Temat: pogranicze - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Człowiek pogranicza wobec wartości. Preferencje wartości w grupie mieszkańców Szczecina, Poznania i Lublina
Autorzy:: Malecha, Agata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/614327.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: borderland
values
personal values
pogranicze
wartości
wartości osobiste
Opis:: The research was aimed at examining relations between values and a place attachment of inhabitants from East borderland, West borderland and the centre of Poland. The presented data come from 274 Polish male and female (59%) subjects and were collected in three Polish cities: Poznań (N=74), Lublin (N=105), and Szczecin (N=95); the average age was 22.16 (SD=1.55). In three researched groups, fundamental variations have been detected as for preferences concerning the following values: traditionalism, self-direction, hedonism and achievements. Inhabitants of Lublin, in comparison to city dwellers of Poznań and Szczecin, value tradition the most. Poznań, on the other hand, is inhabited by those who treasure self-direction. Hedonistic way of living is the most appreciated by Szczecin dwellers. The worth of achievements is valued the most noticeably by the citizens inhabiting Szczecin and Poznań. The results are going to be discussed in the context of the place attachment by Lewicka and in accordance with the theory of basic human values (values form a circular motivational continuum).
Celem badań było pokazanie relacji pomiędzy preferowanymi wartościami a miejscem zamieszkania osób z pogranicza zachodniego, wschodniego oraz centrum kraju. W badaniu uczestniczyły 274 osoby z trzech miast: Poznania (N=74), Lublina (N=105) i Szczecina (N=95) w wieku od 19 do 27 lat (M=22,16, SD=1,55; w tym 59% kobiet). W trzech grupach badanych otrzymano istotne różnice w preferowaniu wartości w obszarach: tradycjonalizmu, kierowania sobą, hedonizmu i osiągnięć. Mieszkańcy Lublina, w porównaniu z osobami zamieszkującymi Poznań i Szczecin, najwyżej cenią sobie wartość tradycji. Natomiast mieszkańcy Poznania uzyskali najwyższy wynik w kierowaniu sobą. Wartości hedonistyczne najwyżej preferuje grupa szczecińska. W obszarze wartości, jakim są osiągnięcia, zarówno wśród mieszkańców Szczecina, jak i Poznania uzyskano najwyższe wyniki. Efekty badań w niniejszym artykule zostały zaprezentowane w kontekście teorii psychologii miejsca M. Lewickiej oraz zgodnie z teorią kołowej struktury wartości S.H. Schwartza.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2017, 30, 3
0867-2040
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Tak dalecy czy/i tak bliscy? Obraz Czechów w percepcji polskich nauczycieli
Autorzy:: Szafrańska, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/606691.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: stereotypes, borderland, Czech Republic, teachers
stereotypy, Pogranicze, Czechy, nauczyciel
Opis:: Since joining the Schengen Area by Poland and the Czech Republic, their inhabitants have had the right to free moving. Undoubtedly, the location in the borderland is beneficial, due to the possibilities of implementing joint undertakings, which result e.g. from transfrontier agreements and the participation in some projects addressed to the residents of the countries divided/joint by the border. Borderland residence is favourable for establishing direct contacts with neighbours. In the presented study, some questions are raised concerning the knowledge the teachers living in the borderland have about their neighbours and the way in which the neighbours are described by them. The choice of teachers as the examined sample was purposeful, as they have the possibility to shape the neighbours’ image of their learners. Either in a conscious way or not, they can pass down the stereotypical image which they have, or the opposite – present the knowledge and image which will encourage learners to contacts with Czechs. Associations, stereotypes and prejudices largely determine the attitude to other nations and the way of undertaking actions. This is particularly important in the situation when the respondents can shape similar attitudes of other people – in this case, their learners.
Od momentu wejścia Polski i Republiki Czeskiej do strefy Schengen mieszkańcy mają zagwarantowaną swobodę przemieszczania się. Usytuowanie w strefie pogranicza na pewno jest korzystne ze względu na możliwości realizowania wspólnych działań wynikających na przykład z umów transgranicznych, uczestniczenia w projektach adresowanych do mieszkańców krajów, które dzieli/łączy granica. Mieszkanie na pograniczu sprzyja zatem nawiązywaniu bezpośrednich kontaktów z sąsiadami. W przygotowanym artykule Autorka stawia pytania dotyczące tego jaka jest wiedza nauczycieli mieszkających na pograniczu na temat sąsiadów, a także jak ich badani opisują. Wybór nauczycieli jako grupy badanej był celowy. Mają oni bowiem możliwość kreowania wizerunku sąsiada u swoich uczniów. Mogą w sposób świadomy lub nieświadomy przekazywać stereotypowy obraz jakim sami operują, czy wręcz przeciwnie – przedstawiać wiedzę i obraz zachęcający uczniów do kontaktu z Czechami. Skojarzenia, stereotypy i uprzedzenia w dużej mierze warunkują stosunek do innych narodów i rzutują na sposób podejmowania działań. Jest to zatem szczególnie istotne, w sytuacji, gdy osoby badane to grupa, która może podobne nastawienia budować u innych osób, w tym przypadku u swoich uczniów.
Źródło:: Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2017, 36, 3
0137-6136
Pojawia się w:: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Hybrydowa tożsamość na kulturowym pograniczu – potencjał i problem osobisty i grupowy?
Autorzy:: Nikitorowicz, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/614855.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: identity
hybrid identity
cultural borderland
education
tożsamość
tożsamość hybrydowa
kulturowe pogranicze
edukacja
Opis:: The study attempts to justify the thesis that concerns the need for education policy to create a possibility of independent identity choices. It was pointed out that the cultural borderland, in a natural way, enables the creation of a hybrid identity which is human potential but also raises personal and group problems. In addition, authorities and significant people were presented (among others Sokrat Janowicz, Ludwik Zamenhof, Samuel Pisar, Janusz Korczak, Piotr Lachmann, Wojciech Korfanty, Czesław Miłosz), indicating the formation and representation of a hybrid identity by them. The author drew attention to the conditions that should be assured, for activities that should be undertaken by education, so that man would not feel enslaved in the process of shaping identity, but felt support in the process of creating and realizing his hybrid potential.
W opracowaniu podjęto próbę uzasadnienia tezy, która dotyczy potrzeby stwarzania przez politykę edukacyjną możliwości dokonywania samodzielnych wyborów tożsamościowych. Wskazano, że kulturowe pogranicze w sposób naturalny umożliwia kreowanie hybrydowej tożsamości, która stanowi potencjał człowieka, lecz także rodzi problemy osobiste i grupowe. Ponadto przedstawiono autorytety i osoby znaczące (są to m.in. Sokrat Janowicz, Ludwik Zamenhof, Samuel Pisar, Janusz Korczak, Piotr Lachmann, Wojciech Korfanty, Czesław Miłosz), wskazując przy tym na kształtowanie się i reprezentowanie przez nich tożsamości hybrydowej. Zwrócono uwagę na warunki, jakie powinny być zapewnione, oraz na działania, jakie powinna podejmować edukacja, aby człowiek nie czuł się zniewolony w procesie kształtowania się tożsamości, lecz odczuwał wsparcie w procesie powstawania i realizowania swojego potencjału hybrydowego.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2019, 32, 2
0867-2040
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Stawanie się człowieka pogranicza
Becoming a Borderland Human
Autorzy:: Sigva, Renata M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1848141.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: becoming
borderland
borderland man
multicultural world
stawanie się
pogranicze
człowiek pogranicza
świat wielokulturowy
Opis:: W artykule omówiono kategorie stawania się w kontekście filozoficzno-pedagogicznym. Stawanie się jest cechą człowieka pogranicza żyjącego w świecie wielokulturowym. Zdefiniowano pogranicze i wskazano, jakie cechy ma człowiek żyjący na owym pograniczu. Jednostka pogranicza jest dynamiczna, przekracza granice zarówno terytorialne, jak i aksjologiczne, po prostu się staje.
The article discusses categories of becoming in the philosophical and pedagogical context. Becoming is a feature of a borderland man living in a multicultural world. The borderland was defined and the features of a person living on this borderland have been indicated. The borderland unit is dynamic, it crosses both territorial and axiological boundaries, it just becomes.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova; 2020, 5; 359-372
2451-0491
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Kulturowo-językowe dziedzictwo Podlasia - projekt badawczy Katedry Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego
Autorzy:: Barszczewska, Nina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/624812.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: dialects
Podlasie
borderland
identity
multiculturalism
gwary
pogranicze
tożsamość
wielokulturowość
гаворкі
Падляшша
памежжа
тоеснасць
шматкультурнасць
Opis:: The Podlasie study is essential due to the multiculturalism in the area, which, on the one hand, determines the richness of the region, and on the other, leads to difficulties in identifying the population’s nationality. The CULTURAL-LINGUISTIC HERITAGE OF PODLASIE project has been carried out at the Department of Belarusian Studies at Warsaw University since January 2013. The main objective of the project is to investigate the Polish – East Slavic linguistic interference and the cultural-historical differences. Another dimension of the project is the analysis of behaviours in bilingual communities of the multicultural borderland, such as the necessity to select the appropriate language in various social situations. The comparison of research material from the 1980s and recordings obtained in 2013 enables tracing changes that have occurred in the local dialects, rituals and traditions of Podlasie over the last 30 years.
Badanie Podlasia jest ważne ze względu na wielokulturowość, która z jednej strony stanowi o bogactwie danego regionu, a z drugiej – często utrudnia identyfikację narodową mieszkańców. Projekt Kulturowo-językowe dziedzictwo Podlasia realizowany jest w Katedrze Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego od stycznia 2013 roku. Głównym celem projektu jest zbadanie polsko-wschodniosłowiańskiej interferencji językowej i różnic historyczno-kulturowych. Dodatkowym wymiarem jest analiza zachowania się społeczności bilingwalnej w warunkach wielokulturowości pogranicza, na przykład konieczności wyboru odpowiedniego języka w różnych sytuacjach społecznych. Porównanie materiałów z lat 80. XX wieku oraz nagrań uzyskanych w 2013 roku pozwala na prześledzenie zmian, które zaszły w gwarach oraz obrzędach i tradycjach podlaskich na przestrzeni ostatniego 30-lecia.
Даследаванне Падляшша важнае з увагі на шматкультурнасць, якая, з аднаго боку, сведчыць пра багацце дадзенага рэгіёна, а з другога – часта ўскладняе нацыянальную ідэнтычнасць жыхароў. Праект Культурна-моўная спадчына падляшша рэалізуецца Кафедрай беларусістыкі Варшаўскага ўніверсітэта cа студзеня 2013 года. Галоўнай яго мэтай з’яўляецца даследаванне польска-ўсходнеславянскай моўнай інтэрферэнцыі і гістарычна-культурнай дыферэнцыяцыі. Дадатковым вымярэннем з’яўляецца аналіз паводзін білінгвальнага грамадства ва ўмовах шматкультурнага памежжа, напрыклад, неабходнасці выбару мовы i розных сацыяльных сітуацыях. Параўнанне матэрыялаў з 80-х гадоў ХХ стагоддзя ды запісаў з 2013 года дазваляе назіраць змены, якія адбыліся ў падляшскіх гаворках, абрадах і традыцыях за апошнія 30 гадоў.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Nazwiska patronimiczne z formantem -uk w inskrypcjach nagrobnych na wybranych cmentarzach na południowym Podlasiu
Autorzy:: Kojder, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/625066.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: patronymic surname
the Polish-Eastern Slavic borderland
tombstone inscription
nazwiska patronimiczne
pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie
inskrypcje nagrobne
Opis:: The paper analyzes patronymic surnames with suffix -uk in tombstone inscriptions on selected cemetery on southern Podlasie region. The studied inscriptions are dated as covering two centuries: from the 20th to the 21st centuries (the limitary dates being: 1905 and 2011). In the tombstone inscriptions from cemetery in Bereść, Hanna, Holeszów, Kodeniec and Wyryki 372 attestations of patronymic surnames with suffix -uk were collected, written in Polish (Roman script) and in Ukrainian (in different varieties of the Cyrillic script).
W artykule analizie poddano nazwiska patronimiczne z formantem -uk w inskrypcjachnagrobnych na wybranych cmentarzach z terenu południowego Podlasia. Badane inskrypcjepochodzą z dwóch stuleci (XX i XXI wieku) i datowane są na lata 1905–2011. Z inskrypcjinagrobnych pochodzących z cmentarzy w Bereściu, Hannie, Holeszowie, Kodeńcu i Wyrykachwydobyto 372 poświadczenia nazwisk patronimicznych z formantem -uk, zapisanych w językupolskim (alfabetem łacińskim) oraz ukraińskim (w różnych rodzajach cyrylicy).
W artykule analizie poddano nazwiska patronimiczne z formantem -uk w inskrypcjach nagrobnych na wybranych cmentarzach z terenu południowego Podlasia. Badane inskrypcje pochodzą z dwóch stuleci (XX i XXI wieku) i datowane są na lata 1905-2011. Z inskrypcji nagrobnych pochodzących z cmentarzy w Bereściu, Hannie, Holeszowie, Kodeńcu i Wyrykach wydobyto 372 poświadczenia nazwisk patronimicznych z formantem -uk zapisanych w języku polskim (alfabetem łacińskim) oraz ukraińskim (w różnych rodzajach cyrylicy).
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2015, 9
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Funkcjonowanie na pograniczu a spostrzeganie zróżnicowania kulturowego w deklaracjach polskich i czeskich studentów
Autorzy:: Szafrańska, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1994043.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: academic youth
borderland
intercultural education
perception of the Other
edukacja międzykulturowa
młodzież akademicka
pogranicze
spostrzeganie Innego
Opis:: Ze względu na zmieniające się warunki funkcjonowania indywidualnego przyszłych nauczycieli coraz większego znaczenia nabiera kwestia przygotowania ich do życia w środowisku zróżnicowanym kulturowo. Współczesna młodzież akademicka jest w szczególnej sytuacji, nie tylko ze względu na to, że uczestniczy w tak szybko zmieniającym się świecie społeczno-kulturowym, ale również doświadcza zjawisk, które nigdy w takiej skali nie były obecne, a jej tożsamości i biografie są kształtowane przez tendencje makrospołeczne i makroekonomiczne. Namysł nad młodym, uczącym się pokoleniem Polaków i Czechów wiąże się z próbą znalezienia odpowiedzi na wiele pytań, wśród których ważne miejsce zajmują te dotyczące spostrzegania przez nich środowiska, w którym funkcjonują na co dzień – pogranicza. Poznawanie odmiennych kultur, w przestrzeni pogranicza, odbywa się w sposób naturalny, spontaniczny – przyczynia się do tego w dużym stopniu handel przygraniczny, czy działania transgraniczne. W konsekwencji tych procesów powstaje szereg społecznych nastawień wobec nieznanych i nieoswojonych wartości, których nosicielami są Inni (Stąd uznałam, że istotnym będzie poznanie, w jaki sposób młodzi dorośli spostrzegają sytuację na pograniczu będącą efektem funkcjonowania obok siebie grup różnych narodowości. Na potrzeby artykułu przygotowane zostały opisy i wyjaśnienia odnoszące się do problemu jak badani spostrzegają sytuację na pograniczu będącą efektem funkcjonowania obok siebie osób różnych narodowości?
Due to the changing conditions of individual functioning of future teachers, the issue of preparing them for life in the culturally diversified environment is becoming increasingly important. The contemporary academic youth is in a particular situation, not only in regard to their participation in the quickly changing sociocultural world, but also in regard to their experiencing the phenomena which earlier have never been present on such a scale. What seems significant as well is that their identities and biographies are shaped by both macro-social and macro-economic tendencies. The reflection upon the young learning generation of Poles and Czechs is associated with an attempt to find answers to many questions. Among them, a lot of attention should be paid to those concerning their perception of the environment in which they function every day – the borderland. Learning different cultures in the borderland space takes place naturally and spontaneously, which is to a large extent enhanced by borderland trading and transfrontier activities. What results from these processes are many social attitudes to the unknown and undomesticated values carried by the Others. Therefore, my intention is to learn how young adults view the situation in the borderland, which is an effect of the functioning side by side of different nationality groups. Due to the requirements of this study, some descriptions and explanations have been prepared which refer to the issue of the respondents’ perception of the situation in the borderland resulting from the functioning of different nationality groups.
Źródło:: Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2020, 39, 4; 39-52
0137-6136
Pojawia się w:: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Transformacja granicy i jej oddziaływanie na region. Granica polsko-rosyjska jako stymulator rozwoju strefy przygranicznej w latach 2012–2014
Autorzy:: Studzińska, Dominika Beata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/763078.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: mały ruch graniczny
borderland
border
Polish-Russian border
local border traffic
pogranicze
granica
granica polsko – rosyjska
Opis:: Since 2004, the Polish-Russian border has been the EU external border. Until 2012 the border had been a line of separation, which restricted contacts between Kaliningrad Oblast and Poland. On 27th July, 2012 the agreement of local border traffic came into force and more and more Russians from Kaliningrad Oblast started visiting Polish border region as it is an attractive tourist destination.Additionally, more Poles have started crossing the border in order to buy cheaper petrol. In 2013 the number of people crossing the Polish-Russian border exceeded 6 million.The local border traffic has changed the landscape of Polish-Russian border region and has had a strong impact on Polish–Kaliningrad relations. The purpose of this paper is on the one hand to present new border regime on the Polish-Russian border. On the other hand, to show the impact of the new role of border on cross-border activities and socio-economic development of Polish borderland. The analysis is based on author’s own fieldwork conducted in Polish-Russian borderland in 2013–2014. The research has been done within the framework of the EUBORDERSCPARES project.
W związku z wstąpieniem Polski w struktury Unii Europejskiej granica polsko-rosyjska stała się zewnętrzną granicą Wspólnoty, pełniącą ważne funkcje obronne dla wszystkich państw stowarzyszonych. Od 2003 roku na granicy polsko-rosyjskiej obowiązuje ruch wizowy, który przyczynił się do spadku aktywności transgranicznej. W 2012 roku w celu ułatwienia przekraczania granicy polsko-rosyjskiej, wprowadzono umowę o ruchu bezwizowym, która spowodowała gwałtowny wzrost jej przekroczeń. Porozumienie o małym ruchu granicznym stanowi element znoszenia ruchu wizowego na granicach unijno-rosyjskich. Jest zaledwie elementem dużego projektu, ale jego znaczenie dla funkcjonowanie granicy i pogranicza polsko-rosyjskiego, a także relacji Bruksela – Moskwa okazało się większe niż oczekiwano.Celem artykułu jest zobrazowanie zmienności funkcji granic i ich oddziaływania na pogranicza. W opracowaniu przedstawiono przekształcenia granicy polsko-rosyjskiej po wejściu w życie umowy o ruchu bezwizowym i jej wpływu na rozwój stref przygranicznych i aktywność transgraniczną mieszkańców objętych porozumieniem. W pracy zwrócono szczególną uwagę na zmieniającą się rolę granicy i jej wpływ na życie lokalnych społeczności.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2015, 70, 2
0137-1983
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: ‘Between Monuments of Winners and Graves in Rural Cemeteries’.1 Poland – Belarus. Reflections on Historiosophy
„Między pomnikami zwycięzców a grobami na wiejskich cmentarzach”. Polska – Białoruś. Rozważania o historiozofii
Autorzy:: Bugajska-Więcławska, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1837723.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Polska
Belarus
historiosophy
oral history
borderland
Polska
Białoruś
historiozofia
historia mówiona
pogranicze
Польшча
Беларусь
гістарыяграфія
вусная гісторыя
памежжа
Opis:: The purpose of the study was to portray the ideological, political, and methodological interpretation determinants in the historiography of Poland and Belarus. As the research example, the author chose interpretations pertaining to the events from September 1939 at the borderland of the Second Polish Republic and the Soviet Union and subjected them to a comparative analysis. Belarusians contest the veracity of data from the national censuses of the Second Polish Republic (the national composition of these lands in September 1939) and interpret the acts of the Jewish and especially the Belarusian community as an element of social justice. Poles adopt the criterion of historical borders whilst claiming the continuity of statehood in a given area in line with international law. They draw attention to the absence of precise determination, in the Belarusian historiography, of the territorial area known as ‘Western Belarus’. A claim is also raised about the generalisation of the area of provinces: Vilnius, Białystok and Navahrudak. Polish common understanding of the entire ‘Eastern Borderlands’ is, in turn, a generalisation of the areas of ethnic Belarus, Lithuania, Ukraine and south-eastern Latvia. As a result of recapitulation, determinants of historiosophic dispute were pinpointed. Interpretations of Polish historiosophy rely on pro-state arguments: Polish and simultaneously anti-Soviet, whereas the Belarusian narrative results from the national and ethnic context supported by the Soviet/post-Soviet ideology. The methodological evolution (use of oral history in studies) in the Republic of Belarus is described. Eventually, further extension of the methodological field in historical studies is proposed regarding borderland theories. It was also decided that such a disciplinary opening could allow for bilateral mitigation of the dispute, leading to more compatibility in the Polish and Belarusian studies.
Celem badań jest ukazanie ideowo-politycznych i metodologicznych uwarunkowań interpretacyjnych w historiografiach Polski i Białorusi. Za przykład badawczy obrano interpretacje dotyczące wydarzeń z września 1939 r. na pograniczu II Rzeczypospolitej Polskiej oraz Związku Radzieckiego i poddano je analizie porównawczej. Białorusini podważają prawdziwość danych ze spisów powszechnych ludności II RP (składu narodowościowego tych ziem we wrześniu 1939 r.), interpretują wystąpienia ludności żydowskiej a zwłaszcza białoruskiej jako element sprawiedliwości społecznej. Polacy przyjmują kryterium granic historycznych dowodząc ciągłości państwowości na danym obszarze zgodnie z prawem międzynarodowym. Zwracają uwagę na brak ostrego określenia w historiografii białoruskiej obszaru terytorialnego nazywanego „Białorusią Zachodnią”. Pada też zarzut o generalizowanie obszaru województw: wileńskiego, białostockiego i nowogródzkiego. Polskie powszechne rozumienie całych „Kresów Wschodnich” to z kolei generalizacja obszarów etnicznej Białorusi, Litwy, Ukrainy i południowo-wschodniej Łotwy. W wyniku podsumowań określono wyznaczniki sporu historiozoficznego. Interpretacje historiografii polskiej opierają się na argumentacji propaństwowej: polskiej i jednocześnie anty-radzieckiej, podczas gdy narracja strony białoruskiej wynika z kontekstu narodowo-etnicznego wspartego ideologią sowiecką/postsowiecką. Opisano ewolucję metodologiczną (wykorzystywanie w badaniach historii mówionej) w Republice Białoruś. Na koniec zaproponowano dalsze poszerzanie pola metodologicznego w badaniach historycznych o teorie z dziedziny pogranicza. Uznano, że takie otwarcie dyscyplinarne pozwoli dwustronnie złagodzić spór a badania polsko-białoruskie zyskają kompatybilność.
Мэтай даследавання з’яўляюцца ідэйна-палітычныя і метадалагічныя інтэрпрэтацыйныя абумоўленасці ў гістарыяграфіях Польшчы і Беларусі. Інтэрпрэтацыя вераснёўскіх падзей 1939 г. на мяжы Другой Рэчы Паспалітай і Савецкага Саюза была абрана ў якасці прадмета даследавання, зроблены параўнальны аналіз іх асвятлення ў абедзвюх краінах. Беларусы ставяць пад сумненне праўдзівасць дадзеных перапісу насельніцтва Другой Рэчы Паспалітай (нацыянальны склад гэтых зямель у верасні 1939 г.), трактуюць наяўнасць яўрэйскага, а асабліва беларускага насельніцтва, як элемент сацыяльнай справядлівасці. Палякі прытрымліваюцца крытэрыя гістарычных межаў, даказваючы пераемнасць дзяржаўнасці на дадзенай тэрыторыі ў адпаведнасці з міжнародным правам. Звяртаюць увагу на адсутнасць у беларускай гістарыяграфіі дакладнага азначэння тэрыторыі, якая называецца ‘Заходняя Беларусь’. Папракаюць беларусаў за абагульненні тэрыторыяў віленскага, беластоцкага і навагрудскага ваяводстваў. Агульнапрынятае польскае разуменне „Усходніх крэсаў’, у сваю чаргу, зʼяўляецца, абагульненнем этнічных тэрыторый Беларусі, Літвы, Украіны і паўднёва-ўсходняй Латвіі. Пры падвядзенні вынікаў былі вызначаны дэтэрмінанты гістарыясофскай спрэчкі. Інтэрпрэтацыя польскай гістарыяграфіі грунтуецца на прадзяржаўных аргументах: польскіх і, адначасова, антысавецкіх, у той час як наратыў беларускага боку вынікае з нацыянальна-этнічнага кантэксту, які склаўся на базе савецкай / постсавецкай ідэалогіі. Падкрэслена метадалагічная эвалюцыя ў Рэспубліцы Беларусь (у даследаваннях выкарыстоўваецца вусная гісторыя). У заключэнні прапануецца пашырыць метадалагічнае поле гістарычных даследаванняў, уключыўшы тэорыі ў галіне памежжа. Трэба меркаваць, што такая дысцыплінарная адкрытасць абодвух бакоў дазволіць злагодзіць спрэчку, а польска-беларускія даследаванні стануць кампатыбільнымі.
Źródło:: Studia Białorutenistyczne; 2020, 14; 71-86
1898-0457
Pojawia się w:: Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Poczucie tożsamości osób w wieku późnej dorosłości na przykładzie południowej części pogranicza polsko-czeskiego
Autorzy:: Jas, Katarzyna Zofia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/606545.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: identity
people in their late adulthood
Cieszyn Silesia
borderline
tożsamość
osoby w wieku późnej dorosłości
Śląsk Cieszyński
pogranicze
Opis:: Identity is created throughout the whole life of a person, however, after sixties self-perceptions undergoes significant metamorphosis. At the stage of development, a human being searches for contacts with another person, finds aspects in common, things which may connect, and uniqueness and otherness of a person are moved to the background. The research and deliberating about the issue of identity creation are based on distinguishing aspects whichare identical and those which are different. The study is a statement of a research conducted in Cieszyn and Czech Cieszyn – the southern part of Polish – Czech borderline. Quantity and quality strategies were used as complimentary ones. The aim of deliberating was to know the sense of identity among people in their late adulthood who reside Polish and Czech parts of Cieszyn Silesia. The results of research conducted allow to notice similarities and differences in sense of identity declarations amongpeople in their late adulthood who live in Cieszyn and Czech Cieszyn. Identity creation is a long-term process, time-consuming, contemplative, with elements of inner retrospection. People in their late adulthood develop their sense of identity against the background of differenced which are noticed in their childhood, adolescence, youth, and adulthood.
Tożsamość kształtuje się przez całe życie jednostki, jednak po 60. roku życia postrzeganie samego siebie ulega znaczącym przeobrażeniom. Na tym etapie rozwoju człowiek szuka kontaktów z drugą osobą, odnajduje to, co wspólne, co łączy, na dalszy plan schodzi niepowtarzalność i odmienność jednostki. Badania oraz rozważania nad problemem kształtowania się tożsamości bazują na dokonaniu rozróżnienia między tym, co identyczne a tym, co odmienne. Opracowanie jest komunikatem z badań przeprowadzonych w Cieszynie oraz Czeskim Cieszynie – południowej części pogranicza polsko-czeskiego. Strategia ilościowa i jakościowa zastosowano jako komplementarne względem siebie. Celem podjętych rozważań było poznanie poczucia tożsamości osób w wieku późnej dorosłości żyjących w polskiej oraz czeskiej części Śląska Cieszyńskiego. Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają dostrzec podobieństwa i różnice w deklaracjach poczucia tożsamości osób w wieku późnej dorosłości żyjących w Cieszynie oraz Czeskim Cieszynie. Kształtowanie się tożsamości to proces długotrwały, czasochłonny, refleksyjny z elementami wewnętrznej retrospekcji. Osoby w wieku późnej dorosłości kształtują swoje poczucie tożsamości na tle różnic, które dostrzegają w okresie dzieciństwa, adolescencji, młodości oraz dojrzałości.
Źródło:: Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2019, 38, 4
0137-6136
Pojawia się w:: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: NAZWISKA MOTYWOWANE IMIONAMI CHRZEŚCIJAŃSKIMI W INSKRYPCJACH NAGROBNYCH NA CMENTARZU W CHEŁMIE
Autorzy:: Kojder, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/681489.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: surname, Christian forenames, the Polish – E astern Slavic borderland, tombstone inscription
nazwiska, imiona chrześcijańskie, pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie, inskrypcje nagrobne
Opis:: The paper analyses surnames motivated by Christian forenames in tombstone inscriptions in the cemetery in Chełm. The studied inscriptions date back to the 19th century and extend to modern times (the limiting dates being 1865 and 2006). 466 attestations of surnames motivated by Christian forenames were collected from Chełm’s cemetery inscriptions. They were written in Polish (Roman script), Ukrainian and Russian (in different varieties of the Cyrillic script). The analysed surnames are motivated by 87 Chistian forenames, including 85 male and 2 female forenames.
W artykule przeanalizowano nazwiska, motywowane imionami chrześcijańskimi w inskrypcjach nagrobnych na cmentarzu w Chełmie. Badane inskrypcje datowane są na trzy stulecia: od XIX do XXI wieku (daty graniczne to 1865–2006). Zgromadzono 466 nazwisk motywowanych imionami chrześcijańskimi zapisanymi po polsku (łacinką) i po ukraińsku lub rosyjsku (w różnych odmianach cyrylicy). Analizowane nazwiska motywowane są 87 imionami chrześcijańskimi, w tym 85 imionami męskimi i 2 kobiecymi.
Źródło:: Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2016, 5
2449-8297
Pojawia się w:: Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Między stagnacją a modernizacją. Przemiany gospodarczo-społeczne wsi na pograniczu polsko-ruskim w późnym średniowieczu. (Przykład powiatu hrubieszowskiego)
Autorzy:: Jawor, Grzegorz
Kołacz-Chmiel, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2041039.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Hrubieszów
Polish-Ruthenian frontier
medieval village
occidentalisation
German law
Ruthenian law
pogranicze polsko-ruskie
wieś średniowieczna
okcydentalizacja
prawo niemieckie
prawo ruskie
Opis:: The presented article aims at showing legal, structural, economic, and social changes taking place in villages situated in the areas on the Polish-Ruthenian border, with the example of Hrubieszów County in Chełm Land. On the basis of the analysis of the surviving sources (in particular the land registry with records of yearly courts in Hrubieszów, which so far has been used very rarely), the authors present means of permeation of the new model of village functioning on the basis of the German law into the socio-economic structures preserved in the areas of the Ruthenian lands. In the light of the conducted studies, emerges an area that was under the influence of new solutions coming from the west; it was partially adapted, but simultaneously, the former method of organising a village was to a large extent preserved. The problem is all the more complex since confronting these two economic solutions was overlapped with the religious and ethnic divisions. Therefore, it was necessary to shed some light on the connections between these transformations and the influx of foreign, migrating population. The article also presents factors that determined either the intensification or weakening of the ongoing changes.
Prezentowany artykuł ma na celu ukazanie przemian prawno-ustrojowych, gospodarczych i społecznych następujących we wsiach położonych na obszarach pogranicza polsko-ruskiego na przykładzie powiatu hrubieszowskiego w ziemi chełmskiej. W oparciu o analizę zachowanego materiału źródłowego (zwłaszcza w niewielkim stopniu dotychczas wykorzystywanej księgi ziemskiej zawierającej zapisy roków sądowych odbywanych w Hrubieszowie) autorzy prezentują drogi przenikania nowego modelu funkcjonowania wsi opartego na prawie niemieckim do struktur społeczno-gospodarczych utrwalonych na obszarach ziem ruskich. W świetle prowadzonych badań wyłania się obszar znajdujący się pod wpływem oddziaływania nowych rozwiązań płynących z Zachodu, częściowo je adaptujący ale jednocześnie zachowujący w dużym stopniu dawny sposób organizacji wsi. Problem jest tym bardziej złożony, że konfrontacja tych dwóch rozwiązań gospodarczych nakłada się na podziały religijno-etniczne. Konieczne więc było naświetlenie związków tych przemian z napływem ludności obcej. W artykule przedstawiono także czynniki determinujące intensyfikacje lub osłabienie zachodzących przemian.
Źródło:: Res Historica; 2021, 51; 145-168
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Studium historyczno-geograficzne narodowości w Galicji Wschodniej w świetle spisów ludności w latach 1890–1910
Autorzy:: Hołub, Beata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/763118.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Eastern Galicia
Polish-Ruthenian borderland
national consciousness
population census
Historical GIS
Galicja Wschodnia
pogranicze polsko-ruskie
świadomość narodowa
spis ludności
HGIS
Opis:: In this paper there was presented the problem of national identity development in the Eastern Galicia at the turn of the 19th and 20th centuries. The used source materials concerned with thedistribution of population speaking Polish and Ruthenian (Ukrainian) languages and declaring themselves as practising Roman Catholic or Greek Catholic religion within the administrative districts. The data came from the population censuses carried out in the Austro-Hungarian Monarchy in the years 1890, 1900 and 1910. Based on the calibrated maps of the Kingdom of Galicia and Lodomeria and the census data, geostatistical analysis was performed using GIS software. The obtained thematic maps of language and religion distribution in the Eastern Galicia enabled to distinguish the Polish, Polish-Ruthenian and Ruthenian areas. Spatial interpretation of the results was preceded by historical study of the examined area.
Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polskim
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2013, 68, 2
0137-1983
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Kompetencje społeczne uczniów a realizacja zadań rozwojowych w okresie późnego dzieciństwa – studium z pogranicza polsko-czeskiego
Autorzy:: Ogrodzka-Mazur, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/614953.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: social competences
developmental tasks
late childhood
Polish-Czech borderland
longitudinal survey
kompetencje społeczne
zadania rozwojowe
późne dzieciństwo
pogranicze polsko-czeskie
badania podłużne
Opis:: In a pedagogical analysis of social competences, theoretical conceptualization has been assumed which refers to Michael Argyle’s classification of difficult social situations, Tadeusz Lewowicki’s theory of identity behaviours and Robert J. Havinghurst’s concept of developmental tasks. Thus, it has been assumed that social competences are models of social behaviour, and, as complex specific abilities (acquired by children through various experiences), they condition the child’s efficient managing in certain social situations. What is presented in the study is the analysis of the research results collected in 2004–2005 and 2015–2016. The obtained results enabled the comparison of similarities and differences between the surveyed groups of learners from the Polish-Czech borderland concerning highly ranked values and acquired social competences, as well as their relation to the developmental tasks fulfilled in late childhood. This also allowed for the preliminary theoretical interpretation of the research results and for formulating final conclusions.
W pedagogicznej analizie problematyki kompetencji społecznych przyjęto konceptualizację teoretyczną nawiązującą do: propozycji klasyfikacji trudnych sytuacji społecznych Michaela Argyle’a, teorii zachowań tożsamościowych Tadeusza Lewowickiego oraz koncepcji zadań rozwojowych w ujęciu Roberta J. Havighursta. Założono, że kompetencje społeczne są wzorcami zachowania społecznego i jako złożone, specyficzne umiejętności, nabywane przez dziecko w toku różnorodnych doświadczeń, warunkują efektywne radzenie sobie w określonego typu sytuacjach społecznych. W podjętych rozważaniach przedstawiono analizę materiału badawczego zgromadzonego w latach 2004–2005 oraz 2015–2016. Uzyskane wyniki umożliwiły porównanie podobieństw i określenie różnic występujących między badanymi grupami uczniów z pogranicza polsko-czeskiego w zakresie cenionych przez nich wartości oraz nabywanych kompetencji społecznych i ich związku z realizowanymi zadaniami rozwojowymi w okresie późnego dzieciństwa. Pozwoliły również na wstępną, teoretyczną interpretację wyników badań oraz sformułowanie wniosków końcowych.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2019, 32, 2
0867-2040
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Wpływy Wschodniosłowiańskie w zakresie fonetyki i zapożyczenia w polskiej antroponimi mieszkańców pogranicza polsko-ukraińskiego z końca XVIII – początku XIX wieku
Autorzy:: Abuzarowa, Marta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/681583.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: polish surnames
inf luence and borrowings from east Slavic languages
the Polish-Ukrainian borderland
polskie nazwiska
wschodniosłowiańskie wpływy na język polski
pogranicze polsko-ukraińskie
Opis:: Adding to the lexical structure of Polish language, affecting its phonetics and morphology, Ukrainian language has also left its distinct mark in the formation of Polish anthroponymy. This is evident in the large number of Polish surnames with East Slavic (predominantly Ukrainian) elements recorded in the Roman Catholic parish register of the Galician region. Thus, identification of phenomenon of phonetic interference in Polish anthroponymy of Drohobych, analysis of phonetic influences of Ukrainian language on the formation of Polish surnames in Drohobych at the end of XVIII and beginning of XIX centuries is an important, interesting and hitherto little studied linguistic problem that are discussed in this article.
Język ukraiński, zdaniem autorki artykułu, wywarł pewien wpływ na antroponimię polską. Uwidacznia się on m.in. w fakcie występowania licznych polskich nazwisk zawierających elementy wschodniosłowiańskie (przeważnie pochodzenia ukraińskiego), poświadczone w katolickich księgach metrykalnych z terenu Galicji. Autorka stwierdza, iż szczegółowa analiza polskich antroponimów z Drohobycza z końca XVIII – początku XIX wieku stanowi ważny, lecz słabo zbadany element szerszego zjawiska językowej interferencji polsko-ukraińskiej.
Źródło:: Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2015, 4
2449-8297
Pojawia się w:: Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "pogranicze" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język