Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Władcy"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Dynastia Wettynów wczoraj i dziś
Autorzy:
Milewski, Dariusz (1974- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 11, s. 58-62
Data publikacji:
2021
Tematy:
Wettynowie (dynastia)
Dynastie
Władcy
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Autor opowiada o niemieckiej dynastii Wettynów, której początki sięgają XI wieku. Ród ten wywodzi się od Dytryka I, hrabiego Wettinu i margrabiego Łużyc. Jego potomkowie, skoligaceni z Bolesławem Chrobrym, już w XII wieku zapanowali nad margrabstwami Miśni i Łużyc, a potem Turyngią. W XV wieku kolejny z rodu Fryderyk Kłótnik za zasługi w walce z czeskimi husytami otrzymał od cesarza Zygmunta Luksemburskiego Saksonię i tytuł elektora Rzeszy. Kolejne koligacje z Habsburgami oraz związek z dynastią duńską i Hohenzolernami pozwolił władać im Saksonią aż do 1918 roku. W XVIII wieku dwaj przedstawiciele rodu August II i August III, panujący w Polsce jako królowie elekcyjni umocnili ród Wettynów, a kolejne związki dynastyczne w Anglii i w XIX wieku w Bułgarii i Portugalii utrzymały tę dynastię do dzisiaj.
Ilustracje.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Urartu – imperium górskich fortec
Autorzy:
Mazur, Przemysław (1979- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2020, nr 10, s. 20-24
Data publikacji:
2020
Tematy:
Starożytność
Polityka
Wojna
Władcy
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Artykuł przypomina losy ludu i monarchii Urartu, powstałej przez zjednoczenie plemion Nairi, za rządów Sarduri I (panującego w latach 844-828 p.n.e.). Obok rydwanów bojowych sformowali pierwsze oddziały kawalerii. Zdobyli nowe tereny między Tygrysem na południu a Eufratem na zachodzie i między jeziorami Urmia i Sewan na wschodzie i północy. Stolicą królestwa było miasto Turuszpa lub Tuszpa, nad jeziorem Wan. Bezpieczeństwa strzegły strategicznie usytuowane twierdze. W granice Urartu włączono kraj Musasir, a za króla Menui (810-786 p.n.e.) wojska sięgnęły Kapadocji Północnej i Kaukazu Południowego, obejmując też kontrolą szlaki handlowe z Iranu i Mezopotamii do Azji Mniejszej. Za ostateczną datę zagłady państwa Urartu przyjmuje się zdobycie i spalenie w 585 roku p.n.e. przez Scytów historycznej stolicy Tejszebaini.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Korona i buławy : czyli o władzy hetmańskiej w XVII stuleciu
Autorzy:
Gawron, Przemysław (1976- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2020, nr 11, s. 6-9
Data publikacji:
2020
Tematy:
Hetmani
Władcy
Wojsko
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Artykuł dotyczy uprawnień i obowiązków hetmana w Rzeczypospolitej Polskiej w XVII stuleciu. Relacje hetmana z monarchą, z sejmem, sądami czy Trybunałem Koronnym określały pozycję jego urzędu. W XVI wieku próbowano rozdzielić dowodzenie armią w polu od zarządzania zmianami w organizacji wojska. Jednak kolejni hetmani Jan Tarnowski, Mikołaj Sieniawski czy Jan Zamojski skutecznie w praktyce łączyli te funkcje i taki kształt urzędu hetmana pozostał. Znaczenie urzędu hetmana wzrosło od 1581 roku, gdy Jan Zamojski otrzymał buławę dożywotnio. Od tego momentu wszyscy kolejni hetmani koronni i litewscy pełnili tę funkcję do śmierci. Nadal jednak król miał możliwości oddziaływania na armię przez listy zaciągowe zwane przypowiednimi. W ten sposób wprowadzał swoich zaufanych ludzi do armii. Władca mógł też odmówić wydania hetmanowi listu przypowiedniego dla wskazanej przez hetmana osoby, co zmuszało hetmana do dokonania zaciągu na własny koszt. Monarcha miał też wpływ na organizację wojsk, tworząc tzw. gwardię komputową. Regimenty tego typu, podległe królowi pojawiły się za panowania Wazów. Nominalnie gwardia komputowa podlegała hetmanowi, ale często to król decydował o jej wykorzystaniu.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Armia zachodnioafrykańskiego władcy w XIX wieku
Autorzy:
Tymowski, Michał (1941- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 10, s. 26-30
Data publikacji:
2021
Tematy:
Samory Touré (ca 1830-1900)
Broń palna
Kolonializm
Wojna
Wojsko
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Bohaterem artykułu jest afrykański władca Samori Touré, który stworzył w drugiej połowie XIX wieku rozległe państwo na obszarze dzisiejszej Gwinei, Mali i Wybrzeża Kości Słoniowej, zwane królestwem Wassoulou. Opisano, w jakich okolicznościach objął władzę oraz jak rozbudowywał swoje państwo. Sformował armię nowocześnie uzbrojonych żołnierzy, co zapewniło bezpieczeństwo jego państwu na ponad 20 lat. Jako pierwszy w Afryce rozpoczął też produkcję broni palnej na własne potrzeby. W 1883 roku armia francuska zajęła Bamako (dzisiejszej Mali). Od tego momentu rozpoczęły się zaciekłe walki między Francuzami a Samori, które trwały do 1885 roku.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Nowe czy powtórne świata polskiego tworzenie?
Autorzy:
Ugniewski, Piotr (1962- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 5, s. 10-13
Data publikacji:
2021
Tematy:
Stanisław August Poniatowski (król Polski ; 1732-1798)
Polityka wewnętrzna
Reforma
Władcy
Ustrój polityczny
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Tematem artykułu jest panowanie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, oskarżanego o spowodowanie upadku I Rzeczypospolitej i jej rozbiory. W opinii jemu współczesnych był bawidamkiem, a i historycy nie są mu przychylni. Tymczasem, jak pisze autor publikacji, król przez całe swoje panowanie usiłował przeprowadzić reformy ustrojowe, przygotowane jeszcze przed wstąpieniem na tron. Niestety okazało się to niemożliwe, gdyż będący w tajnym sojuszu Prusy i Rosja, wykorzystując głosy przekupnych konserwatywnych posłów, likwidowały wszelkie reformatorskie działania i uchwalane ustawy. Tak było z liberum veto, które po 2 latach zawieszenia (w 1766 roku) znów przywrócono. Król ufundował też Szkołę Rycerską (którą ukończył m.in. Tadeusz Kościuszko), z własnych pieniędzy opłacał też ludwisarnię produkującą działa.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Stoik na tronie
Autorzy:
Stabryła, Stanisław (1936- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 2, s. 22-26
Data publikacji:
2021
Tematy:
Marek Aureliusz (cesarz rzymski ; 121-180)
Filozofowie
Władcy
Stoicyzm
Wojna
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Biografia
Opis:
W artykule przedstawiono cesarza Marka Aureliusza, jego osobowość i rządy. Panował 19 lat, do 180 roku naszej ery. Dał się poznać jako człowiek skromny, mądry, ferujący wyważone i słuszne wyroki. Współpracując z senatem, przeprowadził wiele reform w dziedzinie prawa cywilnego, podatków i administracji państwa. Był wszechstronnie wykształcony, wyznawał stoicyzm. Okres rządów Marka Aureliusza to w większości lata wojen najpierw z Partami, którzy najechali podległe Armenię i Syrię, a następnie z Germanami, którzy najechali i zajęli północne prowincje rzymskie. W 180 roku w trakcie wojny Marek Antoniusz zaraził się dżumą i zmarł. Pozostawił po sobie „Rozmyślania” – dzieło napisane po grecku, w którym spisał swoje myśli i refleksje w odniesieniu do porządku świata i relacji człowiek-świat.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Kim pan był, Albrechcie Hohenzollern?
Autorzy:
Wijaczka, Jacek (1960- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 6, s. 30-33
Data publikacji:
2021
Tematy:
Albrecht Hohenzollern (książę Prus ; 1490-1568)
Hołd pruski (1525)
Lenno
Protestanci
Reformacja
Władcy
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
W artykule przedstawiono postać Albrechta Hohenzollerna, siostrzeńca króla polskiego Zygmunta I Starego, ostatniego wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego i księcia pruskiego. Rezygnacja z funkcji wielkiego Mistrza Zakonu i likwidacja zakonu oraz zmiana wyznania przez zhołdowanego księcia Albrechta z katolickiego na luterańskie pozwoliła mu zatrzymać posiadłości zakonu, jako księstwa lennego korony polskiej. W ten sposób Albrecht Hohenzollern, siostrzeniec króla Zygmunta (po matce Zofii córce Kazimierza IV Jagiellończyka) stał się wasalem Polski i pierwszym świeckim księciem Prus Książęcych. Tytuł i księstwo po nim objął młodociany syn Albrecht Fryderyk.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Pojmanie Jugurty
Autorzy:
Stabryła, Stanisław (1936- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 6, s. 53-56
Data publikacji:
2021
Tematy:
Jugurta (król Numidii ; ok. 160-104 p.n.e.)
Jeńcy wojenni
Władcy
Wojna jugurtyńska (111-105 r. p.n.e.)
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Tematem artykułu są losy władcy królestwa Numidii – Jugurty, który z rozkazu senatu rzymskiego został schwytany i uwięziony w Rzymie, gdzie też został zamordowany. Z sojusznika wspierającego Rzym w wojnie numantyńskiej (134-133 p.n.e.), chwalonym przez wodza Scypiona Młodszego, Jugurta stał się przeciwnikiem i uznano go za wroga. Zmienne decyzje senatu republiki raz akceptowały pokojowe porozumienia, by chwilę później ścigać go i wypowiedzieć mu wojnę. Ścierające się u władzy senackie frakcje ostatecznie podstępem doprowadziły do ujęcia Jugurty i wymordowania grupy jego bezbronnych przyjaciół. W kalendy styczniowe 104 roku p.n.e. Jugurta skuty łańcuchem, w królewskich szatach, szedł w pochodzie triumfalnym rzymskiego wodza Gajusza Mariusza.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Król i ambasador(owie)
Autorzy:
Dukwicz, Dorota.
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 5, s. 14-17
Data publikacji:
2021
Tematy:
Stanisław August Poniatowski (król Polski ; 1732-1798)
Repnin, Nikolaj Vasil'evič (1734-1801)
Stackelberg, Otto Magnus (1736-1800)
Rada Nieustająca. Departament Wojskowy
Dyplomacja rosyjska
Ustrój polityczny
Władcy
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Tematem artykułu są relacje króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z rosyjskimi ambasadorami w Rzeczypospolitej, których za jego panowania było dziesięciu. W ówczesnym układzie sił w polskich sprawach najwięcej do powiedzenia miała Rosja, dominując Prusy i wspólnie podporządkowując sobie polsko-litewskie państwo. Rosyjscy dyplomaci akredytowani w Polsce byli bardzo uprzywilejowani. Poszczególni ambasadorowie mieli konkretne zadania np.: Mikołaj Wasiliewicz Repnin czuwał nad elekcją Stanisława Augusta, Otto Magnus von Stackelberg z kolei miał nadzorować pierwszy rozbiór Polski i utrzymywać spokój w Rzeczypospolitej. Jak pisze autor, dyplomacja rosyjska w dużym stopniu opierała swe decyzje na aktualnych raportach ambasadorów w Polsce. Okres konfederacji barskiej i pierwszego rozbioru przekonał Rosję, że nie opłaca się poparcie jednego prorosyjskiego stronnictwa. Odtąd rosyjski ambasador osobiście kierował sytuacją w Polsce, popierając na przemian opozycję i partię królewską.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
„Mrok i świt” : Rzeczpospolita w czasach unii polsko-saskiej
Autorzy:
Kordel, Jacek (1988- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 11, s. 20-23
Data publikacji:
2021
Tematy:
August II Mocny (król Polski ; 1670-1733)
August III (król Polski ; 1696-1763)
Wettynowie (dynastia)
Rzeczpospolita Obojga Narodów
Ustrój polityczny
Reforma
Rozwój gospodarczy
Władcy
Życie kulturalne
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Tematem artykułu jest czas panowania w Polsce dwóch władców z dynastii Wettynów: Augusta II i Augusta III Sasów. W Polskiej historii ten okres uważany jest za czas upadku Rzeczypospolitej. Nieudane próby reform, coraz większe uzależnienie od Rosji, lokalne związki szlachty tworzące konfederację generalną przeciw królowi, czy ograniczenie etatów armii do 24 tysięcy, rosnąca rola Rosji w rozwiązywaniu konfliktów w Polsce nie napawały optymizmem. Widoczne było, że Prusy i Rosja budują swą potęgę na gruzach Polski. Mimo to kraj gospodarczo rozwijał się, nastąpił też zauważalny rozwój kultury. Do Polski napływali sascy przedsiębiorcy, a z nimi nowe technologie z zakresu kopalnictwa, włókiennictwa czy drukarstwa. Za panowania Wettynów poprawiło się też zarządzanie dobrami królewskimi (wydobycie soli i gospodarka leśna). Niestety polsko-saskiej projekt polityczny zakończył się niepowodzeniem – nie przywrócił potęgi ani Saksonii, ani Rzeczypospolitej.
Ilustracje.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Wesele w Landshut, czyli Jagiellonki wydane do Niemiec
Autorzy:
Loew, Peter Oliver (1967- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 6, s. 17-20
Współwytwórcy:
Kopczyńska, Barbara (tłumacz). Tłumaczenie
Data publikacji:
2021
Tematy:
Jagiellonowie (dynastia)
Jadwiga Jagiellonka (księżna brandenburska ; 1513-1573)
Jerzy Bogaty (książę bawarski ; 1455-1503)
Dynastie
Władcy
Ślub i wesele
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Tematem artykułu są związki małżeńskie polsko-niemieckie rodzin i rodów panujących: Jagiellonów i rodów książęcych. W 1475 roku Jadwiga Jagiellonka wyszła za mąż za księcia Bawarii – Landshut Jerzego Bogatego. Ich wesele zorganizowane w Landshut było jedną z największych uroczystości w średniowiecznej Europie. Od 1903 roku w Bawarii odbywa się rekonstrukcja tych zaślubin wraz z towarzyszącym mu ceremoniałem. Ostatnia rekonstrukcja z udziałem 2 tysięcy mieszkańców powtórzona została w 2017 roku, a obejrzało ją około 600 tysięcy osób. Jak podaje autor, tylko w okresie od X do XIII wieku zawarto 47 małżeństw tego typu, wśród nich zaślubiny Rychezy – wnuczki cesarza Ottona II z polskim królem Mieszkiem II.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Państwo bez głowy : bezkrólewia w dawnej Polsce. Cz. 1-2
Bezkrólewia w dawnej Polsce
Autorzy:
Kalinowski, Emil (1988- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 1 ; 2021, nr 2
Data publikacji:
2021
Tematy:
Henryk Walezy (król Polski ; 1551-1589)
Uchański, Jakub (1502-1581)
Zygmunt II August (król Polski ; 1520-1572)
Monarchia
Bezkrólewie
Elekcja
Sukcesja tronu
Władza państwowa
Władcy
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Cz. 1, Między historią a legendą ; nr 1, s. 16-19.
Cz. 2, Czas precedensów ; nr 2, s. 27-31.
Tematem artykułu są okresy bezkrólewia w Polsce, elekcyjność w obrębie rodu Jagiellonów i wolna elekcja. W tekście wspomniano o dziełach Galla Anonima, który opisał wyniesienie na tron założyciela dynastii piastowskiej Ziemowita. W „Kronice” Wincentego Kadłubka o sprawowaniu władzy decydowały początkowo zasady senioratu, później widać rosnące wpływy możnych i rycerstwa. W XIII wieku pojawiła się w Europie koncepcja zjazdu elekcyjnego (np. Węgrzy i elekcja Wacława II). Opisano, w jakich okolicznościach na tronie polskim zasiadł Ludwik Węgierski, a po nim jego starsza córka Maria oraz Jadwiga. W 1384 roku uchwalono w Radomsku pierwszą w dziejach Polski konfederację na czas bezkrólewia. Kolejny okres bezkrólewia to lata 1444-1447, gdy władzę ostatecznie przejął Kazimierz Jagiellończyk. Po bezpotomnej śmierci Zygmunta Augusta w 1572 roku bezkrólewie trwało do 11 maja 1573 roku. Wtedy w drodze pierwszej wolnej elekcji na króla Polski wybrano Henryka Walezego. Od tego momentu wolna elekcja stała się fundamentem ustroju Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
O szlachcie co życzyła sobie za króla Wettyna, który niekoniecznie tego chciał : saska sukcesja tronu w Konstytucji 3 maja
Autorzy:
Holste, Karsten (1973- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 11, s. 32-35
Współwytwórcy:
Kopczyńska, Barbara (tłumacz). Tłumaczenie
Data publikacji:
2021
Tematy:
Fryderyk August (król Saksonii ; 1750-1827)
Sejm (1788-1792)
Konstytucja Polski (1791)
Sukcesja tronu
Władcy
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Artykuł dotyczy zmian wprowadzonych przez Konstytucję 3 maja, demokratyzujących i unowocześniających państwo polskie. Konstytucja wprowadziła m.in. zmianę monarchii elekcyjnej w monarchię dziedziczną, co ograniczyło znacząco demokrację szlachecką. Nowym królem polski miał być elektor saski Fryderyk August I Wettyn, a następcy także mieli pochodzić z jego dynastii. Co ciekawe Wettynowie uważali konstytucję raczej za zagrożenie niż źródło korzyści, gdyż obawiali się o przyszłość dziedzicznych dóbr saskich, co w przypadku nadchodzących wojen okazało się prawdą. Fryderyk August I został ostatecznie osadzony na tronie Księstwa Warszawskiego przez Napoleona. Po Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku Prusy żądały pozbawienia go Saksonii, podkreślając współpracę z rewolucyjną Francją.
Ilustracje.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Saski Mars i Lew Lechistanu : wojska Jana Jerzego III Wettyna w kampanii wiedeńskiej 1683 roku
Wojska Jana Jerzego III Wettyna w kampanii wiedeńskiej 1683 roku
Autorzy:
Hundert, Zbigniew (1986- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 11, s. 16-19.
Data publikacji:
2021
Tematy:
Jan III Sobieski (król Polski ; 1629-1696)
Jan Jerzy III (książę saski ; 1647-1691)
Bitwa pod Wiedniem (1683)
Dowódcy
Władcy
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Tematem artykułu jest bitwa o Wiedeń 1683 roku, tzw. odsiecz wiedeńska, oraz współpraca wojsk Jana III Sobieskiego – Lwa Lechistanu, z wojskami elektora Saksonii, Jana Jerzego Wettyna III, zwanego także Saksońskim Marsem. Autor omawia także późniejsze stosunki dyplomatyczne między Sasami a państwem polsko-litewskim, m.in. objęcie tronu Rzeczypospolitej przez Fryderyka Augusta, znanego jako August II Mocny.
Ilustracje.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies