Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Śląskie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Zanieczyszczenie kadmem powietrza atmosferycznego miast śląskich
    Cadmium contamination of atmospheric air in the Silesian cities
    Autorzy:
    Moździerz, Aleksandra
    Juszko-Piekut, Małgorzata
    Stojko, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1177796.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Wsi
    Tematy:
    kadm (Cd)
    województwo śląskie
    zanieczyszczenia powietrza
    Opis:
    Background. For many years, researchers have evaluated environmental damage caused by heavy metals, including cadmium, as well as health risks in the population exposed to them. Thus the aim of our study was to evaluate cadmium levels in the atmospheric air in 2009, including summer and winter heating season. A comparative analysis was performed using the corresponding data from 2005–2008. Material and Methods. In the study, we used the statistical output data of air pollution obtained from particular measurement stations in the Silesian Voivodeship. The measurements were taken in the Provincial Sanitary and Epidemiological Station in Katowice city as a procedure of environmental monitoring. PM10 samples were processed to determine cadmium (Cd) concentration using atomic absorption spectrometry (AAS). Results. In 2009, annual average cadmium levels in the atmospheric air were 0.7 ng/m3 – 5.3 ng/m3. The highest level was recorded in Miasteczko Śląskie and the lowest one in Jaworzno. The target level of cadmium (5 mg/m3) in the air for the protection of human health was exceeded within the station – Miasteczko Śląskie. In the other ten measuring stations both in 2009 as well as the time interval 2005–2008 target of cadmium determined annum has not been exceeded. The collected data indicate a seasonal variation of the cadmium concentration in ambient air. Conclusions. The levels of air pollution by cadmium in the cities studied Silesia in 2009 and in the years 2005–2008 have remained at a similar level.
    Wstęp. Od wielu lat prowadzone są badania oceniające zagrożenie środowiska i ryzyko utraty zdrowia populacji narażonej na działanie metali ciężkich, w tym kadmu. Celem pracy była ocena poziomu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego kadmem w roku 2009, uwzględniając okres letni oraz zimowy – grzewczy, przeprowadzono analizę porównawczą analogicznych danych pochodzących z lat wcześniejszych. 2005–2008. Materiał i metody.Wopracowaniu wykorzystano wyjściowe dane statystyczne pomiarów zanieczyszczeń powietrza, pochodzących z poszczególnych stanowisk pomiarowych zlokalizowanych na terenie województwa śląskiego. Pomiary wykonano w ramach systemu sanitarnych badań atmosfery (Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Katowicach). Próbki pyłu PM10 poddane były obróbce w celu oznaczenia kadmu (Cd) metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (ASA). Wyniki.Wroku 2009 wartości średnich rocznych stężeń kadmu w powietrzu atmosferycznym wynosiły od 0,7 ng/m3 do 5,3 ng/m3. Najwyższe stężenie kadmu zanotowano na terenie jednostki administracyjnej Miasteczko Śląskie, a najniższe w Jaworznie. Docelowy poziom kadmu (5 ng/m3) w powietrzu wyznaczony ze względu na ochronę zdrowia ludzi został przekroczony na terenie stacji – Miasteczko Śląskie. Na terenie pozostałych dziesięciu stacji pomiarowych zarówno w roku 2009 jak i przedziale czasowym 2005–2008 docelowy poziom kadmu wyznaczony normatywem nie został przekroczony. Zebrane dane wskazują na sezonową zmienność stężenia kadmu w powietrzu atmosferycznym. Wnioski. Poziomy zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego kadmem na terenie badanych miast Śląska w roku 2009 jak i w latach 2005–2008 utrzymują się na podobnym poziomie.
    Źródło:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2014, 17, 1; 25-33
    1505-7054
    2084-6312
    Pojawia się w:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zróżnicowanie przeciętnego dalszego trwania życia w wybranych podregionach województwa śląskiego a jakość powietrza atmosferycznego w latach 2008–2012
    The diversity of life expectancy in selected subregions of Silesia voivodeship and the quality of air between 2008 and 2012
    Autorzy:
    Korczyńska, Anna
    Kowalska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1177665.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Wsi
    Tematy:
    przeciętne dalsze trwanie życia
    województwo śląskie
    zanieczyszczenie powietrza
    Opis:
    Background. The studies of life expectancy diversity of subregions in Silesia voivodeship are complemented with an important information on health inequalities. Air quality impact can not be excluded from the potential determinants of this diversity. The aim of the study is to provide an answer whether diversity of life expectancy (LE) in selected subregions in Silesia voivodeship at the time of birth (LE0+) and over 65 years of age (LE65+) corresponds with the data on air pollution recorded for the years between 2008 and 2012. Material and methods. Data was collected on life expectancy 0+ (LE0+) and life expectancy 65+ (LE65+) for 2012 for the population in three subregions (Central Statistical Office – CSO). The analysis included three subregions: the best (bielski subregion), average (katowicki), and the worst (rybnicki) of air quality defined by annual average concentrations of gaseous and particulate pollutants (Regional Inspectorate of Environmental Protection – RIEP, between 2008 and 2012). Then the LE was correlated with the average area pollution levels between 2008 and 2012. Results. Results of the study show diversity of LE in subregions. The lowest values LE0+ and LE65+ in 2012 were for males (70.1 and 14.8 years) and for females (78.7 and 18.6 years) in katowicki subregion. The highest LE0+ and LE65+ was observed for males (73.2 and 15.4 years) and females (80.9 and 19.5 years) in bielski subregion. Annual average area concentrations of air pollutants in subregions bielski, rybnicki and katowicki were: for PM10 42.1, 64.1 and 51 μg/m3 respectively; for PM2.5 36.8, 39 and 32.3 μg/m3 respectively; for benzo(a)pyrene 7.4, 13.4 and 7.6 ng/m3respectively. Conclusions. The relationship between life expectancy and air quality doesn’t provide an unambiguous answer whether LE is structured by various factors, such as a level of income available medical infrastructure and lifestyle.
    Wstęp. Badanie zróżnicowania przeciętnego dalszego trwania życia (PDTŻ) mieszkańców poszczególnych podregionów województwa śląskiego może stanowić istotne uzupełnienie informacji na temat występujących nierówności w zdrowiu. Wśród potencjalnych uwarunkowań tego zróżnicowania, nie można wykluczyć wpływu jakości powietrza atmosferycznego. Celem pracy jest odpowiedź na pytanie czy zróżnicowanie PDTŻ w wybranych podregionach województwa śląskiego w momencie urodzenia (PDTŻ0+) oraz powyżej 65. roku życia (PDTŻ65+) koresponduje z danymi o zanieczyszczeniu powietrza w latach 2008–2012. Materiał i metody. Zgromadzono dane dla 2012 roku o PDTŻ0+ oraz PDTŻ65+ dla mieszkańców trzech podregionów (GUS). Wanalizie uwzględniono trzy podregiony: o najlepszej (podregion bielski), o umiarkowanej (katowicki) oraz o najgorszej (rybnicki) jakości powietrza określone na podstawie średniorocznego stężenia zanieczyszczeń gazowych i pyłowych (WIOŚ, lata 2008– 2012). Następnie PDTŻ korelowano ze średnioobszarowymi poziomami zanieczyszczeń dla lat 2008–2012. Wyniki. Wyniki badania ujawniają zróżnicowanie PDTŻ w podregionach. Najniższe wartości PDTŻ0+ i PDTŻ65+ w 2012 roku dotyczyły mężczyzn (odpowiednio 70,1 i 14,8 lat) oraz kobiet (odpowiednio 78,7 i 18,6 lat) w podregionie katowickim. Najdłuższe PDTŻ0+ i PDTŻ65+ odnotowano u mężczyzn (odpowiednio 73,2 i 15,4 lat) i kobiet (odpowiednio 80,9 i 19,5 lat) podregionu bielskiego. Średnioroczne obszarowe stężenia zanieczyszczeń powietrza w podregionach bielskim, rybnickim i katowickim wyniosły dla PM10 odpowiednio 42,1, 61,4 i 51 μg/m3; dla PM2,5 odpowiednio 36,8, 39 i 32,3 μg/m3; dla benzo(a)piranu odpowiednio 7,4, 13,4 i 7,6 ng/m3. Wnioski: Próba powiązania długości trwania życia z jakością powietrza atmosferycznego nie dała jednoznacznej odpowiedzi, co może tłumaczyć fakt, że PDTŻ kształtowane jest przez różne czynniki, w tym m.in. wysokość dochodów, dostępną infrastrukturę medyczną, styl życia.
    Źródło:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2014, 17, 4; 47-53
    1505-7054
    2084-6312
    Pojawia się w:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Typologia i deskrypcja endemii o długotrwale największych i najmniejszych współczynnikach częstości zachorowań na raka jelita grubego w populacjach województwa śląskiego
    Typology and description of the endemic areas with a long-time biggest and smallest colorectal incidence rates in the Silesia voivodeship populations
    Autorzy:
    Zemła, Brunon
    Banasik, Tomasz R.
    Kołosza, Zofia
    Rumińska-Krawczyk, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1177978.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Wsi
    Tematy:
    endemie
    mężczyźni i kobiety
    rak jelita grubego
    woj. śląskie
    Opis:
    Background: The colorectal cancers (C18–C21, by ICD – X revision = RJG), it a big social-clinical problem. The high level differentiation (dependent of particular countries and regions within them; for example: Silesia voivodeship) common for frequency of incidence. Therefore an attempt looking for an endemic area with a longtime biggest and smallest incidence rates in the smaller population scale, what a make easy fight against cancers. Materials and methods: In the years 1999–2009 20682 persons were diagnosed for RJG. Basing on the data (as above) and demographic data, the different type of rates were calculated. All statistic procedures were in detail described anywhere [4–6]. Results: In the years 1999– 2009, in Silesia voivodeship, 20 682 cases of RJG were diagnosed, i.e. 53.5% among males and 46.5% among females. Age-adjusted rate for the whole Silesia voivodeship is 31.4 per 100 thousands to men and 19.5/100 thousands to women. In comparison between two extremely periods (1999–2009 : 2006–2009), age – adjusted incidence rates among men increased about 2.9%, and among women decreased about 6.5%. The distribution of age-standardized colorectal cancer rates within Silesia voivodeship, in the years 1999–2009, taking into account 36 counties – was very unequal so among males and at the same among females. But the most important epidemiological problem was the endemic areas with significantly biggest incidence rates among males: towns on the law of county: Częstochowa, Katowice, Bielsko-Biała and counties: mikołowski and wodzisławski; among females the endemic areas of this type were Bielsko-Biała town and his county. Conclusions: 1) Within Silesia voivodeship were revealed the endemic areas at statistically significantly high or low (in a long-time) then the overall incidence rate for the colorectal cancer among men and women. 2) The endemic areas with the biggest incidence colorectal rates (fig. 1D and 2D), it indications to priority screenings.
    Wstęp: Nowotwory jelita grubego (C18-C21, wg Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych, X rewizja, tu: rak jelita grubego = RJG), to duży problem społeczno-kliniczny. Na ogół częstość zachorowań na RJG charakteryzuje się – w zależności od poszczególnych krajów lub w ich obrębie wielu regionów (dla przykładu: woj. śląskie) – dużym zróżnicowaniem. Stąd próba poszukiwania endemii z długotrwale występującymi największymi i najmniejszymi współczynnikami zachorowalności na RJG w mniejszej skali populacyjnej, co ułatwi walkę z tymi nowotworami. Materiał i metody: W latach 1999–2009 na RJG zachorowały ogółem 20 682 osoby. W oparciu o te dane oraz dane demograficzne obliczono wielorakie rodzaje współczynników. Wszystkie procedury statystyczne zostały szczegółowo opisane gdzie indziej [4–6]. Wyniki: W latach 1999–2009 na terenie woj. śląskiego rozpoznano ogółem u obu płci 20682 przypadki RJG, tj. 53,5% wśród mężczyzn i 46,5% u kobiet. Standaryzowany współczynnik zachorowalności na te nowotwory wyniósł dla mężczyzn w woj. śląskim 31,4/100 tys., a dla kobiet 19,5/100 tys. W porównaniu 2 okresów skrajnych (1999–2002 : 2006–2009) zachorowalność wśród mężczyzn wzrosła o 2,9%, a u kobiet obniżyła się o 6,5%. Rozkład standaryzowanych współczynników zachorowalności na RJG w obrębie woj. śląskiego w latach 1999–2009 – biorąc pod uwagę 36 powiatów – był bardzo nierównomierny, tak wśród mężczyzn jak i kobiet. Ale najważniejszy problem epidemiologiczny stanowią endemie z istotnie największymi współczynnikami zachorowalności wśród mężczyzn: miasta na prawach powiatu: Częstochowa, Katowice, Bielsko-Biała oraz powiaty: mikołowski i wodzisławski; wśród kobiet endemię takiego typu stanowiło miasto Bielsko-Biała oraz powiat bielsko-bialski. Wnioski: 1) Na terenie województwa śląskiego istnieją endemie o statystycznie istotnie wysokich i niskich (długotrwałych) współczynnikach zachorowalności na raka jelita grubego, tak wśród mężczyzn jak i kobiet. 2) Endemie z największymi współczynnikami zachorowalności na raka jelita grubego (ryc. 1D i 2D), to wskazania do priorytetowych działań skryningowych.
    Źródło:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2013, 16, 3; 20-27
    1505-7054
    2084-6312
    Pojawia się w:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Endemie o długotrwale największych i najmniejszych częstościach zgonów na raka płuca na terenie województwa śląskiego
    An endemic areas with a long-time biggest and smallest mortality rates for the lung cancer on the Silesia viovodeship territory
    Autorzy:
    Zemła, Brunon
    Banasik, Tomasz R.
    Kołosza, Zofia
    Rumińska-Krawczyk, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178579.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Wsi
    Tematy:
    endemie
    mężczyźni i kobiety
    województwo śląskie
    współczynniki umieralności na raka płuc
    Opis:
    Background: The registration of deaths by causes (here: a lung cancer, C33–C34, by ISCD&HRP, X revision) in Silesia voivodeship (and in general for Poland) can be characterised by a high degree of completeness giving objective and reliable evaluations on mortality. Everywhere however the distribution of cancer mortality rates is very unequal (by the population groups, administrative units, etc.), what conducting go on to looking for risk areas (endemic areas with a long-lasting occurrence of the biggest and/or smallest mortality rates). It is a base of more rationally fight with cancers. Materials and methods: A lung cancer deaths data for Silesia voivodeship has been obtained from the G.U.S. (Main Statistical Office). A special “death certificate” guarantees to produce an objective picture of macro-, and micropopulation cancer mortality. Basing on the neoplasms and demographic data (from G.U.S. as well), the following mortality rates were calculated to be average for 11-year period (1999–2009) and two externally periods: 1999–2002 and 2006–2009: a) age-specific rates (for 5-year age groups, i.e. 0–4, 5–9, etc., up to the age of 85+), b) crude rates per 100 thousands and c) age-adjusted rates with the use of direct method by M. Spiegelman’s, with the use of the age structure of “world population” (by R. Doll’s). To evaluate of the statistically significant between standardized mortality rates (coun-ties : whole voivodeship) were used O.S. Miettinen’s and P. Katz’s procedures. Results: In 1999– 2009 (i.e. during 11-years), within Silesia voivodeship, 21826 (i.e. 77.3%) men died because of the lung cancer and 6397 (i.e. 22.7%) women; it is combined for both sexes – 28223 cases of death were registered. Age-adjusted mortality rate for males is 61.9/100 thousands and was distinctly bigger then among females – 13.7/100 thousands. However, in comparison two extreme periods (i.e. 1999– 2002 : 2006–2009), age-adjusted mortality rates because of the lung cancer in men decreased about 11.7%, and among women increased about 16.7%. The highest frequency of death cases caused by the lung cancer among men is concentrated in central and eastern part of Silesia voivodeship, urbanized and industrial. Similarly as for women (tab. II). The lung cancer in the borders (mainly for villages) of Silesia voivodeship is rarely diagnosed, as the result smaller mortality. Conclusions: 1. There is a partly chorologic correlation between endemic areas with a long-time the biggest and smallest lung cancer mortality, taking into account males and females population within Silesia voivodeship. 2. To highest risk endemic areas of the deaths for lung cancer is need putting into the public life more “aggressive” activities, especially concerning the primary preventive (for example in the overcoming nicotinizm).
    Wstęp: Rejestracja zgonów wg przyczyn (tutaj: nowotworów złośliwych płuca, C33–C34, wg MSKChiPZ, X rewizja) w woj. śląskim (i w ogóle w Polsce) charakteryzuje się wysokim stopniem kompletności dając miarodajne i obiektywne oceny w zakresie umieralności. Wszędzie jednak rozkład współczynników umieralności jest bardzo nierównomierny (wg grup populacyjnych, jednostek administracyjnych itd.), co prowadzi dalej do poszukiwań rejonów ryzyka (endemii) o długotrwałym występowaniu największych i/lub najmniejszych współczynników umieralności. To podstawa bardziej racjonalnej walki z nowotworami. Materiały i metody: Informacje o zgonach na nowotwory złośliwe płuca dla woj. śląskiego uzyskano w GUS. Specjalna „karta zgonu” daje rękojmię wykreowania obiektywnego obrazu makro-, czy mikropopulacyjnego umieralności na nowotwory. W oparciu o dane o nowotworach i dane demograficzne obliczono następujące rodzaje współczynników umieralności dla 11-letniego okresu (1999–2009) i dwóch okresów skrajnych: 1999–2002:2006–2009 – a) współczynniki cząstkowe (dla 5-letnich grup wieku, tj. 0–4, 5–9 aż do 85+), b) współczynniki surowe i c) współczynniki standaryzowane metodą bezpośrednią wg M. Spiegelmana, przy użyciu struktury wieku „populacji świata” (zmodyfikowanej wg R. Dolla). Do oceny istotności statystycznej pomiędzy współczynnikami standaryzowanymi (powiaty : całego województwa) użyto procedur O.S. Miettinena i P. Katza. Wyniki:W okresie 1999–2009 (tj. w ciągu 11 lat) z powodu raka płuca zmarło na terenie woj. śląskiego 21826 (tj. 77,3%) mężczyzn oraz 6397 (tj. 22,7%) kobiet; łącznie dla obu płci zarejestrowano 28223 zgony. Standaryzowany współczynnik umieralności dla mężczyzn wyniósł 61,9/100 tys. i był wyraźnie większy niż współczynnik dla kobiet – 13,7/100 tys. Jednakże w porównaniu 2 skrajnych okresów (tj. 1999–2002:2006–2009) standaryzowany współczynnik umieralności na raka płuca u mężczyzn obniżył się o 11,7%, a u kobiet wzrósł o 16,7%. Największa częstość zgonów z powodu raka płuca u mężczyzn koncentruje się w centralnej i wschodniej części woj. śląskiego, zurbanizowanej i uprzemysłowionej (ryc. 1). Podobnie jest u kobiet (ryc. 2). Na obrzeżach (głównie na wsiach) województwa zgony na raka płuca występują rzadziej. Wnioski: 1. Istnieje częściowa korelacja chorologiczna pomiędzy endemiami o długotrwale największych i najmniejszych współczynnikach umieralności na raka płuca wg płci w obrębie woj. śląskiego. 2. Do endemii o największym ryzyku zgonów na raka płuca należy wprowadzić bardziej „agresywne” działania zwłaszcza w zakresie profilaktyki pierwotnej (np. w zwalczaniu nikotynizmu).
    Źródło:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2013, 16, 2; 31-37
    1505-7054
    2084-6312
    Pojawia się w:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rejony endemiczne o długotrwale największych i najmniejszych współczynnikach częstości zachorowań na raka płuca w obrębie województwa śląskiego
    An endemic areas with a long-time biggest and smallest incidence rates for the lung cancer within Silesia voivodeship
    Autorzy:
    Zemła, Brunon
    Banasik, Tomasz R.
    Kołosza, Zofia
    Rumińska-Krawczyk, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178673.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Wsi
    Tematy:
    endemie
    mężczyźni i kobiety
    woj. śląskie
    współczynnik zachorowalności na raka płuca
    Opis:
    Background: The monitoring of the lung malignant neoplasms incidence provides reliable data (particularly to medical and administrative services) in order that they could work out and undertake current and a long-term decisions concerning with organisation of fight against cancer (including costs of cancer treatment, investments in oncology, anticancer education, etc.). But existing need most rationally resolves in a struggle with lung cancer (and other cancer). Therefore an attempts looking for the endemic areas with a long-lasting appear the biggest and smallest lung cancer incidence rates in the Silesia population. It is aim of this work. Materials and methods: The monitoring of the malignant neoplasm ills, among others of the lung cancer, is based on obligatory procedure of reporting them on a form MZN1a (from 1962 year). After verifications used in this work – 27 796 cases total for males and females suffering for the lung cancer within Silesia voivodeship in the years 1999-2009. Age-specific (for 5-year age groups), crude and age-standardized rates (with the use direct method by M. Spiegelman) and with the use of the age-structure of “world population” (by R. Doll) – were calculated. Comparisons of rate values (between endemic areas) made of the use O.S. Miettinen and P. Katz procedures. Results: Silesia voivodeship it is the region of high risk lung cancer incidence in comparison to other ones in Poland. Lung cancer incidence among women is – in comparison to men – lower. But, just as among men – it is strongly differentiated according to counties. However, in comparison two periods – 1999-2002 : 2006-2009 – standardized incidence rates among females have been increasing from 14.0/100 thousands to 15.6/100ths, i.e. about 11.5%, and among males have been decreasing distinctly: from 66.9/100ths to 53.6/100ths, i.e. about 20%. The biggest frequency of ill (statistically significant high) caused by the lung cancer among men concern following (an endemic areas with a biggest of menace) administrative units, i.e. counties: będziński, częstochowski, gliwicki, żywiecki and towns: Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jaworzno, Sosnowiec i Świętochłowice; similarly as for women: będziński (county) and towns: Bielsko-Biała, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jastrzębie-Zdrój, Katowice and Sosnowiec: it is the biggest risk of incidence for lung cancer within them. There is a partial correlation (coherence) between endemic areas of the biggest lung cancer incidence rates, taking into account sex, i.e. males and females. Conclusions: 1. There is a partial spatial correlation (coherence) between the endemic areas of highest and lowest incidence for lung cancer in the both sexes. 2. A more “aggressive” activities, especially concerning the primary preventive treatment care (i.e. overcoming nicotinism), could lead to decreasing the level of incidence caused by the lung cancer within high risk endemic areas.
    Wstęp: Monitoring zachorowalności, m.in. na raka płuca, dostarcza wiarygodnych danych (głównie służbom medyczno- administracyjnym) do wypracowywania i podejmowania bieżących oraz długofalowych decyzji związanych z organizacją walki z rakiem (leczenie, inwestycje onkologiczne, oświata antynikotynowa itp.). Ale istnieje potrzeba bardziej racjonalnych rozwiązań w walce z rakiem płuca (i nie tylko). Stąd próby poszukiwania endemii z długotrwale występującymi największymi i najmniejszymi współczynnikami zachorowalności na raka płuca w populacji śląskiej. I to jest celem tej pracy. Materiał i metody: Monitorowanie zachowań, m. in. na raka płuca, jest oparte o obowiązkowo- ustawową procedurę (od 1962 r.) ich zgłoszeń na karcie typu MZN1a. Po weryfikacjach w pracy wykorzystano 27.796 przypadków łącznie dla mężczyzn i kobiet chorujących na raka płuca na terenie woj. śląskiego w latach 1999– 2009. Obliczono współczynniki cząstkowe dla 5-letnich grup wieku, surowe i standaryzowane – metodą bezpośrednią (wg M. Spiegelmana) wg struktury wieku „populacji świata” (wg R. Dolla). Porównania wielkości współczynnikowych pomiędzy endemiami dokonano przy użyciu procedur O.S. Miettinena oraz P. Katza. Wyniki: Woj. śląskie należy w Polsce do regionów o wysokim ryzyku zachorowalności na raka płuca. Zachorowalność na raka płuca u kobiet – w porównaniu do mężczyzn – jest mniejsza, ale podobnie jak wśród mężczyzn silnie chorologicznie zróżnicowana wg powiatów. Jednakże w ujęciu dynamicznym, tj. w porównaniu 2 okresów – 1999-2002 : 2006–2009 – standaryzowane współczynniki zachorowalności wzrosły u kobiet z 14,0/100 tys. do 15,6/100 tys., tj. o ok. 11,5%, a u mężczyzn obniżyły się z 66,9/100 tys. do 53,6/100 tys., tj. o ok. 20%. Największa częstość zachorowań (statystycznie istotnie wysoka) na raka płuca wśród mężczyzn (endemie największego zagrożenia) dotyczyły następujących jednostek administracyjnych, tj. powiatów: będzińskiego, częstochowskiego, gliwickiego, żywieckiego oraz miast: Chorzowa, Dąbrowy Górniczej, Gliwic, Jaworzna, Sosnowca i Świętochłowic; wśród kobiet – podobnie: pow. będzińskiego i miast: Bielska-Białej, Chorzowa, Dąbrowy Górniczej, Gliwic, Jastrzębia Zdroju, Katowic i Sosnowca: to największe ryzyko zachorowania na raka płuc w ich obrębie. Istnieje częściowa zgodność (koherencja) pomiędzy endemiami największej zachorowalności na raka płuca uwzględniając płeć, tj. mężczyzn i kobiety. Wnioski: 1. Istnieje częściowa zgodność chorologiczna (koherencja) pomiędzy endemiami o największej i najmniejszej zachorowalności na raka płuca, przy uwzględnieniu obu płci. 2. Bardziej „agresywne” działania zwłaszcza w zakresie profilaktyki pierwotnej (zwalczaniu np. nikotynizmu) mogłyby się przyczynić do obniżenia poziomu zachorowalności na raka płuca w obrębie endemii wysokiego ryzyka.
    Źródło:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2013, 16, 1; 35-42
    1505-7054
    2084-6312
    Pojawia się w:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Endemie o największych i najmniejszych współczynnikach umieralności na nowotwory złośliwe ogółem w obrębie województwa śląskiego
    An endemic areas of the biggest and smallest mortality cancer rates for all sites combined within Silesia Voivodeship
    Autorzy:
    Zemła, Brunon
    Banasik, Tomasz R.
    Kołosza, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178750.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Wsi
    Tematy:
    endemie z największymi i najmniejszymi współczynnikami umieralności.
    umieralność na nowotwory ogółem
    województwo śląskie
    Opis:
    Background: An amount of the cancer deaths within Silesia Voivodeship is constantly increasing, although unequally in a separate districts. Therefore an attempt looking for endemic areas with long-lasting appear the biggest and smallest mortality rates. Materials and methods: On the basis of the „death cards” and the demographic data the main Bureau of statistics, the partial (for the 5-year age group: 0–4, 5–9, up till 85+) crude and standardized according to the age structure of the „world population”– cancer mortality rates were calculated. The calculations of the above mentioned rates were based on the 125,162 persons who died as the result of cancer in the years 1999– 2009 within Silesia Voivodeship. Results: It is assumed that in Silesia Voivodeship the registration of deaths by causes can be characterized by a high degree of completeness, what give objective and reliable statistics values. In the years 1999–2009 in Silesia Voivodeship 125,162 person died as the result of all cancers (70,544 males, i.e. 56,4% and 54,618 females i.e. 43,6%). Age-adjusted average mortality rates varied from minimum of 182.0/100 thousand to maximum 247.3/100 thousand among males and from 89.9/100 thousand to 135.4/100 thousand among females. The distribution of age-standardized cancer mortality rates for all sites among males and females within Silesia Voivodeship (by 36 counties) is very unequal. On the maps (fig. 1D and 2D) described the endemic areas with the biggest and smallest statistically significant mortality rates in the years 1999–2009. Conclusion: These results it is a base to organize of diverse prevention activities (anti-cancer education, secondary prevention – screenings, etc.).
    Wstęp: Liczba zgonów z powodu nowotworów złośliwych w obrębie woj. śląskiego stale wzrasta, chociaż nierównomiernie w poszczególnych powiatach. Stąd próba poszukiwania endemii z długotrwale występującymi największymi i najmniejszymi współczynnikami umieralności. Materiał i metody: Na podstawie „kart zgonu” i danych demograficznych z GUS zostały obliczone cząstkowe (wg grup 5-letnich: 0–4, 5–9 itd. aż do 85+), surowe i standaryzowane wg struktury wieku „populacji świata”– współczynniki umieralności. Obliczenia ww. współczynników oparto o 125.162 przypadki zgonów na nowotwory złośliwe w latach 1999–2009 w obrębie woj. śląskiego. Wyniki: Przyjmuje się, że rejestracja zgonów wg przyczyn w woj. śląskim charakteryzuje się wysokim stopniem kompletności, co daje obiektywne i miarodajne wartości statystyczne. W latach 1999–2009 w obrębie woj. śląskiego z powodu nowotworów złośliwych ogółem zmarły 125.162 osoby (70.544 mężczyzn, tj. 56,4% i 54.618 kobiet tj. 43,6%). Standaryzowane, średnie współczynniki umieralności wahały się od minimum 182,0/100 tys. do 247,3/100 tys. wśród mężczyzn i od 89,9/100 tys. do 135,4/100 tys. wśród kobiet. Rozkład standaryzowanych współczynników umieralności na nowotwory złośliwe ogółem jest wśród mężczyzn i kobiet w obrębie woj. śląskiego (wg 36 powiatów) bardzo nierównomierny. Na mapach (ryc. 1D i 2D) przedstawiono obszary (endemie) o statystycznie istotnie wysokich i niskich współczynnikach umieralności. Wniosek: Te wyniki to podstawa do organizacji różnorodnych działań przede wszystkim prewencyjnych (oświata antynowotworowa, prewencja wtórna – skryningi itp.).
    Źródło:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2012, 15, 4; 95-103
    1505-7054
    2084-6312
    Pojawia się w:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Endemie o największej i najmniejszej częstości zachorowań na nowotwory złośliwe ogółem w obrębie województwa śląskiego
    An endemic areas of the biggest and smallest incidence rates for all cancer within Silesia Voivodeship
    Autorzy:
    Zemła, Brunon
    Banasik, Tomasz R.
    Kołosza, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178778.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Wsi
    Tematy:
    endemie z największą i najmniejszą zachorowalnością
    mężczyźni i kobiety
    woj. śląskie
    zachorowalność na nowotwory złośliwe
    Opis:
    Background: The Silesia Cancer Register conducts systematic monitoring of the cancer incidence since 60-years XX c. within Silesia voivodeship. The Register encompasses the area that is inhabited about 4.8 mln inhabitants, according to the Main Bureau of Statistics. Amount of the persons suffering for cancer constantly increasing, although unequally by smaller administrative units, i.e 36 districts. Therefore necessity looking for really endemic area, especially with the biggest and smallest cancer incidence rates. Materials and methods: using the M. Segi’s and M. Kurihara’s procedure in the R. Doll’s modification the average incidence rates (partial, crude and standardized by the “age-world population structure”) – were calculated. The analysis was based on the 183.396 cases of persons (males, females) that were suffered on this area in the years 1999–2009. Results: In the year 1999–2009 in Silesia Voivodeship, 94.001 cases of all cancer (i.e 51.3 % from total) were diagnosed among males, and 89.395 cases (i.e 48.7%) among females. Age-adjusted incidence rates varied from minimum 227.0 to maximum 327.0/100 thousand (average for whole areas – 272.4/100 thousand) among males and females. The distribution of age-standardized cancer incidence rates (in periods: 1999–2009, 1999–2002 and 2006– 2009) for all sites by both sexes is very unequal. The rates of incidence were used in the chorological type of analyses (a looking for of endemic areas especially with the biggest incidence). There endemic areas were described (vide fig 1D and 2D). The most frequent and long-lasting suffering males and females in the following counties: będziński, bielski, cieszyński, mikołowski and towns: Bielsko-Biała, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jaworzno, Jastrzębie-Zdrój, Katowice, Tychy, Żory. Conclusion: This analysis is a based to organize of diverse mainly prevention activities, i.e anti-cancer education, screenings, etc.
    Wstęp: W obrębie woj. śląskiego, Śląski Rejestr Nowotworów prowadzi systematyczny monitoring zachorowań na nowotwory złośliwe od lat 60. XX w. Rejestr obejmuje obszar zamieszkały przez ok. 4,8 mln osób (wg GUS). Liczba osób chorujących na nowotwory złośliwe stale wzrasta, choć nierównomiernie wg 36 powiatów. Stąd konieczność poszukiwania rzeczywistych endemii, szczególnie o największych i najmniejszych wartościach współczynników zachorowalności. Materiały i metody: Według procedur M. Segi i M. Kurihary w modyfikacji R. Dolla obliczono współczynniki zachorowalności (cząstkowe, surowe i standaryzowane wg struktury wieku „populacji świata”). Analizę oparto na 183.396 przypadkach osób (mężczyźni i kobiety), które zachorowały na raka na tym obszarze w latach 1999– 2009. Wyniki: W latach 1999–2009 w obrębie woj. śląskiego rozpoznano wśród mężczyzn 94.001 przypadków (tj. 51,3% z ogółu), a wśród kobiet 89.395 zachorowań (tj. 48,7%). Standaryzowane współczynniki zachorowalności wahały się od 227,0 do 327,0/100 tys. (średnia dla województwa – 272,4/100 tys.) wśród mężczyzn i od 158,7 do 237,4/100 tys. (średnia – 204,5/100 tys.) wśród kobiet. Rozkład (w okresach: 1999–2009, 1999–2002 i 2006– 2009) standaryzowanych współczynników zachorowalności na nowotwory złośliwe ogółem wg płci jest bardzo nierównomierny. Współczynniki były wykorzystane w analizach typu chorologicznego (poszukiwanie rejonów endemii zwłaszcza największej zachorowalności). Takie endemie zostały opisane (vide ryc. 1D i 2D). Najczęściej i długotrwale chorują na nowotwory mężczyźni i kobiety następujących powiatów: będzińskiego, bielskiego, cieszyńskiego i mikołowskiego oraz miast: Bielsko-Biała, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jaworzno, Jastrzębie-Zdrój, Katowice, Tychy, Żory. Wniosek: Ta analiza to podstawa do organizacji głównie działań o charakterze prewencyjnym, tj. w zakresie oświaty antynowotworowej, skryningów itp.
    Źródło:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine; 2012, 15, 3; 35-45
    1505-7054
    2084-6312
    Pojawia się w:
    Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies