Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "words" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Rec.: Włodzimierz Wysoczański, Umieranie i śmierć. Wielowymiarowość językowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012, 872 ss.
    Autorzy:
    Kulmiński, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678512.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Włodzimierz Wysoczański
    words connected with death
    lexicology
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2013, 48
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyrazy z interfiksem -ø- (formantem zerowym) w języku serbskim (analiza słowotwórczo-semantyczna)
    Autorzy:
    Ratković, Dragana M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678555.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    zero intefix
    compound words
    interfix-suffix compounds
    Opis:
    Words with the interfix -ø- (the zero interfix) in the Serbian languageThe work represents a derivational and semantic analysis of the words with the zero interfix in the contemporary Serbian language in accordance with the conceptual and terminological apparatus of modern Slavic derivatology. The author argues that the zero interfix, as the differentia specifica of compound words, occurred in the Serbian language very early – at the end of the 12th century and is currently very productive because of how economical the lexemes thus created are. In modern Serbian, new words of this type appear by way of borrowing from other languages, primarily from the English language (e.g., pank-moda, boks-meč, pres-centar etc.). Wyrazy z interfiksem -ø- (formant zerowy) w języku serbskim (analiza słowotwórczo-semantyczna)Praca stanowi słowotwórczo-semantyczną analizę wyrazów z interfiksem zerowym we współczesnym języku serbskim zgodnie z pojęciowoterminologicznym aparatem współczesnego słowotwórstwa slawistycznego. Autorka wskazuje również na to, że zerowy interfiks, jako differentia specifica wyrazów powstałych przez złożenie, w języku serbskim pojawia się bardzo wcześnie – istnieje już w końcu XII wieku. Aktualnie model słowotwórczy wyrazów z interfiksem zerowym jest niezwykle produktywny ze względu na ekonomiczność leksemów tego typu. We współczesnym języku pojawiają się one przede wszystkim za sprawą zapożyczeń z innych języków, głównie z angielskiego (np. pank-moda, boks-meč, pres-centar itd.).
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od przysłówka do przedrostka (na przykładzie polskiego współ-)
    Autorzy:
    Janowska, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678991.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    compound words
    historical word formation
    prefixal derivatives
    Opis:
    From an Adverb to a Prefix: The Case of the Polish współ-In the modern Polish language, it is difficult to determine in an unambiguous manner the word-formative status of formations which feature the element współ-. Such elements are treated as compounds or, more frequently, as prefixal forms. Historically, these elements, along with the constructions spół-, społu, constituted a class of compounds which were synonymous. The first attestations of the structures which are discussed in this article date back to as early as the Old Polish period (cf. społupomoc, społudziedzic), although their expansion occurred only in the nineteenth century (e.g. współdryblas, współdziałać, współinteresowany). The development of this derivative group is clearly associated with the evolution of adverbs of the type społu, pospołu, wespół, współ, wspołek; it mainly consists in the expansion of the forms which feature współ on the one hand, and in the slow process of disassociation of the relationship in question on the other. Owing to specialisation of the forms współ, spół in the derivational function (a process relatively discernible since the sixteenth century), we may speak about a slow process of their transformation into a prefix, which intensified along with the process of the obsolescence of the adverb wespół.Od przysłówka do przedrostka (na przykładzie polskiego współ-)We współczesnej polszczyźnie trudno jednoznacznie określić status słowotwórczy formacji z cząstką współ-. Są traktowane bądź jako złożenia, bądź – częściej – jako formy prefiksalne. W historii tworzyły razem z konstrukcjami ze spół-, społu klasę synonimicznych względem siebie złożeń. Pierwsze poświadczenia opisywanych struktur pochodzą już z czasów staropolskich (por. społupomoc, społudziedzic), jednak ich ekspansja następuje dopiero około XIX wieku (np. współdryblas, współdziałać, współinteresowany). Rozwój tej grupy derywacyjnej wyraźnie powiązany jest z ewolucją przysłówków typu społu, pospołu, wespół, współ, wspołek i polega przede wszystkim z jednej strony na ekspansji form z współ, z drugiej, na powolnym odrywaniu się od wspomnianego związku. Ze względu na dość wyraźną już od XVI wieku specjalizację form współ, spół w funkcji derywacyjnej, możemy mówić o powolnym ich przekształcaniu się w prefiks. Wraz z wycofywaniem się z języka przysłówka wespół proces ten nasilił się.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spójnik zaś – przyczynek do opisu leksykalizacji struktur (wyrażeń) składniowych w polszczyźnie
    The Conjunction zaś: A Contribution to the Description of the Lexicalisation of Syntactic Structures (Phrases) in Polish
    Autorzy:
    Sikora, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38707152.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    history of the Polish language
    cognitive grammar
    semantics
    function words
    Opis:
    The article presents hypothetical mechanisms of semantic changes that led to the transformation of the Proto-Slavic prepositional phrase *za + sę into a temporal adverb and then into a particle and a coordinating adversative conjunction, resulting in the emergence of the homonymous lexeme zaś (I, II, III). As analysed in the study, a crucial role was performed by a cognitive metaphor that grounds the space occupied by a person experiencing directed motion (cognitive subject – front : back relationship) in the temporal domain (future : past). The phrase under discussion gradually lost its original deictic features (the pronoun *sę spatially identifies the cognitive subject, e.g. spojrzał za siebie ‘he looked behind himself’ vs spojrzał przed siebie ‘he looked ahead’), gained anaphoric properties, and became semantically specialised in the Polish language (it came to express contrast to what has been mentioned earlier). Except for dialects, its grammatical polyfunctionality became limited. It is also increasingly replaced by the lexeme znów/znowu.
    Autor przedstawia hipotetyczne mechanizmy zmian semantycznych, które doprowadziły do przekształcenia psł. frazy przyimkowej *za + sę w przysłówek temporalny, a potem w partykułę i spójnik parataktyczny przeciwstawny i w rezultacie do powstania homonimicznego leksemu zaś (I, II, III). W jego rozważaniach kluczowe znaczenie ma metafora kognitywna, osadzająca przestrzeń zajmowaną przez człowieka doświadczającego ukierunkowanego ruchu (podmiot poznawczy – relacja przód : tył) w domenie temporalnej (przyszłość : przeszłość). Omawiana fraza traci z czasem pierwotne cechy deiktyczne (zaimek *sę identyfikuje przestrzennie podmiot kognitywny, por. spojrzał za siebie vs spojrzał przed siebie), zyskuje własności anaforyczne i specjalizuje się znaczeniowo w polszczyźnie (konfrontacja z tym, o czym była mowa wcześniej). Poza gwarami ogranicza też swoją polifunkcyjność gramatyczną. Coraz częściej bywa zastępowana przez leksem znów/znowu.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2023, 58
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Біблійні антропоніми й топоніми в українській мові: основні вектори розвитку досліджень
    Biblical Anthroponyms and Toponyms in the Ukrainian Language: Basic Vectors of Research Development
    Biblijne antroponimy i toponimy w języku ukraińskim – główne kierunki rozwoju
    Autorzy:
    Піддубна, Наталія В.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38695750.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    biblical anthroponyms
    biblical toponyms
    biblical words and expressions
    sacralization
    desacralization
    resacralization
    Opis:
    This article considers the main features of the functioning and development of biblical anthroponyms in the modern Ukrainian language. On the one hand, proper names associated with religion serve to reflect the religious map of the world; on the other – they undergo desacralization and resacralization. This means that their pragmatic potential can expand and they can acquire non-religious semantics. As precedent names, biblical anthroponyms and toponyms reveal their pragmatic potential, first of all, in the belles-lettres style. Despite the conservatism of academic style, biblical anthroponyms function there as well, enriching scientific terminology. In the publicist style, biblical proper names are often used in strong text positions of headings. Most of the analysed units are used as symbols. Semantic and connotative amplitudes of biblical onyms are so wide that they have become the object of word game resulting in polysemy of some units and even their enantiosemy.
    W artykule analizuje się podstawowe cechy funkcjonowania i rozwoju biblijnych nazw osobowych we współczesnym języku ukraińskim. Nazwy własne związane z religią z jednej strony służą do odzwierciedlenia religijnego obrazu świata, z drugiej strony są poddawane desakralizacji i resakralizacji. Proces ten stwarza możliwość rozszerzenia ich potencjału pragmatycznego i uzyskania przez nie semantyki pozareligijnej. Biblijne antroponimy i toponimy stanowiące precedensowe nazwy własne realizują swój potencjał przede wszystkim w stylu literackim. Pomimo konserwatyzmu charakterystycznego dla stylu naukowego także w nim funkcjonują biblijne antroponimy i toponimy, które wzbogacają terminologię naukową. Biblijne nazwy własne w stylu publicystycznym są często wykorzystywane w wyrazistych tekstowych pozycjach nagłówków. Większość przeanalizowanych jednostek spełnia rolę symbolu. Semantyczne i konotacyjne amplitudy biblijnych onimów są na tyle pojemne, że stały się obiektem gry słownej prowadzącej do wieloznaczności, a nawet enancjosemii niektórych jednostek.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dawne polskie intensyfikatory wywodzące się od staroczeskiego "přieliš"
    Historical Polish Intensifiers Derived from the Old Czech přieliš
    Autorzy:
    Mitrenga, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38695734.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    history of the Polish language
    Czech borrowings in Polish
    intensifiers
    extinct words
    Opis:
    This article is devoted to a historical-linguistic analysis of the equivalents of the Old Czech přieliš in historical Polish: the words bezlisz, brzezlisz, przelisz, przezlisz and przylisz. The study refers to key findings of researchers about these words, their origins and meaning. On the basis of analysis of linguistic material the author formulates conclusions about word-formation of the equivalents of přieliš in Polish, their frequency in monuments of Polish literature from the Old Polish period to the end of the sixteenth century, their meaning and status in Polish, as well as presumable causes of their disappearance from the language. The paper presents examples that confirm their functioning in monuments of the Polish language, such as Biblia królowej Zofii [Queen Sophia’s Bible] from the mid-fifteenth century and Biblia Jana Leopolity [John Leopolita’s Bible] from 1561, as well as in dictionaries of Polish. The study also considers information about Old Czech and compares parallel verses of Polish and Czech Bible translations.
    Artykuł poświęcony jest historycznojęzykowej analizie odpowiedników staroczeskiego přieliš, czyli wyrazów bezlisz, brzezlisz, przelisz, przezlisz i przylisz w dawnej polszczyźnie. Autorka przytacza najważniejsze opinie badaczy o wymienionych wyrazach, ich pochodzeniu i znaczeniu. Na podstawie analizy materiału językowego formułuje wnioski dotyczące budowy słowotwórczej staroczeskich odpowiedników přieliš w języku polskim, ich frekwencji w zabytkach literatury polskiej od staropolszczyzny do końca XVI w., znaczenia i statusu tych wyrazów w polszczyźnie, a także przypuszczalnych przyczyn ich zaniku. W artykule przedstawiono przykłady potwierdzające funkcjonowanie wspomnianych wyrazów zarówno w zabytkach języka polskiego m.in. w Biblii królowej Zofii z połowy XV w. i Biblii Jana Leopolity z 1561 r., jak i w słownikach języka polskiego. Ponadto autorka przywołuje informacje o staroczeskim i porównuje równoległe wersety przekładów Biblii na język polski i czeski.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Роль картотеки «портретів слів» в укладанні словників нового покоління
    Autorzy:
    Карпіловська [Karpilovs'ka], Євгенія [IEvheniia] Анатоліївна [Anatoliïvna]
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678674.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    language dynamics
    lexicon
    innovation
    “portraits of words” card index
    corpus
    new generation dictionary
    Opis:
    The role of “portraits of words” card index in the compiling of new generation dictionariesThe article presents the concept of “portraits of words” card index as a necessary tool of the analysis of language changes for the compiling of dictionaries of new generation. Such card index contains information not only about the use of words in the texts of various functional styles, time, subject and purpose, but also about their systemic characteristics: paradigmatic, syntagmatic and epidigmatic (derivational and associative). The information about a word gathered in the card index of this type serves as guidelines for its verification in the corpus as well as in the various text databases, including online resources. It allows to check the use of new words, their spelling variations, development of their semantics, the course of their competition with other nominations of the same realities, processes or attributes in the texts. A “portraits of words” card index, as juxtaposed with the corpus and texts, signals the need to supplement the corpus with certain types of texts, as well as the need to change the annotation of its texts. This enables the preparation of verified materials for the compiling of new generation dictionaries. Rola kartoteki „portretów słów” w tworzeniu słowników nowej generacjiW artykule przedstawiono koncepcję kartoteki „portretów słów” jako narzędzia analizy zmian językowych niezbędnego przy tworzeniu słowników nowego pokolenia. Kartoteka taka mieści w sobie informacje nie tylko o tym, jak słowo używane jest w tekstach o różnych stylach funkcjonalnych, z różnych okresów, o różnej tematyce i różnym przeznaczeniu, lecz także o jego charakterystykach systemowych: paradygmatycznych, syntagmatycznych i epidygmatycznych (słowotwórczych i asocjacyjnych). Informacje na temat słowa zgromadzone w takiej kartotece będą służyć jako swego rodzaju punkty orientacyjne przy weryfikacji występowania danego wyrazu w korpusie i bazach tekstów, zwłaszcza w internecie. Informacje te dają możliwość przeprowadzania porównań z tekstami pod kątem występowania nowych słów, wariantów ich pisowni, rozwoju ich semantyki, przebiegu ich konkurencji z innymi sposobami opisu tych samych realiów, procesów czy cech. Kartoteka tego rodzaju, w zestawieniu z korpusem i tekstami, sygnalizuje konieczność uzupełnienia korpusu o pewne rodzaje tekstów, a także potrzebę zmiany oznaczeń umieszczonych w korpusie tekstów – a tym samym pozwala na przygotowanie zweryfikowanego materiału wyjściowego do tworzenia słowników nowego pokolenia.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies