Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Wartościowanie" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-12 z 12
Tytuł:
Wartościowanie paradoksalne w perspektywie francuskiej semantyki argumentacyjnej
Valorisation paradoxale dans la perspective de la sémantique argumentative française
Autorzy:
Wołowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953815.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
paradoks
argumentacja
nawiązanie
wartościowanie
semantyka
paradox
argumentation
link
evaluation
semantics
Opis:
L’article se concentre sur le problème des évaluations dans les paradoxes, et plus particulièrement, sur le renversement, propre aux énoncés paradoxaux, des valeurs positive et négative associées conventionnellement aux mots de la langue. La perspective théorique adoptée est celle de l’Argumentation dans la Langue (ADL) qui, en privilégiant la dimension argumentative du discours, rend compte des enchaînements discursifs prévisibles pour des mots et des énoncés. La théorie des « blocs sémantiques », la dernière variante de l’ADL, permet d’expliquer le mécanisme argumentatif des paradoxes en utilisant de façon systématique les concepts d’enchaînements linguistiquement doxaux (ELD) et paradoxaux (ELP) : en simplifiant les choses, le paradoxe apparaît là où le ELD se trouve remplacé par un ELP. Un tel mécanisme argumentatif est à observer aussi au niveau des évaluations : le renversement résulte ici du remplacement de la valeur positive, associée conventionnellement à l’un des arguments, par une valeur négative (ou vice versa), alors que l’autre argument garde sa valeur doxale.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 5; 143-150
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksyka religijna jako wartościujący komponent chrematonimii marketingowej
Religious Lexicon as a Valuating Indicator of Marketing Chrematonymy
Autorzy:
Łuc, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791157.pdf
Data publikacji:
2020-09-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
religia
pole znaczeniowe
chrematonimy użytkowe
wartościowanie
konotacje
religion
meaning fields
functional chrematonyms
valuating
connotations
Opis:
Przedmiotem artykułu uczyniono konotacje wartościujące ewokowane przez nazewnictwo marketingowe o podstawach leksykalnych z pola semantycznego religia. Wybrana do opisu kategoria chrematonimów marketingowych z komponentami religijnymi sfery sacrum i profanum pokazuje, że wykładniki te posłużyły ich twórcom jako perswazyjne operatory wartościowania, wpisujące nazwy te w repertuar polszczyzny konsumpcyjnej. Wybraną do opisu kategorię onimów opisano z perspektywy lingwistyki kulturowej i marketingowej, uwzględniając marketingowy kontekst tworzenia sztucznych zależności między wartościami, kulturą a mediami. Owa analiza umożliwiła wskazanie określonych modeli strukturalnych (w tym seryjnych), wytypowanie swoistych połączeń wyrazowych (kolokacji) służących nazewniczemu wartościowaniu oraz określenie roli pola znaczeniowego poszczególnych ich komponentów strukturalnych.
The object of the article are the valuating connotations evoked by marketing nomination including in their base the lexemes from the semantic field of religion (religia). The selected category of marketing chrematonyms having in their base the religious components of sacrum and profanum sphere shows that these indicators were used by the creators as persuasive valuating operators, inscribing these names into the consumptional Polish language repertoire. The selected category of onyms was described from the cultural and marketing linguistics perspective, considering the marketing context of creating aritficial relations between values, culture and media. This analysis enables the author to indicate the specified structural models (including serial), to select peculiar word combinations (collocations) which serve nomination valuating and to specify the role of meaning field of their structural components.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 6; 123-140
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anioł i diabeł. Obraz kobiety w Encyklopedii „drugiej płci” Władysława Kopalińskiego
An Angel and a Devil. The Picture of a Woman in Encyklopedia “drugiej płci” [Encyclopedia of “the Other Sex”] by Władysław Kopaliński)
Autorzy:
Sokólska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1902026.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
anioł
antynomia
diabeł
kobieta
podobieństwo
relatywizm
stereotyp
wartościowanie
angel
antinomy
devil
woman
similarity
relativism
stereotype
valuation
Opis:
The image which emerges from the texts analyzed is complex and multilayered, with a considerable amount of relativism. What is worth emphasizing is that it is for the most part the picture of a woman as seen by a man. The dominant image is therefore that of a woman subjugated to a man; a woman who is deceitful, evil, and responsible for the original sin. The texts activate the view of a woman who departs from the social role assigned to her by the society and the norms imposed on her. The multiple symptoms of evil residing in her have clear lexical representations in the descriptions of unambiguously defined relations, similarities or antinomies.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 6; 203-216
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartościowanie w nekrologach „Naszego Dziennika”
Valuation in Obituaries Published in Nasz Dziennik”
Autorzy:
Domaciuk, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945434.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
gatunek prasowy
nekrolog
prasa prawicowa
wartość
wartościowanie
charakterystyka osoby
press genre
obituary
the rightist press
value
valuation
personal characterisation
Opis:
The paper provides a linguistic and axiological analysis of the obituaries published in the rightist press. Their valuing judgements are mostly conventional, but the scheme of wordings is often broken by individual interventions dependent on the emotional scale of the sender and his outlook. Accordingly, in this paper attention is focused on the world of values that are common to the readers of “Nasz Dziennik.” The senders of the texts under study in their evaluation of the deceased person take into consideration the following elements: character traits, merits, life achievements, profession, schools, organisation memberships, medal and awards; due to the Catholic and national profile of the daily they stress in particular: borderland origin, patriotism, service to God and the other man, opposition to communism in the years of the Polish People’s Republic, relations with “Solidarity,” sympathy for the Radio Maria etc. It follows from the characterisation of the deceased that the valuations in obituaries is conditioned by their personality, the social and historical context.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 6; 37-48
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Typy łacińskich przysłówków oceniających
Types of Latin Evaluative Adverbs
Autorzy:
Górska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887540.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przysłówki zdaniowe
przysłówki oceniające
aksjologia
wartościowanie
modalność epistemiczna
ewidencjalność
miratywność
sentential adverbs
evaluative adverbs
axiology
valuation
epistemic modality
evidentiality
mirativity
Opis:
Artykuł ten jest propozycją uporządkowania nie dość konsekwentnego podziału podgrupy przysłówków zdaniowych określanych jako przysłówki oceniające. Propozycja ta polega przede wszystkim na oddzieleniu przysłówków oceniających w ścisłym sensie, czyli takich, które odwołują się do kategorii aksjologicznych od innych typów przysłówków oceniających. Wśród tych ostatnich można wyróżnić 1. przysłówki epistemiczne, za pomocą których mówiący dokonuje oceny prawdziwości propozycji (certe, certo, plane, profecto, sane, vero, vere, fortasse, forsitan), 2. przysłówki ewidencjalne, które wskazują, na jakiej podstawie mówiący wypowiada jakieś informacje (scilicet, videlicet) oraz 3. przysłówki miratywne, poprzez które mówiący daje wyraz zaskoczeniu, że dany stan rzeczy ma miejsce (inopinanter, inopinate, inopinato, necopinato). Wśród 4. przysłówków oceniających w ścisłym sensie można natomiast wyróżnić cztery podgrupy: a. ogólnie wartościujące (bene, male), b. odwołujące się do wartości poznawczych (sapienter, stulte, imprudenter, inepte, recte, falso), c. odwołujące się do wartości utylitarnych (opportune, feliciter, (per)commode incommode, perincommode) i d. odwołujące się do wartości moralnych (recte, falso, merito, iure, iniuria). W propozycji tej najbardziej dyskusyjne jest uznanie przysłówków wyrażających zaskoczenie za wykładniki miratywności, jako że jest to kategoria językowa dostrzeżona stosunkowo niedawno i nie dość dobrze rozpoznana.
The article suggests ordering the division of the sub-group of sentential adverbs, defined as evaluative adverbs, that is not consistent enough. The suggestion consists first of all in separating evaluative adverbs in the strict sense, that is ones referring to axiological categories, from other types of evaluative adverbs. Among the latter the following ones may be distinguished: 1. Epistemic adverbs, with the help of which the speaker evaluates the truth of the proposition (certe, certo, plane, profecto, sane, vero, vere, fortasse, forsitan), 2. evidential adverbs that point the basis on which the speaker gives some information (scilicet, videlicet), and 3. mirative adverbs, with which the speaker expresses his surprise that the given state of affairs does occur (inopinanter, inopinate, inopinato, necopinato). Among 4.the evaluative adverbs in the strict sense, in turn, four sub-groups may be distinguished: a. generally evaluating (bene, male), b. referring to cognitive values (sapientier, stulte, imprudenter, inepte, recte, falso), c. referring to utilitarian values (opportune, feliciter, (per)commode incommode, perincommode), and d. referring to moral values (recte, falso, merito, iure, iniuria). In the suggestion, recognizing the adverbs expressing surprise as the marker of mirativity is the most arguable point, as it is a language category that has been noticed relatively recently and has not been yet well recognized.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 3; 97-109
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwiska polskie i ich wschodniosłowiańskie ekwiwalenty jako odzwierciedlenie historycznego osadnictwa na Podlasiu
The Polish names and their Eastern Slavic equivalents as the reflection of the historical settlement in Podlasie
Польские фамилии и их восточнославянские эквиваленты как отражение исторического заселения на территории Подлясья
Autorzy:
Dacewicz, Leonarda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953562.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nazwiska
odapelatywne. odimienne
wartościowanie
frekwencja
lokalizacja
surname
name derived from the appellative. name derived from the Christian name
evaluating
frequency
localization
Opis:
Целью статьи является объяснение причин и пределов выступания восточно- славянских эквивалентов польских фамилий, опираясь на конкретные экземплификации. Явление, состоящее в том, что существуют параллельные формы фамилий, автор статьи представляет на примере более десяти подобно звучащих фамилий, возникших на основе называющих одинаковые объекты апеллятивов.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 7; 153-159
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dobre, bo śmieszne… Aksjologiczne aspekty humoru w socjolekcie i komunikacji młodzieży
It’s Good Because It’s Funny…: Axiological Aspects of Humour in the Sociolect and Communication of the Young People
Autorzy:
Wileczek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342665.pdf
Data publikacji:
2022-07-27
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
socjolekt młodzieżowy
humor
komizm
wartościowanie
aksjologia humoru
ludyczność
the sociolect of the young people
humour
comic quality
valuation
axiology of humour
ludic aspects
Opis:
Artykuł podejmuje aspekty związane ze współczesnym przeobrażeniem kategorii humoru w socjolekcie i zwyczajach komunikacyjnych młodzieży. Materiał egzemplifikacyjny stanowią teksty zaczerpnięte z języka i dyskursu młodzieżowego prowadzonego w różnych „kanałach” i typach komunikacji zapośredniczonej cyfrowo (w tym bazy danych do Młodzieżowego Słowa Roku). W przemiany kategorii humoru jako pokłosia zjawisk kulturowych, np. popkulturowej ludyczności (kultura beki) i nowej karnawalizacji, filozofii xD, apoteozy trywialności i ekstremalności doświadczeń, wpisują się realizacje językowe jako warianty gry z normami języka ogólnego, powagą i wzorami uczestnictwa w kulturze.
This article addresses aspects related to the current transformation of the category of humour in the sociolect and communication styles of the young people. The data are exemplified by digital discourses of the young taken from different channels and types of digital-oriented communication (including the database of the Youth Word of the Year). These language realisations, understood as variants of playing with the norms of language and the patterns of participation in culture, are embedded in the current transformation of the category of humour as a result of cultural phenomena such as the ludic aspects of pop-culture, the new carnivalisation of the xD philosophy, the apotheosis of triviality and experiences of extremeness.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 6; 179-201
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartościowanie w dyskursie turystycznym – implikacje dla komunikacji interkulturowej
Evaluation in a Tourist Discourse Implications for Interkultural Communication
Autorzy:
Mocarz, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1934005.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wartościowanie pozytywne i negatywne
przewodniki turystyczne
struktura interakcyjna
wartości estetyczne i poznawcze
positive and negative evualation
tourist guides
interactive structure
aesthetic and cognitive values
Opis:
Evaluation is an inherent part of the interactive structure of tourist guides. The axiological character of description in the abovementioned texts mainly consists in the occurrence of aesthetic and cognitive values, which contribute to the spectrum of cultural values. The presence of evaluative elements constitutes a tourist offer tailored to recipients’ needs. Positive evaluation is the most frequent evaluative mechanism, which is arrived at through the use of the following lexical elements: 1)adjectives (especially in the superlative); 2) nouns ; 3) verbal forms and 4) phrasems. The repetitiveness of such elements leads to the standardization of the linguistic exponents of evaluation. Textual forms of evaluation include the references to third culture phenomena and quotations. Occasionally – in order to ensure the credibility of information – there also appear instances of negative evaluation.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 7; 123-134
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawiedliwość jako bezstronność: problem wartości w perspektywie glottodydaktycznej
Justice as Fairness: Moral Values in Glottodidactics
Autorzy:
Sadownik, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798449.pdf
Data publikacji:
2020-01-17
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
glottodydaktyka; zdolności lingwo-akwizycyjne; natura ludzka; naturalne prawo moralne; etyka a moralność; wartość a wartościowanie; sprawiedliwość; bezstronność
justice; fairness; moral values; glottodidactics; human nature; human language faculty
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony jest wieloaspektowej problematyce wartości i wartościowania moralnego, przy czym w sposób szczególny koncentruje się wokół sprawiedliwości jako bezstronności, tj. takiej właściwości postępowania nauczyciela, która zasługuje na szczególne wyróżnienie. Podkreślona została unikatowość polskiej koncepcji glottodydaktyki, która buduje swe podstawy teoretyczne na faktach antropologicznych. Autorka wychodzi z założenia, że stała niezmienna natura ludzka stanowi podstawę wyznaczającą obiektywny i niezmienny porządek wartości. Wnikliwej analizie zostały poddane dotychczasowe próby poszukiwania uniwersalnej klasyfikacji i hierarchizacji wartości, jak też wysiłek ukierunkowany na uchwycenie relacji występujących między hierarchią wartości a strukturą natury ludzkiej. Wskazana została potrzeba aktualizacji problemu wartości, zwłaszcza adekwatnego scharakteryzowania poczucia sprawiedliwości i oparcia zdroworozsądkowych ujęć zasad sprawiedliwości na podstawach teoretycznych. W tym celu została dokonana rekonstrukcja podstawowych założeń i twierdzeń Teorii sprawiedliwości Johna Rawlsa, która stanowi wielowymiarową deskrypcję i eksplikację ludzkiego zmysłu moralnego. Ponadto zostały przedstawione daleko idące praktyczne implikacje koncepcji sprawiedliwości jako bezstronności dla określenia zasad działania sprawiedliwego nauczyciela w procesie (glotto)dydaktycznym.
The present study, devoted to the complex theme of moral values and valuation, focuses on the concept of justice understood as fairness, the virtue of special importance in teacher’s work. Fairness is the basic principle in the existence and coexistence of all human societies, including school and academic communities. Emphasized here is the uniqueness and interdisciplinarity of the Polish school of glottodidactics that has built its theoretical foundations on anthropological facts. The argument is based on the assumption that fixed human nature determines the objective and invariable hierarchy of values. A thorough analysis is offered of various philosophical attempts at formulating a universal hierarchy of moral values in relation to human nature. A need of updating the reflection on values is postulated, particularly with reference to the sense of justice, as its interpretations should be based on more rigorous theoretical foundations. An attempt is made in this direction by evoking the central claims of John Rawls’ Theory of Justice, a multidimensional explication of the natural human capacity to develop a sense of justice. Finally, far-reaching practical implications of treating justice as fairness are offered for the (glotto)didactic work of the teacher.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 10; 135-153
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jakim językiem mówią głusi? – język migowy i polszczyzna w wypowiedziach głuchych
How Do Hearing Impaired People in Poland Communicate? – The Axiology of Polish Sign Language (PJM) and Polish Spoken Language in the Written Texts of Hearing Impaired People
Autorzy:
Ruta, Karolina
Wrześniewska-Pietrzak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882846.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sposoby komunikacji głuchych w Polsce
polski język migowy PJM
system językowo-migowy
wartościowanie
different ways of communication among hearing impaired people
Polish Sign Language PJM
Polish Signed Language
axiology
Opis:
Niniejszy artykuł omawia problem różnych sposobów komunikacji osób głuchych w Polsce. Celem tekstu jest jednak nie tyle zaprezentowanie różnych sposobów komunikacji, ile ukazanie sposobów wartościowania tych systemów komunikacyjnych przez ich użytkowników – osoby niesłyszące i niedosłyszące. Zebrane do analizy opinie pochodzą z forum deaf.pl, a także czasopisma „Świat Ciszy” oraz innych tekstów pisanych przez głuchych. Przeprowadzone analizy pokazują, iż głusi w swoich wypowiedziach odnoszą się do trzech sposobów komunikacji – polszczyzny, polskiego języka migowego PJM, a także systemu językowo-migowego stanowiącego subkod języka polskiego. Wartościowanie tych systemów jest w zgromadzonym materiale niezwykle czytelne. Głusi bowiem bezspornie pozytywnie aksjologizują PJM jako własny język, a zarazem symbol przynależności do społeczności głuchych, natomiast polszczyznę, a także jej wizualny subkod SJM postrzegają negatywnie jako język obcy, trudny, narzucony przez większość. Tak wyraźna negatywna ocena polszczyzny i SJM wpływa także na trudności w pozytywnym postrzeganiu zjawiska dwujęzyczności i dwukulturowości głuchych w Polsce.
The article presents the problem of different ways of communication between hearing impaired people in Poland. The aim of the text is to discuss not only the ways of communication, but also to present how hearing impaired people perceive and evaluate Polish Sign Language (PJM), Polish (spoken and written) language and Polish signed language (SJM). The analyzed material comes from the website www.deaf.pl, newspaper “The World of Silence” and other texts written by hearing impaired people. The conveyed analysis have highlighted that deaf people are strictly confirmed that PJM is a valuable way of communication. What is more, they claim that PJM is also the symbol of being a deaf person, that is a part of deaf community and culture. They also perceive Polish language and SJM (the subcode of Polish language) as a foreign language, difficult to learn and the language that is imposed by hearing majority. Such negative valuation of SJM and Polish language influence on the perception of bicultural and bilingual education among deaf people in Poland.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 6; 193-212
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wierzę, to znaczy ukrywam się w Tobie” – językowy obraz Boga w poezji Anny Kamieńskiej
The Linguistic Image of God in the Poetry of Anna Kamieńska
Autorzy:
Sławek, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944008.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
językowy obraz Boga
metafora
poetyka paradoksu
wartościowanie
onomastyka literacka
deskrypcje określone
poezja nawrócenia
a linguistic image of God
metaphor
poetry of paradox
onomastic in literature
defined descriptions
poetry of convestion
Opis:
Searching of God in the poetry of Anna Kamieńska has a few aspects: silent dialogue, experience of pain and mutual relations between God and a human being. This is a process which makes God’s image change and evolve. Besides apparent contradictions, particular images are combined and complete each other. The most expressive in Kamieńska’s poetry is the image of God of Silence. It shows that silence is the only condition that enable us to experience God’s presence. There are also other images of God such as: God of Light and Darkness and God present in pain. The usage of contradiction and paradox existing in the description of God is the characteristic feature of this poetry. What is more, such means creating the image of God are the evidence that God will always be a mystery for a human being, even if we are still trying to find out more about this Mystery and unify with God.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 6; 201-216
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Паремии, связанные с обозначением объектов материальной культуры и ремесел в славянских языках
Proverbs and Sayings Denoting the Objects of Material Culture and Trades in Slavonic Language
Paremia oznaczające obiekty materialnej kultury i rzemiosła w językach słowiańskich
Autorzy:
Tishchenko, Oleg
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879832.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
paremia
rzemiosła
artefakt
symboliczna funkcja przedmiotów
frazeologia ludowa
stereotypy rytualne i obyczajowe
metafora antropomorficzna
wartościowanie
proverb
trade
artifact
symbolic function of objects
folk phraseology
stereotypes of ritual and everyday actions
anthropomorphic metaphor
evaluativity
Opis:
Объектом исследования являются паремии, обозначающие древние ремесла и символические артефакты в польской, украинской, русской и белорусской языковых картинах мира. Автор исходит из того, что предметный культурный код тесно связан со вторичной символикой вещей, технологией, магией профессии и их оценкой, проводимой разными общественными группами. В первую очередь представляются механизмы лексической концептуализации предметов, функции посуды и их фразеологические связи. На основании анализа фольклорных и этнолингвистических текстов были исследованы функции артефактов материальной культуры славян в народных поверьях, магических действиях, отражающих символические и ритуальные стереотипы в оппозициях полное-пустое, часть-целое, целое-нецелое, старое-новое, а также реконструировался культурно-языковой образ ремесел в разных локальных традициях.
The article focuses on the proverbs and sayings connected with ancient skills and symbolic artifacts naming in the Russian, Polish, Ukrainian and Belorussian languages. The ways of conceptualization of technological processes, tools, housekeeping and trade equipment in the language of folk culture (folk and dialectal phraseology, similes, idioms, proverbs, sayings, folk and everyday superstitious beliefs and legends) are considered. The processes of metaphoric reframing of some household items, plates and dishes in particular are covered; their semiotic function in ritual, moral and ethical presentations is established. The stereotypes of everyday and mythological actions of the ancient skills representatives, their mutual relations and evaluation, as a rule, pejorative one, on the side of the society are revealed. The process of object and agent cultural codes symbolization is connected with certain social ideas (own – alien, exchange, justice, ability-inability, good (profitable) – bad (unprofitable) trade, rules, restrictions, recommendations etc.). One and the same characteristic feature of the object in different linguocultures may generate several different symbols and image and evaluative contexts. Household items, apart from their substantive content and practical function, may have semiotic, ritual, anthropomorphic functions, that is to denote personality traits, appearance, emotions, intelligence, family relations etc., code oppositions full-empty, whole-part, old-new, function as a way of measurement of artifacts-containers (spoon-bucket, spoon-barrel, crockery-sack, big-small etc.).
Przedmiotem niniejszego artykułu są paremia oznaczające dawne rzemiosła oraz symboliczne artefakty w polskim, ukraińskim, rosyjskim i białoruskim językowym obrazie świata. Autor wychodzi z założenia, iż przedmiotowy kod kultury jest ściśle powiązany z wtórną symboliką rzeczy, technologią i magią zawodu, ich oceną poprzez różne grupy społeczne. Główny nacisk położono na mechanizmy konceptualizacji leksykalnej narzędzi oraz funkcji naczyń, ich związki frazeologiczne (stałe porównania, obrazy, idiomy, frazeologia dialektalna, przysłowia i porzekadła). Na podstawie opracowania tekstów folklorystycznych i etnolingwistycznych uwzględniono funkcje artefaktów kultury materialnej Słowian w wierzeniach ludowych, praktykach magicznych, utrwalających stereotypy symboliczne i obyczajowe w opozycjach swoi–obcy, pusty–pełny, bogaty–biedny, stary–nowy, cały–niecały oraz zrekonstruowano językowo-kulturowy obraz rzemieśników w różnych tradycjach lokalnych.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 7; 193-224
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-12 z 12

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies