Роль картотеки «портретів слів» в укладанні словників нового покоління

The role of “portraits of words” card index in the compiling of new generation dictionariesThe article presents the concept of “portraits of words” card index as a necessary tool of the analysis of language changes for the compiling of dictionaries of new generation. Such card index contains information not only about the use of words in the texts of various functional styles, time, subject and purpose, but also about their systemic characteristics: paradigmatic, syntagmatic and epidigmatic (derivational and associative). The information about a word gathered in the card index of this type serves as guidelines for its verification in the corpus as well as in the various text databases, including online resources. It allows to check the use of new words, their spelling variations, development of their semantics, the course of their competition with other nominations of the same realities, processes or attributes in the texts. A “portraits of words” card index, as juxtaposed with the corpus and texts, signals the need to supplement the corpus with certain types of texts, as well as the need to change the annotation of its texts. This enables the preparation of verified materials for the compiling of new generation dictionaries. Rola kartoteki „portretów słów” w tworzeniu słowników nowej generacjiW artykule przedstawiono koncepcję kartoteki „portretów słów” jako narzędzia analizy zmian językowych niezbędnego przy tworzeniu słowników nowego pokolenia. Kartoteka taka mieści w sobie informacje nie tylko o tym, jak słowo używane jest w tekstach o różnych stylach funkcjonalnych, z różnych okresów, o różnej tematyce i różnym przeznaczeniu, lecz także o jego charakterystykach systemowych: paradygmatycznych, syntagmatycznych i epidygmatycznych (słowotwórczych i asocjacyjnych). Informacje na temat słowa zgromadzone w takiej kartotece będą służyć jako swego rodzaju punkty orientacyjne przy weryfikacji występowania danego wyrazu w korpusie i bazach tekstów, zwłaszcza w internecie. Informacje te dają możliwość przeprowadzania porównań z tekstami pod kątem występowania nowych słów, wariantów ich pisowni, rozwoju ich semantyki, przebiegu ich konkurencji z innymi sposobami opisu tych samych realiów, procesów czy cech. Kartoteka tego rodzaju, w zestawieniu z korpusem i tekstami, sygnalizuje konieczność uzupełnienia korpusu o pewne rodzaje tekstów, a także potrzebę zmiany oznaczeń umieszczonych w korpusie tekstów – a tym samym pozwala na przygotowanie zweryfikowanego materiału wyjściowego do tworzenia słowników nowego pokolenia.