Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "zmienność sezonowa" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-38 z 38
Tytuł:
Przepływy ekstremalne wybranych rzek środkowej Polski w latach 1951-2000
Extreme discharges of selected rivers in Central Poland in 1951-2000
Autorzy:
Jokiel, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945263.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
przepływ rzeczny
zmienność sezonowa przepływu
zjawiska ekstremalne
środkowa Polska
prawdopodobieństwo
Opis:
The following study is an attempt to create a multiaspect statistical analysis of 50-years long sequences of monthly extreme llows of three rivers of central Poland: Warta in Sieradz, Bzura in Sochaczew and Pilica in Przedbórz (1951-2000). Those rivers play leading roles in water management of one of the poorest in surface water regions of country - central Poland. The knowledge of their regime and identification of its changes in time especially due to low and high flows is a basis for future planning and efficient water management in regional scale. Within this work functions of monthly extreme flow distributions were identified and distinct probability quantiles were calculated (fab. 1-2; Attachments I-VI). Looking at flow maxima it was noted that for snow-melt freshets months (lI, Ill, IV) the most characteristic were gamma and Weibull's distributions, while for the months of 'summer freshet (VI, VII, VIII) - gamma and log-gamma functions. In case of monthly minima was slightly different. The greatest number of sequences might have been described by Weibull's distribution, significantly smaller number by log-gamma, last two functions appeared very rarely. The biggest annual specific capacity of probability of exceeding l% characterize Pilica river. It was much bigger than analogous runoffs calculated for Warta and Bzura rivers. For Warta and Bzura annual low llows of probability of exceeding 99% were also 8 times smaller than their ecological discharges. In case of Pilica this difference was about 400% smaller. There were investigated the perennial and seasonal dynamics of extreme llows (attachments VII, IX), changeability of monthly llow amplitudes (Fig. 13, 14) as well the trends and their significance (Tab. 4). Long lasting maximum llow series for months of the same names from cold half-year were investigated in 3 rivers and characterized by negative trends (sometimes statistically significant) - Pilica (XI-IV); Bzura (II, III). The lowest flows period systematically moved from early summer (in 1951-1960) towards late summer or even early autumn (in 1991-2000). This trend was very pronounced and unambiguous. Perennial changeability of warm half-year minimum series was usually smaller than of parallel series in cold half-year. All monthly minima of Warta increased, Pilica's - decreased, while the observed tendencies for Bzura were variegated. Most of the obtained trend lines indicate on tendencies of decreasing in the series of monthly amplitudes, although statistically significant trends are characteristically arranged. Statistically significant trends occur during late winter and early spring (I-II), what is more they concern all studied rivers. The analysis indicate on a small decrease in changeability of flows in investigated rivers, which is characterized by slightly systematic increase of monthly minima and amplitude decrease. However, those phenomena are visible best during cold half-years and concern mainly month of freshets (II, III).
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2008, 8
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jednostkowe zużycie wody w gospodarstwie domowym w 8-letnim okresie obserwacji
Unit water consumption per household during 8-year period of observations
Autorzy:
Pawełek, J.
Kaczor, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62649.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
gospodarstwa domowe
zuzycie wody
zuzycie jednostkowe
nierownomiernosc zuzycia wody
zmiennosc sezonowa
zmiennosc dobowa
Opis:
W pracy poddano analizie ośmioletni (1997–2004) okres badań zużycia wody w wybranym gospodarstwie na terenie osiedla domów jednorodzinnych w Krakowie. Zużycie wody odniesiono do liczby mieszkańców korzystających z wody w badanym gospodarstwie, określając jej jednostkowe zużycie, a następnie nierównomierność dobową jej poboru. Gospodarstwo składało się z 4 stałych mieszkańców. Podstawą do analizy były odnotowane w dzienniku obserwacyjnym codzienne stany wodomierza domowego, przejściowe zmiany liczby mieszkańców oraz występowanie celów zużycia wody poza mieszkaniem, np. podlewanie ogrodu, mycie samochodu itp. Budynek ma pełne wyposażenie w urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne, tzn. woda wodociągowa doprowadzona jest do mieszkania wyposażonego w zlew kuchenny, spłukiwane ustępy i dwie łazienki z urządzeniami kąpielowymi. W początkowym okresie badań, ścieki z budynku były kierowane do zbiornika bezodpływowego, a od listopada 1997 były odprowadzane zbiorowym systemem kanalizacyjnym. Uzyskane wyniki badań wykazały, że jednostkowe dobowe zużycie wody wahało się w latach 1997–2004 od 5,9 do 693,3 dm3∙M-1∙d-1, natomiast średnie jednostkowe dobowe zużycie wody mieściło się w przedziale od 135,5 do 177,5 dm3∙M-1∙d-1 w zależności od roku. Największa różnica między jednostkowymi średnimi dobowymi poborami wody w poszczególnych miesiącach wystąpiła w roku 2000, wynosząc aż 132,8 dm3∙M-1∙d-1, natomiast najmniejsza w roku 1997 (44,6 dm3∙d-1). Maksymalne jednostkowe dobowe zużycie wody występowało najczęściej w okresie letnim, co stwierdzono w sześciu latach na osiem analizowanych. Pobór wody w poszczególnych latach odznaczał się współczynnikiem nierównomierności dobowej wynoszącym od 2,4 do 4,5, a zatem znacznie wyższym od podawanego przez odpowiednie wytyczne (1,6). Wskaźniki jednostkowego zużycia wody oraz ich nierównomierność kształtowane są w znacznym stopniu przez częstość i rodzaj występowania celów dodatkowych, które głównie występują w lecie, stąd jednostkowe zużycie wody w porze letniej wynoszące 171,1 dm3∙M-1∙d-1 było znacznie wyższe od średniej w pozostałych porach roku (149,3 dm3∙ M-1∙d-1).
The work analyses the eight-year (1997–2004) period of research on water consumption by a selected household in a housing estate in Krakow. Water consumption was referred to the number of persons using water in the investigated household, a unit consumption was determined and daily irregularities in the uptake of water. The household numbered four permanent dwellers. The basis for analysis were daily indications of water meter registered in the observation journal, temporary changes of the number of inhabitants and water use outside the flat, e.g. for garden watering or car washing, etc. The investigated building is fully furnished with running water and sewer system, i.e. running water is supplied to the flat furnished with kitchen sink, flushed toilets and two fully equipped bathrooms. In the initial period of investigations, wastewater from the building was directed into a cesspool but since November 1997 it has been drained by common sewer system. Obtained research results revealed that daily unit water use in 1997–2004 ranged between 5.9 and 693.3 dm3∙M-1∙d-1, whereas average unit daily water consumption fell within the 135.5 and 177.5 dm3∙M-1∙d-1 depending on year. The biggest difference between average daily unit water uptakes in individual months was registered in 2000 and reached 132.8 dm3 ∙M-1∙d-1, while the smallest was noted in 1997 (44.6 dm3∙d-1). Maximum daily unit water use was noted in the summer period, which has been found in six out of eight analysed years. Water intake in individual years was characterised by daily irregularity coefficient ranging between 2.4 and 4.5, therefore much higher than stated by the respective guidelines (1.6). Indexes of unitary water consumption and their irregularity are to a greater extend shaped by the frequency of occurrence and kind of additional purposes of water use, which appear mainly in summer, so unit water consumption in the summer season 171.1 dm3∙M-1∙d-1 was much higher than in the other seasons (149.3 dm3∙M-1∙d-1).
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 2/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sezonowa zmienność zasobów wód podziemnych o zwierciadle swobodnym w zlewni Pilicy
Seasonal variability of unconfined groundwater resources in the Pilica catchment
Autorzy:
Tomalski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1376006.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
seasonal variability
groundwater
Pilica catchment
zmienność sezonowa
wody podziemne
zlewnia Pilicy
Opis:
The paper attempts to identify seasonal variability of groundwater table in the Pilica catchment. Procedure created by Ch. G. Markham was used. It allows to compare results with analogical characteristics of other aquifers from central Poland. Sixteen piezometers were used for the research.They represent shallow aquifers located in the Pilica catchment and its surrounding and they are part of a measurement network of PIG-PIB (years from 2003 till 2014 were used). All of the aquifers with 10 years data series were chosen for the analyzed group. They represent the whole spectrum of occurrence of groundwaters in the Pilica catchment.Before the analysis homogeneity of time series was checked by two statistical tests: parametric F-Snedecor test (exams null hypothesis about variance equality) and non-parametric series test (exams null hypothesis about origin of two samples from the same general population). All of numeric strings were statistically homogeneous.Time series of mean monthly depth to groundwater table in all piezometers were changed into groundwater ordinates. In that way, maximum values are compared with the maximum level of groundwater table. Next, for all the aquifers the Markham characteristics of seasonal variability were calculated. First of them is seasonality index (IS) and it ranges from 0 to 100%. The second characteristic is time of concentration (WPK). During the interpretation of WPK values it is important to remember that this characteristic shows only time of concentration (it must not be associated with terms of maximum level of the examined phenomenon).Aquifers in the Pilica catchment are characterized by differential seasonality index raning from 1 to 30%. It means that rhythm of groundwater table changes is not seasonal in part of aquifers. Despite that, the seasonal variability of groundwater level is stronger in the Pilica catchment than in other aquifers in central Poland (IS is on average almost double). Time of concentration coefficients are differential too. They occur from February to July in the Pilica catchment, while in the whole central Poland they are concentrated in two terms (late winter and summer). Unlike other parts of central Poland, changes of groundwater resources are characterized by poor correlation with hydrogeological parameters of aquifers or mean depth to the groundwater level in piezometers in the Pilica catchment.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2015, 70, 2; 101-116
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sezonowa zmienność fizyko-chemiczna źródeł Babiogórskiego Parku Narodowego
Seasonal physico-chemical changes of water springs in the Babiogórski National Park
Autorzy:
Malata, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/887125.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
Babiogorski Park Narodowy
warunki klimatyczne
zrodla
cechy fizykochemiczne
zmiennosc sezonowa
Źródło:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences; 2015, 24, 1[67]
1732-9353
Pojawia się w:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prewalencja zakazenia kleszczy I.ricinus kretkami Borrelia burgdorferi s.l.: sezonowe i roczne zmiany
Autorzy:
Pawelczyk, A.
Sinski, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/837815.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
infekcja bakteryjna
wektory chorob
zmiennosc roczna
kleszcze
zmiennosc sezonowa
Ixodes ricinus
Borrelia burgdorferi
kretki
Źródło:
Annals of Parasitology; 2004, 50, 2; 253-258
0043-5163
Pojawia się w:
Annals of Parasitology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prewalencja zakażenia kleszczy I.ricinus krętkami Borrelia burgdorferi s.l.: sezonowe i roczne zmiany
Prevalence of Ixodes ricinus infection with Borrelia burgdorferi s.l.: seasonal and annual variations.
Autorzy:
Pawełczyk, A.
Siński, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2146459.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
infekcja bakteryjna
wektory chorob
zmiennosc roczna
kleszcze
zmiennosc sezonowa
Ixodes ricinus
Borrelia burgdorferi
kretki
Opis:
The present study deals with the ecology of Lyme borreliosis in Northern Poland. The complexity of environmental conditions are: (1) the presence of certain rodent hosts for the Borrelia, (2) the seasonal patterns of abundance and infection rate of /. ricinus in the population of rodents and on vegetation, (3) the prevalence of B. burgdorferi s.1., B. garinii and B. afzelii. The longterm studies were carried out on a monthly basis from April to October (1998-2001) in woodlands at Urwitałt near Mikołajki on the Mazury Lakes. Two methods of spirochate detection were used: indirect immunofluorescence assay (IFA) and polymerase chain reaction (PCR). The dynamics of ticks infestation, differences in infestation rates between years, months, age and sex for two species of rodents (Clethrionomys glareolus, Apodemus flavicollis) were analysed using the software package Statgraphics version 7 and GLIM 4 (statistical system for generalized linear interactive modeling, Royal Statistical Society 1993). We were able to demonstrate that in selected habitat of Mazury Lakes the spirochaetal agent of Lyme borreliosis occurs quite frequently, both in rodents and in vector — /. ricinus. Comparing C. glareolus and A. flavicollis, each rodent species showed different, seasonal and sex dependent, host infection with Borrelia. Due to the courses of prevalence of infection, both for partially engorged ticks and questing ticks, the risk of human infection seems to be highest in spring. The infection rate of engorged larvae was much higher than in questing larvae. We conclude that both species of rodents, highly abounded in the Mazury Lakes district, may represent significant zoonotic reservoir for B. burgdorferii sl., B. garinii and B. afzelii.
Źródło:
Wiadomości Parazytologiczne; 2004, 50, 2; 253-258
0043-5163
Pojawia się w:
Wiadomości Parazytologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sezonowa zmienność stosunku azotu do fosforu w górnej części zlewni rzeki Zagożdżonki
Seasonal variability of nitrogen to phosphorus ratio in a upper part of Zagozdzonka River catchment
Autorzy:
Hejduk, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/886765.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
hydrologia
rzeka Zagozdzonka
zlewnie rzek
azot
fosfor
zmiennosc sezonowa
zlewnie rolnicze
Źródło:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences; 2012, 21, 1[55]
1732-9353
Pojawia się w:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sezonowa zmienność stanów wód gruntowych w lasach łęgowych Uroczyska Warta
Seasonal changeability of groundwater in floodplain forest on the Uroczysko Warta
Autorzy:
Okonski, B.
Miler, A.T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60826.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
tereny zalewowe
Uroczysko Warta
lasy legowe
wody gruntowe
poziom wod gruntowych
zmiennosc sezonowa
Opis:
Teren badań znajduje się na obszarze leśnictwa Czeszewo w Uroczysku Warta w Nadleśnictwie Jarocin. Uroczysko Warta jest kompleksem leśnym zlokalizowanym na terasie zalewowej lewego brzegu rzeki Warty, pomiędzy 332 a 337,5 km jej biegu oraz ujściowym odcinkiem rzeki Lutyni (0 do 3,2 km). Średnia suma opadów atmosferycznych w rejonie badań za okres lat 1951–2000 wynosi 546 mm. Zmienność opadów rocznych w poszczególnych latach może być bardzo duża: raz na 10 lat sumy opadów mogą spadać do około 380 mm. Widoczna jest cykliczność wieloletnia występowania lat wilgotnych i posusznych. Ocenę sezonowych zmian stanów wód gruntowych przeprowadzono na podstawie monitoringu, w okresie od marca 2009 roku do maja 2011 roku. Pomiary prowadzono w 26 piezometrach automatycznie oraz wykorzystano obserwacje na 7 łatach wodowskazowych zainstalowanych na starorzeczach i rzece Lutyni. Lasy łęgowe należą do najbardziej złożonych ekosystemów. Regulacja koryt rzek, budowa obwałowań i zbiorników retencyjnych przyczyniły się do ograniczenia występowania zalewów i redukcji obszarów zalewowych i w rezultacie do degradacji lasów dolinnych. W Polsce jedynie 0,2% całkowitej powierzchni siedlisk łęgowych zajmują lasy łęgowe. Uroczysko Warta stanowi jedno z najważniejszych skupisk tych siedlisk. Wybudowanie w środkowym biegu rzeki Warty zbiornika Jeziorsko przyczyniło się do zmiany reżimu rzeki. Stąd w Uroczysku Warta zastosowano system urządzeń wodno-melioracyjnych, którego celem jest odtworzenie warunków hydrologicznych korzystnych dla zachowania ekosystemów lasów łęgowych łącznie z monitoringiem wód gruntowych i powierzchniowych. Zapas wody w glebie związany głównie ze stanem wód gruntowych wykazuje zmienność krótkoterminową i długoterminową. Zmiany krótkoterminowe związane są z warunkami pogodowymi oraz zużyciem wody przez roślinność. Zmienność długoterminowa wiąże się m.in. fazą rozwoju roślinności. Z uwagi na stosunkowo krótki okres monitoringu, w pracy przedstawiono aspekty związane ze zmiennością krótkoterminową stanów wód gruntowych. Stany wód gruntowych na Uroczysku Warta wykazują duże skorelowanie ze stanem napełnienia starorzeczy (współczynnik korelacji wynosi 0,758, p<0,000001). Zmienność stanów wód gruntowych jest dość znaczna, maksymalne tygodniowe wzrosty i spadki wynoszą ponad 20 cm. Sezonowość stanów wód gruntowych jest wyraźna, dla wartości średnich: zima -153,6 wiosna -206,5 lato -239,7 jesień -235,8 cm p.p.t. Podobne względne zmiany odnotowano dla wartości maksymalnych i minimalnych. Wyniki monitoringu stanów wód gruntowych wskazują na efektywność zastosowanego w Uroczyska Warta aktywnego systemu ochrony ekosystemów łęgowych.
The research area is located in Uroczysko Warta, Czeszewo Forest District, Jarocin Forest Division. The Uroczysko Warta is a forest, situated on flood plain terrace on the left bank of the Warta River, between 332 and 337.5 km of its course and the confluence section of the Lutynia River (0 to 3.2 km). Mean annual precipitation for the period of 1951 – 2000 is 546 mm. Variability of annual precipitation is very high: every 10 years precipitation is ca 380 mm and a cyclicity is observed for episodes of wet and dry years. Assessment of seasonal variability of ground water level was performed on the basis of monitoring data for the period from March 2009 to May 2011collected from 26 piezometers. In addition data series of water stages from 7 gauging staffs installed in oxbow lakes and Lutynia River were utilized. Groundwater levels were measured automatically. Flood plain forests are the most complex forest ecosystems. River channelization, construction of embankments, river damming and construction of reservoirs resulted in reduction of flooding events fraquency and degradation of flood plain forests. In Poland only 0.2% of total area of flood plain forest habitats is covered by flood plain forests. Uroczysko Warta forest is one of the most important locations of these sites. The construction of the Jeziorsko reservoir in the middle course of the Warta River has resulted in changes of the river regime. Thus, a system of water engineering constructions with hydrologic monitoring was implemented in Uroczysko Warta to restore hydrological conditions similar to natural to preserve flood plain forest ecosystems. Water storage of soil, strongly related with groundwater level, shows long-term and short-term variability. Short-term changes are related to current weather conditions and use of water by vegetation. Long-term is the effect e.g. vegetation development processes. Due to relatively short monitoring period, the paper presents the results of short-term variability of groundwater level. Groundwater level patterns in the Uroczysko Warta Forest are strongly related to oxbow lakes storage sates (correlation index 0.758, p<0.000001). Variability of groundwater levels is relatively high, maximum weekly changes are higher than 20 cm. Seasonal patterns of groundwater changes are apparent in average values 153.6 for the Winter, 206.5 for the Spring, 239.7 for the Summer and for the Autumn – 235.8 cm b.g.s. Seasonal patterns are also visible for the maximum and minimum groundwater levels. The results of groundwater level monitoring indicate that the system of hydrologic protection of flood plain forests implemented in Uroczysko Warta Forest is effective.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2013, 3/I
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza zmienności stężenia jonów chromu w ściekach dopływających do zbiorczej oczyszczalni w Nowym Targu
Analysis of variation of chromium ion concentration in wastewater inflow to the corporate wastewater treatment plant in Nowy Targ
Autorzy:
Nowobilska-Majewska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400227.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
ścieki garbarskie
stężenia chromu
zmienność sezonowa
tanning wastewater
chromium concentration
seasonal variability
Opis:
Celem pracy było określenie stężenia chromu w ściekach komunalnych dopływających do zbiorczej oczyszczalni w Nowym Targu w wieloleciu 2006 – 2016. W okresie badawczym pobrano i poddano analizie 588 próbek ścieków dopływających do oczyszczalni ścieków i określono podstawowe charakterystyki statystyczne odnośnie zmienności stężenia chromu w ściekach. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że średnie dobowe stężenie chromu w ściekach dopływających w okresie badań wyniosło 9,49 gCr -3a mediana wyniosła 7,90 gCr m-3. Stwierdzono, że stężenia chromu w ściekach surowych zwiększają się w okresie jesiennym i stan ten trwa do końca grudnia. Natomiast stężenia chromu w ściekach zaczynają się zmniejszać się od stycznia do końca kwietnia. Najczęściej stężenia chromu w ściekach dopływających pojawiały się w zakresie od 5 do 10 gCr -3 i było to 37% przypadków
The aim of the study was to determine the concentration of chromium in the municipal wastewater discharged to the corporate wastewater treatment plant in Nowy Targ in the years 2006 – 2016. During the research period, 588 samples of wastewater discharged to the sewage treatment plant were taken and analyzed and specified the basic statistical characteristics concerning the chromium concentration variability in the wastewater. On the basis of the results, it was found that the mean daily chromium concentration in the discharged wastewater in the research period was 9.49 gCr·-3 and the median was 7.90 gCr·-3. It was found that the chromium concentrations in the wastewater increased in autumn and this state lasts until the end of December, while chromium concentrations in wastewater begin to decline from January to the end of April. Generally, chromium concentrations in the discharged wastewater appeared in the range of 5 to 10 gCr·-3 and this was shown in 37% of the cases.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 6; 30-35
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamika produkcji biomasy w runie lasu grądowego Galio sylvatici-Carpinetum betuli
Seasonal changes in the understorey biomass of an oak-hornbeam forest Galio sylvatici-Carpinetum betuli
Autorzy:
Jagodzinski, A.M.
Pietrusiak, K.
Rawlik, M.
Janyszek, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45950.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
lesnictwo
las gradowy
grad srodkowoeuropejski
zespol Galio sylvatici-Carpinetum
runo lesne
biomasa
zmiennosc sezonowa
Źródło:
Leśne Prace Badawcze; 2013, 74, 1
1732-9442
2082-8926
Pojawia się w:
Leśne Prace Badawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Seasonal variability of phytoplankton in river Słupia of the southern Baltic Sea
Sezonowa zmienność fitoplanktonu w ujściu rzeki Słupia w rejonie południowego Bałtyku
Autorzy:
Zaboroś, I.
Mioskowska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/111448.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Morski w Gdańsku
Tematy:
phytoplankton
seasonal variability
southern Baltic Sea
Ustka area
fitoplankton
zmienność sezonowa
południowy Bałtyk
Ustka
Opis:
In the Baltic Sea, there can be observed seasonal variations in the structure of phytoplankton. These organisms are particularly sensitive to changes in different environmental parameters. The consequence of these changes is cyclical repeated every year fluctuation of the species composition, their abundance and biomass of phytoplankton. The spatial and temporal variability of individual phytoplankton groups is not the same in different regions of the Baltic Sea, and this is why the study was conducted in the area of the central Baltic coast, since in that particular region data on phytoplankton is not available. One of the main goals was to determine the temporal and spatial structure of the occurrence of phytoplankton, as well as to study biodiversity in the area of the estuary of the Slupia river in southern Baltic for the period between November 2014 and September 2016. The results of the research confirm typical changes of phytoplankton in three studied areas depending on the given season. The average values of phytoplankton abundance and biomass were typical for this kind of coastal waters and there were no significant species differences between these stations. The only research (and available studies) on phytoplankton in central sea basin areas is being conducted by Institute of Meteorology and Water Management (IMWM) as part of the HELCOM Baltic Sea Monitoring at station P16, which is the closest location to the studied area. When comparing the results obtained in this study to the data from the IMWM annual reports for the last decade, it can be noticed that the size and fluctuations of total biomass and phytoplankton abundance in the three studied areas are typical for the coastal region of the South Baltic.
W Morzu Bałtyckim obserwuje się sezonowe zmiany struktury fitoplanktonu. Organizmy te są szczególnie wrażliwe na zmiany różnych parametrów środowiska. Konsekwencją tych zmian jest cykliczna, powtarzająca się co roku, fluktuacja składu gatunkowego, liczebności oraz biomasy fitoplanktonu. Przestrzenna i czasowa zmienność poszczególnych grup fitoplanktonu nie jest taka sama w różnych rejonach Bałtyku, dlatego badania wykonano w obszarze środkowego wybrzeża południowego Bałtyku gdyż, w tamtym rejonie nie ma dostępnych danych dotyczących fitoplanktonu. Jednym z głównych celów było zbadanie struktury czasowo-przestrzennej występowania fitoplanktonu, a także określenie różnorodności biologicznej w ujściu rzeki Słupia w rejonie południowego Bałtyku w latach listopad 2014 – wrzesień 2016. Wyniki uzyskane w ramach prowadzonych badań potwierdzają typowe zmiany fitoplanktonu w trzech rejonach w zależności od pory roku. Średnie wartości liczebności i biomasy fitoplanktonu były typowe dla tego rodzaju wód przybrzeżnych i nie odnotowano znaczących różnic gatunkowych pomiędzy tymi stacjami. Jedyne badania (oraz dostępne opracowania) fitoplanktonu w tych strefach płytkowodnych środkowego wybrzeża prowadzone są przez IMGW w ramach Monitoringu Bałtyku HELCOM na stacji P16, które są położenie najbliżej badanego rejonu. Porównując otrzymane w tym opracowaniu wyniki do danych z rocznych raportów IMGW dla ostatniego dziesięciolecia, można zauważyć, że wielkości i fluktuacje całkowitej biomasy i liczebności fitoplanktonu w trzech badanych rejonach są typowe dla rejonu wód przybrzeżnych Południowego Bałtyku.
Źródło:
Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku; 2018, 33, 1; 137-150
1230-7424
2450-5536
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drapieżnik czy oportunista? Ekologia żerowania kruka Corvus corax w Puszczy Augustowskiej
Predator or oportunist? Feeding ecology of raven Corvus corax in Augustow Forest
Autorzy:
Zawadzka, D.
Drozdowski, S.
Zawadzki, G.
Zawadzki, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/880676.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
ptaki
kruk
Corvus corax
ekologia zwierzat
zerowanie
sklad pokarmu
zmiennosc sezonowa
Puszcza Augustowska
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2013, 15, 3[36]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmienność wydajności wybranych źródeł Polski i środkowej Europy w latach 2003–2014
Autorzy:
Moniewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763247.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
springs, Central Europe, discharge of springs, seasonal variability
źródła, środkowa Europa, wydajność źródeł, zmienność sezonowa
Opis:
In this paper the mean monthly discharges of several dozen springs from Poland were presented. The analyzes were based on multiannual discharge of groundwater outflows. Three variability coefficients were used: V – according to Meinzer, R – according to Maillete and CV – classic variability coefficient. Also the Markham’s seasonality parameters were counted: seasonality index and time of concentration. The results were interpreted with reference to the basic types of hydrogeological outflows: fissure and porous, their location and discharge recession pace. The regime in half of investigated springs is complex, and the nival-pluvial regime supply dominates over simple regimes with precipitation supply. The culmination of the discharge of outflows was observed in spring between the beginning of March and mid-July, depending on their location and supply conditions. The fissure spring are characterized by higher seasonal discharge – their seasonality index is several times lower than the fissure ones. Seasonal spring discharge was found to be well correlated with the spring altitude – the discharge of higher located springs is characterized by greater seasonal variability and later concentration date. On this occasion the role of meteorological and hydrogeological conditions in shaping of springs discharge were shown. For comparison the analogical characteristics of selected springs from other hydrogeological regions (Eastern Alps, Czech Massif) were presented.
Artykuł nie zawiera streszczenia w języku polskim.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2016, 71, 1
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grzyby wielkoowocnikowe w lesie gospodarczym i chronionym
Macrofungi in a manager and protected forest
Autorzy:
Bartnik, C.
Wilczek, A.M.
Szczybylo, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/881029.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
lasy
grzyby wielkoowocnikowe
roznorodnosc gatunkowa
lasy gospodarcze
rezerwaty lesne
lezanina
pniaki
monitoring fitopatologiczny
zmiennosc sezonowa
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2015, 17, 3[44]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmienność stosunku stężeń azotu i fosforu dla wybranych zlewni rzek przymorza
Variability of nitrogen to phosphorus concentraction ratio on the example of selected coastal river basin
Autorzy:
Wilk, P.
Orlinska-Wozniak, P.
Gebala, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/886690.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
Baltyk
Polska Polnocna
rzeki
zlewnie rzek
wody powierzchniowe
sklad chemiczny
azot
fosfor
stezenie azotu
stezenie fosforu
zmiennosc dobowa
zmiennosc sezonowa
Opis:
Zmienność stosunku stężeń azotu i fosforu dla wybranych zlewni rzek przymorza. Wciąż aktualny problem nadmiernej eutrofizacji wód powierzchniowych, w tym Morza Bałtyckiego, sprawia, że istotne staje się nie tylko określenie samych stężeń związków biogennych w wybranych profilach rzecznych, ale również próba odpowiedzi na pytanie, który z pierwiastków jest czynnikiem limitującym wzrost biomasy. Produkcja biologiczna w wodach powierzchniowych jest zależna od wielu czynników, w tym od wzajemnych stosunków między azotem i fosforem w czasie fotosyntezy. Badania, których wyniki zaprezentowano w artykule, prowadzono w latach 2012–2014 na dwóch zlewniach rzek przymorza, Redze i Słupi, w trzech cyklach w ciągu roku obejmujących okres wegetacji roślin, okres po usunięciu roślin uprawnych z pól oraz okres wczesnowiosenny bezpośrednio po roztopach. Na podstawie otrzymanych wyników przeanalizowano zmienności dobowe i sezonowe stężeń związków biogennych oraz określono, który z pierwiastków limituje przyrost biomasy na wybranych zlewniach, korzystając z zależności, jaka występuje między azotem i fosforem w wodach powierzchniowych, zwanej stosunkiem Redfielda.
Variability of nitrogen to phosphorus concentraction ratio on the example of selected coastal river basin. Due to the ever present problem of excessive eutrophication of both surface waters and their main receiver, i.e. Baltic Sea, it becomes important to determine not only the concentration of nutrients in selected river profiles, but also an attempt to answer the question of which of the elements is a factor limiting the growth of biomass. Biological production in surface area is dependent on a number of factors including the relations between the nitrogen and phosphorus during photosynthesis. The study, whose results were presented in the article, was conducted in 2012–2014 on two littoral river basins, Rega and Słupia, in three cycles throughout the year including both vegetation period, the period after the removal of crops from the fields and the period of early spring, immediately after the thaw snow. On the basis of the results were analyzed variability of daily and seasonal concentrations of biogenic compounds and on the basis determined which of the elements limits the increase in biomass in selected catchments using the dependence that exists between the nitrogen and phosphorus in surface waters called Redfield ratio.
Źródło:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences; 2017, 26, 1[75]
1732-9353
Pojawia się w:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sezonowa zmienność stężenia SO2 w wybranych miejscowościach północno-zachodniej Polski w zależności od warunków pogodowych
Seasonal variability of the SO2 concentration in selected localities in north-western Poland in relation to weather conditions
Autorzy:
Kalbarczyk, R.
Kalbarczyk, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/886720.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
Polska Polnocno-Zachodnia
analiza regresji
dwutlenek siarki
emisja gazow
stezenie zanieczyszczen
warunki meteorologiczne
zanieczyszczenia powietrza
zmiennosc sezonowa
Opis:
The study was aimed at the evaluation of seasonal variability of the sulphur dioxide concentration in selected localities in north-western Poland in relation to weather conditions. The research was based on the 24 hour period concentration values of sulphur dioxide and on 24 hour period meteorological data collected from 1 May 2005 to 30 April 2007 at fi ve stations (Gorzów Wlkp., Koszalin, Piła, Widuchowa and Szczecin), situated in north-western Poland. The temporal distribution of the SO2 concentration in the analysed localities of north-western Poland was characterized by a distinct seasonal structure and the largest variability of the SO2 concentration occurred in winter and the lowest in summer. The largest number of signifi cant relations to the amount of SO2 concentration was observed in respect of the average air temperature and air humidity, more in summer and fewer in autumn. The largest coeffi cients of determination of multiple regression equations describing the relation of the sulphur dioxide with meteorological elements were obtained in summer and they varied from 10% at the Piła station to about 40% at the stations in Gorzów Wlkp. and Szczecin.
Źródło:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences; 2007, 16, 3[37]
1732-9353
Pojawia się w:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmienność stężenia związków azotu w różnie użytkowanej zlewni rolniczej rzeki Ślina
Variability of nitrogen concentrations in variously used agricultural catchment of the Ślina River
Autorzy:
Kiryluk, A.
Rauba, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338899.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
azot amonowy
azot azotanowy
eutrofizacja
zlewnia rolnicza
zmienność sezonowa
agricultural catchment
ammonium nitrogen
eutrophication
nitrate nitrogen
seasonal variability
Opis:
Przeprowadzono badania jakości wody rzeki Ślina w województwie podlaskim. Zlewnia tej rzeki ma charakter typowo rolniczy. Wydzielono w niej trzy części, różniące się sposobem i intensywnością rolniczego użytkowania. W obszarze badanej zlewni jest prowadzona intensywna hodowla bydła mlecznego. Badania wykonane w latach 2007-2008 wskazują na zanieczyszczenie wód rzeki związkami azotu. Stężenie azotu amonowego wynosiło średnio 0,75 mg NH4·dm-3. W górnym odcinku rzeki stwierdzono podwyższone stężenia azotu azotanowego (V), przekraczające 10 mg NO3·dm-3. Główną przyczyną wzrostu stężenia azotanów w rzece jest ich dopływ z intensywnie użytkowanych łąk i pastwisk.
Water quality was studied in the Ślina River in Podlaskie Province. The river catchment has a typically agricultural character. Three parts different in the way and intensity of agricultural use were distinguished in the catchment which as a whole is used for intensive dairy cattle breeding. Studies performed in the years 2007-2008 showed water pollution by nitrogen compounds. The mean concentration of ammonium ions was 0.75 mg NH4·dm-3. Increased concentrations of nitrates exceeding 10 mg NO3·dm-3 were found in the upper section of the river. The input of nutrients from intensively used meadows and pastures was the main cause of the eutrophication of river waters. The development of intensive cattle farming can cause further deterioration of water quality in the Ślina River.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2009, 9, 4; 71-86
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ warunków meteorologicznych na zanie-czyszczenie powietrza wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi zawartymi w pyle zawieszonym na terenie pozamiejskim
Impact of meteorological conditions on air pollution with polycyclic aromatic hydrocarbons associated with rural aerosol particles
Autorzy:
Skotak, K.
Prządka, Z.
Degórska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236752.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
jakość powietrza
emisja zanieczyszczeń
rozprzestrzenianie zanieczyszczeń
zmienność sezonowa
air quality
air pollutant emission
pollutant dispersion
seasonal variability
Opis:
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w Polsce emitowane są do atmosfery przede wszystkim z sektora komunalnego, transportu oraz przemysłu i energetyki. WWA znajdujące się w powietrzu atmosferycznym są przenoszone na dalekie odległości, a ich zawartość na danym obszarze zależy przede wszystkim od rozmiaru emisji i warunków meteorologicznych. W pracy dokonano oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza pyłem i związanymi z nim WWA na obszarze pozamiejskim w regionie Polski północno-wschodniej (Puszcza Borecka). Analizie poddano wpływ warunków meteorologicznych na obserwowane ilości WWA w powietrzu atmosferycznym w latach 2008–2012, w ujęciu rocznym i sezonowym. Statystycznie istotne wyniki korelacji zawartości WWA w powietrzu z parametrami meteorologicznymi uzyskano w przypadku temperatury, natężenia całkowitego promieniowania słonecznego oraz usłonecznienia i parowania. Stwierdzono, że w ciepłym półroczu większy wpływ na zawartość WWA w powietrzu miała temperatura i wysokość opadów, zaś w chłodnym – natężenie promieniowania, usłonecznienie i parowanie.
In Poland, polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are emitted into the atmosphere mainly from the non-industrial fossil fuel combustion and energy production sector, transport and industry. PAHs in ambient air are transported over long distances and their concentration in a given area depends primarily on the emission size and local meteorological conditions. Our study assessed the level of air pollution with particle-associated PAHs in rural area in North-Eastern Poland (Puszcza Borecka). Impact of weather conditions on PAH concentrations in ambient air in the period from 2008 to 2012 was analyzed on annual and seasonal basis. Statistically significant correlation results between PAH concentrations and meteorological parameters were achieved for temperature, total solar radiation intensity, sunshine duration and evaporation. It was established that the temperature and precipitation level had stronger influence on PAH air content in the warm half year, while radiation intensity, sunshine duration and evaporation – in the cool half-year period.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2014, 36, 3; 55-63
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Suspended sediment in lowland rivers – towards identifying the ratios of mineral and organic components and their variation during the year
Autorzy:
Skolasińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2204356.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
suspended sediment concentration
mineral suspension
organic suspension
seasonal variability
stężenie zawiesiny
zawiesina mineralna
zawiesina organiczna
zmienność sezonowa
Opis:
Concentrations of suspended sediment transported by rivers are influenced by interactions between multiple drivers that act on a range of spatial and temporal scales. Such levels vary over the year, as well as across multi-year periods. Most conventional approaches to determining suspended load are based upon analyses of total suspended sediment concentration (SSC), i.e., the sum of mineral and organic matter. This approach makes it difficult, if not impossible, to determine the impact of multiple environmental factors on changes in suspension concentration precisely. The present paper focuses on the mineral and organic components of suspended sediment with the aim of determining how our knowledge of the share of each individual component can improve interpretations of SSC fluctuations during a hydrological year. The analysis conducted (personal and other researchers’ results) has shown that mineral and organic suspensions demonstrate mutually incompatible opposite trends under influence of environmental factors. This analysis of organic components identifies clear seasonal trends, which indicates that organic suspensions of autogenous origin have a strong influence on the dynamics of changes in suspension concentration; such analyses are rarely included in assessments of SSC dynamics.
Źródło:
Geologos; 2021, 27, 3; 173--180
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trendy zmian stężenia pyłów zawieszonych (PM10 i PM2,5) oraz benzo(a)pirenu na przykładzie wybranych miast Wielkopolski
TRENDS OF CONCENTRACTION CHANGES AND COMPOSITION OF PARTICULATE MATTER (PM10 AND PM2,5) ON THE EXAMPLE OF SELECTED WIELKOPOLSKA REGION CITIES
Autorzy:
CHLEBOWSKA-STYŚ, Anna
SÓWKA, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/2230900.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
jakość powietrza
województwo wielkopolskie
pył zawieszony PM10 i PM2
5
benzo(a)piren
zmienność sezonowa
Opis:
Celem opracowania była analiza trendów zmian stężeń pyłów zawieszonych (PM10 i PM2,5) oraz benzo(a)pirenu w pyle PM10 w wybranych miastach Wielkopolski. W tym celu wykorzystano dane z bazy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu. Zaprezentowano średnie roczne stężenia omawianych zanieczyszczeń i zwrócono uwagę na ich sezonową zmienność. Wykazano, iż we wszystkich wybranych miastach regionu występują przekroczenia dopuszczalnych norm dla pyłów zawieszonych oraz benzo(a)pirenu w pyle PM10. Spośród analizowanych obszarów najgorszą jakością powietrza charakteryzuje się miasto Kalisz. Występowanie najwyższych wartości stężeń zanieczyszczeń w sezonie zimowym oraz przeprowadzone analizy statystyczne pozwalają przypuszczać, że za stan zanieczyszczania powietrza pyłami zawieszonymi w Wielkopolsce odpowiedzialne jest zjawisko niskiej emisji.
The aim of the study was to analyze trends In concentrations of particulate matter (PM10 and PM2,5) and benzo(a)pyrene in PM10 in selected cities of Wielkopolska. For this purpose, the data from the database of the Voivodeship Inspectorate for Environmental Protection in Poznan was analyzed. The annual average concentrations as well as seasonal variation of these pollutants are presented . It has been shown that in the air of selected cities the limit values for particulate matter and benzo(a)pyrene in PM10 were exceeded. The worst situations is in Kalisz. The presence of the highest concentrations of analyzed pollutants in the winter season and performed statistical analysis indicate that the phenomenon of low emission is the main factor affecting the air quality in the Wielkopolska region.
Źródło:
Interdyscyplinarne zagadnienia w inżynierii i ochronie środowiska 6; 40-53
9788374938976
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stężenia form azotu w zurbanizowanej zlewni na przykładzie Potoku Oliwskiego
Assess concentrations of the forms of nitrogen in urbanized catchment for example Oliwa Stream
Autorzy:
Matej-Łukowicz, K.
Wojciechowska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399600.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zlewnia miejska
stężenie azotu
zmienność sezonowa
azotany
azot amonowy
urban catchment
concentration of nitrogen
seasonal variability
nitrates
ammonia nitrogen
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki analizy stężeń związków azotu w formie azotu amonowego i azotanów (III) i (V) w Potoku Oliwskim. Badania zrealizowano w latach 2016–2017, analizując wpływ opadu atmosferycznego w zlewni miejskiej. Wybrano sześć charakterystycznych punktów i sprawdzono oddziaływanie zagospodarowania zlewni na zmianę wskaźników zanieczyszczeń wywołanych epizodem opadowym. Stwierdzono wzrost azotu amonowego po wystąpieniu opadu w okresie wiosennym, w porównaniu do jesiennego. Wyniki stężenia azotanów (III) dla wszystkich punktów przekroczyły graniczne wartości II klasy czystości, zgodnie z obowiązującym Rozporządzeniem z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych. W pracy przedstawiono także wyniki stężenia związków azotu w Potoku Oliwskim po wystąpieniu opadu nawalnego, który spowodował powódź w Gdańsku, w lipcu 2016 r.
In the article the results of nitrogen compounds (NH4, NO2-, NO3-) in water samples collected at six locations (sampling points) at the Oliwa Stream will be presented. The study was carried out in 2016–2017, analyzing the changes caused by rainfall in the urban catchment. After the spring rain the concentration of ammonia nitrogen is considerably higher than in autumn. The results were compared with the Regulation of the Minister of the Environment, which describes two main classes of water purity. In addition, the article describes the results of the nitrogen compounds after the rainfall of 15th July 2016 will be presented.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 3; 91-98
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wnioskowanie o wpływie czynników klimatycznych na kształtowanie się wybranych parametrów antropometrycznych noworodka w aspekcie zmienności sezonowej
Impact of climate factors on selected infant anthropometric parameters in the seasonal variation context
Autorzy:
Pierzak-Sominka, J.
Rudnicki, J.
Czajkowska, M. A.
Czajkowski, A. A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/135998.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie
Tematy:
urodzeniowa masa ciała
długość ciała
obwód głowy
noworodek
zmienność sezonowa
birth weight
body length
head circumference
newborn
seasonal variability
Opis:
Wstęp i cel: W literaturze tematu dostępne są dyskusyjne wzmianki o wpływie czynników klimatycznych na rozwój płodu i efektów wpływu tych działań na kształtowanie się poszczególnych parametrów antropometrycznych u noworodków. Głównym celem pracy jest ocena wpływu czynników klimatycznych na kształtowanie się wybranych parametrów antropometrycznych noworodka, w aspekcie zmienności sezonowej. Materiał i metody: Z kart historii rozwoju noworodka, metodą wywiadu medycznego określono: wiek ciążowy noworodka. Informacje o stanie noworodka po urodzeniu, czyli: urodzeniową masę ciała, długość ciała, obwód głowy. Pomiary antropologiczne noworodków wykonano posługując się ogólnie przyjętą metodyką pomiarową (Schultz,1929; Scammon i Calkins,1929; Bożiłow i Sawicki,1980; Bożiłow i Malinowski,1997). Wyniki: Badanie wpływu czynników klimatycznych na kształtowanie się wymienionych parametrów antropometrycznych wśród badanych noworodków nie wykazało istotnych statystycznie różnic w aspekcie zmienności sezonowej. Wniosek: Termin prokreacji nie wpływa znacząco na kształtowanie się parametrów antropometrycznych noworodka.
Introduction and aim: In the literature are available discussion mention of the impact of climatic factors on fetal development and the effects of the impact of these activities on the development of specific anthropometric parameters in newborns. The main aim of this study is to assess the impact of climatic factors on the development of selected neonatal anthropometric parameters, in terms of seasonal variations. Material and methods: From the pages of history postnatal development, determined by medical history: gestational age newborn. Information about the state of the newborn after birth, namely: birth weight, body length, and head circumference. Anthropological measurements were performed using neonatal generally accepted measurement methodology (Schultz,1929; Scammon and Calkins,1929; Bożiłow and Sawicki,1980; Bożiłow and Malinowski,1997). Results: Research on the influence of climatic factors on the development of these anthropometric parameters of newborns tested showed no statistically significant differences in the aspect of seasonal variations. Conclusion: Selected polymorphisms of genes ASPM and MCPH one should be explored in the aspect of shaping structural and functional characteristics of the brain.
Źródło:
Problemy Nauk Stosowanych; 2013, 1; 161-166
2300-6110
Pojawia się w:
Problemy Nauk Stosowanych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura gatunkowa fitoplanktonu w cyklu rocznym w stawach Duzym i Malym [Park Solacki, Poznan]
Autorzy:
Messyasz, B
Jurgonska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/878230.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Tematy:
fitoplankton
stawy
sklad gatunkowy
Poznan
struktura jakosciowa
Park Solacki
sinice
cykl roczny
glony
Staw Solacki
zmiennosc sezonowa
struktura ilosciowa
pory roku
Opis:
Seasonal variations of the phytoplankton community followed, from December 1999 to November 2000, in two small ponds located within the Sołacki Park (Poznan, western Poland). In the collected material 208 (among them green algae constituted nearly half) species were identified and phytoplankton communities in both ponds are characterized by similar composition (similarity coefficient = 78.73%). The phytoplankton was dominated by diatoms, which were more abundant than blue-greens and green algae. Major dominants in the quantities were algae of the genera Cryptomonas, Cyclotella, Fragilaria, Gloeocapsa, Jaaginema, Limnothrix, Monoraphidium and Sphaerocystis. With greater stability of the water column and higher temperatures of water in the end of summer period the domination of blue-green algae was noted. During 1999- 2000 the phytoplankton biomass ranges were 0.073-75.641 mg/l in the DuGy Pond and 0.707- 39.005 mg/l in the Mały Pond.
Źródło:
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Botanika; 2003, 06; 131-145
1508-9193
Pojawia się w:
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Botanika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Seasonal variability of phytoplankton in the shallow waters of the southern Baltic Sea
Sezonowa zmienność fitoplanktonu w płytkich wodach południowego Bałtyku
Autorzy:
Zaboroś, I.
Mioskowska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/111520.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Morski w Gdańsku
Tematy:
phytoplankton
seasonal variability
shallow water zone of the southern coast of the Baltic Sea
fitoplankton
zmienność sezonowa
strefa płytkowodna południowego wybrzeża Morza Bałtyckiego
Opis:
The Baltic Sea is characterized by a seasonal variation of phytoplankton structure. These organisms are particularly sensitive to changes in various environmental parameters. Cyclic, recurring annually fluctuation of species composition, abundance and biomass of phytoplankton is a consequence of these changes. Spatial and temporal variability of particular groups of phytoplankton is not the same in different areas of the Baltic Sea. The purpose of this work was to determine the spatial and temporal distribution of phytoplankton in three chosen areas of the coastal zone of the southern Baltic Sea (Ustka, Poddąbie and Rowy) in the period of November 2014 - September 2016. Mean values of abundance and biomass of phytoplankton for the surveyed areas were typical for this type of coastal waters. In each of the surveyed areas the same dominat species in terms of the abundance and biomass were observed. A growth of diatoms was recorded only in the area of Ustka, which could have been caused by the inflow of river waters. Seasonal surveys of phytoplankton indicated that in the case of the studies regarding this parameter – taxonomic composition, abundance and biomass in the same surveyed area were similar at the three research stations (e.g. 75-80%), depending on the season of the year. On this basis, it was concluded that, whether carrying out the monitoring of phytoplankton or planned investments, the sample collection frequency had a greater significance than the number of research stations.
W Morzu Bałtyckim obserwuje się sezonowe zmiany struktury fitoplanktonu. Organizmy te są szczególnie wrażliwe na zmiany różnych parametrów środowiska. Konsekwencją tych zmian jest cykliczna, powtarzająca się co roku, fluktuacja składu gatunkowego, liczebności oraz biomasy fitoplanktonu. Przestrzenna i czasowa zmienność poszczególnych grup fitoplanktonu nie jest taka sama w różnych rejonach Bałtyku. Celem pracy było określenie struktury czasowo-przestrzennej występowania fitoplanktonu w trzech wybranych rejonach strefy przybrzeżnej południowego Bałtyku (Ustka, Poddąbie, Rowy) w latach listopad 2014 – wrzesień 2016. Średnie wartości liczebności i biomasy fitoplanktonu dla badanych rejonów były typowe dla tego rodzaju wód przybrzeżnych. W każdych z trzech badanych rejonów można zaobserwować te same dominanty w liczebności i biomasie. Jedynie w rejonie Ustka odnotowano wzrost okrzemek, co może być spowodowane napływem wód rzecznych. Sezonowe badania fitoplanktonu wykazały, że w przypadku badań tego parametru skład, liczebność i biomasa z tego samego rejonu badanego na trzech stacjach badawczych w zależności od pory roku jest podobna (np. w 75-80%). Na tej podstawie stwierdzono, iż wykonując badania monitoringowe fitoplanktonu czy pod planowane inwestycje większe znaczenie ma częstotliwość pobieranych próbek niż liczba stacji badawczych.
Źródło:
Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku; 2018, 33, 1; 6-14
1230-7424
2450-5536
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pchły z gniazd Passer domesticus i Passer montanus
Fleas from the nests of Passer domesticus and Passer montanus
Autorzy:
Kaczmarek, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/838755.pdf
Data publikacji:
1991
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
parazytologia
owady pasozytnicze
pchly
sklad gatunkowy
sklad ilosciowy
zmiennosc sezonowa
zasiedlanie
gniazda ptasie
ptaki
wrobel domowy
Passer domesticus
mazurek [zool.]
Passer montanus
okres polegowy
Opis:
In the years 1986-1988 102 nests of Passer domesticus and 113 nests of P. montanus were collected from Słupsk, Warszawa and its surrounding. Ceratophyllus gallinae was found in 55 nests of P. domesticus and in 74 nests of P. montanus: C. fringillae in 13 nests of P. domesticus. The highest mean number of C. gallinae per nest was recorded in nest of P. domesticus (11,9), lower in nest of P. montanus (5,9). The highest percentage of nests with fleas and the highest mean number of fleas per nest were recorded in September in P. domesticus and in June, July and September in P. montanus. The highest (111) nests to be inhabited by 1- 10 specimens. Number of specimens in nests was not depending on the weight nests.
Źródło:
Annals of Parasitology; 1991, 37, 1
0043-5163
Pojawia się w:
Annals of Parasitology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształtowanie się ilości azotu mineralnego w mineralnych glebach łąkowych w Polsce w latach 2008–2012
The amount of inorganic nitrogen in mineral meadow soils in Poland in the years 2008–2012
Autorzy:
Pietrzak, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337861.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
azot mineralny
zawartość i zasoby
gleby łąkowe
kategorie agronomiczne
monitoring
zmienność sezonowa
agronomic category
content and resources
grassland soils
inorganic nitrogen
seasonal variability
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki rozpoznania stanu nagromadzenia azotu mineralnego w mineralnych glebach użytków zielonych w Polsce. Rozpoznanie to przeprowadzono na podstawie wyników badań monitoringowych prowadzonych w latach 2008–2012 przez Krajową Stację Chemiczno-Rolniczą w Warszawie i podlegające jej okręgowe stacje, z udziałem Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach. Stwierdzono m.in., że w analizowanym okresie: 1) przeciętna zawartość azotu mineralnego i jego zasoby w wierzchniej warstwie gleby (do 30 cm) wynosiły odpowiednio 16 mg N·kg-1 i 70,0 kg N·ha-1 w okresie wiosennym oraz 17 mg N·kg-1 i 74,6 kg N·ha-1 w okresie jesiennym, 2) największą zawartością i zasobnością azotu mineralnego charakteryzowały się gleby łąkowe o dużej przepuszczalności – lekkie i bardzo lekkie, 3) ilość azotu mineralnego w glebach łąkowych na ogół ulegała zwiększeniu w sezonie wegetacyjnym, a zmniejszeniu w okresie poza nim.
The paper presents results of the recognition of inorganic nitrogen accumulation in mineral grassland soils in Poland. The survey was based on monitoring studies carried out in the years 2008– 2012 by the National Chemical-Agricultural Station in Warsaw and subordinated regional stations with the participation of the Institute of Technology and Life Sciences in Falenty. It was found that: 1) mean content of inorganic nitrogen and its resources in the upper soil layer (30 cm) were 16 mg N·kg-1 and 70.0 kg N·ha-1, respectively, in spring and 17 mg N·kg-1 and 74.6 kg N·ha-1 in autumn, 2) the highest content and the largest resources of inorganic nitrogen were noted in light and very light grassland soils of a great permeability, 3) usually the amount of inorganic nitrogen in grassland soils increased in the vegetation season and decreased in other seasons.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2014, 14, 3; 113-124
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pchły z gniazd Passer domesticus i Passer montanus
Fleas from the nests of Passer domesticus and Passer montanus
Autorzy:
Kaczmarek, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2152316.pdf
Data publikacji:
1991
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
parazytologia
owady pasozytnicze
pchly
sklad gatunkowy
sklad ilosciowy
zmiennosc sezonowa
zasiedlanie
gniazda ptasie
ptaki
wrobel domowy
Passer domesticus
mazurek [zool.]
Passer montanus
okres polegowy
Opis:
In the years 1986-1988 102 nests of Passer domesticus and 113 nests of P. montanus were collected from Słupsk, Warszawa and its surrounding. Ceratophyllus gallinae was found in 55 nests of P. domesticus and in 74 nests of P. montanus: C. fringillae in 13 nests of P. domesticus. The highest mean number of C. gallinae per nest was recorded in nest of P. domesticus (11,9), lower in nest of P. montanus (5,9). The highest percentage of nests with fleas and the highest mean number of fleas per nest were recorded in September in P. domesticus and in June, July and September in P. montanus. The highest (111) nests to be inhabited by 1- 10 specimens. Number of specimens in nests was not depending on the weight nests.
Źródło:
Wiadomości Parazytologiczne; 1991, 37, 1; 67-70
0043-5163
Pojawia się w:
Wiadomości Parazytologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Azot w wodzie odtworzonego zbiornika na obszarach rolniczych
Autorzy:
Koc, J
Sobczynska-Wojcik, K
Skwierawski, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/806895.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
obszary wiejskie
eutrofizacja
zmiennosc sezonowa
Jezioro Setalskie
jeziora
azot mineralny
renaturyzacja
zanieczyszczenia wod
rural area
eutrophication
seasonal variability
Lake Setalskie
lake
mineral nitrogen
renaturalization
water pollution
Opis:
Badaniami objęto Jezioro Sętalskie Duże, położone na Pojezierzu Olsztyńskim, zbiornik odtworzony na początku lat 80-tych. Bilans wodny powoduje, że funkcjonuje ono jako okresowo przepływowe z zanikiem odpływu latem i jesienią. Próbki wody do analiz laboratoryjnych pobierano raz w miesiącu w okresie od stycznia do grudnia 2005 roku. Prowadzone badania miały na celu określenie dynamiki sezonowych zmian wartości stężeń mineralnych form azotu w wodzie jeziora, a poprzez to określenie jego stanu troficznego. W okresie letnim w wodzie jeziora Sętalskiego Dużego zaobserwowano wyczerpywanie się zasobów mineralnych form azotu, które osiągały niskie koncentracje: 0,136 mg N·dm⁻³ w punkcie przy dopływie i 0,210 mg N·dm⁻³ w punkcie przy odpływie. Również niskie wartości stwierdzono w końcowej fazie okresu wegetacyjnego (jesienią), zimą natomiast nastąpił znaczny wzrost stężeń, w punkcie przy dopływie 0,652 mg N·dm⁻³ i 0,634 mg N·dm⁻³ w punkcie przy odpływie. Wyniki badań wykazały, że badane jezioro Sętalskie Duże w ciągu 25 lat od odtworzenia wykształciło się jako zbiornik okresowo przepływowy, w którym średnie roczne stężenia azotu mineralnego są charakterystyczne dla wód mezotroficznych. Mimo znacznej zmienności sezonowej azotu badane jezioro wykazuje względną stałość stanu troficznego, co związane jest z sąsiedztwem gruntów rolnych od lat odłogowanych i terenów trawiastych w zlewni.
The research was conducted on Sętalskie Duże Lake located in the Olsztyn Lake District. The lake was restored at the beginning of the 80-ties of 20th century. Hydrological regime of the lake is based on winter and spring seasons when the lake is flown-through as well as periods (summer and autumn) when and outflow disappears. Water samples for laboratory analyses were taken once a month during the period from January to December in 2005. The research was aimed at the dynamics of seasonal changes in concentrations of mineral nitrogen in water of the restored lake as well as its trophic state. During summer, the increase in mineral nitrogen was observed between the inflow and outflow sites: 0.136 mg N·dm⁻³ and 0.216 mg N·dm⁻³, respectively. Low values were also found at the end of vegetation season (autumn). However, in winter a significant increase in the concentrations occurred both at the inflow (0.652 mg N·dm⁻³) and (0.634 mg N·dm⁻³) at the outflow. The results showed that the investigated lake has changed over the last 25 years into a seasonally flown-through reservoir characterized by the average annual mineral nitrogen concentrations corresponding to the mesotrophic status. Despite a significant seasonal variability of nitrogen, the investigated lake shows a relatively stable trophic condition due to the presence of farmlands and grasslands used as fallows in its vicinity.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2006, 513; 217-226
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The spatial and temporal structure of phytoplankton in 2014-2016 in the Poddabie area on the southern Baltic Sea
Struktura przestrzenno-czasowa fitoplanktonu w latach 2014 - 2016 w rejonie Poddąbie w obszarze południowego Bałtyku
Autorzy:
Zaboroś, I.
Mioskowska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/111393.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Morski w Gdańsku
Tematy:
seasonal variability
species composition
abundance and biomass of phytoplankton
southern Baltic Sea
Poddabie area
zmienność sezonowa
skład gatunkowy
liczebność i biomasa fitoplanktonu
południowy Bałtyk
Poddąbie
Opis:
In the Baltic Sea, there can be observed seasonal changes of the phytoplankton structure during which the species composition, abundance and phytoplankton biomass change. However, the spatial and temporal variability of individual phytoplankton groups is not the same in all the regions of the Baltic. The only research (and available studies) of phytoplankton in these shallow central sea basin zones is conducted by Institute of Meteorology and Water Management (IMWM) as part of the HELCOM Baltic Sea Monitoring at station P16, which is located closest to the studied area. Therefore, in the years 2014-2016 phytoplankton seasonality studies were carried out, which allowed to supplement data in the area of the central coast of the south Baltic [61]. Based on the above literature, the aim of this study was to determine the temporal and spatial structure and to examine the species composition of phytoplankton occurrence and biodiversity in the Poddabie region from November 2014 till September 2016. The following article presents the results obtained at 3 measuring stations (P1, P2 and P3) in the area of Poddabie. These results confirm typical changes of phytoplankton on 3 measurement stations depending on the season of the year. The collected data for this article is the second part of the three monographs on the area on the central coast of the southern Baltic. It show the exact results of the species composition and seasonal changes of phytoplankton in the Poddabie region. The average values of phytoplankton abundance and biomass were typical for this sort of coastal waters and there were no significant species differences between these stations. Comparing the results obtained in this study with the data from the IMWM annual reports for the last decade, it can be noticed that the volumes and fluctuations of total biomass and phytoplankton abundance in the three analysed areas are in line with trends typical for the South Baltic coastal area.
W Morzu Bałtyckim obserwuje się sezonowe zmiany struktury fitoplanktonu podczas której następuje zmiana składu gatunkowego, liczebności oraz biomasy fitoplanktonu. Jednakże przestrzenna i czasowa zmienność poszczególnych grup fitoplanktonu nie jest taka sama w różnych rejonach Bałtyku. Jedyne badania (oraz dostępne opracowania) fitoplanktonu w tych strefach płytkowodnych środkowego wybrzeża prowadzone są przez IMGW w ramach Monitoringu Bałtyku HELCOM na stacji P16, które są położenie najbliżej badanego rejonu. W tym celu w latach 2014-2016 wykonano badania sezonowości fitoplanktonu, co pozwoliło na uzupełnienie danych w obszarze środkowego wybrzeża południowego Bałtyku [61]. W oparciu o powyższą literaturę celem niniejszej pracy było określenie struktury czasowo-przestrzennej i zbadanie składu gatunkowego występowania fitoplanktonu oraz różnorodności biologicznej w rejonie Poddąbia w okresie listopad 2014 – wrzesień 2016. Poniższy artykuł przedstawia wyniki uzyskane na 3 stacjach pomiarowych (P1, P2 oraz P3) w rejonie Poddąbia. Wyniki te potwierdzają typowe zmiany fitoplanktonu na 3 stacjach pomiarowych w zależności od pory roku. Średnie wartości liczebności i biomasy fitoplanktonu były typowe dla tego rodzaju wód przybrzeżnych i nie odnotowano znaczących różnic gatunkowych pomiędzy tymi stacjami. Porównując otrzymane w tym opracowaniu wyniki do danych z rocznych raportów IMGW dla ostatniego dziesięciolecia, można zauważyć, że wielkości i fluktuacje całkowitej biomasy i liczebności fitoplanktonu w trzech badanych rejonach są zgodne z trendami typowymi dla rejonu wód przybrzeżnych Południowego Bałtyku.
Źródło:
Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku; 2018, 33, 1; 189-203
1230-7424
2450-5536
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie dekompozycji szeregów czasowych do analizy wahań podaży i cen drewna na przykładzie Nadleśnictwa Marcule
Time series decomposition of timber production volume and prices using the example of the Marcule Forest District
Autorzy:
Banas, J.
Kożuch, A.
Zaborski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/979561.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lesnictwo
Panstwowe Gospodarstwo Lesne Lasy Panstwowe
Nadlesnictwo Marcule
rynek drzewny
drewno
podaz
ceny
zmiennosc sezonowa
szeregi czasowe
timber market
seasonal fluctuations
cyclic fluctuations
variation in timber prices
Opis:
The objective of the study was to identify and analyze long−term trends as well as cyclic, seasonal, and irregular effects in timber volume and prices by means of time series decomposition. The adopted multiplicative model was the product of all the time series components identified using the Census X11 method. The study material consisted of quarterly data on the volume and prices of timber sold by the Marcule Forest District (central Poland) in the years 2006−2018. Analysis was performed for the overall timber production volume, as well as separately for pine timber (constituting 86% of the total) and oak timber (5%), taking into account large−diameter saw timber (WC0) and medium−diameter industrial and general purpose timber (pulpwood, S2A). Over the analyzed period, the nominal prices of timber rose on average by 39% from 165 to 229 PLN/m3. The greatest price increase was recorded for large−diameter oak timber (by 100%), while the prices of WC0 pine timber, which accounted for the greatest proportion of the production volume, increased by 23% on average. Production characterized marked seasonality throughout the year, depending on the species. Pine timber sales were the lowest in 1st quarter and the highest in 3rd one, while oak timber sales were the lowest in 3rd quarter and the highest in 4th one. The seasonal effect accounted for the largest proportion of variation in timber production volume. The seasonality of timber prices was negatively correlated with production. The highest prices for pine and oak timber were obtained in 1st and 2nd quarters respectively, when the production volume of those timber species was the lowest. Conversely, the lowest prices were recorded in seasons characterized by the greatest production volume, i.e., in 3rd quarter for pine and in 4th quarter for oak. The decomposition of overall variation in timber prices into its components, which can be predicted (cyclic and seasonal fluctuations as well as long−term trend), and those that are difficult to forecast (irregular effect) is of great significance for timber sales management as the results can be used to improve timber price forecasting.
Źródło:
Sylwan; 2019, 163, 10; 820-829
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tworzenie szeregów czasowych natężenia dopływu i parametrów jakości ścieków na potrzeby symulacji pracy oczyszczalni komunalnych
Simulating the performance of municipal wastewater treatment plants: Generation of the time series of inflow rate and quality parameters of the wastewater
Autorzy:
Sobota, J.
Szetela, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236468.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
oczyszczalnia ścieków
natężenie dopływu
jakość ścieków
szereg czasowy
zmienność sezonowa
symulacja
water treatment plant
flow rate
wastewater characteristics
time series
diurnal variations
daily variations
seasonal variations
simulation
Opis:
Możliwość tworzenia szeregów czasowych wejść oczyszczalni komunalnych, opisujących z godzinowym krokiem wartości natężenia przepływu i stężeń zanieczyszczeń dopływających ścieków, jest istotna w zagadnieniach projektowania i eksploatacji procesów oczyszczania ścieków. W pracy przedstawiono propozycje metody tworzenia takich wejść. Jej istotą jest wyodrębnienie z surowych przebiegów czasowych odpowiednich składowych deterministycznych (uśrednionych dobowych i rocznych "szkieletów" natężenia dopływu i stężenia zanieczyszczeń) i losowych, których modele są budowane osobno, a ich połączenie daje model generatora wejść. Wykazano, że generator dobrze naśladuje charakterystyczną zmienność sezonową, dobową i godzinową wejść oczyszczalni. Pozwala to na jego zastosowanie w analizach symulacyjnych, służących optymalizacji procesów technologicznych i strategii ich sterowania. Obecnie w większości oczyszczalni brak jest odpowiednio bogatych, kilkuletnich zbiorów danych źródłowych, obejmujących charakterystykę jakości ścieków surowych, niezbędnych do opracowania odpowiedniego generatora wejść. Na potrzeby takich przypadków zaproponowano metodologię alternatywną, wykorzystującą stwierdzone zależności korelacyjne pomiędzy średnim dobowym natężeniem dopływu ścieków i średnimi dobowymi wartościami wskaźników zanieczyszczeń ścieków surowych.
The potentiality for generating the time series of the inputs for municipal wastewater treatment plants such that describe, in hourly steps, the flow rates and concentrations of pollutants in the influent wastewater stream is of importance to the design and control of wastewater treatment processes. In this paper, a method is proposed for the generation of such inputs. The method consists in separating from the raw time series appropriate deterministic (averaged daily and annual 'skeletons' of inflow rate and pollutant concentrations) and stochastic components; their models are constructed separately, and the combination of those models produces the model of the input generator. The generator well imitates the characteristic seasonal, daily and hourly variability of the inputs for the wastewater treatment plant and can therefore be applied to simulation analyses aimed at optimizing technological processes and relevant control strategies. Presently, only few wastewater treatment plants in Poland are in possession of comprehensive data sets including the characteristic of raw wastewater quality recorded for several years, which are needed when designing an input generator. With these thoughts in mind, an alternative methodology is proposed, where use is made of the correlations between the average daily rate of wastewater inflow and the average daily concentrations of the pollutants in raw wastewater.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2006, R. 28, nr 2, 2; 39-46
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interpopulation Variation in Growth and Life-History Traits of the Non-Native Juvenile Pumpkinseed Lepomis gibbosus (L., 1758), in Cooling Water of a Power Plant in the Lower Stretch of the Oder River, Poland
Wewnątrzpopulacyjne zróżnicowanie wzrostu i życia młodocianych basów słonecznych wprowadzonych do wód pochłodniczych dolnej Odry, Polska
Autorzy:
Domagała, J.
Czerniejewski, P.
Pilecka-Rapacz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813906.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
non-native species
juvenile pumpkinseed
growth rate
condition
seasonal variability
gatunek nierodzimy
młodociany bass słoneczny
wzrost
kondycja
sezonowa zmienność
Opis:
Pumpkinseed Lepomis gibbosus, Linnaeus (1758) is a non-native fish species, which the largest population in Poland inhabits warm canal of a “Dolna Odra” Power Plant. Until now, the growth in length and weight and changes the gonad’s maturity of adults individual of this species were carried out. The aim of this study was to evaluate the effect of high water temperature on the seasonal changes in the length, weight, condition, and the number of sclerites, with particular emphasis on length (S0) at which in this species the scales start forming. The research material included 341 pumpkinseed individuals in age 0+ (305 ind.) and 1+ (36 ind.) caught during monthly catches (electrofishing). The fish was weighted (W, g) to the nearest 0.1 g, measured (TL, SL, mm) and their conditions was determined by the coefficient Fulton (K). In addition, number of sclerites (S) on scales and the time of setting up the annual ring were determinated. The biggest monthly increases in mean length - SL (more than 0.5 cm/month) and increases of mean weight W (above 0.7 g / month) in the fish were recorded in the months of highest thermals water (July, August) (ANOVA, p <0.001). The decrease of water temperature in the warm channel in the autumn and winter months, resulted in reduction of monthly growth of fish. Analysis of regression between length (SL) and the length of the scale radius (Po) took the form of a linear function: SL = 1.5813 + 3.1424 * Po (R = 0.91029, p = 0.0000) and showed that the length at which in this species the scales start forming is 1,58cm. Number of sclerites (S) on scales of juvenile pumpkinseed has grown at an annual cycle of 8.20 ± 0.78 (in June) to 27.37 ± 5.18 (in May of the following year). In April and May the fish were recorded already formed on scales a year ring and respectively 1.38 ± 0.55 and 3.40 ± 1.02 sclerites of the second year of life. Moreover, the number of sclerites (S) on pumpkinseed’s scales proportionally increased to the length of this species according to the formula: S = -0.8441 + 5.0880 * SL (R = 0.95682, p <0.001).
Bass słoneczny Lepomis gibbosus, Linnaeus (1758) jest gatunkiem nierodzimym, którego najliczniejsza populacja w Polsce zasiedla kanał ciepły elektrowni "Dolna Odra". Dotychczas na osobnikach dorosłych tego gatunku przeprowadzono analizy wzrostu długości i masy oraz zmian dojrzałości gonad. Celem niniejszej pracy była ocena wpływu podwyższonej termiki wody na wielkość sezonowych zmian długości, masy i kondycji oraz liczby sklerytów, ze szczególnym uwzględnieniem długości (S0) przy której zakłada się łuska. Materiał do badań stanowiły osobniki młodociane w wieku 0+ (305 szt.) i 1+ (36 sztuk.) złowione podczas prowadzenia comiesięcznych elektropołowów. Ryby ważono (W, g) z dokładnością do 0,1g, zmierzono (TL, SL, mm) oraz określano ich kondycje za pomocą współczynnika Fultona (K). Ponadto na łuskach oszacowano liczbę sklerytów oraz termin zawiązywania się pierścienia rocznego. Największe miesięczne przyrosty długości SL (powyżej 0,5cm/miesiąc) oraz masy jednostkowej W (powyżej 0,7 g/miesiąc) u badanych ryb zanotowano w miesiącach o najwyższej termice wody (lipiec, sierpień) (ANOVA, p<0,001). Spadek temperatury wody w kanale ciepłym, w miesiącach jesienno- zimowych, powodował zmniejszanie się przyrostów miesięcznych ryb. Analiza regresji pomiędzy długością (SL) a długością promienia oralnego łuski (Po) przybrała postać funkcji liniowej: SL = 1,5813 + 3,1424*Po (R = 0,91029, p = 0,0000) i wykazała, iż długość przy której zakłada sie łuska u tego gatunku wynosi 1,58cm. Liczba sklerytów (S) na łuskach młodocianego bassa slonecznego wzrastała w cyklu rocznym od 8,20 szt. ±0,78 (w czerwcu) do 27,37 szt. ±5,18 (w maju następnego roku). W kwietniu i w maju u ryb zanotowano założony już pierścień roczny i odpowiednio średnio 1,38 szt. ±0,55 oraz 3,40 szt. ±1,02 sklerytów drugiego roku życia. Ponadto stwierdzono, że liczba sklerytów (S) na łusce bassa słonecznego rośnie proporcjonalnie do wzrostu długości tego gatunku zgodnie ze wzorem: S = -0,8441 + 5,0880*SL (R = 0,95682, p<0,001).
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2017, Tom 19; 96-121
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sezonowa zmienność rozkładu chmury punktów skanowania laserowego w drzewostanach iglastych i jej związek z cechami taksacyjnymi drzewostanu
Seasonal variability of distribution of laser scanning point cloud in coniferous stands and its relationship with stand valuation characteristics
Autorzy:
Będkowski, K.
Brach, M.
Banaszczak, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973707.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lasy
skanowanie laserowe
lidar
drzewostany iglaste
cechy taksacyjne
pomiary terenowe
zwarcie drzewostanu
leśnictwo
rozkład punktów odbić impulsów laserowych
zmienność sezonowa
wysokość drzew
wysokość miejsca zwarcia
wysokość osadzenia korony
pierśnice drzew
point cloud
accuracy
forestry
LIDAR
DTM
Opis:
Increasing knowledge of the spatial structure of forests can contribute to the improvement of stand stability and silviculture rules. New opportunities in this respect are offered by the laser scanning technique, which allows to determine different stand characteristics and anticipate their spatial structure. It was found that certain features of laser pulse distribution histograms do not change significantly during the growing season and show a strong correlation with the characteristics of the stands located in the Rogów Arboretum, Warsaw University of Life Sciences – SGGW.
Źródło:
Sylwan; 2011, 155, 11; 736-748
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radioaktywne skażenie składu pokarmu sarny europejskiej Capreolus capreolus na terenie Żytomierskiego Polesia Ukrainy
Radioactive contamination of dietary components of the roe deer in the forests of Zhytomirske Polesie of Ukraine
Autorzy:
Krasnov, V.
Shelest, Z.
Boiko, S.
Gulik, I.
Sieniawski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1311644.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
zwierzeta lowne
sarny
sarna europejska
Capreolus capreolus
pokarm
sklad pokarmu
podrost
podszyt
krzewinki
grzyby
skazenia radioaktywne
cez promieniotworczy
zawartosc cezu
zmiennosc sezonowa
Polesie Zytomierskie
Ukraina
radioactive contamination
roe deer diet
137Сs
Zhytomirske Polesie of Ukraine
Opis:
This paper presents a study on radioactive contamination of dietary components of the roe deer (Capreolus capreolus) in Zhytomirske Polesie (Ukraine). Studies were conducted on two research plots in forests with similar levels of radioactive contamination, 29 ± 8 kBq/m2 - 55 ± 17 kBq/m2, in mixed coniferous forests and mixed broadleaved forests, which are the dominant forest types of the area. The highest level of radionuclide accumulation was observed in young oak seedlings. The dynamics for oak sprouts indicate that the accumulation coefficient reaches a maximum in September and August in the mixed coniferous and mixed broadleaved forests respectively. A comparison of mean values of the 137Cs accumulation coefficients in the shoots of undergrowth plants confirms that an increase in soil fertility leads to a reduction of radionuclides in plant phytomass. In the mixed broadleaved forests, average values of the coefficient of 137Cs accumulation in phytomass of blackberry was 26% and of raspberries 58% lower compared to mixed coniferous forests. The maximum contamination of phytomass was observed in August for oak, in October for aspen, and in July for birch. The highest specific activity of 137Cs in raspberry shoots occurs during the three summer months, whereas the peak in blackberry occurs from August to September. The dynamics of the specific activity of 137Cs in blueberry, cranberry and heather show an increase in radioactive contamination of phytomass towards the end of the growth period. The maximum concentration of 137Cs in shoots of heather and bilberry was recorded in October and for blueberry in August. Mushrooms in mixed coniferous forests can be ranked as follows according to the degree of 137Cs contamination: Cantharellus < Boletus edulis < Russula < Leccinum < Xerocomus badius < Paxillus involutus. In mixed broadleaved forests the ranking is Cantharellus < Boletus edulis < Russula < Xerocomus badius < Leccinum < Paxillus involutus. Within one habitat type, we observed fairly significant variations in 137Cs accumulation in fruit bodies of fungi species.
Źródło:
Leśne Prace Badawcze; 2015, 76, 3; 221-228
1732-9442
2082-8926
Pojawia się w:
Leśne Prace Badawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształtowanie właściwości gleb w borze sosnowym z udziałem czeremchy amerykańskiej (Prunus serotina Ehrh.)
Soil properties in Scots pine forest invaded by Prunus serotina (Ehrh.)
Autorzy:
Halarewicz, A.
Pruchniewicz, D.
Kawałko, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/988988.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lesnictwo
drzewostany sosnowe
podszyt
gatunki inwazyjne
ekspansja roslin
czeremcha amerykanska
Prunus serotina
gleby lesne
zawartosc wegla organicznego
zawartosc azotu ogolnego
stosunek wegla do azotu
odczyn gleby
zmiany zawartosci
zmiennosc sezonowa
black cherry
scots pine forest
plant invasions
soil properties
Opis:
Black cherry (Prunus serotina) was planted in forests in Central Europe in the hope of producing valuable timber and after the first disappointments, in the hope of improving the soils of coniferous plantations. Nevertheless, an unequivocal evaluation of its effect on soil environment is still a controversial issue. The aim of this study was to determine a temporary fluctuation of selected soil properties in Scots pine forest dominated by black cherry. The research was carried out in Wołów Forest Division (SW Poland). Two Scots pine monocultures developed on podzol site with and without P. serotina in shrub layer, were selected for the study. Twelve research plots (10×10 m) were randomly selected on the sites. On each plot the cover of P. serotina in the shrub layer was evaluated and every three months, during single research year (November 2013 − November 2014) soil properties (total N, organic C, soil reaction) were determined in organic (O) and humus (A) horizons. Analysis of variance and PCA procedure demonstrate some significant relationships between P. serotina and soil properties in Scots pine forest. The presence of black cherry contributes to continued changes in the organic horizon expressed by increase in total N (range of average from 1.14 to 1.38%) and drop in C:N ratio (range of average from 22.86 to 25.73). Apart from the spring, increase in pH value in the organic (range of average from 4.03 to 4.58) and humus horizons (range of average from 3.59 to 4.04) was found on the site invaded by black cherry.
Źródło:
Sylwan; 2017, 161, 02; 149-154
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Seasonal variability of ground water levels in the Puszcza Zielonka Forest
Sezonowa zmienność poziomu wody gruntowej w Puszczy Zielonka
Autorzy:
Grajewski, S.
Miler, A. T.
Okoński, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292579.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
groundwaters in forests
seasonal variability in groundwater levels
Puszcza Zielonka Forest
Puszcza Zielonka
sezonowa zmienność stanów wody gruntowej
woda gruntowa w lasach
Opis:
The paper presents results of studies on seasonal variability of ground water tables recorded in long-term observations of water levels in the Puszcza Zielonka forest complex. The Puszcza Zielonka Forest is located in the middle part of the Warta basin in the central part of the Wielkopolska region. Its western boundary is located approx. 6 km north-east of Poznań. The area is situated in the western part of the Wielkopolska-Mazovian climatic region. The natural landscape is of young glacial type of Pleistocene and Holocene formation. For this reason parent materials for soils in this area were mainly postglacial drifts, deposits coming from the Poznań stage of the Würm glaciation. In terms of granulometric composition these were mainly low clayey sands deposited on loose sands with an admixture of gravel and eroded sandy clay. Scots pine is the dominant species. Oaks, alders, larches and scarce spruces are also found in this area. Predominant sites include fresh mixed forest, fresh mixed coniferous forest, fresh broadleaved forest and alder swamp forest. Seasonal variability in groundwater levels depends mainly on abiotic factors. Characteristics of stands have only a modifying effect on the dynamics of changes in groundwaters. Slightly greater fluctuations in water levels were recorded in the fresh broadleaved forest site in comparison to the alder swamp forest. There are no marked dependencies of fluctuations in groundwater tables on age classes of the tree stands. Generally a negative correlation was found between variability in groundwater levels and the depth of its table below ground surface (b.g.s.). However, in the conducted studies the hypothesis on the marked delay in the variability of groundwater levels between sites, tree species, age of tree stands or depth of ground water tables was not confirmed.
W pracy omówiono sezonowe wahania zwierciadła wód podziemnych na podstawie wieloletnich obserwacji w kompleksie leśnym Puszcza Zielonka. W latach 2001–2002 zainstalowano tu 132 studzienki do pomiaru stanów wód gruntowych, których lokalizacje dobierano w taki sposób, aby reprezentowane były podstawowe typy siedlisk leśnych i główne gatunki lasotwórcze Puszczy oraz wiek drzewostanów. Pomiary prowadzono w latach 2001–2004, a w wybranych 50 punktach kontynuowano je do roku 2009. Z cotygodniowych wyników pomiarów obliczono średnie stany miesięczne, łącząc je w grupy według: typów siedliskowych lasu, dominującego gatunku w drzewostanie, wieku drzewostanu oraz głębokości zwierciadła wody. Podział na studzienki z płytko (0÷100 cm p.p.t.), średnio (101÷200 cm) i głęboko (>200 cm) zalegającym zwierciadłem wody gruntowej przyjęto arbitralnie, kierując się zakresem zmienności zaobserwowanych stanów. Sezonowa zmienność stanów wody gruntowej zależy głównie od czynników abiotycznych. Cechy drzewostanów wpływają na ich dynamikę jedynie modyfikująco. W lesie świeżym odnotowano nieco większe wahania wód niż w olsie. Brak jest wyraźnych zależności dynamiki stanów wody od klasy wieku drzewostanów. Generalnie istnieje ujemna korelacja między zmiennością stanów wody gruntowej a głębokością jej zalegania, jednakże w przeprowadzonych badaniach nie potwierdzono hipotezy dotyczącej istnienia wyraźnego przesunięcia czasowego krzywych opisujących zmienność stanów wody gruntowej w zależności od siedlisk, gatunków drzew, wieku drzewostanu czy głębokości zalegania wody.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2014, 21; 55-62
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sezonowa zmienność intensywności wietrzenia chemicznego w wybranych zlewniach Karpat wewnętrznych
Seasonal and annual variations of weathering processes intensity in selected catchments of Inner Carpathians
Autorzy:
Szostakiewicz-Hołownia, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062230.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
procesy wietrzeniowe
chemizm wód
modelowanie geochemiczne
sezonowa zmienność
Karpaty wewnętrzne
weathering processes
chemical properties of water
geochemical modeling
seasonal variations
Inner Carpathians
Opis:
W artykule zaprezentowano wyniki badań nad sezonową zmiennością intensywności wietrzenia chemicznego w trzech zlewniach: potoku Białego (Tatry), potoku Suchego (Podhale), potoku Macelowego (Pieniny), zlokalizowanych w Karpatach wewnętrznych. Tereny te różnią się warunkami klimatycznymi, geologicznymi i hydrogeologicznymi. Do określenia sezonowej zmienności intensywności wietrzenia chemicznego zastosowano metodę oceny denudacji chemicznej, wykorzystującą model geochemiczny. Stosowane do tej pory analizy, oparte na obserwacjach zmienności stężeń poszczególnych składników wód lub mineralizacji ogólnej, nie pozwalały na wskazanie wyraźnych tendencji.
The research results of the seasonal variability of chemical weathering intensity in three Inner Carpathian catchments (Biały Stream basin – Tatra Mts., Suchy Stream basin – Podhale, Macelowy Stream basin – Pieniny) which differs in climatic, geological and hydrogeological conditions were presented in the article. Due to the fact that the analyses focused on the observations of concentration changeability of particular components and the total mineralization of water did not allow to indicate any direct tendencies, the evaluation of the seasonal variability of chemical weathering intensity was based on the chemical denudation method uses the geochemical model.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/2; 601--606
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-38 z 38

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies