Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "literatura polska" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    W lustrze literatury – czesko-polski mit środkowoeuropejski i jego przeobrażenia
    In the Mirror of Literature. The Czech–Polish Central European Myth and Its Transformations
    Autorzy:
    Brodacka, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/54671966.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    mit
    Europa Środkowa
    literatura polska
    literatura czeska
    tożsamość
    myth
    Central Europe
    Polish literature
    Czech literature
    identity
    Opis:
    Tekst W lustrze literatury – czesko-polski mit środkowoeuropejski i jego przeobrażenia jest próbą zarysowania przemian mitu środkowoeuropejskiego, na który składają się kolejno: mit habsburski oraz jego kolejne ujęcia w twórczości austromodernistów po 1918 roku; odrodzenie mitu Europy Środkowej, które nastąpiło po drugiej wojnie światowej i związane było z ustrojem posttotalitarnym wprowadzonym w państwach należących do bloku sowieckiego; okres potransformacyjny – od lat dziewięćdziesiątych XX wieku do chwili obecnej. Komparatystyczne zestawienie literatury polskiej i czeskiej pozwala na prześledzenie rozwoju, transformacji i wyciszenia mitu Europy Środkowej, który jednocześnie wyraża problemy tożsamościowe obu narodów.
    The article In the Mirror of Literature. The Czech–Polish Central European Myth and Its Transformations is an attempt to outline the transformations of the Central European myth, which consists of the Habsburg myth and its transformations expressed in the works of Austromodernists after 1918; the revival of the Central European myth, which took place after the Second World War and was connected with the post-totalitarian regime introduced in the countries belonging to the Soviet bloc; and the posttransformation period – from the 1990s to the present. The comparative juxtaposition of Polish and Czech literature allows us to trace the development, transformation, and silencing of the myth of Central Europe, which at the same time expresses the identity problems of both nations.
    Źródło:
    Konteksty Kultury; 2019, 16, 2; 181-206
    2083-7658
    2353-1991
    Pojawia się w:
    Konteksty Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transfer czy osmoza? Literatura polska w angloamerykańskiej literaturze światowej
    Transfer or Osmosis? Polish Literature and the Anglo-American World Literature
    Autorzy:
    Jarniewicz, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/54186146.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    przekład literacki
    transfer kulturowy
    współczesna literatura polska
    literatura światowa
    literary translation
    cultural transfer
    contemporary Polish literature
    world literature
    Opis:
    Podjęty w artykule problem transferu kulturowego przybiera najpierw postać pytania o warunki udanego przeszczepienia dzieł literackich, a następnie o kryteria jego oceny. Wśród tych ostatnich autor wyróżnia trzy: wpływ przełożonego dzieła na literaturę języka przekładu, jego krytyczną recepcję oraz udział autora w debatach publicznych. Przeszczepione z sukcesem dzieło staje się elementem „literatury światowej”, kształtowanej jednak zawsze w obrębie określonej (tu: angloamerykańskiej) kultury. Zagadnienia te omówione zostają na konkretnych przykładach tłumaczeń współczesnej literatury polskiej na angielski i formach jej obecności w kulturze angloamerykańskiej, przy czym w centrum uwagi znajduje się nie tylko oddziaływanie przekładów na literaturę kultury docelowej, ale także wpływ tej literatury na przełożone dzieło. Bowiem transfer kulturowy to proces wielokierunkowej osmozy, w którego wyniku zmienia się i dzieło, i jego nowe środowisko.
    The article addresses the problem of cultural transfer, first, by defining its conditions, and, secondly, by asking about the criteria by which we can measure its success. Among the latter, one can mention the impact of the translated work on the target language literature, the critical reception of the work, and on its author’s presence in the public space of the foreign culture. The successfully transferred work becomes an element of “world literature,” constituted differently in different cultures. The article discusses these issues by analyzing specific examples of translations of contemporary Polish literature into English and various forms of their presence in the Anglophone world. Special attention is paid not only to the influence these translations have on the literature of the target language, but also on the ways in which they are in turn affected by their new cultural and linguistic environment. Cultural transfer is thus seen as a process of multidirectional osmosis, in effect of which both the translated work and foreign literature are modified.
    Źródło:
    Konteksty Kultury; 2020, 17, 1; 15-27
    2083-7658
    2353-1991
    Pojawia się w:
    Konteksty Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz getta warszawskiego w literaturze polskiej. Rekonesans
    The Image of the Warsaw Ghetto in Polish Literature: A Reconnaissance
    Autorzy:
    Buryła, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/54671992.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    getto warszawskie
    literatura polska
    topika Holokaustu
    historia XX wieku
    Warsaw Ghetto
    Polish literature
    the Holocaust
    history of the twentieth century
    Opis:
    Autor artykułu omawia syntetycznie obraz getta warszawskiego w polskiej poezji, prozie i dramacie. Ma ono najwięcej literackich realizacji spośród wszystkich gett istniejących na terenach dawnej Drugiej Rzeczpospolitej. Badacz prezentuje te tematykę w porządku chronologicznym omawiając obraz warszawskiej dzielnicy zamkniętej w czasie wojny, w epoce powojennej, stalinowskiej, od lat pięćdziesiątych do osiemdziesiątych oraz po roku 1989. Największe zmiany w obrazie getta dokonują się po roku 1989 i są związane ze zniesieniem cenzury, inwazją ujęć popkulturowych, pojawieniem się pisarzy urodzonych po wojnie. Autor poddaje refleksji również grupę tekstów, w których tematyka warszawskiego getta nie pojawia się bezpośrednio. Wskazuje ślady, według których można klasyfikować je jako utwory o warszawskim mieście za murem.
    The author of this paper provides a synthetic discussion of the image of the Warsaw Ghetto in Polish poetry, prose, and drama. The Warsaw Ghetto is the one with most literary representations among all of the ghettos that have existed in the territories that were part of the Second Polish Republic before the war. The scholar presents the topic in chronological order, discussing the image of the closed Warsaw district during wartime, in the post-war era, the Stalinist period, the time from the 1950s to the 1980s, and after the year 1989. The most notable changes in the ghetto imagery occur after the year 1989, and are associated with the abolishment of censorship, the invasion of pop-cultural reframings of the subject, and the debuts of writers born after the war. In his analysis the author also considers texts that do not take up the topic of the Warsaw Ghetto directly and he points to traces that open up the possibility of classifying those texts as works about the Warsaw city-beyond-the-wall.
    Źródło:
    Konteksty Kultury; 2019, 16, 1; 33-51
    2083-7658
    2353-1991
    Pojawia się w:
    Konteksty Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duszny mikroświat. Obraz relacji rodzinnych w powieściach Petry Soukupovej i Zośki Papużanki
    An Oppressive Micro-World. The Picture of Family Relations in the Novels of Petra Soukupová and Zośka Papużanka
    Autorzy:
    Maślanka, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/53709087.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Zośka Papużanka
    Petra Soukupová
    literatura polska
    literatura czeska
    powieść rodzinna
    rodzina w literaturze
    socjologia literatury
    Polish literature
    Czech literature
    family novel
    family in literature
    literature sociology
    Opis:
    Zarówno w polskiej, jak i czeskiej literaturze po roku 1989 wzrasta liczba narracji rodzinnych, które zdaniem wielu badaczy mogą z powodzeniem posłużyć jako pole do obserwacji społecznych przemian. Niniejszy artykuł podejmuje taką próbę w odniesieniu do dwóch powieści – Szopki Zośki Papużanki i Pod śniegiem Petry Soukupovej. Są one analizowane (w warstwie treściowej i językowej) w ujęciu porównawczym, a także – w duchu twierdzeń Agnieszki Mrozik, Anny Pekaniec i Evy Klíčovej – jako dokument dotyczący polskiej i czeskiej rzeczywistości oraz różnic w mentalności obu narodów. Opisano odmienny sposób, w jaki oba teksty dekonstruują mit szczęśliwej rodziny, ale również reprezentują szersze zjawiska kulturalno-społeczne – polską tradycję romantyczną oraz czeską ucieczkę od sfery publicznej w prywatną.
    Both in the Polish as well as in the Czech literature after 1989, the number of family narrative increases, which – according to many researchers – might be successfully used to observe social transformations. This article undertakes such attempt in regard to two novels – Szopka [Farce] by Zośka Papużanka and Pod śniegiem [Under the Snow] by Petra Soukupová. They are analysed (plot- and language-wise) from the comparative perspective, moreover – in accordance with the opinions of Agnieszka Mrozik, Anna Pekaniec and Eva Klíčová – they are treated as a document pertaining to Polish and Czech realities as well as the difference in both nations’ mentalities. Described were also a different methods, by which both texts deconstruct myth of happy family as well as represent a broader sociocultural phenomena – the Polish Romantic tradition and the Czech escape from the public into a private sphere.
    Źródło:
    Konteksty Kultury; 2022, 19, 4; 523-539
    2083-7658
    2353-1991
    Pojawia się w:
    Konteksty Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świat nieprzedstawiony. Ameryka w literackich świadectwach II emigracji
    Autorzy:
    Adamczyk, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/650425.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, rasizm, dyktatura, polska literatura i publicystyka emigracyjna
    Opis:
    The author of the article asks the emigration literature a perverse question concerning the world that it does not present. He references a Polish book by Juliusz Kornhauser and Adam Zagajewski, famous in early 1970s. He enumerates the peculiar “blanks” in this text, the spheres of the American reality that have not been shown in the emigration literature. The reason why they have been ignored was not always the ongoing propaganda warfare in the ideologically divided world of the era.
    Źródło:
    Konteksty Kultury; 2015, 12, 1
    2353-1991
    Pojawia się w:
    Konteksty Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mityzacja i mitologizacja. O książce Doroty Siwor Tropy mitu i rytuału
    Mythicising and Mythologising: On Dorota Siwor’s book, Traces of Myth and Ritual
    Autorzy:
    Tomalak, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/54185242.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    mit
    mityzacja
    mitologizacja
    polska literatura współczesna
    myth
    mythicising
    mythologising
    Polish contemporary literature
    Opis:
    Autorka omawia zagadnienia poruszane w książce Doroty Siwor Tropy mitu i rytuału. O polskiej prozie współczesnej – nie tylko najnowszej, takie jak mit, mityzacja i mitologizacja świata przedstawionego badanych książek. Prezentuje je w kontekście teorii badawczych dotyczących mitu, analizuje również koncepcje interpretacyjne Siwor. Podkreśla walory publikacji, erudycję autorki i jej swobodę w doborze wątków i motywów, układających się w wielowymiarową przestrzeń gry kombinatorycznej będącej sugestią potencjalnej Całości, Jungowskiego coniunctio oppositorum – zjednoczenia formy i materii, świata wyobrażonego i świata realnego, kultury i natury. Zaznacza także możliwe pola polemiki i krytyki doboru wykorzystywanych teorii.
    The author discusses the issues touched upon in the book penned by Dorota Siwor, Traces of Myth and Ritual. On Polish Contemporary Prose – Not Only the Latest such as myth, mythologising and mythicising the presented world in the analysed books. She presents them in the context of research theories concerning myth, also, analysing the interpretative conceptions proposed by Siwor. She emphasises the quality of the publication, author’s erudition and the freedom in the selection of threads and motifs, which create a multidimensional space for combinatorial game suggesting potential Fullness, Jung’s coniunctio oppositorum – the union of form and matter, the imagined and real-world, culture and nature. She also indicates the fields on which polemics and criticism of the selection of the theories applied are possible.
    Źródło:
    Konteksty Kultury; 2020, 17, 2; 213-223
    2083-7658
    2353-1991
    Pojawia się w:
    Konteksty Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy Gombrowicza czytano w Argentynie za jego życia?
    Was Gombrowicz Read in Argentina During His Lifetime?
    Autorzy:
    Terradas, Pau Freixa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/54188709.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Witold Gombrowicz
    literatura argentyńska
    Ferdydurke argentyńska
    recepcja Gombrowicza w Argentynie
    literatura polska na świecie
    Argentinian literature
    Argentinian Ferdydurke
    reception of Gombrowicz in Argentine
    Polish literature in global context
    Opis:
    Artykuł przedstawia argentyńską recepcję autora Trans-Atlantyku od jego przybycia do Buenos Aires aż do śmierci we Francji. Artykuł jest podzielony na trzy części, każda z nich poświęcona jest jednej z trzech dekad życia Witolda Gombrowicza. Autor wspomina o inicjalnych próbach nawiązania kontaktu z pisarzami argentyńskimi (na przykład z Jorge Luisem Borgesem czy czasopismem „Sur”), opublikowaniu pierwszych tekstów oraz zbiorowego tłumaczenia Ferdydurke w Café Rex w latach czterdziestych i zauważa, że w latach pięćdziesiątych Gombrowicz pogodził się z pisarskim nieistnieniem w kraju swej emigracji i zmienił strategię autopromocji. Dopiero po powrocie do Europy spotkał się z pierwszymi dowodami uznania w Argentynie, czemu towarzyszyła publikacja Diario argentino (Dziennik argentyński, wybór z Dziennika przygotowany z myślą o czytelniku argentyńskim).
    This article presents the Argentinian reception of the author of Trans-Atlantyk from his arrival in Buenos Aires until his death in France. The article is divided into three parts and each of them is dedicated to one of the three last decades of Witold Gombrowicz’s life. The author mentions the initial attempts of establishing relations with Argentinian writers (Jorge Luis Borges, for example, or the circle of the Sur magazine), first publication of texts as well as the collective translation of Ferdydurke in Café Rex during the 1960s, and recognizes that sometime in the 1950s Gombrowicz made peace with the fact of his literary obscurity in the land of his emigration, therefore changing his strategy of self-promotion. Only after he returned to Europe did the first signs of recognition reach him from Argentina, where the Diario argentino was just published (it was a selection of writings from Gombrowicz’s Diary for the Argentine reader).
    Źródło:
    Konteksty Kultury; 2020, 17, 1; 58-88
    2083-7658
    2353-1991
    Pojawia się w:
    Konteksty Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duch Dziejów i uroki parytetu. O recepcji polskiej poezji w Szwecji po 1989 roku
    Spirit of the Age and the Charm of Gender Parity. On the Swedish Reception of Polish Poetry After 1989
    Autorzy:
    Szewczyk-Haake, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/54186658.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    recepcja literatury polskiej za granicą
    tłumacz jako twórca kanonu
    literatura polska w Szwecji
    reception of Polish literature abroad
    translator as canon-maker
    Polish literature in Sweden
    Opis:
    Artykuł omawia zmiany, jakie od drugiej połowy lat osiemdziesiątych XX wieku zachodzą w recepcji (translatorskiej i recenzenckiej) polskiej poezji w Szwecji. Wskazano w nim na odejście od lektury liryki polskiej w kontekście historycznym i politycznym (co było dominującym „stylem recepcji” przez całe dziesięciolecia) i porzucenie ujęć w porządku historycznoliterackim na rzecz perspektywy antropologizującej. Analiza przykładów wskazuje, że od lat dziewięćdziesiątych XX wieku szwedzka krytyka wyraźnie poszukuje sposobów na zaakcentowanie niezależności omawianych przez siebie polskich autorów od „dziejowego” tła, na jakim się plasują (między innymi przypadek Adama Zagajewskiego, a także Tadeusza Różewicza). Kontekstem, w jaki z powodzeniem i bardzo konsekwentnie wpisywana jest współcześnie w Szwecji polska poezja, jest perspektywa feministyczna, zakorzeniona zapewne w długiej tradycji podejmowania „kwestii kobiecej” w Szwecji (szerzej: Skandynawii), a wyraźnie obecna również w szwedzkich badaniach historycznoliterackich dotyczących literatury polskiej prowadzonych w okresie ostatnich dwudziestu kilku lat. Poezja polskich poetek jest w tej chwili przedmiotem bacznej uwagi szwedzkich tłumaczy i komentatorów.
    The article deals with the changes that have been occurring in the reception (both translational and critical) of Polish poetry in Sweden since the 1980s. It points to the break with reading Polish poetry in the historical and political contexts (that were the dominant “style of reception” for several decades) and abandoning the order of literary history for the anthropological perspective. Analysis of examples shows that since the 1990s Swedish literary criticism was clearly seeking new ways of accentuating the independence of reviewed Polish authors from the “historical” background (e.g., the case of Adam Zagajewski but also of Tadeusz Różewicz). The context into which Polish poetry is successfully and very consequently inscribed in contemporary Sweden is the feminist perspective, which is rooted in the long-time tradition of taking up “the plight of women” in Sweden (or, more broadly, in all of Scandinavia) and clearly visible also in Swedish research in literary history pertaining to Polish literature that were conducted during the last three decades. The poetry of Polish female poets is currently the subject of intense focus of Swedish critics and translators.
    Źródło:
    Konteksty Kultury; 2020, 17, 1; 28-43
    2083-7658
    2353-1991
    Pojawia się w:
    Konteksty Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag na temat czeskiej recepcji polskiej tradycji reportażowej
    A Few Remarks on the Topic of Czech Reception of the Polish Reportage Tradition
    Autorzy:
    Benešová, Michala
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/53848782.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    reportaż
    polska literatura
    Czechy
    Mariusz Szczygieł
    Wojciech Tochman
    Paweł Smoleński
    reportage
    Polish literature
    Czech Republic
    Opis:
    Artykuł podejmuje refleksję nad wybranymi aspektami czeskiej recepcji tak zwanej polskiej szkoły reportażu. Na kilku konkretnych przykładach analizuje, jakie polskie teksty reportażowe ukazują się w czeskich przekładach, jak są one odbierane i jaki obraz polskiego reportażu wyłania się z takiej refleksji. Do analizy wybrane zostały przede wszystkim te materiały, które w jakiś sposób uwzględniają specyfikę gatunkową polskiego reportażu lub kulturowe różnice w odbiorze polskich tekstów reportażowych przez polskich i czeskich czytelników.
    The article reflects on the chosen aspects of the Czech reception of the so called Polish school of reportage. Using a few specific examples, it analyses which Polish reportage texts appear in Czech translation, how are they received and which picture of Polish reportage emerges from such reflection. For analysis purposes chosen were first and foremost these texts, which in some way present the genre characteristics of the Polish reportage or the cultural differences in its reception by Polish and Czech readers.
    Źródło:
    Konteksty Kultury; 2021, 18, 3; 345-357
    2083-7658
    2353-1991
    Pojawia się w:
    Konteksty Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kolabo po polsku – wczoraj i dziś
    Polish Style Collab – Yesterday and Today
    Autorzy:
    Jarzębski, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/53724229.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    kolaboracja
    współczesna historia Polski
    polska literatura współczesna
    polityczność literatury
    kalanie własnego gniazda
    collaboration
    Polish contemporary history
    Polish contemporary literature
    political context of literature
    Nestbeschmutzer
    Opis:
    Autor artykułu analizuje różnicę pomiędzy „złytoptakami” a pieszczochami politycznych systemów. Ci pierwsi są często precyzyjnie określeni, wyraźniejsi w swoich poglądach, natomiast ci drudzy – „zamazani”, często terająca dwa fronty, a już szczególnie upodobali sobie figurę Konrada Wallenroda. Takie środowiska najlepiej opisywali Jerzy Andrzejewski czy Leopold Tyrmand, ale ważna była też dyskusja wokół Traktatu o gnidach Piotra Wierzbickiego. Autor podejmuje próbę zestawienia historycznych i współczesnych kontekstów. Kolaboracja analizowana jest jako strategia wobec władzy, a także władzy wobec poddanych, których lojalność udaje jej się wyegzekwować.
    The author of the article analyzes the difference between Nestbeschmutzer and favorites of the political systems. The former are often precisely defined, clearer in their views, the latter are seen as “blurred. ”The latter often play on two fronts, and they eagerly identify with the figure of Konrad Wallenrod. Such social circles were best described by Jerzy Andrzejewski and Leopold Tyrmand, but the discussion around Piotr Wierzbicki’s work was impactful as well. The author of the article juxtaposes historical and contemporary contexts. Collaboration is therefore analyzed as a strategy towards the power, as well as the authority’s efforts to enforce loyalty among its subjects.
    Źródło:
    Konteksty Kultury; 2022, 19, 2; 183-195
    2083-7658
    2353-1991
    Pojawia się w:
    Konteksty Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wiara i jej widma. Na marginesie monografii Literatura a religia. Wyzwania epoki świeckiej
    Faith and Its Phantoms: On the Margin of the Monograph Literature and Religion. Challenges of the Secular Age
    Autorzy:
    Sosnowska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/53861629.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    religia
    literatura
    kultura polska
    postsekularyzm
    Charles Taylor
    czeski „ateizm”
    religion
    literature
    Polish culture
    post-secularism
    Czech “ateism”
    Opis:
    W artykule przedstawiono dwutomową publikację Literatura a religia. Wyzwania epoki świeckiej (Kraków 2020) jako nowatorską analizę polskiej literatury po roku 1945, w której wykorzystano nowe koncepcje badania religijności i sekularyzmu, przede wszystkim prace Charlesa Taylora. Podkreślono, że zaprezentowane w monografii odczytanie literatury modyfikuje też obraz polskiej kultury, za której cechę charakterystyczną uznaje się religijność. W odwołaniu do ważnych dyskusji i tekstów na temat sekularyzacji w publikacji zastosowano rozszerzone rozumienia religijności, wyjęte z formuły konfesyjnej. Pozwala to na ciekawe odczytania dzieł takich pisarzy, jak Witold Gombrowicz, Miron Białoszewski, Stanisław Lem, Marian Pankowski, wzbogacające paletę polskich postaw wobec wiary. Autorka artykułu zwraca uwagę na dwutomowy podział pracy: tom pierwszy prezentuje metodologie i teoretyczne ujęcia zagadnienia literatury i religii; tom drugi – analizy twórczości konkretnych pisarzy. Dzięki temu czytelnik otrzymuje kompendium sygnalizowanego przez tytuł zagadnienia, które daje mu zarówno przegląd teorii i narzędzi metodologicznych, jak i przykłady czytania na nowo dzieł literatury polskiej.
    The article presents the two-volume publication Literature and Religion. Challenges of the Secular Age (Kraków 2020) as an innovative analysis of the Polish literature after 1945, in which new concepts of researching religiousness and secularity – mostly the works of Charles Taylor – were used. It was highlighted that the literature reading presented in the monograph modifies the image of Polish culture, whose characteristic feature is identified as religiousness. Referring back to important discussions and texts on the topic of secularisation, an extended understanding of religiousness taken out of the confession formula was applied. Such approach enables an interesting reading of works of such authors as Witold Gombrowicz, Miron Białoszewski, Stanisław Lem and Marian Pankowski, which enriches the range of Polish attitudes towards faith. The author of the article notes the work’s division into two volumes: the first volume presents the methodologies and the theoretical approaches to literature and religion; the second volume is dedicated to the analysis of the oeuvres of the specific writers. Thanks to it, the reader receives a compendium on the topic signalised in the title, which provides the overview of theories and methodological tools as well as examples of new readings of Polish literary works.
    Źródło:
    Konteksty Kultury; 2021, 18, 3; 469-482
    2083-7658
    2353-1991
    Pojawia się w:
    Konteksty Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyklęcie Papuszy według Angeliki Kuźniak, czyli biograficzny reportaż jako esej
    Papusza’s Condemnation According to Angelika Kuźniak or the Biographic Reportage as an Essay
    Autorzy:
    Terradas, Pau Freixa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/53860107.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Angelika Kuźniak
    Bronisława Wajs Papusza
    polska szkoła reportażu
    reportaż biograficzny
    literatura faktu
    Polish school of reportage
    biographic reportage
    non-fiction literature
    Opis:
    Poniższy artykuł poświęcony jest literackiemu reportażowi biograficznemu Papusza i obrazowi romskiej poetki, który tworzy jego autorka. Angelika Kuźniak bada losy Papuszy poza mitem utrwalonym w kulturze popularnej, a poszukując Papuszy z krwi i kości, trafia na postać absolutnie tragiczną. Co oczywiste, autorka prezentuje niezwykle krytyczne spojrzenie feministyczne, które wychwytuje grzechy, za które poetka będzie musiała zapłacić, a na ogół są one związane z faktem bycia kobietą. Ale tu nie ma publicystyki, autorka sprawia, że fakty mówią za siebie. Fabuła jest tak skonstruowana, że komentarz moralny jest zbędny. Jest to książka sucha, minimalistyczna, zbudowana na czystych dokumentach i skrawkach życia, pozornie bez obróbki literackiej: jej stylizacja wyraża się w językowej zgrzebności, jakby naśladującej twarde życie Papuszy (życie, w którym szuka się poezji), jej prymitywne pismo, a nawet jej ubogą i naiwną poezję. Jak zobaczymy, w losie Papuszy spotykają się trzy wielkie anatemy: kobiecość, cygańskość i inność. Ale Kuźniak wykracza poza konkretną relację biograficzną, która z kolei służy jako wektor mikrohistoryczny, dzięki któremu uzyskujemy dostęp do wizji historii polskich Romów w XX wieku. W ten sposób Papusza staje się esejem krytycznym dotyczącym dyskryminacji, płci i inności. 
    The following article deals with the literary biographical reportage Papusza and the author’s impression of the Gypsy poetess. Kuźniak explores Papusza’s life beyond the myth rooted in popular culture. And in her search for the real Papusza she finds an absolutely tragic figure. Naturally, the author applies a highly critical feminist gaze that detects the “sins” for which the poetess will have to “pay”, and in general these are related to the fact that she is a woman. But there is no discourse here: the author makes the facts speak for themselves. The plot is constructed in such a way that the moral commentary is redundant. Kuźniak’s work is a dry, minimalist book, built upon bare factsand scraps of life, with no apparent literary work: its stylisation is expressed through linguistic coarseness, imitating Papusza’s austere way of life (a life where the poetry is sought after), her primitive writing and even her naive poetry. As we shall see, three great condemnations loom over Papusza’s life: femininity, gypsyness and otherness. But Kuźniak goes beyond the specific biographical account, which in turn serves as a micro-historical vector through which we gain access to a vision of the history of Polish Gypsies in the twentieth century. Thanks to that Papusza thus becomes a critical essay dealing with the issues of discrimination, gender and otherness.
    Źródło:
    Konteksty Kultury; 2021, 18, 3; 448-458
    2083-7658
    2353-1991
    Pojawia się w:
    Konteksty Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Literatura a religia. Tradycje polskiej i bułgarskiej humanistyki w perspektywie kulturowej konfrontacji
    Literature and Religion. Traditions of Polish and Bulgarian Humanities in the Perspective of Cultural Confrontation
    Autorzy:
    Drzewiecka, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52899232.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    literatura a religia
    myśl postsekularna
    literaturoznawstwo
    kultura polska
    kultura bułgarska
    literature and religion
    postsecular thought
    literary studies
    Polish culture
    Bulgarian culture
    Opis:
    Artykuł podejmuje kwestię różnic w sposobach rozumienia i interpretowania problematyki „literatura a religia” w humanistyce. Przedmiotem uwagi jest literaturoznawstwo polskie i bułgarskie jako zupełnie odmienne pod względem uwarunkowań społeczno-kulturowych, politycznych i wyznaniowych. Analiza prowadzona jest w perspektywie postsekularnej i służy wskazaniu na możliwe kryptoteologiczne ramy dla założeń i praktyk typowych dla polskiego i bułgarskiego pola naukowego. Celem jest naświetlenie kontekstów kulturowych, warunkujących lokalne specyfiki, a także wskazanie na możliwości wykorzystania tychże na potrzeby ożywczego samozdystansowania dyscyplin(y).
    The article addresses the differences in the ways in which the research issue of “literaturę and religion” is understood and interpreted in the humanities. The focus of attention is on Polish and Bulgarian literary studies as two cases which are very different in terms of socio-cultural, political and religious conditions. The analysis is conducted from a postsecular perspective and serves to indicate a possible crypto-theological framework for assumptions and practices typical of the Polish and Bulgarian scholarly fields. The aim of the article is to comment on the cultural contexts that condition local specificities, and to show the possibilities of using those for the purposes of self-distancing and invigorating of the discipline(s).
    Źródło:
    Konteksty Kultury; 2024, 21, 1; 78-97
    2083-7658
    2353-1991
    Pojawia się w:
    Konteksty Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies