Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "nineteenth century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Józef Elsner, Król Łokietek, czyli Wiśliczanki. Opera w dwóch aktach. Libretto Ludwik Adam Dmuszewski, wyd. Grzegorz Zieziula, Warszawa 2019 (= Monumenta Musicae in Polonia. Seria E: Opera selecta) Instytut Sztuki PAN, ss. 527. ISBN 978-83-65630-84-1
    Autorzy:
    Woźna-Stankiewicz, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26731707.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Józef Elsner
    opera
    muzyka polska
    muzyka XIX wieku
    Polish music
    nineteenth-century music
    Źródło:
    Muzyka; 2021, 66, 2; 193-198
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Kaprysy” Niccolò Paganiniego według Henryka Wieniawskiego
    Niccolò Paganini’s 'Caprices' as Interpreted by Henryk Wieniawski
    Autorzy:
    Chamczyk, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28328337.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Henryk Wieniawski
    Niccolò Paganini
    kaprys
    wiolinistyka
    XIX wiek
    violin playing
    nineteenth century
    caprice
    Opis:
    Kaprysy Niccolò Paganiniego – jedne z najbardziej wymagających w literaturze wiolinistycznej utworów – wciąż stanowią wyzwanie dla wielu współczesnych skrzypków. Nie inaczej było w 1820 roku, gdy zostały opublikowane. Dwadzieścia cztery popisowe miniatury niewiele bowiem miały wspólnego z ćwiczebnym charakterem, leżącym u podstaw tego gatunku. Przeciwnie, stanowiły wirtuozowski popis ich twórcy, który miał pozostać niedościgniony. Kaprysy Paganiniego nie zajmowały ważnego miejsca w repertuarze koncertowym Henryka Wieniawskiego. Były mu jednak dobrze znane. Niezwykle cenne źródło informacji w tym zakresie stanowi egzemplarz Kaprysów przechowywany w bibliotece Conservatoire de Musique w Brukseli, w którym ślad pozostawił po sobie polski skrzypek. Wydanie to stało się przyczynkiem do podjęcia refleksji na temat źródeł młodzieńczej fascynacji Wieniawskiego stylem gry Niccolò Paganiniego – omówiono pokrótce edukację polskiego skrzypka w klasie Josepha Lamberta Massarta w Konserwatorium Paryskim, jego zainteresowanie grą Apolinarego Kątskiego oraz pobyt u Karola Lipińskiego w Dreźnie. Podjęto także wątek kaprysów Paganiniego w pracy pedagogicznej Wieniawskiego w konserwatoriach w Petersburgu i Brukseli. Punkt zasadniczy artykułu stanowi omówienie egzemplarza Kaprysów z Brukseli, zarówno pod względem historii źródła, jak i zakresu ingerencji Wieniawskiego w pierwotną materię wydania. Analiza ta dostarcza nam niezwykle cennej wiedzy na rzadko podejmowany w literaturze przedmiotu temat stylu wykonawczego Henryka Wieniawskiego.
    Niccolò Paganini’s 'Caprices', one of the most demanding cycles in the violin repertoire, continue to pose a challenge for many violinists, as they did in the year of their publication, 1820. These 24 miniature showpieces had little to do with the original educational character of the genre. On the contrary, they were a virtuosic display of the skills of their composer, who would remain unrivalled to this day. Though Paganini’s 'Caprices' did not occupy a major place in Henryk Wieniawski’s concert repertoire, they were well known to him. Extremely valuable in this respect is the copy of the Caprices now held in the library of the Conservatoire Royal de Musique in Brussels, which bears traces of use by the Polish violinist. I take this copy of the Caprices as the starting point for analysis of the sources of his early fascination with Paganini’s performance style. I briefly discuss Wieniawski’s education in Joseph Lambert Massart’s class at the Paris Conservatoire, his interest in Apolinary Kątski’s manner of playing and his stay with Karol Lipiński in Dresden. I also address the role of Paganini’s 'Caprices' in Wieniawski’s work as a teacher at the St Petersburg and Brussels conservatories. At the centre of my article is a presentation of the Brussels copy of the Caprices, in terms of both the history of the source and the scope of Wieniawski’s interference in the original musical material of the edition. This analysis sheds valuable light on Wieniawski’s performance style, rarely considered in the subject literature.
    Źródło:
    Muzyka; 2020, 65, 4; 3-19
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831) i jego twórczość religijna w kontekście najnowszych badań
    Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831) and His Sacred Music in the Context of Latest Research
    Autorzy:
    Urban, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25806085.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Joseph Ignatz Schnabel
    muzyka liturgiczna
    Kirchenmusik
    Wrocław
    Breslau
    XIX wiek
    liturgical music
    nineteenth century
    Opis:
    Celem artykułu jest zaprezentowanie wybranych wyników najnowszych badań poświęconych twórczości niemieckiego kompozytora, dyrygenta i pedagoga, Josepha Ignatza Schnabla (1767–1831), kapelmistrza katedry św. Jana we Wrocławiu. Bogata i dobrze zachowana twórczość artysty obejmuje ponad 250 utworów, w tym opracowania niemal wszystkich gatunków katolickiej muzyki liturgicznej (m. in. cykle mszalne, requia, części proprium, cykle nieszporne, hymny, antyfony, responsoria, pieśni). Pod względem stylistycznym repertuar ten reprezentuje cechy muzyki dojrzałego klasycyzmu, nie brak w nim jednak także rozwiązań indywidualnych, wypracowanych przez kompozytora. Służące ubogaceniu liturgii utwory Schnabla charakteryzują się uproszczoną i zwięzłą konstrukcją formalną, przejrzystą fakturą oraz interesującą instrumentacją. Do ważniejszych postulatów realizowanych przez Schnabla należy prymat czytelności tekstu słownego. Zasada ta bez wątpienia pełni kluczową rolę w sposobie kształtowania partii chóralnych, utrzymanych w fakturze homofonicznej, okazjonalnie urozmaicanej imitacjami. Artysta zdecydowanie odrzuca w swych dziełach wszelkie formy popisowości, wirtuozerii oraz nadmiernej ekspresji. Ich miejsce zajmuje wyszukana narracja harmoniczna, która wraz z dynamiką oraz odpowiednią instrumentacją służy eksponowaniu właściwego dla muzyki religijnej wyrazu muzycznego. Utwory wrocławskiego kapelmistrza stanowią bez wątpienia udaną próbę powrotu do ideałów właściwie pojmowanego stylu kościelnego (Kirchenstil), którego zasady zostały sformułowane jeszcze w poprzednich wiekach. Pod tym względem kompozycje Schnabla stanowią novum – przynajmniej na obszarze Śląska – wobec intensywnie eksploatowanego na przełomie XVIII i XIX wieku stylu koncertującego. Mało znana twórczość muzyczna kompozytora może stać się przedmiotem wartościowej interpretacji artystycznej, nawet w wykonaniu niewielkich zespołów. Nie jest bowiem pozbawiona interesujących walorów artystycznych, a przy tym nie ewokuje wygórowanych trudności wykonawczych.
    The aim of this article is to present selected results of the most recent research into the musical output of the German composer, conductor and teacher Joseph Ignatz Schnabel (1767–1831), Kapellmeister at the Breslauer Dom (now St John the Baptist’s Cathedral in Wrocław). His extensive and well-preserved oeuvre comprises more than 250 works, including settings of nearly all genres of Catholic liturgical music (such as Mass and Vespers cycles, Requiems, parts of the Proper, hymns, antiphons, responsories and songs). Stylistically this repertoire represents high classicism, but it also displays individual solutions elaborated by the composer himself. Schnabel’s music, conceived to embellish the liturgy, is characterised by concise and simplified formal design, lucid textures and interesting orchestration. One of the key principles he implemented was to prioritise the clarity of the verbal text. This undoubtedly played a crucial role in the way he shaped his choral parts, which are homophonic with occasional imitations adding variety to the texture. Schnabel resolutely avoids any spectacular displays of skill, virtuosity and excessive expression. Instead, he employs sophisticated harmonic narration, which, along with the use of dynamics and appropriate instrumentation, serves the aim of adequately emphasising the type of expression proper to sacred music. Te music of the Breslau Kapellmeister represents an undoubtedly successful return to the ideals of an appropriate treatment of the church style (Kirchenstil), the principles of which had been formulated over the preceding centuries. Schnabel’s compositions are a novelty in this respect, at least in Silesia, where the concertato style was heavily exploited in the late eighteenth and early nineteenth century. Te composer’s little-known oeuvre may be performed in an artistically rewarding manner even by small ensembles. Its artistic qualities make it attractive, while it does not present excessive difficulties in performance.
    Źródło:
    Muzyka; 2022, 67, 1; 39-64
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Józef Elsner. Utwory fortepianowe / Piano Works, wyd. Jerzy Morawski, Warszawa 2016 (= Monumenta Musicae in Polonia, seria/ series E: Opera selecta), Instytut Sztuki Polskiej akademii Nauk, ss. 512. ISBN 978-83-65630-12-4
    Józef Elsner. Piano Works, ed. Jerzy Morawski, Warszawa 2016 (= Monumenta Musicae in Polonia, seria/ series E: Opera selecta), Instytut Sztuki Polskiej akademii Nauk, ss. 512. ISBN 978-83-65630-12-4
    Autorzy:
    Poniatowska, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408922.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Józef Elsner
    muzyka fortepianowa
    muzyka XIX wieku
    edycja krytyczna
    piano music
    nineteenth-century music
    critical edition
    Źródło:
    Muzyka; 2018, 63, 1; 140-143
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauczanie śpiewu cerkiewnego przez wspólnoty staroobrzędowców Wojnowa w świetle rkp. BN akc. 8982
    The teaching of Orthodox chanting by Old Believers congregations in Wojnowo in the light of MS BN akc. 8982
    Autorzy:
    Sawicki, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408945.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    staroobrzędowcy
    śpiew liturgiczny
    Azbuka
    Wojnowo
    muzyka XIX wieku
    Old Believers
    Eastern Orthodox Christians
    Orthodox chant
    nineteenth-century music
    Opis:
    Artykuł jest próbą rekonstrukcji procesu nauczania śpiewu liturgicznego przez wspólnoty staroobrzędowców (wiernych Cerkwi prawosławnej nie uznających reform liturgicznych patriarchy Nikona) z Wojnowa. Autor dokonuje analizy jedynego zachowanego podręcznika do nauki śpiewu – tj. XIX-wiecznej Azbuki z Wojnowa pod kontem wpływu zawartych w nim treści na sposób nauczania śpiewu przyjęty w poszczególnych wspólnotach zamieszkujących wieś Wojnowo. Autor zwraca uwagę na modlitewny aspekt praktykowanego przez wspólnoty staroobrzędowców śpiewu, oraz jego wpływ na kształcenie kadr śpiewaczych.
    The article is an attempt to retrace the process of the teaching of Orthodox chanting by Old Believers (Eastern Orthodox Christians who reject the reforms of Patriarch Nikon of Moscow) from the village of Wojnowo. The author performs an analysis of the only surviving book for teaching chanting, i.e. the nineteenth-century Azbuka from Wojnowo, with respect to the influence exerted by its contents on the methods of teaching singing adopted by the particular congregations living in Wojnowo. The author draws attention to the prayer-like characteristics of the chanting practiced by Old Believers and its influence on the education of singers.
    Źródło:
    Muzyka; 2018, 63, 2; 85-105
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Embracing the Lackluster: Investigating the Life (and Afterlives) of a Nineteenth-Century Workaday Actor
    Uwzględnić nijakość: Badania nad życiem (także pośmiertnym) dziewiętnastowiecznego zawodowego aktora
    Autorzy:
    Hughes, Amy E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29433184.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Stany Zjednoczone
    XIX wiek
    teatr
    merytokracja
    amerykański sen
    biała przeciętność
    United States
    nineteenth century
    theater
    meritocracy
    American Dream
    white mediocrity
    Opis:
    US actor-manager Harry Watkins (1825–1894) was no one special. He yearned for fame, but merely skirted the edges of it. If Watkins has any “historical significance” at all, it is because he left behind a voluminous diary in which he chronicled his experiences during the years leading up to the US Civil War. When the author discovered the manuscript in 2008, Watkins’s lackluster became the subject of her research, focused on the question: what could this minor actor reveal about nineteenth-century US culture—a culture as obsessed with fame and achievement as today’s culture? The author argues that Watkins is significant precisely because of his ordinariness, his obscurity, his run-of-the-mill-ness. His experiences illuminate how “white mediocrity” (Koritha Mitchell) works and deepens our understanding of the insidious power of the American Dream. Watkins’s lack of visibility during his lifetime and subsequently suggests that mediocrity is a stigmatized state of being, a form of abjection. His cyclical highs and lows bring into focus the cultural forces that still shape the aspirations of today’s theater artists, and the triumphs and failures that define their (our) inexorably ordinary lives.
    Amerykański aktor i antreprener Harry Watkins (1825–1894) nie był wyjątkowy. Pragnął sławy, ale zaledwie się o nią otarł. Jeśli postać Watkinsa ma w ogóle jakieś „znaczenie historyczne”, to przede wszystkim dlatego, że pozostawił obszerny dziennik, w którym opisał swoje przeżycia z okresu poprzedzającego wojnę secesyjną. Kiedy autorka w 2008 roku odkryła ten rękopis, właśnie nijakość Watkinsa stała się przedmiotem jej badań, których osią jest pytanie, jak historia tego niewiele znaczącego aktora oświetla dziewiętnastowieczną kulturę amerykańską – równie obsesyjnie skupioną na sławie i osiągnięciach jak dzisiejsza. Autorka dowodzi, że Watkins to postać znacząca właśnie dlatego, że jest zwyczajny, zapomniany, przeciętny. Jego losy rzucają światło na to, czym jest „biała przeciętność” (Koritha Mitchell), i pogłębiają rozumienie przewrotnej mocy amerykańskiego snu. Niewidzialność Watkinsa za życia i później sugeruje, że przeciętność jest formą napiętnowania i odrzucenia. Jego cykliczne wzloty i upadki uzmysławiają istnienie sił kulturowych, które nadal kształtują aspiracje współczesnych artystów teatralnych i przesądzają o triumfach i porażkach definiujących ich (nasze) nieubłaganie zwyczajne życie.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 3; 15-36
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Nestor muzyków polskich”? Józef Brzowski i jego rodzina w świetle dokumentów metrykalnych
    ‘A Nestor of Polish Musicians?’ Józef Brzowski and His Family in the Light of Church Registers and Other Documents
    Autorzy:
    Fatalski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25806569.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Józef Brzowski
    Jadwiga Brzowska-Méjan
    Karol Kurpiński
    Warszawa w XIX wieku
    Instytut Muzyczny Warszawski
    badania genealogiczne
    nineteenth-century Warsaw
    Warsaw Music Institute
    genealogical research
    Opis:
    Józef Brzowski (1805–1888) był jedną z ważniejszych postaci warszawskiego życia muzycznego XIX wieku. Dotychczas data jego urodzenia nie była potwierdzono źródłowo. W wyniku kwerendy w księgach metrykalnych warszawskiej parafii św. Andrzeja odnalazłem metrykę chrztu Brzowskiego z 18 kwietnia 1805 roku, urodzonego w domu przy ulicy Leszno pod numerem hipotecznym 703, odpowiadający późniejszemu numerowi domu 62. Do metryki chrztu załączone zostało sprostowanie z 1835 roku dotyczącego błędnego zapisu nazwiska muzyka w pierwotnym dokumencie. Rodzice kompozytora, Karol Brzowski (ok. 1768 – 1831?) i Tekla z domu Przeździecka (ok. 1773 – 1851), mieli oprócz syna prawdopodobnie cztery córki (personalia trzech z nich są znane): Karolinę (1798?–1813), uczennicę Szkoły Dramatycznej, Zofię (1800–1879), aktorkę Teatru Narodowego zamężną z Karolem Kurpińskim, oraz Teklę Klementynę (1809–1811). Józef Brzowski ożenił się w 1835 roku z Anną Elżbietą Dückert z domu Ketschon (1795?–1843), wdową po Karolu Fryderyku Dückercie (ok. 1764 – 1834); córką Brzowskiego była Jadwiga Wawrzyna (1830 – po 1892), ochrzczona dopiero po ślubie rodziców. Muzyk w 1849 roku zawarł drugie małżeństwo z Florentyną Górecką (1819?–1905), z którą miał syna Aleksandra (1843–1858), ucznia Szkoły Dramatycznej, ochrzczonego – podobnie jak jego starsza siostra – po ślubie rodziców. Józef Brzowski zmarł 3 lub 4 grudnia 1888 roku; rozbieżności wynikają z różnych dat zapisanych w akcie zgonu i na nagrobku kompozytora oraz podanych w prasie. Jadwiga Wawrzyna Brzowska była pianistką międzynarodowej sławy, koncertującą od 1840 roku. Podczas pobytu w Nowym Orleanie w 1860 roku Brzowska wzięła ślub z francuskim konsulem Eugène’em Augustem Méjanem (1814–1874). Brzowska-Méjan zmarła po 1892 roku, być może po 1903 roku. Brzowski był jednym z ważniejszych muzyków w Warszawie, jednak krótko po śmierci został zapomniany. Być może relacje rodzinno-towarzyskie (choćby powinowactwo z Karolem Kurpińskim czy przyjaźń z Fryderykiem Chopinem), a nie talent kompozytorski, otworzyły mu drogę do kariery.
    Józef Brzowski (1805–88) was a major figure in nineteenth-century Warsaw’s musical life. His date of birth has not been confirmed in sources to date. Research in the registers of Warsaw’s Parish of St Andrew has revealed Brzowski’s birth certificate dated 18th April 1805, along with place of birth: a house at 703, Leszno Street (mortgage repertory number, corresponding to the later No. 62). Enclosed with this certificate is a correction dated 1835, concerning erroneous spelling of the musician’s surname in the original document. The composer’s parents, Karol Brzowski (ca 1768–1831?) and Tekla née Przeździecka (ca 1773–1851), had, apart from this son, also probably four daughters, for three of whom we have personal data: Karolina (1798?–1813), student at the Drama School, Zofia (1800–79), actress at the National Theatre, married to Karol Kurpiński, and Tekla Klementyna (1809–11). In 1835 Józef Brzowski got married to Anna Elżbieta Dückert née Ketschon (1795?–1843), widow of Karol Fryderyk Dückert (ca 1764–1834); the Brzowskis had a daughter, Jadwiga Wawrzyna (1830–after 1892), baptised only after their parents’ wedding. In 1849, the musician got married again, this time to Florentyna Górecka (1819?–1905), with whom he had a son, Alexander (1843–58), a Drama School student, baptised (like his elder sister) after his parents had married. Józef Brzowski died on 3rd or 4th December 1888; the date on the death certificate differs from those on the composer’s grave and announced in the press. Jadwiga Wawrzyna Brzowska grew up to be a pianist of international fame; she gave concerts from 1840 onwards. During her 1860 stay in New Orleans, she got married to the French consul Eugène August Méjan (1814–74). Brzowska-Méjan died after 1892, possibly even after 1903. Brzowski, one of the most prominent Warsaw musicians, was forgotten soon after his death. It is possible that it was his social and family connections (he was Karol Kurpiński’s brother-in-law as well as a friend to Fryderyk Chopin) rather than the composer’s own talent that helped him launch his career.
    Źródło:
    Muzyka; 2022, 67, 3; 151-162
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Michał Chomiński i Jan Królikowski w obiektywie Konrada Brandla: Spojrzenie na polską fotografię teatralną drugiej połowy XIX w.
    Michał Chomiński and Jan Królikowski as Photographed by Konrad Brandel: A Look at Polish Theatre Photography in the 2nd Half of the 20th Century
    Autorzy:
    Ziętkiewicz, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29519873.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Michał Chomiński
    Jan Królikowski
    Konrad Brandel
    dziewiętnastowieczna fotografia teatralna
    historia teatru polskiego 1765–1880
    emploi
    nineteenth-century theater photography
    history of the Polish theatre 1765–1880
    actor's craft
    Opis:
    Na początku roku 1866 warszawskie studio fotograficzne Konrada Brandla wykonało serię fotografii dwóch znanych aktorów dramatycznych, Michała Chomińskiego i Jana Królikowskiego. Aktorzy zostali uwiecznieni w kostiumach scenicznych, w odtwarzanych przed obiektywem fragmentach wybranych ról ze swojego bogatego repertuaru. Fotografie te, rozpowszechniane zarówno jako odbitki, jak i reprodukcje publikowane w ilustrowanym tygodniku "Kłosy", należą do najbardziej rozpoznawalnych portretów polskich aktorów XIX wieku. Omawiane fotografie są dobrze znane historykom teatru i wielokrotnie były wykorzystywane jako materiał ilustracyjny. Autorka jednak proponuje, aby nie traktować ich wyłącznie jako obrazów dokumentujących sytuację sceniczną, lecz podjąć próbę zrozumienia okoliczności ich powstania i odtworzenia tego, co aktorzy i fotograf zamierzali przekazać publiczności. Dla Chomińskiego, Królikowskiego i Brandla zdjęcia były  środkiem służącym podnoszeniu statusu zawodowego i społecznego oraz kreowaniu  wizerunku. Portrety zyskały dodatkowe znaczenia, często różne od tych, które pierwotnie mieli na myśli ich twórcy, gdy zaczęły ukazywać się w prasie i trafiać do prywatnych albumów fotograficznych, by później stać się częścią zbiorów muzealnych lub archiwalnych. Interdyscyplinarne badania nad historią fotografii i teatru pozwalają lepiej zrozumieć kulturowe mechanizmy owocujące masową produkcją portretów aktorów w rolach. W rezultacie fotografie stają się dokumentem, który może nam wiele powiedzieć nie tylko o historii fotografii i teatru, ale także o historii społecznego porządku, w jakim funkcjonowały.
    At the beginning of 1866, the Warsaw-based photographic studio of Konrad Brandel took a series of photographs of two well-known dramatic artists, Michał Chomiński and Jan Królikowski. The actors were captured dressed in their stage costumes and re-enacting before the camera snippets of selected parts from their rich repertories. Circulating both as photographic prints and as reproductions published in the Kłosy illustrated weekly, they are among the most widely recognised portraits of 19th-century Polish actors to this day. The photographs under discussion are quite familiar to historians of theatre, and they have served as illustrating material for its history numerous times. The author, however, proposes that we stop treating them only as images documenting some staged situation and undertake to examine the circumstances in which they were made and reconstruct the message that the actors and the photographer intended to convey to the public. For Chomiński, Królikowski and Konrad Brandel, were a means to boost their professional and social status and to project a certain image. The portraits took on additional meanings, often different than what their authors had intended, when they started being published by the press, found their way to private photo albums, and later, when they became part of museum or archival collections. Interdisciplinary study into the history of photography and theatre encounters provides a chance to get a better understanding of the cultural forces behind the mass production of portraits of actors in their parts. Consequently, the photographs become a document that can tell us a lot not only about the history of photography and theatre, but also about the history of the social order in which they functioned.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 139-172
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Życie i aktywność Wacława Raszka (1764–1837) w świetle źródeł
    The Life and Work of Wacław Raszek (1764–1837) in the Light of Historical Sources
    Autorzy:
    Bujas-Poniatowska, Jolanta
    Godek, Andrzej Edward
    Poniatowski, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25806086.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Wacław Raszek
    muzyka religijna
    religijna kultura muzyczna XIX w.
    Kancjonał muzyki kościelnej
    Instytut Muzyczny w Puławach
    muzyka w Kościele katolickim
    sacred music
    nineteenth-century sacred music culture
    Music Institute in Puławy
    music in the Catholic Church
    Opis:
    Działający na przełomie XVIII i XIX w. Wacław Raszek należy do grona muzyków, o których – mimo zainteresowania ze strony badaczy – wiadomo nader niewiele. Niejasności dotyczące właściwie wszystkich podstawowych informacji na temat muzyka, tj.: jego imienia, lat życia, ośrodków, w których przebywał czy przypisywanych mu utworów muzycznych, doprowadziły do licznych nieścisłości, pomyłek i niesprawdzonych hipotez. Zgodnie z obecną wiedzą można stwierdzić, że Wacław (a właściwie Ignacy Wacław) Raszek urodził się w Rychnovie nad Kněžnou w północnych Czechach, jako drugie z dwojga bliźniąt ochrzczonych pierwszego lutego 1764 roku. Wiadomo, że już w połowie lat osiemdziesiątych jego utwory przepisywane były dla zespołu działającego przy dominikańskim kościele w Gidlach – prawdopodobnie w tym czasie kompozytor też był już aktywny na terenach polskich, pracując jako kapelmistrz w Żarkach oraz dorywczy organista kapeli gidelskiej. W 1789 r. w Żarkach poślubił Klarę Szretter, jednak już dwa lata później był wdowcem, a w 1793 r. ponownie się ożenił, z Joanną Sytniowską (zmarłą w 1797 r. w Koziegłowach). Na przełomie XVIII i XIX w. centrum życia i aktywności zawodowej Wacława Raszka stała się Warszawa, w której pracował jako nauczyciel fortepianu konwiktu pijarskiego na Żoliborzu (1812–17), prawdopodobnie podejmując też współpracę z Teatrem Narodowym. Być może uczestniczył w muzyce uprawianej przy kościele św. Benona. W 1815 r. ożenił się po raz  trzeci z rodowitą warszawianką Elżbietą Lewicką. Po roku urodziło im się pierwsze dziecko, Ludwik Wacław. W latach 1818 i 1819 odnotowano aktywność muzyka w Opolu Lubelskim, gdzie miał być kapelmistrzem i gdzie urodziła się, a po roku zmarła jego córka Rozalia Kaliksta. Jednak już pod koniec 1819 r. Wacław Raszek przeniósł się do Puław, gdzie został zatrudniony w charakterze dyrektora muzyki w Instytucie Nauczycieli Elementarnych i Organistów. W szkole tej działał aktywnie prawdopodobnie do końca 1825 r., kształcąc kilkudziesięciu chłopców oraz ucząc śpiewu dziewczęta w szkółce parafialnej. Uważano go za sumiennego, pracowitego i odnoszącego sukcesy nauczyciela oraz organizatora życia muzycznego. W Puławach Raszek napisał swoje opus magnum, Kancjonał Muzyki Kościelnej, wydany w Warszawie w 1825 roku. Tam też urodziło się kolejnych dwóch synów kompozytora. Po opuszczeniu Puław Wacław Raszek powrócił do Warszawy, gdzie współpracował z Archikonfraternią Warszawską oraz dawał prywatne lekcje fortepianu. Zmarł 29 I 1837 r. i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim, a wraz z nim dwójka jego synów, zmarłych odpowiednio sześć i siedem lat po ojcu.
    Wacław Raszek, active in the late eighteenth and early nineteenth century, is one of those musicians whose life and work, despite scholarly interest, remains largely unknown. Virtually all the basic information concerning this musician, including his first name, date of birth and death, the places he lived and worked in, and the compositions attributed to him, has remained ambiguous, leading to numerous inaccuracies, mistakes and unverified hypotheses. According to the current state of knowledge, Wacław (actually Ignacy Wacław) Raszek was born in Rychnov nad Kněžnou, in Bohemia, as one of twins baptised on 1 February 1764. We know that in the mid-1780s his works were being copied for the ensemble active at the Dominican church in Gidle, in central southern Poland. At that time, he was most likely already active in Poland, as the Kapellmeister in Żarki, in the Polish Jura, and occasionally as an organist working with the Gidle ensemble. In 1789, in Żarki, he married Klara Szretter, but just two years later he was widowed. He remarried in 1793, to Joanna Sytniowska (d. Koziegłowy, 1797). Around the turn of the nineteenth century, Warsaw became the focus of Raszek’s life and professional activity. He worked as a piano teacher at the Piarist boarding school in Żoliborz, now a district of Warsaw (1812–17), probably also working with the National Theatre and taking part in the performance of music at the Church of St Benno. In 1815 he got married for the third time, to Elżbieta Lewicka, a native of Warsaw. Their first child, Ludwik Wacław, was born a year later. For 1818 and 1819 we have record of his work as a Kapellmeister in Opole Lubelskie, where his daughter Rozalia Kaliksta was born and died a year later. Towards the end of 1819, however, Raszek moved to Puławy, where he was taken on as director of music at the Institute of Elementary School Teachers and Organists, where he probably worked till the end of 1825, teaching several dozen boys and training girls to sing in the parish school. He was regarded as a diligent, hardworking and successful teacher and organiser of musical life. It was in Puławy that he wrote his opus magnum, the Kancjonał muzyki kościelnej [Church hymnal and songbook], published in 1825 in Warsaw. Two sons were born to him in Puławy. Having left that town, Raszek returned to Warsaw, where he worked with the Warsaw Archconfraternity and privately gave piano lessons. He died on 29 January 1837 and is buried in Powązki Cemetery, along with two of his sons, who died respectively six and seven years after their father.
    Źródło:
    Muzyka; 2022, 67, 1; 20-38
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wokół „I koncertu fortepianowego h-moll” op. 79 Raoula Koczalskiego. Geneza i źródła
    Concerning Raoul Koczalski’s ‘Piano Concerto in B Minor’ No. 1, Op. 79. Sources and Origin
    Autorzy:
    Bogula-Gniazdowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24298360.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Raoul Koczalski
    koncert fortepianowy
    źródła
    autograf
    rękopis
    Koncert fortepianowy h-moll op. 79
    wirtuoz
    muzyka XIX wieku
    muzyka fortepianowa
    piano concerto
    sources
    autograph
    manuscript
    piano music
    Piano Concerto in B Minor, Op. 79
    virtuoso
    nineteenth-century music
    Opis:
    Raoul Koczalski, polski pianista i kompozytor, uczeń Karola Mikulego (wychowanka samego Chopina), zasłynął przede wszystkim jako wirtuoz fortepianu, znakomity wykonawca dzieł Fryderyka Chopina. Mniej znany jest dzisiaj jego dorobek kompozytorski. Tymczasem Koczalski jest autorem bogatej twórczości, obejmującej dzieła różnych gatunków, w tym twórczość fortepianową, symfoniczną, a nawet operową. Jest także autorem aż 6 koncertów fortepianowych, z których najmniej wiadomo było dotąd o jego pierwszym dziele w tym gatunku, Koncercie fortepianowym h-moll op. 79. Artykuł stanowi prezentację praktycznie pomijanego dotąd w omówieniach na temat twórczości Raoula Koczalskiego, nigdy niepublikowanego I koncertu fortepianowego h-moll op. 79. Zawiera krótkie przedstawienie genezy dzieła w dorobku pianisty i kompozytora, refleksję nad rozwojem jego twórczości kompozytorskiej w kontekście stosunkowo krótkotrwałej edukacji artystycznej, w końcu opisuje mało znane, a niezwykle bogate materiały źródłowe tej kompozycji znajdujących się w zbiorach Staatliches Institut für Musikforschung w Berlinie. Na podstawie tych źródeł umiejscawia koncert w dorobku kompozytorskim Koczalskiego oraz umożliwia jego datowanie.
    Polish pianist-composer Raoul Koczalski, a pupil of Karol Mikuli (who was taught by Fryderyk Chopin), was renowned first and foremost as a piano virtuoso, an excellent interpreter of the works of Chopin. His rich output as a composer is less widely known today, though he wrote compositions in many genres, including piano, symphonic and even operatic works. He composed as many as six piano concertos, the first of which, the Piano Concerto in B minor, Op. 79, is the least known. This article presents Koczalski’s unpublished opus 79, hitherto practically ignored in discussions of his oeuvre. A brief outline of this work’s origins within Koczalski’s output as a pianist and composer is followed by reflection on the development of his compositional work in the context of his relatively short musical education, and the article concludes with a description of the little-known but abundant source materials of this composition held in Berlin’s Staatliches Institut für Musikforschung. Those sources make it possible to date the Concerto and place it within Koczalski’s oeuvre.
    Źródło:
    Muzyka; 2023, 68, 4; 38-52
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gitara angielska w polskiej kulturze muzycznej przełomu XVIII i XIX wieku
    The English Guitar in Polish Musical Culture around the Turn of the Nineteenth Century
    Autorzy:
    Gurgul, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25806080.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    gitara angielska
    gitara rosyjska
    Józef Elsner
    Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu
    Biblioteka Jagiellońska
    audiosfera Polski przełomu XVIII i XIX wieku
    English guitar
    Russian guitar
    Diocesan Library in Sandomierz
    Polish audiosphere around the turn of the nineteenth century
    Jagiellonian Library in Kraków
    Opis:
    Niniejszy artykuł poświęcony jest zachowanym polskim źródłom muzycznym przeznaczonym na gitarę angielską, chordofon szarpany popularny w drugiej połowie XVIII wieku głównie na Wyspach Brytyjskich. W Polsce zachowało się osiemnaście źródeł muzycznych przeznaczonych na gitarę angielską w stroju G-dur (na Zachodzie dominował strój C-dur). Autor starał się przez pryzmat zachowanych źródeł muzycznych oraz licznych świadectw słownych z epoki ukazać, jakie miejsce zajmował instrument w ówczesnej audiosferze Polski przełomu XVIII i XIX wieku. Duża część zachowanych źródeł związana jest z działalnością Józefa Elsnera, który dostrzegł popularność gitary angielskiej w polskich salonach szlacheckich i mieszczańskich. Warszawskie druki Elsnera ukazały się w roku 1803 (Pięć arii z opery Wintera, jedna z pierwszych dziewiętnastowiecznych warszawskich publikacji muzycznych) oraz 1805 (opracowania fragmentów popularnych w Warszawie oper wydane w ramach serii Wybór pięknych dzieł muzycznych i pieśni polskich); są jedynymi drukowanymi źródłami na gitarę angielską w Polsce. Uzupełnieniem elsnerianów jest partia gitary angielskiej w operze Leszek Biały oraz rękopis z Biblioteki Jagiellońskiej, zawierający opracowanie wodewilu z opery Elsnera Siedem razy jeden. Prócz wodewilu w Bibliotece Jagiellońskiej znajduje się dziewięć innych rękopiśmiennych źródeł, w tym krótka szkoła gry na gitarze angielskiej, cykl wariacji Carlamottiego, wiele miniatur solowych oraz opracowania wyjątków z popularnych wówczas oper. Dwa najpóźniej powstałe źródła, pochodzące z Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu i powstałe w drugiej dekadzie XIX w., wiążą się z przemianami konstrukcyjnymi gitary angielskiej, które przebiegały na ziemiach zachodnich Słowian, na pograniczu Europy wschodniej i zachodniej. Owe zmiany związane są szczególnie z charakterystycznym dla polskiej literatury na gitarę angielską strojem G-dur i łączą się z początkami innego instrumentu – gitary rosyjskiej.
    This article discusses the surviving Polish sources containing music for the English guitar, a plucked chordophone popular in the second half of the eighteenth century, mainly in the British Isles. Eighteen such sources have been preserved in Poland, scored for English guitar in G major (whereas a C major tuning prevailed in the West). Using these sources, as well as numerous verbal accounts from the period, the author attempts to show the place this instrument held in the Polish audiosphere of the late eighteenth and early nineteenth century. A large proportion of the surviving sources are related to the activity of Józef Elsner, who observed the popularity of the English guitar in the salons of the Polish gentry and bourgeoisie. Elsner’s Warsaw prints appeared in 1803 (arrangements of fve arias from an opera by Peter Winter, one of the first music publications in nineteenth-century Warsaw) and 1805 (settings of selections from operas popular in the city, published in the series “Wybór pięknych dzieł muzycznych i pieśni polskich” [A selection of beautiful musical works and Polish songs]). These are the only printed sources of music for this instrument in Poland. Other Elsner-related materials include an English guitar part in his opera “Leszek Biały” [Leszek the White] and a manuscript kept at the Jagiellonian Library in Kraków containing a setting of the vaudeville from Elsner’s opera “Siedem razy jeden” [Seven times one]. Nine other handwritten sources can be found at the same library, including a concise handbook of English guitar technique, a set of variations by Carlamotti, numerous solo miniatures, and settings of selections from then popular operas. The two latest sources, compiled in the 1810s and now kept at the Diocesan Library in Sandomierz, reflect the changes in the instrument’s construction taking place in western Slavic countries. Those changes were related to the introduction of the G major tuning characteristic of the Polish literature for English guitar and to the early history of another instrument – the Russian guitar.
    Źródło:
    Muzyka; 2022, 67, 1; 65-95
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieznane fakty z biografii (nie tylko) Paderewskiego
    Unknown Facts from the Biography of Paderewski (and Others)
    Autorzy:
    Woźna-Stankiewicz, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25806150.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Ignacy Paderewski
    Władysław i Helena Górscy
    Antonina Adamowska- Szumowska
    Józef Szumowski
    Tymoteusz Szumowski
    Henryk Melcer
    Władysław Żeleński
    Henryk Opieński
    Edward Kerntopf
    Kraków
    Londyn
    Kąśna Dolna
    życie muzyczne w XIX wieku
    Władysław Górski
    Helena Górska
    London
    musical life in the nineteenth century
    Opis:
    Nieznane fakty z biografii Paderewskiego i związanych z nim twórców zostały opisane w szerokim kontekście osobowo-instytucjonalnym z uwypukleniem związków przyczynowo-skutkowych między biograficzno-artystycznymi fenomenami. Udokumentowana źródłowo relacja składa się z dwóch części. W pierwszej - Pobyty Paderewskiego w Krakowie, Kąśnej i Lwowie: 1896–98 – kolejne fragmenty dotyczą krakowskich uroczystości (3 IX 1896 r.) Józefa i Antoniny Szumowskich z udziałem Paderewskiego oraz sprowadzonego przez Edwarda Kerntopfa fortepianu jego rodzinnej firmy, na którym grał wówczas nie tylko Paderewski, ale przedstawiony mu Henryk Melcer, który po raz pierwszy zaprezentował swoją transkrypcje moniuszkowskiej Prząśniczki. Tytuły następnych fragmentów to: pożegnanie Paderewskiego w salonie Żeleńskich 9 IX 1896 r. i jego uczestnicy; lato 1898 r. w Kąśnej i pierwszy zagraniczny przekaz o posiadłości Paderewskiego; Paderewski w salonie Żeleńskiego 27 sierpnia 1898 roku i poznanie „Janka”; „Kantata” Paderewskiego w salonie Żeleńskiego, a wizyta pianisty we Lwowie i Kąśnej w listopadzie 1897 roku. Część druga – koncerty Paderewskiego w Wielkiej Brytanii: 1898–99 – obejmuje krótkie tournée pianisty w grudniu 1898, jego udział w pierwszym London Musical Festival 9 V 1899 r. i pofestiwalowe sukcesy między 10 a 16 maja oraz lipcowe występy w salonach londyńskich potentatów, natomiast w końcu listopada 1899 roku recitale przed czwartym tournée amerykańskim.
    Unknown facts from the biography of Ignacy Jan Paderewski and artists associated with him are discussed here in a broad personal and institutional context, with emphasis on cause-and-effect links between biographical and artistic phenomena. The account, documented in sources, consists of two parts. In the first, dealing with Paderewski’s stays in Cracow, Kąśna and Lviv between 1896 and 1898, the successive sections concern the Cracow celebrations held on 3 September 1896 by Józef and Antonina Szumowski in which Paderewski took part, and the piano brought there by Edward Kerntopf (manufactured by his family’s company), the performers on which, apart from Paderewski, included Henryk Melcer (introduced to the former), who premiered his own transcription of Moniuszko’s song ‘Prząśniczka’ [The spinstress]. Further sections deal with the following topics: the farewell given to Paderewski in the Żeleński family’s salon on 9 September 1896 and those present; the summer of 1898 in Kąśna and the first foreign account concerning Paderewski’s estate; Paderewski in the Żeleńskis’ salon on 27 August 1898 and his introduction to ‘Janek’; the performance of Paderewski’s ‘Cantata’ in the Żeleńskis’ salon; the pianist’s visits to Lviv and Kąśna in November 1897. Part Two deals with Paderewski’s brief tour of Great Britain in 1898–1899, covering his participation in the First London Musical Festival on 9 May 1899 and the successes that followed between 10 and 16 May, as well as his July performances in the salons of London tycoons and the recitals he gave at the end of November 1899 before his fourth US tour.
    Źródło:
    Muzyka; 2022, 67, 1; 96-141
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies