instytucjonalno-prawną przepisów Konstytucji ze szczególnym uwzględnieniem: językowo-logicznej, systemowej, doktrynalnej oraz sądowej wykładni przepisów Konstytucji. PROCES WYWODU: Merytoryczną część artykułu rozpoczynają uwagi o konstytucyjnej zasadzie podziału władzy. Następnie przedstawione są rozważania o pojęciu „czwartej władzy” z perspektywy konstytucyjno-prawnej oraz analiza przepisów Konstytucji nakierowana na odnalezienie podmiotu, który mógłby pełnić rolę „czwartej władzy”. Artykuł kończą propozycje wprowadzenia zmian do Konstytucji, które pozwolą suwerenowi, samorządowi terytorialnemu oraz organom kontroli państwowej i ochrony prawa równoważyć pozycję ustrojową legislatywy i egzekutywy. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W świetle przepisów Konstytucji RP żaden podmiot nie pełni roli „czwartej władzy”. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Potrzebne jest wprowadzenie do Konstytucji RP zmian wzmacniających pozycję ustrojową Narodu, samorządu terytorialnego, organów kontroli państwowej i ochrony prawa oraz prokuratury, które mogłyby pełnić rolę „czwartej władzy”.
RESEARCH OBJECTIVE: The main research objective of this article is the analysis if in the light of the rules of the Constitution of Poland is there any entity not mentioned in art. 10 which could balance the constitutional position of the legislative and executive power – perform the role of the “fourth estate”. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The basic research problem is an attempt to answer the question if according to the Constitution any entity could perform the role of the “fourth estate” and how the Constitution should be amended to introduce the “fourth estate”. The institutional-legal analysis of the rules of the Constitution was used with particular emphasis on the language-legal, systematic, doctrinal and judiciary interpretation. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article starts with the comments on the constitutional principle of the division of power. Next, considerations on the term “fourth estate” and analysis of the rules of the Constitution are focused on finding an entity that could perform the role of the “fourth estate”. The article ends with propositions of the amendments to the Constitution that would allow the sovereign, territorial self-government and organs of state control and defense of law to balance the constitutional positions of the legislative and executive powers. RESEARCH RESULTS: In the light of the rules of the Constitution of Republic of Poland there is no entity performing the role of the “fourth estate”. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: It seems necessary to introduce amendments to the Constitution of the Republic of Poland that would strengthen the constitutional position of the Nation, territorial self-government, state control and defense of law organs, as well as the public prosecutor’s office, which will allow them to perform the role of the “fourth estate”.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2023, 14, 46; 105-123
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozumienie prawa dostępu do informacji publicznej na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Understanding the right of access to public information on the grounds of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Knapińska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941095.pdf
Data publikacji:
2016-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
dostęp do informacji publicznej prawo do informacji
ograniczenie prawa dostępu do informacji
Konstytucja
access to public information
the right to information
the limitations of access to information
Constitution
Opis:
Dostęp do informacji publicznej stanowi po stronie obywatela konstytucyjne prawo, zaś po stronie władz publicznych obowiązek umożliwienia jego najpełniejszej realizacji. Przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zawierają normy, które te postulaty realizują, jednakże przy ich interpretacji nasuwa się wiele wątpliwości. Dlatego też celem niniejszego opracowania jest wskazanie tych wątpliwości i próba ich racjonalnej, zgodnej z zamierzeniem ustrojodawcy, interpretacji.
The access to public information creates a constitutional right for the citizens, but at the same time it creates the duty for the public authorities to allow its realisation to the greatest extent. The Polish Constitution involves legal norms which meet these requirements, however, doubts arise as to their interpretation. Therefore, the main aim of this paper is to identify these doubts and to aim at their reasonable interpretation, which at the same time would be parallel to the will of the legislator of the constitutional system.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 4 (32); 191-205
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspólnota wartości w Unii Europejskiej z perspektywy art. 90 ust. 1 Konstytucji RP
The community of values in the European Union from the perspective of Article 90(1) of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Wójtowicz, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693217.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
European Union
Constitution
accession
values
Unia Europejska
Konstytucja
akcesja
wartości
Opis:
In the field of values, the accession to the European Union carried out pursuant to Article 90(1) of the Constitution of the Republic of Poland was in line with the purpose of this article and met the conditions for its application. Also later, already during membership in the European Union, Polish political practice did not differ from EU axiological standards. The understanding of a democratic state governed by the rule of law as referred to in Article 2 of the Constitution was consistent with the content of values common to the Member States, which, in accordance with Article 2 of the TEU, constituted the political foundation of the Union. The essence of the system of these common values is that the fulfilment by public authorities of the citizens’ will expressed in free elections is carried out with respect for the principles of the rule of law. These principles include mainly: the separation of powers, with particular regard to the independence of courts and the independence of judges, political pluralism, protection of individual rights and respect for minority rights. Failure to observe the values referred to in Article 2 of the Constitution and Article 2 of the TEU would undermine the purpose and content of Article 90(1) of the Constitution. According to the Constitution, and in the light of EU law binding for Poland, it could expose Poland to the control mechanism provided for in Article 7 TEU.
Akcesja do Unii Europejskiej dokonana na podstawie art. 90 ust. 1 Konstytucji RP była w sferze wartości zgodna z celem tego przepisu i spełniała warunki jego zastosowania. Także później, w okresie członkostwa w Unii Europejskiej, polska praktyka ustrojowa nie odbiegała od unijnych standardów aksjologicznych. Sposób rozumienia demokratycznego państwa prawnego, o którym mowa w art. 2 Konstytucji, był bowiem spójny z treścią wartości wspólnych państwom członkowskim, stanowiących zgodnie z art. 2 TUE ustrojową podstawę Unii. Istotą systemu tych wspólnych wartości jest to, by realizowanie przez organy władzy publicznej woli obywateli wyrażonej w wolnych wyborach następowało z poszanowaniem zasad państwa prawnego, na które składają się przede wszystkim: podział władzy, ze szczególnym uwzględnieniem niezależności sądów i niezawisłości sędziów, pluralizm polityczny, ochrona praw jednostki, respektowanie praw mniejszości. Nieprzestrzeganie wartości, o których mowa w art. 2 Konstytucji oraz w art. 2 TUE, podważyłoby cel i treść art. 90 ust. 1 Konstytucji, a w świetle wiążącego RP prawa unijnego – mogłoby narazić Polskę na objęcie jej mechanizmem kontroli przewidzianym w art. 7 TUE.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 111-118
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niesprawcza odpowiedzialność karna o charakterze represyjnym (karnym) w świetle Konstytucji RP (art. 42 ust. 1)
Noncausative criminal liability as subject to penalty in light of the Constitution of the Republic of Poland (Article 42, item 1)
Autorzy:
Tarnowska, Danuta
Kaczorkiewicz, Dorota
Brzezińska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692934.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Constitution
crime
criminal proceedings
Konstytucja
przestępstwo
postępowanie karne
Opis:
The analysis focuses on three types of liability, that is ancillary liability (Article 24 and 25 of the Penal and Fiscal Code), pledge to return a financial gain (Article 53 of the Criminal Code and Article 24 § 5 of the Penal and Fiscal Code) and criminal liability of collective entities provided in Article 42 item 1 of the Constitution of the Republic of Poland, which refers to direct criminal liability of a perpetrator. The approach to liability reflected in the Constitution has prompted to seek to determine whether or not Article 42, item 1 refers also to indirect criminal liability, provided for in the abovementioned legal provisions. The regulations incorporated in the analysed articles lead to a conclusion that convicting the perpetrator of a crime sets the grounds for prosecution under ancillary liability, for obligation to return a financial gain, or for prosecution of collective entities. Therefore, the imperative condition for the application of such measures, subject to the abovementioned types of liability, is to find a natural person associated with the entity guilty of a crime whose consequences affect this entity. In view of the above, prosecution under noncausative criminal liability remains closely related to causative liability, as provided for in Article 42, item 1 of Poland’s Constitution. Causative liability constitutes, as a matter of fact, the fundamental condition for prosecuting under noncausative liability, while noncausative liability constitutes, in a way, a consequence of prosecuting under causative criminal liability.
Analizie poddano trzy rodzaje odpowiedzialności, tj. odpowiedzialność posiłkową (art. 24 i 25 k.k.s.), zobowiązanie do zwrotu korzyści majątkowej (art. 52 k.k. i art. 24 § 5 k.k.s.) oraz odpowiedzialność podmiotów zbiorowych w odniesieniu do art. 42 ust. 1 Konstytucji RP, w którym mowa o odpowiedzialności sprawczej osoby dopuszczającej się czynu zabronionego. Z uwagi na takie ujęcie odpowiedzialności w Konstytucji w opracowaniu podjęto próbę określenia, czy art. 42 ust. 1 odnosi się także do odpowiedzialności niesprawczej, wprowadzonej wymienionymi aktami prawnymi. Unormowanie zawarte w wyżej wymienionych aktach prawnych prowadzi do wniosku, że skazanie sprawcy przestępstwa daje podstawę do pociągnięcia do odpowiedzialności posiłkowej, do zobowiązania do zwrotu korzyści majątkowej czy też do pociągnięcia do odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Warunkiem koniecznym stosowania tych instytucji jest więc uznanie osoby fizycznej powiązanej z określonym podmiotem wymienionych przejawów odpowiedzialności za winną popełnienia przestępstwa, którego skutki dotyczą tego podmiotu. Pociągnięcie do odpowiedzialności niesprawczej pozostaje zatem w ścisłym związku z odpowiedzialnością sprawczą, o której stanowi art. 42 ust. 1 Konstytucji RP. Odpowiedzialność sprawcza jest bowiem podstawowym warunkiem pociągnięcia do odpowiedzialności niesprawczej. Ta ostatnia stanowi niejako reperkusję pociągnięcia do sprawczej odpowiedzialności karnej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2013, 75, 4; 91-105
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada ochrony własności w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
The right to ownership and its protection in the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Szponar-Seroka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941071.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
ochrona własności
prawo własności
Konstytucja
ownership protection
the right to property
Constitution
Opis:
Ochrona własności jest jedną z zasad naczelnych ustroju Rzeczypospolitej Polskiej, zaś art. 21 Konstytucji zapewnia ochronę własności niezależnie od tego, jakiemu podmiotowi prawo to przysługuje. Wydaje się, że, pomimo niewyrażenia tego wprost w art. 21, ochronie na podstawie tego przepisu podlegają także inne prawa majątkowe, których ochrona wynika z art. 64. Mimo że obowiązek ochrony własności wywodzony z Konstytucji spoczywa głównie na organach państwa, to przyjąć należy, że obciąża on także inne podmioty, w tym prywatne. Prawo własności nie ma charakteru absolutnego i podlega różnym ograniczeniom, przede wszystkim wprowadzanym w drodze ustawy, przy czym ustawodawca, wprowadzając je, powinien kierować się zasadą proporcjonalności. Przykładowo warte rozważenia w tym zakresie wydaje się ograniczenie w nabywaniu nieruchomości rolnych w zestawieniu z liberalizacją przepisów dotyczących wycinki drzew.
Ownership protection is one of the rights in the political system of the Republic of Poland. Article 21 of the Constitution safeguards ownership protection in general. Other property rights also seem to be protected on the basis of that general provision such as the ones resulting from Article 64 of the Constitution. Although the obligation of legal ownership protection is vested mainly in the state authorities, other entities, including private ones, are also obliged to comply. The right to property is not absolute and in accordance with Article 64 “may only be limited by means of a statute” but only to the extent not violating its substance. What seems worth considering in this context is the issue of limitations of the procurement of the agricultural real estate as well as liberalization of the provisions concerning tree removal.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 4 (38); 67-84
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE DIVISION OF COMPETENCE IN THE AREAS OF STATE SECURITY AND FOREIGN AFFAIRS WITHIN THE EXECUTIVE BRANCH IN LIGHT OF THE 1997 CONSTITUTION OF THE REPUBLIC OF POLAND
PODZIAŁ KOMPETENCJI WEWNĄTRZ WŁADZY WYKONAWCZEJ W SFERZE BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA ORAZ SPRAW ZAGRANICZNYCH W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP Z 1997 ROKU
Autorzy:
Urbaniak, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/641845.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Council of Ministers
President
Constitution
security
foreign policy
Rada Ministrów
Prezydent
Konstytucja
bezpieczeństwo
polityka zagraniczna
Opis:
Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej oraz Rada Ministrów zgodnie z art. 10 Konstytucji RP stanowią władze wykonawczą w Rzeczpospolitej Polskiej. Występujący w Polsce dualizm egzekutywy stwarza problem podziału zadań i kompetencji między rządem a głową państwa. Publikacja poddaje analizie podział kompetencji wewnątrz władzy wykonawczej w sferze bezpieczeństwa państwa oraz w sferze prowadzenia polityki zagranicznej. Analiza przepisów konstytucyjnych oraz praktyka ustrojowa skłaniają do konkluzji, że przyjęty w Konstytucji z 1997 roku model kooperacji Prezydenta i rządu w sferze wykonawczej jest nieefektywny i prowadzi do konfliktów politycznych. Biorąc pod uwagę polskie warunki polityczne wskazanym jest przeprowadzenie nowelizacji konstytucji, w wyniku którego odejdziemy od mieszanego modelu i opowiemy się za prezydenckim lub parlamentarno-gabinetowym modelem egzekutywy.
Pursuant to Article 10 of the Constitution of the Republic of Poland, executive power is vested in the President of the Republic of Poland and the Council of Ministers. Implemented in Poland, the dualism of the executive branch creates a problem with the division of duties and competence between the cabinet and the head of state.  This paper analyses the division of powers within the executive branch in the areas of state security and foreign policy. The analysis of the constitutional provisions and the political practice indicates that the model of cooperation between the President and the cabinet as adopted in the Constitution of 1997 is ineffective and leads to political conflicts. In view of the Polish political conditions, it is advisable to amend the Constitution in order to move away from the mixed model towards either the presidential model or the parliamentary-cabinet model of the executive branch of government.
Źródło:
Przegląd Strategiczny; 2017, 10; 209-222
2084-6991
Pojawia się w:
Przegląd Strategiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O dowodach nielegalnych z perspektywy artykułu 51 ustęp 4 Konstytucji RP
The Status of Illegal Evidence from the Perspective of Article 51 section 4 of the Constitution of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Dąbrowski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2189191.pdf
Data publikacji:
2023-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
illegal evidence
conventional activities
the Constitution
dowody nielegalne
czynności konwencjonalne
Konstytucja
Opis:
Understanding the Constitution as the essential act of a legal system prompts us to seek answers to even the most difficult questions in it. One of them is the problem of the status of illegal evidence, the use of which, although facilitating court proceedings, raises doubts from the perspective of constitutional principles. Therefore, this study’s task is to establish the status of such evidence from the perspective of Art. 51.4 of the Constitution, taking into account the theoretical and legal distinction between norms shaping the rules of formalization and conventionalization of evidence activities.
Pojmowanie Konstytucji jako podstawowego aktu normatywnego systemu prawnego skłania do poszukiwania w niej odpowiedzi nawet na najtrudniejsze pytania. Jednym z nich jest problem statusu dowodów nielegalnych, których stosowanie choć ułatwiać może prowadzenie postępowań sądowych budzi wątpliwości z perspektywy zasad konstytucyjnych. Dlatego też zadaniem niniejszej pracy jest próba ustalenia statusu takich dowodów z perspektywy art. 51 ust. 4 Konstytucji przy uwzględnieniu teoretycznoprawnego rozróżnienia norm kształtujących reguły formalizacji i konwencjonalizacji czynności dowodowych.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 1(71); 161-173
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The draft Constitution of the Polish State of 1917, on the idea of resurrecting the Polish state in 1918 as a mixed (constitutional) monarchy and the main provisions of the monarchical constitution for Poland
Projekt Konstytucji Państwa Polskiego z 1917 roku, czyli o idei odbudowy państwa polskiego w 1918 roku jako monarchii mieszanej (konstytucyjnej) i o głównych postanowieniach monarchicznej konstytucji dla Polski
Autorzy:
Wiszowaty, Marcin Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942151.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Mixed Monarchy
Polska
draft constitution
Regency Council
Temporary
Council of State
First World War
Constitutional Law
regaining independence
monarchia mieszana
Polska
Konstytucja
projekt konstytucji
Rada Regencyjna
Tymczasowa Rada Stanu
pierwsza wojna światowa
prawo konstytucyjne
odzyskanie niepodległości
Opis:
The aim of this paper is to analyze the provisions of the “draft Constitution of the Polish State” of July 1917 – an original achievement of the Polish doctrine of state law. In the opinion of the majority of contemporary representatives of Polish constitutional law, the activities of the Provisional Council of State of the Kingdom of Poland, as well as the Regency Council – bodies composed of Poles, but appointed by the German occupation authorities in 1916–1917, were meaningless, and the bodies themselves were imposed from outside and pursuing foreign interests. As a consequence, the value of the systemic achievements of these bodies and its meaning is denied. However, the analyzed document developed under the auspices of the Provisional Council of State of the Kingdom of Poland was chronologically the first full draft constitution for Poland after the state regained its independence. It is an interesting and original testimony to the high substantive level of Polish science of constitutional law developing in the absence of Polish statehood. It is also a proof that a mixed (constitutional) monarchy was considered to be the optimal political system for rebuilding statehood after more than 120 years of non-existence. The fact of fully Polish authorship of the project (mainly in the persons of prominent professors of law) may be a counter-argument against the thesis that the idea of a monarchical system for the Polish state reactivated in 1918 was completely foreign and imposed from the outside. Although the Polish political elites in 1918 ultimately gave up the idea of introduction of a constitutional monarchy in Poland, some of the solutions contained in the 1917 draft constitution became an inspiration for later systemic projects, both submitted during the work on the first full constitution of an independent Polish state enacted in 1921 as well as during the subsequent discussions on its revision.
Celem niniejszego opracowania jest omówienie założeń Projektu Konstytucji Państwa Polskiego z lipca 1917 r. – prawie nieobecnego w literaturze naukowej z zakresu prawa konstytucyjnego dokumentu stanowiącego oryginalny element dorobku polskiej doktryny prawa państwowego. W opinii większości przedstawicieli polskiej nauki prawa konstytucyjnego działalność Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego i Rady Regencyjnej – ciał złożonych z Polaków, ale powołanych przez okupacyjne władze niemieckie w latach 1916–1917 była pozbawiona znaczenia, a same organy narzucone z zewnątrz i realizujące obce interesy. W konsekwencji odmawia się znaczenia i neguje wartość dorobku ustrojowego tych ciał. Tymczasem, projekt z 1917 r. firmowany przez Tymczasową Radę Stanu Królestwa Polskiego był chronologicznie pierwszym, pełnym projektem konstytucji dla Polski po odzyskaniu przez nią niepodległości. Jest on ciekawym i oryginalnym świadectwem wysokiego poziomu polskiej nauki prawa konstytucyjnego rozwijającej się w warunkach braku własnej państwowości. Jest także dowodem na uznanie ustroju monarchii mieszanej (konstytucyjnej) za optymalny dla odbudowy państwowości po ponad 120 latach podziału terytorium i narodu na trzy części i ich pozostawania pod obcymi wpływami. Całkowicie polskie autorstwo projektu może stanowić kontrargument wobec tezy o całkowicie obcej i narzuconej z zewnątrz idei ustroju monarchicznego dla reaktywowanego w 1918 r. państwa polskiego. Chociaż ostatecznie polskie elity zrezygnowały z wprowadzenia w Polsce ustroju monarchii konstytucyjnej, część rozwiązań zawartych w projekcie konstytucji z 1917 r. stała się inspiracją dla późniejszych projektów ustrojowych, zarówno zgłaszanych w czasie prac nad pierwszą po zaborach, pełną konstytucją niepodległego państwa polskiego uchwaloną w 1921 r. jak również w czasie dyskusji nad jej rewizją.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 25-39
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem rozbieżności orzeczniczych Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie transkrypcji zagranicznych aktów urodzenia dzieci par jednopłciowych na tle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.
The problem of discrepancies in the jurisprudence of the Supreme Court and the Supreme Administrative Court regarding the transcription of a foreign birth certificates of a children of same-sex couples in the light of the Constitution of the Republic od Poland of 2nd April 1997
Autorzy:
Michałkiewicz-Kądziela, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929963.pdf
Data publikacji:
2021-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Konstytucja
akt urodzenia
transkrypcja aktu stanu cywilnego
prawa dziecka
prawo do tożsamości
Constitution
birth certificate
transcription of the marital status certificate
children`s rights
right to identity
Opis:
W ostatnich latach odmowa dokonania transkrypcji aktów urodzenia dzieci par jedno- płciowych coraz częściej staje się przedmiotem rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Sądu Najwyższego. Ten niezwykle aktualny i zarazem skomplikowany problem prawny został poddany w niniejszym opracowaniu wieloaspektowemu badaniu. Interpretacja przepisów, regulujących kwestię wydawania aktów urodzenia, pozwoliła na określenie ich miejsca w procesie tworzenia tożsamości dziecka. Z kolei analiza orzecznictwa dokonana w drugiej części artykułu umożliwiła wskazanie konkretnych konsekwencji odmowy przeniesienia zagranicznego aktu urodzenia do krajowego rejestru stanu cywilnego. Najważniejszą i zarazem najobszerniejszą część rozważań stanowi jednak odniesienie skutków prawnych przyjętych rozwiązań do podstawowych za- sad i wartości konstytucyjnych i międzynarodowych. Tak szerokie ujęcie problemu dało podstawę do sformułowania ostatecznych wniosków w kwestii słuszności podjętych przez państwo polskie działań, które miały służyć ochronie krajowego porządku prawnego.
In recent years, refusal to transcribe birth certificates of children of same-sex couples has increasingly become the subject of decisions of the Supreme Administrative Court and the Supreme Court. This extremely current and at the same time complicated legal problem has been subjected in this study to a multifaceted study. The interpretation of the provisions regulating the issue of birth certificates allowed to de- fine their place in the process of creating the child`s identity. On the other hand, the analysis of the case law made in the second part of the article made it possible to indicate specific consequences of the refusal to transfer foreign birth certificate to the national register of marital status. The most important and at the same time the most extensive part of the considerations is, however, the reference of the legal effects of the adopted solutions to the basic constitutional and international principles and values. Such a broad approach to the problem provided the basis for formulating final conclusions as to the rightness of the actions taken by the Polish state to protect the domestic legal order.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 2 (60); 203-221
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perspektywa przystąpienia Polski do strefy euro a nowelizacja Konstytucji
The Perspective of Poland’s Accession to the Euro Area and Amendment of the Constitution
Autorzy:
Karpińska-Olszewska, Joanna
Kotasińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/509616.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
Konstytucja
Narodowy Bank Polski
Rada Polityki Pieniężnej
strefa euro
Unia Gospodarczo-Walutowa
Europejski System Banków Centralnych
Constitution
National Bank of Poland
Monetary Policy Council
euro area
Economic and Monetary Union
European Central Bank
Opis:
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r. było jednoznaczną deklaracją włączenia do strefy euro w ramach dalszej perspektywy czasowej. Dołączenie na prawach pełnego członka do Unii Gospodarczej i Walutowej pozostaje możliwe po spełnieniu przez kraj m.in. kryteriów konwergencji prawnej. Pozostają one równoznaczne z potrzebą dostosowania przepisów i regulacji prawa krajowego do unijnych norm obowiązujących państwa. Nowelizacja Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej pozostaje w ramach tego aspektu niezbędna. Przystąpienie do strefy euro oznacza potrzebę przedefiniowania polityki pieniężnej kraju, a co się z tym wiąże ponownego określenia kompetencji instytucji zajmujących się kwestiami finansowymi na szczeblu państwa, a więc Narodowego Banku Polskiego oraz Rady Polityki Pieniężnej. Część posiadanych dotychczas kompetencji będzie musiała zostać scedowana na instytucje Unii Europejskiej, przede wszystkim Europejski Bank Centralny. Celem artykułu jest wykazanie obszarów Konstytucji RP, które w ramach perspektywy przystąpienia Polski do strefy euro wymagają nowelizacji. Zastosowana metoda decyzyjna umożliwi wskazanie elementów koniecznych do przedefiniowania bądź dookreślenia. Ponadto stworzone ramy teoretyczne pozwolą określić zasadność ewentualnego przeprowadzenia referendum w sprawie zmian dotychczasowych zapisów. W związku z powyższym artykuł ma charakter badawczy.
The accession of Poland to the European Union on 1 May 2004 was an unequivocal declaration of full accession to the euro area in the subsequent time perspective. The accession with the rights of a full member to the Economic and Monetary Union is possible when the country meets, among other things, the criteria of legal convergence. They are equivalent with the need to adapt the regulations and provisions of national law to the EU standards which are applicable to Member States belonging to the euro area. The amendment to the Constitution of the Republic of Poland is indispensable in this respect. The accession of Poland to the euro zone means the need to redefine the monetary policy of the country and thus to redefine the competence of the institutions dealing with financial matters at the state level, i.e. the National Bank of Poland and of the Monetary Policy Council. Part of the competence held so far in order to introduce the euro in Poland will have to be assigned to the institutions of the European Union, primarily the European Central Bank. The aim of the article is to demonstrate the areas as part of the Constitution of the Republic of Poland, which, under the perspective of the accession of Poland to the euro area requires amendments. The decision method applied will allow the indication of the structural elements which require redefining or specifying, but the practical consequences of their change will also be indicated. In addition, the theoretical frames created will allow the definition of the validity of a possible referendum about the changes in the existing records in the Constitution. In view of the above, the article is of the research nature.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2018, 62(5) Ekonomia XVI; 84-92
2353-2688
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjne możliwości ograniczania praw i wolności człowieka i obywatela w stanach nadzwyczajnych a rozwiązania przyjęte w Polsce w trakcie pandemii COVID-19
Constitutional possibilities of limiting human and civil rights and freedoms in states of emergency versus regulations established in Poland during the COVID-19 pandemic
Autorzy:
Parkitna, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013460.pdf
Data publikacji:
2020-10-10
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Konstytucja
Pandemia
stany nadzwyczajne
ograniczanie praw i wolności
Constitution
Pandemic
limiting rights and freedoms
states of emergency
Opis:
CEL NAUKOWY: Artykuł ma na celu przedstawienie w skrótowej formie możliwości ograniczania wolności i praw człowieka i obywatela w stanach nadzwyczajnych w ujęciu Konstytucji RP z 1997 roku, a następnie zestawienie z nimi rozwiązań przyjętych w Polsce w trakcie pandemii COVID-19 oraz próba oceny konstytucyjności tychże regulacji. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Wywód opiera się na analizie treści rozwiązań konstytucyjnych, limitujących możliwość ograniczania praw i wolności. Poddaje również analizie i ocenie prawnej unormowania przyjęte przez rządzących w czasie pandemii. PROCES WYWODU: Rozważania mają dwudzielną strukturę – w pierwszej części na podstawie ustawy zasadniczej i literatury przedmiotu omówiono konstytucyjne możliwości ograniczania praw i wolności w stanach nadzwyczajnych. W drugiej części omówiono ograniczenia praw i wolności wprowadzone w Polsce podczas pandemii, a także podjęto próbę ich krytycznej analizy względem zgodności z Konstytucją. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Chociaż polska ustawa zasadnicza precyzyjnie określa zasady i możliwości ograniczenia praw i wolności w stanach nadzwyczajnych, to jej unormowania nie znalazły zastosowania w praktyce. Akty normatywne, które wprowadzały ograniczenia w czasie pandemii, budzą bardzo poważne zastrzeżenia z punktu widzenia ich konstytucyjności. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Przepisy ograniczające prawa i wolności w trakcie pandemii nie tylko łamią zasady systemu prawnego i zwiększają chaos legislacyjny, ale także podważają zaufanie obywateli względem prawa. Wielu ukarano za nieprzestrzeganie niekonstytucyjnych ograniczeń, istnieje zatem ryzyko, że nastąpi szereg pozwów przeciw państwu o odszkodowania. Polskie społeczeństwo postpandemiczne może zatem nie być tak samo pewne jak niegdyś nienaruszalności praw i wolności gwarantowanych ustawą zasadniczą.
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to present in abbreviated form the possibility of limiting the freedoms as well as human and citizen rights in states of emergency according to the Constitution of the Republic of Poland published in 1997, to compare the possibilities with the solutions established in Poland during the COVID-19 pandemic and finally to assess the constitutionality of these regulations. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The arguments are based on content analysis of constitutional solutions which give the possibility to limit citizens’ rights and freedoms. It also analyses and legally evaluates the regulations adopted by the government during the pandemic. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The considerations have a twofold structure – the first part presents constitutional possibilities of limiting rights and freedoms in states of emergency based on the Constitution and subject literature. The second part discusses the restrictions on rights and freedoms established in Poland during the pandemic, with an attempt to critically analyse them in terms of compatibility with the Constitution. RESEARCH RESULTS: Although the Polish Constitution precisely defines the rules and possibilities of limiting the rights and freedoms in states of emergency, its regulations have not been applied in practice. Normative acts which were introducing restrictions during the pandemic raise very serious reservations from the point of view of their constitutionality. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Laws limiting rights and freedoms during the pandemic not only break the rules of the legal system and increase legislative chaos but also undermine citizens’ trust in the law. A lot of people have been fined for not respecting unconstitutional restrictions which, as a result, might lead to a series of claims for damages against the state. Polish post-pandemic society may no longer be as sure of the inviolability of the rights guaranteed by the Constitution.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2020, 11, 36; 43-58
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Constitution, Judicial Review, and the Rule of Law in the Jurisprudence of Administrative Courts in Poland
Autorzy:
Marcin, Wiącek,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902997.pdf
Data publikacji:
2019-05-04
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
rule of law
Constitution
administrative courts
Supreme Administrative Court
Constitutional Tribunal
application of the Constitution
judicial review of law
zasada państwa prawnego
Konstytucja
sądy administracyjne
Naczelny Sąd Administracyjny
Trybunał Konstytucyjny
stosowanie Konstytucji
sądowa kontrola konstytucyjności prawa
Opis:
In the light of Article 184 of the 1997 Constitution administrative courts verify the lawfulness of administrative decisions and some other acts of public administration. Furthermore, administrative courts may review the lawfulness, including the compliance with the Constitution, of the so called “enactments of local law” (referred to in Articles 87(2) and 94 of the Constitution). Pursuant to Article 8(2) of the Constitution “The provisions of the Constitution shall apply directly, unless the Constitution provides otherwise”. This constitutional competence is addressed, inter alia, to courts. In practice, administrative courts apply Constitution in three ways: 1) pro-constitutional interpretation of laws, 2) referring the so called questions of law to the Constitutional Tribunal, 3) ruling in a case directly on the basis of a constitutional provision. The provision applied by administrative courts in most cases is Article 2 of the Constitution, which stipulates that “The Republic of Poland shall be a democratic state governed by the rule of law (…)”. The Article is focused on most important cases in which the rule of law principle was applied. Administrative courts, as well as other courts and the Constitutional Tribunal, consider the rule of law principle to be the source of several detailed principles, e.g. the certainty of law, the lex retro non agit principle, the loyalty of the State towards citizens, the citizens’ trust in the State and the law, the principle of proportionality. Each of these principles was referred to in the large number of administrative courts’ judgments as the basis of a ruling. This proves that the Constitution, in particular the rule of law principle, is one of the instruments utilized by administrative courts’ judges in their everyday work.
Źródło:
Studia Iuridica; 2019, 79; 92-106
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura syntaktyczno-chronologiczna artykułu 10 ustęp 2 Konstytucji a legitymizacja wyborcza władzy Prezydenta Rzeczypospolitej
The Syntactic and Chronological Structure of the Article 10 section 2 of the Constitution and Voting Legitimacy of Governments of the President of the Republic of Poland
Autorzy:
Chrobak, Piotr
Kurek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850653.pdf
Data publikacji:
2023-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
legitymizacja
Prezydent
Konstytucja
prerogatywy
wybory
legitimization
President
Constitution
prerogatives
elections
Opis:
The subject of the foregoing considerations will be the adequacy of constitutional and political competences of the President to the investiture method of a given person assigned to act in this office. Political and legal view of this issue will comprise, in particular, reflection on the division of powers, the impact that citizens may have on the state, the analysis of relations between entitlements and elections, as well as the study of opinions in the referred scope. The aspects of the states of emergency have been omitted here. In the article uses formal-dogmatic, comparative, and historical method. The aim of limiting the President’s influence on politics is to maintain state balance. However, according to the syntactic and chronological construction of the Art. 10 sec. 2 of the Constitution, the institution of the President should be strengthened so that it would be a real organ of the „first place”.
Przedmiotem rozważań jest adekwatność konstytucyjno-ustrojowych uprawnień Prezydenta do metody inwestytury danej osoby wybranej do pełnienia tego urzędu. Politologiczno-prawnicze ujęcie tego zagadnienia obejmować będzie, w szczególności refleksję nad podziałem władz, wpływem obywateli na państwo, analizę relacji pomiędzy uprawnieniami a wyborami, a także badaniu poglądów w powyższym zakresie. Pominięte zostały aspekty stanów nadzwyczajnych, aby móc zwrócić uwagę jedynie na aspekty typowego funkcjonowania państwa. W artykule użyto metod formalno-dogmatycznej, komparatystycznej oraz historycznej. Wydaje się, że celem ograniczania wpływu Prezydenta na politykę jest chęć zachowania równowagi państwowej. Jednak stosownie do syntaktyczno-chronologicznej konstrukcji art. 10 ust. 2 Konstytucji, należałoby wzmocnić instytucję Prezydenta tak, aby był on rzeczywistym organem „pierwszego miejsca”.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 5(75); 229-241
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej - refleksje w 100-lecie instytucji
President of the Republic of Poland – reflections on the 100th anniversary of the institution
Autorzy:
Dudek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929728.pdf
Data publikacji:
2021-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Konstytucja
Prezydent Rzeczypospolitej
ewolucja
legitymizacja urzędu Prezydenta
The Constitution
the President of the Republic of Poland
evolution
legitimization of the office of the President
Opis:
Autor prezentuje historyczne unormowanie Prezydenta w polskim prawie konstytucyjnym okresu 1918–1939. Ukazuje ewolucję i specyficzne cechy instytucji, od urzędu Naczelnika Państwa w latach 1918–1922, przez ograniczone unormowanie Prezydenta w Konstytucji z 1921 r. i jej nowelizacji z 1926 r., aż po oryginalną koncepcję głowy państwa w Konstytucji z 1935 r. Podkreśla zarówno widoczny, niekiedy negatywny wpływ uwarunkowań personalnych na unormowania konstytucyjne w II Rzeczypospolitej, jak też znaczenie polskiej tradycji dla procesu tworzenia i treści obecnie obowiązującej Konstytucji z 1997.
The author presents the historical regulation of the President in the Polish constitutional law of the period 1918–1939. He shows the evolution and specific features of the institution, from the office of the Chief of State in years 1918–1922, through the limited regulation of the President in the Constitution of 1921 and its amendment of 1926, to the original concept of the head of state in the polish Constitution of 1935. The author notes the visible, sometimes negative impact of personal conditions on the regulations contained in the constitutions of the Second Republic, as well as the importance of Polish tradition for the process of creating and the content of the currently binding Constitution of 1997.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 39-56
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kompetencje naczelnych organów kierowania obronnością Rzeczypospolitej Polskiej
Competences of the supreme defence control bodies of the Republic of Poland
Autorzy:
Braniewicz, Oktawia Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2186140.pdf
Data publikacji:
2021-03-22
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
obronność
Prezydent
Rada Ministrów
Polska
Konstytucja
defence
President
Council of Ministers
Polska
Constitution
Opis:
Prawa, obowiązki i funkcje poszczególnych organów państwa w zakresie bezpieczeństwa i obronności zależą od wielu uwarunkowań. W Polsce w procesie kreowania, budowania oraz kształtowania bezpieczeństwa, określanym narodowym, biorą udział liczne organy. Kluczowymi uczestnikami tego procesu są organy konstytucyjne, do których należą organy władzy wykonawczej – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, oraz organy władzy wykonawczej – Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów, minister właściwy do spraw obrony narodowej i minister właściwy do spraw wewnętrznych. Autorka przybliżyła kluczowe kompetencje naczelnych organów kierowania obronnością RP.
The rights, obligations and functions of individual state organs in the field of security and defence depend on many conditions. In Poland, many bodies participate in the process of creating, building and shaping national security. The key participants in this process are constitutional organs, which include - the Sejm of the Republic of Poland and the executive organs - the President of the Republic of Poland, the Council of Ministers, the Prime Minister, the minister responsible for national defence and the minister responsible for internal affairs. The author introduces the key competences of the supreme defence management authorities in Poland.
Źródło:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny; 2020, 15; 49-60
1896-1819
2391-5145
Pojawia się w:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 24

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies