- Tytuł:
-
Wobec Niemożliwego – estetyka negatywna i efekt obcości w audiowizualnych realizacjach Béli Tarra i Krystiana Lupy
In View of the Impossible – Negative Aesthetics and the Effect of Strangeness in Audiovisual Works of Béla Tarr and Krystian Lupa - Autorzy:
- Sarbiewska, Joanna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/28637645.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
- Tematy:
-
zwrot ikoniczny
Béla Tarr
Krystian Lupa
iconic turn - Opis:
-
Zwrot ikoniczny w kulturze to fakt dokonany. Współczesny prymat świadomości obrazowej trafnie rozpoznał Ferdinand Fellmann, konstatując, że przeciwstawia się ona specyfice językowego odsłaniania świata, pozwalając wybrzmieć wymiarowi obrazu, który nie mieści się w granicach świadomości intencjonalnej. Ten ikoniczny zwrot odnajduje szczególną realizację w twórczości Béli Tarra i Krystiana Lupy. Niezależnie od różnicy medium, to właśnie w przestrzeni audiowizualnej ich dzieł konstytuuje się estetyka negatywna i efekt obcości, które rezonują z koncepcją mocy wizualnego zdarzenia Georges’a Didi-Hubermana. Strategia estetyczna obu reżyserów jest w istocie strategią poznawczą – dekonstrukcja/oczyszczanie filmowej i teatralnej widzialności z pozytywnych środków przedstawienia, linearnej narracji, klasycznego modelu projekcji-identyfikacji służy eksploracji Niemożliwego. Negatywność i obcość ciemnych, pustych przestrzeni odsłania się tu w kontemplatywnym rytmie nicościowania i wyciszania struktur świata przedstawionego bądź wyłania się z gestów wizualno-audialnej intensyfikacji, doprowadzanej do ekstremum i zestawianej z fazami radykalnego milczenia i bezruchu. Estetyczna apofaza, na wzór Derridiańskiej chory, celuje w doświadczenie nad-widzenia (i nad-słuchu), realizując swoisty model mistyki negatywnej, którą otwiera śmierć metafizyki obecności. Autorka analizuje ową strategię na przykładzie obrazów Potępienia Tarra i Wymazywania Lupy.
Iconic revolution in culture is a fait accompli. The contemporary primacy of image based consciousness was correctly recognised by Ferdinand Fellmann, who noted that it opposes the specifics of language based vision of the world by letting the dimension of the image which extends beyond intentional consciousness to take its full course. This iconic change is particularly important in the work of Bela Tarr and Kristian Lupa. Independently of the difference in media, it is in the audiovisual dimension of their work, that the negative aesthetics and the effect of strangeness are constituted, which resonate with Georges Didi-Huberman’s concept of the power of visual event. The aesthetic strategy of both directors appears to be a cognitive one - deconstruction/cleansing of the visible in the film and theatre from positive means of presentation, linear narrative, the classic model of projection-identification serves the exploration of the Impossible. The negativity and strangeness of dark, empty spaces is revealed here in contemplative rhythm of nothing making and muting the structures of the world represented, or it emerges from gestures of audiovisual intensification, taken to the extreme and contrasted with phases of total silence and absolute stillness. The aesthetic apophasis, like Derridean Khöra, aims at the experience of over-seeing (and over-hearing), realising a specific model of negative mysticism, which is initiated by the death of metaphysics of presence. The article examines this strategy using the examples of Lupa’s Extinction (Wymazywanie) and Tarr’s Damnation (Kärhozat). - Źródło:
-
Kwartalnik Filmowy; 2014, 87-88; 262-270
0452-9502
2719-2725 - Pojawia się w:
- Kwartalnik Filmowy
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł