Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Galicja;" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 97
Tytuł:
Upiór polskości. Galicja w życiu i myśli Stanisława Brzozowskiego
Autorzy:
Bohun, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442039.pdf
Data publikacji:
2016-09-01
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicja
Brzozowski
filozofia polska
modernizm
krytyka społeczna
Opis:
This paper presents some ideas of Stanislav Brzozovsky (1878–1911) concerning the problem of Galicia in his philosopy of history and social philosopy with the highest regard to the problem of Polish national identity. In some aspects Brzozovsky's remarks on historical and contemporary Galicia is a negative of his Polish Idea i.e.the constructive vision of Polish nation's mission in world's history. The article explores the galician episode in the life of polish thinker (1905–1907), his profound connections with galician culture and political life and – last but not least – his galician circle and friendships. The author of this essay claims the following period to be the most important time in the writer's short life with regard – both to – his ideas and private life. In the second part some ideas of Brzozovsky are presented: (i) the concept of Galicia as a „seeming-land”; (ii) the criticism of the Galician philospohy, academic institutions and cultural life and (iii) the ironic vision of Galicia as death land and funeral center of Polish and european culture.
Artykuł przedstawia idee Stanisława Brzozowskiego (1878–1911) dotyczące problemu Galicji w jego filozofii dziejów i myśli społecznej ze szczególnym uwzględnieniem problemu polskiej tożsamości narodowej. Pod pewnymi względami uwagi Brzozowskiego dotyczące historycznej i współczesnej Galicji stanowią negatyw jego „idei polskiej”, tzn. wizji misji narodu polskiego w dziejach powszechnych. Artykuł ukazuje galicyjski epizod w życiu myśliciela (1905–1911), jego głębokie związki z galicyjską kulturą i życiem politycznym, a także – co ważne – krąg jego galicyjskich znajomych i przyjaciół. Autor artykułu twierdzi, że był to najważniejszy okres w krótkim życiu pisarza zarówno pod względem ideowym, jak i losów prywatnych. W drugiej części ukazane są niektóre idee i koncepcje Brzozowskiego: (1) koncepcja Galicji jako kraju pozorów; (2) krytyka galicyjskiej filozofii, instytucji akademickich i życia kulturalnego; (3) ironiczna wizja Galicji jako krainy śmierci i centrum pogrzebowego dla Polski i Europy.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2016, 2; 197-214
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Wir sind alle mehr oder weniger in Galizien geboren"
Autorzy:
Inglot, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311228.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Wolff Larry
Galicia - the history of culture
Galicia - Political History
Galicja - historia kultury
Galicja - historia polityczna
Opis:
Prezentowane studium zawiera obszerne omówienie monografii Larry’ego Wolffa The Idea of Galicia. History and Fantasy in Habsburg Political Culture (Stanford University Press, Stanford, California 2010, ss. 486). Recenzowana pozycja ukazuje problem kształtowania się galicyjskiej świadomości w istniejącej 146 lat prowincji cesarstwa Austro-Węgier, którą określano mianem Galicji. Autor omawianej pracy prezentuje poszczególne etapy kształtowania się „idei Galicji”, odwołując się do polskich, ukraińskich, żydowskich oraz niemiecko-austriackich aspektów historii politycznej, społecznej, ekonomicznej i kulturowej tego regionu. Autor nie wartościuje poszczególnych narracji, traktuje je jako poznawczo równorzędne, a zarazem omawia wnikliwie zarówno obszerne, jak i drobne teksty, na zasadzie ich związku tematycznego z Galicją. Podstawową tezą książki jest przekonanie o ukształtowaniu się swoistego rodzaju „narodu galicyjskiego”, czyli wspólnej dla mieszkańców tego regionu tożsamości zbiorowej: wieloetnicznej i wielokulturowej, opartej na wzorcu Galicjanina jako obywatela w pełni utożsamiającego się ze swoją „ojczyzną prywatną”. Monografia Wolffa jest wielostronną, interdyscyplinarną syntezą z pogranicza historii politycznej i historii kultury, imponującą wymiarami obszarów badawczych uwzględnionych przez autora.
The study provides a comprehensive overview of Larry Wolff’s monograph "The Idea of Galicia. History and Fantasy in Habsburg Political Culture" (Stanford University Press, Stanford, California 2010, pp. 486). The reviewed publication shows the problem of the formation of Galician awareness in the province of Austro-Hungarian Empire existing for 146 years, which was described as Galicia. The author of the work presents the various stages of the formation of ‘Galicia’s idea’, referring to the Polish, Ukrainian, Jewish and German-Austrian aspects of political, social, economic and cultural history of the region. The author does not evaluate individual narratives, treats them as equivalent cognitively, yet thoroughly discusses both extensive and minor texts on the basis of their thematic link with Galicia. The basic thesis of the book is the belief about the creation of a kind of ‘Galician nation’ that is common for residents of the region of collective multiethnic and multicultural identity based on the pattern of a Galician as a citizen fully identifying himself with his ‘private homeland’. Wolff’s monograph is a multilateral and interdisciplinary synthesis of borderline political history and cultural history, impressive because of its dimensions of research areas covered by the author.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2013, 8, 3; 375-390
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niecodzienna codzienność. Galicja i życie codzienne jej mieszkańców w badaniach historycznych po 2010 roku
Extraordinary ordinariness. Galicia and the everyday life of its inhabitants in historical research after 2010
Autorzy:
Kozak, Szczepan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442063.pdf
Data publikacji:
2019-03-01
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
codzienność
Galicja
historiografia
Opis:
Artykuł przedstawia zagadnienia dotyczące definiowania zakresu życia codziennego jako przedmiotu badań oraz jego realizacji w odniesieniu do Galicji. Obok przeglądu głównych współczesnych stanowisk historiograficznych autor prezentuje najważniejsze publikacje, jakie ukazały się po 2010 r. i dotyczyły różnych wymiarów codzienności galicyjskiej. Dorobek ten nie jest niestety obszerny, czego przyczyny tkwią zarówno w zróżnicowanym pojmowaniu codzienności, jak i innych trudnościach metodologicznych. Problemy te w powiązaniu ze złożoną bazą źródłową sprawiają, że życie codzienne w Galicji jako temat badawczy traci na popularności i jest wyprzedzany przez inne nurty historiograficzne.
The article presents issues related to the definition of the scope of everyday life as a subject of research and its implementation in reference to Galicia. Apart from the overview of the main contemporary historiographic standpoints, the author presents the most important publications (published after 2010) concerning various dimensions of everyday Galicia. Unfortunately, the spectrum of the publications is not very wide as the concept of everyday ordinariness can be perceived in different ways, which involves methodological difficulties. These issues along with the complexity of references result in the loss of popularity of everyday ordinariness in Galicia as a research subject and is superseded by other historiographic currents.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2018, 4: "Codzienność w Galicji"; 9-22
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religia i narodowość. w kręgu romantycznego sporu o dwukulturowość Galicji
Religion and nationality. In the scope of the romantic dispute about the biculturalism of Galicia
Autorzy:
Półchłopek, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348389.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicja
romantyzm
narodowość
religia
ziewończycy
Galicia
Romanticism
nationality
religion
Opis:
Artykuł koncentruje się wokół sporu o kulturową przynależność Galicji w dobie romantyzmu. Wówczas to dwa wielonarodowe imperia rozbiorowe – Rosja i Austria, w obawie przed przenikaniem zgubnych dla nich wolnościowych idei Zachodu, sięgnęły po najgroźniejszą broń despotyzmu, czyli konflikt religijny. Rozwój liberalnych idei romantyzmu i jego polistopadowy program angażowania ludu w procesy niepodległościowe trafił w Galicji na dość złożony model kultury – gente Ruthenus, natione Polonus. Wykorzystanie religii dla realizacji interesów monarchii było niebezpiecznym narzędziem, a romantycy, przewidując takie działania zaborców, wykorzystali w celu ich neutralizacji jedyną możliwą swoją broń – literaturę.
The article focuses on the dispute over the cultural affiliation of Galicia during the Romantic era. At that time, two multinational partitioning empires, Russia and Austria, for fear of being penetrated by the detrimental Western ideas of freedom, resorted to the most dangerous weapon of despotism: religious conflict. The development of liberal ideas of Romanticism and its post-November Uprising program of involving the people in independence processes encountered a complex cultural model in Galicia – gente Rutheni natione Polonus. The use of religion to serve the interests of the monarchy was a dangerous tool, and the Romantics, anticipating such actions by the partitioners, utilized literature as their only possible weapon to neutralize them.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 29-42
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrześcijańskie obrzędy i zwyczaje religijne w polskiej prasie galicyjskiej dla dzieci i młodzieży
Christian religious rites and customs in Polish Galician press for children and youth
Autorzy:
Biesiadecka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31803985.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
obrzędy
zwyczaje
prasa dla dzieci i młodzieży
Galicja
rituals
customs
press for children and youth
Galicia
Opis:
Artykuł analizuje obrzędy i zwyczaje religijne, które wpisywały się w kanon treści religijnych, stanowiących istotny element galicyjskich publikacji prasowych dla dzieci i młodzieży. Najczęściej były one powiązane z kalendarzem świąt katolickich. Adresowane do najmłodszych czytelników, ukazywały często w swym edukacyjnym wymiarze bogactwo kulturowe społeczeństwa galicyjskiego XIX i początków XX w., mocno osadzone w ludowej tradycji religijnej.
The article analyzes religious rituals and customs that were part of the religious content found in Galician press publications for children and youth. These rituals and customs were often associated with the Catholic liturgical calendar. Aimed at the youngest readers, these publications frequently presented the cultural richness of Galician society in the 19th and early 20th centuries, strongly rooted in folk religious traditions, in an educational context.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 341-352
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Popularyzacja wiedzy rolniczej w Galicji
Autorzy:
Wnęk, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441913.pdf
Data publikacji:
2015-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
rolnictwo
Galicja
XIX wiek
agriculture
Galicia
19th century
Opis:
In years 1795-1918 in Galicia development of agricultural knowledge progressed. Conducted studies and experiments influenced plant and animal production. At that time the thought on the agricultural theory and practice was popularized by means of the written word. The authors of the publications and articles published in journals wrote on the whole spectrum of agricultural issues. The popularized information on mechanization, irrigation, fertilization, growing crops, gardening, breeding horses, cattle, sheep, swine, poultry, fish, bees and veterinary medicine. This article shows main ideas expressed in Galician agricultural literature, indicates what problems in plant and animal production were of special interest for the contemporary authors.
W latach 1795–1918 dokonał się w Galicji wyraźny postęp wiedzy rolniczej. Prowadzone badania i doświadczenia wpływały na produkcję roślinną i zwierzęcą. Ówczesna myśl z zakresu teorii i praktyki rolniczej była systematycznie popularyzowana. Na łamach wydawnictw poruszano spektrum zagadnień rolniczych. Upowszechniano wiadomości na temat mechanizacji, melioracji, nawożenia, uprawy zbóż, roślin okopowych, motylkowych, ogrodnictwa, hodowli koni, bydła, owiec, trzody chlewnej, drobiu, ryb, pszczół oraz weterynarii. Literatura fachowa (w tym poradniki rolnicze) stanowiąca podstawowe źródło badań daje wgląd w główne problemy rozwoju produkcji rolniczej w Galicji w dobie autonomicznej. Ukazuje ówczesny stan wiedzy i praktyki rolniczej. Pozwala prześledzić tendencje modernizacyjne w rolnictwie i zmiany w kulturze agrarnej chłopów.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 61-98
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Polacy w Stanisławowie” w ujęciu Petra Hawrylyszyna, czyli kilka uwag o książce Поляки у Станиславові, Брустури 2022, 208 ss.
Autorzy:
Olechowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31803923.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 467-473
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The beginnings of the Zionist movement in Galicia in 1898 based on the documents of the Lviv Governorate
Początki ruchu syjonistycznego w Galicji w 1898 roku w świetle dokumentacji lwowskiego Namiestnictwa
Autorzy:
Meus, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40220376.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Aliyah Eretz Israel
Galicia
Palestine
Zionism
Salz Abraham
Alija Erec Israel
Galicja
Palestyna
syjonizm
Opis:
The Judaica collected at the Central State Historical Archive of Ukraine in Lviv, also customarily referred to as the Bernardin Archive, constitute, without doubt, some of the most important source materials for the history of the Jews of Galicia and Lesser Poland. Particularly noteworthy are the archives devoted to the “National Zionist Organization in Lviv” (fond 338) and the “Jewish Religious Community in Lviv” (fond 701). However, it turns out that valuable materials on Jewish issues can also be found in the arvhives entitled “C.k. Namiestnictwo Galicyjskie”/”K.k.. Galizische Statthalterei” [Imperial royal Galician Governorate] (fond 146), which includes all documentation (nearly 200,000 archival units) produced for the most important political authority in Galicia in the 19th and early 20th centuries. The archives contains, e.g. the reports of the starostes regarding the activities of Zion (Jewish organizations for the colonization of the territory of Palestine), which are an invaluable source of knowledge about the beginnings of Jewish emigration to Palestine and, above all, its course in Galicia and the attitude of the state authorities. On the basis of the reports of district governors compiled in 1898, it may be possible to reconstruct the origins of the Zionist movement in Galicia.
Judaika zgromadzone w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie, zwanym również zwyczajowo Archiwum Bernardyńskim, należą bez wątpienia do najważniejszych materiałów źródłowych do historii Żydów galicyjskich i małopolskich. Na szczególne wyróżnienie zasługują zespoły poświęcone „Krajowej Organizacji Syjonistycznej we Lwowie” (fond 338) oraz „Żydowskiej gminie wyznaniowej we Lwowie” (fond 701)82. Okazuje się jednak, że wartościowe materiały dotyczące problematyki żydowskiej znajdziemy również w zespole zatytułowanym „C.k. Namiestnictwo Galicyjskie”/ „K.k. Galizische Statthalterei” (fond 146), który obejmuje wszelką dokumentację (blisko 200 tysięcy jednostek archiwalnych) wytworzoną dla potrzeb najważniejszej władzy politycznej w Galicji w XIX i w początkach XX w. W zespole tym znajdują się m.in. „Raporty starostów odnośnie działalności żydowskich organizacji do kolonizacji terytorium Palestyny Zion”, które stanowią niecenione źródło wiedzy na temat początków emigracji żydowskiej do Palestyny, a przede wszystkimi jej przebiegu w Galicji i stosunku do niej władz państwowych. Na podstawie sporządzonych w 1898 r. raportów starostów powiatowych można pokusić się o odtworzenie początków ruchu syjonistycznego w Galicji.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 436-452
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walenty Chłędowski – filozof „z” i „dla” Galicji
Autorzy:
Gugała, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441919.pdf
Data publikacji:
2016-09-01
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Chłedowski Walenty
filozofia polska
Galicja
czasopismo filozoficzne
Opis:
Walenty Chłędowski is one of the forgotten thinkers in the history of the Polish philosophy, which played an important role in development of it during the partitions of Poland, particularly in Galicia. Born in Jaśliska near Dukla, educated in Przemyśl and Lviv, was not only philosopher but also a translator, writer and literary critic. Although he never became famous with his ideas and philosophical theories, – he wrote primarily about esthetic issues, but also about German philosophy – this despite the fact he had a significant impact on the dissemination of philosophy in Galicia. Cause Chłędowski was a founder and publisher of philosophical and literary magazines on the lands under Austrian rule, like for example “Haliczanin” or “Pamiętnik Lwowski”.
Walenty Chłędowski to jeden z zapomnianych myślicieli w dziejach polskiej filozofii, który odegrał ważną rolę w jej rozwoju w okresie rozbiorów, w szczególności w Galicji. Urodzony w Jaśliskach k. Dukli, wykształcony w Przemyślu i Lwowie, był nie tylko filozofem, ale i tłumaczem, pisarzem oraz krytykiem literackim. Chociaż nigdy nie zasłynął z poglądów i teorii filozoficznych – poświęcając swe pisma krytyczne przede wszystkim zagadnieniom estetycznym, ale także filozofii niemieckiej – to mimo tego miał znaczny wpływ na rozpowszechnianie filozofii w Galicji. Chłędowski był bowiem założycielem i wydawcą czasopism o tematyce filozoficznej i literackiej na ziemiach zaboru austriackiego, takich jak „Haliczanin” czy „Pamiętnik Lwowski”.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2016, 2; 35-42
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Galician automobilism
Automobilizm galicyjski
Autorzy:
Gaweł, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1370579.pdf
Data publikacji:
2020-12-22
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
motorisation
automobilism
transportation
Galicia
travels
motoryzacja
automobilizm
komunikacja
Galicja
podróże
Opis:
In Galicia automobilism developed despite local motorisation since there was access to the achievements of other countries of the Monarchy (Czechia, Upper Austria). Due to the lack of home production, in Galicia the development of automobilism proceeded more slowly and less dynamically. Rides by individual cars were available only for the afuent, which is why they were called “a lordly pastime”. The most recent research shows that in Galicia transportation based on motor omnibus lines became common as it developed in a surprisingly rapid manner. Individual automobilists took part in “automobile trips” (see amateur rallies) organised by Galician automobilists’ associations. Their last journey was the departure to the frontlines of WWI. Those who managed to overcome the hardship of this “trip” returned as the pioneers of Polish automobilism.
W Galicji automobilizm rozwijał się przy braku rodzimej motoryzacji, aczkolwiek istniał dostęp do osiągnięć innych krajów koronnych (Czech, Austrii Górnej). Z powodu braku rodzimej produkcji w Galicji rozwój automobilizmu przebiegał wolniej i mniej dynamicznie. Podróże indywidualnymi samochodami pozostawały domeną najbogatszych, stąd zwano je „pańską rozrywką”. Najnowsze badania pokazują, że w Galicji upowszechniała się komunikacja wykorzystująca linie omnibusów motorowych, a jej rozwój był zaskakująco dynamiczny. Indywidualni automobiliści uczestniczyli też w „wycieczkach automobilowych” (por. rajdy amatorskie) organizowanych przez galicyjskie stowarzyszenia automobilistów. Ostatnią podróżą, w jaką wyruszyli z Galicji, był wyjazd na fronty I wojny światowej. Ci, którym udało się pokonać trud, z tej „wycieczki” wracali już jako pionierzy automobilizmu polskiego.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2020, 6; 348-372
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Observing and taking notes. Customs of parishioners in a small town in the eyes of the parish priest
Obserwować i notować. Obyczaje parafian z małego miasteczka w oczach proboszcza
Autorzy:
Wasyl, Franciszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31803942.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicia
microhistory
customs
Armenians
Kuty on Czeremosz
Galicja
mikrohistoria
obyczajowość
Ormianie
Kuty nad Czeremoszem
Opis:
The article attempts to examine the customs and behaviors of parishioners in a Galician town at the turn of the 19th and 20th centuries through the lens of church-related sources (such as “status animarum” books). The analysis is based on the moral commentaries provided by priests regarding the families and individuals residing in the parish. This allowed the identification of “moral transgressions” (lack of religiosity, intimate misconduct, having extramarital offspring, physical disabilities, and character flaws), as well as conversions to other religions. The author presents the extent of these “immoral attitudes” towards religion and the Church, while outlining the main cause of their existence as the emancipation of elites formed within the sphere of positivist scientific ideas.
Artykuł stanowi próbę spojrzenia na obyczajowość parafian w galicyjskim miasteczku na przełomie XIX i XX w. poprzez pryzmat źródeł proweniencji kościelnej (księgi o charakterze status animarum). Podstawą analiz były komentarze obyczajowe, zamieszczane przez księży w odniesieniu do rodzin i osób zamieszkujących parafię. Pozwoliło to wytypować „przewinienia” obyczajowe (niedostateczna religijność, występki intymne, posiadanie pozamałżeńskiego potomstwa, ułomności ciała i przywary charakteru), a także konwersje na inne wyznania. Autor prezentuje skalę tych „amoralnych postaw” wobec religii i kościoła, a także zarysowuje jako główną przyczynę ich zaistnienia emancypację elit uformowanych w kręgu idei pozytywistycznej nauki.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 218-247
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na kuracji i wywczasach
Holidays for health resort visitors
Autorzy:
Wajda-Lawera, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441864.pdf
Data publikacji:
2019-03-01
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicja
uzdrowisko
kurort
czas wolny
Opis:
Na okres autonomii galicyjskiej przypada gwałtowny rozwój i popularność lecznictwa uzdrowiskowego, w ramach którego sławę zdobyły zarówno miejsca mające lecznicze wody mineralne, jak też dysponujące korzystnym dla zdrowia klimatem bądź innymi walorami (borowina, żętyca, zakłady przyrodolecznicze). To również czas przemian społeczno-obyczajowych, postępu w dziedzinie infrastruktury, rozwoju nauki, rozprzestrzeniania się nowych prądów zmieniających zastaną rzeczywistość. Wyjazdy wakacyjno-lecznicze stały się w nowych realiach szerzej dostępne, a uzdrowiska przeobraziły się w gwarne i ruchliwe centra. Realizowano w nich nie tylko program leczniczy, ale z biegiem lat coraz ważniejszą dla kuracjuszy dziedzinę rekreacji i rozrywki. Czas spędzony na wyjeździe, a trwał on około 6 tygodni, wypełniały rozmaite zajęcia. Część z nich wiązała się z charakterem miejsca, były to: picie wód, kąpiele, gimnastyka, spacery, inne terapie zalecane przez lekarzy zdrojowych. Resztę czasu, a było go sporo – zapełniał program kulturalno-rozrywkowy. Jego zakres był podobny do tego w życiu codziennym kuracjuszy. Bale i wieczorki z tańcami, koncerty, przedstawienia teatralne, wizyty i rewizyty należały do podstawowych przyjemności, ale również obowiązków wczasowiczów. Do dyspozycji uzdrowiskowych gości pozostawały biblioteki i czytelnie, wypożyczalnie nut i fortepianów. Można było, korzystając w własnego bądź pożyczonego transportu, zwiedzać bliższe i dalsze okolice. Z czasem upowszechniła się turystyka krajoznawcza wywodząca się ze spacerów. To ona stała się podstawą turystyki kwalifikowanej i wysokogórskiej, a także taternictwa. Rozwijające się życie kurortowe sprawiło, że do dyspozycji gości oddawano coraz liczniejsze obiekty – cukiernie, kawiarnie, restauracje, sale gimnastyczne, place do gier; wytyczano trasy spacerowe, organizowano tombole, wyścigi, pokazy. Wypoczynek, szczególnie wakacyjny, stawał się prawem coraz szerszych kręgów społecznych. Wypełniano wprawdzie skrupulatnie wymagane zwyczajem i obyczajem powinności, ale atmosfera zabawy i wypoczynku oraz specyfika miejsca budowały nową jakość. Z czasem wykreował się kurortowy obyczaj modelujący wszelką aktywność.
The period of autonomy in Galicia is characterised by a rapid growth in the popularity of health resort treatment. Not only spas with mineral waters but also with a salubrious climate or other advantages (therapeutic peat, whey of ewe’s milk, nature treatment facilities) gained considerable fame. It was also a time of changes in customs of the society, progress in the area of infrastructure, development of science and the spread of new currents changing the existing reality. Health treatment during vacation time became more widely available with health resorts being transformed into bustling centres, which implemented health treatment programs as well as into entertainment and recreation facilities, more and more important for the visitors. Time spent away, about 6 weeks, was occupied by various activities. Some of them were related with the character of the place, i.e. drinking waters, baths, exercises, walks, other therapies recommended by the spa doctors. The remaining time was filled by cultural-entertainment program, similar to the activities of everyday life: balls, evening parties, dances, concerts, theatrical performances, visits and return visits – basic pleasures but also the duties of holiday makers. The visitors could dispose of libraries and reading rooms and rent pianos with musical scores. It was possible to go sightseeing in the neighbourhood and other more distant locations with the use of the visitor’s own means of transport or hired. Sightseeing tours, derived from walks, became increasingly popular. It became the basis for the development of qualified tourism and high mountain tourism, also mountaineering. The thriving life at the resorts led to the creation of more and more tourist facilities: confectionaries, cafes, restaurants, gyms, playgrounds, walking routes, lotteries, races and shows. Recreation, especially during holiday time, became the right of increasingly wider social circles. Even though the duties resulting from customs and traditions were scrupulously fulfilled, the atmosphere of fun and leisure and the specificity of a location created a new quality. With time, health spa customs developed and started modelling any undertaken activity.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2018, 4: "Codzienność w Galicji"; 176-193
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W sprawie ruskiej Platona Kosteckiego
Autorzy:
Świątek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442041.pdf
Data publikacji:
2018-01-05
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Platon Kostecki
Rusini
stosunki polsko-ruskie
lata 60. XIX w.
Galicja
Opis:
This article contains a critical edition of the manuscript by Plato Kostecki entitled W sprawie ruskiej from 1863 placed in the Vasyl Stefanyk Lviv National Scientific Library of Ukraine named by W. Stefanyk. This text, probably never published, is an interesting analysis of the awareness of the Galician Ruthenians at the beginning of the 1860s. The author not only shows ideas and political attitudes popular among Ruthenian elites but also he undertakes the task of searching for answers to the question about the causes for Ruthenians’ dislike towards Poles and he suggests solutions aiming at changing this state of affairs. In the critical edition of this manuscript attempts have been made to discuss such issues as the author, references to the manuscript in literature on the subject, the problem of dating, most important theses, reasons for not publishing the manuscript, editorial issues.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2017, 3: "200 lat Ossolineum"; 350-413
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół, religia i religijność a polskie życie polityczne w Galicji doby autonomii. Stan badań i postulaty badawcze
Church, religion and religiosity with regard to Polish political life in Galicia in the era of autonomy. State of the research and research postulates
Autorzy:
Szymczak, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348386.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicja
Kościół katolicki
kultura polityczna
religijność
autonomia
Galicia
Catholic Church
political culture
religiosity
Opis:
Rola Kościoła katolickiego w dziejach państwa i społeczeństwa polskiego jest ogromna. Dodatkowego znaczenia Kościół nabrał w okresie narodowej niewoli. Księża niejednokrotnie angażowali się w działalność patriotyczną, świeccy szukali oparcia w religii. Wraz z rozwojem nacjonalizmu dochodziło do coraz większej symbiozy narodu z katolicyzmem. Angażowanie się księży w działania polityczne przynosiło również napięcia polityczne, szczególnie w autonomicznej Galicji. Dotychczas brak jest syntezy poświęconej analizie miejsca duchowieństwa katolickiego i religii w galicyjskiej kulturze politycznej. Niniejszy artykuł jest próbą przybliżenia dotychczasowego dorobku naukowego w tej materii oraz postawienia kilku postulatów badawczych.
The role of the Catholic Church in the history of the Polish state and society is immense. The Church gained additional significance during the period of national subjugation. The clergy often engaged in patriotic activities, while the laity sought solace in religion. With the development of nationalism, there was an increasing symbiosis between the nation and Catholicism. The involvement of priests in political actions also caused political tensions, particularly in the autonomous Galicia. So far, there has been a lack of synthesis dedicated to analysing the place of the Catholic clergy and religion in Galician political culture. This article attempts to present a summary of the scholarly achievements in this field and put forward several research postulates.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 9-28
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Macierzy Polskiej we Lwowie w latach 1882–1894
Autorzy:
Hoszowska, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441872.pdf
Data publikacji:
2015-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicja
Lwów
oświata pozaszkolna
Galicia
Lvov
extracurricular education
Opis:
The author of this article discusses the first period of functioning of one of the more significant social publishing foundations in Galicia, namely Macierz Polska in Lvov. Established in 1882 on the initiative of Jozef Ignacy Kraszewski, for the next eleven years it operated with Antoni Malecki, literature historian and retired professor of the Lvov University as its president. At that time more than 60 publication appeared, which might not have been an impressive number but statutory limitations, difficulties with obtaining valuable and original works – which was strongly insisted on – peasants’ reading needs not quite awoken yet, greatly influenced this fact. The Lvov foundation since its beginnings attempted to combine two goals, namely the practicalpragmatic one and the religious -national one. The former was realized by means of publishing works allowing to modernize farms, increase their incomes, facilitate the use of technologicalcivilizational achievements. The latter allowed to widen the viewpoint of the peasant reader onto the issues of the national community, its past and other factors uniting the nation such as religion and language. The fact that the foundation was managed by a literature historian and medieval researcher influenced the profile of publications. One third of the offer constituted historic and historic-religious readings being of mostly biographical character. Relatively easy for less educated receiver, they made their readers acquainted with the greatest Polish monarchs and leaders (Kazimierz the Great, Jadwiga Angevin, Wladyslaw Jagiello, Stanislaw Zolkiewski, Jan Tarnowski, Stefan Czarniecki, Jan Sobieski, Stanislaw August Poniatowski, Tadeusz Kosciuszko) and saints (st. Wojciech, st. Kinga, st. Brunon, st. Jan Kanty). Efforts were made to reach for heroes representative for various historic periods. Old, complete elaborations of Polish history written by Izabela Czartoryska and Wladyslw Ludwik Anczyc were also reprinted. The publishing programme also included works presenting selected persons and events from the world history. Masterpieces of national literature were represented by Pan Tadeusz by Adam Mickiewicz and Piesn ziemi naszej by Wincenty Pol. Press titles issued by Macierz Polska were “Niedziela” (“Sunday”), “Kalendarz MP” (“MP Calendar”) and subsided ”Gospodarz Wiejski” (“Country Farmer”). Although they gained a certain numer of permanent subscribers, among which the majority we the peasants, they fought for survival.
Autorka omawia w artykule pierwszy okres funkcjonowania jednej z ważniejszych społecznych fundacji wydawniczych w Galicji, jaką była Macierz Polska we Lwowie. Założona w 1882 r. z inicjatywy Józefa Ignacego Kraszewskiego, przez kolejnych jedenaście lat działała pod prezesurą emerytowanego profesora Uniwersytetu Lwowskiego, Antoniego Małeckiego. W tym czasie ukazało się ponad 60 publikacji, co nie było liczbą imponującą, ale ograniczenia statutowe, trudności z pozyskiwaniem wartościowych i oryginalnych opracowań, słabo jeszcze rozbudzone potrzeby czytelnicze wśród włościan miały na to przemożny wpływ. Lwowska fundacja usiłowała godzić cel praktyczno-pragmatyczny z religijno-narodowym. Pierwszy realizowano przez wydawanie prac pozwalających unowocześniać wiejskie gospodarstwa, zwiększać ich dochodowość, ułatwić korzystanie ze zdobyczy techniczno-cywilizacyjnych. W drugim chodziło o rozszerzanie światopoglądu chłopskiego czytelnika o sprawy narodowej wspólnoty, jej przeszłości oraz innych czynników spajających naród, takich jak religia i język. Kierowanie Macierzą Polską przez historyka literatury i mediewistę nie pozostawało bez wpływu na profil wydawnictw. Stanowiące trzecią część oferty prace historyczne oraz historycznoreligijne miały głównie charakter biograficzny. Atrakcyjne dla słabiej wykształconych odbiorców, zapoznawały czytelników z największymi polskimi władcami, wodzami, świętymi. Sięgano do bohaterów reprezentatywnych dla różnych okresów historycznych. Wydano też całościowe opracowania dziejów Polski pióra Izabeli Czartoryskiej i Władysława Ludwika Anczyca. Do programu wydawniczego włączono również dziełka prezentujące wybrane postaci i wydarzenia z historii powszechnej. Narodową literaturę reprezentowały Pan Tadeusz Adama Mickiewicza oraz Pieśń o ziemi naszej Wincentego Pola. Tytuły prasowe: „Niedziela”, „Kalendarz MP”, oraz subwencjonowany „Gospodarz Wiejski” zdobyły sobie pewną liczbę stałych prenumeratorów, wśród których przeważali włościanie, ale faktycznie walczyły o przetrwanie. Jakkolwiek warunki dla realizacji inicjatyw obliczonych na podnoszenie poziomu kultury umysłowej niższych kręgów społeczeństwa Galicji wschodniej nie były łatwe, kierującym Macierzą udało się niemało osiągnąć. Było to możliwe nie tylko dzięki zaangażowaniu uczonych i społeczników, ale i finansowemu wsparciu otrzymywanemu od Sejmu Krajowego i Rady Miasta Lwowa.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 134-152
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 97

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies